Graszaadteelt in Hollaerepolder
in gevaar na de ruilverkaveling
Geen gemeentesubsidie
voor glastuinbouwcentrum
'Heel erg
moeilijk'
'Om beurten
slikken'
Toeslag jagers ganzenschade
W. van Engelen en M.J.C. Geluk(Barenbrug) vrezen het ergste
Roolandpolder
naar het blok
Oud-Vossemeer
Ganzenopvang vergt teveel tijd
Donderdag 22 november 1990
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
17
"Het ergste voor de graszaadteelt moet gevreesd wor
den. Dat wordt onmogelijk", zei M.J.C. Geluk na
mens de kweekbedrijven Barenbrug, Van der Have en
Mommersteeg tijdens de tweede inspraakbijeenkomst
over de ruilverkaveling rond St. Annaland.
Zeer onzorgvuldig
Regelrechte ramp
Weinig inhoud
Gevoelige snaar
Wrange smaak
Invloedssfeer
Dreven/dammen
Hollaereweg racebaan
Uitruilcoördinator
Premieregeling bedrijfsvestiging beperkt tot industrie
De vestigingspremie voor bedrijven op Thoolse industrieterreinen wordt niet door
getrokken naar bijvoorbeeld een centrum voor glastuinbouw. Slechts het CDA (in
clusief wethouder Versluijs), de VVD en de RPF/GPV wilden dat wél, de overige
tien raadsleden niet.
Pijler
Opvijzelen
Het was donderdag in de Welle-
vaete nog drukker dan tijdens de
eerste voorlichtingsavond. Zo'n
125 belangstellenden luisterden
naar de inleiding van voorzitter
G.L.D. Gaakeer, de uitleg van se
cretaris ir. B.A.M. Holtslag bij het
voorontwerp-plan en de toelich
ting van kadaster-medewerker
Kok. Het was een herhaling van
de eerste bijeenkomst.
De Hollaerepolder, de graszaad
teelt, het beheer van de natuurter
reinen en de schade van ganzen
waren de meest besproken onder
werpen. Een aantal landbouwers
bleken zeer kritisch te staan ten
opzichte van de plannen.
"Het kan toch niet de bedoeling
van de landinrichtingscommissie
zijn om de bedrijfsvoering van
sommige akkerbouwers in gevaar
te brengen", zei W. van Engelen.
Hij verklaarde zich tegen uitbrei
ding van het Stinkgat en de kre
ken in de Hollaerepolder en de
Van Haaftenpolder. "De commis
sieleden die de landbouw verte
genwoordigen, zijn zeer
onzorgvuldig te werk gegaan. De
graszaadteelt - er ligt 100 ha gras
zaad in die twee polders - dreigt in
gevaar te komen wanneer er gras
rond die kreken komt. Dan krij
gen we met belending te maken.
Zelf heb ik 30% graszaad, want
op zware grond zijn er weinig al
ternatieven. De rentabiliteit komt
in gevaar", aldus Van Engelen, die
Staatsbosbeheer of de gemeente
aansprakelijk wilde stellen voor
de te verwachten schade. "Ook de
schade van de ganzen wordt gro
ter", vreesde de jonge akkerbou
wer.
Hij bestreed de tekst in het plan,
dat vanuit het natuur- en land
schapsbehoud bezien, het agra
risch gebruik in de
reservaatsgebieden en langs enke
le kreekrestanten een knelpunt is.
"De natuurgebieden vormen juist
een knelpunt voor de hoofdfunc
tie landbouw", zei Van Engelen.
M.C. Polderman onderschreef die
woorden. "De Hollaerepolder
wordt gewurgd door de natuurge
bieden. Waarom is er binnendijks
een uitbreiding nodig als je ziet
hoeveel hectares natuurgebied er
niet buitendijks zijn", aldus Pol
derman, doelend op o.a. de 200 ha
van Rammegors.
"We hebben de belending bij de
graszaadteelt over het hoofd ge
zien", zei voorzitter Gaakeer. "Ik
erken die onzorgvuldigheid. We
zullen daar naar moeten kijken,
want uitbreiding van gras rond de
kreken kan belastend zijn voor de
landbouw. Belending kan tot 100
meter optreden."
De overlast van ganzen noemde
de voorzitter 'een regelrechte
ramp'. "Elke dag moet je 7 tot 8
keer het land op om de rotganzen
weg te jagen. In het gebied tegen
de Krabbenkreek aan wordt het
elk jaar erger. Ook andere vogels
geven overlast. De rotganzen eten
de wintertarwe overdag op, de
smienten nemen 's nachts de rest
voor hun rekening. Zo wordt er 4
tot 6 ha opgegeten; 't is een
ramp!", aldus Gaakeer.
Secretaris Holtslag bracht naar
voren, dat gekozen is voor con
centratie van natuurbelangen.
"We hebben aan natuurwaarden
Het maken van de ruilverka
velingsplannen gaat niet van
een leien dakje, zo bleek tij
dens de tweede bijeenkomst
over het blok St. Annaland.
Akkerbouwers gaven de land-
bouwvertegenwoordigers in
de landinrichtingscommissie
op hun kop omdat ze onvol
doende rekening hadden ge
houden met de
landbouwbelangen.
"Het plan is een compromis
tussen verschillende partijen",
zo verdedigde voorzitter Ge
rard Gaakeer zich. "We waren
het niet altijd met elkaar eens.
Om beurten hebben we moe
ten slikken en als landbouw
zijn we er hier en daar nog
niet gelukkig mee. Daarom
zullen we een aantal zaken op
nieuw bekijken."
vastgelegd wat er nu al is. De
landbouw heeft die beïnvloeding
dus al en wij willen dat beperken
door afronding van de natuurge
bieden. Ten aanzien van de gan
zen is sprake van een brede
problematiek. Die zullen buiten
dijks opgevangen worden", zei
Holtslag.
"Een mooi en lang verhaal met
weinig inhoud", zo bekritiseerde
Van Engelen de woorden van de
secretaris. "Wij borduren gewoon
voort op wat er al is", was de reac
tie van Holtslag. Voorzitter Gaa
keer noemde het toch Tg
vervelend, dat de oplossing voor
Scholeksters vliegen op in het natuurgebied het Stinkgat. De vogels waren zaterdagmiddag door het hoge water en de harde wind
buitendijks naar het Stinkgat gevlucht. Ze fourageren op de slikken, waar ze veel schelpdieren als kokkels en mossels en ook krabben
eten.
de ganzenproblematiek zo lang
duurt.
M.J.C. Geluk had overleg ge
pleegd met de keuringsdienst
NAK en met belendingen van 50,
100 en 200 m(afhankelijk van de
perceelsgrootte) wordt de gras
zaadteelt onmogelijk. "Men zal
naar andere percelen gaan uitkij
ken." Voorzitter Gaakeer wilde
het nogmaals bekijken. "We kun
nen het de landbouw niet aan
doen dat de graszaadteelt
verdwijnt."
Geluk waarschuwde ook voor
overlast van beplanting op dijken.
Volgens Gaakeer worden de dij
ken door schapen beweid, zij het
niet allemaal. Staatsbosbeheer
probeert kringen te krijgen. Daar
naast streeft men voor sommige
dijken naar verruiging.
J.C. Kooijman concludeerde, dat
er een schutting opgetrokken
Landinrichtingscommissie-voorzitter Gerard Gaakeer aan het ploegen in de Van Haaftenpolder in
de buurt van het Stinkgat.
wordt tussen landbouw en natuur
en milieu die steeds hoger wordt.
"Wij hebben de natuur zo ge
maakt en verzorgd en nu men 't
zo mooi vindt, wil men het over
nemen. De schade van rotganzen
is sinds 1984 vervijfvoudigd en het
wordt steeds erger. We zijn bezig
onze waarden van de hand te
doen. Boeren blijken omkoop
baar. Men verkoopt 't spul dan
maar.
De landbouw heeft geen waarde
ring, geen respect meer van de
overheid en dat grieft me. Waar
om kunnen de boeren zelf of het
waterschap de natuurgebieden
niet beheren in plaats van Staats
bosbeheer. Dat is toch veel aan
trekkelijker, want de jacht wordt
ook beperkt wanneer Staatsbos
beheer het voor het zeggen heeft.
Er zijn andere beheersmogelijkhe-
den nodig", aldus Kooijman, die
applaus kreeg voor zijn inbreng.
"U heeft een gevoelige snaar ge
raakt", concludeerde Gaakeer.
"We worden ook van alle kanten
aangevallen. De autochtone be
volking heeft dit gebied zo ge
schapen en de vreemdelingen
vinden het zo mooi, dat ze 't ons
afnemen. Jammer, want het on
derhoud en de feorg neemt dan af.
Het wantrouwen blijft en de scha
de aan de landbouw zal onvoor
stelbaar toenemen. Het is
verschrikkelijk!", zei voorzitter
Gaakeer.
Secretaris Holtslag bracht daar te
gen in, dat ook Staatsbosbeheer
belang heeft bij goede verhoudin
gen. "Staatsbosbeheer wil de
grondgebruikers uit dit gebied
zeer zeker bij het beheer betrek
ken."
Kooijman wilde dan wel afspra
ken 'zwart op wit'. "Wij hebben
namelijk een wrange smaak in on
ze mond van Staatsbosbeheer."
ZLM-kringvoorzitter J.L. van
Gorsel noemde de belending van
de graszaadteelt en de schade van
ganzen 'ernstige belemmeringen'
voor de landbouw. "Er zitten ook
een heleboel positieve zaken in het
plan voor de toekomst van de
landbouw. Daarmee kan ik de
landinrichtingscommissie compli
menteren, maar we zijn verontrust
over de gevolgen die uitbreiding
van natuurgebieden met zich mee
brengen. Laat men eens in ogen
schouw nemen, dat de
Oosterschelde al een geweldig
groot natuurgebied is. "De exter
ne werking van natuurgebieden
moet beperkt worden, anders
wordt de boer de dupe. Ten aan
zien van de overlast dienen er ga
ranties te komen."
Van Gorsel zei 'zeer ernstig ver
ontrust' te zijn over het beheer
van de natuurgebieden. "Particu
lieren kunnen het beheer zeker zo
goed doen als Staatsbosbeheer,
dat geen geld heeft voor onder
houd", aldus de ZLM-
kringvoorzitter.
Gaakeer antwoordde, dat Staats
bosbeheer al veel natuurgebieden
op Tholen in beheer heeft. "Het
gaat er ons om, dat er op langere
termijn een goed beheer van na
tuurgebieden nodig is. Andere na
tuurbeschermingsorganisaties
kunnen het beheer ook doen,
maar we hebben nog geen gega
digden gekregen", zei de voor
zitter.
Volgens secretaris Holtslag zijn er
op provinciaal niveau afspraken
gemaakt dat Tholen bij de in
vloedssfeer van Staatsbosbeheer
behoort, zoals St. Philipsland bij
het Zeeuws Landschap.
Van Gorsel pleitte voor een be
heersovereenkomst met particulie
ren voor de Breeje en de kreek in
de Hollaerepolder.
M.C. Polderman maakte er be
zwaar tegen, dat het waterschap
voor 50% moet meebetalen aan
een nieuwe stuw in het Stinkgat.
"We moeten zelf aan onze toe
komstige ellende meebetalen."
Voorzitter Gaakeer vond het toch
beter dat het waterschap er wat
over te vertellen had dan Staats
bosbeheer. J.A. Dees, hoofd van
de technische dienst, onderstreep
te dat. "Het waterschap krijgt nu
50% subsidie tegenover bij het ba
sisplan zoet water maar 40%. Af-
naland en Stavenisse werd door
Arne Geluk aan de orde gesteld.
"Maak van de weg St. Anna-
land/Stavenisse een voorrangs-
weg, zodat men op alle
aftakkingen moet wachten. Laat
bovendien de kruispunten vrij,
daar moet geen beplanting ko
men", zei Geluk. Voorzitter Gaa
keer was het daarmee eens:
"veiligheid gaat voor."
Het kruispunt Winkelzeese-
weg/Zoetwaterweg wordt op ver
zoek van de wegbeheerder
verbeterd omdat daar een aantal
ongelukken gebeurd zijn.
Op een vraag van A. Geluk over
specie uit de Winkelzeese water
gang bij uitvoering van het delf-
plan antwoordde hoofd van de
technische dienst J.A. Dees, dat
toegezegd is, dat dit mogelijk
blijft. "Het is een zaak van de
eigenaar/gebruiker en het water
schap", vulde secretaris Holtslag
aan.
Geluk wilde verder weten of de
dreef in Withoek tussen de Anna-
vosdijkseweg en Annavosdijk
blijft liggen. "Hij staat niet op de
kaart als te handhaven openbare
gezien van dit financieel voordeel
heeft de landbouw er een heel
groot belang bij om het zoute wa
ter in het Stinkgat te beheersen.
Daarom willen we het beheer bij
het waterschap houden", aldus
Dees. Dankzij de stuw kan de wa
terkwaliteit tussen landbouw- en
natuurgebied goed geregeld wor
den.
Polderman klaagde verder over
het verkeer op de Hollaereweg, de
verbinding tussen St. Annaland
en de Krabbenkreekdam naar St.
Philipsland. "Sinds de opening
van de Philipsdam is de Hollaere
weg een racebaan geworden."
Voorzitter Gaakeer noemde de si
tuatie er ook 'levensgevaarlijk' en
'een ergernis'. "Hopelijk wordt de
weg naar St. Philipsland zo gauw
mogelijk verbreed, zodat men de
Hollaereweg gaat mijden."
De verkeerssituatie tussen St. An-
"Wat zijn nu de rechten voor
belanghebbenden?", wilde
dhr. J.C. van 't Hof uit Stave
nisse weten. Hij wilde niet af
hankelijk zijn van de
voorlichting van de landin
richtingscommissie maar uit
andere bronnen putten om
sterk te staan bij de komende
procedure.
Dhr. Kok van het kadaster gaf
een uitvoerig antwoord, maar
de landbouwer wilde een kort,
concreet antwoord.
"Het staat in de Landinrich
tingswet", zei Kok uiteinde
lijk, "maar die is heel erg
moeilijk te lezen."
Veel hilariteit in de Wellevaete
en Van 't Hof was nog niet te
vreden. Uiteindelijk kwam er
uit waar hij die
Landinrichtingswet kon krij
gen. "Bij de boekhandel", al
dus Kok.
weg", antwoordde mr. Holtslag.
"Er zijn meerdere soortgelijke si
tuaties en bij de nieuwe toedeling
van landbouwgronden is de dreef
misschien niet meer nodig", aldus
de secretaris.
Geluk pleitte voorts voor verbete
ring van dreven voor een betere
bereikbaarheid van landbouwper-
celen. "Dat valt onder de kavel-
aanvaardingswerken", zei voor
zitter Gaakeer.
Erfbeplanting kan tijdens de ruil
verkaveling voordelig aangelegd
worden, want maar liefst 70% van
de kosten worden gesubsidieerd.
P.M. Scherpenisse meende dat het
natuurgebied het Diepe Gat tus
sen St. Annaland en Stavenisse tot
de meer zoute gebieden van Tho
len behoort. J.A. Dees van het wa
terschap bestreed dat omdat
volgens een bemonstering uit 1986
het zoutgehalte maar 500 tot 700
milligram bedroeg tegenover 5000
tot 7000 voor de Winkelzeese wa
tergang. Scherpenisse merkte op,
dat hij in 1984 bij het waterschap
5000 mm voor het Diepe Gat had
doorgekregen.
De landinrichtingscommissie
houdt dinsdag a.s. de derde en
laatste inspraakmogelijkheid. Er
is dan gelegenheid voor een indi
vidueel gesprek in de Gouden
Leeuw te St. Annaland: van
9.00-12.00 uur en van 13.30-17.00
uur.
Volgens M.A. Geuze moet er
spoedig een uitruilcoördinator ko
men omdat veel boeren in drie van
de vier ruilverkavelingsblokken
land hebben. Hij wilde dat niet
twee jaar uitstellen.
Voorzitter G.L.D. Gaakeer ant
woordde, dat toegezegd is dat de
uitruilcoördinator in de zomer
van 1992 wordt aangesteld. Dat is
het jaar van de stemming voor het
ruilverkavelingsblok St. Anna
land.
Ir. Okma liet weten, dat bij de re
gistratie van pachters geprobeerd
zal worden om het over en weer
gebruik te regelen door verschil
lende partijen bij elkaar te
brengen.
De kans is aanwezig, dat de Roo
landpolder uit het ruilverkave
lingsblok St. Annaland wordt
gehaald en bij het blok Oud-
Vossemeer wordt gevoegd. Dat
bleek donderdag tijdens een dis
cussie in de Wellevaete. Dhr. Kok
van het kadaster liet weten, dat
ruim 60% van de Roolandpolder
wordt gebruikt door landbouwbe
drijven uit Oud-Vossemeer. "De
commissie beraadt zich over een
nieuwe indeling", aldus Kok.
Dhr. M. Veraart juichte dat toe.
Voorzitter Gaakeer merkte op, dat
de Roolandpolder op grond van
een geografische indeling bij het
blok St. Annaland was gevoegd.
/■"Maar het wordt mogelijk her
zien."
M.A. Geuze zei blij te zijn met de
overheveling van de Roolandpol
der naar het ruilverkavelingsblok
Oud-Vossemeer.
Het natuurgebied het Stinkgat in de Van Haaftenpolder, eigendom
af de dijk. Volgens het ruilverkavelingsplan zou het natuurgebied
breid worden.
van Staatsbosbeheer, gezien van
met omliggend bouwland uitge-
"We deinzen terug voor aanvra
gen bij concentraties in welke sec
tor dan ook," meende de
burgemeester. Hij stak niet onder
stoelen of banken dat de premie
regeling tot de industrie beperkt
moet blijven. PvdA en SGP waren
het met de meerderheid van het
college eens, dat de gemeente
voorwaardenscheppend beleid
moet voeren. De discussie werd
gevoerd naar aanleiding van het
commentaar van b. en w. op de
nota Landbouw Tholen 2000, die
door de georganiseerde landbouw
in februari aan het college werd
aangeboden.
Binnen het college nam wethou
der J. Versluijs een minder
heidsstandpunt in, omdat hij een
financiële prikkel voor een
glastuinbouwcentrum verant
woord vond met het oog op de
werkgelegenheid die dat mee
brengt. Versluijs verwoordde de
inconsequentie bij het gebruik
van de premieregeling: een proef
met viskweek - ook een alternatief
in de landbouw - op het industrie
terrein komt ervoor in aanmer
king. Op de Thoolse
industrieterreinen is geen plaats
voor glastuinbouwcentra, die dus
naar elders moeten uitwijken en
dan geen premie krijgen omdat ze
buiten een industrieterrein zitten.
De wethouder wees erop dat er
juist in de landbouw problemen
zijn. Daarmee reageerde hij weer
op M.A.J. v.d. Linde, die zei dat
de premieregeling was opgezet in
een tijd van grote werkeloosheid
en zijn vruchten had afgeworpen.
De socialist was ook bang voor
'Westlandachtige toestanden' in
de glastuinbouw, maar hem werd
duidelijk gemaakt dat 10 tot 15
bedrijven op zo'n 40 hectare het
maximum was.
Van der Linde vond overigens dat
de landbouw zich terecht tot de
gemeente wendde. Niet alleen is
het een belangrijke pijler van de
Thoolse economie, maar bepaalt
ook in ruime mate het landschap.
De PvdA'er waarschuwde voor
milieuschadelijke ontwikkelingen.
K.A. Heijboer (SGP) noemde in
tensivering van de agrarische sec
tor een aandachtspunt, maar
financiële steun vond hij moeilijk.
Naderhand bracht hij de burge
meester nog in verwarring door te
stellen dat er rekening moest wor
den gehouden met de nuances die
hij had aangebracht in het com
mentaar van b. en w. Niet duide
lijk was wat daarmee bedoeld
werd, zodat Heijboer uiteindelijk
op een lijn ging zitten met zijn
fractie. J.L. van Gorsel (VVD)
vond dat alert moet worden in
gesprongen op de ontwikkelingen
in de landbouw. Stimuleringssub
sidies vond hij passen in een voor
waardenscheppend beleid. "Dus
de financiën niet overlaten aan
provincie, rijk of EG," vond de li
beraal, die als ZLM-voorzitter
nauw betrokken is geweest bij het
opstellen van de nota Landbouw
Tholen 2000. Van Gorsel zei nog
dat in de vergadering van provin
ciale staten Tholen als voorbeeld
Een meerderheid van de Thoolse gemeenteraad wil glastuinbouwbedrijven geen subsidie geven.
was genoemd voor de ontwikke
lingen op landbouwgebied.
Ook W.C. van Kempen (CDA)
verwees naar provinciale staten,
die de mogelijkheden voor het
'kamperen bij de boer' hebben
verruimd. "Dat kan het inkomen
wat opvijzelen." Dat de economi
sche waarde van de landbouw in
het commentaar werd opgehan
gen aan het aantal arbeidsplaat
sen, vond Van Kempen niet
helemaal juist. "De produktie per
man of vrouw zal een heel ander
beeld geven dan in 1947. Als je 't
zó leest kun je stellen: dat is niet
veel soeps meer. En dat bestrijd ik
met alle middelen!" zei de fruitte
ler tot hilariteit van de raad.
P. van Belzen (RPF/GPV) wilde -
evenals Van Kempen - mogelijk
heden openhouden voor een fi
nanciële bijdrage aan het
glastuinbouwproject, maar de
burgemeester vond het maar
niets. "In twee commissies is er
een duidelijk standpunt bepaald
en nu ziet u opeens allerlei ope
ningen," aldus de raadsvoorzitter.
De meerderheid was het met hem
De uitgifte van grond in erfpacht
op het Smurdiekse industrieter
rein aan Aqua Bio Systems was
een hamerstuk. Het bedrijf wil er
een industriële palingkwekerij be
ginnen.
Voor een jachtvergunning moet
25 gulden extra betaald worden
opdat boeren die schade lijden
door ganzen een vergoeding kun
nen krijgen. Dat uitgangspunt
staat in de nota 'Ruimte voor gan
zen' die de nieuwe staatssecretaris
Gabor heeft gepresenteerd. Het
ministerie van landbouw betaalt
tot nu toe bijna 2.5 miljoen gul
den schadevergoeding uit eigen
zak. De 33.000 jagers betalen nu
135 gulden voor hun jachtvergun
ning. In beperkte mate mogen vo
gels worden verjaagd met behulp
van een geweer.
Bij de provinciale wildschade-
commissie Zeeland is vorig jaar
voor ruim 680.000 gulden schade
aangemeld van 175 gevallen. In
1988 was dat maar de helft van
dat bedrag. Rotganzen leverden
de meeste schade op aan de ge
wassen: 330.000 gulden.
De tijd die de agrarische sector
besteedt aan het bewerkstelligen
van een aanvaardbare opvang
voor de ganzen, neemt - evenals
het aantal overwinterende ganzen
in Zeeland - meer dan evenredig
toe. Dat meldt het jaarverslag van
de gewestelijke raad voor Zeeland
van het landbouwschap.
Over de opvangproblematiek in
Sint-Philipsland vond vorig jaar
veel overleg plaats. De provinciale
commissie beheer landbouwgron
den (PCBL) wilde ganzenopvang
realiseren door het aanwijzen van
relatienotagebieden bij de Bruin
tjeskreek, maar dat wezen de
agrarische leden in de PCBL en de
georganiseerde landbouw af.
Voor de duur van een binnendijks
opvangexperiment in Sint-
Philipsland zouden namelijk -
volgens een toezegging van de mi
nister - binnendijks geen ganzen-
opvanggebieden worden aange
legd. De landbouw ziet meer in
een actief beheer buitendijks, ge
richt op ganzenfourage. Van de
ongeveer 130 hectare grazige vege
tatie die voor dit doel is-aangelegd
in het drooggevallen Krammer-
Volkerak, verwacht men niet veel.
Anders is dat met het plan om
zo'n 30 ha te benutten voor speci
fiek ganzenopvangbeheer.
Van de gewestelijke raad maakt
J.L. van Gorsel uit Oud-
Vossemeer als bestuurslid deel uit.
Hij is tevens voorzitter van de
commissie grondgebruik. Ook
vertegenwoordigt hij de raad in de
commissie waterbeheersing en
ontzilting en in de provinciale
commissie waterbeheer. Plaats
vervangende bestuurders van de
raad zijn L. Kloet te Sint-
Maartensdijk en W.C. van Kem
pen te Poortvliet. M.C.J. Kosten te
Tholen was vorig jaar voorzitter
van de sociale commissie, aldus
het jaarverslag.
