De weg over de Oesterdam is
aantrekkelijk maar gevaarlijk
Dertien jaar bouwen
'Van huis naar school
is maar een half uur'
Ziekenhuis Goes in trek bij
de Thoolse schoolverlaters
'Een locatie van niveau voor zakenrelaties'
P. van Hemert van Stavenisse naar Kruinin gen
Leerkracht E. van Veldhuizen uit Sint-Annaland:
Donderdag 2 november 1989
EENDRACHTBODE, DE THOQLSE COURANT
Piet van Hemert uit Stavenisse rijdt al voor het zesde jaar naar Zuid-Beveland.
Sinds 1987 als bedrijfsleider van de vestiging Kruiningen van aardappelhan
delsbedrijf Meijer bv, daarvoor als ploegchef bij Coroostrom conserven nv. in
Kapelle.
s
IJ
In 35 minuten van Oud-Vossemeer naar de ganzestad
Steeds meer Thoolse schoolverlaters solliciteren in het Oosterscheldezieken
huis in Goes voor de opleiding verpleegkundige. Hoewel Tholen tot het verzor
gingsgebied van het ziekenhuis behoort, zijn er erg weinig Thoolse patiënten
in Goes. "Bij acute gevallen is het logisch dat de kortste weg gevolgd wordt
en dan is Bergen op Zoom het dichtste bij," meent A.J. Hommel uit Oud-
Vossemeer. Hij heeft als sectorhoofd verplegingsdienst de leiding over meerde
re afdelingen in het Oosterscheldeziekenhuis.
Carpooling is een begrip dat vaak genoemd wordt
om het autoverkeer terug te dringen. Mensen sa
men in een auto naar het werk laten rijden, het ge
beurt, maar nog niet massaal. Vanuit Tholen is
een dergelijke manier van reizen opgezet door
leerkrachten van de Rehobothschool voor LBO en
Mavo in Krabbendijke.
"Van mij mag er een restaurant op komen. Dan kun je als Thools ondernemer
met je gasten daar naar toe om een stukje te eten. De Oesterdam is een locatie
van niveau voor het ontvangen van zakenrelaties." Directeur C.A. Hommel van
het gelijknamige aannemingsbedrijf uit Oud-Vossemeer ziet mogelijkheden
voor de nieuwe verbinding tussen Tholen en Zuid-Beveland. Ook economisch
gezien is de dam welkom, want 30% van zijn wagens maakt er dagelijks ge
bruik van.
Thoolse ondernemer C.A. Hommel blij met Oesterdam
19
P. van Hemert voor het water dat hij dagelijks oversteekt: de Oosterschelde.
Tijdens werkdagen maakt Van
Hemert zowel 's ochtends als 's
avonds gebruik van de Oester-
dam om van zijn huis even bui
ten Stavenisse naar het sorteer-
bedrijf van zijn baas te gaan en
omgekeerd. Over de Oesterdam
is Van Hemert zeer te spreken:
"Het is ideaal voor mensen van
Tholen die naar Zuid-Beveland
moeten om te werken". Van
huis naar bedrijf is nog geen vijf
tig kilometer. Van Hemert is on
geveer een half uur onderweg.
Toen de Oesterdam nog niet
was aangelegd, deed hij er lan
ger over: "Via Bergen op Zoom
was je altijd drie kwartier kwijt
buiten de spits hoewel het via
Brabant maar 55 kilometer was.
Door Bergen rijden, was altijd
het grootste knelpunt". Ook
toen de macadam nog maar net
De nieuwe weg tussen het
Stenen Kruis bij Tholen en de
Oesterdam; een stukje over
kant in de naamgeving.
op de dam lag, koos Van Hemert
voor de kortste weg, dat scheel
de immers in tijd. "Eén keer heb
ik het meegemaakt dat de dam
afgesloten was. Toen moest ik
halverwege terug om over Ber
gen op Zoom naar huis te gaan.
Je dacht dan een kwartier eer
der thuis te zijn, maar het werd
een half uur later', lacht Van
Hemert.
Gevaarlijk
De Oesterdam heeft naast voor
delen ook nadelen. "Het is een
mooie weg, maar ook levensge^
vaarlijk. Vooral in de zomer als
zwemmers en surfers de weg
oversteken aan het begin van de
Oesterdam bij Tholen. Ook wor
menstekers. Die staan met hun
auto op stroken waar ze niet
mogen staan en kunnen zó de
weg opdraaien. Het is altijd
opletten, want ze staan er elke
dag. De weg is ook aantrekkelijk
wegens de vele vogels. Je ziet
er vaak prachtige roofvogels,
maar ook dat leidt de aandacht
van de weg af. In dat opzicht is
het ook een gevaarlijke route".
Het is volgens Van Hemert op
vallend hoeveel vogels er op de
dam hun einde vinden: "Er wor
den veel vogels doodgereden.
De dam ligt in feite midden in
een natuurgebied. Aan beide
kanten zitten er ontzettend
veel". Enige hinder ondervon
den automobilisten deze zomer
van een bepaald soort muggen.
Ook Van Hemert reed af en toe
zo'n wolk insecten binnen. Dit
ongemak bleek van korte duur.
Van langere duur is toch de ver
keersveiligheid waarop Van He
mert steeds de nadruk legt:
"Aan weerskanten van de dam
heb je water. Daar gaat een
enorme rust vanuit. Je kunt de
hele Schelde overzien. Bij sche
mering is het prachtig, maar het
is ook een weg die uitnodigt om
hard te rijden omdat hij recht en
overzichtelijk is in vergelijking
met de provincialeweg op Tho
len". Over de aansluiting van de
Postweg bij het Stenen Kruis
naar de Oesterdam is Van He
mert zeer tevreden: "De stop
lichten werken erg snel. Je hoeft
nooit lang te wachten". Voordat
deze weg aangelegd was, reed
Van Hemert via de Schelphoek
naar de Oesterdam. "Je sneed
dan wel een stukje af, maar op
den duur was het wegdek ka-
potgereden".
Notedopjes
Hinderlijk ervaart Van Hemert de
aanwezigheid van kleine bootjes
die langs de Oesterdam op het
slik liggen. "Die notedopjes pas
sen daar niet. Ze verstoren het
-beeld van de waterlijn". Van He
mert kon in zijn nieuwe functie
een woning betrekken in Rilland.
Het werd hem en zijn gezin aan
geboden door de zaak, maar het
gezin besloot om bij Stavenisse
te blijven wonen. "Omdat mijn
vrouw bij het waterschap werkt,
zou er toch iemand moeten blij
ven rijden. Dan maakt het niet
uit waar je woont en bovendien
is het autorijden voor mij een
stukje ontspanning; je krijgt
geen telefoontjes en je kunt nog
eens nadenken".
Speelmansplaten
Voor een stop bij een restaurant
bij de Bergsche diepsluis voelt
van Hemert niet. "Ik zie geen re
den om daar een restaurant neer
te zetten. Ik vraag me af of het
iets toevoegt aan het bestaan
de. Je moet het mooie natuurge
bied behouden. Als het er komt,
zal er veel aandacht besteed
moeten worden aan parkeer
voorzieningen. Zoiets moet dan
wel heel goed geregeld zijn".
Voor de komende zomer heeft
Van Hemert zo zijn twijfels over
het concentreren van recreanten
op de Speelmansplaten. "Ik ge
loof niet dat mensen aan het
vervuilde Zoommeerwater wil
len zitten. Het is natuurlijk prima
dat ze het aan die kant van de
dam aanleggen. Het zou erger
zijn gewest wanneer het aan de
Oosterscheldekant was geko
men". Al met al vormt de
Oesterdam voor Van Hemert
'het mooiste stukje van de rou
te' naar zijn werk.
1976. De regering kiest voor compartimentering van de Ooster
schelde met de Oesterdam en de Philipsdam.
1978. Vaststelling tracé Oesterdam.
10 april 1979. Aanbesteding aanleg werkeiland Bergsediepsluis.
1983. Begin bouw Bergsediepsluis. Sluiting Markiezaatskade.
Juli 1984. Begin 3e fase, aanleg damvak Speelmansplaten.
1985. Sluiting Marollegat.
Jan. 1986. Aanbesteding weghalen ringdijken Bergsediepsluis.
Feb. 1986. Aanbesteding aansluitingsweg naar de Oesterdam op
Zuid-Beveland.
April 1986. Aanbesteding sluiting Tholensche Gat.
1 okt. 1986. Officiële ingebruikname Bergsediepsluis.
6 okt. 1986. Begin sluiting Tholensche Gat.
22 okt. 1986. Sluiting Tholensche Gat, het laatste sluitgat in de
Oesterdam.
23 okt. 1986. Loco-burgemeester P. van Schetsen van Tholen en
burgemeester H. Boer van Reimerswaal knopen Tholen en Zuid-
Beveland aan elkaar.
25 juli 1987. Ingebruikname steiger voor beroepsvissers aan de
Oesterdam.
15 sept. 1988. Provinciale waterstaat geeft de weg over de Oester
dam vrij voor het verkeer. De burgemeester van Tholen opent hem
officieus met het oplaten van een vlieger.
17 jan. 1989. Aanbesteding aanleg aansluitingsweg naar de Oester
dam op Tholen.
20 juli 1989. Verkeerslichten op de kruising Postweg/Reimerswaal-
seweg in werking gesteld.
Half sept. 1989. Thoolse aansluitingsweg op de Oesterdam gereed.
6 nov. 1989. Officiële ingebruikname Oesterdam door de commissa
ris van de koningin dr. C. Boertien.
SEHMdTH LBO-SCHOPe.
Docent van Veldhuizen (met stropdas) maakte samen met 2 collega's en een groepje Thool
se - en Fluplandse leerlingen een fietstocht over de Oesterdam naar de schooi in Krabbendijke.
y i f
i i
:-© -.i
sAV C'T.
- 'Xw kV
;.-viarw 4*^5?
iw -
- -V "T
sèk* -"T r «sss
F x
'XixSsK iTTs--
"X'" •- 3$»$'
A.J. Hommel uit Oud-Vossemeer geeft leiding aan het verplegend personeel van zeven afdelin
gen in het Oosterscheldeziekenhuis.
Hommel is daarmee ééri van de
vijf Thoolse werknemers van het
Goesse ziekenhuis (2 uit Oud-
Vossemeer, 2 uit Tholen en 1 uit
Poortvliet; daarnaast nog een
behoorlijk aantal geboren Thole-
naren). Hij werkt er sinds 1981
en maakte de fusie mee en twee
jaar geleden de nieuwbouw.
"Nu staat er een ziekenhuis dat
alle voorzieningen heeft. Mede
daardoor én omdat erg veel reke
ning wordt gehouden met de
specifieke behoeften van de
Zeeuwse bevolking, verwacht ik
in de toekomst meer Thoolse pa
tiënten," aldus Ad Hommel.
Ook de komst van de Oesterdam
is daar debet aar\ "Ik rijd in 35
minuten naar Goes," zegt Hom
mel. Hij is blij met de nieuwe ver
binding omdat de wegen rond
Bergen op Zoom overdag erg vol
zitten. "De Oesterdam is geen
weg om hard te rijden. Niet al
leen omdat er een paar flinke
bochten inzitten, maar je geniet
er van het uitzicht, 't Geeft je
een stuk rust na een drukke
werkdag." De route is bovendien
8 tot 10 kilometer korter en dat
telt ook. "In de verpleging krij
gen we geen reiskostenvergoe
ding," zegt Hommel. Overigens
denkt hij er niet aan om dichter
bij zijn werk te gaan wonen
(vóór hij naar Goes kwam, werk
te Ad Hommel in de Klokkenberg
in Breda).
Vogels
Enkele minpunten aan de dam
zijn er ook. "In de zomermaan
den moet je rekening houden
met tijdverlies, want dan gaat
vrij snel de brug over de Bergse
diepsluis open. 's Avonds sta je
dan zeker tien minuten stil." Ook
heeft Hommel ervaren dat er op
de Oesterdam ontzettend veel
vogels worden doodgereden.
"En als je 's avonds laat of 's
morgens vroeg met pech komt
te staan, is er niets waar je te
recht kunt. Er staat geen praat
paal en je moet maar afwachten
of passerende automobilisten
stoppen." Verder hoopt Hommel
dat er van de winter bij gladheid
goed gestrooid wordt.
Dat het op Tholen door de
Oesterdam drukker wordt, er
vaart Ad Hommel als geen an
der. Hij woont aan de rand van
Oud-Vossemeer, aan de provinci
aleweg naar Sint-Annaland en
Tholen. "Sinds de Philips- en
Oesterdam klaar zijn is het dui
delijk drukker. In de zomer ko
men hier meer personenauto's
en bussen met toeristen voorbij
en het vrachtverkeer is zeker
toegenomen." Hommel hoopt
dat er - in het belang van de ver
keersveiligheid - tijdig op zal
worden ingespeeld. "Hier op
Tholen gaan immers nog steeds
veel mensen op de fiets van dorp
tot dorp en ook Brabant in." Ad
Hommel is sinds enkele maan
den voorzitter van de voetbal
club in zijn woonplaats. Ook op
sportgebied openen de nieuwe
verbindingen mogelijkheden.
"Op Beveland heeft Vosmeer al
vanouds contacten met clubs
als Rillandia en Wemeldinge voor
oefenwedstrijden. Waf voor ons
nieuw kan zijn lijkt me meer de
richting Zierikzee. Da's nu een
stuk makkelijker bereikbaar."
Op deze school met 750 leerlin
gen werken docenten afkomstig
uit Tholen (4), uit Stavenisse,
Sint-Maartensdijk, Scherpenis-
se, Sint-Annaland, Poortvliet en
uit Sint-Philipsland. De voorma
lig directeur van de School met
de Bijbel in Sint-Annaland, dhr.
E. van Veldhuizen is begonnen
aan zijn tweede jaar in Krabben
dijke. Hij geeft godsdienstles en
Nederlands en doet aan leerlin
genbegeleiding. "De reden dat
we aan carpooling zijn begon
nen, is financieel, maar daar
naast speelt het milieu ook een
rol. In dat opzicht is het wense
lijk dat we het op deze manier
doen. Persoonlijk zou ik gebruik
willen maken van het openbaar
vervoer, maar dan ben ik te lang
onderweg". Sinds Van Veldhui
zen verbonden is aan de Reho
bothschool in Zuid-Beveland,
maakt hij gebruik van de Oester
dam. "Eén keer ben ik terug
gestuurd omdat ze aan het asfal
teren waren. Ik moest toen over
Bergen op Zoom en dat viel te
gen. Voornamelijk wegens het
oponthoud in de stad. Via Ber
gen is het niet zoveel om, maar
het rijdt zoveel moeilijker". Van
Veldhuizen legt uit dat hij voor
de afstand van zijn huisdeur in
Sint-Annaland tot aan de school
deur in Krabbendijke niet meer
nodig heeft dan een half
uur."Met 10 mensen hebben we
de pool onderling verdeeld. En zo
op elkaar afgesteld dat we niet
veel tijd verliezen. De ene week
rijd ik twee dagen, de week
daarop drie. De collega's uit Sint-
Philipsland bijvoorbeeld zet hier
de auto weg en stapt over in de
mijne. Bij ziekte van één van ons,
rijd je weieens alleen. Als er ver
gaderingen zijn, kun je met ie
mand wisselen en af en toe
moet je wel eens even op de an
der wachten". Het grote voor
deel van carpooling is volgens
Van Veldhuizen dat ook het ge
zin profijt heeft van het feit dat
de auto de ene week 2 dagen en
de andere week drie dagen thuis
te gebruiken is.
Bermtoerisme
Van Veldhuizen is blij met de
Oesterdam, maar plaatst ook
kanttekeningen bij de verbinding
tussen Tholen en Zuid-Beveland:
"Het is een prachtige weg maar
's zomers onveilig. Bij de Bergse
diepsluis is het echt gevaarlijk
wegens de kinderen die zomaar
de weg over rennen". Volgens de
docent is de situatie enigszins
verbeterd nadat het strandje aan
de Thoolse zoete kant van de
Oesterdam is afgegraven. De
verkeersveiligheid hangt nauw
samen met het bermtoerisme,
zoals Van Veldhuizen die vorm
van recreëren aan de dam
noemt. "De mensen liggen bijna
tot op de weg terwijl er behoor
lijk hard wordt gereden". Met
name in de maand juni heeft Van
Veldhuizen te maken met een
Oesterdam die druk bezocht
wordt door recreanten uit deze
streek en uit België. "Het is een
vrij lange tijd van toerisme. De
jeugd maakt er na schooltijd ook
veel gebruik van en dat geeft
veel drukte". In die twee jaar dat
de Thoolse leerkracht over de
Oesterdam rijdt, is er een toena
me van het verkeer te bemerken.
Dat heeft ook zijn gevolgen voor
de vogels op en rond de dam:
"Je ziet vaak dode vogels op de
weg. Bijna iedere dag wordt er
wel wild aangereden. De dam
ligt precies in een vogelgebied
dat rijk is aan voedsel". De aan
sluiting bij het Stenen Kruis
vindt Van Veldhuizen heel goed,
maar de aansluiting op de weg
naar Krabbendijke noemt hij ge
vaarlijk: "Juist 's ochtends kun
je het verkeer op die weg moei
lijk zien komen. Heel vaak heb je
te maken met een laagstaande
zon, zo net boven de brug over
het Schelde Rijnkanaal. Dat er
vaar ik als een minpunt van de
Oesterdam. Het zou beter zijn
als er een invoegstrook wordt
aangelegd of een stopbord
wordt geplaatst".
Fietstocht
Van Veldhuizen, die 13 jaar aan
de Christelijke basisschool in
Sint-Annaland is verbonden ge
weest (4 jaar onderwijzer, 9 jaar
directeur) wilde graag lesgeven
in voortgezet onderwijs, maar
wilde ook graag in Sint-
Annaland blijven wonen. Met
zijn aanstelling aan de Reho
bothschool in Krabbendijke werd
deze wens verwezenlijkt. "Ook
voor collega's is de dam zeker
niet de minste reden om hier op
Tholen te blijven wonen. Als ik
anderhalf uur had moeten gaan
reizen, dan zou het echt be
zwaarlijker zijn. Nu is het maar
een half uur en hoef ik niet te
verhuizen". Eind vorig schooljaar
legden zo'n 35 Rehoboth leerlin
gen van Tholen en Sint-
Philipsland met drie leerkrachten
de afstand van huis naar de
school en terug op de fiets af.
Van Veldhuizen vertrok voor dat
'uitstapje' al om 6 uur vanuit
Sint-Annaland. Om kwart voor
zeven verzamelden zich alle
deelnemers bij de sluis op de
Oesterdam. "We waren tegen 8
uur op school. We hadden heen
wind tegen, maar terug ook. Het
was heel leuk, maar het was ook
een hele trap".
Hommel noemt de Oesterdam
dan ook een verbinding die van
grote waarde is. "De besparing
in tijd is naar Goes twintig minu
ten. Je moet altijd concurreren
met plaatselijke bedrijven, dus
het is van belang dat je afstan
den snel en goedkoop kunt over
bruggen." Aannemingsbedrijf
Hommel legt gas- en waterlei
dingen en kabels aan in heel
Zeeland en West-Brabant.
PZEM, WMZ en PTT Telecom
zijn belangrijke opdrachtgevers.
"Dat betekent ook dat je 24 uur
per dag bereikbaar moet zijn
voor als er iets opdoet. Mensen
en materiaal moeten dan snel ter
plaatse .kunnen zijn."
Die snelheid van handelen wil
Hommel benadrukken. "Ons
systeem en de mensen geven
het bedrijf een verre uitstraling in
de regio. Dat betekent ook dat je
inventief moet zijn, want de con
current ligt op de uitkijk en pro
beert je werkwijze na te doen."
Het kostenaspect en de kwaliteit
vindt Hommel dan ook twee be
langrijke facetten. Verder maakt
de Oesterdam efficiënt werken
mogelijk. "Vanmorgen ging een
onderdeel in een machine stuk.
Op dat mbment staan er wel zes
man zonder werk. Via de dam
kan een monteur snel ter plaatse
zijn om het mankement te ver
helpen."
Pontje
Door de betere verbindingen is
Hommel erg tevreden met de
plaats van zijn bedrijf. "Vroeger
had je hier in Oud-Vossemeer het
pontje en de brug bij Tholen. Nu
zitten we in een mooie positie.
Vlakbij West-Brabant en via de
Philipsdam is Schouwen-
Duiveland ook niet ver."
Behalve economisch gezien is
Hommel ook in esthetisch op
zicht ingenomen met de Oester
dam. "De schoonheid van de
weg ervaar ik als plezierig. Als je
er overheen rijdt zijn de boten.
het water en de vogels een
prachtig gezicht. Iedere keer
weer geniet je en ik hoop dan
ook niet dat er belemmerende
beplanting komt."
Het Vossemeerse bedrijf heeft
ook nog zijdelings aan de
Oesterdam gewerkt. Zowel op
Tholen als op Zuid-Beveland
werden aanpassingswerkzaam
heden uitgevoerd aan de water
leiding en de
electriciteitsleidingen bij de aan
sluitende wegen. "Alle activitei
ten aan wegen en verbindingen,
daar ben je bij betrokken,"
meent Hommel. Zo liggen op dit
moment de materialen gereed
voor een kruising door de Berg
sediepsluis heen, om een water
toevoer naar de
Speelmansplaten te realiseren.
Het meningsverschil tussen Do
meinen en de gemeente Tholen
heeft dat werk echter vertraagd.
70% van Tholen
Dagelijks gaan de ongeveer 120
werknemers van Hommel in 40
f
wagens op pad. Van hen komt
zo'n 70% van Tholen, 10% el
ders uit Zeeland en 15% uit Bra
bant. Hommel vindt dat hij,
gezien de samenstelling van zijn
personeel, best wat meer op
drachten van de gemeente Tho
len zou kunnen krijgen. "Het
irritante is, dat je niet eens altijd
de mogelijkheid krijgt om voor
een werk in te schrijven. Ik wil
zelf de keuze hebben," laakt
Hommel het gemeentelijk beleid.
Hoewel hij vindt dat Tholen op
het gebied van de werkgelegen
heid erg actief is, is de gemeente
tegenover bestaande bedrijven
volgens Hommel veel minder
toeschietelijk.
"Voor ons betekent het dat we
daardoor nog meer over die dam
moeten om onze mensen aan
het werk te houden. Hopenlijk
houdt de provincie komende
winter de vorstgevoeligheid van
de dam in de gaten, want vorig
jaar is één van onze busjes er
door de gladheid verrast," zegt
de Vossemeerse ondernemer
C.A. Hommel.
Directeur C.A. Hommel van het Vossemeerse aannemingsbedrijf.
l
