Geen garantie voor
lening Ten Anker
Drie jubilarissen bij De Waal
VVD: zonder recreatie minder winkels
en geen postkantoor in Stavenisse
KLUS
Nieuwbouw duurder
zonder garantie
Bokkepootje nog steeds een ijzersterk koekje
Ledeboer in
kerkelijk Nederland
Bintje 29 cent
SGP: hoe leg je daar verantwoording voor af tegen de Schepper?
gtt&
U -w
LEDEBOERIANEN (18):
Donderdag 23 november 1989
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
9
Zestig gulden per bed per maand duurder?
B en W hebben op advies van de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten geweigerd om gemeentegarantie
te geven voor een geldlening van 16 miljoen voor de
nieuwbouw van Ten Anker.
Risico's
"Een keiharde werker, één van de steunpilaren waarop
banketfabriek De Waal heeft gebouwd." Zo omschreef
directeur C. Lodders dondermiddag de jubilerende
deegopbrenger Giel Guiljam uit Tholen.
Feyenoord
Hart van het bedrijf
Geen banket meer
Zonder p.vx.
De bouw van 30 vakantiewoningen bij camping Stave
nisse aan de Scheldseweg mondde maandagavond in
de Thoolse gemeenteraad uit in een principieel debat.
De meerderheid(PvdA, CDA, VVD) keurde de wijzi
ging van het bestemmingsplan(recreatie in plaats van
landbouw) goed, de minderheid was om uiteenlopen
de redenen tegen.
Dit past
Liefde
Uitstraling
GROTE OF KLEINE
VRIENS
Stichting Verpleeg- en Rusthuizen teleurgesteld
De stichting Verpleeg- en Rusthuizen Zeeland (SVRZ)
is teleurgesteld in de gemeente Tholen. De gemeente
wil namelijk geen garantie verlenen voor een geldle
ning die de stichting moet aangaan ten behoeve van de
nieuwbouw van "Ten Anker" in Tholen.
autobedrijf krebbekx
t
Raadslid I.C. Moerland stelde dat
maandagavond aan de orde bij
een garantieverlening voor Beter
Wonen, die aan de Jan van
Bloisstraat/Machteld van Gel-
restraat in Tholen 22 huizen gaat
bouwen. Hiervoor wordt, na een
offerte bij drie instellingen, 2 mil
joen gulden geleend tegen 8.12%
rente bij een looptijd van 20 jaar
en 7 maanden. Provisie hoeft de
woningstichting niet te betalen.
De gehele raad ging zonder dis
cussie accoord, maar Moerland
gebruikte het voorstel als kapstok
omdat de directeur van de Stich
ting Verpleeg- en Rusthuizen Zee-
land(SVRZ) bij de opening van de
dagopvang in Sint Maartenshof
'in negatieve zin' over de gemeen
te Tholen had gesproken. "De af
wijzing van gemeentegarantie
voor een geldlening is een grote
aderlating voor de SVRZ. Het
gaat ook om een fiks bedrag", al
dus het PvdA-raadslid. Hij wilde
de achtergronden van het nee van
b en w in de commissie financiën
bespreken. Alle andere fracties
sloten zich daarbij aan.
Het niet verlenen van gemeente
garantie betekent dat de SVRZ
een hogere bankrente moet beta
len. Volgens berekeningen zou
40.000 gulden meer rente neerko
men op 60 gulden per bed per
maand meer in het Thoolse
verzorgings- en verpleeghuis.
Burgemeester H.A. van der Mun-
nik antwoordde, dat b en w de ga
rantie om verschillende redenen
niet gegeven hebben. "Met risi
co's die het rijk afwentelt, moeten
gemeenten zeer terughoudend
zijn. Dat weet de SVRZ, maar als
het niet verlenen van garantie de
SVRZ in de problemen brengt,
wordt de zaak alsnog bekeken.
Misschien kunnen we onze reser
ves dan laten varen", zo hield de
burgemeester nog een opening
over.
J. de Bres stelde, dat garantiever
lening een zaak van de raad is, dus
voor tot afwijzing werd besloten,
had het bij de gemeenteraad be
kend moeten zijn. "Nu is er recht
streeks een brief aan de SVRZ
over de afwijzing geschreven. B en
W dienen uiterst voorzichtig te
zijn om neen te verkopen. De
SVRZ had het verzoek ook tot de
raad moeten richten", zei de
PvdA-fractievoorzitter.
"U zit heel dicht bij de waar
heid", constateerde de burge
meester. Volgens hem komt het
nogal eens voor, dat b en w geen
medewerking verlenen aan ver
zoeken om gemeentegarantie te
geven. "Ook voor woningen wor
den geregeld geldleningen afgewe
zen. Dat zouden we dan elke keer
aan de raad moeten laten weten,
maar de raad moet niet op de
stoel van b en w gaan zitten. De
SVRZ weet drommels goed, waar
men zich moet vervoegen. Het is
hun eigen verantwoordelijkheid
en wanneer ze met meer gegevens
komen over de gevolgen van het
niet geven van gemeentegarantie,
schrijven we desnoods een spoed
eisende vergadering van de com
missie financiën uit", aldus de
burgemeester.
VERVOLG VAN PAG. 1
kwaliteit. Vervolgens is het grond
dat uitstekend geschikt is voor
vroege aardappelen en dat heeft
de rest meegesleept. Ten derde
speelt de St. Annalandse situatie
met kleine bedrijven en intensieve
teelten een rol."
Toch vindt Breure de hoge prijzen
niet verantwoord. "Zo'n prijszet
ting is te duur om economisch te
boeren, maar de vroege en late
aardappelen hebben goede prijzen
opgebracht en de uien zijn duur,
dus dat speelt allemaal mee. Op
de langere termijn vind ik echter
deze prijzen niet verantwoord",
aldus de taxatie- en pachtdeskun-
dige.
De circa 150 belangstellenden
spraken er dinsdagavond nog lang
over.
Gebarentaal. De provincie Zee
land heeft 2500 gulden subsidie
toegekend aan de school voor
slechthorende en spraakgebrekki-
ge kinderen De Kring in Goes.
Het geld is bestemd voor de leer
krachten die de basis- en de opfri
scursus gebarentaal willen volgen.
De Thoolse aardappelen in klein-
verpakking, die via de veiling
Sint-Annaland in Breda onder de
klok werden gebracht, maakten
deze week 27 tot 29 cent (Bintje
gewoon) en 36 cent (bonken).
Puinbreker. Gedeputeerde Staten
van Zeeland hebben de gemeente
Sas van Gent geen verklaring van
geen bezwaar gegeven voor ver
plaatsing van de puinbrekersin-
stallatie boven de stortplaats in de
Dekkerspolder bij Westdorpe.
Twee zilveren jubilarissen bij de Thoolse banketfabriek De Waal, de heren Van Riet(links) en Guiljam(rechts) met tussen hen in direc
teur Lodders.
De 45 personeelsleden waren don
derdagmiddag in de kantine aan
de Edisonweg bijeen voor de vie
ring van het 25-jarig dienstver
band van Guiljam. "Giel is een
werknemer waar je altijd van op
aan kunt. Je hebt weliswaar een
tijdje gesukkeld met je gezond
heid, waarvoor je drie operaties
moest ondergaan, maar gelukkig
gaat het nu goed en ben je weer el
ke dag paraat. Je verricht je werk
naar volle tevredenheid", aldus
dhr. Lodders.
Hij vertelde nog dat Giel Guiljam
vroeger vrij snel agressief werd
wanneer hij, als fervent aanhan
ger van Feyenoord, geplaagd werd
met slechte resultaten van die
club. "Giel, ik heb gehoord dat je
wel eens zo kwaad bent geworden
dat je met bakplaten begon te
gooien. Gelukkig ben je nu min
der fanatiek."
Dhr. Lodders vertelde ook dat ve
len in de fabriek lang hadden ge
dacht dat Giel vrijgezel zou
blijven, maar dat gebeurde niet,
want Giel liet z'n oog vallen op
Carla, die ook bij De Waal
werkte.
"Giel, we hopen dat we nog vele
jaren van je diensten gebruik kun
nen maken", zo besloot dhr. Lod
ders, die de jubilaris een
enveloppe met inhoud over
handigde.
Dhr. J. de Kort van de afdeling
personeelszaken van het moeder
bedrijf Nobo, reikte dhr. Guiljam
een gouden zegelring en een gou
den horloge-armband uit. Voor
mevrouw Guiljam waren er
bloemen.
Guiljam vertelde dat hij het erg
naar zijn zin heeft bij De Waal.
"Het is een fijn bedrijf om te wer
ken. Er is wel veel veranderd:
vroeger moesten we het deeg met
de hand maken en nu gaat alles
gelukkig automatisch.
Eerder werd dhr. J. van Riet ge
huldigd wegens zijn zilveren jubi
leum bij De Waal. "Als
bedieningsman van de sandwich-
machine staat hij in het hart van
het bedrijf", liet directeur Lod
ders weten. "Daar worden de
koekjes aan elkaar verbonden en
dat is een hele verantwoordelijke
functie. Van Riet is een man waar
op je kunt bouwen, honkvast. Hij
is er altijd en je kunt staat op hem
maken."
Van Riet ontving een armband(bij
zijn 12 1/2-jarig dienstverband
had hij al een horloge gekregen),
een enveloppe en en bloemen.
De jubilaris herinnert zich nog
goed, dat er in zijn afdeling 40
meisjes werkten. "Toen werd alles
nog met de hand gemaakt. Voor
de grote bokkepoten brachten we
de crème met een mesje aan. Voor
de kleine bokkepootjes hadden
we een strijk band als voorloper
van de sandwichmachine. Bij drie
machines staan nu anderhalve
operator en de produktie ligt veel
hoger dan 25 jaar geleden."
Een verschil.is ook, dat er toen
veel meer jongeren werkten en nu
meer ouderen. "Het werk was
vroeger wel gevarieerder, maar
zwaarder", vertelt Van Riet. "Nu
is het eentoniger en je zit ook veel
meer apart en dat is ongezelliger
dan met 40 meisjes bij elkaar."
Na Henk Mol en Kees v.d. Slikke
zijn er nu vier zilveren jubilarissen
bij De Waal. "Dat is wel uniek,
zoveel jubilarissen voor een klein
bedrijf", zegt directeur Lodders.
Hij vierde zelf ook zijn 25-jarig
dienstverband, zij het niet bij De
Waal, maar bij het moederbedrijf
Nobo.
De Thoolse banketfabriek met 45
vaste werknemers, draait volgens
dhr. Lodders prima. "De omzet
groeit gestaag. Het bokkepoot
je,dat je bijna in de hele wereld
kunt kopen, is nog steeds een ij
zersterk koekje. Het is zo'n be
kend koekje dat we het eigenlijk
niet behoeven te promoten. Ook
voor de balerina, het nieuwe
koekje met kokos, is erg veel be
langstelling. Vooral uit Enge
land."
Banketfabriek de Waal is wel
gestopt met de produktie van het
eindejaarsban ket(boterletters,
kerstkransen en staven). Aan een
jarenlange traditie is daarmee een
einde gekomen en Ten Anker kan
nu niet meer profiteren van die
traditionele tractatie.
Voor de Thoolse banketfabriek
was het eindejaarsbanket niet
meer rendabel. "De prijzen van
de grondstoffen werden te hoog",
zegt dhr. Lodders.
De afgelopen jaren is er flink
geïnvesteerd in de Thoolse fa
briek. Er zijn daken vernieuwd en
achterwanden geïsoleerd en er is
voor ongeveer 800.000,be
steed aan nieuwe koeltunnels. Bo
vendien is De Waal als één van de
eerste banketfabrieken in Neder
land overgeschakeld op nieuwe
milieuvriendelijke verpak
kingsmaterialen zonder pvc. Dit
laatste was overigens een eis van
Albert Heijn, een vaste afnemer
van De Waal.
Ook in de toekomst zal er geïn
vesteerd worden om bestaande
machines en produkten te verbete
ren. Zo staan er veranderingen
aan de drie 'oude' sandwichma-
chines op stapel en werken de on
derzoekers in het laboratorium in
Ede aan een 'zacht' bokkepootje.
Volgens de SGP leiden 30 vakan
tiewoningen tot 'meerdere onthei
liging van Gods dag', de
RPF/GPV-fractie was tegen we
gens 'de druk op de natuurfunctie
van de Oosterschelde'.
K.A. Heijboer noemde het een
zeer goede zaak, dat het minder
heidsstandpunt van wethouder
L.J. Koopman in het voorstel van
b en w aan de gemeenteraad was
opgenomen. Hij verwachtte 'ver
dere verstoring van de openbare
orde en rust in het algemeen en
van de zondagsheiliging in het bij
zonder'.
De meerderheid van het college
sprak over een 'welkome, beschei
den impuls voor de kleine kern
Stavenisse die nauwelijks tot een
verzwaring van de recreatieve
druk' leidt.
Heijboer vroeg zich af, waar de
schaal en maat ophoudt. "Ik ben
erg bezorgd, dat de recreatie hier
te ver uitgroeit. Al is de zaak dan
planologisch inpasbaar, het is te
gen een groot deel van de bevol
king in Stavenisse. Inzonderheid
is deze uitbreiding niet naar de wil
des Heeren omdat het leidt tot
meerdere ontheiliging van Gods
dag", zei de SGP-woordvoerder.
J. de Bres(PvdA) dacht er heel an
ders over. "Recreatie is aanvaard
baar voor zover de totale Thoolse
gemeenschap daar geen hinder
van ondervindt. Dit plan past in
het Oosterscheldebeleid en de lig
ging van het project betekent geen
aantasting van de openbare orde
en rust. Een grote groep van de
bevolking in Stavenisse wil er niet
aan, maar men zegt ook: we mo
gen anderen niet belemmeren en
hinder is er niet van. Zo krijg je
tegenstellingen van voor- en te
genstanders van recreatie, maar
landschappelijk betekenen 30 va
kantiewoningen geen aantasting
van het gebied aan de Scheldse
weg", aldus De Bres.
J.L. van Gorsel(VVD) sprak over
een 'goede afronding van cam
ping Stavenisse'. "Dertig vakan
tiewoningen betenen een
versterking van de leefbaarheid in
Stavenisse. Het is een economi
sche impuls. De middenstand
drijft op de recreatie of kan er net
aantrekkelijk door blijven. Het
postkantoor kan net gehandhaafd
blijven omdat er recreanten zijn in
Stavenisse. Wat heeft de SGP voor
alternatief als er geen recreatie
zou zijn?", vroeg de liberale frac
tievoorzitter zich af.
Heijboer realiseerde zich ook dat
Stavenisse als kleinste kern best
wat voeding kan gebruiken, maar
de principiële bezwaren wogen bij
zijn fractie toch zwaarder. "Met
liefde in mijn ziel zeg ik de andere
fracties: als we dit doen, hoe zul
len we daar verantwoording voor
moeten moeten afleggen tegen de
Schepper van hemel en aarde?",
aldus de SGP-woordvoerder.
P. van Belzen (RPF/GPV) was uit
eindelijk ook tegen, maar vanuit
een andere invalshoek: druk op de
natuurfunctie van de Oosterschel
de. Hij hield de SGP voor, dat
zijn fractie alleen over zondags
rust spreekt omdat zondagsheili
ging volgens RPF en GPV aan de
kerken is voorbehouden.
"Ik kan niet begrijpen dat u dat
als christelijke partij niet in uw
vaandel voert", merkte een boze
wethouder Koopman op. Van Bel
zen wees de theocratische opvat
tingen van de SGP af, maar
Koopman wees hem op Romeinen
13, waarin de overheid als Gods
dienaresse wordt gepresenteerd.
"We hebben ook artikel 36 van de
Nederlandse geloofsbelijdenis in
ons vaandel en we rekenen ons tot
de preciezen", vulde Heijboer
aan.
W.C. van Kempen(CDA) bleek tot
de rekkelijken te behoren. "Als
zo'n project goed inpasbaar is en
er is zorgvuldig naar gekeken, dan
moet je je wel twee keer bedenken
om nee te zeggen. Op een aantal
onderdelen verwacht ik wel druk
op de natuur, maar de bevolking
heeft een groot stuk vrije tijd en
moet dat ergens doorbrengen.
Wie 10 of 12 hoog in een flat
woont, vindt het beslist fijn om
hier te zijn. Met handhaving van
de rust die we hier graag hebben,
zie ik in deze 30 vakantiewonin
gen toch ook een stukje uitstra
ling naar de middenstand van een
kleine kern", aldus de CDA-
fractievoorzitter.
BOUWMATERIALEN BV
Zeelandhaven 7 (achter de Bristol)
Bergen op Zoom, 01640 - 34750
Open: maandag t/m vrijdag van 7.30 - 17.30 uur
zaterdag van 8.00 - 12.00 uur
Advertentie I.M.
Procestechniek. De Technische
School Steenbergen heeft van het
ministerie f. 42.000,- ontvangen
voor de aanschaf van apparatuur
ten behoeve van niveau- en tempe
ratuurregeling op de afdeling pro
cestechniek van de school.
Secretaresse Platform. Het Secre
taresse Platform Zuid Nederland,
een belangenvereniging van en
voor secretaressen, introduceert
zich op 25 november in Zeeland.
Om 13.30 uur begint een bijeen
komst in hotel Terminus te Goes.
it*..» ""I****
Tegeltableau met linksboven de dagverzorging in Maartenshof tot uiting gebracht.
VERVOLG VAN PAG 1
Burgemeester Van der Munnik zei
hier niet veel aan toe te kunnen
voegen, maar wees op de onver
stoorbaar zingende huiskanarie
en op het muisje van het tehuis die
samen ook feest leken te vieren.
De burgemeester was zeer ver
heugd met de nieuwe vorm van
ouderenzorg zoals die in Sint
Maartenshof gestalte krijgt.
Het officiële karakter van de ope
ning was volgens Van der Munnik
van belang voor het verder bekend
maken van deze nieuwe voorzie
ning voor ouderen. Evenals Aert-
sen liet de burgemeester die zaken
de revue passeren die voor oude
ren de afgelopen jaren tot stand
zijn gebracht en die nog op stapel
staan. "Steeds meer groeit het be
sef dat een verzorgingstehuis ook
deel uitmaakt van de samenle
ving," aldus Van der Munnik.
"Voor de deelnemers betekent het
dat ze er eens uitkomen, contac
ten hebben met andere mensen,
het gevoel krijgen erbij te horen."
De gemeente zorgt ervoor dat zij
ook een steentje bijdraagt aan de
zorg voorr ouderen door subsidies
te verlenen aan onder meer de
warme maaltijdvoorziening en
sozen.
Volgend jaar hoopt de gemeente
te kunnen zeggen wanneer er een
proef genomen wordt met het in
stellen van een dienstencentrum
voor ouderen in Oud-Vossemeer
en Stavenisse.
Uit handen van activiteiten bege
leidster Nancy van Schilt en me
vrouw De Goffau-Jeronimus
kreeg de burgemeester het ontbre
kende tegeltje van het tableau dat
voor deelnemers en vrijwilligers
was samengesteld. Voor de coör
dinatrice Maartje van de Klooster
van de dagverzorging had Van der
Munnik een gemeentelijk presen
tje meegenomen.
Dat zei algemeen directeur A.F.
Aertsen van de SVRZ vrijdagmid
dag tijdens de opening van de
dagverzorging in Sint Maartens
hof. De nieuwbouw van het
verzorgings- en verpleegtehuis
gaat 16 miljoen gulden kosten. Nu
de gemeente geen garantie wil ver
lenen, zullen volgens Aertsen de
kosten en investeringen hoger uit
vallen dan begroot. En dit zal
weer gevolgen hebben voor de
pension- en verpleegprijs. "Eén
procent meer rente (wanneer de
stichting leent zonder
gemeentegarantie-red.) betekent
gemiddeld 80.000 gulden per jaar
extra aan rentelasten," rekende
Aertsen zijn gehoor voor.
De stichting zal gaan overleggen
met de provincie om te zien op
welke wijze de extra investeringen
gedekt moeten worden. Aertsen
voegde eraan toe, dat de provincie
en de rijksoverheid 'jammer ge
noeg' geen garanties voor derge
lijke geldleningen afgeven. Een
feit dat bevestigd wordt door C.
Meertens, hoofd van de afdeling
financiën van de gemeente
Tholen.
"Sinds de wet op de bejaarden
oorden is ingevoerd, verlenen de
gemeenten geen garanties meer
voor leningen voor verzorgingste
huizen. Toen zijn de provincies
zich garant gaan stellen voor rente
en aflossing. Voor de verpleegsec-
tor deed het rijk dat, maar het mi
nisterie wil meer naar de
marktsector toe. Die heeft gezegd,
wij trekken ons terug. Ook de
provincie moet dat." Juist omdat
deze kanalen niet meer te gebrui
ken zijn, komt volgens Meertens
de stichting naar de gemeente
Tholen.
Het afwijzen van het verzoek
door het college wordt on
dersteund door de vereniging van
Nederlandse gemeenten (VNG),
zo stelt Meertens. "De VNG vindt
dat wanneer het rijk dergelijke ga
ranties loslaat, het niet zo moet
zijn dat de gemeenten dat dan
maar op moet vangen."
PRINS PEPERSTRAAT'3 STEENBERGEN TELEFOON 01670-6456' TOYOTA
door J.M. Vermeulen
Beschrijving van onze 'Lede-
boerianen' (van Ledeboer zélf in
dit geval) is slechts mogelijk
wanneer de kerkelijke lijnen niet
uit het oog worden verloren.
We zullen een viertal kerkfor-
maties beschrijven om aan te
geven waar Ledeboer zich be
vindt eind 1840. (Tussen haak
jes: mijn artikeltjes zijn nooit
lang. Niettemin is deze korte
schets belangrijk voor een goed
begrip van het vervolg van deze
serie).
(I) De Christelijk Afge
scheidenen
In de herfst van 1834 wordt ds.
De Cock uit Ulrum afgezet. Zijn
gemeente neemt dat niet en De
Cock publiceert op 13 oktober
de 'Acte van Afscheiding of
Wederkeering'. Na Groningen
komen Doeveren en Genderen
met ds. Scholte, Drogeham met
Van Velzen en Hattem met ds.
Brummelkamp. Tientallen ge
zelschappen sluiten zich aan en
door deze explosie breekt ver
volging los. Dragonders, mus
ketiers en kurassiers jagen de
kerkdiensten uit elkaar en delen
met de sabel rake klappen uit.
Zware straffen worden uitge
deeld door vergrimde rechters.
In 1836 vaardigt koning Willem
een besluit uit waarin staat, dat
de Gereformeerden (ong. 150
kerken) godsdienstvrijheid kan
worden verleend wanneer zij:
1De naam 'Gereformeerd'
niet voeren, maar 'Chr. Af
gescheiden';
(2) Zelf zorgdragen voor ere
dienst en armenverzorging;
(3) Geen aanspraken maken op
bezittingen van de Herv.
Kerk, en
(4) Toelating verzoeken als
Christelijk Afgescheiden Ge
meente.
Ds. Scholte voldoet met zijn ge
meente Utrecht als eerste aan
deze eisen. Men is de vervol
ging moe. De Cock, Van Velzen
en Brummelkamp volgen en de
gemeenten laten de historische
lijn los. Ze verloochenen Sions
Koning door te buigen voor een
aardse vorst. De Kerk immers,
is het lichaam van Christus,
waarvan Hij het Hoofd is. Ds.
Scholte begaat trouwens nog
meer kerkelijke misgrepen door
o.a. de aloude D.K.O. te ver
vangen door een nieuwe kerk
orde van Utrecht.
(II) De Gereformeerde Kerken
onder het kruis.
Voor vele Gereformeerden was
het onmogelijk vrijheid van
godsdienst te vragen. En juist
tegen deze trouwe belijders die
het kruis, dat is de vervolging,
verkiezen boven de aangebo
den vrijheid, gaat de vervolging
door. De herderloze toestand
noopt hen simpele lieden door
ouderlingen tot voorgangers te
laten bevestigen. Te noemen
zijn o.a. ds. Noorduin van
Noordwijk (de visser der men
sen), Flier uit Woerden (de man
van de noodwinkel), Hoksber-
gen (de klompendominee van
Kampen) en ds. luitenant Smitt.
Wat bevinding betreft gaan de
ze eenvoudigen vaak verder
dan de Christelijk Afgescheiden
predikanten en dat is te merken
aan de groei. In 1840 zijn er 30
gemeenten tegenwoordig op
een vergadering in Masten
broek. Met name de toetreding
van Cees van den Over, 'de
paus der kruisgezinden' zet de
ze kerken enorm in de lift. Tus
sen haakjes: Het onder ons zo
bekende boekje 'De oude
schoolmatras' laat deze vrouw
zeggen: 'Ons vaderlijk erfdeel
prijsgeven, ik hoop in deze weg
nooit te volgen en ik geloof
dat wie het wel doet, de Heere
tegen zal krijgen'. Ook dit pleit
dus zeker voor het standpunt
van de vervolgde Gereformeer
de Kerken onder het kruis.
(III) De Budding-Kerken
Na een korte beschrijving van
twee forse kerkformaties, nu
nog wat losse gemeenten, ge
schaard rondom een voorgan
ger. Een tiental 'Budding-
kerken' heeft als leiders Huibert
Budding en Pieter van Dijke. Ze
hebben in navolging van oud-
Walcheren gekozen voor 'de
oude berijm Salmen' en tevens
verwerpen zij hartgrondig alles
wat bij koning Willem om kerke
lijke gunsten als erkenning en
vrijheid smeekt. De gemeenten
zijn minstens zo bevindelijk als
de kruiskerken. Geen wonder
dat men er daar hartstochtelijk
op hoopt dat Budding zich bij
hen zal aansluiten. Maar dat is
nogal wat. Budding is een hy
perindividualist en vrijgevoch
ten als hij is, zal het moeilijk zijn
langdurig met hem samen te
werken. Hij is een solist die doet
wat hij wil, hetgeen nog geac
cepteerd wordt ook.
(IV) Dominee Ledeboer
Ledeboer stapt uit Benthuizens
beschutting in een rumoerig
kerkelijk vaderland. De kruisker
ken begeren hem. Maar wat ge
beurt er? Midden in de nacht na
een vergeefse gang naar de
kansel, klopt Ledeboer een be
vriende boer uit bed en verzoekt
hem een paard in te spannen.
Waarheen weet hij niet, maar
de Heere zal het dier wel leiden.
Bij het huis van Klaas van Wijk
in Bodegraven - aldus diens
kleindochter later - wordt het
dier kennelijk stilgezet en Lam-
bertus logeert die nacht bij de
familie Van Wijk. De volgende
morgen loopt hij de trap af met
de uitroep: 'Heden is dezen hui
ze zaligheid geschiedt', en deze
woorden treffen een dochter
tot bekering. Achteraf gezien
blijkt de ouderlijke familie Lede
boer die nacht een mislukte po
ging te hebben gedaan om Lam-
bertus van bed te lichten. Hier
na vertrekt Ledeboer naar Am
sterdam. Daar belt hij aan bij
een zekere N. Hobbes, naar
mag worden aangenomen een
lakenkoopman, een oude be
kende van hem, een zakenrela
tie van zijn vader. Tijdens zijn
verblijf op dit 'onderduikadres'
landt hij kennelijk toevallig aan
bij een synode van Christelijk
Afgescheidenen, waar kerkorde
en vrijheid centraal zullen staan.
Het is vier dagen nadat ledeboer
uit de kerk gebannen is. 'Reeds
bij den aanvang', zo melden de
notulen 'genoten de broeders
eene verrassende blijdschap.
Den herder en leeraar L.G.C. Le-
beboer was namelijk in het huis
der bijeenkomst gekomen, zon
der iets van het houden dezer
vergadering te weten...'
MaarLedeboer bij de Christe
lijk Afgescheidenen? Klopt dat
wel?
