'Triest, maar maatschappij wordt gedeeltelijk op straat geregeerd' Subsidie zoet water proefgebied Tholen Kruidvat Tholen geopend in Kerkstraat CBTB-bestuurders na 32 jaar gestopt IJu_t Bijenvolk draagt bij tot beter bloemzaad Gewestelijk vice-voorzitter J. Kodde voor CBTB Tholen: m Voorlichter Hensels tijdens jaarvergadering studieclub Donderdag 15 maart 1990 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT 15 "Het gaat er steeds meer naar uitzien, dat onze maatschappij deels op straat wordt geregeerd. Ik vind dat een trieste constatering en dat plaatst onze CBTB voor een geweldig dilemma." Gedwongen Nadeel Braakleggen Traditioneel Diepe indruk Kwaliteit Mestoverschot Aarzelingen SGP en PvdA in commissie Het proefgebied voor zoet water in de Deurloopolder bij Tholen maakt kans op gemeentelijke subsidie van 2500 gulden per jaar gedurende een periode van 5 jaar. De commissie financiën sprak zich in meerderheid uit voor het toekennen van deze subsidie. Vreemd Vroege aardappelen Strakke formule Reform Voorzitter J Overbeekesecretaris J Hage en penningmeester A. Rijnberg Drie St. Annalandse bestuursleden van de Christelijke Boeren en Tuinders Bond(CBTB) hebben een stap te ruggedaan bij de kring Tholen. Voorzitter J. Overbee ke was vanaf de oprichting op 11 oktober 1957 de eerste man van de CBTB, secretaris J. Hage diende de CTBT als bestuurder ook 32 jaar en penningmeester A. Rijnberg was sinds 1972 in functie. Heel moeilijk Het gebruik van bijen voor de bestuiving van planten in de tuinbouw zal verder toenemen. Stonden teler en imker een tiental jaren geleden nog tegenover elkaar, nu blijkt het (economische) nut van het inzetten van bijen groot. Wel is het zaak dat de teler van bloemen of groente ervoor zorgt dat de planten in een goede conditie verkeren zodat de bij gemakkelijk bij zijn voedsel kan komen. Vlijtig Liesje Statuten Dhr. J. Kodde uit Biggekerke, vice-voorzitter van de CBTB West-Nederland, zei dat dinsda gavond in de Wellevaete te St. An- naland tijdens een ledenvergadering van de kring Tholen van de Christelijke Boeren en Tuinders Bond. De 49-jarige Kodde, die zelf een gemengd bedrijf heeft op Walche ren, stond uitvoerig stil bij de moeilijke situatie in de akker bouw en de acties die in heel Ne derland gehouden worden. Daarbij betrok hij ook de bouw vakkers, die na een staking uitein delijk toch hun zin gekregen hebben en in 1991 een 36-urige werkweek krijgen. Ook de boeren hebben met hun acties gesprekken afgedwongen met minister president Lubbers en minister Braks van landbouw. Kodde maakte duidelijk dat het 'regeren van de straat' voor de CBTB een groot probleem is. "Moeten wij daaraan toegeven en aanvaarden dat het in de huidige tijd een manier is om je belangen duidelijk kenbaar te maken of wijzen wij deze manier van dwin gend communiceren om princi piële redenen af? Het past ons niet, christenen mogen dat niet, het is in strijd met Romeinen 13? Op dit moment worden we als het ware gedwongen om mee te doen en ik denk zelfs dat we een posi tieve rol kunnen vervullen in die zin, dat alles publieksvriendelijk verloopt. We kunnen dat concreet inhoud geven door de manier waarop we aan de acties mee doen", aldus Kodde. De Thoolse kringvoorzitter J. Overbeeke vond, dat men als christen niet achter de acties kon staan. Kodde: "We hebben er de groot ste moeite mee, dat het land zo ge regeerd wordt, dat je op straat je zin kunt krijgen, maar het gaat er toch op lijken, dat er dankzij de acties schot in de zaak komt. Om dat het anders een wilde club was geweest, hebben de landbouwor ganisaties een begeleidende, be middelende rol gespeeld en ik ben blij, dat de drie landbouworgani saties nog op één lijn zitten. Een blokkade van vuilnisstortplaatsen e.d. wijzen wij ten sterkste af. We hopen dat het snel mooi weer wordt en dat de boeren weer naar het land kunnen." Toch bleef de CTBT-voorman er bij, dat de verlangens van de ak kerbouw gerechtvaardigd zijn. "Ze zijn in het nadeel bij de vee houders, die meer verdienen en daardoor ook meer in de gelege- heid zijn om bijvoorbeeld grond te kopen. Bovendien zijn de ak kerbouwers door de overheid steeds gestimuleerd om meer te produceren en elk jaar wordt de graanprijs verlaagd", aldus Kodde. J. Hage uit St. Annaland merkte op, dat voor de oorlog de ba- kwaarde van de Nederlandse tar we prima was, maar 'met korrels als koffiebonen is daar niets meer van over'. Kodde antwoordde, dat de ba- KL- IRSSfflÉB Er wordt volop geprofiteerd van het mooie weer. Nadat op 21 fe bruari de eerste Doré's zijn ge poot, zoals veilingvoorzitter Wessels onlangs meldde, hebben inmiddels al heel wat telers van vroege aardappelen de planter uit de schuur gehaald. Loonbedrijf Fase vertrouwde gisteren de eerste Bintjes in St. Philipsland aan de grond toe en maandag begon de fa. Van der Jagt in de Weihoek met het AM-ras Première, dat om de twee jaar geteeld mag worden. "De grond ligt er fantastisch bij, het gaat prima", vertelde dhr. J.P. van der Jagt. De aardappelbedden zouden nog met plastic folie wor den afgedekt. Over 70 tot 80 da gen weten ze wat het resultaat is. Kodde vond het wel opmerkelijk, dat er schapen gehouden mogen worden op percelen die voor de braaklegpremie in aanmerking komen. H. Filius uit Poortvliet bekriti seerde de beëindigingsregeling. "Wie het op zijn Jan Boerefluit- jes heeft gedaan, krijgt 5000 gul den in de schoot geworden, maar wie zijn bedrijf altijd heeft aange past met allerlei verschillende teel ten, die krijgt niets." Kodde gaf hem gelijk: "IJver wordt gestraft, dat is bij de be lasting ook zo." kwaarde van de Franse tarwe veel groter was en de import was sim pel. "In Nederland zitten we qua klimaat ongunstiger en - hoewel graan op zich een spilfunctie heeft op het boerenbedrijf - ons graan vormt maar 1% van de Europese markt." Opgemerkt werd, dat produktie- beperking bij melk en suikerbie ten wel goed werkt, maar ten aanzien van de zuivelsector be heerst de EEG ook 62% van de wereldmarkt en dat is bij graan maar 11%. Om in de graansector rechtvaar dig een contingenteringsregeling te kunnen hanteren, zou je de pro- duktie per bedrijf wel over 15 jaar moeten bekijken, aldus Kodde. "Aan de beperking dient wel een braaklegregeling vast te zitten. Dat is ook voor het milieu goed." Hage merkte op, dat zo'n 100 jaar geleden 1/7 van elk bedrijf kaal bleef, maar dat was in de tijd dat er nog geen kunstmest was. Filius meende overigens, dat de problemen in de akkerbouw in het Zuid-Westen minder zijn dan in Groningen. "Er zijn hier al veel verschillende mogelijkheden en teelten in de praktijk gebracht." De vice-voorzitter van de CBTB gaf hem gelijk. "De grotere ak- kerbouwbedrijverf met een tradi tioneel bouwplan zijn met name in de problemen gekomen. In Walcheren bijvoorbeeld zoekt men al jaren naar alternatievenrin de recreatie, tuinbouw en werk buiten de landbouw." Kodde constateerde, dat het een woelige tijd is in de organisatie, met name in de akkerbouw. "Het is moeilijk om enthousiast boer te blijven", zei de vice-voorzitter van de CBB West-Nederland. Hij stelde, dat 1989 voor akker bouwers met een behoorlijk are aal aardappelen wel een redelijk jaar is, maar structureel zit het volgens 8e CBTB-voorman toch fout. "Een prijsdaling van 30% in vijf jaar voor het graan, leidt tot koude sanering, want gezien de spilfunctie van het graan sleept dat veel mee. Zo'n 80% van de landbouwers heeft de laatste drie jaar gemiddeld een verlies van 40.000 gulden gehad en dan is het niet verwonderlijk, dat het resul taat van de onderhandelingen als teleurstellend wordt ervaren." Kodde bracht verder naar voren, dat het spontane, massale en tot voor kort gedisciplineerde en vast beraden karakter van de acties diepe indruk heeft gemaakt op de samenleving. "Mede door het grote machtsmiddel van de boe ren, de tractoren, is het geweldig veel in de publiciteit. Daardoor is een groot deel van de Nederlandse samenleving redelijk in kennis ge bracht van de problematiek bij de akkerbouwers. Er wordt alom er kend, dat de eisen van de akker bouwers volledig gerechtvaardigd zijn. Terecht, want de neerwaartse, spiraal zet zich voort." De CBTB-voorman formuleerde de eisen: 1. een hectaretoeslag van 500 gul den per ha 2. tijd en geld om het bouwplan aan te passen 3. een goede beëindigingsregeling 4. verhoging van de graanprijs Kodde noemde vergoedingen van circa 200 gulden in vijf jaar(1050 gulden per ha.) met een maximum van 6600 gulden. Gezien de inko mensgrens van 34.000 gulden zou een kwart van de Zeeuwse akker bouwers voor de regeling in aan merking komen. De CBTB-vice-voorzitter citeerde met instemming premier Lubbers, die had geconstateerd, dat het markt- en prijsbeleid in de graan sector heeft gefaald. "De toezeg gingen om daar veranderingen in te brengen, zijn echter te mager, de resultaten te gering", zei Kodde. Hij geloofde niet, dat de akker bouw met zoveel tegenslag failliet zou gaan. "De vraag van consu menten naar milieuvriendelijke produkten is stijgende, dus is er meer plaats voor de mensen die intensieve teelten doen. Ten twee de brengt de agrificatie meer werkgelegenheid en ten derde moeten we meer uitbuiten in de sectoren waarin we, mede gezien ons klimaat, sterk zijn: zaaizaad en pootgoed. Zeker met de nieuwe markten in Oost-Europa ligt daar een taak voor ons. Verder moeten akkerbouwers meer op de kwaliteit van de pro dukten letten, zoals men dat ook in de tuinbouw en de zuivelsector doet. Voor Tholen zijn er dan nog mogelijkheden voor de bloem zaadteelt en de vollegrondstuin- bouw. Met zoet water en ruilverkaveling komen er voor de tuinbouw en fruitteelt nog betere perspectieven", aldus Kodde. De akkerbouw kreeg de meeste aandacht, maar de veehouderij met actuele punten als dioxine vergiftiging van melk en de mesto verschotten kwamen ook aan bod. H. Filius noemde het ver plaatsen van veehouderijbedrij ven van de zand- naar de kleigronden goedkoper dan het blijvend transporteren van mest. "Waarom heeft men toch de em mer laten overlopen, want het is toch bekend dat klei mineralen kan vasthouden, maar zand niet." Kodde gaf toe, dat het heen en weer gerij mest mest van Limburg naar Zeeland en van Brabant naar Groningen heel veel geld kost, maar een herverkaveling van be drijven slaat volgens hem niet aan. Men profiteert van de cen trumfunctie van geconcentreerde veehouderijbedrijven in Brabant. S. de Jong uit Scherpenisse achtte het voerprobleem met veel mine ralen erger dan het mestprobleem. Kodde merkte op, dat het in de veehouderij verplicht wordt om een mineralen-boekhouding te gaan voeren. Drs. J.W. Straatsma, plaatsvervan gend algemeen secretaris van de CBTB West-Nederland, sprak met de leden nog een aantal organisa torische zaken door. Het steun punt Goes heeft de laatste tijd niet zo goed gefunctioneerd en daar wil men verbetering in bren gen. Straatsma is planoloog en heeft met name op het gebied van ruimtelijke ordening zoals bestemmingsplannen kennis van zaken. Zelf zag hij het milieu als een belangrijk werkterrein voor de toekomst. Raadslid I.C. Moerland (PvdA) wilde het project wel ondersteu nen, maar dan in de vorm van een éénmalige gemeentelijke bijdrage. De studiecommissie zoetwater voorziening op Tholen, ingesteld door de ZLM en het Landbouw schap, verzocht het college eerst een bijdrage van 3000 gulden per jaar (plus garantiestelling). Wet houder P. van Schetsen liet weten dat het college aarzelt de subsidie toe te kennen: "We moeten ons bij elk verzoek steeds weer afvra gen of de gemeente eraan moet bijdragen. "Van Schetsen riep echter de subsidie aan de studie club voor bloemzaadteelt in her innering en achtte het in dat licht gezien logisch dat deze aanvraag ook gehonoreerd zal worden. Moerland en M. Dijke (SGP) had den nog het meeste moeite met het voorstel om subsidie te verle nen. Dijke verwonderde zich er over dat de ZLM zelf maar 350 gulden in het project steekt. Bo vendien bevreemdde het hem dat het college een eerder verzoek heeft afgewezen terwijl nu 'zon der nieuwe gezichtspunten' wel subsidiëring wordt overwogen. "Maar ja, ik heb niet zoveel ver stand van boeren. Toch heeft de ZLM er op een totaal van 11.600 gulden voor het project maar 350 gulden voor over". Ook Moerland vond het een vreemde zaak dat de Zuidelijke Landbouwmaatschappij' maar 350 gulden wil schenken'. Hij vroeg zich verder af of de begro ting - met een tekort van 4200 gul den - wel betrouwbaar is. Zijn fractie overweegt wel de gevraagde subsidie te verlenen, maar liever éénmalig: "Anders zijn we moreel verplicht het elke keer te doen". Moerland vond het een vreemde zaak dat M.C.J. Kosten (voorma lig kringvoorzitter ZLM Tho- len/St. Philipsland) had laten weten dat er over de gevolgen van zoetwaterinlaat landelijk gezien voldoende onderzoeksresultaten voorhanden zijn, maar dat het er ook om gaat 'goodwill' te kweken om boeren die tegenstander van het zoetwatersysteem zijn 'over de brug te halen'. J.L. van Gorsel (VVD) vond de gevraagde bijdrage een 'fooitje' vergeleken met de premieregeling die de gemeente hanteert voor het scheppen van arbeidsplaatsen door (nieuwe) bedrijven. Over de ZLM: "Dat is geen rijke club. Als je de uren optelt van de mensen die bezig zijn geweest met deze proef, dan praat je over hele grote bedragen". Van Gorsel bestreed Moerland's opmerking als zou er al voldoende onderzoek verricht zijn: "Er is nog nooit een proef genomen met vroege aardappelen en bloemen zoals nu hier op Tho len. Bedrijven hebben belangstel ling om er geld in te steken. Voor het gehele Thoolse gebied en de werkgelegénheid is het be langrijk". Ook CDA-er M.A. van Beek on dersteunde het voorstel subsidie toe te kennen: "Op deze manier kan de agrarische bedrijfstak zoe ken naar andere gewassen". Dijke was ook voor, zij het met enige aarzeling' gezien de geringe bij drage van de ZLM' Kruidvat Tholen opende vrijdag haar vestiging in de Kerkstraat, v.l.n.r. bedrijfsleider W. Bueters en de personeelsleden Patricia van Eekelen, Jenny Lentze en Jolanda van Dijke. Tholen heeft sinds vrijdag ook een vestiging van een landelijke winkelketen. In het pand Kerkstraat 24-26 opende voor deeldrogisterij Kruidvat haar deu ren en dat zorgde direct voor meer levendigheid in de stadskern. Bedrijfsleider W. Bueters moest de voorafgaande dagen tot 's avonds laat met zijn helpers heel wat werk verzetten, maar met kunst en vliegwerk lukte het toch om op tijd klaar te zijn. Twee huurpanden van de fa. Contant werden aan elkaar gesmolten om een winkelruimte met een licht in terieur van 170 m2 te scheppen. De voorkant van het pand onder ging ook een gedaanteverwisse ling. Samen met Patricia van Eekelen en Jenny Lentze uit Halsteren, die voorheen in de Kruidvat-vestiging Bergen op Zoom werkten, alsme de hulpkracht Jolinda van Dijke uit Tholen, exploiteert dhr. Bue ters de voordeeldrogisterij. Hij kent het vak, want dertig jaar was hij zelfstandig drogist in Made totdat hij zijn bedrijf aan Kruid vat verhuurde en zelf ook bij dat concern in dienst kwam. "We werken met een hele strakke formule en bieden produkten aan die het publiek vraagt", vertelt de bedrijfsleider. "De hoofdmoot is de drogisterij, maar we hebben ook een heel uitgebreid assorti ment haarverzorgingsartikelen met'alle topmerken." Een 12 1/2 jaar geleden vestigde zich in Hilversum het eerste Kruidvat. Sindsdien zijn er 229 winkels van deze keten geopend. Directeur is dhr. De Rijke uit Oost Souburg, die ook de Profimarkt supermarkten en wijnzaken in zijn concern heeft. De Kruidvat-directie spreekt zelf over een 'revolutie' en een 'feno meen' omdat de formule in 12 1/2 jaar zo'n enorme vlucht heeft ge nomen. "Miljoenen huisvrouwen winkelen wèkelijks plezierig en voordelig^11 de prettige Kruidvat winkels. Vanuit Tholen ging men naar een nabij gelegen vestiging, maar dat is sinds vrijdag niet meer nodig. Het aantal filialen groeit en uiteindelijk heeft elk Ne derlands gezin recht op een Kruidvat-filiaal in de buurt", zegt de directie. De winkelketen hecht sterk aan de 'vriendelijke prijzen', maar speelt ook in op de steeds kritischer wor dende consument. Het assorti ment is zeer uitgebreid, o.a. met reformartikelen als natuurvoeding en natuurcosmetica, een afdeling mond- en huidverzorging, toilet artikelen, babyverzorging, pleisters, drop en snoep. Daar naast zijn er nog tabaksartikelen. Kruidvat presenteert 'guldens voordeel' met steeds meer eigen artikelen 'van dezelfde topkwali teit als de bekende merken'. Gezien de aantrekkingskracht van Kruidvat-winkels hopen meerdere ondernemers in de stadskern van Tholen van de toenemende stroom consumenten te profite ren. Voorzitter J. Overbeeke(links) van de CBTB-kring Tholen heeft na 32 jaar afscheid genomen. Secretaris J. Hage(midden) was eenzelf de periode bestuurder en A. Rijnbergfrechts) stopte na 18 jaar penningmeester te zijn geweest. plaats van Hage en Rijnberg werd er maar één opvolger gekozen: A. Abrahamse uit Poortvliet kreeg 5 stemmen, Filius 1 en S. de Jong uit Scherpenisse ook 1. In de Wellevaete te St. Annaland namen ze dinsdagavond afscheid, zij het dat Overbeeke nog gewoon bestuurslid blijft. Hij heeft sinds kort evenals zijn twee collega bestuurders geen bedrijf meer aangezien zijn glastuinbouwbe drijf is verkocht aan dhr. Cal- jouw. W.C. van Kempen uit Poortvliet werd met 6 stemmen tot nieuwe voorzitter gekozen. Zijn plaatsge noot H. Filius had 1 stem. Van Kempen was al bestuurslid en in De nieuwe voorzitter sprak van 'een gedenkwaardige avond' en bedankte de drie vertrekkende bestuurders voor hun inzet gedu rende een lange periode. De waar derende woorden werden onderstreept met een geschenk bon. Overbeeke vertelde, dat het 32 jaar geleden heel moeilijk was om een CBTB-afdeling van de grond te krijgen. "Je moest binnendrin gen in een andermans zaak en dat viel niet mee. Toch ontwaakte Tholen toen, terwijl onze streek nu slaapt en weer wakker zou moeten worden." De CBTB Tholen had op haar hoogtepunt dankzij veel on dersteuning van het secretariaat uit Goes en ledenwerfactiviteiten totaal 80 leden. Dat is later min der geworden en inmiddels tot 20 gedaald, vanwie er nog 13 een ei gen landbouwbedrijf hebben. Overbeeke stelde, dat het aantal landbouwbedrijven ook fors ge daald is. Hij noemde getallen van 600 tot 100, wat ook zijn uitwer king had bij het ledental van de veiling St. Annaland: een daling van 400 naar 100. De oud-voorzitter, die ook nog acht jaar deel had uitgemaakt van het hoofdbestuur, zei zijn werk 32 jaar met veel tekortkomingen ge daan te hebben. "Ik hoop, dat de kleine CBTB-kring in Gods kracht nog lang mag doorgaan, want een goede voorlichting en begeleiding is nodig. Je krijgt met allerlei problemen te maken en we moeten vooruit zien. Daarbij is ook de pas gepresenteerde nota over de Thoolse landbouw naar 2000 van belang, evenals zoet wa ter en de ruilverkaveling", aldus Overbeeke. De ledenvergadering werd geo pend met het lezen van Psalm 24 en gebed door Overbeeke, terwijl de nieuwe voorzitter Van Kempen de bijeenkomst met dankgebed besloot. Een goed overleg tussen imker en teler is noodzakelijk en telers on derling dienen ervaringen uit te wisselen over de groeiwijze van Jiun gewassen, zeker wanneer er gecombineerde teelten worden toegepast waar bijen op worden losgelaten. Deze adviezen bracht voorlichter L.G.M. Hensels uit Limburg donderdagavond mee naar de jaarvergadering van de studieclub voor groente- en bloemzaadteelt 'Eiland Tholen' in De Wellevaete te St. Annaland. Hensels toonde aan de hand van dia's aan dat het bewust inzetten Van bijen tot meeropbrengsten kan leiden, zowel in kassen onder (plastic) tunnels als in de volle- grond. Uit proeven is gebleken dat de economische bijdrage van de bestuiving (bijvoorbeeld in asper ges en paprika) aanzienlijk is. Toch verkeert de kennis van het bestuivingsproces nog in een pril stadium, betoogde Hensels, die afbeeldingen uit oude boeken toonde waarop te zien was hoe de mens door de eeuwen heen ge bruik heeft gemaakt van bijen zonder dat men precies wist hoe de vork in de steel zat. Wat de bloemzaadteelt betreft is er nog heel veel te onderzoeken. Volgens Hensels is het van belang te weten waar het gewas vandaan komt en hoe daar de natuurlijke groeiomstandigheden zijn. Hij nomde het Vlijtig Liesje dat ook op Tholen geteeld wordt. Het bloemetje voelt zich thuis in het tropisch regenwoud, de rode kleur is aantrekkelijk voor kolibries die de nectar uit de kroonbuis halen. In het droge 1989 had met name dit plantje van Hensels wel wat meer water mogen hebben. 'Het wijst gauw met de bladeren naar de grond'. Doordat plantjes te droog staan en het energie nodig heeft om zich staande te houden, komt de nectar niet op die plaats in de kroonbuis waar bijen ge makkelijk bij kunnen. Dat kan verklaren waarom een bijenvolk voor een naburig gewas kiest. 'Dan heeft de imker het gedaan of het bijenvolk deugt niet", ver woordde Hensels enige vooroor delen ten opzichte van de bijen(houder). Juist de kennis van het plantje, het 'buurten' met an dere telers over het gedrag ervan samen met de imker kan het zaad- telen op een hoger peil brengen: "Want zaad telen is een hoogstaande vorm van vakman schap". Om optimaal gebruik te kunnen maken van de bijen zal de teler de omstandigheden zo moe ten maken zoals de bijen het wil len: "Hun instinct is vastomschreven". Een honingbij is bewust en variabel inzetbaar, in tegenstelling tot de hommel (die overigens voor de tomatenteelt wordt gebruikt tegen betaling van 25.000 gulden per hectare) en het zandbijtje. Willen telers toch ge bruik maken van de wilde hom mel dan is het zaak greppels en sloten niet al te schoon te maken, omdat in oude muizenholen de bijenhommels broeden, zo vertel de Hensels. Voorzitter L. Hage bedankte Hensels voor zijn uiteenzetting en zei dat de spreker erin was geslaagd om de 25 telers in de zaal te overtuigen van het feit dat bijen vrienden zijn waar je goed mee om moet gaan. "Op dat terrein is er echter nog veel werk te verzet ten", aldus Hage die hoopte dat er deze zomer veel bloemen geteeld zullen worden op Tholen. Tot het wijzigen van de statuten (beëindi gen lidmaatschap, leeftijdsgrens en herkiesbaarheid van bestuursleden) kon de vergadering bij gebrek aan leden niet over gaan. Het bestuur zal zich bera den om alsnog de leden -wellicht op een andere wijze- zich hierover uit te laten spreken.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1990 | | pagina 15