THOLENDERWIJS
eiland
bewoners
jihardruden
kost n m
informatierubriek van de gemeente tholen
BEL VOOR AFGEDANKTE
KOELKASTEN DE
REINIGINGSDIENST
GEMEENTEHUIS GESLOTEN
AANVRAGEN
TEGEMOETKOMING
LEERLINGENVERVOER
Z.S.M.
INDIENEN
•jsrrrsr
HEREN LANDBOUWERS: ATTENTIE!
SPREEKUUR B. EN W.
HERBESTRATINGS -
WERKZAAMHEDEN IN
SINT MAARTENSDIJK EN THOLEN
JAN DE BRES EXPOSEERT
"ZONDER
KUNSTGREPEN"
Door hun
Hervormd geweld
Donderdag 10 mei 1990
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
5
U BENT WELKOM WAAR
DE WIMPEL WAAIT
9eplaateen assistent badmeester/
toezichthouder M/V
•™s;kTs°dpooT~^
Delader/chauffeur m/v
Van 7 mei tot 7 juni
door j. van der slikke
door J.M. Vermeulen
Kandidaat Gerlach
Strateeg Gerlach
Bevelvoerder Gerlach
Commandant Gerlach
Muzikant Gerlach
Oefenaar Van Dijke
Redactie: Voorlichtingsambtenaar Gemeentehuis Tholen Markt 1-5 Sint-Maartensdijk
Tel. 01666-8200 Telefax: 01666-3553
Op zaterdag 12 mei a.s.
organiseert Vereniging
'De Hollandsche Molen'
voor de achttiende maal
de Nationale Molendag.
Ook nu weer nodigen alle
molenaars u uit om in hun
prachtige molens een
kijkje te komen nemen.
Natuurlijk kunt u bij de
meeste van hen ook op
andere zaterdagen te
recht, maar op de Natio
nale Molendag zijn de
kansen op een draaiende
molen wel erg groot. Tij
dens dit grote evenement
zijn van de ruim 1000
wind- en watermolens in
ons land er ruim 600
draaiende te zien. En
waar de blauwe wimpel
buiten wappert, bent u
ook van binnen van harte
welkom. De op deze wijze
getooide molens kunnen
door u bezocht worden:
de molenaars leiden u
graag rond.
Alleen de wind kost
niets!
Er staan nog ongeveer
1000 molens in Neder
land. In elke provincie ziet
u ze aan 'de horizon, in
dorpen en steden, langs
de polderdijken en we
gen. In de gemeente Tho
len staan 9 molens,
waarvan 8 draaibaar.
Prachtige monumenten vol vernuftige constructies, herken
ningspunten in het landschap zijn het. Molens hebben eeuwenlang
meegeholpen Nederland bewoonbaar te maken. De polders waar nu
koeien grazen en woonwijken verrijzen zijn door de molens droogge
malen. De Lage Landen bij de zee zijn eigenlijk dankzij de robuuste
wiekendragers boven water gekomen. Molens zijn voornamelijk mo
numenten van het verleden én van het heden. Honderden (vrijwillige)
molenaars laten regelmatig hun molen draaien. Nederland is en blijft
een Molenland. Honderd jaar geleden waren er nog zo'n 10.000 mo
lens, nu zijn het er nog om en nabij 1000. De neergang van het Ne
derlandse molenbestand is dankzij de inspanning van velen
inmiddels tot staan gebracht. Ook op Tholen is er de laatste jaren
nogal wat gedaan aan het behoud van de molens. Zo werd in 1985
molen "De Nijverheid" in Sint-Maartensdijk gerestaureerd. In 1986
volgde molen "De Hoop" in Tholen en in 1987 de molen in Sta-
venisse.
De Thoolse molens zijn een bezoek meer dan waard. Zaterdag hebt
u een prachtige gelegenheid om deze wonderen van cultuur van bui
ten, maar ook van binnen te bekijken.
Nieuwe methode van inzameling:
Tot op de dag van vandaag is
het mogelijk om een oude
koelkast of diepvriezer als
grofvuil aan te bieden. Vanaf
morgen kan dat niet meer!!
Waarom, zo zult u zich af
vragen?
Daarvoor bestaat een wel heel goede reden en wel het behoud van
de ozonlaag. Een ieder weet inmiddels dat in koelmiddelen zoals
koelkasten en diepvriezers C.F.K.-gassen zitten. Die C-F.K.'s tasten te-
samen met de in sommige spuitbussen aanwezige drijfgassen de
ozonlaag aan. En dat moeten we met zijn allen zien te voorkomen.
Het is sedert enige tijd mogelijk om met gebruikmaking van speciale
apparatuur deze schadelijke gassen niet alleen af te tappen, maar
zelfs te hergebruiken. Om dat aftappen mogelijk te maken worden
koelkasten en diepvriezers vanaf morgen gescheiden ingezameld. U
kunt deze koelmiddelen dus niet langer meer bij het grofvuil zetten.
Wat moet u doen en weten!
1. de koelkast/diepvriezer bevat milieuschadelijke stoffen en kan niet
langer als grofvuil worden aangeboden.
2. zodra u een koelkast/diepvriezer wilt afdanken (weggooien), dan
meldt u dit telefonisch via het gemeentehuis, tel. 01666-8259. Ver
volgens noteert men uw naam, adres en telefoonnummer. In sommi
ge gevallen krijgt u direct te horen wanneer de reinigingsdienst het
koelmiddel ophaalt, in het andere geval hoort u dat telefonisch. Het
streven is om u uiterlijk na twee dagen van dienst te zijn.
3. de aangeboden koelmiddelen dienen geheel in tact te zijn, in die
zin dat er geen onderdelen gedemonteerd mogen worden. Ook de
motor niet. Juist bij demontage is er grote kans op ontsnappen van
de gevreesde C.F.K.'s.
4. geef de afgedankte koelapparatuur niet mee aan een handelaar in
oude metalen. In dat geval komen de C.F.K.'s altijd in de dampkring.
De handelaar zal namelijk nimmer overgaan tot het aftappen van de
C.F.K.'s, omdat die handelingen meer kosten dan de apparatuur aan
oude metalen opbrengt.
Werk mee aan een schoon milieu en een veilige toekomst voor ons
allen!
Bel voor afgedankte koelkasten/diepvriezers de reinigingsdienst.
In verband met de arbeidsduurverkorting voor het gemeenteperso-
neel is het gemeentehuis vrijdagmiddag 11 mei 1990 gesloten en te
vens telefonisch niet bereikbaar. Houdt u daar rekening mee!
De ouders van leerlingen die vallen onder de Wet op het Basisonder
wijs en de Interimwet op het Speciaal Onderwijs en het Voortgezet
Speciaal Onderwijs maken wij attent op de Verordening leerlingen
vervoer gemeente Tholen. In deze verordening is bepaald dat een
aanvraag om een tegemoetkoming in de vervoerskosten vóór 1 juni
voorafgaand aan het nieuwe schooljaar moet zijn ingediend bij het
college van burgemeester en wethouders van Tholen. Aanvraagfor
mulieren daartoe zijn verkrijgbaar op het gemeentehuis te Sint-
Maartensdijk, bureau onderwijs, of kunnen telefonisch worden opge
vraagd via de nummers 01666-8319/8320. Desgewenst kan via de
zelfde telefoonnummers ook nadere informatie worden verkregen.
KEN JE LIMIET 80;
Bij de gemeentelijke openlucht zwembaden te Tholen en
Sint-Maartensdijk kan voor dit seizoen (38 uur p.w.) worden
Vereisten:
Het bezit van of studie voor het diploma zwemonderwijzer
dan wel beschikken over een goede zwemvaardigheid en zo
mogelijk over praktische ervaring.
Taak:
Eventueel belast zijn met het geven van zwemonderricht aan
schoolkinderen en particulieren; het houden van toezicht en
het verrichten van andere voorkomende werkzaamheden.
Salaris:
Afhankelijhk van leeftijd, opleiding en ervaring.
Nadere inlichtingen zijn te verkrijgen bij de sportambtenaar,
de heer P. van der Vlies, tel.: 01666-8315 (tijdens kan
tooruren).
Zij die belangstelling hebben voor deze functie worden ver
zocht hun sollicitatiebrief te richten aan het college van bur
gemeester en wethouders van Tholen, Markt 1-5, 4695 CE
Sint-Maartensdijk, binnen 10 dagen na verschijning van dit
blad.
snelle rijder
sneller op
je bestemming
snelheidskick
idee sportief te zijn
idee dat ie „je best hebt
gedaan"
.levert (soms) een premie
van )e baas op
normale rijder
minder brandstofverbruik
minder boetes en minder
Kans om )e rijbewijs kwiji
te raken
minder moe op je
bestemming
Binnen de gemeente Tholen zijn een 2-tal voorlichters werkzaam die
beide naar dezelfde naam luisteren, zij het met een andere schrijfwij
ze. Als voorlichter van de gemeente functioneert de heer F.A.P.M.
Bakx, Garnalenstraat 66 te Tholen, tel. 01660-4201.
Als bedrijfsvoorlichter (landbouwvoorlichter) is de heer L.N. Bax, Pr.
Beatrixstraat 5 te Tholen werkzaam. De heer L. Bax heeft als tele
foonnummer 01660-2805. Met name in deze tijd van het jaar wordt
de gemeentevoorlichter nogal eens gebeld (bij voorkeur 's morgens
om 6.45 uur) om adviezen over aardappelen, suikerbieten en allerlei
ziektes die zich mogelijkerwijs in de landbouwgewassen kunnen ont
wikkelen. Nog los van het feit dat de gemeentevoorlichter daar in het
geheel geen verstand van heeft, is het voor hem en zijn gezin erg ver
velend.
Daarom verzoeken wij de heren landbouwers in onze gemeente
vriendelijk het telefoonnummer van de landbouwvoorlichter, de heer
L. Bax, in hun agenda's of telefoonklappers te noteren onder num
mer 01660-2805.
Op voorhand dank daarvoor!
Burgemeester en wethouders van Tholen roepen sollicitanten
op naar d& functie .van rr
van de huisvuilauto.
Aanstelling zal plaatsvinden in tijdelijke dienst.
De te benoemen functionaris zal belast worden met het bela
den van de huisvuilauto en zal bij toerbeurt daarop als chauf
feur werkzaam zijn.
Tijdens de vrijdagmiddag waarop in verband met arbeids
duurverkorting niet wordt gewerkt zal hij worden belast met
het toezicht op de gemeentelijke stortplaats te Scherpenisse,
omdat de stortplaats op die middag wel geopend is.
Voorts kan de te benoemen medewerker worden belast met
alle voorkomende werkzaamheden.
Bezit van rijbewijs BCDÈ is vereist, bezit chauffeursdiploma
strekt tot aanbeveling.
Salaris aanlooprang min. f 2.109,— max. f 2.656,— bruto
per maand.
Salaris functierang min. f 2.154,— max. f 2.826,— bruto per
maand.
Bij aanstelling beneden de leeftijd van 22 jaar vindt jeugdaf-
trek plaats.
Sollicitaties te richten aan het college van burgemeester en
wethouders van Tholen, Markt 1-5, 4695 CE Sint-
Maartensdijk, binnen 10 dagen na verschijning van dit blad.
'J
De eerstvolgende spreekuren van de leden van het college van bur
gemeester en wethouders vinden plaats op maandag 14 mei 1990
in het gemeentehuis te Sint-Maartensdijk. Burgemeester H.A. van
der Munnik en de wethouders P. van Schetsen en J. van der Jagt
houden hun spreekuur van 11.00-12.00 uur.
Het spreekuur van wethouder Versluijs komt te vervallen.
Wilt u op een ander tijdstip met een van de collegeleden spreken,
belt u dan even naar het gemeentehuis, telefoon 01666 - 8330.
^STmTndTverKeers^acWoffers"
Nog deze week wordt in de kern Sint-Maartensdijk een aanvang ge
maakt met het herstraten van: de Gladiolenstraat, het gedeelte tus
sen Hogeweg en Bloemenlaan; de Bloemenlaan, het gedeelte tussen
Frank van Borselenstraat en Tulpstraat; de Rozestraat, het gedeelte
tussen Bloemenlaan en het aanwezige pleintje.
De werkzaamheden worden uitgevoerd door aannemer M.L. Bolier
uit Sint-Maartensdijk. Eind juni moeten de werkzaamheden gereed
zijn.
In dienst van aannemingsbedrijf Gebr. Moerland uit Sint-Annaland
wordt door een groep leerling-straatmakers een 3-tal straten her
straat in de kern Tholen. Het betreft: de Eendrachtsweg, het gedeel
te ingang Rabobank tot aan de Bebouwdendam; de Dalemsestraat,
het gedeelte Bakstraat tot aan de kruising Kerkstraat. Een gedeelte
van de Dalemsestraat zal bovendien van nieuwe klinkers worden
voorzien: de Hoogstraat, het gedeelte tussen de kruising Kerkstraat
en de Brugstraat.
Zoals gesteld wordt het werk in Tholen uitgevoerd door een groep
leerling-straatmakers. Dit gebeurt onder auspiciën van de S.P.G.: de
Stichting samenwerkingsverband Praktijkopleidingen Grond-, Water
en Wegenbouw.
Sedert een reeks van jaren stelt het gemeentebestuur werken in het
vooruitzicht die door dergelijke groepen leerling-straatmakers mogen
worden uitgevoerd. Voor de Stichting Beroepsopleidingen Weg- en
Waterbouw is dit reden om als blijk van erkentelijkheid het gemeen
tebestuur van Tholen in de periode september/oktober 1990 een
bronzen herinneringstegel aan te bieden. Deze tegel zal tegen die tijd
op het kruispunt Dalemsestraat/Hoogstraat worden ingestraat.
Van maandag 7 mei tot donderdag 7 juni vindt in het gemeentehuis
te Sint-Maartensdijk een tentoonstelling plaats van foto' en teksten
van Jan de Bres. De tentoonstelling heeft als titel meegekregen:
De openingstijden zijn op werk
dagen van 9-12 uur en van
14-17 uur. Op vrijdagmiddagen
is de tentoonstelling gesloten.
Bezoeken van groepen kan na
telefonisch (dagelijks vóór 10
uur) overleg met de heer de
Bres: tel. 01666-3928.
Hij wist precies welke boeren voor een normale prijs arbeiders en mid
denstanders aan eten hielpen. Die gaf hij wel een tip. Denk erom, dat
je het zo weg steekt dat ik het niet gezien kan hebben, en dat je nog
zoveel over houdt om te leveren, dat "onze beschermers" geen achter
docht krijgen.
Maar er waren er ook waarvan hij wist dat ze van elke ha. zeker tien
mud aan zwarte Toon verkochten en die nooit wat over hadden voor een
ambachtsman of een onderwijzer of zoiets. En die hield hij goed in de
gaten. Henk had ook nogal contacten met de ondergrondse. Die
moesten ook nogal het één en ander in het leven houden. Af en toe kre
gen ze bij een overval op een distributiekantoor wel heel wat bonkaar
ten te pakken, maar dat was lang niet voldoende. Ze hadden Henk al
eens gepolst of hij niet voor een vrachtje tarwe kon zorgen, 't Was mid
den in de winter dat Piet Maas zijn schuur aan het leeg dorsen was. Die
had wel een paar dagen werk, want het was één van de grootste boeren.
Henk was er overdag al eens geweest, want hij had zo'n vermoeden dat
daar wel het één en ander ging gebeuren wat het daglicht niet kon zien.
Hij nam alvast contact op met de commandant van de ondergrondse
en raadde hem aan, te zorgen dat hij 's avonds over een vrachtauto kon
beschikken, 's Avonds na het eten zei hij tegen zijn vrouw, dat hij nog
even weg moest. Dat gebeurde wel meer tegenwoordig en zij wist wel,
wat er dan aan de hand was. Zij was er helemaal niet blij mee. Hij had
toch al zo'n gevaarlijk beroep en als hij er dan nog van die karweitjes
bij deed die helemaal verboden waren, dan moest het vandaag of mor
gen wel spaak lopen. Hij zei er nog bij, dat het wel eens laat kon wor
den, zodat het weer een onrustige nacht voor haar werd.
Hij nam zijn fiets en reed zonder licht naar zijn vriend Thijs Fase. Daar
kon je wel een moord mee doen en zo iemand had hij nodig. Thijs
woonde dicht bij de boerderij van Piet Maas. Henk vertelde Thijs, dat
hij vermoedde dat er die avond wel een auto zou verschijnen om bij Piet
Maas een vrachtje tarwe op te halen. En dat niet met de beste bedoelin
gen. Henk had daar zo zijn eigen mening over. Hij vertelde Thijs, dat
hij een afspraak had met de commandant van de ondergrondse, die
Thijs ook wel bekend was. Zij spraken af, als zij een vrachtauto naar
Piet Maas zouden zien rijden, dan zou Thijs de ondergrondse gaan
waarschuwen en Henk zou ongemerkt de schuur zien te bereiken om de
kat uit de boom te kijken. Bleek zwarte Toon dan om een vrachtje tarwe
""te komen, dan zou Henk na het laden van de auto ingrijpen. De onder
grondse zou dan met een wagen naar Thijs komen om de tarwe over te
laden.
Ze moesten lang wachten voordat er wat gebeurde. Even over tienen
hoorden ze het geluid van een auto. Ze gingen naar buiten en bleven
achter de muur van het huis staan luisteren. Er kwam een auto met ver
duisterde koplampen aan, langzaam rijdend. Toen hij bijna voorbij
was, liepen de mannen naar de weg en hoewel het donker was, zagen
ze toch dat het de auto betrof die ze verwacht hadden. Thijs pakte zijn
fiets en reed naar het opgegeven adres. Henk wachtte nog even, maar
toen hij de auto bij Piet Maas het erf op zag draaien, ging hij er zacht
jes achteraan. Hij wist dat de tarwe op de afchterste dorsvloer lag en ver
moedde, dat de auto binnengereden zou worden om met gesloten
schuurdeuren te kunnen laden. Henk zette zijn fiets in de ondiepe erf-
sloot en liep naar de achterkant van de schuur. Hij sloop langs de ach
tergevel en keek om de hoek. Inderdaad, de mendeuren waren open en
zwarte Toon was bezig om zijn auto achteruit de schuur in te rijden.
Toen dat gelukt was, werden de deuren gesloten. Henk begreep, dat nu
het laden zou beginnen, maar hoe moest hij ongemerkt zo dicht bij het
tweetal komen, dat hij kon zien wat ze deden. Ze waren natuurlijk op
hun quivive. Hij liep weer terug langs de achtergevel en ging naar de
mestputstraat. Daar was nog een kleine deur die uitkwam op een smal
voergangetje, dat langs een kalverstal liep. Dat kwam weer uit op de
grote voergang die in verbinding stond met de dorsvloer. Als dat deurtje
nu maar niet op slot zat. Voorzichtig lichtte Henk de klink op en hij
had geluk. Zonder veel moeite ging de deur open en zo vlug en zo stil
mogelijk sloot hij de deur weer om geen dieren onrustig te maken. Het
was aardedonker in de schuur. Op handen en voeten kroop hij door het
voergangetje tot hij niet meer verder kon. Hij begreep, dat hij dan naar
links moest, naar de bredere voergang voor de koeien. Toen hij een
eindje verder gekropen was, zag hij een flauw lichtschijnsel en hoorde
het geschuif van zakken. Nog een paar meter en hij bevond zich tegen
over de dorsvloer. Toen hij voorzichtig om de dikke, houten paal heen
keek, zag hij bij het licht van een stallantaarn de twee mannen bezig.
Ze hadden de auto naast de stapel zakken gereden en Piet gaf ze aan
Toon, die ze op de auto laadde.
Henk was gaan staan en kon, om de paal heen kijkend, de mannen
rustig gadeslaan. Hij stond volkomen in het donker, zodat ze hem nooit
konden zien. Rustig liet hij ze hun gang gaan. Toen ze 30 zakken gela
den hadden, hielden ze ermee op. Er werd netjes een zeiltje overgetrok
ken en vastgemaakt. "Zo", zei Toon, "nu nog even afrekenen. Hij trok
zijn portefeuille uit zijn borstzak en begon de briefjes van honderd uit
te tellen. Henk liet het doorgaan tot het 29ste briefje, waarna hij tevoor
schijn trad. Toon had het 30ste briefje van honderd tussen zijn vingers.
Het gezicht van Piet vertoonde tot op dat ogenblik verheerlijkte trek
ken, maar de verandering die toen plaatsvond, is niet te beschrijven.
Piet verstijfde en werd lijkbleek, maar hij had nog wel de tegenwoordig
heid van geest om de hand vol met bankbiljetten vlug in zijn broekzak
te steken. Verder was hij sprakeloos, maar Toon herstelde zich vrij snel.
Op Henk's vraag, wat hij met dat vrachtje wilde, had hij rap zijn ant
woord klaar. Och Henk, je begrijpt ook wel, in deze beroerde tijd moet
ik nogal eens de één of andere helpen, zoals de dominee, de school
meester en zelfs de politie. Kunnen die daar allemaal zoveel voor beta
len, zei Henk. Oh nee, dat hoeven ze ook niet. Dan geef je er nogal wat
aan toe, meende Henk. Toon legde uit, dat hij nogal wat nodig had om
te ruilen omdat je vele dingen niet meer kunt krijgen. "En je moet je
bedrijf toch draaiende houden. Alles bijeen genomen, spring ik er dan
net uit."
Nu moet je eens goed luisteren, zei Henk, ik neem dit zaakje in beslag
en dan zul je er wel meer van horen. Piet, die net wat aan het bijkomen
was, jammerde het uit. Och Henk, denk er toch om, als wij door jouw
toedoen in de gevangenis terecht komen, dan kan dat na de oorlog voor
jou wel eens nare gevolgen hebben. Dat kon nog wel eens meevallen, zei
Henk veelbetekenend. Hij eiste onverbiddelijk dat het kleedje eraf ge
haald werd. Ziezo, zei Henk, nu ga ik de zaak verzegelen. Aan elke zak
deed hij een loodje. WORDT VERVOLGD
We waren bezig over de vervol
ging van de 'Ledeboerianen'. Om
u een stukje praktijk te schetsen,
gaan we eens naar Flipland. 't
Gaat over een heel droeve perio
de. Nauwelijks is het jaar 1842
begonnen, of de plaatselijke Her
vormde predikant ds. S.J. Eve-
raers overlijdt op 65-jarige
leeftijd. In het gunstigste geval
kan het wel een jaar duren voor
dat er sprake zal zijn van een
eventuele opvolger. De kerke-
raad plaatst een advertentie
waarin zij kandidaten oproept
om eens naar Flipland te komen
om te preken. Blijkens de notu
lenboeken lukt dat prima, maar
Pieter van Dijke blijft baas in het
dorp.
Onder de kandidaten die deze
tijd Flipland bezoeken, bevindt
zich een dreigende jonge man
van 25 jaar; hulpprediker in
Overlangbroek. Hij zal degene
zijn die 'orde op zaken' stellen
zal, want slechts weinig mensen
bezoeken de dorpskerk. De ker-
keraad vindt dat voornemen na
tuurlijk prachtig en via een
razendsnelle procedure wordt
Arnoldus Gerlach dominee van
Flipland. Om 'meer dan eene re
den' wil hij zo vlug mogelijk be
vestigd worden. Als datum
wordt 4 december geprikt. Hij is
niet jaloers op Van Dijke. Hij ver
acht hem. En hij haat hem. Di
rect brandt Arnoldus los. Kiezen
of delen heet het. 'Helen' kan
niet meer. Maar zijn maatregelen
helpen niet. Na een rondgang
door het dorp, kiezen velen voor
Van Dijke. Zelfs een door Gerlach
opgestelde verklaring die de af
scheiding moet indammen,
werkt niet.
Na opnieuw een verloren zon
dag, zou Arnoldus de (Oud) Ge
reformeerde gemeente eens te
pakken nemen. Buiten zijn zin
nen van machteloze woede ver
laat hij de gewelven van zijn
kerk. Om pak weg 6 uur moeten
zijn volgelingen zich verzamelen
bij een zeker houten gebouwtje.
Eén van de meest opzienbarende
gebeurtenissen in de vervolging
van Fliplands Kerk voltrekt zich,
zoals een oud verhaal beschrijft,
'op eenen prachtigen stillen zon
dagavond'. De kerk is vol en de
tuin is vol. Velen moeten buiten
genoegen nemen met een
plaats, liefst zo kort mogelijk bij
een open deur of raam. Terwijl
Van Dijke die avond staat te pre
ken vormen zich groepjes in de
tuin van de Hervormde dominee,
die vroeger vlak naast de Ach-
terwegse kerk lag. (Voor zover ik
kon nagaan woont in dit pand
thans de fam. A. de Raat). De
Hervormde leidsman begeeft
zich naar de leden van zijn Her
vormde Gemeente. Het oude
boekje noemt ze 'de bende met
spotters'.
Een strijdplan wordt besproken
en een aanval georganiseerd.
Dreigende beweging komt in de
Hervormde samenkomst. Ver
scheidene luisteraars in de tuin
rond de schuurkerk gaan opzij.
Stenen slaan tegen de planken
en doen het kerkje schudden. De
mensen stuiven uit elkaar, maar
ramen en deuren staan ver ge
noeg open om stenen door te la
ten. Midden in de totale paniek
sluipen enkele Hervormden de
kerk binnen. Op bevel van hun
Arnoldus moeten ze harde en
benauwde schreeuwen geven en
'zoo hard mogelijk allerlei vuile
en gemene lastertaal naar het
hoofd des sprekers slingeren'.
Bevelvoerder Gerlach in zijn tuin,
schreeuwt zijn bevelen. Zijn
ogen schieten vuur als hij, bijna
krankzinnig van woede, probeert
door de kerkramen te kijken. In
de veilige beschutting kan niets
hem deren. Maar Van Dijke
preekt gewoon door: 'Hij, de Al
lermachtigste onder de machti
gen had zijn mond aangeroerd
en sterkte hem wonderlijk. Wat
er ook gebeurde, hij stond als
onbewegelijk'.
Als met onzichtbare hand ge
keerd, liggen de stenen daar.
Stille getuigen en zekere bewij
zen. Afschrikwekkend! Tenslotte
raken de keien op. Machteloos
heid bij de scherpschutters,
want Van Dijke wil maar niet
stoppen. Maar dan... Niet begrij
pend horen de Hervormden hun
Gerlach vertellen over een nieu
we 'prachtige inval'. Binnen een
paar minuten is hij terug. Zo
gauw geeft hij de strijd niet op.
Nu mag het hek van zijn tuin
open. Van Dijke zal toch geen
uitval doen. Dat staat wel vast.
Bovendien, hoe dichter bij de
kerk hoe meer effect het nieuwe
wapen zal hebben. Zorgvuldig
richt Arnoldus. Nee, geen ge
weer, hoewel hij treffend 'de
commandant' genoemd wordt.
De kast onder de kin, de
strijkstok in de hand en de blik
door het raam op Van Dijke. Op
'die boer' zoals hij het noemt.
Een oude viool zorgt voor de me
lodie. Op een wenk van de leids
man beginnen de leden van zijn
'vaderlandse' gemeente te zin
gen. Ze springen in het rond en
zorgen als levende ritmeboxen
voor de gewenste begeleiding.
Het publiek komt in stemming
om hun idool op gepaste wijze
uitbundig te ondersteunen. Eerst
nog wat schuchter, maar allengs
wordt met overgave gedanst.
Als tenslotte het gejuich zich
mengt met de dreunende ca
dans van de muziek, kent het en
thousiasme van Hervormd
Flipland geen grenzen meer.
Steeds dichter op elkaar om
maar zo dicht mogelijk bij hun
straatmuzikant te zijn, beweegt
de massa. Ruiger, flitsend wordt
het hanteren van de strijkstok.
Harder het geschreeuw en hoger
de sprongen. Het aantal decibels
dat nu de Achterweg wordt in
gesmeten maakt Van Dijke het
preken onmogelijk.
Dan wordt het stil, oefenaar Van
Dijke moet zwijgen. Zijn dienst
wordt verhinderd. Gerlach
schendt de openbare bediening.
Daarom kan Pieter niet anders.
Dit wordt sleutelmacht in een
met autoriteit beklede dienst des
Woords. De oude datheenbundel
wordt opengeslagen en Van Dij
ke geeft psalm 31 vers 19 op.
Naast het gelal en gebral van de
hervormden stijgen uit de Gere
formeerde schuurkerk met de
meeste eerbied de verheven to
nen van dit Gode Verheerlijkende
psalmvers omhoog.
Een niet-te-herroepen vonnis
wordt voltrokken. De hervorm
den druipen af. Maar toch... On
danks dit alles is het hervormde
geweld nog maar nauwelijks be
gonnen. En nog, nóg denkt Flip
land dat ze uit de brand zijn met
zo'n vlotte, frisse en originele
dominee.
