Afkalving winkelbestand baart zorgen
Kooplustig publiek
en 41 ondernemers
Aandacht voor fietspad naar Stavenisse
Van Dijke wil dominee worden
Centralisatie
autowrakken
in Zeeland
Concentratie
militaire
administratie
Voorzitter H.J. Bosman na 35 jaar in St. Philipsland afgezwaaid
Bij start snelheidscampagne Ken je limiet 809 in Sint-Maartensdijk
12
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Donderdag 26 april 1990
Voorstraat
Ontmoetingspunt
Streep gezet
Meten
Verhuizing
Burgemeester Dorst
Bestuur verkleind
Ds. Ledeboer
Wethouders
Veroordelingen
Dreigend
Neem nu een abonnement. Voor slechts 73
cent per week wordt volop informatie over
Tholen en St. Philipsland verstrekt.
Bel nu 01665-2752 of vul de bon in en u krijgt
de Eendrachtbode een maand gratis.
Na 35 jaar deel te hebben uitgemaakt van het bestuur
van de middenstandsvereniging St. Philipsland/Anna
Jacobapolder is voorzitter H.J. Bosman afgezwaaid.
Bij een terugblik constateert hij met zorg de terugloop
van het aantal winkels.
Bij de start voor de Zeeuwse verkeerscampagne 'Ken
je limiet 80', vorige week in Sint-Maartensdijk, werd
aandacht gevraagd voor het fietspad tussen Stavenisse
en Sint-Maartensdijk. Gemeentevoorlichter P.A.M.
Bakx (die een dag ervoor filmopnamen had gemaakt
van fietsende scholieren op het traject Stavenisse-
Bergen op Zoom) vroeg aan gedeputeerde J.D. de
Voogd (voorzitter van het regionaal orgaan verkeers
veiligheid) of de provincie aan het verzoek van de ge
meente Tholen om tussen deze twee dorpen een fiets
pad aan te leggen, gevolg wil geven.
LEDEBOERIANEN (25):
"In 1959 deden er nog 41 bedrij
ven mee aan de winkelactie van 30
november tot en met 5 december.
Het waren er 28 uit St. Philips-
land en 13 uit Anna Jacobapol-
der. Wanneer je nu ziet dat we 17
leden hebben - en dat is bijna
honderd procent van de winkelbe
drijven - dan is er toch sprake van
een afkalving waar je stil van
wordt. Je vraagt je af, wanneer is
■de middenstand in een kleine
plaats als St. Philipsland verdwe
nen? Alleen een ontwikkeling in
de lichte industrie of een of ande
re vorm van recreatie die verband
houdt met onze natuurwaarden,
kan dit getij keren", aldus
Bosman.
In de Voorstraat sloot onlangs
modehuis Ligtendag haar deuren,
nadat eerder klusbedrijf Verwijs
in dezelfde straat was gestopt.
Beide zaken werden door burge
meester Vogel officieel geopend,
maar het perspectief ontbrak.
Sinds de opening van de Philips-
dam zijn de keuzemogelijkheden
voor de consumenten vlakbij huis
zodanig vergroot, dat er ter plaat
se koopkracht afvloeit naar
Schouwen-Duiveland en Goeree-
Overflakkee. "Men winkelt graag
een dagje elders", constateert de
vertrekkende middenstands
voorzitter. "Steenbergen is wat
dat betreft al vele jaren een fuik
waar de palingen zo in zwem
men."
Het aantrekkelijker maken van de
Voorstraat zou volgens Bosman
een bijdrage kunnen leveren aan
het verbeteren van de winkelstraat
van St. Philipsland. "In de tijd
van burgemeester Van den Berg
werd er al over gesproken, maar
nog steeds is er geen straatmeubi-
lair, hoewel er al veel is beloofd.
Inmiddels zijn er een aantal pan-
Volgens Bakx is het een gevaarlijk
stuk. Bakx zei, zich tijdens de op
namen voor de videofilm te heb
ben moeten verplaatsen in de rol
van de schoolgaande jeugd.
"Slechts weinig automobilisten
houden zich aan de 80 kilometer.
Het is een jungle op de Provincia-
leweg naar het West-Brabantse".
De Voogd herinnerde er in zijn
toespraak aan dat de aan te leggen
fietspaden op een provinciaal
lijstje staan dat aangeeft welk tra
ject eerst aan de beurt komt. De
weg tussen Stavenisse en Sint-
Maartensdijk staat niet hoog ge
noteerd maar De Voogd beloofde
dat hij zijn opvolger eraan zal
Popkensburg. De woongemeen
schap van ouderen 't Hof Pop
kensburg te Sint Laurens houdt
op 28 april en 25 mei van tien tot
vijf uur open dagen. Bezoekers
kunnen dan kennis nemen van het
reilen en zeilen en er is gelegen
heid het complex aan de
Kasteelstraat te bekijken.
den opgeknapt, maar toch is de
Voorstraat een kale, dode straat."
Bosman noemt winkels zowel in
economisch als in sociaal opzicht
belangrijk voor een gemeenschap.
"Mensen ontmoeten elkaar in de
winkels en spreken daar met el
kaar. Je krijgt een dode gemeen
schap wanneer er steeds meer van
die ontmoetingspunten verdwij
nen. Nuchter gedacht zullen er
nog winkels dicht gaan; dat leert'
de ervaring hier en dat is de prak
tijk elders. Opvolging speelt o.a.
een rol. Over tien jaar zal het er in
St. Philipsland dan weer anders
uitzien, maar dat is voor mijn op
volger, drogist Jansen. Ik ben blij
dat het voorzitterschap zo opge
lost is. Jansen is een capabel on
dernemer."
Bosman zag voor de blijvende
bestuurders en ondernemers een
belangrijke uitdaging om zich aan
te passen aan de wensen van de
negentiger jaren. "Een winkel
moet je niet voor je hobby doen,
daar moet je al je krachten aan
geven. Een hulpmiddel om alert te
blijven, is gebruik te maken van
de informatie die van vele kanten
wordt aangereikt. De detailhandel
dient zo sterk mogelijk te blijven
omdat die als geen ander directe
waarde kan toevoegen aan de ge
hele samenleving", aldus
Bosman.
Bosman kwam vermoedelijk na
de ramp van 1953 in het bestuur,
maar de juiste datum bleek niet te
achterhalen. In 1958 zat hij met
juwelier Stouten en bakker Van
Dommelen in het bestuur en Bos
man kreeg in de loop der jaren al
le functies: secretaris,
penningmeester en voorzitter. Hij
organiseerde mede de winkelacties
houden dat 'het eraan komt'. De
Voogd loste overigens wel een an
dere belofte in. Tijdens het uitrei
ken van de verkeersprijs van 5000
gulden aan de burgemeester van
Tholen, vorig jaar in Middelburg,
had De Voogd beloofd om een
'plumobiel' die tijdens een alco
holcontrole op Tholen was ont
vreemd (een soort gevarendrie
hoek met lichtgevende randen en
letters 'Controle') te vervangen
door een nieuw exemplaar. "Het
heeft wat lang geduurd door de
lange levertijd maar ik ben blij
dat ik u hier de nieuwe plumobiel
kan overhandigen".
De dag voordat de campagne be
gon had de rijkspolitie tussen
Poortvliet en Tholen gemeten hoe
hoog de gemiddelde snelheid van
de weggebruikers boven het maxi
mum van 80 kilometer per uur
was uitgekomen. Het bleek dat
59% van de automobilisten zich
niet aan de 80 kilometergrens had
gehouden. Dit gegeven wordt da
gelijks bijgehouden en is te lezen
rond Sinterklaas, de jaarlijkse
braderie in de zomer en tussen
tijds was er nog eens een mid-
denstandsbeurs in dorpshuis de
Wimpel.
Ook met de braderiecommissie is
op een bord dat bij het meetpunt
even buiten de bebouwde kom van
Poortvliet langs de kant van de
weg is geplaatst om automobi
listen eraan te herinneren dat de
maximumsnelheid wel of niet is
overschreden. Het praktische ge
deelte van de campagne werd op
de Sportlaan afgewerkt. Onder
leiding van J. van Popering van
Veilig Verkeer Nederland mochten
leerlingen van de openbare basis
school 'de Rieburch' de rem-
afstand schatten van een motor
rijder en een vrachtwagen.
de slager nu gestopt. Hij maakt
alleen nog deel uit van de gemeen
telijke commissie midden- en
kleinbedrijf. Verder kan Bosman
alle aandacht besteden aan zijn ei
gen bedrijf. "De jaren gaan ook
Overtreding van de maximum
snelheid wordt bestraft met een
boete, oplopend van 50 tot 140
gulden. Wanneer de maximum
snelheid met meer dan 30 kilome
ter wordt overschreden, wordt inf
overleg met de officier van justitie
de boete bepaald. Datzelfde geldt
wanneer iemand vaker op te hard
rijden wordt betrapt of wanneer
er gevaar is voor andere wegge
bruikers. Dinsdag reed op de La-
geweg bij Poortvliet 34% van het
verkeer harder dan de toegestane
80 km/u.
meetellen. Als je 60 wordt, moet
je gaan afbouwen. Die streep heb
ik tevoren al gezet en ook als
voorzitter is er een tijd van komen
en gaan. Overigens heb ik dat
werk altijd graag gedaan en als
Weet u waarom Pieter dat wil?
Omdat we in aflevering 23 en
24 zagen dat Budding gevangen
zat, en de Budding-kerken zon
der dominee zitten. Er is maar
één oefenaar: Pieter van Dijke,
die met zijn gemeente eenzelfde
gedragslijn gekozen heeft als
Budding.
Vroeger, op zijn kerkboerderij,
had de gemeente weieens be
zoek gehad van de dorpsveld
wachter, maar dat had niets te
betekenen. Begin februari 1842,
als de gemeente aan het verhui
zen is naar de Achterstraat, in
de bebouwde kom, gaat dat ver
anderen. De schuurkerk wordt
gereed gemaakt. De mestput er
achter wordt gedempt met stro
dat in de schuur, toen er nog
koeien stonden, was opgesla
gen. De timmerman maakt een
partij nieuwe banken en zorgt
voor vijf ramen. Wanneer de
schoonmaakploeg geweest is,
blijkt de schuur veranderd in een
eenvoudig kerkzaaltje.
Marinus Dorst, de oude burge
meester, mag Pieter niet. En zijn
gemeente mag hij óók niet. Hij is
als boer vele jaren ouderling ge
weest: op en top hervormd. Op
eerste Paasdag, 27 maart 1842,
begint ook in Sint-Philipsland de
vervolging. De oude veldwach
ter Engel Endhoven wordt er op
af gestuurd, en een dag later
gaan drie processen-verbaal
naar Zierikzee, waar op 22 april
vonnis geveld zal worden. En
niet één keer, nee, iedere zon
dag kost rond de honderd gul
den. Maar ook Van Dijke denkt
niet aan betalen. Degene die dit
wél doet, stelt de Kerk onderge
schikt aan de wereldlijke over
heid en verloochent de Koning
der Kerk. En dat doen Ledeboer,
Budding en Van Dijke niet.
bestuur vormden we een vrien
denclub, zodat ik die contacten
wel zal missen."
Behalve voorzitter Bosman is ook
Maar er is meer narigheid dan al
leen de vervolging. De Flupland-
se kerkeraad heeft problemen.
Het waarom ervan is niet duide
lijk, maar de moeilijkheden kun
nen niet meer intern worden op
gelost. Want wat is het geval?
Pieter van Dijke blijkt (even) niet
te mogen preken. Flupland's
vooraanstaande ouderling Kunst
ligt dwars en komt niet meer in
de kerk. Ouderling Van Farowé
uit Nieuwerkerk treedt op als ad
viseur en hij staat vierkant ach
ter Van Dijke, die, zo schrijft hij
in zijn notulen, 'door een buiten
gewone bewerking door de
Goddelijke Heilige Geest een bij
zondere gave geschonken is
naar den woorde Gods een
woord tot stichting te spreken'.
De argumenten van de 'be
zwaarde' ouderling worden nie
tig verklaard, maar ter ge
ruststelling van beide partijen
wordt besloten - Budding zit ge
vangen - ds. Ledeboer die toch
net in Zeeland is, een uitspraak
te laten doen. Deze komt en be
kijkt de zaak heel nuchter. Hij
stelt voor 'op de wenken des
Heeren te letten, en de stemme
der gemeente, en de naburige
kerkeraden, maar niet de stem
me der tegenstaande 2 ouderlin
gen'. Pieter krijgt gelijk en preekt
dus (wettig) gewoon door, en (-
u was me net voor-) de Budding-
kerken komen in een Ledeboeri-
aanse sfeer terecht. Want kijk
maar.
Zeeland wil Pieter van Dijke dus
dominee maken en daarom heb
ben ze opnieuw Ledeboer op het
oog, 'ter onderzoeking en be
proeving opdat hij als gewettigd
herder en leeraar der gemeenten
Jezum Kristum kan erkend wor
den'. Ds. Ledeboer blijkt echter
richting Benthuizen vertrokken
en Van Dijke's leraarschap gaat
voorlopig over.
Na de processen-verbaal van de
Paasdagen lijken de problemen
voor Van Dijke grote vormen te
gaan aannemen. Marinus Dorst
is vastbesloten. Medewerking
van zijn beide wethouders heeft
hij echter nog niet gehad. Dat
verwondert niet, want vader
Van Dijke is wethouder. Ook
wethouder Van Oeveren is, hoe
wel hervormd, steeds te vinden
in de schuurkerk. In deze tijd
schrijven de beide assessoren
(stiekem, maar begrijpelijk) een
rekest naar de koning, waar ze
pleiten voor Pieter. Dat loopt op
een van de vergaderingen van B
W volledig uit de hand. De
wethouders weigeren vervol
ging! Uiterst gespannen staan
beide partijen tegenover elkaar.
De burgemeester dreigt met zijn
ontslag en de wethouders met
het hunne, maar die willen het
ontslag niet aanvragen. Het
overleg loopt muurvast. Tenslot
te komt men eruit door de dis
penningmeester W.C. Neele als
bestuurslid gestopt. Voor hen zijn
er geen opvolgers gekozen, waar
mee het bestuur verkleind is van
vijf naar drie mensen: voorzitter
N.J.G. Jansen, secretaris K. Kra
mer en penningmeester P. v.d.
Reest.
Tijdens de jaarvergadering in de
Druiventros gaf de vertrekkende
voorzitter nog een overzicht van
de goede braderie en winkelactie,
zij het dat de omzet in de winkel-
trictscommissaris in Zierikzee in
te lichten.
Ondertussen is met de Pinkster
dagen de drukte overweldigend.
Wat vroeger naar Budding trok,
komt nu naar Van Dijke. Men
staat en zit met meer dan vier
honderd mensen te luisteren en
lieden uit heel Beveland en Wal
cheren lopen tussen de diensten
door de straten. Ondertussen
gaan de veroordelingen de rest
van het jaar gewoon door en af
en toe schrijft Van Dijke met zijn
kerkeraad een 'rekest' of ver
zoekschrift aan de koning, waar
in hij zakelijk stelt over die on
rechtvaardige vervolging: 'Het is
toch onloochenbaar, Koning!
Dat de Gereformeerde Gods
dienst eene tijdens de opmaking
der grondwet bestaande, en dus
bij diezelfde wet bescherming
toegezegde godsdienst iè...'
Budding, die vanaf 10 maart in
Middelburg uit de rijksschotel
eet, komt eind juli 'zomaar' vrij.
Zeeland verkeert in opschudding
en uit heel Zeeland trekt de heil-
zoekende menigte naar de Wijn
gaardstraat in Goes. Veertien
dagen later preekt hij in St. Phi
lipsland en doopt daar negen
kinderen. Maar het slot van het
lied is dat Van Dijke aan het ein
de van 1842 ongeveer driedui
zend gulden schuldig is. Globaal
gezien 27 zondagen voor een
bedrag meestal iets boven de
honderd gulden.
En opnieuw komt er een aanma
ning. Over een enkele dag is de
laatste betalingstermijn verstre
ken. Daarom dreigt er opsluiting
voor hem als vader van vijf jon
ge kinderen. Zo eindigt 1842.
week iets lager uitviel dan ver
wacht was.
De komende braderie werd vast
gesteld op 23 juni 1990.
Tijdens de jaarvergadering zorgde
de Rabobank voor informatie
over fraudebestrijding. Via video
beelden werd dat nog verder toe
gelicht. Voorzitter Bosman gaf
aan de hand van cijfers en trends
1989-90 van de Rabobank nog
ontwikkelingen aan in het
midden- en kleinbedrijf.
Vanaf 1 januari beschikt de pro
vincie Zeeland over een provinci
aal inleverterrein voor
autowrakken. De provinciale wa
terstaat heeft hiervoor een over
eenkomst gesloten met de firma
Stouten (W) als een uitvloeisel
van het provinciaal autowrak-
kenplan.
Op het terrein is een 1500 m2 grote
betonvloer aangelegd. Deze 150
mm dikke vloer is glad en vlak ge
schuurd en is vloeistofdicht. Bo
vendien zijn er voorzieningen
getroffen opdat het afvalwater
niet in de dichtsbijzijnde sloot af
vloeit maar via een benzine- en
olieafscheider op het riool. Onder
deze vloer zijn controledrains
aangebracht. Door het regelmatig
nemen van watermonsters uit deze
drains kan worden gecontroleerd
of er geen olie, benzine of zuren
door de vloer dringen. Tevens kan
een lek of breuk in de vloer wor
den opgespoord en gerepareerd.
Illegaal achtergelaten autowrak
ken en wrakken afkomstig van
opruimacties, in afwachting van
de verdere gerechtelijke procedu
re, kunnen naar Serooskerke wor
den gebracht. Ook wrakken van
autosloperijen die zich niet aan de
regels hebben gehouden en wer
den ontruimd, horen daarbij. Het
opruimen van de autowrakken
wordt gefinancierd door het rijk.
De provincies krijgen hiervoor
bijdragen. De huurovereenkomst
tussen provincie en fa. Stouten is
voor drie jaar gesloten met een
optie voor nog eens zeven jaar.
Na de vaststelling van het auto-
wrakkenplan in oktober 1987,
hebben 45 bedrijven een vergun
ning aangevraagd voor de opslag
van autowrakken. Op grond van
de afvalstoffenwet moet elk slo
persbedrijf (met meer dan 5 wrak
ken) een vergunning aanvragen bij
gedeputeerde staten. Uit een in
ventarisatie in 1984 bleek dat 77
bedrijven zich bezighouden met
autowrakken. Wanneer een be
drijf niet aan een aantal milieu-
eisen voldoet, zal het moeten
sluiten.
Minister A.L. ter Beek van Defen
sie heeft het provinciaal bestuur
van Zeeland en het gemeente
bestuur van Middelburg dinsdag
meegedeeld, dat het Opleidings
centrum Militaire Administratie
(OCMA) in de Zeeuwse hoofd
stad gevestigd blijft en zelfs zal
worden uitgebreid.
Deze uitbreiding betreft de B-
compagnie, die nu nog in Ossen-
drecht gelegerd is.
De minister heeft zijn keus ge
maakt uit efficiëncy-
overwegingen: twee compagnieën
van de OCMA zijn in Middelburg
ondergebracht, één in Ossen-
drecht.
Het besluit van de minister houdt
in, dat in Middelburg extra ruimte
dient te worden gevonden voor ca.
300 mensen. Hiervoor is het oog
gevallen op het gebouw van de
Streekschool Zeeland, dat vlakbij
de huidige vestiging - de Gen.maj.
Berghuijskazerne - staat. De on
derhandelingen over de overname
van het complex moeten nog be
ginnen. De minister meende dat
de overdracht tegen een "redelijke
prijs" zou dienen plaats te vin
den. De keuze voor Middelburg is
volgens de minister ook gebaseerd
op argumenten van werkgelegen
heid en op het feit dat de OCMA
geïntegreerd is in de Middelburgse
samenleving. Dinsdag bracht de
minister van Defensie een bezoek
aan Zeeland. Aan de OCMA in
Middelburg werden enkele inlei
dingen gehouden over respectieve
lijk "de geschiedenis van de
Berghuijskazerne en de organisa
tie OCMA (lt. kol. P. Brink) en
over "Opleidingen Militaire Ad
ministratie en enige ontwikkelin
gen" (majoor J.G. van Zwieten).
Na de lunch met het college van
gedeputeerde staten werd een be
zoek gebracht aan De Schelde in
Vlissingen met een rondleiding
door de marinemagazijnen en een
bezoek aan het M-fregat Karei
Doorman.
Tijdens het bezoek werd de minis
ter begeleid door de commissaris
van de koningin, dr. C. Boertien.
Het bezoek aan de OCMA werd
bijgewoond door de burgemeester
van Middelburg, mr. C.G.J. Rut
ten. Het middagbezoek aan De
Schelde door de burgemeester van
Vlissingen, dhr. J.C.Th, van der
Doef.
Naam
Adres
Woonplaats
Slager Bosman heeft na een bestuursperiode van zo'n 35 jaar het voorzitterschap van de middenstandsvereniging St. Philipsland over
gedragen aan drogist Jansen.
"Wanneer men ziet, wat elders wordt gedaan om het kooplustige pu
bliek aan te trekken, kan en mag men in Anna Jacobapolder en Sint-
Philipsland niet achterblijven", schreef burgemeester L.J. de Jonge in
1959 in een voorwoord van een winkelweekkrant.
"Wat in andere plaatsen ten verkoop wordt aangeboden, is hier ter
plaatse ook te koop. Bij het kopen in eigen gemeente steunt men de ne
ringdoenden of liever gezegd de plaatselijke middenstand. De op
brengst van de winkelactie komt, na aftrek van de onkosten, geheel ten
bate van de plaatselijke afdeling van het Groene Kruis. Een prachtige
geste, die door mij op zeer hoge prijs wordt gesteld", aldus burgemees
ter De Jonge.
In deze vierde winkelweek waren een centrifuge van 200 gulden en een
waardebon van 100 gulden de hoofdprijzen.
Deelnemers waren toen uit:
St. Philipsland: bakkerij en kruidenier J.P.C. Beneker, café en slijterij
D. Verwijs, kruidenier j. van Oeveren, drogist P. v.d. Berg, winkelier
C.M. Neele, slagerij wed. Bosman, horlogerie en optiek C.M.Stouten,
schoenhandel J.P. Kramer, melk- en zuivelhandel M. Verwijs, bakkerij
M.A. Stols, bakker en kruidenier J. Everaers, groentehandel C. Mol,
slagerij P. Reijngoudt, kapper/parfumerieën/rookartikelen A. Eve
raers, kruidenier J.M. Neele, elektriciteitsartikelen en rijwielhandel P.
Neele, bakker en kruidenier W. van Dommelen, kapper/parfume-
rieën/rookartikelen W. Meijer, elektriciteitsartikelen en rijwielhandel P.
Wolse, emaille- en huishoudelijke artikelen W.D. Faasse, emaille- en
huishoudelijke artikelen en rijwielhandel wed. A.W. Verwijs, kruidenier
wed. Kaashoek, melk- en zuivelhandel A. Filius, kruidenier wed. M.
den Braber, kruidenier dames Stols, huishoudelijke artikelen W. Ver
meulen, hotel de Druiventros W. Rijstenbil en kolenhandel Abr. Faasse.
Anna Jacobapolder: slagerij P. de Kok, bakker en kruidenier W. Roelse,
kruidenier M.J. v.d. Velde, bakkerij gebr. Everaers, melkhandel M.
Lindthoud, elektriciteit enz. wed. v.d. Velde, huishoudelijke artikelen en
ijzerwaren J. Zuidweg, kruidenier P.C. v.d. Reest, kantoorboekhandel
enz. M. Nelisse jr., rijwielen en aanverwante artikelen Joh. Quist, café
Fr. Quist, schildersbedrijf M. Wesdorp en conciërge dorpshuis M. Nee
le.
Een speciale camera meet de snelheid van de motorrijder en is zichtbaar op het bord in het busje. Op deze manier kunnen automobi
listen gewezen worden op de overschrijding van de maximum snelheid. Naast de cameraman gedeputeerde De Voogd. Verderop burge
meester Van der Munnik en gemeentevoorlichter P. Bakx.
door J.M. Vermeulen
