Langs bungalows en boerderijen,
en een uitzicht op hoge bomen
Grand Banks en
reuzenschaakspel
De eerste schooldag
Fikse tekorten
komende jaren
Bewoners tegen
verplaatsen van
woonwagenkamp
VWIENS
PERSIA
U GAAT
BOUWEN?
Subsidie voor
Dolfijn '92
en Salam
Bouw tweede
bezinkbassin
is begonnen
Buitenlandse
jeugd vaak
leerproblemen
Dertig kilometer fietsen tussen Tholen en Oud-Vossemeer
Braderie Tholen telt 150 stands
BOUWMATERIALEN BV
Donderdag 26 augustus 1993
EEN DRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
De fietsroute Oost-Tholen
uit het VVV-boekje Cul
tuurhistorische Routes
begint in Oud-Vossemeer.
Het dorp lijkt er met een
klein rondje door het cen
trum wat bekaaid af te
komen maar omdat de
tocht er na ongeveer der
tig kilometer ook eindigt,
wordt dat ruimschoots
gecompenseerd. Een
tocht over lange rechte
wegen, langs villa's in het
stadje Tholen en kronke
lige dijken met vlierstrui
ken. Opvallend is dat er
weinig uitzicht over het
buitenwater in de route is
opgenomen. Wel veel rust
en hoge bomen.
Landinrichting
't Heultje
't Swaenekot
De braderie van Tholen, aanstaande vrijdag en zater
dag, wordt bezet met meer dan 150 kramen, stands en
andere attracties. Vrijdagmiddag om één uur wordt de
braderie geopend en ze loopt zaterdagavond met het
traditionele vuurwerk ten einde.
Vermaak
4 etages
Oosterse
Tapijtkunst
Vuurwerk
Kerk
Rioleringautomatisering, gemeentewerkplaats
Sluit de Thoolse begroting voor volgend jaar met een
tekort van 324.000 gulden - de gemeentereiniging niet
meegerekend - ook in de jaren daarna wordt een nade
lig saldo verwacht. In 1995 gaat het om 78.000 gulden,
in 1996 om 285.000 gulden en in 1997 om 295.000
gulden.
Provincie: beheer wagens bij woningstichting
Tholen zorgt redelijk voor de woonwagenbewoners.
Dat staat in het provinciale ontwerp-woonwagenplan
1993-2000. Vergeleken met andere delen van Zeeland is
de leefkwaliteit van het kamp aan de Oudelandsedijk
in Tholen goed.
Tekort drie ton
i
Op De Ring van Oud-Vossemeer
wijst de beschrijving op de Neder
lands Hervormde kerk waar de
tocht begint. En het Ambachtshe
renhuis, plus het smidsklokje. Nu
zou daar het Rooseveltmonument
aan toegevoegd kunnen worden.
Het kunstwerk dat ter ere van
Franklin D. Roosevelt op het gras
veld van het gotische kerkje staat
met in het muurtje een arduinen
steen met de vier vrijheden erin
gebeiteld. Via de Voostraat en de
Zilverstraat wordt je in de F.D.
Rooseveltstraat weer herinnerd
aan de banden met het Ameri
kaanse presidentengeslacht. Via
de Molenstraat, Onder de Molen
naar de Molenweg tot aan de Dui-
vekeetseweg, de Langeweg in. Die
is echt lang en recht, kaarsrecht.
Hier bloeien Teunisbloemen. Op
de Groene-of Hokseweg rijden
twee fietsers. Verder is er nie
mand. Aan het eind van de Lan
geweg wordt een terrein
klaargemaakt voor industrievesti
ging. Er is een gleuf in het land
gegraven waar rioolbuizen in wor
den gelegd. Het landschap zal
hier drastisch veranderen.
Dan volgt er een druk stuk langs
de Povincialeweg naar Tholen. Bij
het bordje Tholen hangt een
spandoek: 'Wij gaan weer naar
school.' Ook op de Ten Ankerweg
is het voor een fietser opletten ge
blazen. Het nieuwe politiebureau
is nog niet in de route vermeld; de
Het gemeentebestuur wil de vorig
jaar opgerichte zwemvereniging
De Dolfijn '92 een startsubsiedie
geven van 1461 gulden. De vereni
ging telt op dit moment 56 leden
over het hele eiland. Ook de Ma
rokkaanse vereniging Jamait Sa-
lam moet subsidie krijgen. De
vereniging krijgt al subsidie vanaf
volgend jaar, maar om de kosten
van de rest van 1993 rond te krij
gen, is om extra geld gevraagd.
Het gemeentebestuur wil 593,-
geven aan startsubsidie om een
schuld bij de kamer van koophan
del weg te werken en 250,- voor
de overige kosten in 1993.
De gemeente is begonnen met de
aanleg van het tweede bergbezink-
bassin aan de Molensingel in Tho
len. Vorig jaar werd het eerste
bassin aan de Ten Ankerweg ge
maakt. Het lag aanvankelijk in de
planning om beide overlopen te
gelijk aan te leggen. De gemeente
had echter wat moeilijkheden met
het vrijmaken van de grond aan
de Molensingel. Door de vertra
ging wordt de tweede overloop be
hoorlijk duurder.
De extra kosten moeten gedeelte
lijk opgevangen worden door het
werk te combineren met het ma
ken van een soortgelijke overloop
aan de Dorpsweg in Oud-
Vossemeer. Daarvoor moesten
beide projecten aan dezelfde uit
voerder worden gegund. De Hol
landse Wegenbouw Zanen (HWZ)
kreeg de werken voor een bedrag
van ruim één miljoen gulden ex
clusief de btw. Het bassin in Oud-
Vossemeer kost 595.000 gulden,
terwijl het karwei in Tholen voor
529.000 gulden op de rekening
komt. De provincie heeft net het
plan van de gemeente voor het
project in Oud-Vossemeer goedge
keurd. Het enige ingediende be
zwaarschrift werd ongegrond
verklaard. Rond de jaarwisseling
moeten de projecten afgerond
zijn.
Campagne technologie. Op 16
september begint de campagne
Technologie dus! Op de scholen
gemeenschap voor beroepsonder
wijs De Wellinge in Middelburg
wordt vanaf 9.30 u. een mani
festatie gehouden waar bedrijven
en opleidingen op technologisch
gebied zich zullen presenteren.
De molen zonder kap in de Venkelstraat te Tholen.
ijzeren constructie staat al gedeel
telijk overeind. De Veste aan de
Molenvlietsestraat ligt er heel stil
bij. Geen rimpeltje op het water.
Wie een snelle blik op de geschie
denis van Tholen wil werpen kan
in de etalage van fotograaf Corne-
lissen aan de Molenvlietsestraat
terecht: de oude brug over de Een
dracht, het veer over datzelfde wa
ter, het oude haventje toen het
nog in open verbinding stond met
de Oosterschelde, de grote mo
numentale kerk. Samen met de
walkorenmolen weerspiegelt deze
kruisbasiliek zich in de winkelruit.
Op de Markt zijn kinderen aan
het rolschaatsen op de muziek
tent. Langs de Rooms-Katholiek
kerk de Paulinastraat in. Even van
de route af de Boschstraat in, het
paadje door naar het park en de
Venkelstraat in. De robuuste
molen-zonder-kap is bewoond.
De romp heeft een witte zoom ge
kregen. Via De Paulinastraat,
Boschstraat naar de Hoogstraat.
Voor het stadhuis worden vracht
wagens uitgeladen. Het elegante
bouwwerk herbergt de oudste bei-
aardklok van Nederland, zo ver
meldt het boekje, het
beuls-zwaard en het schilderij Het
Laatste Oordeel uit 1530. Twee
bordjes bij de ingang geven aan
dat er ook andere zaken in gehuis
vest zijn: TSA, een milieutech
nisch bedrijf en Buro voor
uitvoering landinrichtingsprojec
ten Tholen/ Sint-Philipsland.
Op de Botermarkt gaapt een gat
naast brood-en banketbakkerij J.
van Oost. Via de Bak-en Brug
straat naar de Wal. Een rondje
over de haven. De THO 1 ligt. Vo
luit heet de vissersboot Neeltje Jo
hanna Cornelia. Flipper ligt er
ook, keurig in de verf. Een ver
bouwd binnenvaartschip dat
rondvaarten verzorgt. Dit is de
eerste keer dat de route naar het
water voert. Het water is zoet.
Heeft een vast peil. En maakt deel
uit van een belangrijke waterweg
verbinding tussen Rotterdam en
Antwerpen.
De Eendrachtsweg in naar de Vos-
semeersepoort. Bij het politiebu
reau links. Ter Vate, Schuttershof,
Bolwerk, Molenvlietsestraat, Ten
Ankerweg, de Molensingel op. Bij
de Vest staan jongens met hen
gels. Ze zijn klaar met vissen. Ze
hebben karpers en voorns gevan
gen. De villa's en bungalows in
Zuid-Oudaan en Hertenkamp
hebben namen die iets zeggen over
de plaats waar ze zijn verrezen of
over hun bewoners: Bergnest, De
Bute richel, 't Heultje, Veste,
Schaapskooi, Ostrea.
Bij het gemaal de Eendracht de
dijk over. De vluchthaven van
Tholen ligt er stil bij. Twee zeil
scheepjes komen uit zuidelijke
richting de haven in varen. Het
gras schiet uitbundig omhoog tus
sen de stenen in de glooiing.
Sprinkhanen zingen, onzichtbaar,
dat het augustus is. Langs het wa
ter groeien wilgen. De Gemaalweg
maakt een slinger en wordt Mos-
selhoekseweg. Bij de groentekas
zijn tomaten, komkommers en
paprika's te koop. De woning van
de Mosselhoeve lijkt in een zee
van Teunisbloemen te liggen. Het
is verleidelijk de Deurloo-en Ra-
zernijpolder in te gaan maar de
route kiest voor de Boomdijk.
Hier staan jonge essen. Sommige
exemplaren dragen hun Latijnse
naamplaatje nog: fraxinus excelsi
or. Op de Ceresweg is de weg naar
de Oesterdam te zien. Het verkeer
is ver uit de buurt. Hier heerst
rust.
Bij Den Driehoek de Oudelandse-
dijk op. Het buurtschap Oude
land met het oude kerkhof is een
apart bezoek waard. Het is een
kleine lus in de route waar in het
boekje niet over wordt uitgeweid.
In het oosten de nieuwbouw van
Tholen. Op een perceel voor de
Dollemanshoeve aan de Zwarte-
weg wordt zoet water gebruikt uit
het Zoommeer. 'Infiltratieproef
landbouwwater', vermeldt een
bord langs de weg. Een 'civiel
technisch adviesbureau' voert het
werk uit. Over het Fietspad langs
de Postweg naar het Steenenkruis,
bij de stoplichten linksaf en
rechtsaf de Vrouwendijk op. De
geur van (knol)selderij is veras
send. Bij boerderij Lente aan de
Watervlietsedijk wordt volop fruit
binnengehaald. Op de splitsing
met de Puitsedijk en de Moerdijk
is Tholen weer het land van de
öhe bómen. De weg volgt de
kromming in de dijk en duikt tus
sen de bomen omlaag, de Tigge-
laarsweg in.
Op de Puitsedijk ruikt het naar
witte juun. Via de Rijkebuurtse-
weg weer richting Oud-Vossemeer.
Naar het eindpunt, zo lijkt het.
Maar nee, de route vervolgt in
noordelijke richting via de Bos-
hoeveweg waar de pakken hooi
aan beide zijden van de weg in de
berm liggen. Bij de boomgaard
maakt de weg een scherpe bocht
en komt huize Kweeklust in zicht.
Van Kweeklust naar 't Swaenekot
is maar een paar honderd meter.
Geen fietser tegengekomen, geen
auto, geen tractor, geen bus. Dat
verandert op de Mareweg richting
Hiksedijk. Het dorp ligt op een
steenworp maar de route voert
over de Broeksedijk en de Vrij-
berghsedijk langs hoeve Oud Vrij-
berghe. De grote zwartgeverfde
monumentale schuur heeft onder
het raam een vlieggat voor uilen.
De dijk staat hier vol met
vlierstruiken. De bessen hangen in
trosjes te rijpen in de wind. Al
weer: wat een rust. De Hikseweg is
recht en stuurt de fietser zonder
pardon op molen De Jager aan.
Weer de Provincialeweg over, de
Hiksedijk op, maar eerst even om
honing bij J. de Jager op nummer
acht. Dan de laatste paar honderd
meter. Door de Dorpsweg langs
de gerestaureerde Rooms-Katho
liek kerk, de Vierwindenstraat in
terug naar de vier vrijheden van
Roosevelt in de Raadhuisstraat.
In het centrum van Tholen ope
nen vrijdagmiddag de kraampjes
de verkoop. De Hervormde Ge
meente Immanuel organiseert in
de Gasthuiskapel een expositie
van foto's van het eiland Tholen,
gemaakt door dhr. Verhage. De
hele week liggen in de haven bij
scheepswerf Van Duivendijk een
veertigtal schepen van de Amicale
Grand Bank West Europe. Deze
boten danken hun naam aan het
Grand Bank meer in de Verenigde
Staten. Ze werden daar gebruikt
als vissersboten, maar zijn later
omgebouwd tot pleziervaartuig.
Tot 1973 waren deze schepen van
hout, maar toen dat te duur werd,
ging men over op polyester. De
eigenaren hebben de vereniging
opgericht waarvan burgemeester
H. van der Munnik erelid is
gemaakt.
Voor het vermaak wordt sinds
gisteren al gezorgd door de attrac
ties van de kermis aan de
Bosstraat. Café The Pub zet de
feesttent op de Markt op waar
vrijdagavond de band Rattle
Snake Shake en zaterdagavond
Garfield te horen zullen zijn.
Op beide braderiedagen zullen de
inmiddels traditionele vismeisjes
niet ontbreken. Namens de onder
nemersvereniging, het nationaal
Visbureau en het Mosselkantoor
zullen zij de dezoekers tracteren
Fortuiasiraat 3. Bergen op Zoom.
Tel.: 01640-43509
Specialist in Perzische
en Nepalese tapijten.
Eigen import
Advertentie I.M.
op een zeehapje. Voor het stad
huis en bij vishandel Schot aan de
Eendrachtsweg zullen drie groe
pen van Laura Ouwens' jazzballet
demonstraties geven op vrijdag
avond om zeven uur en zaterdag
om half drie, vier en zeven uur.
Tijdens de braderie wordt er een
schaaktoernooi voor tweetallen
gehouden. Iedere schaker op Tho
len kan inschrijven. Er wordt
gespeeld op een bord van vier bij
vier meter met grote stukken. De
winnaars krijgen van de winke
liersvereniging een trofee. Zater
dag houdt damclub De Eendracht
simultaanwedstrijden met Stef
Baerends in de Gasthuiskapel.
Zaterdagochtend van negen tot
één uur kunnen de kinderen hun
eigen plaatsje inruimen voor de
kinderbraderie. Daar kunnen ze
de spullen verkopen die ze niet
meer nodig hebben.
's Avonds om half tien wordt het
vuurwerk afgestoken ter afsluiting
van de braderie. De plaats is af
hankelijk van de windrichting. Bij
gunstige wind wordt het de plaats
waar het van oudsher werd af
gestoken; aan de overkant van de
haven, bij het oude veer. Anders
wordt uitgeweken naar de plaats
tussen het gemaal en het scouting-
gebouw aan de oesterputten.
Zaterdag is de Hervormde kerk
aan de Markt de hele dag open
voor bezichtiging. Er worden
spullen verkocht door de activitei
tencommissie ten bate van de
restauratie van de kerk. Kaarten,
kaarsen, cd's en koffie met gebak
worden verkocht. Bijna continue
zal het Van Damorgel van de kerk
bespeeld worden door de orga
nisten M. Hage, H. Quist, C.
Donken, J. Bos en van drie tot
vier uur begeleidt M. Wessels de
sopraan Marja v.d. Meeren-
Verwijs. De zendingscommissie
zal ook aanwezig zijn.
Gemeenterekening. De ontwerp-
gemeenterekening van Tholen
over 1992 laat een overschot van
117.922,31 gulden zien. Het be
drag zal worden toegevoegd aan
de reserve automatisering.
Mevrouw A. Noom deelt appels uit aan de schoolkinderen in de Kerkstraat te Scherpenisse.
Maandagochtend gingen honder
den Thoolse en St. Philipslandse
kinderen weer naar school. Voor
vele kinderen was het hun eerste
schooldag. Een spannend mo
ment om zonder moeder, vader,
broertje of zusje tussen de andere
kinderen in een echte klas plaats
te moeten nemen. Voor de meeste
kinderen betekent het een groep
opschuiven. Een andere meester,
een andere juffrouw. Zijn er nieu
we kinderen in de klas bijgeko
men? Zittenblijvers of nieuwe
inwoners van het dorp En wie zit
naast wie? De eerste dag krijg je te
horen hoe het weekprogramma
eruit ziet. Wanneer je naar de
gymzaal moet of naar het zwem
bad voor het schoolzwemmen.
In Scherpenisse liepen en fietsten
veel kinderen door de Kerkstraat
langs mevrouw A. Noom die voor
haar winkel ter gelegenheid van
die eerste schooldag appels uit
deelde. Vorig jaar deed ze het voor
het eerst. De appels staan in kist
jes op de stoep. Als de kinderen
Het gemeentebestuur noemt die
tekorten aanvaardbaar, omdat ze
veroorzaakt worden door forse in
vesteringen. Van de 9,2 miljoen
gulden die in de genoemde drie ja
ren totaal geïnvesteerd wordt,
wordt 3,4 miljoen uitgegeven aan
de rioleringen en 971.000 gulden
aan de automatisering binnen de
gemeentesecretarie. Dreigen de te
korten groter uit te vallen, dan
kan dat worden opgevangen door
geplande investeringen uit te stel
len. In de meerjarenraming voor
1995 t/m 1997 is op geen enkele
manier rekening gehouden met de
samenvoeging van Tholen en Sint-
Philipsland. Wél is uitgegaan van
een jaarlijkse verhoging van de
afvalstoffenheffing met liefst der
tig procent.
Een dergelijke verhoging is ook al
voor volgend jaar aangekondigd.
De kosten van de reiniging worden
geschat op bijna 2,2 miljoen gul
den. tegen 1,3 miljoen voor dit
jaar. Ook de rioolrechten, onroe
rende zaakbelasting, hondenbe
lasting, grafrechten, leges,
havengeld, entree zwembaden,
huren gymnastieklokalen, dorps
huizen en buitensportaccomoda-
ties gaan omhoog, zoals wij
enkele weken geleden al meldden.
De Thoolse burger zal flink die
per in de beurs moeten tasten.
Niettemin wil de gemeente vol
gend jaar voor ruim 8,8 miljoen
gulden aan werken uitvoeren.
Daarvan is 3,15 miljoen nodig
voor nieuwbouw van de gemeen
tewerkplaats in Scherpenisse, 1,55
miljoen voor het aanschaffen van
containers voor groente-, fruit- en
tuinafval en 883.000 gulden voor
de riolering. Eind van dit jaar zul
len de reserves en voorzieningen
van de gemeente ruim 38,6 mil
joen bedragen. Voor de geplande
investeringen van volgend jaar is
daarvan ruim 4 miljoen nodig.
In Vlissingen, Hulst, Sas van Gent
en Terneuzen moeten nog veel
standplaatsen vervangen of nieuw
gebouwd worden. Tholen zou vol
gens de provincie uit moeten brei
den met 2 plaatsen tot 1995,
waarvan één er al zou moeten
zijn. Op den duur moet misschien
het hele kamp verhuizen, omdat
de ligging niet gunstig genoeg is.
Dat laatste staat de bewoners van
de vijf woonwagens (die gehuurd
worden van de gemeente) niets
aan. "We willen hier helemaal
niet weg", vertelt een bewoonster.
"We wonen naar onze zin, het
"'kampje ligt er netjes bij en zelf
hebben we de schuurtjes opgek
napt en beplanting aangebracht."
Dat de standplaatsen te ver van de
bebouwde kom zouden liggen -
zoals het provinciale rapport
meldt - slaat volgens de bewoners
nergens op. "We wonen op een
steenworp afstand van Tholen."
De vrouw vindt het maar niks dat
de provincie zo betuttelend op
treedt. "Dat doen ze toch ook
niet met mensen die in gewone
huizen wonen."
Het woonwagenschap voor
Noord- en Midden-Zeeland
kampt jaarlijks met een tekort
van ongeveer drie ton. Dat komt
omdat de standplaatsen niet ge
noeg opbrengen. Het ontwerp
plan heeft de oplossing: de
woonwagenkampen moeten onder
het beheer van de woning-
bouwstichtingen komen. Die heb
ben een beter inzicht in de
exploitatie van huizen en dergelij
ke. Per 1 januari 1997 wordt er
aan de gemeenten geen subsidie
meer gegeven voor het bouwen
van huizen of woonwagens. Nu
kan een bewoner nog in een koop
wagen op een gehuurde plaats wo
nen. Dat zou moeten veranderen.
Of je huurt alles, of je koopt alles.
En net als bij huizen zal het eigen
bezit van een woonwagen worden
bevorderd boven de huur. Eventu
ele financiële problemen denkt de
provincie op te lossen door bij
voorbeeld huurkoop.
De gemeente Tholen heeft al laten
weten dat zolang er geen vraag
van de provincie komt om ver
plaatsing of uitbreiding van het
woonwagenkamp, er niets zal
worden ondernomen.
Kinderen uit etnische minder
heidsgroepen hebben vaak een
grote leerachterstand. Dat wordt
in de hand gewerkt doordat nog
niet één op de drie van deze kin
deren naar een peuterspeelzaal
gaat. Hier wordt echter de basis
voor de Nederlandse taal gelegd.
Het één en ander blijkt uit een on
derzoek van de gemeente naar de
omstandigheden van scholing en
werk bij minderheden op Tholen.
Als mogelijke oorzaak van het la
ge peuterspeelzaalbezoek draagt
de gemeente de sterk gestegen ou
derbijdrage aan. Leerkrachten
van de basisscholen hebben aan
gegeven dat het duidelijk te mer
ken is of een kind een
peuterspeelzaal heeft bezocht. En
schoolachterstand ontstaat vaak
op jonge leeftijd. De gemeente wil
de ouders uit de minderheidsgroe
peringen gericht gaan voorlichten
over het nut van een peu
terspeelzaal.
Daarnaast heeft het REC, in sa
menwerking met het regionaal bu
reau arbeidsvoorziening, onlangs
besloten intensieve cursussen Ne
derlands te gaan geven. Veel bui
tenlanders hebben een lage
opleiding en moeite met de taal.
De meeste werkeloze buitenlan
ders op Tholen hebben alleen het
basisonderwijs en hooguit een
niet afgeronde vervolgopleiding
gehad. Ze werken in een beperkt
aantal sectoren en nog steeds zijn
er belemmeringen van de kant van
werkgevers. De gemeente is in
overleg met het arbeidsbureau
over een oplossing voor dit pro
bleem. Financieel wordt er geen
extra steun aan etnische minder
heden gegeven vanuit de ge
meente.
de appel in ontvangst hebben ge
nomen gaan ze via het smalle
Ooststraatje naar school aan de
Wilhelminastraat en de Laban
Deurloostraat. "Ze komen niet
allemaal tegelijk. De openbare
school begint om half negen, de
christelijke om kwart voor negen.
Maar er zijn ook kinderen die niet
langs durven komen." Mevr.
Noom beschouwt het als een aar
digheidje. Het kan ook makkelijk
want de appels zijn dit jaar niet
duur.
Dan wilt U natuurlijk advies over
welke materialen U kunt
gebruiken?
En U wilt uiteraard ook een
globale begroting?
Bovendien wilt U praten met een
partner die met U meedenkt en
veel van de nodige materialen
direkt uit voorraad kan leveren
óók voor de afbouw?
Dan is Vriens de juiste partner!
Kom gerust eens langs voor een
vrijblijvend gesprek.
Zeelandhaven 7 (achter de Bristol) Bergen op Zoom. 01640 - 34750
Open: maandag t/m vrijdag van 7.30 - 17.30 uur
zaterdag van 8 00 - 12.00 uur
Advertentie I.M.
