Wereldkampioenschappen vissen afmattend, maar heel leerzaam
Taptoe kleurrijk maar winderig
ds. Ledeboer
gevangen en vrij
Bedrijvig
Kinderopvang
IPO examens
Herdershonden
Top provincie
onder indruk
Budelpack
Jeugd keert
tennis rug toe
in Smurdiek
LEDEBOERIANEN (30):
14
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Donderdag 11 oktober 1990
"Het was zo vermoeiend, ik ben blij dat ik thuis ben,
maar ik heb een hele leuk week gehad", vertelt de
16-jarige scholiere Ilja Graauwmans uit Oud-
Vossemeer. Samen met haar dorpsgenoot Jan Verhees
kwam ze met een grote bokaal en zware medailles vol
daan terug van het wereldkampioenschap kusthenge-
len in Oostkapelle.
Oud-Vossemeer se Jan Verhees(4e)
en Ilja Graauwmans(3e):
Rust belangrijk
150 meter
Verrassende kampioen
Ilja 2 keer 1ste
Ideale plaats
Rijksregeling
Huisvesting duur
Organisatiebureau naar
Tholen
Spuitdemonstratie
Barenbrug groeit
Minder ongelukken,
maar geen premie
door J.M. Vermeulen
Ilja eiste in het inviduele klasse
ment brons voor zich op achter de
Nederlandse Nel Willemse en de
Francaise Yvette Peron. Met de
nationale ploeg werd ze eerste en
dat leverde een gouden medaille
op.
Jan Verhees werd in het individue
le klassement vierde en met de
Nederlandse ploeg derde. Ook dat
was goed voor een bronzen me
daille van de Confederation inter
nationale de la pêche
sportive(CIPS).
Voor beiden was het een hoogte
punt in hun viscarrière. "Het is
ontzettend leerzaam", zegt de
36-jarige machinist bij aanne
mingsbedrijf Hommel. "Als je de
werptechnieken van de Engelsen
en Schotten ziet, dat is gewoon ge
nieten. Het gaat er in Engeland
echter ook anders aan toe bij de
wedstrijden. Bij ons kun je een
tuinmeubelset of een koelkast
winnen, maar daar win je prijzen
van 50.000 gulden. Het zijn daar
pure profs", aldus Verhees.
Voor Ilja Graauwmans was het de
tweede internationale krachtme
ting. Met Pasen deed ze mee aan
de jeugdkampioenschappen in
Frankrijk. "In Oostkapelle was
het echter officiëler en zwaarder.
Het gros van de vrouwen was 40
tot 50 jaar."
Zaterdag 29 september waren de
twee Vossemeerse vissers naar
Oostkapelle vertrokken, waar ze
met hun ploeggenoten in Bos en
Duin verbleven. Ilja Graauw
mans, die in de eindexamenklas
van de lagere agrarische school de
Brug in Steenbergen zit, werd be
geleid door Theo en Truus Rijn
berg uit Oud-Vossemeer. Zij was
ook de jongste van alle deelne
mers en naast het vissen, moest Il
ja ook nog huiswerk doen omdat
ze een week de lessen miste. Ver
hees offerde een week vakantie op
voor het grote evenement.
De hele maand september hadden
ze geoefend voor het w.k., waarbij
de twee toegestane soorten aasja
gers en pieren) beproefd werden.
"Met slikzagers en witjes had ik
vast meer gevangen, maar we
moesten ons aan zagers en pieren
houden. Bij de oefenwedstrijden
merkten we, dat er met pieren
meer gevangen werd dan met za
gers."
Dat kwam tijdens het w.k. goed
van pas, want alle factoren telden
mee bij de afmattende wedstrijd.
Maandag 1 oktober kon men nog
in het zonnetje oefenen. "Het was
toen puur genieten met veel tong
en nog zonder druk", vertelt Ver
hees. "Vanaf dinsdag tot en met
vrijdag was het constant preste
ren, want als lid van de Neder
landse ploeg wil je ook niet
afgaan. Een goede klassering voor
de landenprijs was in het geding
en daarom kriebelde het wel 's
morgens bij de start. Bij de Ne
derlandse kampioenschappen en
de naselectiewedstrijden had ik
nergens geen last van, maar nu
toch wel. We waren beducht voor
de Engelsen, vanwie de rust af
straalde. Rust is heel belangrijk
bij een w.k. Ik was zo geconcen
treerd, dat ik bij het afgeven van
de vissen aan de controleur niet
eens hoorde hoe groot die waren.
Je kijkt eigenlijk alleen naar je te
genstander of die ook wat aan de
haak geslagen heeft", zegt
Verhees.
Had de Nederlandse ploeg maan
dag bij de training in Domburg
onder stralende weersomstandig-
Jan Verhees en Ilja Graauwmans met hun prijzen van de wereld
kampioenschappen vissen.
heden leuk vis gevangen - zowel
de nationale dames- als de heren-
ploeg waren toen nummer één -
op de eerste wedstrijddag - dins
dag in Oostkapelle - trof Neder
land een slecht parcours. Van de
11 deelnemende ploegen werd ons
land toen slechts negende. "Het
strand in Oostkapelle was voor
ons een handicap", aldus Verhees.
"De beste Engelsen gooiden hun
hengel daar wel 150 meter uit."
Verhees viste tussen een Schot en
een Ier, maar praten mag niet tij
dens de wedstrijd. Bovendien
staan de vissers 20 meter uit el
kaar. Toeschouwers moeten achter
de afzetting blijven. In elk vak
houden twee controleurs en een
hoofdcontroleur dat in de gaten.
Bij de heren waren 11 vissers per
vak, bij de dames 4. Elke wed
strijd duurde vier uren, maar twee
uur voor het begin waren de vis
sers al aanwezig. "Je bent er al
maanden serieus mee bezig", zegt
PU Verhees. "Je vist veel en de moti
vatie moet goed zijn. Daarbij
moet je ook geluk hebben."
De tweede wedstrijd in Dishoek
werd 's avonds met de lamp gevist
en dat ging de Nederlandse ploeg
beter af met een derde plaats in
het dagklassement. "Ik had toen
al twee vissen binnengehaald toen
een Fransman nog moest uitgooi
en", aldus de Vossemeerse visser.
"Het weer was wel heel slecht.
Geen minuut was het droog, zo
dat je doorweekt in Bos en Duin
kwam. Een warme douche was
toen zeer welkom."
In Schore was Verhees het meest
succesvol. "Dat is voor ons een
bekende visplaats en dan weet je
wat voor materiaal je moet ge
bruiken. Ik ving toen net zoveel
vis als de nummers 2 en 3 bij el
kaar. In Borsele hadden we vrij
dag ook een goede dag met veel
wind en regen. De vis zat toen veel
onder de kant en de Engelsen en
Schotten waren daardoor met hun
werptechniek niet meer in het
voordeel. De Schotten waren toen
met drie le prijzen in het dagklas
sement eigenlijk al kampioen. Des
te groter was de verrassing toen ze
vrijdag maar 7de werden in het
dagklassement, waardoor Enge
land tot ieders verbazing wereld
kampioen werd na drie 2de
prijzen en een 4de prijs in het dag
klassement."
Engeland en Schotland hadden
overigens allebei 10 punten. Ne
derland verzamelde 17 klasse-
mentspunten, België 18, Frankrijk
19 en Ierland 20. Willy Franken
uit Bergen op Zoom werd indivi
dueel wereldkampioen. Hij is op
Tholen ook niet onbekend, want
jarenlang viste hij met zijn ouders
vanaf camping de Pluimpot bij
Scherpenisse in de Oosterschelde.
Bij de dames zegevierde Neder
land overtuigend met 5 klasse-
mentspunten. België en Frankrijk
volgden op afstand met 10 pun
ten. Ilja Graauwmans was op de
eerste en de laatste wedstrijddag
nummer 1. Ze had toen respectie
velijk 12 cm en 2 m vis. "Als je 2
vissen van 35 cm vangt, tikt het
wel door", aldus Ilja.
Jan Verhees had in Dishoek dik 2
m vis en in Schore 1.72 m. "Als je
er een paling bij hebt, zit je al
goed. Die is al gauw 40 cm en
daarvoor moet je een grote bot
vangen", aldus Verhees, die in
Dishoek in een halfuur zes vissen
aan zijn hengel sloeg.
Na de succesvolle wereldkampi
oenschappen, die vrijdag werden
afgesloten, zou Verhees zaterdag
weer gaan vissen, maar dat bleek
na de zware week toch teveel van
het goede. Niet voor niets stuurde
de Engelse coach zijn ploeg direct
na het eten naar hun kamer.
Jan Verhees en Ilja Graauwmans
kunnen even rusten, terugkijkend
op een mooie visweek. Op 27 ok
tober doen ze in Dishoek mee aan
het nationaal kampioenschap,
waaraan de Vossemeerse vissers
Frans Graauwmans, Koos
Bosters, Theo Rijnberg en Piet
Matthijssen ook meedoen. Jan
Verhees en Ilja Graauwmans zijn
automatisch geplaatst voor de na-
selectie, zodat men vast nog meer
successen zal vernemen van de
twee sterke leden van 't Scharret
je.
VERVOLG VAIM PAG. 1
vangen en in welke ruimte. Wet
houder J. Versluijs antwoordde,
dat er gedacht is aan de kern Tho
len. "Het is aan de stichting om
een gebouw te zoeken", aldus Ver
sluijs. Moerland vond Tholen-
stad als mogelijke plaats voor
dagopvang niet vanzelfsprekend.
Hij wees erop dat het voor ouders
uit bijvoorbeeld Stavenisse moei
lijk zal zijn hun kind in Tholen te
moeten brengen. Versluijs stelde
daartegenover dat er wellicht
Thoolse ouders zijn die de brug
overgaan om te werken of een
opleiding te volgen waardoor
Tholen-stad 'een ideale plaats'
zou zijn. Moerland vond dat de
gemeente bij de keuze van een lo
catie 'een vinger in de pap moet
houden'. Een en ander kan vastge
legd worden in een verordening
die dit jaar nog moet worden vast
gesteld. Daarin kunnen ook eisen
aan de kwaliteit van de opvang
vastgesteld worden. Volgens Ver
sluijs is via onderzoek op Tholen
aangetoond dat er behoefte is aan
kinderopvang. "Zo is al vroeg
door het personeel van het bejaar
dentehuis De Schutse belangstel
ling getoond. De behoefte is
breder dan we zouden verwach
ten", zo stelde de wethouder.
De gemeente Tholen kan gebruik
maken van de rijksregeling die de
kinderopvang aanmoedigt. Kin
deropvang zou vooral (her
intredende vrouwen in staat kun
nen stellen betaalde arbeid en ver
zorgende taken te combineren.
Samen met de gemeente Sint-
Philipsland heeft de gemeente
Tholen een aanvraag voor een
rijksbijdrage ingediend. Voor
maximaal 28 kindplaatsen kun
nen beide gemeenten geld krijgen
(5000 gulden per jaar per kind
plaats). Voor het eerste jaar is
224.000 gulden uitgetrokken
(168.000 investeringsbijdrage,
56.000 exploitatiebijdrage). De ge
meente St. Philipsland hevelt de
ontvangen rijksgelden over aan de
gemeente Tholen. De voorzienin
gen dienen voor alle inwoners toe
gankelijk te zijn. De
ouderbijdrage is afhankelijk van
het inkomen.
Het is de bedoeling dat er op Tho
len eerst gewerkt wordt aan
gastouderprojecten (opvang van
kinderen tussen 0 en 12 jaar in
gastgezinnen) en daarna aan kin-
derdagopvang.
Om het gasthouderproject op
Tholen op poten te zetten is de
stichting bezig een coördina-
tor/trice te zoeken. De sollicitatie
procedure loopt. De stichting
heeft voor de periode 1 oktober
tot en met 31 december 1990 een
begroting ingediend waarbij het
college een aantal vraagtekens
plaatst. Zo vindt het college de
huisvestingskosten hoog (2900
gulden). Om de nodige investerin
gen te doen, is het college bereid
om 35.472 gulden toe te kennen,
mits over de besteding over
eenstemming met de stichting is
bereikt. Gisteren middag vond
overleg plaats. Daarnaast wil het
college 20.528 gulden beschikbaar
stellen als bijdrage in het exploita
tietekort voor 1990. De stichting
heeft inmiddels ook de begroting
voor 1991 ingediend. Daaruit
blijkt dat de stichting naast een
coördinator/trice voor 18 uur ook
een directeur/trice voor 18 uur wil
aanstellen. Het college vraagt zich
af of dat wel noodzakelijk is.
"Een geringe uitbreiding van for
matie van de coördinatrice met 8
uur lijkt ons voldoende om ook
de directeursfunctie inhoud te
kunnen geven' aldus het college.
VVD-raadslid J.v.d. Heuvel was
dinsdag verhinderd in de com
missie.
De showband Sas van Gent voert 'The magnificent seven' uit in Oud-Vossemeer.
Het winderige weer en de regen
voorspelling waren vermoedelijk
debet aan de wat tegenvallende
belangstelling voor de twaalfde
taptoe van OVM, zaterdagavond
in Oud-Vossemeer. De tribune was
maar voor tweederde gevuld en
langs de kanten van het taptoe
terrein stonden de mensen ook
niet rijendik. Degenen die wél wa
ren gekomen, genoten niettemin
van een gevarieerd aanbod in zo
wel muziek als show.
De drumfanfare showband Hey-
ningen kwam als eerste voor het
voetlicht met de nummers 'Jeugd
en toekomst', 'Pack up your trou
bles', 'Stand by', 'Slagwerk kwar
tet' en 'Jubilissimo'. Tijdens het
optreden viel er wat lichte regen,
maar daarna bleef het droog.
Het Malletkorps Oranje uit Wouw
bracht, met maar zo'n veertien le
den, een show met vlotte num
mers. De melodische
slaginstrumenten zorgden voor
een aparte klank in de Raad
huisstraat.
'The magnificent seven' heette de
jubileumshow die met veel elan
werd gebracht door de showband
Sas van Gent. De country and
western thema's werden opge
luisterd met vlagvertoon, al met al
een kleurrijk schouwspel.
De Oud-Vossemeerse Muziekvere
niging trad aan met het al eerder
op de avond ten gehore gebrachte
'Jubilissimo'. Met 'Caribean Vari
ation' traden de majoretten voor
het voetlicht, waarna de nummers
'Cachita' en 'Bandorama' volg
den. De drumband speelde drie
nummers: 'Burnin Beat', 'Heart
beat' en 'Samba fantasia'.
De finale bracht alle deelnemers
gezamenlijk voor het voetlicht.
Na het taptoesignaal werd het
Wilhelmus uitgevoerd, waarna de
muzikanten afmarcheerden met
de slotmars 'Crescendo'.
De V.D.H. kringgroep Tholen, de
vereniging van fokkers en liefheb
bers van Duitse Herdershonden,
heeft zaterdag op het terrein aan
de Langeweg in Scherpenisse een
I PO-examen georganiseerd. On
danks de sombere voorspelling
van de weerman, was het weer
toch prima om met je hond te
werken. Bij de afdeling C slaag
den alle combinaties, maar het
was jammer dat bij de A en B af
deling twee combinaties de ver
eiste punten niet behaalden. Bij
het IPO I behaalde R. v.d. Laan
uit Sint-Maartensdijk met Eknots
245 punten (A 95, B 70, C 80) en
J. Verwey uit Sint-Maartensdijk
liep met Una-Pascha of the Hap
py House 242 punten (A 78, B 80,
C 84) bijeen. Bij het IPO III exa
men scoorde Rob v.d. Laan uit
Sint-Maartensdijk met Dixi van
Lievestee 295 punten (A 96, B 82,
C 81). J. Verwey uit Sint-
Maartensdijk deed het met Lana
of the Happy House ook goed:
246 punten (A 70, B 85, C 86).
Medewerking aan de examens ver
leenden de speurveldenleggers
dhr. Visser en dhr. Breure, keur
meester A. Broekhuizen, examen
leidster C. Luitwieler, pakwerkers
J. Scheele en C. v.d. Veeren en de
spoorleggers R v.d. Laan en C.
Luitwieler. Na afloop bedankte
keurmeester A. Broekhuizen de
deelnemers voor hun sportief ge
drag, alsmede de beide pakwer
kers, de examenleidster en mej.
Klotz, die de administratie ver
zorgde. Dhr. Broekhuizen felici
teerde tevens de geslaagden en zei
te hopen dat de minder succesvol
le combinaties de volgende keer
een beter resultaat zullen boeken.
In het ondernemerscentrum in
Sint-Maartensdijk vestigen zich
twee bedrijven, die aan totaal ze
ven mensen werk bieden. Beide
firma's komen uit Nieuwerkerk
a.d. IJssel. Europa standbouw is
een organisatiebureau voor plaat
selijke en regionale beurzen, met
een nevenpoot die de inrichting en
stoffering van de beurzen ver
zorgt. Er werken vier mensen.
Eurotrading biedt drie mensen
werk. Het bedrijf richt zich op de
ontwikkeling en het testen van
electrische en electronische appa
raten, zo deelt het gemeente
bestuur mee.
Voor het jaar 2000 moet het ge
bruik van gewasbescher
mingsmiddelen met 50%
gereduceerd worden. Een geweldi
ge opgave voor de landbouwer,
chemische industrie, maar ook de
fabrikant van spuitmachines.
Vandaar de 'Hardi Tour Door Ne
derland', want met een goede,
juist afgestelde spuitmachine kan
er al 30% bespaard worden op
spuitmiddelen.
Flomburg Machinehandel te
Stiens, leverancier van de Hardi
spuitmachine, houdt samen met
zijn dealers regionale demonstra
ties van een zevental typen spuit
machines. Bovendien wordt er
door deskundigen voorgelicht
over ondermeer computer
gestuurd spuiten, terwijl er tevens
gebruik wordt gemaakt van video
films en een spuitsimulator. Op
Tholen werken de landbouwme-
chanisatiebedrijven van K.C. Dek
ker en P.H. van der Giesen op
donderdag 18 oktober aan een de
monstratie mee. Die wordt van
13.30 tot 16.30 uur gehouden op
het bedrijf van C.P. de Rijke aan
de Kadijk te Tholen.
De Barenbrug-groep met o.a. een
vestiging in Oud-Vossemeer heeft
in beginsel overeenstemming be
reikt over verwerving van een
meerderheidsbelang in Normarc
Ine, een Amerikaans bedrijf voor
voedergewassen en grassen voor
gazons en sportvelden. De over
eenkomst voorziet in de mogelijk
heid om binnen drie jaar
Normarc geheel in bezit te krij
gen. Het Amerikaanse bedrijf,
dat 50 personeelsleden telt, heeft
een omzet van 25 miljoen gulden
per jaar. Barenbrug is voor 60%
eigendom van Unilever.
Het aantal verkeersslachtoffers op
Tholen en Sint-Philipsland lag vo
rig jaar 7% lager dan het gemid
delde over de jaren 1984-1986. Dat
is echter onvoldoende om voor
een premie op basis van de actie
-25% in aanmerking te komen.
Daarvoor was een daling met 15%
nodig. Overigens heeft geen enke
le Zeeuwse gemeente dat percen
tage gehaald, zodat niemand een
premie ontvangt. Het samenwer
kingsverband Walcherse platte
landsgemeenten en
Noord-Beveland bleef op 14%
steken, Schouwen-Duiveland
boekte een teruggang van 8%,
Hulst/Hontenisse 6% en Terneu-
zen 2%. In alle andere gemeenten
en samenwerkingsverbanden steeg
het aantal doden en gewonden in
het verkeer vorig jaar. In heel Zee
land werden 1.205 verkeersslacht
offers geregistreerd. In 1987 werd
in de provincie f. 390.000,- aan
premies uitgekeerd en in 1988 f.
160.000,-.
Al heel kort na zijn mislukte en
ronduit teleurstellende Amster
damse avontuur (zie aflevering
19) vervreemdt Ledeboer van
de Christelijk Afgescheidenen.
Twee artikeltjes verder zagen
we hoe er kort na 1840 banden
vielen met de Zeeuwse kerken.
Lambertus werd daar begin '42
zelfs uitgenodigd om Pieter van
Dijke een examen voor dominee
af te nemen. Maar dat ging niet
door.
Vervolging
Dominee Ledeboer zoekt eigen
lijk met niemand vereniging,
hoewel zijn bediening ook op an
dere plaatsen verklaard wordt in
de harten van 's Heeren kinde
ren, als een werk van God. Ter-
wille van het alleengeldend
koningschap van Christus - de
vrijheid - is dan ook ds. Ledeboer
zwaar vervolgd. Burgemeester
Van Galen, bepaald geen sympa
thisant der gereformeerden,
heeft het druk met het schrijven
van zijn processenverbaal, het
geen tot gevolg heeft dat Lede
boer op 19 maart 1841
veroordeeld wordt tot twee geld
boeten, ieder van f 25,-. Een
paar maanden later vraagt Lede
boer aan de koning om een au
diëntie, maar van de overheid
heeft de dominee niets te ver
wachten. Van de Hervormde
Kerk trouwens ook niet. Zijn ver
togen baten niet, en Ledeboers
preken kosten in de jaren 1842
en '43 meer dan 2000 gulden
aan geldboeten. Hoewel hij -
zoon van een rijke Rotterdamse
koopman - financieel best in
staat is, weigert hij principieel
om maar een cent te betalen.
Maar dat gaat natuurlijk niet.
Schrijvend over Budding en Le
deboer constateert de minister
van Justitie op 27 januari 1843:
'De menigvuldige veroordelin
gen doen zien, hoe weinig ont
zag die personen voor 's lands
wetten hebben en hoe weinig
eerbied zij voor de rechterlijke
uitspraken koesteren. Het komt
ondergetekende voor dat deze
stand van zaken een einde moet
nemen'.
Gevangen
Kort hierna, op 29 april, verschij
nen de gerechtsdienaars te Bent
huizen en ds. Ledeboer wordt als
een misdadiger binnen de oude
sleutelstad gevoerd; onderge
bracht in het akelige 's Gra
vensteen, binnen welks muren al
zoveel levensleed was uitge
schreeuwd. Na precies een volle
maand is de dominee weer op
vrije voeten en... blijkt hij niets
'geleerd' te hebben.
Het begint opnieuw. Het gehele
staatsapparaat stelt zich tegen
hem op. Tot september van dat
jaar moet Lambertus zes maal
voor de rechter verschijnen en
op 1 oktober opent 's-
Gravensteen opnieuw haar poor
ten. Ditmaal om de leraar te ont
vangen voor achttien
maanden. Dat is dus héél lang.
De wijze waarop hij zijn 'straf'
ondergaat, dwingt respect af
want opnieuw weigert hij zijn
gevangenschap af te kopen. Hoe
lang het zal duren, weet hij niet.
Toch kan hij deze uitzichtloze si
tuatie aanvaarden, als uit de
hand des Heeren en door Dienst
genade worden er vele goede
uurtjes, boven het stof, in een
open toegang tot Gods genade-
troon, naar de geest gesleten.
Hoor Ledeboer zingen:
Mijn leerschool
is 't gevangenhuis,
't Gevangenhuis,
mijn zoetste kruis.
De Heer 'mij daar te leren geeft.
Wat Hij mij anders niet zo geeft.
Een goede vriend, Jakob Eige-
man, herinnert zich later: 'Toen
Ledeboer gevangen genomen
werd, bezocht een grote menig
te hem om, als naar gewoonte,
te spreken over de heerlijke din
gen van 's Heeren Koninkrijk.
Ook ik bezocht, als kind, Lede
boer dikwijls in de gevangenis.
Door bemiddeling van mijn goe
de ouders verkreeg ik een 'door
gaande kaart'. Trouw maakte ik
daarvan gebruik, terwijl de lieve
prediker duizenden malen aan
mijn jeugdige ziel arbeidde, met
mij bad en sprak over de dingen
der eeuwigheid'.
Aanbidding
De vijand bereikt niet wat hij wil.
'Bij dagen en nachten laat de
Heere Zich niet onbetuigd aan
mij, de grootste boef, die in de
gevangenis zit. En ik heb de bes
te plaats. O wonder! De Heere
zegt: Weest vrolijk in die ure; en
de apostel zegt: Verblijdt u; we
derom zegge ik u verblijdt u'. (In
aflevering 22 las u wat uitlatin
gen van ds. Ledeboer over die
vervolging en we kwamen tot de
conclusie dat die vervolging één
groot aanbiddelijk wonder was).
Plotseling, half februari 1845, -
nog gevangen - krijgt Ledeboer
een beroep uit Delfzijl: 'U is in
eenen aardschen kerker op
gesloten, desniettegenstaande
durven wij u toeroepen: Koom
tot ons over en help ons'. Maar 't
wordt een bedankje. 'Ik gevoel
mij, gevangen of vrij, herder en
leraar van Benthuizen. Dat kun
nen de mensen mij niet afma
ken. God heeft het mij gemaakt,
en om het verwerpen van een
prullenboel van menselijke wet
ten wordt ik niet als leraar afge
zet, maar veeleer aén'.
Vrijheid
Hoewel de bepalingen van de
overheid nog niet veranderd zijn,
ziet men in maart '45 van verde
re vervolging af. Hij heeft zijn
straf 'uitgezeten'. Bij de gemeen
te heerst vreugde. Grote blijd
schap over de behouden
thuiskomst van haar leraar ver
vult veler mond met lachen, ve
ler tong met gejuich. De
autoriteiten denken nuchter dat
Ledeboer's beweging wel zal
doodbloeden. Maar zijn familie
kent Lambertus beter! Als ze
zien hoe hij weer uitgaat om te
preken, vermoeden ze zelfs dat
er een derde gijzeling gaat ko
men. Ze schrijven Koning Willem
een verzoek om begrip en gratie,
omdat ze 'vrezen dat L.G.C. Le
deboer in zijn verbijstering ver
langt weder gegijzeld te worden'.
Maar de overheid vervolgt niet
meer.
Een vrij groot aantal 'gezel
schappen', blijft Ledeboer als le
raar erkennen en wanneer de
Zeeuwse gemeenten Budding
hebben zien vertrekken naar
Groningen, is het Ledeboer die,
in maart 1845, net weer vrij,
koers zet naar het zuiden, om de
verlaten gemeenten in 's Heeren
Naam te bedienen. Opnieuw!
Wonderlijk!
Anders gezegd: Twee kerkforma-
ties verenigen zich. Ja, Ledeboer
wil de vrije Zeeuwse kerken, ver
strooid en met een boek in een
hoek, gedenken.
Hiermee eindigt hoofdstuk 5. U
zag drie Ledeboerianen tijdens
de jaren 1842-1845, verkerend
in vervolging. We verloren er
twee: Budding nam de wijk naar
Groningen, zonder strijd, zelfs
zonder afscheid te nemen; Van
Dijke bezweek en kwam buiten
de 'Ledeboeriaanse' gemeenten
te staan. U begrijpt dat ik, in een
serie als deze, van die vervolging
slechts hier en daar wat kon
aanstippen. Maar één ding zal u
duidelijk geworden zijn, namelijk
dat wij er ons niet voor hoeven
te schamen 'Ledeboerianen' te
zijn. Mocht het zijn met volle
overtuiging en hartelijke liefde.
Met name onze jongeren dienen
te weten dat wij uitgeworpen
zijn. En was dat genoeg? Helaas,
neen! Onze leraars moesten
daarna óók nog vervolgd wor
den. Die vervolging duurde tot
1848. Daarvan moet zelfs de op
en top hervormde dr. De Wilde in
zijn boek 'Geschiedenis van af
scheiding en doleantie' schrij
ven: 'De (Hervormde) Synode
heeft echter nooit aangedrongen
op het staken der vervolgingen.
Dat is haar schande. Ze heeft er
wel toe aangezet...' Er is door on
ze voorgangeren een strijd ge
voerd die mensenkrachten te
boven gaat. Aan de ene kant
moet het ons verwonderen dat
onder de leesdiensten, de ge
meenten bewaard werden ten
tijde van die hervormde terreur.
Dat ze niet verstrooid werden.
Maar anderzijds is het toch zo
vanzelfsprekend, want alleen
door Gods ontferming alleen
konden onze 'voorgangeren' de
vervolging overleven. Daardoor
kon Pieter van Dijke zich sterken
in zijn God, toen diens gemeente
uitgemergeld door de straten
kroop omdat men het nodig
vond die kerk te moeten uithon
geren. Daarom kon hij gewoon
doorpreken toen de stenen te
gen Sint-Philipslands kerk te
pletter sloegen. Daarom kon Le
deboer, toen hem de pas werd
afgesneden naar de kansel, nog
kracht krijgen om de lof van zijn
Meester op zo uitnemende wijze
te vermelden. Ledeboer trekt dus
weer naar Zeeland. U ziet hierin
de tweede helft van 1845 -
eigenlijk het prille begin van de
definitieve eenwording van de
'Budding-kerken' en de
'Ledeboeriaanse-gemeenten',
alsmede de Afgescheiden ge
meente van Sint-Philipsland. In
hoofdstuk 6 hopen we wat ge
beurtenissen rond 'de vereniging
van 1845-1853' te beschrijven.
Mogelijk ga ik dan nog even door
tot pakweg 1855, omdat, in de
nasleep van die vereniging, Bud
ding nog even voor wat proble
men gaat zorgen.
Zuid-Molukkers in Zeeland. Van
1 tot 27 oktober is in de Zeeuwse
Bibliotheek te Middelburg de fo
totentoonstelling 'Zuid-
Molukkers in Zeeland' te zien.
Zo'n 80 foto's geven een beeld van
de Molukse samenleving in Oost-
Souburg. Aan de expositie zijn
twee lezingen gekoppeld; één over
het Maleis in Nederland en één
over de Molukken en de VOC.
Drie vlaggen hingen maandag
middag in top bij Budelpack in
Poortvliet: de Zeeuwse, Neder
landse en de Europese vlag. Het
voltallige college van gedeputeer
de staten van Zeeland bleek op be
zoek te zijn en de Europese vlag
gaf aan, dat driekwart van de pro-
dukten die in Poortvliet verpakt
worden, de Nederlandse grens
over gaan.
Twaalf jaar geleden verrichtte
commissaris der koningin dr. C.
Boertien de officiële opening en
sindsdien is Budelpack fors ge
groeid tot 150 personeelsleden die
bij 25 verpakkingslijnen op 8000
m2 werken. Verpakt worden o.a.
levensmiddelen, pharmaceutische
produkten, cosmetica, drukwerk,
diervoeding en technische artike
len. De splinternieuwe machine
voor de volledig automatische1
verpakking van Sportlife kauw
gum - kosten 1 miljoen gulden -
was maandag ook te zien.
Het provinciaal bestuur, dat ver
gezeld was door griffier mr. J.A.
Lander en hoofd economische za
ken drs. F. Burger, raakte onder de
indruk van de bedrijvigheid in
Poortvliet. De Thoolse burge
meester H.A. van der Munnik
maakte het werkbezoek ook mee.
Voor de Poortvlietse gedeputeerde
mr. J.A. de Boe was het een
'thuiswedstrijd'.
"Tennisvereniging Jacoba van
Beieren is flink omlaag. Dat bete
kent dat er veel jeugdleden weg
gaan," concludeerde J. de Laater
in de commissie sport. Daar wer
den de subsidies voor 1991
besproken. De cijfers wezen uit,
dat de Smurdiekse tennisclub
30% minder jeugdleden heeft.
Overigens kon de commissie, met
enkele kanttekeningen, instem
men met de voorstellen. De sport
op Tholen kan volgend jaar reke
nen op een gemeentelijke bijdrage
van 153.978,-, ruim 18.000 gul
den meer dan vorig jaar werd uit
gegeven.
Het voorstel om gymnastiekver
eniging SHF geen subsidie te ver
lenen, werd door de commissie
ondersteund. De uitleg van amb
tenaar P. v.d. Vlies, dat het
bestuur twee schriftelijke en een
telefonische herinnering had ge
had om een aanvraag in te dienen,
was voldoende. Commissielid J.
Smulders vulde nog aan, dat zo
wel in federatief verband als door
hem persoonlijk SHF ook was
geadviseerd. De gymclub had
posten opgevoerd voor enkele
gymtoestellen alsmede een trai
nerscursus. Deze komen niet voor
subsidie in aanmerking en van het
tekort afgetrokken, hield SHF
dan een batig saldo over.
Op vragen uit de commissie deel
de ambtenaar Van der Vlies mee,
dat zowel de telefoons in de gym
zalen als de ballenvanger op het
sportterrein in Oud-Vossemeer er
aan komen. Ook volgt op korte
termijn overleg over het instand
houden van het sportuur voor li
chamelijk gehandicapten.
De commissie vergaderde voor het
eerst in de nieuwe samenstelling,
met J. Pekelsma uit Tholen als
nieuw lid. Zonder schriftelijke
stemming werd J. de Laater uit
Tholen tot voorzitter gekozen, als
opvolger van C. v.d. Berge. De af
wezige J. Rijsdijk had zich schrif
telijk met De Laater accoord
verklaard, de wat later arriverende
mevrouw C. Moeliker confor
meerde zich aan het al genomen
besluit.
V
