Weemoed op de valreep
van de laatste overtocht
afscheidy maar een nieuw begin
Het veer Anna Jacobapolder-Zijpe vaart nooit meer
Liturgie
Donderdag 14 juli 1988
DE EENDRACHTBODE
9
Tuinameublement
Vossen
Nostalgie
Beschermengel
Zwervend
Gevaren
Dood
Leven
Kijk vooruit
Niet omzien
Redding
Aangezien het om de Verkondigde in plaats van om |\ja vjer jaar cer. Kerk Anna Jacobapolder en Oud-Vossemeer
de verkondiger gaat, heeft ds. D.M. Knibbe zondag J r
zijn afscheid van de Gereformeerde Kerken Anna Ja
cobapolder en Oud-Vossemeer zo sober mogelijk ge- M 5 I w 2 m-m
houden. Hij zag zijn vertrek naar Sint Pancras ook S lm li 113 Er V S itl B lV IS M 00M
eigenlijk niet als een afscheid, maar als een nieuw be-
gin. "Kijk vooruit", zo hield ds. Knibbe zijn gehoor
I?
De veerboot op de reds van St. Philipsland, gadegeslagen door vele inwoners op Het koper en slagwerk gestaakt om te groeten. Muzikanten van Concordia en Nu
de Zuiddijk.
met Hope op de pont.
Dirigent C Rombouts van Con
cordia St. Philipsland tijdens het
spelen van King Size op de pont.
Verbroedering op het motorschip
Zijpe tussen de muziekkorpsen
van Bru en Flupland. Klaar voor
de laatste oversteek.
Vuur en rookontwikkeling midden op het Zijpe. Het laatste saluutschot bij het Het feest is over, de slagboom gesloten, het licht op
afscheid van de veerdienst, na 88 jaar. Jacobapolder is niet meer.
18.30 uur. De extra bussen van de
ZWN en de BBA die ingezet zijn
om belangstellenden naar het veer
Anna Jacobapolder-Zijpe te ver
voeren, zijn stampvol. Ook die
van 18.30 uur die vanaf de Oost-
dijk in St. Philipsland vertrekt,
heeft over vervoersaanbod niet te
klagen. Het ritje is gratis en de
stemming is opperbest maar 'we
zullen het pontje toch wel missen
hoor', zegt een mevrouw achter in
de bus: 's Zomers was het altijd
een mooi fietstochtje naar Zijpe,
zo onderlangs de dijk van Flup
land. Dat kan straks niet meer".
Weemoed op de valreep van de
laatste'overtocht. Afscheid doet
zoals overal een beetje pijn. Jong
en oud hebben de gelegenheid
aangegrepen om massaal per bus
naar het pontje vervoerd te
worden.
18.40 uur. Bij de veerhaven in
Anna Jacobapolder is het een
drukte van belang. Bussen rijden
af en aan. De muziekvereniging
Concordia uit St. Philipsland ver
zamelt zich op het trottoir naast
de rijweg. De rijkspolitie regelt
het verkeer; parkeerruimte voor
de auto's is er voldoende. Mede
werkers van de actualiteitenru
briek Nieuwslijn van VOO maken
afspraken over het te filmen on
derdeel van dit historische af
scheid. Wanneer m.s. Zijpe de al
lerlaatste overtocht maakt, is nog
niet zeker. De pont voert weer
honderden reizigers aan. Op de
patatwagen bij de brug naar de
boot is ter gelegenheid van dit
festijn een afbeelding met een
spuitbus vervaardigd van de veer
boot uit 1960 met twee pijpen.
'Het veer Anna Jacobapolder-
Zijpe vaart op 6 juli voor de laat
ste maal. Dan rest nog de herinne
ring', luidt de begeleidende tekst.
De airbrush-art krijgt veel be
kijks, maar dan wordt alles weer
overstemd door de fluittonen van
de veerpont die hortend en sto
tend aankondigd weer naar de
overkant te gaan. Aan de tonen
van de fluit te horen, is het tijd
dat de boot uit de vaart wordt ge
nomen. Het is symbolisch voor de
m.s. Zijpe die als noodlijdend
veer zolang in dienst is gebleven
en waarvan de toekomst in neve
len is gehuld. Is dit nu de laatste
tocht? Wanneer gaat Concordia
mee?
19.15 uur. Het aantal passagiers
is nu beperkt. De twee muziek
verenigingen, Nu met Hope uit
Bruinisse en Concordia, plus een
aantal genodigden op weg naar
Zijpe. Om vijf voor half acht
trekt de 7-jarige Sander, zoon van
kapitein Jaap van Oeveren uit
Scharendijke, nog een paar maal
aan de fluit. Evenals aan de St.
Philipslandse kant staan hier hon
derden belangstellenden die de
Zijpe uit komen zwaaien.
19.40 uur. Vier bussen van de
ZWN met ou'd-medewerkers van
deze vervoersmaatschappij en het
gemeentebestuur van Bru en
Flupland (behalve wethouder L.
Walpot), plus de oud
burgemeester van Zierikzee rijden
aan boord. Het is even passen en
meten, want er dient voldoende
plaats vrij gehouden te worden
voor het kanon waarmee de
schietsportvereniging De Fles uit
Vlissingen is gekomen. Met de
knalgele bussen die midden op de
Het voltallige college van b en w
van St. Philipsland woonde zon
dagmorgen de eerste dienst in de
Geref. Kerk aan de Langeweg te
Anna Jacobapolder bij, naast o.a.
ouderling A.M. Guiljam van de
Hervormde Gemeente.
De prediking was naar aanleiding
van Lucas 9 57-62 'De vossen
hebben holen'. Tijdens de preek
maakten bijna twintig kinderen
o.l.v. twee leidsters de kinderne-
vendienst mee.
Ouderling J. de Jager zei na af
loop van de dienst, dat de kerke-
raad niet blij was met het vertrek
van ds. Knibbe. "U deed uw werk
met roeping en liefde. U stond
midden in de gemeente en dat
werd op prijs gesteld, maar nu is
dat vervelende afscheid zover. U
trekt in Anna Jacobapolder een
deur dicht. Geen massieve deur,
maar een klapdeurtje, want onze
ervaring is, dat de banden met de
predikanten die Anna Jacobapol
der als eerste gemeente hadden,
blijven bestaan. Uw nieuwe ge
meente Sint Pancras is een uitda
ging, daar gaat u iets nieuws
opbouwen. Daarbij wensen we u,
uw vrouw en Jan Willem Gods ze
gen toe", zei ouderling De Jager.
Daarna liepen de kerkgangers tij
dens deze zonnige zondagmorgen
naar Ons Dorpshuis, waar het
echtpaar Knibbe de hand kon
worden gedrukt. Verder was er
nog koffie met cake en een gezel
lig samenzijn, dat door ouderling
De Jager werd afgesloten met het
aanbieden van het geschenk van
de gemeente: een tuinameuble
ment. De kinderen van de kinder-
nevendienst hadden een collage
gemaakt waarin werd uitgebeeld,
dat ds. Knibbe bij zijn afscheid de
hand werd gedrukt.
's Middags volgde het afscheid in
de Gereformeerde Kerk aan de
Hofstraat te Oud-Vossemeer, waar
ds. Knibbe dezelfde preek hield.
Er waren afgevaardigden van de
classis Klundert, de zusterkerken
boot komen te staan, worden de
muziekkorpsen -in blauw- weer
van elkaar gescheiden. Op de
brug wordt het allengs drukker.
Iedereen die ooit zelf de boot
heeft bestuurd, komt nog even
een kijkje nemen of een babbeltje
uit Tholen, Poortvliet en Bergen
op Zoom en de plaatselijke Her
vormde Gemeente.
In de volle kerk - naast de 110 zit
plaatsen waren nog 50 stoelen ge
plaatst - voerde ouderling mevr.
N. Learbuch-Boes na afloop van
de dienst het woord. Zij bedankte
voor de goede samenwerking, de
inzet voor ouderen en de jeugd en
het trouwe ziekenbezoek. Daarna
was er nog gelegenheid tot koffie
drinken, waarbij de catechesanten
nog een aanvulling op het tuin
ameublement dat 's morgens in
Anna Jacobapolder was aangebo
den, binnendroegen. Eerder was
er al een pentekening van de Gere
formeerde Kerk Oud-Vossemeer
overhandigd en namens de evan
gelisatiecommissie, een penteke
ning van de Gereformeerde Kerk
in Anna Jacobapolder.
De uit Velsen afkomstige drs.
D.M. Knibbe(31) diende de 220 le
den tellende Gereformeerde Kerk
Anna Jacobapolder en de 150 le
den tellende Gereformeerde Kerk
Oud-Vossemeer vanaf 1 maart
1984. In Sint Pancras vervult hij
een al sinds 1986 bestaande vaca
ture, die ontstond door het vertrek
van ds. J.P. Feddema naar Goes.
Ds. Knibbe doet 28 augustus in
trede in Sint Pancras.
Zijn afscheidspreek in Anna Ja
cobapolder en Oud-Vossemeer
was naar aanleiding van de tekst
uit Lucas 9 57-62: 'De vossen
hebben holen, de Mensenzoon
moest dolen, hoe kiest gij uw
weg?'
"Het volgen van Jezus is een ris
kante zaak", zo begon ds. Knibbe.
"Zeker zoals Hij het zelf aan drie
nieuwelingen voorlegt. De afgelo
pen jaren hebben wij samen deze
Heer trachten te volgen. In ziekte,
geboorte, tijden van rouw, feesten
van trouw, al die tijd hebben wij
samen als gemeente elkaar gedra
maken met Van Oeveren, die heel
rustig zijn werk doet. Het af
scheid van de ms Zijpe is voor de
ZWN-genodigden een soort
reünie.
19.55 uur. Begeleid door twee
gen, elkaar beïnvloed, on
dersteund, bemoedigd en elkaar
terecht gewezen. Dit alles weder
zijds.
Nu het moment van afscheid is
aangebroken, is het goed om terug
te zien, in weemoed wellicht te
verwijlen bij het verleden of wijst
Jezus ons een andere weg?
Het gevaar is bijzonder groot om
in nostalgie terug te blikken.
Evenwel moet mij van het hart,
dat, zoals ik met u heb meege
leefd, zo goed en zo kwaad als dat
ging, ik onder u geloof heb gevon
den, wat mij enorm heeft
gesterkt. De manier waarop ik op
gevangen ben in mijn eerste ge
meente, is mij tot steun geweest.
Wat mij ook is opgevallen is, dat
velen van u een beschermengel
hebben. Talloze malen is het ge
beurd, dat een kerkeraards- of ge
meentelid mij wees op iemand die
om welke reden dan ook aandacht
nodig had. Zo had ik vele ogen en
oren en dat is de manier om ge
meenschap te zijn. Zo'n zorg voor
elkaar weerspiegelt de zorg die
God voor ons heeft. Een gemeen
te die daar in oefent, die dat in
haar vaandel heeft staan, zal niet
tevergeefs hoeven vragen om
Gods bijstand.
Zorg en eerbied voor hen die over
leden zijn en die wij niet konden
missen, die wij zo graag onder ons
gezien hadden, dankbaar voor al
dat nieuwe leven, dankbaar ook
voor de huisvesting en voor fami
lie. Is die eerbied en dankbaarheid
niet in schrille tegenstelling met
wat Jezus drie nieuwe volgelingen
voorhoudt?
Laten wij ons dan bezinnen op die
zwervende Mens, niet als vossen
in holen, noch als vogels in nesten
schepen van de Rijkspolitie en
voorafgegaan door de Wemeldin-
ge van Rijkswaterstaat gaat de
veerboot op weg naar de Krab-
benkreek. In het kielzog de
reserve-veerboot voor passagiers,
het Hollands Diep, enkele speed-
gehuisvest, maar zonder vaste
woon- of verblijfplaats, rusteloos
voorttrekkend.
Al degenen die ik heb mogen
trouwen, hadden een huis, al lang
voordat de huwelijksplechtigheid
voltrokken werd.
Elders lezen wij, dat Jezus - voor
korte tijd - in Kapernaüm woon
de. Hier is hij op weg naar Jeruza
lem, voor het Paasfeest. Zijn
laatste en beslissende gang en Hij
is zojuist als ongewenst uit een Sa-
ramitaans dorp weggejaagd.
bootjes en de blusboot 84 van
Rijkswaterstaat, die met een heu
se waterstraal de toeschouwers
aan de oevers groet. Wim Quak
van Concordia heeft een heel re
pertoire samengesteld van mu
ziekstukken die deze unieke tocht
Het volgen van Jezus kan risico's
met zich meebrengen. Het is meer
dan het volgen van een leer
meester. Je leven is ermee gemoeid
en het gaat boven het bezitten van
huizen uit.
Hiermee wordt niet het bezit op
zich bekritiseerd, maar het voor
opstellen van het bezit boven al
les. Ons wordt hier verteld, dat he
naar de rede van Sint-Philipsland
moet begeleiden. Het geronk en
gestamp van het motorschip
wordt daarbij voor lief genomen
en door de goede verstaander niet
gehoord: Junioren Mars, Stand-
By, Roal Jubilee, King-Size, Hol-
gewaagd is om Jezus te volgen.
Het kan gevaren inhouden. Wan
neer Hijzelf al verworpen en de
deur gewezen wordt, hoeveel te
meer niet zijn leerlingen en volge
lingen?
Dit brengt ons al enigszins op het
spoor, hoe het op weg zijn met Je
zus eruit ziet. Niet hunkerend
naar bezit, niet zinnend op hoge
dingen, maar je te voegen in het
eenvoudige, in het risicovolle vol
gen van Jezus. Ons leven, ons
bestaan, onze opvattingen en be
zittingen zijn ermee gemoeid.
Hij is het om wie het gaat en in
het volgen van Hem zullen we er
rekening mee moeten houden, dat
het ons wel eens iets kan kosten.
Zo kostbaar is het volgen van
Hem.
De volgende uitspraak die Jezus
doet, werpt het licht op weer een
andere kant van het volgen van
Jezus. In Jezus' dagen was de
plicht om voor de dode te zorgen,
de belangrijkste godsdienstige
handeling die een mens kon doen.
Na de begrafenis was er dan nog
een periode van zes dagen dat er
rouw bedreven moest worden. De
ze heilige plicht is echter minder
belangrijk dan het volgen van Je
zus. Laat de doden hun dode be
graven. Bedoeld is: laat de
geestelijk dode hun lichamelijk
doden begraven. Wie zich af
wendt van Jezus, is geestelijk
dood.
Elke godsdienst die verstart in do
de praktijken, die gefascineerd is
door de dood, moeten Jezus' vol
gelingen achter zich laten. Het
gaat niet aan om je te laten beto
veren door de dood, het zwarte
gat, je daarop te concentreren en
daar het beslissende van je geloof
op te bouwen. Het gaat om het
volgen van Jezus en al het andere
komt dan op de tweede plaats.
rood. Het veer Zijpe-Anna
land Jubelt. Klinkende titels die
door C. Rombouts met overgave
worden gedirigeerd. De televisie
ploeg van het NOS-journaal die
rechtstreekse beelden zal brengen
is aan boord. Verslaggever Hugo
van Rijn maakt een afspraak met
Dat is wat Jezus aan iemand
doorgeeft, die eerst zijn vader wil
begraven. Elisa, toen hij door Elia
geroepen werd, mocht wel eerst
zijn ouders gedag zeggen. Jezus'
boodschap is urgenter. Dit is een
signaal dat Jezus afgeeft om niet
de dood, maar de boodschap van
de levende Heer de voorrang te ge
ven. Het is dus geen oproep om
maar niet meer te begraven, maar
het is een oproep om het zwaarte
punt niet in de dood, maar in het
leven te leggen en deze schokken
de woorden van Jezus schudden
ons daartoe wakker.
In ons verdriet om hen die wij niet
meer om ons heen hebben, is dit
de aanwijzing, de steun ook om
ons geloof niet in dat verdriet te
laten wegzinken, maar om met
dat verdriet je erdoor Jezus boven
uit te laten tillen.
Weer een andere kijk op de navol
ging geeft Jezus' repliek op de
derde persoon die Jezus wil vol
gen. Een derde stap op weg om te
voelen wat het volgen van Jezus
inhoudt. Iemand wil Jezus vol
gen, maar vraagt eerst toestem
ming om van zijn huis afscheid te
nemen. Nee, zegt Jezus, kijk niet
om, maar kijk vooruit.
Zoals het ploegen een intensieve
bezigheid is - je moet alert zijn an
ders gaat het fout, zeker in die da
gen met de wat rotsachtige grond
en de broze werktuigen - zo is ook
de verkondiging gericht op de toe
komst. Kijk dan niet terug, maar
vooruit.
Hiermee wil ook niet gezegd zijn,
dat herdenken verkeerd is, maar
dat het om de richting van je le
ven, van je geloof gaat. Wanneer
wij deze woorden van Jezus ge
denken, is dat niet fout, want zo
worden we bepaald bij de toe
komst, het komende rijk dat in de
verkondiging al aanbreekt.
Dat gaat uit boven ons huis, onze
familie en daarom mogen we niet
omzien zoals Lot's vrouw omzag,
verbitterd, vol heimwee en bege
ren naar de rijkdom, maar voor
uit, naar Gods komende rijk.
Wanneer wij zo leven, wanneer
wij zo ploegen, vooruit kijkend,
dankbaar voor wat geweest is,
maar vol hoop voor morgen, dan
Jan Kees de Nooijer van de
schietsportvereniging over het
tijdstip dat het eerste saluutschot
gelost moet worden. De prop pa
pier gaat niet alleen het water,
maar ook rechtstreeks de ether in.
De snelheid van de Zijpe bedraagt
23 kilometer: "Het is zijn top
snelheid", zegt Kapitein van Oe
veren. Hoe lang de tocht zal du
ren, is voor hem ook nog een
vraag. Links en rechts gaan de
hapjes en drankjes rond en vertelt
Van Oeveren over de laatste offi
ciële vaart van die namiddag: "Ik
zette mijn handtekening op het
laatste kaartje dat iemand had ge
kocht. Daar kreeg ik een tientje
voor", wijst hij naar zijn borst
zakje van zijn witte overhemd.
20.03 uur. Het kanon wordt in
stelling gebracht. De Nooijer en
assistent Gerard Verrijzen wach
ten op een sein van Hugo van
Rijn. "Nog één minuut jongens",
roept de verslaggever om 6 over 8.
Als het schot gelost is gaat er ge
juich op. De stemming komt er
goed in als St. Annaland in zicht
komt.
20.15 uur. Ria Berrevoets, as
sistent rayonchef streekvervoer
ZWN heet de passagiers van harte
welkom. "We gaan met de Zijpe
naar de rede van Sint-Philipsland,
hoe klinkt dat?" Op de dijk en
het havenhoofd van Flupland
hebben zich honderden mensen
verzameld die het pontje een laat
ste groet brengen. Burgemeester
T.A. Vogel met echtgenote, ge
meentesecretaris J.P.A. de Kok
en wethouder A. Kosten en alle
leden van de muziekkorpsen wui
ven naar de toeschouwers.
20.30 uur. De Nooijer durft geen
schoten meer af te vuren: "We
zitten te dicht op de dijk. Er staan
te veel mensen. Het is maar pa
pier, maar zon prop kan wel 300
meter halen. "De Nooijer vraagt
aan de kapitein of hij iets verder
uit de kust kan varen. Hugo van
Rijn is tevreden: "Een schitterend
plaatje. Jongens het kon niet be
ter". Het motorschip gooit on
dertussen letterlijk roet in het eten
en over de reizigers op het bene-
dendek. "Ik dacht dat wij voor
veel roet zorgden, maar die boot
kan er ook wat van", zegt De
Nooijer.
20.45 uur. De meisjes van Con
cordia hebben hun instrumenten
even opzij gelegd en presenteren
zich op de klep van de veerboot
als 'dansmariekes'. De voetjes
gaan van de 'vloer'als de haven
van St. Annaland gepasseerd
wordt.
20.55 uur. 'Holland jubelt' wordt
ingezet. Het binnenschip Octopus
komt de Krabbenkreek op (water)
weg naar St. Annaland.
21.22 uur. Midden op het Zijpe
wordt het laatste saluutschot af
gevuurd. Directeur drs. G.J.M.
Koelemij van de NV Streekver
voer Zuid-West-Nederiand strijkt
de driekleur waarna Sam Feleüs
van Corcordia en Greta Wenning-
Capelle van Nu met Hope op de
brug de Last Post blazen. De
stemming is nu minder opgewekt.
Het afscheid nadert nu echt on
herroepelijk. De korpsen spelen
het Zeeuws volkslied en het Wil
helmus. Om half tien gaat ieder
een van boord. Het veer Anna
Jacobapolder-Zijpe vaart niet
meer. Nooit meer.
gaan wij de juiste kant op. Dan
hoeven wij niet bij het verleden te
verwijlen, maar blijkt dat verle
den juist een bron voor de toe
komst te zijn.
Wanneer wij in dat licht ook de
periode bekijken die wij samen
waren, is dat in de geest van wat
Jezus ons hier zegt. Dan is deze
dolende mensenzoon die vernede
ring en afwijzing moest smaken
voor ons, maar zo de eer van God
behaalde en ook ons die eer mee
wil delen, onze weg. Dan hebben
vossen holen, dan dolen wij op
deze aarde echter niet doelloos
rond, maar zijn wij gericht op
Gods huis. Dan zoeken wij een
schuur die duurt. Dan is Jezus on
ze weg, Zijn leven ons richtsnoer,
dan zijn wij niet verslagen door de
dood, niet in de ban van rituelen,
gebruiken, gewoontes en herinne
ringen, maar zijn wij gedreven
door de verkondiging van Gods
rijk.
Dan is die vrede en die overtuiging
van Jezus, Jezus zelf onze red
ding. Wanneer wij dat vasthou
den, dan is dit afscheid geen
einde, maar een nieuw begin. Dan
leidt onze weg verder.
Houdt elkaar dan vast in Zijn lief
de, gedenk de woorden van Jezus
en kijk vooruit. Hoop op die God
en verruil de dood voor het leven.
Jezus is onze weg, Hij brengt ons
samen, Hij is onze band, ook al
zullen wij straks ver van elkaar
wonen.
Sla dan de hand aan de ploeg, ver
kondig wijd en zijd de boodschap
van Gods rijk, eert hen die ons
ontvielen, maar eerst vooral Je
zus, Die de dood overwon. Wees
dankbaar voor familie en huis en
haard, maar bovenal voor Gods
huis dat dolenden herbergt. De
vossen hebben holen, laten wij
met de Mensenzoon dolen; Hij
wijst de weg", zo besloot ds.
Knibbe zijn preek, zondagmorgen
in Anna Jacobapolder en 's mid
dags in Oud-Vossemeer.
De tweede Gereformeerde predi
kant in onze streek, ds. J.A.
Droogendijk uit Tholen/Poort-
vliet, neemt eind dit jaar afscheid.
Mogelijk is dan de eerste vacature
van ds. Knibbe al vervuld, want de
beroepingscommissie van Anna
Jacobapolder/Oud-Vossemeer
bestaande uit een doorsnee van de
gemeenten en één lid uit elke ker-
keraad - gaat aan de slag.
De orde van de afscheids-
dienst in Anna Jacobapolder
bestond zondagmorgen uit
het zingen van de nieuwe be
rijming van de Psalmen 34 1
en 2, 68 12, 61 3 en 5, als-
4-
mede de Gezangen 255 1 en
2, 489 1, 2 en 3 en 388 2 en
3.
Naast de gebeden was er de le
zing van de Wet en Lucas 9
57-62
Organiste was mevr. J. de
Jager-Boudeling, koster dhr.
N. v.d. Reest.
Ds. D.M. Knibbe, die zondag afscheid nam, bij zijn
komst in maart 1984 bij de Gereformeerde Kerk te
Anna Jacobapolder. In de vacaturetijd is ds. Vos uit
Halsteren consulent.
