BLANK
M.CJ. Kosten ruilt grond
van anderen met veel plezier
Enorme
sanering
is aan
de gang
Brassband-fan stelt
herinneringen te boek
Graszaad over week van het land
Uitruilcoördinator 4 ruilverkavelingsblokken
w
Braderieloop
Wegens enorm sukses gaat
Sleeptrend waterbedden door
met de verkoop van showroom
modellen en alle modellen uit
het Centrale Magazijn!
M.C.J. Kosten
over landbouw:
Donderdag 8 augustus 1991
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
9
1
Taaipraatje
Duivenrubriek
Zo kleurrijk als een veld met bloemzaden hangen de
vier kaarten van de ruilverkavelingsblokken op Tholen
aan de muur in de werkkamer van M.C.J. Kosten te
Oud-Vossemeer. Wit zijn de huiskavels en rood, groen,
blauw en geel de kavels die in het eigen blok liggen.
Wanneer die kleuren echter in de andere blokken voor
komen, is er werk aan de winkel voor uitruilcoördina
tor Kosten.
Hele puzzel
Vier hoeken
22 Percelen
Intensiveren
"Er is een enorme sane
ring aan de gang", zegt
M.C.J. Kosten, oud-
ZLM-kringvoorzitter en
nu uitruilcoördinator van
de vier ruilverkavelings
blokken op Tholen.
Boekennieuws
WATERBEDDEN
Het woord blank heeft te maken
met blinken en kwam sinds de
Middeleeuwen in zwang in de be
tekenis van blinkend wit. Vooral
bekend door de uitdrukking uit
die tijd "met de blanke sabel ten
strijde trekken" (ook vechten).
Verder in het domino-spel blank
zes, blank-vijf, blank-vier, enzo
voort, tot dubbelblank toe, de do
minosteen waar geen "ogen" op
staan. Dat brengt ons op de
destijds prachtig gevonden slag
zin; "Sinds....domineert, is alles
dubbelblank". We willen geen re
clame maken, men kan dus zelf
op de puntjes een willekeurig
wasmiddel invullen. Een heel
mooie woordspeling met de dub
belblank uit het dominospel, blin
kend wit en domineren in de twee
betekenissen van domino spelen
enerzijds en overheersen of op de
voorgrond treden anderzijds. In
ieder geval veel beter dan de nu
tot in den treure voorkomende
aanduiding in de Ster-reclame: het
vernieuwde wasmiddel dat stuk
ken beter werkt dan het oude. On
willekeurig krijg je dan het gevoel
door het kopen van het middel in
de oude samenstelling bij de neus
te zijn geworden. Blank wordt nog
veelvuldig gebezigd met betrek
king tot de menselijke huid. Vroe
ger vond men het hebben van een
blanke huid, vooral bij vrouwen,
erg mooi. Dat is in de loop der tij
den veranderd. Nu geeft men in
het algemeen aan een door de zon
gebruinde huid de voorkeur.
Schertsend zei men wel "zij is zo
blank als een mol". Van die huids
kleur is ook de term het blanke ras
afkomstig. Dit in tegenstelling tot
het zwarte en het gele ras. Van het
blanke ras werd vooral vroeger ten
onrechte gesproken om superiori
teit aan te duiden. Wat neerbui
gend maakte men onderscheid
tussen "blanken en kleurlingen".
Dat verschil in huidskleur schiep
problemen, die de wereld eeuwen
lang bezighielden. Ook thans nog
kan men er dagelijks over lezen in
de kranten, getuige het woord
apartheid. Van de samenstellingen
noemen we daarom het woord
"blank-officier". Dat was in vroe
ger tijden in Suriname de bena
ming van Europeanen, die op een
plantage het toezicht hielden op
de slaven. Deze opzichters ston
den niet best aangeschreven bij de
inlandse bevolking.
Zeer bekend en nog steeds vaak
gebezigd is de spreekwoordelijke
zegswijze "een ruwe bolster maar
een blanke pit". Iemand kan uit
wendig wel hard en vooral stekelig
over komen, zoals de ruwe bolster
om de vrucht van de tamme en
wilde kastanje, maar innerlijk is
hij of zij een zeer gevoelig mens.
Een enkele keer gebruikt men de
uitdrukking "blanke verzen"
voor die gedichten, waarbij de
slotregels - in tegenstelling tot de
normale gang van zaken - niet op
elkaar rijmen. Het woord blank
kwam ook voor in een geheel an
dere betekenis. Een blank was een
zilveren muntje ter waarde van
driekwart stuiver. Tegenwoordig
bijna ondenkbaar dat zo'n munt
van geringe waarde uit zilver be
stond. De naam was afkomstig
van de Franse blanc. Zo luidde
een heel oud spreekwoord "die
geen blanck en heeft om zich te
laten scheren, en moet zijn kne
vels met geen pommade laten
strijcken". Als men weinig te ver
teren heeft, moet men niet op
scheppen. Men zou er bij
uitbreiding aan toe kunnen voe
gen: als men veel te verteren heeft
evenmin. Een blank was minder
waard dan een stuiver. Vandaar de
zegswijze "van stuivers blanken
maken", in de betekenis van slech
te zaken doen, verlies lijden. Ver
der: "die de blank niet begeert,
zal tot de stuiver niet geraken".
Deze wijsheid is later bezongen
door Louis Davids in zijn liedje
"als je voor een dubbeltje geboren
bent, bereik je nooit het kwartje".
Zo sprak men ook van een half-
blanksheer. Dat werd gezegd van
iemand, die zich als heer voor
deed, maar eigenlijk niets bijzon
ders was. We besluiten met een
uitspraak van Mark TVvain, die
goed aansluit aan de huidige pro
blemen. "Er zijn vele humoristi
sche zaken op de wereld, onder
meer dat blanken denken dat ze
minder wild zijn dan andere wil
den". Mark TVvain is het pseudo
niem van Samuel Langhorne
Clemens. Een Amerikaanse hu
moristische schrijver, geboren in
1835 in Florida, overleden in Red
ding (Connecticut). Bekend door
de boeken over de avonturen van
Tom Sawyer en door "Prins en
Bedelknaap".
De TVouwe Duif Tholen, Etampes 3
augustus, 241 jonge duiven van 14
deelnemers, los 7.30 uur bij windstil.
Eerste duif 13.09.17 u. is 1104.161
m/min. en laatste duif 13.56.00 u. is
965.306 m/min.
P. Laban 1, 6, 9, 38 en 55; J. Noom en
Zn. 2, 44 en 51; CJ. v.d. Berge en Zn.
3, 19, 20, 29, 30, 31, 40, 46, 48, 52 en
56; C. Moeliker en Zn. 4, 36, 43, 45,
53 en 60; F. Bal en Zn. 5, 22 en 54; C.
Laban 7, 11, 39 en 42; A.F. Bustraan 8,
12, 14, 15, 18, 21, 23, 27, 28, 33, 34, 35,
41, 50 en 57; Joh. Kegge 10, 24 en 59;
L. v.d. Klein 16, 25 en 37; L. Soomers
17, 47 en 58; J. Baaij 26, 32 en 49; Jac.
van Dijke 61.
•••Tv*S
M.C.J. Kosten bij de kaarten van de vier ruilverkavelingsblokken op Tholen.
"Wie optimaal wil profiteren van
de ruilverkaveling, moet alle
grond in zijn eigen blok zien te
krijgen", zegt Kosten, die inmid
dels zijn eerste vrijwillige kavel
ruil rond heeft gekregen. Het gaat
om 30 ha grond met 7 betrokke
nen: 4 eigenaren/gebruikers, 1
verpachter, 1 pachter en het Bu
reau Beheer Landbouwgron-
den(BBL), die de grondpqt van de
verkavelingsblokken beheert. De
percelen die bij deze transactie be
trokken zijn, liggen in alle vier
blokken: St. Annaland(2 perce
len), Stavenisse(3), Poortvliet(l)
en Oud-Vossemeer(2).
Alle kosten, zoals van de taxa
teurs, het kadaster en de notaris,
worden voor 100% gesubsidieerd.
Wanneer er voor de ontsluiting
van een perceel een dam aange
legd moet worden, draagt het rijk
50% bij.
Voor Kosten in functie was, waren
er twee vrijwillige kavelruilen tot
stand gekomen voor totaal 20 ha.
Minimaal moet je met drie grond
eigenaren zijn, waarbij de BBL
dan één van de drie kan zijn.
De uitruilcoördinator heeft nu
twee interprovinciale zaken op
stapel staan. Iemand uit St. Phi-
lipsland wil grond in Nieuw-
Vossemeer inleveren en iemand uit
Nieuw-Vossemeer levert grond op
Tholen in. Daarnaast is er nog
een Thoolse boer die grond in
Halsteren wil inleveren.
"Het is soms een hele puzzel",
zegt Kosten. "Je zou wel een hele
dag op de kaart moeten kijken om
alles rond te krijgen." Er zit ook
meer werk aan vast dan hij ge
dacht had, maar de oud-ZLM-
kringvoorzitter vindt het een leu
ke taak. Als lid van de Grondka
mer en beëdigd taxateur had hij
altijd al belangstelling voor dat
soort zaken en zijn plaatselijke
bekendheid is een belangrijk
pluspunt voor deze vertrouwens
functie.
Kosten wordt gevraagd een vrij
willige kavelruil te bewerkstelli
gen, maar hij kan daarvoor ook
zelf het initiatief nemen. Het
grondbezit is op Tholen door ver
erving en verkoop wijd verspreid.
De verstrengeling is groot en bij
het uitwerken van het eerste ruil-
verkavelingsblok, St. Annaland,
kwamen de problemen al direct
om de hoek kijken. De Broek- en
Roolandpolder behoort tot het
blok St. Annaland, maar de
grondgebruikers hebben hun an-
misschien dat de BBL nog wat ex
tra grond kan kopen. De gemeente
kan ook een positieve rol vervul
len, want die heeft in alle blokken
grond.'
De splitsing van de ruim 10.000 ha
cultuurgrond op Tholen in vier
blokken was nodig omdat het rijk
de financiering wil spreiden en
ook andere gebieden in ons land
aan de beurt willen komen. Er is
nog geprobeerd om de Broek- en
Roolandpolder bij het blok Oud-
Vossemeer in te delen, maar dat
kon niet meer. De grensoverschrij
ding geeft het meeste problemen
PROVINCIE ZEELAND
|Oud Vossemeer
LANDINRICHTINGSPROJECTEN
juli 1991
LANDINRICHTING TOT STAND GEKOMEN sinds 1980
lilt! LANDINRICHTING IN UITVOERING
LANDINRICHTING IN VOORBEREIDING
LANDINRICHTING AANGEVRAAGD
De landinrichting St. Philipsland is in uitvoering; er is pas gestemd en
de gegevens van de rechthebbenden worden deze winter geïnventari
seerd. Het ruilverkavelingsblok St. Annaland is zover gevorderd, dat er
midden volgend jaar over gestemd kan worden. Stavenisse en Poortvliet
zijn in de inspraakfase en voor het blok Oud-Vossemeer is het landin
richtingsplan in ontwikkeling.
dere percelen en bedrijfsgebou
wen veelal in het blok
Oud-Vossemeer. "Er ligt veel
meer in het blok St. Annaland
van Vossemeerders, dan anders
om", zegt Kosten. "Dat betekent
een vrij moeilijke kavelruil, maar
bij de ruilverkaveling, die kosten
besparing tot doel heeft. "Je
grond zo dicht mogelijk bij de be
drijfsgebouwen is een noodzaak",
aldus Kosten. "De landbouw kan
weinig douceurtjes meer verwach
ten en dan schiet als enige kosten-
De Broek- en Roolandpolder is een probleemgebied voor de ruilverkaveling in verband met de
grensoverschrijding van de blokken.
besparing over. Sommigen
moeten nu 10 km van huis om
hun percelen te bewerken. De op
pervlakte speelt natuurlijk ook
een rol, want 1 of 2 ha op 4 km is
ook niet zo gunstig. Die 1 ha heeft
namelijk ook vier hoeken en een
hoek is minder waard omdat je er
altijd moet draaien."
De uitruilcoördinator is na de ver
rassende uitslag in St. Philips-
land(op het nippertje ging daar de
ruilverkaveling door dankzij de
enkelvoudige meerderheid met
hectares grond) niet ongerust, dat
het op Tholen ook kantje boord
zal zijn. "Dat is niet te vergelij
ken. St. Philipsland is al redelijk
verkaveld, maar op Tholen is de
situatie veel slechter en daardoor
het rendement straks veel groter."
De versnippering is soms enorm.
Zo is er een Thoolse boer met 56
ha grond wiens percelen over 22
verschillende plaatsen verspreid
liggen. Een ander heeft 38 ha op
21 plaatsen, 96 ha op 20, 21 ha op
15, 24 ha op 14, 27 ha op 13 en 9
ha op 10 verschillende plaatsen.
Voor Kosten een duidelijk bewijs,
dat ruilverkaveling hard nodig is
om doelmatiger te kunnen wer
ken. In het blok St. Annaland is
de situatie met veel kleine perce
len het meest versnipperd met 12
eigenaren die hun grond op meer
dan 10 verschillende plaatsen heb
ben. In Poortvliet is dat net zo,
Stavenisse is wat gunstiger met 9
en in het blok Oud-Vossemeer zit
ten maar 7 boeren op 10 of meer
verschillende percelen.
Voor de uitruilcoördinator ligt er
nog voldoende werk in het ver
schiet. Het is eigenlijk iets voor de
winter, want nu heeft iedereen het
druk op het land, maar tussen de
bedrijven door kan er soms een
stap verder gezet worden. "Er
komt iemand spontaan en de rest
zoek ik dan op", vertelt Kosten.
"Bij sommigen stoot je je neus,
anderen zeggen: graag."
De grond wordt tijdelijk in het ei
gen ruilverkavelingsblok gepar
keerd; bij de definitieve toedeling
kan men nog dichter bij de be
drijfsgebouwen komen. Is er on
voldoende grond bij de kavelruil,
dan vindt er een financiële verre
kening plaats.
De laatste tijd komt er nogal wat
grond vrij door boeren die stop
pen. "Akkerbouw op kleine op
pervlakten lukt niet meer en
zonder opvolger is het ook niet
aantrekkelijk", constateert
Kosten. "Er zijn onvoldoende
SBE's(standaard bedrijfseenhe-
den) om de kost te verdienen. Met
handwerk op kleine oppervlakten
kun je intensiveren, maar iedereen
voelt daar niet voor en glastuin
bouw is ook wat anders dan ak
kerbouw.
Verder is de tijd voorbij, dat het
bedrijf van vader op zoon gaat.
Wie boer wil blijven, kan echter
met de ruilverkaveling geholpen
worden aan economisch goed te
bewerken percelen."
De coördinator kan echter niet
overal de ideale situatie helpen
verwezenlijken.
Grond van slechte kwaliteit inrui
len, is moeilijk. De Weihoek is
wat dat betreft een probleemge
bied, net zoals de Scherpenisse-
polder, waar grond voor
natuurgebied aangekocht wordt.
Voorlopig kan Kosten nog uit te
voeten. In 1992 staat de stemming
voor het blok St. Annaland op het
programma, in 1993 volgt Stave
nisse, in 1994 Poortvliet en in 1995
Oud-Vossemeer.
Landbouwers stoppen door ge
brek aan opvolging, handelaren
kunnen het niet bolwerken en toe
leveringsbedrijven krijgen ook
klappen.
"De schaalvergroting blijft om
zich heen grijpen en dat niet al
leen in de landbouw'*, aldus
Kosten. "In alle sectoren is dat zo.
Kijk maar naar het winkel
bestand, maar men heeft dat on
voldoende in de gaten gehad."
De ZLM zoekt landelijk naar sa
menwerking en Kosten ziet voor
de afdelingen op langere termijn
ook wel perspectief in bundeling
van een paar afdelingen. "We
hebben nog een groot voordeel,
dat er op Tholen geen versnippe
ring van landbouworganisaties is
zoals in andere streken. Toch
neemt het ledenbestand constant
af. Van de 700 nu zullen er over 20
jaar verder weer 200 minder zijn.
Ouderen vallen af en de groei ont
breekt."
V
Musicerende koperblazers tijdens een play-in van de Thoolse mu
ziekkorpsen.
In Middelharnis deden 76 atleten
mee aan de braderieloop over tien
kilometer. Onder hen twee Thole-
naren. Piet van Dijke finishte als
tiende in 35.20 min. en Johan van
Dijke werd 29ste in 38.24 min.
Muziek en liefde, zijn ze niet bei
den van goddelijke oorsprong?
Met die zin besluit Gerard C. van
Loo (67) uit Wolphaartsdijk een
door hemzelf geschreven boekje
over zijn muzikale carrière. Het
draagt als titel 'Tussen De Noten
Door'.
Van Loo begon als hoornblazer in
een padvindersband, werd later
cornettist in een Haags Leger des
Heils muziekkorps en bugelspeler
in een geheelonthoudersfanfare.
In de zestiger jaren kwam de ge
boren Goesenaar terug naar Zee
land, waar hij zich aansloot bij
een aantal brassbands.
Van Loo begint zijn verhaal met
een herinnering uit de kleuter
schooljaren, een optocht op ko
ninginnedag 1927. In zijn Haagse
tijd - het gezin verhuisde toen Van
Loo vijf was - groeide de belang
stelling voor alles wat met jazz
muziek te maken had. Toen hij
echter eens voor vrienden een
jazznummer thuis op het harmo
nium speelde, verkocht zijn
streng-religieuze vader dat subiet.
Hoewel Van Loo een afkeer had
van het Leger des Heils, werd hij
er toch lid van om te kunnen mu
siceren. Zijn instrument gebruikte
hij stiekem voor school-jazz-
bandjes, tot dat ontdekt werd. Te
genwoordig staat hij sympathie
ker tegenover de organisatie, die
hem bekend maakte met de
blaasmuziek "en vooral de brass
band". In de oorlog ontwikkelde
hij belangstelling voor klassieke
muziek, daartoe aangezet door
Jack Buiterman van de Ramblers,
en was lid van
een clandestien swing-orkestje.
Al musicerend kwam Van Loo in
de zestiger jaren terecht bij de
brassband Onda te Middelburg en
werd Zeeuws contactman van de
Brass Band Club Nederland. Ver
der presenteerde hij vele jaren
concerten. Dat in die functie zijn
pad niet altijd over rozen ging,
blijkt uit de opgenomen anekdo
tes. De journalist (ondermeer bij
de PZC) verhaalt op boeiende wij
ze over zijn belevenissen en con
tacten in de muziekwereld. Zijn
vriendschap met Ko den Toonder
uit Kloetinge (ondermeer dirigent
van Accelerando St.Annaland),
de Lentefestivals in Goes, het ere
lidmaatschap van brassband Wil-
helmina Colijnsplaat, het
Zeeuwse Brassband Festival en het
erelidmaatschap van verdienste
van de Kon. Ned. Federatie van
muziekverenigingen.
'Tussen De Noten Door' (78 blz.)
is een uitgave van drukkerij Van
der Peyll te Kruiningen en kwam
mede tot stand door bijdragen
van het Anjerfonds en de KNF.
Het werkje is door de schrijver
opgedragen aan KNF-directeur
Gerrit Stuivenberg.
Heel wat boeren waren zaterdag druk met de combine, zoals hier in de Snabbeweg tussen Poortvliet
en Tholen. Het warme, droge weer betekent overuren om te dorsen.
"Nog een ruime week dan is al het
graszaad gedorst. Het weer werkt
nu immers volop mee," zegt
MJ.G Geluk van Barenbrug uit
Oud-Vossemeer. Vanuit heel Zee
land, West-Brabant en de Zuid-
Hollandse eilanden wordt het
zaad aangevoerd naar de loods op
Tholen, waar ongeveer 1300 ton
wordt opgeslagen. In novem
ber/december wordt dat afge
voerd naar het Gelderse
Oosterhout om te worden ge
schoond en gereedgemaakt voor
de export. "In het begin liep het
slecht, met verliezen in de rood-
zwenkgrassen. Van de bloei tot de
oogst hadden die nat weer, waar
door de opbrengst matig tot
slecht was. De latere soorten wor
den echter steeds beter; een rede
lijke tot goede opbrengst," aldus
Geluk.
De afgelopen week profiteerden
de boeren van het droge weer en
werd er volop gedorst op de
Thoolse en Sint-Philipslandse ak
kers. Men had het er zo druk mee,
dat de voor zaterdag geplande
ploegwedstrijd niet doorging. Die
zal nu in september worden ge
houden.
SleepB^I^
Goes
Wijngaardstraat 49
01100-16036
(donderdagavond koopavond;
zaterdag dicht, zondag open)
OP NAAK DE 100 SPECIAALZAKEN!
