Maandag 30 oktober 45 jaar bevrijd
Een blije dag
voor het dialect
KLUS
Tentoonstelling in
Sint-Maartensdijk
Gordelbewijs voor 260 jongeren
Irene 30 cent
Bedrijvig
-ft!
Sakkoprijs voor
bakkerszoon uit
Oud-Vossemeer
Recreatie in de
open lucht
vergt meer geld
Promotiedag in Tholen voor het dragen van autogordels
Donderdag 26 oktober 1989
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
17
Jubileumboek Zeeuws aangeboden
Naar de dierentuin
SINT-
PHILIPSLAND
Vrachtverkeer uit AJP
Nieuwe ambtenaar
benoemd
Twee ton voor welzijn
Botsing
Verkiezing ambtsdragers
Plattelandsvrouwen en
vis
Evacuatie
Schepen gezonken
Brug vernield
GROTE OF KLEINE
VRIENS
Seniorendag Bosstraat
Klederdracht
Ana van Doezelaar-Beeke in bibliotheek
De voorkant van de auto lag er zaterdagmiddag op het
parkeerterrein bij het zwembad de Spetter in Tholen
troosteloos bij. Zo op het oog kon daar geen bestuur
der levend uitkomen, maar dankzij het dragen van zijn
autogordel bracht hij het er toch goed af. Zeeuwen rij
den vast beter.
verzorging van:
grafmonumenten
snelle leveringstijden
jarenlange ervaring waarborgt
deskundig advies en kwaliteit
Bel voor vrijblijvende informatie
tel. 01875-2198
KLINKERLANDSEWEG 13
3244 BD NIEUWE TONGE
Een beeld van de dodenherdenking in Tholen zoals vorig jaar bij de onthulling van het monument.
De Zeeuwsche Vereniging voor Dialectonderzoek vierde zaterdag in een
bomvolle zaal van De Vroone te Kapelle het 60-jarig jubileum. Het
werd voor de 300 bezoekers weer een blije dag vol contacten die, zoals
het tijdens zo'n dag hoort, allemaal in dialect verlopen.
Geuze 10-10, A. Hage-H. Antho-
nisse 10-7.22, K. Zwagemaker-G.
de Jonge 8.3-10, K. Bolier-D. Sak-
ko 10-9, A. Hage-L. Hage 8.68-10,
K. Bolier-H. Anthonisse 10-6.39.
Hoogste serie (11 car.) K. Zwage-
maker, beste gemiddelde (2.16) en
kortste partij (24 brt.) K. Bolier.
Woensdag D.V. 1 november hoopt
de N.H. vrouwenver. "Naomi"
haar jaarlijkse verkoping te hou
den ten bate van de N.H. Kerk in
't Ouwe Raed'uus. De openings
uren zijn van 14.30 tot 17.00 uur
en van 18.30 tot 20.00 uur.
Het bestuur.
Advertentie I.M.
Een bus vol enthousiaste kinderen
en hun begeleiders hebben een uit
stapje gemaakt naar Ouwehands
Dierenpark in Rhenen. Speeltuin
vereniging Rekelstad organiseerde
de trip voor zowel leden als niet-
leden. Bij aankomst - na een rit
van twee uren - kregen de kinde
ren eerst limonade en een snoep-
zak. Daarna werden verschillende
attracties in het park bezocht, zo
als een zeeleeuwen- en een pape
gaaienshow. Ook waren er wilde
dieren te zien zoals olifanten, be
ren en apen. Om vier uur werd de
terugreis aanvaard.
Op korte termijn gaat het ge
meentebestuur de verkeerssituatie
in Anna Jacobapolder bekijken.
Dat zei de burgemeester na schrif
telijke vragen van de PVAB hier
over in de gemeenteraad. De
fractie wees op het vrachtverkeer
dat - vaak onnodig - door de
dorpskern van Anna Jacobapol
der rijdt in plaats van via de Zuid-
weg. Ook de hoge snelheden
waarmee gereden wordt zijn de
PVAB een doorn in het oog. "Het
mag toch niet zo zijn dat eerst iets
ernstigs of onherstelbaars moet
gebeuren voordat men de situatie
onderkent," schrijft de fractie.
A.P. Kornaat haalde aan hoe in de
gemeente Steenbergen een aantal
straten is afgesloten voor vracht
verkeer.
Een tweede vraag van de PVAB
betrof de vervanging van het trap
veldje in Steintjeskreek. Ook dat
zal binnenkort gebeuren, maar de
burgemeester wees erop, dat het
eigenlijk om bouwterrein gaat dat
als trapveldje gebruikt wordt.
Tenslotte wees de PVAB op de
bestrating in Steintjeskreek en
vroeg die te repareren voor er on
gelukken gebeuren. "Repareren
willen we doen," zei burgemeester
Vogel. Een definitieve bestrating
komt er echter pas als alle wonin
gen daar gebouwd zijn. Door het
besluit om Steintjeskreek door te
trekken tot aan de Noordweg kan
dat nog wel even duren.
Het gemeentebestuur heeft L.
Vermeij benoemd tot chef alge
mene zaken van de gemeente. De
bijna dertig jaar geleden in ons
dorp geboren Vermeij werkt nu op
de afdeling algemene zaken van
de gemeente Oostburg (18.000 in
woners en tien woonkernen) en
eerder bij de gemeente Tholen. De
nieuwe functionaris volgt per 16
december M.P. Oostdijk op we
gens diens vertrek naar Valkenis-
se.
In de welzijnscommissie werd
maandag afscheid genomen van
Oostdijk, die secretaris van de
commissie is. Voorzitter A.
Kosten sprak lovende woorden
aan het adres van de vertrekkende
ambtenaar, die in zijn periode
heel wat zag veranderen op wel-
zijnsgebied. "Ik heb steeds ge
tracht wegen te zoeken waarin
ieder zich kon vinden," aldus
Oostdijk.
Geen enkele vereniging heeft ge
reageerd op het door de welzijns
commissie samengestelde ont-
werp-welzijnsprogramma voor
1990. Er zijn 61 instanties opge
nomen, die samen f. 216.273,- aan
subsidies tegemoet kunnen zien.
Bij de plaatselijke verenigingen
zijn de verschillen ten opzichte
van vorig jaar minimaal. Een ver
hoging voor DSVF met 252 gul
den en voor de EHBO-vereniging
met 145 gulden (beiden meer dan
verdubbeld) springen het meest in
het oog. Daarentegen krijgen No-
id '67 en de Natuurvrienden
respectievelijk 700 en 400 gulden
minder subsidie. De aanvragen
van de verenigingen worden ge-
toest aan de subsidieverordening,
waarin het ledental één van de cri
teria is.
Enkele instanties die dit jaar nog
wel een bijdrage kregen, dienden
voor 1990 geen verzoek in. Het
betreft het Reumafonds en het
Zeeuws Studiefonds. De subsidië
ring van het Gehandicapten Ad
viesbureau Zeeland en de SOS
Telefonische Hulpdienst is een
provinciale zaak geworden. Na
Overleg met de Schouwse gemeen
ten wordt voor het ouderverblijf
bij de Dr. Daniël den Hoedkliniek
in Rotterdam 7 cent per inwoner
bijgedragen (161 gulden).
Op de Philipsdam, bij de afslag
naar de sluis, kwamen de auto's
van J.W. van D. uit Bergen op
Zoom en M.G.M. uit Tholen vrij
dag met elkaar in botsing. Van D.
kwam van de sluis en wilde links
af slaan richting Sint-Philipsland.
Hij liet één auto passeren, maar
had M. niet gezien die daar achter
reed. Door de klap werd de auto
van M. zodanig beschadigd, dat
die moest worden weggesleept.
Donderdag controleerde de politie
op de Philipsdam en op de Post
weg bij Tholen het vrachtverkeer.
Van dertig vrachtwagens werden
de papieren en tachograafschijven
bekeken. Eén bestuurder bleek in
een week tijd tot drie keer toe te
lang achter het stuur te hebben ge
zeten. Hij kreeg een bekeuring.
De leden van de N.H. Kerk kun
nen op 2 november in het jeugd-
gebouw nieuwe ouderlingen
kiezen. In de vacature S.J. Eve-
raers zijn F. Quist en I.P. Duine
als dubbeltal gesteld en in de vaca
ture Voorwinden zijn dat A. Bree-
man en D. Visser. Voor diaken De
Haan zijn geen kandidaten inge
diend.
De familie Deurloo uit Tholen
was te gast bij de Plattelandsvrou
wen. Zij bekeken eerst de film
'Vissers van Urk' over de werk
wijze en het gezinsleven van deze
vissers, die op zondag uitvaren en
donderdag weer binnenkomen. In
de pauze van de bijeenkomst wer
den vishapjes geserveerd. Daarna
volgde de film 'Zeg ken jij de
mosselman' over de mosselcul
tuur in de Oosterschelde. Het hele
proces, van het opvissen en uitzet
ten van mosselzaad tot de verwer
king, werd in beeld gebracht. Na
afloop werden de dames opnieuw
vergast op hapjes.
Op woensdagmorgen 8 november
komen de Plattelandsvrouwen
weer bij elkaar.
Veiling Sint-Annaland, dinsdag 24
oktober. Gloria gewone 24; Bintje
gewone 22-24, bonken I 32, drie
lingen 8, kriel 61; Eigenheimer ge
wone 30; Irene gewone 27-30.
Aanvoer 21 ton.
Veiling Breda, kleinverpakking.
Dinsdag 24 oktober Bintje gewo
ne 25, bonken 35-36. Maandag 23
oktober Binthe gewone 25-26,
bonken 36-37.
De in Oud-Vossemeer geboren dr.
Hans Heestermans (46) krijgt de
Sakkoprijs voor kunsten en lette
ren. Dr. Heestermans is hoofdre
dacteur van het Groot
Woordenboek der Nederlandse
Taal (de Dikke Van Dale) en
woont in Leiden. Hij publiceert
regelmatig over de Nederlandse
taal en verzorgt sinds drie jaar een
rubriek over Westbrabants dialect
in Brabants Nieuwsblad. Heester
mans krijgt de prijs ook juist we
gens zijn wetenschappelijke
aanpak van de dialectbeschrij
ving.
Overigens voelt Hans Heester
mans zich meer Bergenaar dan
Zeeuw. Toen hij een jaar oud was
evacueerde het gezin namelijk uit
Oud-Vossemeer (waar zijn vader
bakker was op de hoek van de
Voorstraat en de Ring) naar Ber
gen op Zoom. In die stad groeide
Heestermans op.
De Sakkoprijs bestaat uit een
plastiek en een bedrag van twee
duizend gulden. Ze wordt sinds
1980 toegekend aan personen en
instellingen die zich in Bergen op
Zoom of het gebied van het vroe
gere markiezaat verdienstelijk
maken in de kunsten of de lette
ren. De prijs is ingesteld door
brandstoffenhandel Sakko b.v. De
stichter van dat bedrijf kwam uit
Tholen.
Op 11 november wordt de Sakko
prijs in de Hofzaal van het Mar
kiezenhof in Bergen op Zoom
uitgereikt aan dr. Hans
Heestermans.
Het Zeeuwse budget voor open
luchtrecreatie is veel te beperkt.
Dat schrijven b. en w. van Tholen
in een reactie op de sterkte-zwakte
analyse die door de regionale
werkgroep Noord- en Zuid-
Beveland en Tholen voor recreatie
en toerisme is gemaakt. Als geke
ken wordt naar het geld dat plaat
selijke overheden stoppen in de
exploitatie van voorzieningen
voor dagjesmensen, staat dat in
de ogen van b. en w. haaks op de
vergoedingen die het rijk daar
voor verstrekt. Een analyse van
die scheve verhouding ontbreekt
volgens het Thoolse college in het
rapport, terwijl juist daardoor on
voldoende voorzieningen kunnen
worden getroffen.
B. en w. missen verder de conclu
sie dat uitbreiding van deverblijfs-
recreatie onvermijdelijk is, omdat
verbetering van de kwaliteit van
zomerwoningen vaak alleen maar
kan als ook het economisch
draagvlak wordt verbreed.
Maandag 30 oktober 1989, een
dag om bij stil te staan. Misschien
moet men even een laatje in het
geheugen open trekken om te
zeggen- waarom dan? En de jon
geren onder ons zullen zeker de
schouders ophalen, maar toch..
30 Oktober 1944 om bijna half
twaalf schuift een boot tegen de
Thoolse oever. Drie Canadese mi
litairen springen eruit en het zijn
de eerste bevrijders die voet aan
de Thoolse wal zetten.
Vier jaar en vijf maanden en
twintig dagen had het eiland Tho
len geleefd onder de druk van de
bezetter.
In februari 1944 gelastte in het
toenmalige hotel Bijl te Scherpe-
nisse een officier van de Duitse
Wehrmacht de naar die plaats op
geroepen bestuurders en ambte
naren van de waterschappen op
Tholen, om in de ochtend de wa
terkeringen uit de sluizen weg te
nemen, zodat het buitenwater on
gehinderd de polders kon bin
nenstromen.
Met dit "Befehl" had de machts
wellust een hoogtepunt en de el
lende voor de streek een
dieptepunt bereikt.
Er ontstond een ware exodus en in
gelofelijk korte tijd hadden hon
derden gezinnen ergens in Neder
land onderdak gezocht en
gevonden.
De dagen en de maanden na de
evacuatie werden er op de
evacuatie-adressen kinderen gebo
ren, er waren sterfgevallen, lovin
gen, huwelijken. Dat alles
gebeurde ook in de kernen waarin
wel mensen konden achterblijven.
Tholenaren die vanuit Brabant,
waar zij geevacueerd waren, het
geïnundeerde gebied wilden be
zoeken, moesten een bewijs halen
bij een als "bullebak" gekwalifi
ceerde bezetter. Maar deze bulle
bak sloeg op 'Dolle Dinsdag' als
een angsthaas op de vlucht. Toen
konden de evacuees terug en pas
seerden zij de posten bij de boer
derij de Laatste Stuiver en het
veer te Oud-Vossemeer zonder
moeite.
Terwijl in het West Brabantse land
de Canadezen vochten bij Bergen
op Zoom en Woensdrecht en in
Zeeuws-Vlaanderen gingen de
Thoolse sluiswachters de zaak al
saboteren.
Op 17 september 1944 zagen de
achtergebleven inwoners in Stave-
nisse en.St. Annaland de luchtlan-
dingsvloot bestemd voor Arnhem
overvliegen. Een schouwspel dat
men nooit zal vergeten: honder
den Engelse en Amerikaanse
bommenwerpers met de zweef
vliegtuigen daarachter kwamen
langs de westkust van het geïnun
deerde eiland. Zou de bevrijding
dan toch snel komen?
De maand oktober 1944 duurde
voor het eiland Tholen het langst
van de hele oorlog. Op 12 oktober
bereikten de granaten de stad Ber
gen op Zoom en de toegang tot
het eiland Tholen werd op die dag
voor iedereen verboden. Geen
"Ausweisen" meer beschikbaar,
maar ondertussen waren er toch
al enkele honderden mensen te
ruggekomen naar hun woon
plaats, behalve dan in Poortvliet,
want dat lag immers rondom in
het water.
De durf om toch van het eiland
weg te gaan of terug te keren werd
groter, de spanning nam steeds
toe.
Op 26 oktober liet de bezetter een
aantal vaartuigen zinken in de ha
ven van Tholen en werd er dyna
miet onder de brug gelegd, maar
toch bleef over die brug de stroom
vluchtelingen aanhouden. De ver
halen kwamen mee. Tholen be
reidde zich voor om grote
aantallen mensen te ontvangen.
Terwijl de geallieerden slechts 3
km. van Bergen op Zoom verwij
derd waren, drong 27 oktober in
Tholen het bevel door tot de bur
gerij: binnen 2x 24 uur evacueren.
Zou men dan onder de rook van
de bevrijding toch nog weg moe
ten? Het bericht dat men op eigen
risico kon blijven, riep een be
paalde vorm van dankbaarheid
op en samengestroomd tijdens
een bidstond in de kerk, zong men
ontroerd "Ik werd benauwd aan
alle zijden".
De brug werd toch vernield en met
deze daad van de bezetter werd
het leven van het eiland Tholen als
het ware afgesneden, maar enkele
mensen springen in een roeiboot
en op de 30ste oktober 1944 zien
ze niet alleen de vernieling van de
brug van heel dichtbij, maar ont
moeten ze ook hun bevrijders.
Dankzij deze mensen en dankzij
vele verzetshelden, die helaas het
leven moesten laten, kunnen wij
in deze oktobermaand 1989 her
denken dat we nu al 45 jaar vrij
zijn.
Terwijl we het monument in het
Bosje in Tholen passeren met
daarop de spreuk "Gedenk allen
die voor onze vrijheid vielen", ne
men we symbolisch onze hoed af.
^1 BOUWMATERIALEN BV
Zeelandhaven 7 (achter de Bristol)
Bergen op Zoom, 01640 - 34750
Open: maandag t/m vrijdag van 7.30 - 17.30 uur
zaterdag van 8.00 -12.00 uur
Advertentie I.M.
De Bosstraat-ondernemers in Ber
gen op Zoom houden dinsdag 31
oktober a.s. een speciale senioren
dag. Voor 60+ers zijn er speciale
aanbiedingen en er wordt getrac-
teerd op een flesje wijn. De
Bosstraat-ondernemers vinden de
zogenaamde derde leeftijd een be
langrijke groep. Vandaar een spe
ciale dag met extra voorzieningen
voor de toegankelijkheid van de
ouderen.
De traditionele koffie met bolus
stond al gereed bij de ontvangst
en de vergadering begon rond
10.15 uur na de geestige ope
ningsspeech van mevr. drs. A. v.d.
Zande-Vleugels Schutter. Bij an
dere verenigingen is het huishou
delijk deel zo afgewerkt, doch de
diverse punten, besproken in het
Zeeuws en gelardeerd met een ty
pische Zeeuwse uitdrukkingen en
vol humor, maken zelfs een feest
van dit onderdeel. Mevr. v.d.
Broecke-de Man, de 91-jarige se
cretaresse, gaf een overzicht van
de vorderingen van het dialecton
derzoek en daarna werd het jubi
leumboek "Tussen Holland en
Vlaanderen" aangeboden aan
wnd. commissaris van de konin
gin mevr. Maris-Koster. Zij dank
te daarvoor in Axels dialect.
Wegens afwezigheid van mevr.
Schippers moest een alternatief
gezocht worden voor dit
programma-onderdeel en dat luk
te spontaan met een "mode
show" van deelnemers aan deze
dag die allemaal iets vertelden
over hun eigen klederdracht.
Daarna werd aan een vriendin van
mevr. Schippers-Le Blue het cas
settebandje "Van Dee tot Onte-
nisse" aangeboden. De middag
werd, na een uitgebreide en gezel-
ligelunch, begonnen met een le
zing van dr. J.B. Berns over zestig
jaar Zeeuwsche Vereniging voor
Dialectonderzoek. Er waren ver
der optredens van Ad Leydekkers
en Elvira Vos-Simons met
"Schouwsche geluiden", mevr.
v.d. Vlies-van Dijke uit St. Phi-
lipsland droeg voor "De halant
van Mine" en de 85-jarige mevr.
Joziasse-Theune stal de show met
haar verhaal over D'n hit van
Jöös'. De acteur Sacco van der
Made droeg voor uit werk van Co
Steketee en hij moest zelfs diverse
malen zijn handtekening plaatsen
in het jubileumboek dat verkocht
werd. De Zeeuwse troubadour En
gel Reinhoudt kreeg slechts een
kort moment ter beschikking om
de dag op zijn eigen wijze af te
sluiten, want zoals altijd moest ie
dereen uitgebreid worden be
dankt. Deze speciale dag werd
afgesloten met het uit volle borst
meegezongen Zeeuwse volkslied.
Mevr. Van Doezelaar-Beeke met een schilderij die ze 10 jaar gele
den exposeerde in de Gasthuiskapel in Tholen.
Ana van Doezelaar-Beeke uit Ca-
pelle aan de IJssel exposeert van 1
november tot 1 december in de bi
bliotheek te St. Maartensdijk
schilderijen.
Mevr. Van Doezelaar is in Scher-
penisse geboren. Vijftien jaar ge
leden begon zij met schilderen.
Aanvankelijk als autodidact,
maar de laatste twaalf jaar volgt
zij schilderlessen aan de Volksuni
versiteit te Rotterdam. Schilderde
zij vroeger hoofdzakelijk klassiek,
nu is zij zich meer gaan toeleggen
op de moderne schilderkunst.
Haar vaardigheden met penseel
lopen uiteen van portretschilde-
ren(klassiek en modern) tot land
schappen, stillevens, enz. "Zij
mag zich dan ook gerust veelzij
dig noemen", zegt biblithecaresse
Kitty Stoutjesdijk.
Het werk van mevr. Van Doeze
laar bestaat hoofdzakelijk uit
acryl- en olieverfschilderijen. Zij
exposeerde eerder in de Gasthuis
kapel te Tholen en de expositie
ruimte van de gemeente Capelle
aan de IJssel.
De tentoonstelling is te bezichti
gen tijdens de openingsuren van
de bibliotheek: maandag, dins
dag, woensdag en vrijdag van
14.00 tot 17.00 uur, maandag en
vrijdag bovendien van 18.00 ot
20.00 uur en woensdag nog van
10.30 tot 12.00 uur.
Onder dat motto hield het Regio
naal Orgaan Verkeersveiligheid
Zeeland zaterdag aan de Zoekweg
een manifestatie waarbij het dra
gen van de autogordel centraal
stond. Om half twaalf en om drie
uur liet een grote kraan vanaf tien
meter een sloopauto uit de takels
vallen, waarmee een frontale bot
sing bij een snelheid van ongeveer
50 km werd gedemonstreerd. De
neus van de auto was ingedeukt,
maar de cabine bleef door de
kooiconstructie een eind heel.
Het dragen van autogordels is
daarom belangrijk. Nog steeds
echter vallen er doden en gewon
den in het verkeer door het niet
dragen van autogordels. De kans
om in een mensenleven betrokken
te raken bij een ernstig ongeval is
25%. Reden genoeg, aldus het
ROVZ, om de gordel te dragen,
zowel voor- als achterin. Reden
genoeg ook om gebruik te maken
van kinderzitjes.
Via diverse activiteiten werd dat
zaterdag gestimuleerd. Door mid
del van de spectaculaire val van
twee sloopwagens en via een be-
hendigingsbaan. Volwassenen
mochten daarvoor in een echte
auto rijden, de kinderen kregen
een trapauto, in bruikleen van een
pretpark in Assen. Leden van de
Thoolse reservepolitie verleenden
daarbij medewerking. Niet min
der dan 260 kinderen deden aan
de behendigheidsrit mee en kre
gen een gordelbewijs, waarvoor
men eerst gratis een pasfoto kon
laten maken. Het aantal van 25
volwassenen werd gezien de duur
van het parcours door de ROVZ
als redelijk ervaren. Dit laatste
onderdeel werd georganiseerd
door de vereniging Nederlandse
Chauffeurs Kampioenschappen
Behendigingsheidswedstrijden
NCKB. Totaal trok de manifesta
tie zaterdag van half elf tot vier
uur zo'n 400 bezoekers, meest
kinderen.
Op een muziektent werden kin
derzitjes getoond en daar kon
men ook een videoprogramma be
kijken. "Je zag de kinderen
schrikken bij een aantal voorval
len in het verkeer", vertelde mevr.
A. Cats-v.d. Klooster van de afde
ling algemeen bestuur en welzijn
van de gemeente Tholen. "Het
maakte best indruk."
Veilig Verkeer was ook present en
deelde ballonnen, zonnekleppen
en buttons uit om het motto
'Zeeuwen rijden vast beter' blij
vend onder de aandacht te
brengen.
Vanaf 10 m hoogte liet men zaterdag aan de Zoekweg in Tholen een auto naar beneden vallen om de gevolgen van een frontale botsing
bij een snelheid van 50 km te tonen.
Ook voor het restaureren
van oude monumenten.
Lid Alg. Bond van Natuursteenbedrijven.
Verstrekt op verzoek via deze organisatie
een gewaarmerkt garantiecertificaat.
