Bos van Klompe wordt vernieuwd
Landbouw gebruikt al minder mest
stoffen en bestrijdingsmiddelen
Aanleg van fietspad met
ruilverkaveling St. Philipsland
Floron inventariseert
planten met computer
De Thoolse landbouw
werkt aan nota 2000
Amev kapt populieren bij Anna Jacobapolder
Verbetering
6 kilometer
polderwegen
Opslag verfafval
in Vlissingen
Excursies door
het Rammegors
Donderdag 18 januari 1990
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
9
Reactie op lacune in gemeentelijk stuk
De komende weken vormt de concept-nota Landbouw
2000 onderwerp van bespreking binnen verschillende
landbouworganisaties op Tholen. ZLM-
kringvoorzitter J.L. van Gorsel verwacht dat de nota
in februari aan de gemeentebesturen van Tholen en
Sint-Philipsland kan worden aangeboden.
Veranderingen
Lijsten
Milieuvraagstuk staat centraal tijdens gezinsstudiedag agrarische sector
Het gebruik van meststoffen en bestrijdingsmiddelen
in de landbouw loopt al enkele jaren terug. Die indruk
bestaat bij meerdere instanties, die met de landbouw
te maken hebben. Maar cijfers ontbreken om dat gege
ven hard te maken.
Geïntegreerd systeem
Milieu Beleidsplan
Alternatieven
Subsidie
Kwaliteit
"PAPA, DAAR SNAP IK
NOU NIKS VAN!"
'De fyddat 'Kofi
Versterking natuurwaarden
in en rond Bruintjeskreek
Verbetering van de concurrentiepositie en de werkomstandigheden in de landbouw
via verbetering van de verkaveling. Dat is de belangrijkste doelstelling van het
voorontwerp-plan voor ruilverkaveling in St. Philipsland. Het is met name gericht
op het ruilen van kavels en de uitvoering van daaruit voortvloeiende werken. Om
de hoofdstructuur van het landschap te accentueren is in het plan dijkbeplanting
opgenomen. Verder wordt o.m. gedacht aan het versterken van de natuurwaarden
in en 'rond de Bruintjeskreek.
Noorddijk
In Meulvliet te Tholen wordt woensdag door de Natuurvereniging Tho-
len een informatie-avond georganiseerd in verband met het Floron-
project.
Een lid van de politiehondenvereniging de Schaerepe Bliek bezig me( de training van een hond in het bos van Klompe bij Anna Jaco-
bapolder. De populieren zijn na 35 jaar gekapt, maar het bos wordt opnieuw ingeplant.
De nota is een reactie op de ge
meentelijke visie 'Tholen naar
2000'. In dat stuk komt de land
bouw nauwelijks aan bod, waar
op door M.C.J. Kosten en P.K.M.
Stouten in de commissie be
drijfsleven werd gewezen. De op
merking van wethouder J.
Versluijs, dat reacties van die zijde
welkom waren, heeft geleid tot de
landbouwnota. Initiatiefnemers
zijn de dagelijkse besturen van de
ZLM-kring Tholen/Sint-
Philipsland, de Vereniging van
Bedrijfsvoorlichting, de agrari
sche commissie van de Ned. Bond
van Plattelandsvrouwen, de RAK,
CBTB, SEV en DLV.
De nota geeft een aantal verwach
te ontwikkelingen aan, waarin de
gemeente een rol zou kunnen spe
len. Daartoe wordt een aantal
aanbevelingen gegeven. Onder
werpen die aan de orde komen
zijn de glastuinbouw (ook met
aspecten als electriciteits- en
gasleidingen), zoet water, droog
bloemen en bloemzaden, boom
kwekerijen en fruitteelt, het
kamperen bij de boer en de vee
houderij. Maar ook de milieu-
eisen, die mogelijk een milieu
vriendelijkere en arbeidsintensie
vere landbouw tot gevolg hebben,
de andere bouwplannen die mo
gelijkheden openen voor verwer
king van landbouwprodukten op
Tholen. De werkgelegenheid die
er kan bijkomen dus, maar ook
het stoppen van bedrijven.
"De landelijke overheid dient
voorwaardenscheppend bezig te
zijn. Ons de tijd te geven op ver
anderingen in te spelen en onze
bedrijven aan te passen. Ruimte te
laten voor investeringen. Nieuwe
ontwikkelingen te stimuleren,
want naar mijn oordeel zijn er ze
ker mogelijkheden en die zijn het
onderzoeken waard,'zei Van Gor
sel tijdens de gezinsstudiedag in
Sint-Annaland. De stichting
Plantaardige Produktie Zeeland -
die naar alternatieven en afzetmo
gelijkheden zoekt - noemde hij
een goede zaak. "Wellicht is het te
overwegen ook voor Tholen en
Sint-Philipsland een zogenaamde
stuurgroep in het leven te roepen,
die voor ons gebied initiatieven
kan ontwikkelen," aldus Van Gor
sel. De landbouw kent volgens
hem de verantwoordelijkheid te
genover milieu en leefomstandig
heden en wil een bijdrage leveren.
Maar wel op een realistische en
nuchtere wijze, met het oog op het
economisch haalbare.
Op de gezinsstudiedag waren zo
wel de gemeente als het water
schap aanwezig met een stand.
Daarin was informatie te verkrij
gen over bemesting, het nationaal
milieubeleidsplan, de wet bodem
bescherming, basisvoorziening
zoet water e.d.
Het ministerie van volkshuisves
ting, ruimtelijke ordening en mi
lieubeheer (VROM) heeft met de
Nederlandse vereniging van ver
werkers van chemisch afval
(NCVA) overeenstemming bereikt
over het tijdelijk opslaan van verf
afval. Bij de NV Havenbedrijf van
Vlissingen wordt een tijdelijke
opslagcapaciteit van 3.000 ton en
zo mogelijk 5.000 ton verfafval in
gericht. Verwacht wordt dat me
dio 1990 bij de ATM een
verfafvalbehandelingsinstallatie is
gerealiseerd.
Het 6 ha grote bos van Klompe bij
Anna Jacobapolder is gekapt en
wordt opnieuw ingeplant met po
pulieren. "Economisch gezien is
het bos kaprijk", zegt dhr. Van de
Brink van de verzekeringsmaat
schappij Amev. "Het hout heeft
nu de hoogste waarde, maar het is
een produktiebos, zodat er weer
nieuwe bomen geplant worden.
Volgens de Boswet moet dat bin
nen drie jaar na het vellen van de
oude bomen gebeuren. Herplant
is verplicht en het ministerie van
landbouw controleert dat, zoals
er ook vergunning gegeven is voor
het kappen", aldus de Amev-
woordvoerder.
Volgens mevr. Klompe dateert het
bos van najaar 1954/voorjaar
1955. "We hebben het bos
destijds voor de houtexploitatie
aangeplant, maar later bleek het
hout niet zoveel meer waard te
zijn, zodat onze opzet ook veran
derd is. Zo'n vijftien jaar geleden
is het bos toen aan de Amev ver
kocht. Een deel is nooit beplant
geweest. Dat stuk is nog een poos
je als sportveld gebruikt en mijn
man heeft het nog beboerd. De
laatste jaren gebeurt dat door Jo-
han Verwijs."
Vaste gebruiker van het bos van
Klompe was intussen ook de poli
tiehondenvereniging de Schaerepe
Bliek. "We zijn ons bos tijdelijk
even kwijt", vertelt Leen Nie-
mantsverdriet. "Er waren al heel
veel dode bomen en bij storm
sneuvelden er elke keer weer. Het
is nu een kaal gezicht, alleen de
stronken zijn blijven zitten. De
bomen zijn afgezaagd. Dit voor
jaar wordt het bos met subsidie
weer helemaal aangeplant. In het
najaar hopen we al wat bos te
zien."
De caravan van de hondenvereni
ging is in het voormalige bos blij
ven staan. De Schaerepe Bliek
wijkt voor de training uit naar
Schou wen-Du iveland en Le
pelstraat. "Voor de begeleiders is
dat vervelender dan voor de hon
den", zegt Niemantsverdriet.
De vereniging heeft twee leden
zien afvallen, maar over de kwali
teit van de honden is hij des te
meer tevreden. "Twee hebben er
met lof het certificaat politiehond
I gehaald en gaan nu door voor
object-bewakingshond. Een derde
hond toont zeer goede eigen
schappen en ook die is in training.
Samen met Rien Moerland ben ik
uitgenodigd voor nationale
wedstrijden: in juni in Lepelstraat
en in oktober op Schouwen-
Duiveland."
De Schaerepe Bliek heeft nog 6 le
den en 3 honden in training.
Floron staat voor: Floristisch On
derzoek Nederland. Dat is een
stichting die in het leven is geroe
pen om met geld van de rijksover
heid te komen tot een gegevens
verwerking in geautomatiseerde
bestanden. De gegevens van het
Floron zullen worden opgeslagen
bij het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS).
De landelijke coördinator is drs.
Weedam, ondermeer bekend als
de samensteller van de Oecologi-
sche flora. Daarnaast zijn er in
Nederland 21 regionale coördina
toren, waarbij Maurice Jansen
voor de provincie Zeeland verant
woordelijk is. Hij zal woensdaga
vond aan de hand van dia's uitleg
geven. Floron wil met hulp van
zoveel mogelijk amateur-floristen
proberen van 105 gemakkelijk
herkenbare plantensoorten als
margriet, kruisdistel, speenkruid
en zeeaster, de verspreiding in het
land na te gaan en te volgen.
De bedoeling is dat op deze wijze
de voor- of achteruitgang van de
ze soorten opgemerkt wordt. Om
dat planten groeien op door hen
zelf geselecteerde plaatsen, vor
men de resultaten van dit onder
zoek een aanwijzing van hoe het
met de kwaliteit van ons milieu is
gesteld. Tevens geeft het aanvul
lende informatie omtrent de waar
de van de natuurgebieden en is het
van nut voor behoud en herstel
hiervan.
Medewerkers aan dit project ont
vangen één of meer zogenaamde
streeplijsten met de namen van
deze 105 wilde plantensoorten,
waarbij ze moeten aankruisen
welke in een bepaald jaar op een
bepaalde vierkante kilometer zijn
gevonden. De streeplijsten kun
nen bij de regiocoördinator wor
den aangevraagd en moeten op
het eind van het seizoen daar weer
worden ingeleverd. De gegevens
worden daarna verzonden naar de
landelijke coördinator. Tevens zul
len ze worden opgeslagen bij de
Provinciale Planologische Dienst
(P.P.D.). Natuurlijk kan iedereen
ook over andere soorten gegevens
opsturen. In principe zijn aan het
werk zelf geen kosten verbonden.
Streeplijsten en -kaarten worden
gratis verstrekt. Wel is het zo dat
geïnteresseerden en medewerkers
zich kunnen abonneren op 'Het
Blad' het orgaan van, de Zeeuwse
floristen. Hierin staan allerlei
Floron-mededelingen, excursie
aankondigingen en verslagen, bij
zondere plantenvondsten, enz..
Het waterschap Tholen wil dit
jaar bijna zes kilometer polderwe
gen op Tholen en Sint-Philipsland
verbeteren. Daarmee is een bedrag
van f. 502.000,- gemoeid. De we
gen zijn allemaal aangelegd tij
dens de herverkaveling, in de
jaren 1955 tot 1961.
Het gaat om de volgende wegen:
Hertenkamp-Gemaalweg (940 m),
Mosselhoekseweg (745 m), Boom-
dijk (683 m) en gedeelte Ceres weg
(352 m) bij Tholen, Schapenweg
(1.050 m) en Tichelaarsweg (1.150
m) bij Poortvliet en een gedeelte
van de Lange Kruisweg (960 m)
op Sint-Philipsland.
De lengte- en dwarsprofielen van
deze wegen zijn vervormd, er is in
sterke mate scheurvorming opge
treden. De spoorvorming en ver
zakkingen in het wegdek worden
hersteld met een uitvullaag van
grindasfaltbeton. Dan wordt een
deklaag van hetzelfde materiaal
aangebracht en tenslotte een slijt
laag.
"We proberen van de industrie die
cijfers te krijgen, maar tot nu toe
willen ze die nog niet kwijt," zei ir.
J. Gerritsen van de commissie mi
lieuvraagstukken bij het Land
bouwschap donderdag in de
Wellevaete in Sint-Annaland.
Daar hielden vier Thoolse land
bouworganisaties de jaarlijkse ge
zinsstudiedag. 'Is er economisch
perspectief voor milieu
vriendelijke produktie en produk-
tiewijzen' was het thema van de
bijeenkomst.
Gerritsen noemde het van belang
om dergelijke zaken zichtbaar te
maken naar de overheid toe. "De
landbouw is nu zoveel in beeld,
dat Jiet lijkt of ze de grootste ver
vuiler is. Maar dat is niet zo. De
grootste vervuiler is de petroche
mische industrie, maar die
schermt steeds met de resultaten
die al zijn geboekt om iets tegen
de vervuiling te doen." Het niet
zichtbaar kunnen maken van wat
op de bedrijven al op milieuge
bied gebeurt noemde Gerritsen
'onze frustratie'. Tijdens de dis
cussie kwam de public relations
opnieuw ter sprake. Gerritsen:
"De landbouw heeft een stichting
voor p.r., maar een slechte bood
schap kan de p.r. niet verkopen."
Drs. T. Elzinga van de 3 ZLO's
had de indruk dat er behoefte is
aan informatie over het milieu.
"Op dit moment wordt onder
zocht of we genoeg doen of niet.
We zijn benieuwd wat daar uit
komt." Hij wees op het wekelijkse
half uur (woensdag om 12.32 uur)
dat de landbouw aan bod komt
bij Omroep Zeeland.
Ir. A.J. Riemens van het proefsta
tion Lelystad (PAGV) haalde er
het proefproject geïntegreerde
landbouw bij. Veertig bedrijven
gaan daaraan voor 100% mee
doen. "Wat daar uitkomt, kun je
volgend jaar al naar de politiek
aangeven. Da's ook 'n stukje p.r."
Met het geïntegreerd systeem zijn
in Nagele proeven gedaan. De
conclusie daarvan is, dat er ge
concurreerd kan worden met het
gangbare systeem. De besparing
op bestrijdingsmiddelen is zo'n
55%, terwijl organische mest de
kunstmest vervangt. Riemens ver
telde er wél bij, dat dit resultaat
bereikt was met alle aanwezige
kennis en ervaring op het
proefstation. In de praktijk zou
het best minder positief kunnen
uitpakken. "Er zal per bedrijf
naar oplossingen moeten worden
gezocht," zei hij. Op het proefsta
tion ('semi-laboratorium situatie')
kostte het geïntegreerde systeem
nauwelijks meer arbeid. In de
praktijk sloot Riemens 2 3 uren
meer per hectare niet uit. "Maar
die hebt u gemiddeld in het jaar
wel over." Hij hamerde er ook en
kele keren op, dat geïntegreerde
landbouw niet hetzelfde is als
biologisch-dynamische landbouw.
Op"een vraag van M.C.J. Kosten
merkte Gerritsen op, dat men in
het buitenland in feite veel geïnte-
greerder bezig is dan in Neder
land. "De Nederlandse landbouw
is de meest intensieve in Europa,
met daardoor een enorm gebruik
van mest en kunstmest."
Het terugdringen van het gebruik
van meststoffen en bestrij
dingsmiddelen is één van de
doelstellingen in het Nationaal
Milieu Beleidsplan. In het jaar
2000 moet er een evenwichtsbe-
mesting met fosfaten zijn, alsme
de een acceptabel verlies van
stikstof en ammoniak. De uit
stoot van het laatste moet met
70% omlaag. Bestrijdingsmidde
len moeten met de helft worden
verminderd, terwijl de minister
naderhand heeft aangegeven dat
hij die middelen wil verbieden, die
langer dan zes weken nodig heb
ben om zich - na gebruik - met de
helft af te breken. Het gebruik van
zware metalen moet tot het strikt
noodzakelijke worden beperkt.
"Al deze middelen worden ingezet
omdat er een economisch voor
deel mee te behalen valt. Dus re
ductie kan niet zonder dat het
geld kost," zei ir. Riemens. Het be
perken van de grondontsmetting
werd vanuit de zaal als een moge
lijkheid geopperd, maar de des
kundigen hadden daarover hun
bedenkingen.
Gewoon eerlijk toegeven dat er
problemen zijn, maar zeggen: wij
staan met de rug tegen de muur,
dus help ons en geef ons de tijd.
En binnen drie tot vier jaar iets op
papier hebben. Dat moet in de
ogen van Gerritsen de houding
van de landbouw naar de overheid
zijn. Overigens onderschreef hij
een opmerking uit de zaal over de
warrige presentatie van het beleid
en de hoeveelheid van nota's.
"Daar staan bovendien tegenstrij
digheden in, dus de overheid moet
de hand ook in eigen boezem ste
ken," zei hij. Ook de centrale raad
voor het milieu heeft die kritiek
aan het adres van de minister
geuit: er moet toetsing plaatsvin
den aan nota's die eerder versche
nen zijn.
Ir. L.J.M. van Soest, projectleider
bij het Centrum Genetische Bron
nen Nederland (CGN) in Wage-
ningen, vertelde over onderzoek
naar alternatieve gewassen. De af
zet daarvan moet plaatsvinden
naar de industrie, die dan ook aan
de proeven meewerkt. Aan de or
de kwamen vezelgewassen (hen
nep, gierstmelde en aardpeer),
koolhydraat- en zetmeelgewassen
en oliehoudende gewassen (cram-
be, rocket salad, bekergouds
bloem, akkermoerasbloem en
goudsbloem). Vooral de oliehou
dende gewassen zouden perspec
tief bieden voor toepassing in
verf, smeermiddelen, cosmetica,
schuimplastic, drukinkt en
kunststoffen. Voor de proeven in
Lelystad zijn inmiddels vijf in
dustrieën gevonden die olie gaan
afnemen.
Op Tholen zijn het afgelopen jaar
voor het eerst twee alternatieve ge
wassen geteeld op een perceel van
Kooijman in Sint-Annaland. Het
onderzoek van het CGN is be
doeld om te komen tot verbreding
van het bouwplan en om alterna
tieven te vinden voor de huidige
gewassen, die onder druk staan
door overproduktie. Van Soest be
nadrukte dat de petrochemische
industrie niet persé op de land
bouw zit te wachten. "Ze hebben
hun grondstoffen al en moeten er
100% zeker van kunnen zijn dat
die aangevoerd worden." Riemens
wees in dit verband op het begrip
'schone groene grondstof' dat in
het kader van het milieu mis
schien een sterk punt kan zijn.
Met de vervanging van fossiele
grondstoffen is er niets nieuws on
der de zon. "Halverwege de vori
ge eeuw werd in Zeeland op grote
schaal meekrap geteeld voor de
verfstoffenindustrie,'zei Van
Soest. Volgens hem moet er on
derzoek komen naar de inpassing
van de gewassen in het bouwplan
en naar opbrengstverhoging door
optimalisatieteelten en veredeling.
Op vragen uit de zaal gaf Van
Soest toe, dat de alternatieve ge
wassen op dit moment geen groot
aandeel in de opbrengst leveren.
Ook Riemens had daarop al gewe
zen. De prijs van het produkt zal
volgens Van Soest bepalend zijn
voor de toepasbaarheid in de in
dustrie. "Niemand weet of er op
dit moment subsidieregelingen
voor deze gewassen zijn. Da's niet
helemaal eerlijk, want op alle an
dere gewassen zit subsidie," zei
hij.
Dat er nog meer problemen zijn,
bleek uit een vraag uit de zaal. Er
is een nationaal hennepprogram
ma van start gegaan, dat vier jaar
duurt. Van hennep kan papier
worden gemaakt. "Na vier jaar
zal er een geheel nieuwe fabriek
moeten komen voor de verwer
king, want de produktielijnen in
de huidige papierfabrieken kun
nen dat niet," aldus Van Soest.
"In principe wil men henneppulp
en geen ruwe hennep. En 't gaat
om de prijs," vulde Riemens aan.
Hij liet doorschemeren dat de
graanprijs een rol speelt bij het al
dan niet overstappen van land
bouwers op alternatieve teelten.
Met cijfers had hij al aangetoond
dat het niet best gaat in de akker
bouw. De opbrengst per hectare is
de afgelopen drie jaar in het zuid-
Aandacht voor milieuvriendelijke landbouwproduktie bij - op de voorgrond v.l.n.r. - de heren De
Hond, Hage en Stoutjesdijk en - links op de achtergrond - Potappel en Breure.
westelijk kleigebied met ruim
18% gedaald, terwijl de kosten
maar met een half procent terug
liepen. Bij aardappelen was de te
ruggang het grootst met 24%,
granen en suikerbieten brachten
18% minder op per hectare. Het
terugdringen van de kosten kan
volgens Riemens bij de variabele
kosten, die echter maar 30% van
alle kosten uitmaken. Een alterna
tief is wijziging van de be
drijfsstructuur, wat veel
ingrijpender kan zijn. Omvang,
bedrijfsvoering en opvolging zijn
zaken waar het dan om draait.
Het proefstation voor de akker
bouw en de groenteteelt in de vol
le grond (PAGV) geeft op dit
moment prioriteit aan onderzoek
naar de kwaliteit, kostenbeheer
sing, vruchtwisselingsproblemen,
bouwplanverruiming, bedrijfs
systemen, beperking milieube
lasting en informatica.
Na opmerkingen van Riemens
over de uien, kwam de kwaliteit
van de produkten ter sprake. Rie
mens bekritiseerde de landbouw
die bij de uien de prijs voorrang
geeft boven de kwaliteit. "U als
sector kunt tegen de handel zeg
gen: we willen uitbetaling op kwa
liteit anders kunt u onze uien niet
kopen." Als de kwaliteit van de ui
en niet beter wordt, verliest Ne
derland volgens Riemens die
markt.
Op de vraag wat andere landen
aan het milieu doen, omdat Ne
derland zich door voorop te lopen
weieens uit de markt zou kunnen
Sinds kort is het natuurgebied
Rammegors een vogelobservatie
hut rijk. Nu de officiële inge
bruikname heeft plaatsgevonden,
vindt de tentoonstellingsgroep
van de Natuurvereniging het hoog
tijd dat ook het publiek wordt
rondgeleid. Daarvoor is de ko
mende zaterdag gepland. Vanaf
10 uur 's ochtends vertrekken er
onder leiding van gidsen diverse
groepen door het gebied. Degenen
die mee willen lopen dienen voor
zien te zijn van kaplaarzen en in
dien mogelijk van een verrekijker.
In de observatiepost, die gelegen
is ter hoogte van de Zeedijk aan
de kant van het bedrijf van dhr.
Van Engelen, is door de ten
toonstellingsgroep een kleine ex
positie ingericht van de flora en
fauna in het Rammegors. Mocht
het onverhoopt zaterdag 20 janu
ari erg slecht weer zijn, dan wor
den de rondleidingen uitgesteld
tot de 27e. De leden van de Na
tuurvereniging vergaderen van
daag in het Koffiehuis te Tholen.
Op de agenda staat een bestuurs
wisseling. Mevr. J. Boers en A.
v.d. Steen zijn herkiesbaar, maar
voorzitter R. Dingemans treedt
tussentijds af. Het bestuur stelt
voor L. Sauter (hij was eerder
voorzitter) te benoemen. Deze
avond zullen de verschillende
werkgroepen verslag uitbrengen,
de geldelijke zaken komen aan
bod en na de pauze is er een dia-
en videopresentatie over kleine
zoogdieren in de wegbermen,
door P. v.d. Reest.
prijzen, was Gerritsen heel duide
lijk. "Nederland is na de VS de
grootste exporteur van agrarische
produkten (37 miljard gulden),
dus toonaangevend. Maar uit de
markt prijzen kan ook, als de
consument gaat vragen: is dat nou
wel zo goed, al die middelen? 't Is
dus ons eigen belang om daaraan
iets te doen." Volgens Gerritsen
wordt Nederland in het buiten
land al als een 'vies landje' afge
schilderd. Hij wees op een
reclamespot voor Zwitserse cho
colade. Daarin is eerst een koe te
zien die midden tussen de uitlaat
gassen van auto's loopt en vervol
gens een Zwitserse koe (met bel)
in de schone natuur in de bergen.
Riemens vulde nog aan, dat met
name Duitsland (een belangrijke
afnemer) steeds kritischer wordt.
"U moet zich realiseren dat wij
niet de enige producenten zijn.
Als u als landbouwers 't nu 'ns
eens zou kunnen worden, maar
dat lukt in deze zaal al niet. Over
al waar we markt houden, houden
we die op kwaliteit en niet op
prijs." I.C. Hage vroeg zich af of
de introductie van een 'superklas
se' - met een hogere prijs - het Ne
derlandse produkt mondiaal
bekender kon maken. "De Neder
landse karbonaden liggen in
Griekse winkels, dat is al een sig
naal," zei Gerritsen. "Maar we
moeten het milieu aanpakken.
Massaal extensiveren zou het hele
probleem oplossen."
"Vandaag is duidelijk de belang
rijke rol van het milieu in de be
drijfsvoering naar voren
gekomen. De negentiger jaren
worden misschien het decennium
van het milieu," merkte ir. M. de
Boer van het Consulentschap
voor de Landbouw tenslotte op.
"Hier staat een advertentie: u
bent meer geld kwijt en toch niet
duurder uit. Hoe kan dat nou? Ze
kletsen toch zo maar wat, hè pa
pa?"
"Nee Wim, het is heel zaak zelfs
waar; Ik kocht op een keer een
goedkoop brilmontuur. 'Nieuwe
mode', zeiden ze. Ik kom op de
biljartclub 's avonds en zie dat
mijn vriend Frederik precies de
zelfde bril op heeft. Ik vroeg: heb
jij ook een nieuwe bril? Ik schrok
me een hoedje toen hij antwoor-
de: nee man, ik heb deze al drie
jaar. Hoe de mijne bleek, jon
gen? Hij léék sterk maar hij was
het niet. Nee, in het vervolg koop
ik bij OPTICIEN VAN MIL, de
beste, waar ik niet duurder mee
uit ben".
ARN. van MIL
Bergen op Zoom
WOUWSESTRAAT 8
Advertentie I.M.
De verbetering van de verkaveling waarde aan grond een ieder in
vindt plaats door het ruilen van
gronden en het als gevolg hiervan
uitvoeren van kavelaanvaardings-
werken. Het plan is erop gericht
goed te exploiteren kavels en per
celen te vormen. In dat kader
wordt gestreefd naar:
- vergroting van (huis)kavels en
percelen;
- samenvoeging van veldkavels;
- verkorting van de rij-afstand tot
de kavels;
- vormverbetering van de kavels en
percelen.
Bij de indeling van de nieuwe ka
vels dient rekening te worden ge
houden met het bestaande wegen-
en waterlopenstelsel, maar ook
met landschappelijke elementen.
Om de nieuwe kavelindeling mo
gelijk te maken zijn plaatselijk ka-
velaanvaardingswerken nodig.
Deze werken worden uitgevoerd
om de toedeling vergelijkbaar te
maken met de ingebrachte kavels.
De werken kunnen o.m. bestaan
uit:
- het graven en dempen van sloten
en daarmee gepaard gaande wer
ken, zoals het plaatselijk ophogen
van ingesloten laagten, herinzaai
van bewerkte delen van grasland-
percelen e.d.;
- herstel van door werken of door
toedeling verstoorde of onaccep
tabele drainage;
- het aanleggen en/of verbeteren
van dammen.
Momenteel kan nog geen toede
lingsplan worden gemaakt. Dit
komt pas in de uitvoeringsfase
van de ruilverkaveling aan de orde
(dus na de stemming). Eerst moet
namelijk bekend zijn welke ruil-
brengt. Ook moeten de wensen
van de belanghebbenden worden
opgenomen. En er moeten richt
lijnen voor het maken van een
toedelingsplan worden vast
gesteld. Tenslotte veranderen er in
de loop der tijd ook allerlei zaken
door verkoop, pachtwijzigingen,
overlijden e.d.
Het patroon van wegen is voor de
bereikbaarheid van agrarische
gronden en gebouwen in het alge
meen voldoende.
Wel zijn enkele verdichtingswegen
gepland. Dit zijn wegen voor de
kavelontsluiting. De lengte en
plaats worden bepaald als er vol
doende inzicht is in de nieuwe ka
velindeling. Het plan gaat uit van
ca. 300 meter. Verder is in het plan
verbeteren van de weg langs de
Noorddijk opgenomen. De verbe
tering houdt een bermverbreding
in waardoor enerzijds de aanlig
gende gronden beter worden ont
sloten en anderzijds betere
gebruiksmogelijkheden ontstaan
door o.m. het fietsverkeer wat ge
let op de aanleg van een fietspad
tussen de Noorddijk en de Lage-
weg frequenter van de weg langs
de Noorddijk gebruik zal gaan
maken.
Voor de recreatieve ontsluiting is
een fietspad in het plan opgeno
men, bij de voormalige trambaan,
dat de Lageweg verbindt met de
Noorddijk. Behalve als interes
sante schakel in een recreatieve
fietsroute zal dit fietspad ook een
aantrekkelijke verbinding vormen
voor fietsers tussen Anna Jacoba
polder en Sint-Philipsland.
De afwatering in het gebied is in
het algemeen voldoende. Het hui
dige stelsel van hoofdafwatering is
enkele jaren geleden tot stand ge
komen in het kader van de "aan-
passingswerken Oosterschelde".
In het landinrichtingsplan zijn
dan ook geen voorzieningen voor
wat betreft de waterbeheersing
opgenomen.
Het plan voorziet erin om in het
kader van het plan van toedeling
enkele percelen uit het reservaats-
gebied Bruintjeskreek uit te rui
len. Verder voorziet het plan erin
om aansluitend aan dit reservaats-
gebied een beperkte oppervlakte
grond na verwerving via uitruil,
natuurtechnisch in te richten. Dit
geldt eveneens voor enkele over-
hoeken rond de Eendenkooi aan
de Noordweg.
Voor wat betreft beplantingen, is
het beplanten van de Noorddijk
en de Nieuwedijk opgenomen.
Verder is ten westen van Sint-
Philipsland een bosje met een
wandelpad gedacht. Qua ligging
en inrichting zal dit bosje een ver
antwoorde overgang moeten vor
men tussen woonbebouwing en
open polderlandschap. Ook is in
het plan mogelijkheid van een een
aantal erfbeplantingen rond boer
derijen opgenomen.
Over het voorontwerp-plan ruil
verkaveling worden drie voorlich
tingsbijeenkomsten gehouden in
St. Philipsland: 22 januari 13.30
uur Ons Dorpshuis; 25 januari
19.30 uur De Wimpel en 29 janua
ri 19.30 uur in De Druiventros.
