Jij zult niet stelen Hulde beïndrukt dokter De Looze Anderhalve eeuw katholieke kerk in Oud-Vossemeer Zware dobber voor gemeente Onzekerheid over hinderwetvergunning Overbeeke Honderden Vossemeerders feliciteren jubilerende huisarts Gedeputeerde mevr. Nederhoed: Donderdag 14 november 1991 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT 9 Bejaarde Tholenaar maakt nieuwe wijwaterbak Inscriptie Voorwaarden De vlag hing zaterdagmiddag uit bij de dokterswoning aan de Raadhuisstraat in Oud-Vossemeer. Huisarts en mevrouw De Looze voerden immers 25 jaar praktijk in het dorp en daarom bood de bevolking hen een re ceptie aan. Bijna zeshonderd inwoners kwamen het doktersechtpaar de hand drukken. Dankdienst met bisschopjubileumboek en tentoonstelling Halsteren Oude brieven Beminnelijk "Het is niet leuk dat je op deze manier tot de orde ge roepen wordt, maar er moet helderheid verschaft wor den." Dat zegt gedeputeerde mevr. L. Nederhoed- Zijlstra uit Zierikzee naar aanleiding van het niet goedkeuren van de eerste herziening van bestem mingsplan Buitenzorg III in Tholen. Teleurstellend Tijdnood Een aantal lezers herinnert zich mogelijk nog dat eind 1989 uit de Rooms-Katholieke kerk in Tholen een wijwaterbak is gestolen. Door de 86-jarige M. Oerlemans is inmiddels een nieuwe gemaakt. "Na lang aarzelen, want zo'n antieke bak van 90 jaar oud is niet na te maken. Maar ik heb de moed gehad er aan te beginnen en het is zo'n beetje ge lukt," vertelt hij. De Tholenaar vervolgt: "Een wij waterbak is niet zomaar een bak met water. Het water wordt door een bisschop of priester gewijd, dat wil zeggen dat er een gebed als zegening over wordt uitgesproken. Vooral in de Paasliturgie en ook 's zondags met Pinksteren ('Asper ges me' en 'Vidie aquam'). Het is een symbool van inwendige rein heid, een overblijfsel van exor cisme of duiveluitdrijving. Vandaar het kruisteken met wij water over een persoon of zaak om het kwaad uit te drijven. Voor men de kerk binnengaat doet men dat om de duivel buiten te hou den, bijvoorbeeld de duivel der verstrooiing en van verkeerde ge dachten." Oerlemans wijst erop dat water een voornaam en noodzakelijk element is; één van de eerste din gen die geschapen zijn. "De geest van God zweefde over de wateren (Gen. 1:2). In de bijbel speelt wa ter, en het gebruik ervan, een zeer grote rol. Denk maar aan de zondvloed, aan de doortocht door de Rode Zee, aan Mozes die water uit een rots sloeg, aan de vele rein heidsriten en wassingen met wa ter. In Numeri 5:17 wordt water al 'heilig' genoemd. Water om te drinken, water uit bronnen en putten, water om genezing te brengen en redding in nood. Wa ter voor mens, dier, planten en bo men, om te overleven. In het Nieuwe Testament sprak Jezus over levend water (Joh. 4:1 en 4:14), Jezus veranderde water in wijn, er werd gedoopt met water, er vloeide water uit Zijn zijde. Water dient tot redding en heili ging. De Rooms-Katholieke Kerk heeft dat overgenomen, wijdt nog steeds water en bewaart dat in bakken of bakjes zodat mensen er 'gelovig' gebruik van kunnen ma ken." In de nieuwe wijwaterbakken is door Oerlemans een inscriptie aangebracht. "Ik had eenvoudig kunnen schrijven: Heer zegen mij. Maar dat geeft mij het gevoel dat ik God beveel mij te zegenen. Vandaar dat ik vragend geschre ven heb: Heer gelieve ons te zege nen." De hoogbejaarde Tholenaar vervolgt: "Wij komen niet naar de kerk om alleen voor onszelf te bidden, maar ook voor elkander. De kerk is een gebouw waar we samenkomen om God te danken voor de gaven die we van Hem ontvangen hebben. En om geza menlijk te vragen standvastig te blijven in ons geloof. Wij komen bij elkaar om Gods genade af te smeken voor zieke en noodlijden de mensen, voor onze dierbare overledenen, voor onze kinderen - dat zij niet alleen in gezondheid, maar ook in eer en geweten mo gen opgroeien - en voor vrede over heel de wereld. Onder op de bak zelf heb ik scha pen afgebeeld, hoewel mijn zoon zei: ik begrijp niet waarvoor je al die moeite doet, want er is nie mand die onderaan die bak kijkt. Ergens had hij wel gelijk, maar ik heb het toch gedaan. Christus heeft zijn hemelse Vader ge vraagd: Wijd mijn lammeren, wijd mijn schapen. Welnu, die lammeren zijn onze kinderen en wij zijn de schapen. Schapen en lammeren zijn ook door God ge schapen. Zoals alle dieren op het land, de vogels in de lucht, de vis sen in het water, voor het levens onderhoud van de mensen. In die geest heb ik deze wijwater bak aangeboden. En de pastoor heeft er zijn zegebeden over uit gesproken opdat het werk van on ze handen waardig moge zijn het water te dragen dat door hem met Pasen is gewijd. Ik ben er echt niet trots op, maar ik dank God oprecht dat ik dit op mijn leeftijd nog heb mogen doen," besluit Oerlemans zijn verhaal. baby die hij op de wereld hielp, Corné Boogaart, was eveneens present. De Vossemeerse huisarts ging ver volgens in op een aantal voor waarden die het mogelijk hebben gemaakt om zijn werk goed te doen. In de eerste plaats noemde hij dat zijn vrouw hem een groot deel van het werk uit handen neemt. Daarvoor moet ze zichzelf veel ontzeggen. "Om dat te mo gen meemaken is iets heel bijzon ders." Ook de gevoelens van waardering en genegenheid vanuit de bevolking zijn van belang. Op de derde plaats speelt een geluk kig gezin een belangrijke rol. "Daarover hebben we niet te kla gen gehad. We hadden een hecht, gezellig en goed gezin. We kwa men hier met drie kleine kinderen en vandaag staan we hier weer met drie kleine kinderen, onze kleinkinderen. En bij onze eigen kinderen kregen we er nog eens twee bij." De goede verstandhou ding met de gemeente was er zo wel met Oud-Vossemeer als, na de herindeling, met Tholen. Op me disch gebied is een goede ver standhouding met de collega's onmisbaar voor de praktijk en ook moet een huisarts kunnen te rugvallen op goede specialisten en organisaties in de eerstelijns ge zondheidszorg. Dat alles was het geval, aldus De Looze. Hij prees tenslotte de dames die al die jaren in de huishouding hielpen: Pietje van Meel, Nelly Burgers, Corry Burghout, Yvonne Klippel, Ina Aarnoudse en Tineke Aarnoudse. "Jullie hebben de zaak draaiende gehouden." De aanwezigen, waaronder de schoonmoeder, broers en zusters van de arts, oud-wijkzuster Krij ger, wijkzuster Marrees en fysio therapeut H. Nieuwenhuis, kregen vervolgens de gelegenheid om het zilveren dokterspaar te fe liciteren. Ook werden nog ge schenken aangeboden. Daarna was het de beurt aan de bevol king. De massale opkomst van zo wel oud als jong, maakte dat er bijna anderhalf uur lang handen werden geschud. Het was een ge zellige drukte in De Vossenkuil, waarbij ook de kinderen De I .oo ze oude kennissen weerzagen. "We waren ondersteboven van de overweldigende drukte, het was heel verrassend maar hardstikke leuk om met zovelen een praatje te kunnen maken," reageert de Vossemeerse huisarts naderhand. De zilveren huisarts A.W.A. de Looze was onder de indruk van de massale opkomst van de Oud-Vossemeerse bevolking om hem te feliciteren met zijn jubileum. Klokslag drie uur stapten dokter en mevrouw De Looze dorpshuis De Vossenkuil binnen, waar ze met applaus werden begroet. Fa milieleden, collega's, (oud-)perso- R. C. kerk, Oud-Vosèemeer De rooms-katholieke kerk aan de Dorpsweg in Oud-Vossemeer aan het begin van deze eeuw. De rooms-katholieke gemeenschap in Oud-Vossemeer viert komend weekeinde het honderdvijftigjarig bestaan van het kerkgebouw. Morgenavond (vrijdag) om zeven uur gaat bisschop Ernst van Breda voor in een speciale kerkdienst. En zaterdag van tien uur tot half vijf is er een tentoonstelling van kerkelijke voorwer pen in De Vossenkuil. Daar wordt morgen ook het speciale boekje 'Anderhalve eeuw parochieleven rondom de Willibrorduskerk' gepresenteerd. Verder zijn er activiteiten voor zowel jongeren als ouderen. De schooljeugd oexijKt zaterdag middag de tentoonstelling en aan sluitend is er voor hen om vijf uur een gezinsmis. De leerlingen van de Sint Anthoniusschool hebben werkstukken gemaakt rondom het kerkjubileum, die in het dorps huis te zien zijn. De ouderen en gasten van de Zonnebloem kregen gisterenmiddag een bingo aan geboden. Voor het boekje over de geschie denis van de kerk is samensteller Kees de Koning in de archieven ge doken. Hij heeft het echter niet bij de kerk en de parochie gelaten. Het katholieke onderwijs in het dorp komt eveneens aan bod. En daarnaast de dorpspolitiek, vak beweging en het verenigingsleven. De 48 pagina's zijn verluchtigd met een groot aantal foto's. Ook zijn lijsten opgenomen van alle pastoors en kerkbestuurders. Nadat de kerk in Oud-Vossemeer omstreeks 1578 overging naar de reformatie, waren de katholieken in het dorp aangewezen op Halsteren. Dat duurde tot 1647. Vanaf die tijd was de katholieke eredienst verboden en werkten pa ters vanuit een schuilkerk in Le pelstraat. Rooms-katholieken mochten geen enkel openbaar ambt bekleden. Dat veranderde pas nadat in 1795 de Fransen ons land binnenvielen. Drie jaar daar na werden alle kerkelijke gezind ten gelijkgesteld en moesten de hervormden aan de katholieken een schadeloosstelling betalen voor het kerkgebouw. Inmiddels stond er een rooms- katholieke kerk in Nieuw- Vossemeer en daar kerkten ook de Oud-Vossemeerse gelovigen. Maar dat leverde de nodige problemen op. Te voet moest er meer dan een half uur worden gereisd om bij de kerk te komen. Het pontveer over de Eendracht was niet alleen kost baar, maar bij slecht weer ook ge vaarlijk. Kinderen moesten voor het godsdienstonderwijs meerdere keren per week naar Nieuw- Vossemeer. En bij het bedienen van de doop en de laatste sacra menten waren er ook problemen met de afstand. Indeling bij Tho len zou nauwelijks een verbetering zijn, want dat lag meer dan een uur van Oud-Vossemeer. Om die redenen wilden de katho lieken een eigen kerk. In 1839 nam de belastingambtenaar J.H. Bren- donck het voortouw. Toen telde het dorp 292 katholieken (52 ge zinnen), grotendeels arbeiders. Er werd een commissie in het leven geroepen en die schreef een brief naar de koning. Het bouwplan van ƒ12.100,- werd echter afgewe zen. Zelf kon de gemeenschap maar ƒ863,50 bijdragen. In 1840 ging opnieuw een brief naar Den Haag, want inmiddels had de commissie toezeggingen voor een totaalbedrag van ƒ6500,-. Het jaar daarop kwam de toestemming voor de bouw, zij het voor een kleinere en goedkopere kerk. Er werd een rijkssubsidie van ƒ1800,- verleend. Een week geleden kwamen bij toe val oude brieven voor de dag, die interessante gegevens over de bouwperiode bevatten. In het boekje konden die niet gemeld worden. Op 20 juli 1841 vond de aanbesteding plaats, waarbij P. Markus uit Steenbergen met ƒ7440,- als laagste van dertien in schrijvers uit de bus kwam. Maar problemen deden zich ook voor. Zo zat de pastoor van Nieuw- Vossemeer de zaak kennelijk dwars. Hij weigerde om de eerste steen te komen leggen. Dat ook zijn parochie juist bezig was met bouwplannen voor een nieuwe kerk, had daar misschien mee te maken. Initiatiefnemer Bren- donck blijkt veelvuldig contact te hebben gehad met de Lepelstraat- se pastoor (deze beheerde de gif ten aan de commissie). Hij legde uiteindelijk zelf de eerste steen, wat naderhand door de Zeeuwse landdeken werd bekriti seerd. Verder heerste ook binnen de bouwcommissie onenigheid, want vier van de acht leden waren niet bij de steenlegging aanwezig. Wel gaven het gemeentebestuur en de hervormde predikanten van Oud-Vossemeer en Tholen acte de présence. ZIE VERDER PAG. 11 neelsleden, het bestuur van de stichting Promotie Oud- Vossemeer (SPV) en andere geno digden wachtten de jubilaris op. "Die binnenkomst deed me heel veel," zei de dokter later in zijn dankwoord. "Is het niet iemand van de krant, dan toch een patiënt van negentig jaar die je erop attent maakt dat de dokter jubileert," aldus SPV- voorzitter M.J.C. Geluk. Het was aanleiding voor de stichting om actie te ondernemen en het echt paar De Looze in het zonnetje te zetten. "Als huisarts beleef je im mers lief en leed met de menserrr" je raakt bij hen betrokken in de privésfeer." Onder de bevolking werd een inzameling gehouden. Dat gebeurde met lijsten, zodat controle mogelijk is. Namens de inwoners van het dorp bood Ge luk een gravure aan. Het betrof een ingelijste plattegrond van de gemeente Oud-Vossemeer in 1865, afkomstig uit J. Kuyper's Ge meenteatlas van de Provincie Zee land. Verder werd van de hele bijeenkomst een video-opname gemaakt. Burgemeester H.A. van der Mun- nik vond het niet verwonderlijk dat de dorpsgemeenschap zijn huisarts huldigde, hoewel De Loo ze het liever maar in alle stilte voorbij wilde laten gaan. "Het is logisch, want als eerstelijns ge neesheer is er een direct contact met de patiënt." Hoewel, aldus de burgemeester, de huisarts nog met het nodige respect wordt beje gend, is er niet meer het vroegere aureool van de alleswetende en ongenaakbare persoon. Het ver trouwen in de arts noemde Van der Munnik 'de beste artsenij'. Dat vertrouwen moet er zijn, om dat de patiënt onzeker is wanneer er iets aan zijn lichaam hapert. Tegelijkertijd moet men beseffen dat een dokter ook maar een mens is. De burgemeester noemde verder het samenspel me't andere diensten van belang, zoals het kruiswerk, maatschappelijk werk en Riagg. Tenslotte wees hij op de belangrijke steun van de dokters- vrouw. Namens het gemeente bestuur bood hij een set tekeningen van de kunstenaar Ben van Rooij én bloemen aan. "In een kleine gemeenschap is het een goede zaak om de huisarts te promoten," zei dokter R.H. Padt uit Poortvliet. De voorzitter van de Thoolse Huisartsenvereniging was vol lof over het initiatief van de stichting Promotie Oud- Vossemeer. Hij omschreef De Looze als een goed collega, sober, eenvoudig, beminnelijk en sympa thiek in de omgang. Persoonlijk werkt hij al sinds 1974 met hem samen voor wat betreft de waar neming van eikaars praktijk. Padt betrok mevrouw De Looze in de hulde door het belang van een goed functionerende achterwacht te onderstrepen. De Poortvlietse arts boo<j namens de collega's een fraaie karaf en een kistje wijn aan. Hij wenste de jubilaris nog een goede tijd in actieve zin toe. Dochter Klaartje vertelde de aan wezigen altijd trots te zijn geweest op haar vader, de dokter. "Hij was immers de beste dokter en de beste vader." Terugkijkend op haar jeugd vond ze het leuke, dat haar ouders altijd thuis waren. "Dat was verschrikkelijk gezellig en de vrije tijd werd vrijwel hele maal aan de kinderen besteed." Zij schetste het beeld van een ge lukkig gezinsleven in Oud- Vossemeer. "Een tijdspanne van 25 jaar vol brengen is een heel klein kunstje. Ja, dat gaat vanzelf, vooral als je werk je animeert en bevredigt," reageerde dokter A.W.A. de Loo ze. Hoewel hij er aanvankelijk hoop op had dat zijn zilveren ju bileum ongemerkt voorbij zou gaan, was hij toch 'erg onder de indruk'. "SPV, bedankt voor wat zich hier nu afspeelt," zei de arts. Hij vond het leuk onder de aan wezigen zijn eerste patiënt te zien, Maddy Geuze-Hoek. "Toen ik op 19 september 1966 de spreekka merdeur opendeed, was zij als eer ste aan de. beurt. Ik weet nog waarvoor ze me raadpleegde, maar daar zal ik hier niet op in gaan," aldus De Looze. De eerste Jong en oud kwamen dokter en mevrouw De Looze in Oud- Vossemeer de hand drukken. De provincie heeft de gemeente te ruggefloten. Eerst moet er een wa terdichte regeling voor het bedrijf van Overbeeke komen voordat er in Buitenzorg verder gebouwd mag worden. De gedeputeerde heeft uit een gesprek met burge meester Van der Munnik al begre pen, dat de gemeente niet blij is met de beslissing van gedeputeer de staten. "Het is inderdaad een zware dobber voor de gemeente, maar als gedeputeerde voor de ruimtelijke ordening heb ik mijn verantwoordelijkheid voor het to taal van wonen en werken. Vanaf 16 april 1991 ben ik hierbij be trokken, maar er is al een heel tra ject voor mijn tijd geweest. Er is door de gemeente al heel wat af gedongen op de voorwaarden, maar er moet een regeling komen. De huidige bewoners van Buiten zorg kunnen ermee accoord gaan dat er geen geluidswal komt, maar de toekomstige bewoners kunnen er anders over denken. Bovendien is het de vraag, of Overbeeke op termijn ook zo gelukkig kan zijn met de huidige situatie. De ge meente kan het zo wel willen la ten, maar het is de vraag of dat voor de diverse belangengroepe ringen daar zo gunstig is. Er moet eer. integrale afweging van belan gen plaatsvinden. Het belang van het bedrijf is niet ondergeschikt aan dat van het wonen en dat geldt ook omgekeerd. Deze zaak ligt nu op het bord van de ge meente die verder zal willen bou wen. Wij zijn bereid tot overleg", aldus gedeputeerde mevr. Neder hoed. De overeenkomst die de gemeente voor 250.000 gulden met Overbee ke getroffen heeft, is in de ogen van de provincie een onvoldoende waarborg voor een vreedzame toe komst van wonen en werken in Buitenzorg. VERVOLG VAN PAG. 1 Raadslid P. van Bel- zen(RPF/GPV) had nog hoop, dat 'Tholen niet met een lelijke geluidswal opgescheept wordt'. J.L. van Gorsel(VVD) noemde het 'teleurstellend dat de provincie op deze wijze handelt'. Hij vond dat Middelburg lang werk heeft om duidelijkheid te verschaffen. Vol gens de liberaal dient bij het pro vinciaal bestuur mee te wegen, dat het beleid ten aanzien van deze zaak door het vorige college van g.s. voortgezet dient te worden. K.A. Heijboer(SGP) bracht naar voren, dat tegelijk met de voor waarden van de provincie de hin derwetsprocedure met milieu-eisen voor Overbeeke moest lopen. M.A.J. van der Linde(PvdA) stel de vast, dat de gemeente in Tho len 'zwaar om grond verlegen zit'. "Daarom moeten we in goed overleg met de provincie werken aan een milieuvergunning voor Overbeeke." "Wij menen nog steeds dat we een goede oplossing hebben", zei de burgemeester na de opmerkin gen van de commissie. "Ambtena ren van de provincie lieten ons toch ook weten, dat de gemeente in principe een begaanbare weg had gekozen. Helaas is de provin cie in tijdnood gekomen en is er een afwijzende beslissing geno men. Wij hebben daarover mon deling onze teleurstelling geuit, want zo kun je niet bestuurlijk met elkaar omgaan. Hopelijk komt er nog een oplossing, zodat er geen muur hoeft te worden op gericht met alle financiële gevol gen van dien. Als we er niet uitkomen, dan zijn we 2 tot 3 jaar verder. De milieuprocedure duurt 9 maanden." De burgemeester verzuchtte, dat de gemeente het dankzij de over eenkomst met Overbeeke eigenlijk zo mooi voor elkaar had. Met alle nadelen die aan een beroep bij de Kroon verbonden zijn, wil de ge meente toch in beroep gaan tegen de afwijzing van g.s.. Alleen als er licht komt in de zaak, dan wordt de beroepsprocedure niet ver volgd. Raadslid Van der Linde merkte nog op, dat je hoe dan ook 9 maanden verder bent wanneer g.s. vasthouden aan de hinderwetsver gunning. Volgens ambtenaar C. Nuyten hebben ambtenaren bij de provincie daar echter geen pro bleem van gemaakt. Raadslid Van Gorsel vond, dat de commissie in elk geval tijdig van de ontwikkelingen op de hoogte gehouden moet worden. •WtSWÊÊt- Wh Rechts het bedrijf van Overbeeke aan de Postweg in Tholen, links de huizen in Buitenzorg III. Daar tussen zou volgens de provincie toch een geluidswal moeten komen.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1991 | | pagina 9