Hout- en bouwbond huldigt 100e lid
'Waterschap moet
dijk verbeteren'
Groot aantal Thoolse dijken
vegetatiekundig waardevol
is
ifs
0
CADEAU-IDEE:
PFAFF-jubileum naaimachine
nu 250,- VOORDELIGER!
€333 W. Rikken b.v.
FNV-vaantje en twee zilveren jubilarissen in Oud-Vossemeer
Roosendaal of
Goes voor de
belastingen?
Inventarisatie van planten werkgroep Natuurvereniging Tholen
Negenentachtig jarige C. Franke-Tichem fanatiek klaverjasser
Donderdag 10 november 1988
DE EENDRACHTBODE
9
Voor het eerst telt de afdeling Oud-Vossemeer van de
bouw- en houtbond FNV meer dan honderd leden. De
18-jarige Fred Hommel Jac.zn., die de honderd vol
maakte, werd daarom vrijdagavond in het zonnetje ge
zet door het afdelingsbestuur en door
districtsbestuurder H.E. Lenting. Deze reikte verder
twee zilveren spelden uit aan A. Wagemaker uit St-
Philipsland en aan L. Berkeij voor hun 25-jarig lid
maatschap van de vakbond.
Vaantje
Gemeente: recreatiedruk Gorishoek neemt toe
Racebaan
Kleding maken zonder ergernis!
met ONDER- en BOVENTRANSPORT
(tot 6 dec. 1988)
Minder veilig
Kracht
Negen leden
Zeer fraai
Voor de 89-jarige Kaatje Franke-Tichem kwam het
als een verrassing. Tijdens de jaarlijkse feestavond
van de klaverjas-club De Pendelaars uit Sint Maar
tensdijk werd ze zaterdagavond in de bloemetjes gezet
wegens haar 25-jarig lidmaatschap. Samen met M.C.
Kwaak (46) kreeg de hoogbejaarde kaartspeelster uit
handen van voorzitter A.C. Arts een jubileumtegel.
Mooie tijd
Grote waarde
36 dijken
Wetenschappelijk
onderzoek
&e dZeddett 'Kofr
iets te doen aan de al jaren be
staande vacature van voorzitter.
Waarnemend voorzitter P.C. Tim
mermans (tevens secretaris) was
blij met de grote opkomst van de
leden voor deze avond, want met
inmiddels 103 leden bereikte de
afdeling een mijlpaal. Timmer
mans zwaaide zijn mede
bestuurslid D.A. Lindhout lof toe
wegens diens grote activiteit bij
het werven van nieuwe leden. Van
de afdeling Oud-Vossemeer ma
ken een twintigtal leden uit Sint-
Philipsland deel uit. Als hun con
tactman fungeert C. den Braber,
die dit jaar samen met J.F. Hom-
Zeker is dat het belastingkantoor
in Bergen op Zoom(zowel de in
spectie als het ontvangkantoor)
wordt opgeheven, maar of de in
woners van Tholen en St. Philips-
land nu onder Roosendaal of
Goes gaan vallen, dat is nog onbe
kend.
Het personeel van de belasting
dienst Bergen op Zoom is in elk
geval een stuk gerustgesteld na
een gesprek met de bijzondere
ambtelijke commissie. Er is over
eenstemming bereikt om in Roo
sendaal zowel de belastingzaken
voqr ondernemers als voor parti
culieren onder te brengen. "Er
heerst nog geen hoerastemming,
maar daar kunnen we ons toch
beter in vinden. Roosendaal is be
ter bereikbaar dan Breda", ver
klaarde dhr. Van Tienen van de
belastingen Bergen op Zoom.
Eerst was het alleen de bedoeling
de belastingzaken van onderne
mers in Roosendaal te behartigen,
maar die van particulieren alle
maal in Breda onder te brengen.
"Bergen op Zoom is in elk geval
van de kaart verdwenen."
Voorzitter Kamps van de dienst
commissie Breda deelde tijdens de
gesprekken met de bijzondere
ambtelijke commissie mee, dat de
mogelijkheid om Tholen/St. Phi-
lipsland bij het belastingkantoor
Goes in te delen, nu weer open
waren. Die plannen voor een an
dere indeling van de belastingge
bieden worden nog nader
besproken.
mei het bestuur kwam versterken.
Timmermans riep de aanwezigen
("de opkomst is heel anders als
bij een jaarvergadering") op om
"Je bent er jong bij," zei H.E.
Lenting tegen Fred Hommel. De
achttienjarige werkt als timmer
man bij Gebr. Koudijs in Oud-
Beijerland. Lenting vertelde dat er
binnen het FNV een jongerenclub
bestaat voor het behartigen van
de specifieke belangen van die
groep. Ook noemde hij de specia
le cursussen die er zijn. Namens
de bond overhandigde hij een wa-
De Gorishoeksedijk die dienst doet als hoofdontsluiting van het recrea
tiegebied Gorishoek, is te smal. Dat stelt de gemeente Tholen in het
concept-bestemmingsplan Wulpdal. De gemeente Tholen bereidt plan
nen voor om in het gebied tussen camping De Zeester en camping Go
rishoek een zomerwoningenpark te verwezenlijken. Het gaat hierbij om
225 huisjes, een zogenaamde elk-weer-voorziening (tennishal, zwem
bad, restaurant, ontspanningsruimte) die geëxploiteerd zullen worden
door bouwbedrijf Uytdewilligen uit Oud Vossemeer en projectontwik
kelaar Apron uit Rotterdam.
Als gevolg van de uitbreiding van
de voorzieningen voor toeristen
zal de druk op de Gorishoekse
dijk en de Brijhoekseweg/Har-
togsweg toenemen. De gemeente
schat dat ongeveer 500 personen
per etmaal de 'elk-weer-
voorziening' gaan bezoeken, 'het
geen overeenkomt met 150 perso
nenauto's per etmaal (300 motor
voertuigen -mvt- per etmaal).
Voor de zomerhuizen geldt een
toename van 730 mvt per 24 uur.
De verkeersbelasting voor de Go
rishoek zal derhalve stijgen van
723 (telling in juni 1984) tot 1135
per etmaal. In de weekeinden ligt
dat nog hoger. Dan worden er
1230 mvt - en verwacht tegen 818
volgens de telling van 1984. Ook
op de Hartogsweg/Brijhoekseweg
vindt een toename plaats, maar
wegens de wegbreedte van 4.60
meter acht de gemeente dit weg-
profiel voldoende breed. De Go
rishoeksedijk die 3.20 breed is,
wordt in de randvoorwaarden
voor verdere planontwikkeling te
smal genoemd.
Onlangs heeft het waterschap bij
wijze van proef betonblokken
naast het asfalt op de Gorishoek
sedijk aangebracht (Het water
schap beheert deze dijk). Volgens
ing. M.J. Giljam van het water
schap is het beleid van het bestuur
er niet op gericht de dijk te verbre-
BERGEN OP ZOOM: Zuivelstraat 19, tel. 35878
ROOSENDAAL: Nieuwe Markt 48, tel. 35546
Advertentie I.M.
den met asfalt tot 4.60 m zoals
Hartogsweg. "Dan wordt het een
racebaan. Dan kun je in elke
bocht wel een ziekenwagen zetten.
Dan worden er snelheden ontwik
keld die veel hoger zullen liggen
dan nu al het geval is," aldus Gil
jam. De strook van betonblokken
beslaat een paar honderd meter en
is bedoeld voor fietsers of auto's
die uit moeten wijken. De blokken
zijn een halve meter breed. Gil
jam: "Hiermee willen we voorko
men dat een fietser de berm in
moet. Een dergelijke constructie
wordt ook op provinciale wegen
toegepast." Giljam verwacht, dat
door een verbreding met asfalt het
voor weggebruikers een aantrek
kelijke route wordt om naar Go
rishoek te gaan. "Tellingen die wij
in dat gebied maken, wijzen uit,
dat er veel meer verkeer over de
Hartogsweg gaat. Kom je van
Smurdiek, dan is dat niet veel
meer omrijden." Giljam wijst op
het kronkelige karakter van de
Gorishoeksedijk die een remmen
de werking uitoefent op de auto
mobilist. "De bermen kunnen we
wel verharden maar het gaat er
om de weg gevoelsmatig smal te
houden. "Wordt de weg met as
falt verbreed, dan wordt volgens
Giljam dat effect teniet gedaan.
Over de aanleg van de strook be
ton stelde K.A. Heijboer vragen
in de commissie ruimtelijke orde
ning. "Wordt er voor deze
constructie gekozen?" vroeg de
SGP-er aan burgemeester H.A.
van der Munnik. Deze antwoord
de dat de wegbeheerder, dus het
waterschap, er niet aan kan ont
komen om de weg te verbeteren
'als de breedte van de weg onvol
doende wordt omdat de drukte
toeneemt'. "De gemeente is geen
eigenaar noch beheerder, we kun
nen niet verder dan het planolo
gisch zo verwoorden," aldus de
voorzitter van de commissie. Heij
boer vond dat het college in deze
de vinger aan de pols moet hou
den. "Waar nu voor gekozen
wordt, vind ik een minder veilige
oplossing," meende hij.
terpas. Datzelfde cadeau kreeg
penningmeester Lindhout, die
Fred Hommel als lid inschreef.
"Over jouw hoofd wil ik alle ka
derleden bedanken voor hun in
zet. Als jullie er niet zijn kun je
als bond wel inpakken," zei Len
ting. Hij overhandigde voorzitter
Timmermans namens de vakbond
een vaantje met standaard als blij
vende herinnering. Op zijn beurt
schonk Timmermans een envelop
pe met inhoud aan Fred Hommel
en een boeket aan diens moeder.
Lenting noemde het ledental van
103 buitengewoon. "Op het plat
teland is de organisatiegraad met
name in Zeeland ontzettend
hoog," zei hij. De districts
bestuurder benadrukte het belang
daarvan. "In de bouw hebben we
erg veel leden. Daarom is de
bouw-cao ook altijd de kop voor
andere sectoren."
"Het aantal leden is de enige
kracht van de vakbeweging. Daar
om zetten we jubilarissen ook al
tijd in het zonnetje," aldus
Lenting. Hij vertelde dat woens
dag in Sint-Maartensdijk was
gesproken over de nieuwe cao-
voorstellen en dat verder veel aan
dacht wordt geschonken aan de
arbeidsomstandigheden in de
bouw. Het lidmaatschap van de
vakbeweging wilde hij doortrek
ken naar het gezin. "De vrouw
moet er achter staan." Voor het
25-jarig lidmaatschap reikte hij
De bouw- en houtbond FNV kon in Oud-Vossemeer het honderdste lid inschrijven. Fred Hommel (midden)
werd daarom door het bestuur in het zonnetje gezet, samen met L. Berkeij (links) en A. Wagemaker (rechts)
die 25 jaar lid van de vakbond waren.
vervolgens de zilveren FNV-speld
uit aan A. Wagemaker en L. Ber
keij. Zij kregen ook een kaars met
kandelaar. Namens de afdeling
waren er bloemen.
Onder de ongeveer vijftig aanwe
zigen in café De Hoop waren di
verse leden die al eerder wegens
langdurig lidmaatschap werden
onderscheiden. De avond werd
besloten met het spelen van enkele
ronden bingo.
In het najaar van 1985 werd door
de leden van de plantenwerkgroep
van Natuurvereniging Tholen
besloten tot een inventarisatie van
de dijkhellingen op het eiland
Tholen.
Het plan voor een inventarisatie is
in 1984, kort na de oprichting van
de vereniging al eens ter sprake
gekomen. De uitvoering werd
echter tot 1986 uitgesteld. De le
den die zitting namen in de werk
groep, moesten eerst voldoende
kennis terzake vergaren. De ach
tergrond van het plan lag in de
voorkennis die enkele leden van
de vereniging hadden:
Al een tijdje was bij een aantal
biologen het een en ander bekend
over de Thoolse dijkenflora.
"Onwillekeurig drong zich, wat
kwaliteit betrof, een vergelijking
op met de bekende en geroemde
bloemdijken van de zak van Zuid-
Beveland," zegt secretaris Julia
Lebeau. "Nog een reden was, dat
we gegevens wilden hebben over
de aanwezigheid van bepaalde ve
getaties op de verschillende dij
ken. Met deze gegevens en die van
de jaren na 1986 is de ontwikke
ling van de dijkhellingen globaal
na te gaan. Ook kunnen aan de
hand van de gegevens verbeterin
gen of verslechteringen, bijvoor
beeld als gevolg van mestdumpin-
gen of het beheer, beter worden
geconstateerd."
Negen leden zijn in de zomer van
1986 begonnen onder leiding van
de Gerard Westerweel, die als bi
ologieleraar aan de Rijksscholen
gemeenschap werkzaam is en in
1986 het voorzitterschap van de
plantenwerkgroep had. De leden
van de werkgroep hadden, voor
dat zij hun taak begonnen, geen
speciaal onderricht gehad, maar
zich in de loop der tijd wel bijzon
der voor het onderwerp geïnte
resseerd.
De werkzaamheden probeerde
men steeds gezamenlijk te doen.
Dat betekende wel, aldus Julia,
dat je geen drie dijken, maar zes
dijken inventariseerde. Twee we
len meer dan een en het was ook
praktischer, omdat men in de
boekjes en gidsen kon snuffelen,
terwijl de ander weer verder ging.
Maar na het 'veldwerk' was men
als deelnemer nog niet klaar. Dan
moest thuis het verhaal nog wor
den uitgetypt, er moest een verge
lijk met het onderzoek van de
Provinciale Planologische Dienst
(PPD) worden gemaakt.
Het was een arbeidsintensieve
zaak, maar wel bijzonder interes
sant. Er zijn geen grote verrassin
gen aan het licht gekomen. "Een
enkele maal lezen we in de inven
tarisatie iets over knopig doorn
zaad, terwijl de PPD dat als
Zeeuws doornzaad gerubriceerd
heeft. Bloemen aan een dijk die
wij daar niet tegenkwamen. Maar
de PPD inventariseerde in het
voorjaar 1985 en wij zomer 1986
dus dat is dan best mogelijk."
De inventarisatie had als gevolg
dat de plantenwerkgroep de win
ter aansluitend aan de inventari
satie heeft besteed aan het deter
mineren van biezen, grassen, zeg
ge enz. Dit blijft namelijk een
moeilijk onderwerp. Deze winter
wil men als vervolg de gele com
posieten onder de loupe nemen.
Ook deze zijn vreselijk moeilijk
uit elkaar te houden, zoals de fa
milies van het havikskruid, bigge-
kruid etc.
ratelaar
veldzuring
Daar de inventarisaties vrij grote
oppervlakten beslaan, durfde de
Natuurvereniging het niet aan iets
te concluderen over het voorko
men van verschillende plantenge
meenschappen.
Uit de soortenlijsten kan men ten
onrechte de conclusie trekken dat
de gehele dijk interessant of onin
teressant is. Bij sommige dijken is
wel de gehele dijk zeer fraai ont
wikkeld, bijvoorbeeld de Pluim-
potdijken, de Eerste dijk, de
De Pendelaars huldigt trouwe leden
De voorzitter toonde zich zeer in
genomen met de trouwe leden van
de vereniging die vorig jaar het
zilveren jubileum vierde. Het
oudste lid wordt elke vrijdag
avond door één van de bestuursle
den opgehaald uit het bejaarden
tehuis Sint Maartenshof. "Ik heb
heel mijn leven al gekaart," zegt
mevrouw Franke, "vanmiddag
heb ik nog zitten jokeren en maar
75 cent Verloren." Gemiddeld
haalt Kaatje zo'n 4500 punten per
avond. Met wie ze speelt, vindt ze
niet belangrijk, winnen staat voor
haar op de eerste plaats. Aan
stoppen met klaverjassen denkt
mevrouw Franke helemaal niet:
"Zo lang ze me komen halen en
terugbrengen, ga ik door. En ik
lust ook graag een borreltje, zet
dat er ook maar bij," zegt Kaatje.
mooie tijd gevonden. Zeker vroe
ger als we naar andere clubs reis
den om te spelen," zegt de jubila
ris, wiens echtgenote een bos
bloemen werd aangeboden 'voor
al die avonden dat ze Rinus naar
de club liet gaan'. Op de feest
avond in café Smerdiek werd een
spelletje bingo gespeeld. Kaatje
Franke won net voordat ze de te
gel kreeg een hamer: "Daar kun
je hem mee aan de muur spijke
ren," werd er uit de zaal ge
roepen.
Bestuurslid Piet Bazen verzorgde
verder het spel 'cijfers en letters'.
Er moest flink worden nagedacht
om uit de gekregen letters een zo
groot mogelijk woord te vormen
en uit de gekregen cijfers het gege
ven getal zo dicht mogelijk te be
naderen. Er waren zes finalisten,
die een eindspel speelden; Corrie
Franke kwam daaruit als winnaar
tevoorschijn.
Rinus Kwaak kwam op zijn 21-ste
bij de klaverjasclub nadat hij de COI1ip6titi8
militaire dienst had verlaten.
Voor Kwaak is dit niet zijn enige
zilveren jubileum. Ook bij de fir
ma Huurman in Delft maakte hij
als uitvoerder 25 jaar vol. Kwaak
is een tijdlang secretaris van de
vereniging geweest. Nu is hij ge
woon lid. "Ik heb het altijd een
Vrijdag speelde De Pendelaars een
competitiewedstrijd. De uitslag
daarvan: 1. J. van Gorsel 5520 p.,
2. M. Kwaak 5289 p., 3. J. van
Zetten 5283 p., 4. P. van Bloppoel
5062 p., 5. J. van Splunter 4979 p.,
6. mevr. Franke 4849 p., 7. C.
Landa 4791 p., 8. H. Zwagemaker
4553 p., 9. M. van Bloppoel 4533
p., 10. J. v.d. Werf 4479 p., 11. M.
den Haan. 4348 p., 12. A. Arts
4206 p., 13. W. Dane 3968 p., 14.
mevr. Waasdorp 3908 p., 15. K.
Waasdorp 3844 p., 16. L. Kamp
man 3823 p., 17. J. Knuist 3801 p.
Oud-Vossemeersedijk en andere;
voornamelijk de meeste oudland-
dijken.
Bij bovengenoemde dijken zijn
relatief kleine stukken niet zo in
teressant. Een voorbeeld van zo'n
oninteressant stuk treft men aan
op de Groene dijk, en wel waar
deze aansluit op de zeedijk. Op
dit stuk groeit voornamelijk
brandnetel als gevolg van mest-
dumping.
Van een aantal dijken is maar een
klein stukje de moeite waard en
bestaat de rest voornamelijk uit
weilandgrassen, zoals Engels raai-
gras. Een voorbeeld van laatstge
noemde dijken is de Derde dijk
bij Sint Maartensdijk, waar bij de
aansluiting op de zeedijk een
prachtig stuk ligt met onder ande
re wilde marjolein, gele mor
genster, Zeeuws doornzaad en
glad parelzaad.
Ondanks alle tekortkomingen in
de methode van inventarisatie kan
er toch gesteld worden, dat een
groot aantal dijken vegetatiekun
dig van vrij grote waarde is. Ze
kunnen zeker vergeleken worden
met de in de inleiding reeds ge
noemde bloemdijken van de zak
van Zuid-Beveland. Bovendien is
de potentiële waarde van een aan
tal dijken hoger dan de huidige.
Door een niet-optimaal beheer
komen bepaalde dijken niet ge
heel tot hun recht.
In dit kader kan genoemd worden
het niet regelmatig (zoals eenmaal
per jaar in dezelfde maand) maai
en van dijken, waardoor verrui
ging optreedt, of het overbemes-
ten van dijken wat de floristische
waarde ook niet ten goede komt.
De potentiële waarde op korte ter
mijn is overigens niet alleen af
hankelijk van het gevoerde of te
voeren beheer, maar heeft zeker
ook te maken met het materiaal
waaruit de bovenlagen van de dij
ken zijn opgebouwd. Zo zal een
dijk met zandige kalkrijke boven
laag sneller een gunstige ontwik
keling te zien geven bij een
bepaald beheer dan een met klei
afgedekte dijk.
Voor een gunstige ontwikkeling
zijn ook de ligging ten opzichte
van de zon, beschaduwing, hu-
musvorming onder aanwezige bo
men, van belang.
De plantenwerkgroep heeft de ge
gevens vergeleken met die van de
PPD en daarbij nog heel wat ver
schillen geconstateerd. Zo trof de
Natuurvereniging bijvoorbeeld op
de Eerste Dijk geen reukgras, zee
groene zegge, muizeoor, gewone
veldbies, wilde marjolein,
grasmuur, ijzerhard, ruige anjer
en knopig doornzaad aan, maar
de PPD wel. Gedeeltelijk kan dit
veroorzaakt zijn door het feit, dat
er bij de waarneming van de plan
tenwerkgroep al gemaaid was.
"Bovendien zijn wij maar ama
teurs en de PPD heeft beroeps
krachten", zegt Julia Lebeau.
"Bloeiende planten en kruiden
kennen we meestal wel, maar ver
schillende grassen en zegge min
der."
De verschillende in de Joanna
Maria- en Priestermeetpolder wa
ren: grote waterweegbree, echte
heemst, zeegroene zegge, stekel-
zegge, glad walstro, mannagras,
gevleugeld hertshooi, zilte rus,
kattedoorn, blauw waldstro,
goudhaver, ijzerhard, rode water
ereprijs en zanichellia.
kropaar
kruipertje
beemdgras
De plantenwerkgroep inventari
seerde de volgende (binnen)dijken
op Tholen: Groenedijk, Eerste
Dijk, Oude Sint-Annalandse weg,
Vierde Dijk, Tweede Dijk, Melias-
weg, Derde Dijk, Westkerkseweg,
Gorishoeksedijk, Oostelijke en
Westelijke Pluimpotdijk, Kleine
Dijk, Joanna Mariapolder,
Priestermeetpolder, Broeksedijk,
Stoofdijk, Noorddijk, Mallandse-
weg, Essendijkweg, Roolandse-
dijk, Oud-Vossemeersedijk,
Molendijk, Mareweg, Vermuyen-
weg, Zuiddijk, Polderdijk, Boom-
dijk, Razernijweg, Hiksedijk,
Vogelsangsedijk, Leguitsedijk,
Vrijberghsedijk west- en oostzij
de, Puitsedijk, Nieuwlandsedijk,
Molenvlietsedijk en Watervlietse-
dijk.
Varkensgras
Scherpe Boterbloem
Samenvattend kan gesteld wor
den, dat de Thoolse dijken inte
ressant genoeg zijn voor een we
tenschappelijk onderzoek, dat
zich vooral zou moeten toespitsen
op de voorkomende plantenge
meenschappen.
Dit nadere wetenschappelijk on
derzoek kan dan de basis vormen
voor het opstellen en uitvoeren
van gepaste beheersmaatregelen.
Aldus kunnen voor Tholen (en
Zeeland?) belangrijke natuurwe
tenschappelijke dijken bewaard
blijven, aldus de plantenwerk
groep van de Natuurvereniging
Tholen.
"IK ZAG, IK ZAG, WAT JE
VROUW NIET ZAG"
"Jij bent altijd zo pienter en
past zo goed op te tellen, ke
rel? Zag ik jouw vrouw van
daag met een nieuwe bril op?
Klopt dat?"
"Ja".
"Kom je dan vanavond met
haar eens bij mij een kopje
koffie drinken? Kan zij de bril
van mijn vrouw ook eens zien.
Dezelfde. Ik zag het duidelijk.
En er is maar één kleinigheid
anders: Mijn vrouw heeft 'm
al vier jaar. Van 0PTICIËN VAN
MIL. Of zou die vier jaar op de
mode vooruitlopen?"
ARN. van MIL
Bergen op Zoom
WOUWSESTRAAT 8
Advertentie I.M.
