Basisscholen in verzet
Versluijs wijst kritiek van
PvdA volledig van de hand
Koken...
'Allen onder één dak' bij Ter Tolne
i
ÏÏM
Klaverveldenhof leuk
voor de Veste Tholen
somen zyn uy Heel uat mans
ID eet man geef ook ons een Kans!!:
Zoeken naar
50 miljoen
Leerzame excursie MLK-school
Donderdag 23 februari 1989
DE EENDRACHTBODE
11
Prot^hr. onderwijs
houdt zich op CNS na buiten actie
Moerland: b en w hadden ouders woensdag moeten steunen
De mondelinge rondvraag die eens per kwartaal in de Thoolse gemeenteraad
plaatsvindt, stond maandagavond met name in het teken van de onderwijsacties.
De PvdA reageerde scherp op de brief van b en w aan de directeuren van de Thool
se openbare basisscholen en de uitlatingen van wethouder van onderwijs J. Ver
sluijs in de E.B. van vorige week.
Inspectrice: Geïntegreerd gebouw nog geen recept voor geïntegreerd onderwijs
Met het aan elkaar bevestigen van twee schakels van
een papieren ketting opende inspectrice mevr. A.A.
Kolste vrijdagmiddag officieel het speel/werklokaal
voor de onderbouw van o.b.s. Ter Tolne in Tholen.
"De stap naar volledige integratie is nu gezet, want we
zitten nu als basisschool met z'n allen onder één dak,"
zei directeur J.F. Kousemaker.
Respect
Gemeente
Ouders
Politie
Braakballen
7000 mensen
Foutjes
Schriftelijk
Je moet
het gezien
hebben bij...
Multifunctioneel
Koud op de maag
De Casembroot
Wangedrocht
Aan de kant
5ê3^filsl f
De Montessorischool in Tholenfhier in beeld met leuzen bij de ingang) was met
de r.k. basisschool Sint Anthonius in Oud-Vossemeer de enige bijzondere school
die aan de onderwijsacties meedeed.
"Al geruime tijd wordt in het on
derwijs rigoureus bezuinigd", zo
begon raadslid I.C. Moerland - te
vens directeur van de Oosterschel-
deschool in Scherpenisse
maandagavond zijn betoog. "B
en W schrijven in de aanbiedings
brief bij de begroting 1989 dat de
rust na enkele turbulente jaren in
het onderwijs is weergekeerd. Was
dat maar waar! Met de bezuini
ging om 0.2 personeelsformatie
voor scholen kleiner dan 125 leer
lingen te schrappen, heeft het mi
nisterie bij het toch al zo
gedemotiveerde onderwijsveld,
olie op het smeulende vuur ge
gooid. De reactie bleef dan ook
niet uit. Vooral onze gemeente
met vier kleinere kernen heeft te
maken met de uitvoering van
slecht doordacht beleid. Het moet
de raad toch aanspreken, dat de
kleine dorpsschool langzaam ter
zijde wordt geschoven. Zal fuse
ren er dan toch nog van komen?
Op 15 februari heeft het Thoolse
openbare onderwijs, gesteund
door twee bijzondere scholen, een
actiedag gekend. Ongeveer 95
van de ouders hield hun kinderen
bewust thuis omdat men wel dege
lijk inziet, dat verdere bezuiniging
ten koste gaat van het onderwijs
en indirect ook de leefbaarheid
van de kleine kern aantast. Er was
grote solidariteit, want ook de
drie grotere scholen steunden de
actie.
De scholen hebben respect ge
toond voor een klein aantal
Dinsdagmiddag waren een aantal
kinderen van de MLK-school
Veste uit Tholen in Klavervelden-
hof te Bergen op Zoom op be
zoek. Klaverveldenhof ligt tussen
de bossen van Lievensberg en
Zoomland en is gesticht om voor
al de jeugd goed te leren omgaan
met de eigen omgeving, kinderen
en ook volwassenen bewust te
maken van relaties tussen natuur
en milieu.
Het centrum is ontstaan uit een
initiatief van een brede groep uit
het sociale leven: o.a. artsen, ac
countants, bankmensen, die het
belang van het milieu een warm
hart toedragen. Zij vonden het
zinnig om op deze wijze voor
natuur- en milieu educatie te zor
gen. De Klaverveldenhof werd op
8 juni 1987 officieel door mr. E.
Nijpels geopend. De stichting de
Ruiter West Brabant - Zeeland -
zo luidt de officiële naam van dit
centrum, dat ondergebracht is in
de vroegere jeugdherberg de Kla
vervelden, functioneert met vrij
willigers. Het gehele project in en
om de Klaverveldenhof gebeurt
onder supervisie van een school-
bioloog. Graag zou men zoveel fi
nanciële armslag willen hebben
dat er een eigen bioloog kan wor
den aangetrokken.
De gemeenten zien echter wel het
nut van de gehele onderneming
in, doch willen daar financieel
nog niet aan bijdragen. Ook aan
Tholen werd enkele malen tever
geefs om een subsidie gevraagd.
Motief van afwijzing was dat de
kinderen van Tholen dicht bij de
natuur leven en een dergelijke
vorm van educatie niet nodig heb
ben. De leerkrachten van het
basis- en voortgezet onderwijs
kunnen vanuit het centrum bege
leiding en ondersteuning krijgen
voor lessen en excursies. Een be
zoek aan de Klaverveldenhof is
een hele belevenis, zo was de erva
ring van de kinderen van de Veste
die ter gelegenheid van de verjaar
dag van een leerkracht daar op
bezoek gingen. Allereerst werd de
dia-serie over het bos bekeken,
met de knaagdieren, de uil enz.
Daarna ging de jeugd in 2 groe
pen naar het bos om naar sporen
e.d. te zoeken. Er werden niet al
leen mooie gave denne-appels op
geraapt, maar ook waar aan ge-
ouders die het niet met de actie
eens was. Er is ook gewoon les ge
geven en ook was er door de
ouders voor opvang gezorgd.
Het college zegt, dat het slecht
was georganiseerd en dat het van
niets wist. B en W waren zelfs ver
bolgen. Is het college tegen de ac
tie omdat men officieel van niets
wist? Had men de actie gesteund
als men het wel had geweten? Was
het gehele college tegen deze ac-
tievorm of was het een meerder
heidsbesluit?
In de E.B. van 16 februari vraagt
de wethouder van onderwijs zich
af, of de actie een spontane was
vanuit de ouders of een aangepra
te. De wethouder gaat hierbij te
ver. Hij gaat voorbij aan het feit,
dat de ouders best zelf kunnen be
palen wat hen te doen staat. Zij
hebben schijnbaar meer dan het
college in de gaten, wat er gaande
is en wat er op het spel staat. Het
is dan ook onjuist te suggereren,
dat de actiebereidheid geboren is
uit 'het aanpraten'.
Onze fractie betreurt de stelling-
name van b en w. Overal in den
lande komen steunbetuigingen
van de bestuurderskant. Hebben
die het dan zo mis? De relatie
bestuur-schoolbetrokkenen wordt
door dit collegestandpunt hope
lijk niet slechter. Dit zou onze
fractie ten zeerste betreuren.
Enige tijd geleden is door de poli
tie actie gevoerd. De burgemeester
knaagd was. Er werd een bezoek
aan de ambachtelijke boerderij
gebracht waar even met de konij
nen kon worden geknuffeld.
Terug in het centrum werd met
behulp van de microscoop onder
zoek gedaan naar de inhoud van
braakballen van uilen. Trots
toonde men elkaar de botjes en
restjes van muizen die daaruit te
voorschijn kwamen. Deze souve-
niers aan deze leuke, leerzame
middag mochten ingepakt in een
papiertje mee naar huis. Ook nu
weer bleek dat de combinatie van
buiten en binnen goed werkt.
Want een boom op een dia zien en
die even later met je eigen ogen en
handen waarnemen is leerzaam.
Het is geen droge stof die niet
blijft hangen. En ondertussen
wandelt men lekker door de na
tuur. Het niveau van het gehele
centrum is goed maar om de con
tinuïteit te waarborgen heeft men
volgens woordvoerster mevr. A.
Gerritsen toch meer geldelijke
steun nodig.
Dat dit educatief centrum in een
behoefte voorziet, blijkt wel uit
het feit dat er in 1988 totaal 7000
bezoekers kwamen en er in het
najaar tegen 25 groepen 'nee'
moest worden verkocht omdat
men geen bezetting had. Er zijn
regelmatig tentoonstellingen die
zeer gevarieerd zijn opgezet.
"Kijken met je handen" toont
bijv. hoe sporen in de natuur her
kend moeten worden, dat er veel
eetbaars is in de natuur, hoe een
eigen weerstation gebouwd kan
worden. Maar daarnaast is er op
zolder een tekenruimte waar men
aan de slag kan om tekeningen te
maken na observatie van zaken in
de natuur. Er is een schat aan do
cumentatie en de volwassen na
tuurliefhebber kan er zijn hart
ophalen aan de vele tijdschriften
waarop de stichting geabonneerd
is. De Klaverveldenhof heeft wan
delroutes op de balie liggen die te
gen geringe betaling tijdens ope
ningsuren kunnen worden opge
haald. U zult, evenals de kinderen
van de Veste, geen spijt hebben
van een bezoek aan de Klavervel
denhof.
heeft toen terecht begrip getoond
en de raad heeft door middel van
een brief haar steun betuigd. On
danks de andere manier van actie
voeren van de ouders dan de poli
tie, had het college begrip moeten
hebben en ondersteunend moeten
handelen. Het argument, dat met
het verloren gaan van een halve
schooldag het onderwijs geweld
wordt aangedaan, spreekt ons niet
aan. Het missen van 0.2 formatie
plaats zal het onderwijs veel meer
geweld aan doen en over een lange
periode.
Onze fractie heeft sterk de indruk,
dat het college het woord 'onwe
tend' zoveel nadruk heeft gege
ven, dat er voor ondersteuning
geen plaats meer was", aldus
PvdA-raadslid Moerland maan
dagavond.
"Het slechte weer is in onderwijs
land nog niet van de lucht",
merkte P. van Belzen op. Ook het
RPF/GPV-raadslid was benieuwd
naar de zienswijze van b en w en
de rapportage van de directeuren
over de actiedag.
Dat laatste was maandagavond
nog niet bekend, liet wethouder J.
Versluijs weten. Hij maakte wel
duidelijk, dat b en w op verschil
lende manieren tegen de bezuini
gingen in het onderwijs protest
hadden aangetekend: met een on
dersteunende brief tijdens een bij
eenkomst van de ABOP in
Heinkenszand en met brieven aan
de Eerste en Tweede Kamer. "B en
w kunnen nooit verweten worden,
dat ze geen zorgen heeft over de
onevenredige verdeling van de be
zuinigingen in het onderwijs", zei
de wethouder.
Hij vond niet, dat de onvrede over
en weer aangescherpt moest wor
den. Feit was voor Versluijs wel,
dat het gemeentebestuur als be
voegd gezag van de openbare
scholen niet door de directeuren
over de acties was ingelicht. Eer
der was juist afgesproken dat er
intensievere contacten nodig wa
ren. "Daarom zijn we verbolgen
dat de directeuren ons de acties
niet gemeld hebben. Dat is wel via
ouders gebeurd. We waren door
de ABOP alleen ingelicht over het
feit, dat hun leden geadviseerd
was om te staken. In plaats daar
van zijn echter de ouders geadvi
seerd om hun kinderen 15 februari
thuis te houden. Als men in on
overkomelijke moeilijkheden zou
komen, werd er voor opvang ge
zorgd, zo werd erbij vermeld."
Versluijs sprak van 'schoonheids
foutjes' omdat er geen duidelijke
keuzevrijheid was. "We steunen
de acties niet, maar we delen wel
de zorgen", zei de wethouder.
Van Belzen vond dat zijn vragen
volledig beantwoord waren, maar
Moerland wilde op korte termijn
een onderbouwde schriftelijke
reactie van b en w omdat verschil
lende vragen niet beantwoord
waren.
De burgemeester wees hem op de
spelregels van de rondvraag,
waarbij er vragen en antwoorden
mogelijk zijn, maar geen discus
sie. Moerland vond, dat de vragen
dan beter genoteerd hadden moe
ten worden. "We zijn echter zo
soepel, dat we b en w de tijd geven
om schriftelijk te antwoorden. We
hebben het goed bedoeld."
De burgemeester hield voet bij
stuk en verwees naar het regle
ment van orde. "Dan had u het
beter moeten voorbereiden, want
nu zijn er vragen met een open
einde gesteld. Ik wil geen discussie
over deze actuele zaak", aldus
Van der Munnik.
PvdA-fractievoorzitter J. de Bres
merkte op, dat er zoveel zorg is op
onderwijsterrein, dat deze zaak
zich leent voor een concrete
vaststelling van feiten en niet voor
verwarde discussies. Hij kondigde
aan, met schriftelijke vragen te
zullen komen om de door Moer
land gevraagde informatie van b
en w alsnog boven water te krij
gen.
De Thoolse raad was maandag
avond nogal uitgedund door ziek
te en vakantie, waardoor de
SGP'ers J. v.d. Jagt en A. Aar-
noudse, CDA-fractievoorzitter
W.C. van Kempen en VVD-
raadslid J. v.d. Heuvel ontbraken.
VERVOLG VAN PAG. 1
In een vroeg stadium heeft de
ABOP gewezen op komende ac
ties en de wijze van uitvoering was
ook bekend of kon dat voor een
belangstellend bestuur in elk geval
zijn.
De suggestie, dat de ABOP buiten
schot zou willen blijven, door zich
achter de ouders te verschuilen, is
belachelijk, maar ook kwalijk in
die zin, dat we dat uit de krant
moeten vernemen. Buiten welk
schot trouwens? Voor dergelijke
losse flodders hoeven we al hele
maal niet bang te zijn.
...de keuken vandaag de
dag is functioneel.
Een plek om praktisch
te werken, die
gemakkelijk te
onderhouden is en
daarnaast perfect
aansluit op uw verdere
leefomgeving.
Stijlvol, maar vol
praktische snufjes en
slimme, smaakvolle
ideeën. Jan Buermans
van de Schelde maakt
zo'n keuken voor u...
mooi, praktisch en
doordacht in alle
details.
Duikt u maar alvast in
de recepten, de Schelde
zorgt voor de rest.
Kom maar'ns kijken
en praten.
Advertentie I.M.
Tijdens de besprekingen dinsdag
tussen minister Deetman en de
onderwijsvakbonden in Den
Haag heeft de minister verklaard,
de bezuiniging van '50 miljoen
gulden op de personeelssterkte
voor kleine scholen opnieuw te
willen bekijken. Hij zei dat met
tegenzin te doen, maar de minis
ter wilde nagaan op welke posten
'binnen het totaal van middelen'
een oplossing gevonden kan wor
den. Gesproken werd over het
weghalen van geld uit de reserves
voor de rechtspositie van het per
soneel, maar daar gaan de bon
den niet mee accoord. In
afwachting van een notitie van de
minister zijn de bonden al begon
nen met het voorbereiden van
nieuwe acties, begin maart.
We betreuren, dat acties als deze
kennelijk nodig zijn, maar we zijn
er trots op, dat als ze nodig zijn,
ze zo geslaagd kunnen worden ge
noemd en dat de ouders zo'n be
langrijke rol hebben gespeeld. Het
is een schromelijke onderschat
ting van de ouders, wanneer dan
ook nog afgevraagd wordt of het
de ouders niet is aangepraat. Die
zijn veel mondiger dan b en w
blijkbaar denken. Dat de ouders
ook gebruik hebben gemaakt van
de informatie die de ABOP op dit
punt kon verstrekken, dat vinden
wij heel plezierig. Ook daarvoor
is een vakbond", aldus ABOP-
voorzitter Venekamp in zijn brief
aan b en w van Tholen.
Om de leerlingen van de groepen
1 en 2 in het gebouw aan de Mo-
lenvlietsedijk te kunnen herber
gen, werden een werklokaal en
een speellokaal aan de bestaande
school gebouwd. Ook kwam er
een buitenberging voor het speel
materiaal en de speelplaats werd
groter gemaakt ten koste van een
stukje groenvoorziening. In de
nieuwe vleugel werd een toilet
voor minder-validen geplaatst.
Het speellokaal neemt volgens
Kousemaker een bijzondere plaats
binnen de school in. "Het wil dus
niet zeggen dat hierin alleen
gespeeld wordt als het buiten niet
mogelijk is. Het speellokaal no
digt uit, zowel voor de leerkracht
als de leerlingen." De directeur
noemde het een voordeel dat het
materiaal kan blijven staan voor
de volgende groep. Bovendien is
het heel wat hygiënischer dat de
kleutergymnastiek gescheiden kan
plaatsvinden van alle andere acti
viteiten.
Nog belangrijker vond Kousema
ker de multifunctionele vloer,
waardoor de zaal voor meer doel
einden te gebruiken is. "Denkt u
nu niet dat een multifunctionele
vloer volgens de voorschriften is,
nee," hield hij zijn gehoor voor.
"Wat je graag wij en wat voor de
kinderen/de school beter is, wil
nog niet altijd zeggen dat dat dan
ook kan. Het moet ook betaald
worden en dat zijn altijd meer
kosten. En in deze tijd van bezui
nigen is dat nagenoeg niet meer
mogelijk. Toch zit die vloer erin
en dat heeft te maken met voor-
en nadelen, overleg, overtuiging
en voordelen ten opzichte van on
derhoud; voordelen op lange ter
mijn want we hebben ook te
maken met londonormen." Uit
eindelijk betaalde de gemeente de
meerkosten, terwijl de ouderraad
en medezeggenschapsraad de aan
gebrachte belijning betaalden. De
Pulastic 2000 sportvloer is gele
verd en geplaatst door Descol De
venter.
Kousemaker merkte op dat zelfs
de leerkrachten mogelijkheden
zagen om zich in het speellokaal
te ontspannen. "De 40 uren van
minister Deetman, die elke leer
kracht per week op school door
zal moeten brengen, vielen ons
wat koud op de maag. Nu met dit
speellokaal levert dat voor ons
geen problemen meer op," grapte
hij. Tot slot bedankte hij de firma
Muller, Moerland, dhr. Snoep, de
gemeente en De Schelde, die met
elkaar het motto 'onder één dak'
verwezenlijkten.
Vorige week woensdag was het bij
alle openbare basisscholen op
Tholen en Sint-Philipsland en bij
twee basisscholen voor bijzonder
onderwijs op Tholen bijzonder
stil. De meeste kinderen bleven
thuis als vorm van protest van de
ouders tegen de bezuinigsmaatre-
gelen van minister Deetman, die
vooral de kleine scholen op het
platteland treffen. Drie scholen
werden door ouders bezet: de
Montessorischool in Tholen, de
Oosterscheldeschool in Scherpe
nisse en De Schalm in Stavenisse.
Op scholen die niet bezet waren,
kreeg een klein aantal kinderen
les of hielden de leerkrachten zich
bezig met andere schoolwerk-
zaamheden. De protesten richtten
zich tegen het korten op formatie
plaatsen van leerkrachten. Scho
len met minder dan 125 leerlingen
moeten het in de voorstellen van
Deetman met minder leerkrach
ten doen. Ook scholen met meer
dan 125 leerlingen hebben de laat
ste jaren te maken gehad met het
inkrimpen van personeel.
Zo zag de openbare De Casem-
brootschool in Sint-Annaland het
aantal leerkrachten de afgelopen
jaren verminderd worden. Be
schikte de school eerst over 6.1
formatieplaats bij 120 leerlingen,
momenteel kan de school slechts
over 5.6 formatieplaats beschik
ken terwijl de school is gegroeid
tot 150 leerlingen. Gaan de'bezui
nigingen door, dan betekent dit
voor deze Sutallandse school dat
het aantal leerkrachten terug
De inspectrice voor hét basison
derwijs mevr. A.A. Kolste zei blij
te zijn nu eens andere spandoeken
te zien en spreekkoren te horen
dan woensdag bij de acties. "Ik
stel het op prijs dat de school dit
moment aangrijpt om te laten
zien dat van volledigheid sprake is
aan het einde van het proces van
integratie." Ze voegde daaraan toe
dat een geïntegreerd gebouw nog
geen recept is om geïntegreerd te
werken als basisschool. Bewe-
gingslessen zijn volgens mevr.
Kolste niet alleen gekoppeld aan
gtym of expressie, maar kunnen
ook bij andere vakken dienst
doen. "De mensen moeten leren
het lokaal helemaal geïntegreerd
te gaan gebruiken. Doe je best die
multifunctionaliteit uit te buiten,"
besloot ze.
Wethouder J. Versluijs ging terug
naar de invoering van de Wet op
het basisonderwijs op 1 augustus
1985. "Oorspronkelijk was Ter
Tolne in vier locaties gehuisvest,
een verre van ideale situatie als je
over integratie praat." Twee flinke
verbouwingen aan het hoofdge
bouw en daarvóór ook al twee
verbouwingen moesten verande
ring in die situatie brengen. "Dan
kun je je afvragen of er een wan
gedrocht was ontstaan, maar dat
was duidelijk niet het geval," zei
Versluijs. De randvoorwaarden
'voor geïntegreerd onderwijs zijn
er nu volgens hem. "Ter Tolne
heeft de jongsten thuisgehaald en
daarmee de toekomst in huis ge
haald." Hij wees op een stukje
historie, doordat de uit 1955 date
rende stichtingssteen van De Win-
moet naar 5.4 maar volgend
schooljaar 1989 - 1990 zal men
toch recht hebben op 6 leerkrach
ten.- Op De Casembrootschool
kregen overigens tijdens de on
derwijsacties 12 kinderen gewoon
les. Van de bijzondere scholen
hebben alleen de Rooms-
Katholieke basisschool Sint An
thonius in Oud-Vossemeer, de
Montessorischool in Tholen en de
Christelijk Nationale School De
Regenboog in Tholen van zich la
ten spreken. De Sint Anthonius
bleef nagenoeg verstoken van
leerlingen, de Montessori werd
door ouders bezet en de C.N.S.
schreef namens het bestuur, de
ouderraad en medezeggenschaps
raad een brief naar het ministerie
om uiting te geven aan hun zorg
over de gevolgen van de maatre
gelen voor hun school. De acties
in het bijzonder onderwijs op
Tholen zijn op initiatief van de
ouders ondernomen. Het direc-
teursoverleg bijzonder onderwijs
Tholen/St. Philipsland heeft over
de acties geen gezamelijk stand
punt ingenomen. Volgens de
voorzitter C.A. Egas, directeur
van de protestant-christelijke ba
sisschool Juliana van Stolberg in
Sint-Maartensdijk (105 leerlin
gen) is dit onderwerp wel als
agendapunt voor de vergadering
opgenomen, maar is het aan iede
re school om te bepalen of er eni
ge vorm van protest zal plaatsvin
den of niet. Egas wijst erop, dat
elke school een eigen bestuur
heeft.
Bij het directeursoverleg
zijn 10 bijzondere scholen aan
gesloten. "Als kring hebben wij
in ieder geval geen actie onderno
men", aldus Egas.
gerd in de uitbreiding van Ter
Tolne is ingemetseld.
Volgens de wethouder is men op
Tholen een heel eind op het goede
pad met de integratie van de huis
vesting van scholen. Als een van
de moeilijke zaken noemde hij
Scherpenisse, waar nog geen
oplossing is voor de twee scholen
in één. Nu is de CNS De Regen
boog in Tholen aan de beurt, wat
iets wordt versneld omdat de
Montessorischool meer ruimte
nodig heeft. Daarna komt de
School met de Bijbel in Sint-
Annaland onder één dak. Bij de
bijzondere school in Sint-
Maartensdijk staan de gebouwen
al wel op één terrein, maar zijn
nog niet verbonden.
De vorig jaar gepensioneerde
kleuterleidster mevr. J. Ketelaars-
Boot vertelde blij te zijn, dat ze
nog mee had kunnen helpen met
het inrichten van de nieuwe ruim
te. Ze kon meepraten over het ge
ven van gym- en andere lessen in
hetzelfde lokaal, want 39 jaar
lang moest ze daarvoor tafels en
stoelen aan de kant schuiven.
Toen er het laatste jaar een lokaal
beschikbaar kwam, was er geen
materiaal. Een oude mat en een ij
zeren hek werden daarop van bui
ten naar binnen gezet. Mevrouw
Boot liet haar felicitaties aan Ter
Tolne gepaard gaan van een klok
en drie zwarte pietenpakken.
Morgen, vrijdag, wordt de inte
gratie van de School met de Bijbel
in Oud-Vossemeer gevierd en op
woensdag 8 maart gebeurt dat bij
Die Heenetrechtschool in dezelfde
plaats.
De gasten bij de officiële ingebruikname van het speellokaal van o.b.s. Ter Tolne worden door de kinderen van
groep 1 en 2 op een overduidelijke manier verwelkomd.
De grote openbare basisschool Ter Tolne in
Tholen was solidair met de kleine scholen.
