0
'Je hoort de natuur ademen'
Zoet water: ik kreeg er
weieens 'n punthoofd van'
'Tholen bij Brabant?
Dan ga ik verhuizen'
Meer animo Ree
Bezwaar K.v.K. tegen
beknotte Oosterschelde
Filmopnamen NOS voor ''Het gezicht van Nederland
Kamerlid stelt
vragen over de
samenwerking
Tholen/Brabant
Donderdag 26 juli 1990
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
13
De NOS-ploeg die drie dagen Tholen in beeld bracht voor de serie 'Het gezicht van Nederland' maakte ook
uitgebreid opnamen van het sportvissen, één van de recreatieve attracties van ons eiland.
Weldadige rust
J.E. Slager uit Vossemeer in de vut na 31 jaar waterschap
Ondenkbaar
Betrokken bij mileu
Sint-Philipsland
niet tevreden over
snijden zeegroente
Rode Kruisvoorzitter: 't zal zo'n vaart niet lopen
Halsteren
Op de bres voor recreatie- en visserijsector
De Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Midden- en Noord-Zeeland is bij de Raad van State in
beroep gegaan tegen de aanwijzing van de Ooster
schelde als beschermd Natuurmonument. De K.v.K. is
van mening dat de toeristische- en visserij functie van
de Oosterschelde heroverwogen moet worden.
Visserij
De afdeling vormings- en ontwikkelingswerk van het
Ree wil de activiteiten graag uitbreiden naar Sint-
Philipsland en Schouwen-Duivenland. Mensen uit die
gebieden namen vorig jaar deel aan cursussen op Tho
len en de Bevelanden. Daarnaast heeft Welzijn voor
Ouderen op Schouwen gevraagd om een geheugencur
sus te organiseren, meldt het jaarverslag 1989 van het
Regionaal Educatief Centrum.
PBVE
Nadat een grote bot aan de hengel is gehangen, wordt de vangst
Het aanbrengen van de zagers wordt in beeld gebracht, gefilmd.
Voor schipper Bos is het een
mooie onderbreking van het stille
zomerseizoen. "Dit najaar zitten
we al bijna vol geboekt, maar juli
en augustus zijn altijd rustig. Wij
Daarvoor waren donderdagmor
gen heel wat mensen opgetrom
meld om vanaf het kopen van de
zeepieren, leeglopers en maden bij
C.J. Moerland in St. Annaland
tot en met het vangen van een dik
ke paling en een forse bot aan
boord van het motorschip Vaya
Con Dios van J.J. Bos in beeld te
brengen.
Regisseur Maarten Henneman,
cameraman Peter Bloemendaal en
geluidsman Pascal Vos genoten er
van. Onder ideale omstandighe
den werd een vaartocht gemaakt
op de Krabbenkreek richting
Mastgat/Zijpe en het programma
liep flink uit.
"Mensen uit de Randstad zijn
geen water gewend", concludeert
archivaris J.P.B. Zuurdeeg, die na
mens de gemeente de filmploeg
begeleidt. "Daarom krijgt deze
vaartocht ook zoveel aandacht.
Op de haven in Stavenisse sprak
ze het bord 'Parkeren op eigen ri
sico in verband met hoog water'
zo bijzonder aan."
Overigens geniet de archivaris zelf
ook, want niet elke dag vertoeft
hij onder zulke zeldzaam mooie
weersomstandigheden op de
Oosterschelde. Wanneer de Vaya
Con Dios op het 'kruispunt'
Krabbenkreek/Mastgat/Zijpe
voor anker gaat en de motor af
zet, ontstaat er een weldadige
rust. "Je hoort de natuur ade
men", zegt Zuurdeeg.
Een grote tegenstelling met het
beeld aan de kust van Walcheren
en Schouwen waarover de in een
fleurig zomerhemd gestoken ge
deputeerde De Voogd een paar
dagen later in het NOS-journaal
sombere mededelingen doet. De
recreatiestroom wordt te groot,
Zeeland is vol.
De promotie van Tholen als oord
van rust voor sportvissers gaat
ondertussen verder en daarbij
wordt geen middel onbeproefd ge
laten. Leden van de hengelsport
vereniging de Zeebaars die de
Vaya Con Dios bemannen, weten
maar al te goed dat de visvangst
midden in de zomer te verwaarlo
zen is. Dhr. Geluk uit Scherpenis-
se krijgt een scholletje en een
scharretje aan de haak, dhr. Bo-
gers uit St. Maartensdijk twee
kleine wijtingen en dat is een
schrale oogst. Uit het leefnet wor
den een tevoren aan de wal in
geslagen grote paling en een flinke
bot gehaald en aan hengels be
vestigd. De camera zoemt tevre
den wanneer die uit het water
worden gehaald.
varen veel met personeelsvereni
gingen: voor 75 tot 80% uit Bra
bant en de rest uit Rotterdam en
omstreken. Ze boeken soms zeven
maanden vantevoren, anders is de
datum bezet. In het hoogseizoen
maak ik 22 reisjes per maand en
18 tot 19 is normaal. In september
begint het weer en dat loopt in ok
tober, november en december
door. Januari en februari zijn
rustig, maar vanaf maart tot en
met juni is het weer heel druk",
vertelt schipper Bos, terwijl hij
door het smalle vaarwater van de
Krabbenkreek terugvaart naar de
haven van St. Annaland. Twaalf
jaar vaart hij inmiddels met groe
pen sportvissers.
Sportvissen vanaf de Vaya Con Dios in de Oosterschelde was één van de onderwerpen voor 'Het gezicht van Tholen'.
Het is inmiddels al kwart voor elf
wanneer de Vaya Con Dios af
meert, terwijl de filmploeg om
tien uur al in het streekmuseum
de Meestoof had moeten zijn. Re
gisseur Maarten Henneman is nog
niet tevreden. Het schip moet nog
een keer vertrekken om de afvaart
te kunnen filmen. Dhr. v.d. Ster
ren uit Poortvliet, die wegens de
hogere stand van de zon zijn bo
venlijf intussen heeft ontbloot,
moet zijn trui weer aantrekken.
"Iedereen dient de kleding die hij
om negen uur aan had, weer aan
te doen", zo houdt de regisseur de
acteurs voor. Er wordt grif meege
werkt.
"We filmen nu voor de derde dag
op Tholen, maar het zijn overal
aardige mensen", zegt camera
man Peter Bloemendaal.
In het najaar zal blijken hoeveel
seconden of minuten er van drie
uur filmen van de sportvisserij
overblijven.
Plaatsvervangend griffier J. Slager uit Oud-Vossemeer neemt na 40 jaar overheidsdienst afscheid
van het waterschap Tholen.
"Ik ben 'n radertje geweest in 'n rad; niet meer en niet minder." De 58-jarige J.E. Slager uit Oud-Vossemeer,
waarnemend griffier van het waterschap Tholen, vindt een veertigjarige loopbaan bij de overheid 'geen enke
le verdienste'. Morgen biedt zijn werkgever hem een afscheidsreceptie aan, omdat Slager per 1 augustus ge
bruik maakt van de vut-regeling.
De bescheiden ambtenaar ('ik
hou niet zo van dat woord') vat
zijn werkzaamheden in enkele
zinnen samen. "Uitwerken en
voorbereiden van beleidsbeslissin
gen, maken van beleidsnota's, ver
slaglegging van vergaderingen van
het dagelijks bestuur en de alge
mene vergadering." Daarnaast
hield hij zich bezig met de voor
lichting, zij het dat die op een laag
pitje stond. "Ik heb me er altijd
over verwonderd dat de burger zo
weinig over het waterschap weet,
maar dat ligt ook aan het water
schap zelf." Slager is er daarom
mee ingenomen, dat de Zeeuwse
waterschappen hebben besloten
een gezamenlijke voorlichter aan
te trekken.
Toen het waterschap in 1975 de
waterkwaliteitstaak kreeg toebe
deeld, werden voorlichtingsbij--
eenkomsten belegd en tevens alle
Thoolse scholen bij die voorlich
ting betrokken. En kort geleden is
aan 18 van de 22 scholen in de re
gio een informatie-diskette gele
verd. Het waterschap gaat dit
project begeleiden. "Maar het
probleem is, dat slechts bij 3 a 4
scholen die diskette ook werkelijk
te gebruiken is op de aanwezige
computer," vertelt Slager. Maar
dat heel wat mensen het water
schap zelfs verwarren met de wa
terleidingmaatschappij, vraagt
volgens hem om verbetering van
de voorlichting. Toch zeker met de
nieuwe waterschapswet op komst,
waardoor de bestuurssamenstel
ling minder landbouwgericht zal
zijn.
Die verschuiving in de vertegen
woordiging lijkt de scheidende
ambtenaar een goede zaak.
"Hoewel 't betekent dat de burger
meer moet gaan betalen. De ge
wijzigde bestuurssamenstelling
zal ook duidelijk maken dat het
waterschap géén verlengstuk is
van het boerenbedrijf, wat som
migen denken."
De uit Poortvliet afkomstige Sla
ger begon zijn ambtelijke loop
baan op 1 augustus 1950 als
volontair bij de gemeente Stave
nisse. "Werken zonder dat je er
voor betaald krijgt is nu
ondenkbaar, maar toen was je blij
met een baantje." Na acht maan
den verwisselde hij Stavenisse
voor Sint-Maartensdijk, waar hij
de watersnood meemaakte. "Dat
was een spannende tijd. Dag en
nacht verbleef ik, samen met m'n
collega Marien Meerman, in het
gemeentehuis. We sliepen om
toerbeurt, omdat alle hulp vanuit
het gemeentehuis werd gecoördi
neerd. Thuis in Poortvliet stond
alles onder water."
Op 1 januari 1955 stapte Slager
over naar de Zuidhollandse ge
meente Poortugaal, maar per 1
mei 1959 kwam hij terug naar zijn
geboortestreek. Op 1 januari van
dat jaar was het nieuwe water
schap Tholen gevormd, dat het
hele eiland omvatte. "Vanaf het
begin was ik bij de eenwording be
trokken. Het kantoor was ge
vestigd in de kleuterschool te
Sint-Maartensdijk, waarna in
1961 het huidige Polderhuis in ge
bruik werd genomen." Slager be
gon als commies op de afdeling
algemene en juridische zaken.
"M'n hart lag bij de technische
kant, maar 'k had totaal geen
technische knobbel. Maar bij een
waterschap ben je minder ambte
naar dan bij een gemeente. Je
bent bovendien bij het geheel be
trokken." Slager had veel respect
voor de bestuurders van het eerste
uur - die enorm bij het .water-
schapswerk betrokken waren - en
voor dijkgraaf H. van Gorsel. "In
de loop der jaren is er in de men
taliteit van de bestuurders heel
wat veranderd. Ook de tijd is nu
natuurlijk anders."
Toen Slager aantrad was de ruil
verkaveling in een afrondende fa
se. Maar de deltawet was aan de
orde van de dag. In 1974 werd
door Den Haag het besluit om de
Oosterschelde met een vaste dam
af te sluiten teruggedraaid. "Dat
hebben de waterschappen niet ge
wonnen, maar ik ben nog steeds
blij dat de Oosterschelde open is.
Voor mijn part waren - in plaats
van al die dammen - de dijken ver
hoogd, dan was Zeeland Zeeland
gebleven," zegt Slager. De water
kwaliteitstaak vond hij altijd een
interessant aspect, omdat hij zich
erg bij het milieu betrokken voelt.
Inmiddels was hij - in 1978 - be
vorderd tot hoofdcommies en
waarnemend griffier. Ook maakte
hij deel uit van de commissies
lastenheffing en voorlichting.
Dijkverhogingen en de waterzui
vering zijn afgeronde zaken, maar
de laatste jaren van Slager's loop
baan stonden in het teken van
zoet water. "Ik kreeg er weieens
een punthoofd van. Heel wat be
zwaarschriften heb ik verwerkt en
vergaderingen verslagen." Een an
der aspect was de automatisering.
"Dat begon op de afdeling finan
ciën, dus daar heb ik nog niet erg
veel mee te maken gehad. Maar de
komende jaren zal de automatise
ring voortgaan." Met de concen
tratie van waterschappen werd
Slager ook geconfronteerd. "Da's
voorlopig afgewenteld, maar in de
toekomst zal er niet aan te ontko
men zijn. En hoewel 't prima
functioneert, zal Tholen als
kleinste Zeeuwse waterschap ze
ker het eerst ten offer vallen aan
concentratie." Na 31 jaar water
schap kijkt J. Slager terug op een
boeiende periode, waarin hij met
alle collega's steeds 'enorm plezie
rig' heeft gewerkt. Als lid van de
personeelsvereniging hoopt hij de
contacten met zijn collega's voort
te zetten. Vervelen zal Slager zich
na 1 augustus geen moment.
"Het hele huis moet opgeschil
derd worden. Bovendien heb ik
een grote tuin te onderhouden, ik
ben een enorme strandliefhebber,
fotografeer en film en speel pia
no." Ook lezen - waarvoor de tijd
ontbrak - pakt^hij mogelijk weer
op; hij assisteert al als vrijwilliger
in de uitleenpost van de biblio
theek. Eén ding is nog een wens
voor de toekomst: de geschiedenis
van het huidige waterschap Tho
len te boek stellen.
B. en w. van Sint-Philipsland ma
ken bezwaar tegen de door minis
ter Braks voorgestelde regeling
voor het snijden van zeegroente,
omdat die onvoldoende waarbor
gen biedt voor de plaatselijke be
volking. Ook is het college het
niet eens met de door de minister
gevolgde procedure: gemeente
besturen rond de Oosterschelde
kunnen tot 1 september reageren
op de voorgestelde regeling, maar
bezwaarschriften tegen de aanwij
zing van de Oosterschelde als
(staats)natuurmonument moeten
uiterlijk 1 augustus ingediend
zijn.
In de door de minister voorgestel
de regeling zijn suggesties opge
nomen voor het afgeven van
vergunningen voor het snijden
van zeegroente, maar er wordt
niet aangegeven of de eigenaar
van de gronden met die regeling
accoord gaat. De gemeenteraad
van Sint-Philipsland heeft inder
tijd bezwaar gemaakt tegen de
voorlopige aanwijzing, omdat
niet duidelijk was of de bevolking
zeegroenten kon blijven snijden
en zee-aas blijven spitten. On
danks een toezegging is in de defi
nitieve beschikking over de
zeegroenten niets opgenomen.
Voor het spitten van zee-aas krijgt
de Deltafederatie de bevoegdheid
vergunningen af te geven voor be
paalde plaatsen, die echter niet
worden genoemd.
Begin dit jaar besloot Het Zeeuws
Landschap om vergunningen uit
te geven voor het snijden van zee
groente op haar schorren om Sint-
Philipsland. Regiobeheerder Ron
Brouwer uit Anna Jacobapolder
deelt mee dat 106 vergunningen
zijn uitgereikt aan Sint-
Philipslanders. Zij konden van
half april tot half juli op de schor
ren terecht, maar moeten die nu
weer qverlaten aan de vogels om
voedsel te verzamelen voor hun
trektocht naar het zuiden. Hoewel
Brouwer een zekere mate van dis
criminatie in de huidige regeling
(alléén inwoners van Sint-
Philipsland) toegeeft, vreest hij
een verruiming. "Dan worden we
beslist door heel West-Brabant
overspoeld."
Het VVD Tweede Kamerlid mr.
A.J. te Veldhuis uit Middelburg
heeft aan staatssecretaris me
vrouw De Graaff-Nauta schrifte
lijke vragen gesteld over de
samenwerking van Tholen en
Sint-Philipsland met Noord-
Brabant. Dit naar aanleiding van
de brief van de staatssecretaris
aan g.s., waarin ze een grenswijzi
ging in overweging geeft. De vra
gen luiden als volgt:
1. Hebt u in een brief aan gedepu
teerde staten van Zeeland uit
gesproken dat de Zeeuwse
gemeenten Tholen en Sint-
Philipsland zich te veel op West-
Brabant richten; er met name bij
de ambulancedienst en de brand
weer knelpunten bij de samenwer
king tussen gemeentes over
provinciegrenzen heen bestaan;
beide gemeenten daarom meer
met Zeeland moeten samen
werken?
2a. Kunt u nader concretiseren
waaruit die knelpunten feitelijk,
dus in de praktijk, bestaan?
b. Wilt u bij uw antwoord dan te
vens de volgende uitlatingen van
de behandelend ambtenaar op de
griffie van de provincie Zeeland
betrekken: 'Een plan van achter
de bureautafel in Den Haag. Alle
betrokkenen in het gebied (d.w.z.
de 2 provincies en de betrokken
gemeenten) willen de samenwer
king met West-Brabant. De over
eenkomst werkt uitstekend. De
brandweer en de ambulance van
Bergen op Zoom zijn dichterbij
dan Goes; ook na 1995. Het mi
nisterie zoekt spijkers op laag
water'?
3. Kunt u nader concretiseren wel
ke praktische voordelen er uws in
ziens zullen ontstaan als beide
gemeenten naar een samenwer
kingsovereenkomst met Zeeland
overgaan? Zullen die voordelen
groter zijn dan die bij voortzet
ting van de huidige situatie (als
betrokkenen dat zouden wensen)
en - zo ja - hoe veel groter?
Sommige lezers zijn vorige week danig geschrokken van het artikel over de knelpunten bij de provinciegren
zen. In een brief aan gedeputeerde staten geeft staatssecretaris De Graaff-Nauta van binnenlandse zaken in
overweging om Sint-Philipsland en Tholen bij Noord-Brabant in te delen.
"Ze trekken simpelweg je wortels
uit, zonder enig gevoel. Als die
grenswijziging doorgaat vertrek
ik, want ik wens Zeeuw te blij
ven," reageert J.E. Slager uit Oud-
Vossemeer. Hij stoort zich enorm
aan de zakelijke opstelling van de
staatssecretaris. Hoewel hij zegt
van nature geen actievoerder te
zijn, zou hij een actie om Tholen
Zeeuws te houden van harte on
dersteunen. Toch wil Slager geen
kwaad woord over de Brabanders
horen. "Dat zijn hele goede men
sen, zo heb ik zelf met de evacua
tie in de oorlog ondervonden.
Maar de aard is heel anders." Hij
kan zich niet voorstellen dat de
voorgestelde grenswijziging wordt
doorgevoerd, of dat de Thoolse en
Sint-Philipslandse bevolking dat
zonder slag of stoot accepteert.
De diensten van brandweer, am
bulancevervoer, Rode Kruis, poli
tie en ziekenhuizen zijn de
voornaamste beweegreden voor
de bewindsvrouwe om de grens
kwestie aan de orde te stellen.
"Het is niets nieuws," aldus een
geenszins verontruste Rode Kruis
voorzitter A. v.d. Hoek. "Gede
puteerde staten zijn er al jaren
over bezig, maar Zeeland vecht
voor het behoud van die 21.000 in
woners (ruim 6% van de Zeeuwse
bevolking - red.). Hij verwacht
dan ook niet dat er de eerstko
mende jaren iets verandert. "Het
is puur een kwestie van: wie moet
er betalen. Nu betaalt Zeeland een
aantal subsidies aan Brabant voor
de grensoverschrijdende activitei
ten. Maar de overheid wil graag
per gebied een overzicht van de
kosten. En het toerekenen van
lasten is dan kennelijk weieens
moeilijk." Voor het Thoolse Rode
Kruis verandert er in de praktijk
niets, aldus v.d. Hoek. Op papier
maakt men deel uit van de kring
Zeeland, maar voor oefeningen en
rampenbestrijding wordt met
West-Brabant samengewerkt.
"We besteden niet eens aandacht
meer aan die geluiden over grens
wijziging." Wat het ambulance
vervoer betreft is v.d. Hoek erg
duidelijk: 'Wettelijk moet een am
bulance binnen 15 minuten ter
plaatse kunnen zijn."
Waarnemend groepscommandant
M. Verkerke van de Thoolse
rijkspolitie kan zich de gedachten-
gang van de staatssecretaris goed
voorstellen. Persoonlijk zegt hij,
gezien zijn ervaringen op Tholen,
dat samenwerking met het korps
Halsteren gezien de afstand het
beste is. De Zeeuwse korpsen Zie-
rikzee en Kruiningen liggen altijd
nog zo'n 15 tot 20 kilometer van
Tholen. "De samenwerking met
Halsteren wordt belemmerd door
dat het een ander politiedistrict,
een ander arrondissement en een
andere provincie betreft, dus door
een grenswijziging zou handiger
gewerkt kunnen worden," aldus
Verkerke. Hoe de districtscom
mandant in Middelburg over deze
zaak denkt, weet hij niet. In sep
tember komt er waarschijnlijk uit
sluitsel over de reorganisatie bij
de rijkspolitie en de samenwer
king met de gemeentepolitie. Tot
die tijd vinden geen benoemingen
plaats en blijven vacatures onver
vuld. Daardoor blijft Tholen zit
ten met een vacature bij de
administratie.
Ook de Thoolse brandweer werkt
nauw met West-Brabant samen.
"In Zeeland bezoeken we alleen
de brandweervergaderingen. Ik
snap af en toe niet wat we er
doen," vertelt waarnemend ge
meentelijk brandweercomman
dant R.J. Weggemans. Volgens
hem verandert er door een grens
wijziging niets, de samenwerking
met de gewestelijke brandweer is
er al en blijft zo. "Maar of dat
een argument zou moeten zijn om
de provinciegrens te wijzigen,
daarvan wil ik niets zeggen," al
dus Weggemens.
Het gemeentebestuur van Tholen
gaat een reactie naar gedeputeer
de staten sturen, laat wethouder J.
Versluijs desgevraagd weten. "We
kunnen er moeilijk over zwijgen.
Zeeuws gebied zijn we en willen
we blijven, maar er moet prak
tisch gewerkt worden. Sommigen
zeggen dat Tholen van twee wal
letjes wil eten, maar ambulance
vervoer, brandweer en vuilafvoer
moet praktisch worden opgelost.
De provinciegrens moet niet on
overbrugbaar zijn."
In het beleidsplan Oosterschelde,
dat is vastgesteld door de Stuur
groep Oosterschelde, is in de
hoofddoelstelling ruimte gecrëerd
voor de visserij- en de recreatieve-
functie. De Kamer van Koophan
del vindt het jammer dat deze
doelstelling slechts gedeeltelijk
wordt vertaald in de beschikkin
gen 'Oosterschelde binnen- en
Buitendijks'. Ook verwijst men
naar het Streekplan Zeeland en
Oosterschelde. Ten aanzien van de
recreatie is gesteld dat deze slechts
op extensieve wijze een rol mag
spelen. Dit doet, volgens de K.v.K.
afbreuk aan de ontwikkelingsmo
gelijkheden voor dit gebied. Een
recreatieve functie is wel verenig
baar met de natuurfunctie. Bo
vendien staat het voorgestane
beleid haaks op het thema 'Ne
derland Waterland', een uitwer
king van de vierde nota
Ruimtelijke Ordening.
De K.v.K. is ook van mening dat
ook op het gebied van de visserij
een herbezinning gewenst is. "De
Oosterschelde bezit een belangrij
ke functie voor de visserij. De be
staande bedrijven worden
vooralsnog ontzien door het ver
strekken van ontheffingen. Ech
ter, uitbreiding moet worden
getoetst aan de Natuurbescher
mingswet, waarbij de bedrijfsma
tige invalshoek nauwelijks aan de
orde zal komen. Ook worden de
sportvisbedrijven in hun moge
lijkheden beperkt. Wij realiseren
ons dat de beschikkingen vrijstel
lingsmogelijkheden en vergunnin
genregimes bevatten die ruimte
bieden om deels aan onze bezwa
ren tegemoet te komen. Echter, de
beleidsmarge van de vergunning
verleners is derhalve groot en in
dermate bewoordingen gesteld dat
geenszins vaststaat dat in vol
doende mate van die mogelijkhe
den gebruik zal worden gemaakt.
Integendeel, de teneur van de be
schikkingen is zodanig opgestèld
dat er geen ruim vergunningen- en
ontheffingenbeleid verwacht mag
worden." De K.v.K. hoopt dat de
beschikkingen zodanig worden
geformuleerd dat er meer duide
lijkheid zal ontstaan over de ma
nier waarin gevestigde belangen
worden veilig gesteld, met inacht
neming van de potentiële ontwik
kelingsmogelijkheden van de
recreatie en de visserij binnen de
randvoorwaarden van een verant
woord milieubeleid voor dit fraaie
natuurgebied.
Vormings- en ontwikkelingswerk op St.-Philipsland
In Tholen volgden 11 mannen en
58 vrouwen een cursus bij het
vormings- en ontwikkelingswerk.
De verdeling: drie cursussen
'Vrouw en computer' repectieve-
lijk 9, 11 en 11 deelnemers, asserti
viteit 12, vergadertechniek 8,
cultuur v.h. alledaagse 10, geheu
gencursus 8 deelnemers. Ten op
zichte van 1988 werden 185
deelnemersdagdelen meer gereali
seerd. De afdeling kunstzinnige
vorming en amateuristische
kunstbeoefening verzorgde activi
teiten voor CNS De Regenboog en
tijdens de bibliotheekdag in Tho
len. In totaal volgden in Tholen
14 mannen en 89 vrouwen een
cursus: tekenen/schilderen 38
(vier cursussen), boetseren/beeld
houwen 8, keramiek 20 (drie cur
sussen), kinderfilmwerkplaats 8,
kunstbeschouwing 13, poëzie-
werkplaats 4, kleine poëziewerk-
plaats 12, modeltekenen 1. Er
werden 1165 deelnemersdagdelen
gerealiseerd, 129 minder dan in
1988. De afdeling betreurt het, dat
geen activiteiten voor kinderen ge
organiseerd mogen worden. De
subsidiërende gemeenten vinden
dat niet tot het werkterrrein beho
ren, maar het jaarverslag spreekt
van 'een verarming van de oor
spronkelijke doelstelling'.
De afdeling primaire beroepsge
richte volwasseneneducatie
(PBVE) wil de aansluiting met de
basiseducatie verbeteren en via in
tensieve schakelcursussen de deel
nemers met minimale opleiding
opvangen. In het verslagjaar viel
de belangstelling voor de tweede
opleiding bejaardenhelpen-
den/bejaardenverzorgende in
Tholen tegen. Ook het aantal cur
sisten voor technische opleidingen
bleef beneden de verwachting, ter
wijl in deze sector de vraag groot
is. Van Tholen volgden 5 cursisten
in Zierikzee de cursus administra
tie, 18 in Tholen de cursus bejaar-
denhelpende, 2
bejaardenverzorgende, 2 electro-
techniek en 1 verspanende tech
niek. In totaal deden 3 mannen en
25 vrouwen mee, tien deelnemers
meer dan in 1988.
De basiseducatie is qua omvang
het grootste onderdeel van het
Ree, met 377 deelnemers, uit Sint-
Philipsland waren dat slechts 3
vrouwen, allen aan der open
school (in 1988 nog 8 deelne
mers). Van Tholen deden 16 man
nen en 35 vrouwen mee: 2 aan de
lees- en schrijfgroep, 8 open
school, 12 Nederlands (in combi
natie met Engels of sociale/stu
dievaardigheden), 13 tweede
taalverwerving, 6 bruggroepen en
10 activiteiten voor lichtgeestelijk
gehandicapten. In 1988 waren er
41 Thoolse cursisten. In totaal be
reikte het Ree vorig jaar bijna 500
deelnemers meer dan in 1988. De
nevenstichting Linea RECta ver
zorgde daarnaast voor nog eens
bijna 1000 mensen een cursus. De
afdeling ondersteuning heeft voor
de voorlichting ten behoeve van
de PBVE voor het eerst gebruik
gemaakt van een dia in de biosco
pen, aldus het jaarverslag.
