Eerste permanente monument
stijlvol onthuld op 4de mei
Avontuur had eerder
zeehond aan boord
Weerzien in Poortvliet na 44 jaar
BOUMAN POTTER
Zaterdag
molendag
Budelpack
verpakt
melkpoeder
Zaterdag eerste
Ringjaarmarkt
Oud-Vossemeer
Gedenkteken in het Bosje van Tholen vult jarenlang gemis op
Zeehonden in Sint-Annaland
Met de bus
naar Flakkee
s S 5~
Woensdag 11 mei 1988
44e Jaargang no. 26
"Als familielid van één der gevallenen in de Tweede
Wereldoorlog heb ik het ontbreken van een gedenkte
ken als een gemis gevoeld. Dat is met deze plechtig
heid vanavond op gedenkwaardige wijze ingevuld."
Het leeft
Symbolisch
Herinneringen van schipper K.G. Neef(75)
Uit 1914
Zeilen
Motor
DEZE WEEK
Engelse navigator Tom Glenn bij boerderij van Mees Burgers
Het is 3 mei 1988. De Engelsman Tom Glenn, 65 jaar
oud, staat op de zolder van de hofstede De Zoete Rave
van Mees Burgers aan de Schoondorpseweg bij Poort
vliet. Vierenveertig jaar geleden stond hij daar ook.
Wekfles erwten
Insignes in de kachel Gevangen
OPTIEK
contactlensaanpassing
brillen
oogmeting
GROTE KERKSTRAAT 5-7
STEENBERGEN
TEL. (01670)6 33 85
Eendrachtbode, de Thoolse Courant
Postbus 5
4697 ZG Sint Annaland
Telefoon 01665-2752
Telefax 01665-3318
Het enige nieuwsblad voor de streek Tholen
en Sint Philipsland, waarin opgenomen de
Thoolse Courant en het Advertentieblad.
Verschijnt donderdag.
Postrekening 12 44 07
Bankrekening 30 30 05 556
Abonnement f 20,50 per halfjaar.
Per jaar f 38,-, per post f 47,55 per jaar.
Losse nummers f 1,10.
Opgave advertenties voor dinsdag 16.00 uur.
Advertentieprijs f 0,37 plus btw per mm.
Spierinkjes t/m 20 woorden f 7,50 contant.
Inclusief btw op rekening f 9,—.
Aangesloten bij de Zeeland Combinatie.
Hoofdredacteur W. Heijboer.
Voor het tweede achtereenvolgen
de jaar krijgt Budelpack in Poort
vliet een mammoetorder voor de
export van melkpoeder. Het gaat
om meer dan vijf miljoen kilo,
bestemd voor Noord-Afrika en
het Midden-Oosten. Het verpak
kingsbedrijf heeft door deze order
voor negen maanden werk voor
twee ploegen en vier verpak-
kingslijnen. De totale verpak
kingscapaciteit van Budelpack
komt hiermee dit jaar boven de 40
miljoen kilo te liggen.
Daardoor is ook de pas gereedge
komen uitbreiding van het bedrijf
volledig volbezet en zal het aantal
medewerkers de komende maan
den gemiddeld 110 tot 115 bedra
gen.
Budelpack verwacht nog enkele
orders, waardoor op korte termijn
uitbreiding van het bedrijfsge
bouw op de pas verworven 6000
m2 industrieterrein noodzakelijk
kan zijn.
Geen braderie meer, maar een
Ringjaarmarkt. Dat is zaterdag de
nieuwe formule van de mid
denstandsvereniging Oud-
Vossemeer, die traditioneel de
spits afbijt met de braderiereeks
op Tholen en St. Philipsland. Er
worden 70 deelnemers, onder wie
35 plaatselijke ondernemers en
verenigingen, verwacht met bijna
100 kramen verwacht. Een deel
van de organisatie heeft het
bestuur in handen gegeven van
een bureau uit Breda, dat contac
ten heeft met marktkooplieden.
Toch heeft de middenstandsvere
niging nog een zekere zeggen
schap om te voorkomen dat er
teveel stands per branche zijn. De
opzet is een veel uitgebreidere, af
wisselender braderiegebeuren.
Daarin passen ook attracties als
een luchtkussen e.d. Gezien de ho
gere kosten is het staangeld ver
dubbeld.
De kramen staan niet alleen meer
in de Raadhuistraat, maar ook in
de Voorstraat en aan de Ring, zo
dat de gehele stratenloop rond de
N.H. Kerk in het hart van Oud-
Vossemeer voor deze nieuwe jaar
markt wordt benut. Van twee uur
's middags tot negen uur 's
avonds kan men zaterdag op de
eerste Ringjaarmarkt terecht. Zie
voor meer informatie de speciale
advertentiepagina.
Thoolse Huis. Voor 95.000 gulden
wordt het Thoolse Huis in Mid
delburg verbouwd. Dit pand dien
de vroeger als verblijfplaats voor
de Thoolse afgevaardigden naar
de Zeeuwse Staten. Nu krijgt het
een functie als leeskamer en ver
gaderruimte voor de staten. Ook
is de griffiebibliotheek er in on
dergebracht.
Bij degenen die bloemen legden bij het pas onthulde gedenkteken voor de gevallenen waren o.a. de dames
Aalbrechtse en Meerman van Tholen Stad Actief. Leden van de Nationale Reserve vormden de erewacht
en aan de dodenherdenking werd ook medewerking verleend door muziekvereniging Concordia.
Mevr. M. de Heer uit Eindhoven,
zuster van de op 29-jarige leeftijd
in december 1941 in het toenmali
ge Nederlands Indië gesneuvelde
Pieter de Heer uit Tholen, was
woensdag 4 mei één van de
kransleggers bij het door burge
meester H.A. van der Munnik en
comité-voorzitter J. Renes onthul
de monument in het Thoolse
Bosje.
'Gedenk allen die voor onze vrij
heid vielen' is de tekst op de steen,
die de vorm van het eiland Tholen
heeft.
Zo'n vierhonderd mensen stonden
er woensdagavond omheen tij
dens de stijlvolle herdenking,
waaraan werd meegewerkt door
de koninklijke harmonie Concor
dia en het Gereformeerd gemengd
zangkoor Canticum.
"Het verliep precies zoals ik me
had voorgesteld", vertelt mevr. M.
Dijkslag-Jansen, die met het idee
kwam om het permanente monu
ment in het wandelpark bij de
Vossemeersepoort te plaatsen.
"Het sprak me bijzonder aan. De
hele gebeurtenis was indrukwek
kend. De belangstelling toonde
aan, dat de 4de mei herdenking
ook leeft bij de mensen."
Als voorzitter van Canticum
woonde ze met vertegenwoordi
gers van de Nationale Reserve,
Concordia en het comité dat de
jaarlijkse dodenherdenking orga
niseerde een vergadering bij waar
over een permanent monument
werd gesproken. Iedereen dacht
aan de Markt waar de herdenking
al enkele jaren plaatsvond, behal
ve mevr. Dijkslag. "Ik vond dat
geen passende omgeving, want de
muziektent, pomp en travaille
staan daar al. Een parkachtige
omgeving als het Bosje leek me
een aardige plaats. Rustig gelegen,
maar op een zodanige plaats bij
de ingang van Tholen, dat het de
aandacht trekt. De 4de mei moet
immers niet vergeten worden.
Zo'n monument moet tot naden
ken stemmen."
Het voorstel van mevr. Dijkslag
kwam voor de anderen wat onver
wachts, zodat besloten werd er
nog eens rustig over te denken,
maar in de volgende vergadering
kwam er een eensluidend stand
punt. Het Bosje bij de Vossemeer-
sepoort/Hofstraat/Schuttershof,
vlakbij het politiebureau, vond ie
dereen de meest geschikte plaats.
Vanaf de Ten Ankerweg/Grind-
weg heeft men er over de Vest een
goed zicht op.
"Het monument is ook erg sym
bolisch", zegt mevr. Dijkslag.
"Het staat wel in Tholen, maar 't
is iets voor het gehele eiland. De
eerste jaren was er voor de her
denking op de Markt nog niet zo
veel belangstelling, maar het is
steeds gegroeid. Bij het perma
nente gedenkteken kunnen de
bloemen die 4 mei gelegd worden
ook blijven liggen. Bij de herden
king op de Markt moesten die al
tijd naar Bergen op Zoom. Nu
lopen er in het bosje mensen langs
en stemt het tot nadenken en dat
is belangrijk."
Zes leden van het korps Nationale
Reserve vormden woensdagavond
de erewacht bij het monument.
Op het grasveld stonden Concor
dia en Canticum opgesteld en op
de paden stonden honderden
mensen. Ook langs de Vest op de
Ten Ankerweg en in de Vosse
meersepoort kon men getuige zijn
van de herdenking.
VERVOLG PAG. 11
De motorklipper Avontuur ligt
van dinsdag 17 t/m donderdag 19
mei in de haven van Sint-
Annaland (bij de weegbrug), met
in het ruim de tentoonstelling
'Zeehonden in de Zeeuwse wate
ren'. Die is elke dag tussen tien en
vijf uur gratis te bekijken.
De provincie, rijkswaterstaat en
de directie natuur, milieu en fau
nabeheer ijveren op dit moment
voor herstel van de zeehon
denstand in de Zeeuwse wateren.
Zo'n veertig jaar geleden kwamen
er nog tientallen voor, maar door
vervuiling van het water, overbeja-
ging en uitvoering van de Delta
werken nam het aantal af en werd
enkele jaren geleden zelfs aange
nomen dat er geen enkel exem
plaar meer leefde. Vorig jaar
werden er echter zo'n twintig ge
signaleerd. In de dertiger jaren
kwamen ze ondermeer voor in de
Pluimpot en op de Speelmanspla
ten. Tot 1949 bestonden er vangst
premies voor zeehonden, omdat
de dieren werden gezien als con
currenten voor de visserij. In 1961
werd de jacht op zeehonden
verboden.
Dit najaar zal een proef worden
genomen met het uitzetten van
zeehonden. Daaruit zal moeten
blijken of uitzetten op grotere
schaal in de toekomst mogelijk is.
Behalve via de tentoonstelling
wordt ook met lezingen, een dia
serie en lesmateriaal voor scholen
de zeehond onder de aandacht ge
bracht. De stichting Natuur- en
Recreatieinformatie heeft boven
dien een boekje (32 pagina's) uit
gebracht, getiteld 'Zeehonden in
de Zeeuwse wateren'.
De tentoonstelling 'Zeehonden in
de Zeeuwse wateren', die van 17
tot en met 19 mei te zien is op de
klipper Avontuur in de St. Anna-
landse haven, is op dit schip niet
op vreemd terrein.
"Ik heb wel eens een echte zee
hond aan boord gehad", vertelt
de 75-jarige schipper K.G. Neef
uit St. Annaland, tot 1972 eige
naar van de Avontuur. "Dat was
hardstikke leuk. Het was een ver
dwaald kleintje, dat we gevangen
hadden en in een wasted van vis
voorzagen. Na een paar dagen
hebben we het zeehondje weer los
gelaten: het dier zwom rap weg."
Zeehonden waren vroeger geen
uitzondering in de Zeeuwse wate
ren. "Op de platen in de Ooster-
schelde lagen er wel 25 op een rij,
lekker in het zonnetje", herinnert
schipper Neef zich nog goed.
Hij haalt de geschiedenis van de
Avontuur ook vlot op. In 1914
werd de Zeeuwse tweemast klip
per in opdracht van P. v.d. Vlies,
die later veerman werd van Oud-
naar Nieuw-Vossemeer, gebouwd
bij gebr. Geleins in Moerdijk. De
totale kosten bedroegen 14.750
gulden, met zeilen en een roei
boot. "Voor die prijs heb je nu
nog geen roeiboot", zegt Neef.
Zijn vader, A. Neef, kocht de
Avontuur in 1927 van P. v.d. Vlies.
WONINGINRICHTING
i
.1
1' 1
liJJ
Molenstraat tel. 01662-2445 Poortvliet
Advertentie I.M.
Oorspronkelijk werd de boot ge
bruikt vOor het vervoer van ba-
zalt, stenen en andere materialen
voor de aanleg en het onderhoud
van dijken en dammen in Zeeland
en langs de kust. Vandaar hun
naam 'steenbonk'. Voor dit ver
voer was het schip zeer zwaar ge
bouwd: 285 ton met een inhoud
van 425 m3. De Avontuur is 36
meter lang en 6.40 m breed.
Vanaf 1929 werden met de klipper
veel reizen naar Duitsland ge
maakt voor het vervoer van kolen
en bruinkoolbriketten. Per sleep
boot werd het schip de Rijn op
gesleept en voor de stroom en op
de zeilen kwam het terug. Bij het
uitbreken van de Tweede Wereld
oorlog in 1940 lag de Avontuur in
Duitsland. De jonge Neef was in
militaire dienst, terwijl zijn vrouw
met haar schoonouders twee sche
pen varende hield. De klipper
bleef tijdens de oorlog in heel Ne
derland varen, o.a. naar Delfzijl
en Rotterdam. In 1944 werd er
vlas geladen in Zeeuws-
Vlaanderen, toen de boot door de
Duitsers tot zinken werd gebracht.
De familie Neef kreeg onderdak
bij een boer in Axel. Elf maanden
lag de Avontuur onder water. In
1945 is de klipper gelicht en dat
betekende het einde van de zeil-
tijd. De tweemaster had vier zei
len: grootzeil, achterbezaan, fok
en kluiver.
Bij de gebr. Kooijman in Zwijn-
drecht werd het schip weer opge
bouwd en van een
zijschroefinstallatie voorzien. In
1960 werd een 105 pk driecilinder
Deutz motor in het achterschip
aangebracht en dat was een stuk
gemakkelijker dan de zeiltijd.
VERVOLG PAG. 7
Diamanten bruidspaar De
Koning in Tholen
VZOS en Maranatha St.-
Philipsland en Smalstads
Mannenkoor op Zeeuws Zan
gersmanifest
12 Mei dag van de verpleging
Mevrouw A. Vos Thoolse
moeder
Huis en Heem wil travailles
terug in Scherpenisse en St.-
Maartensdijk
Optreden BZN in Oud-
Vossemeer verloopt vlek
keloos
Thoolse B-junior naar PSV
Vosmeer dames eerste hoofd
klasser in de regio
Donderdag voorronden Een-
drachtcup
De Casembrootschool
Zeeuws schoolvoetbal-
kampioen
UIT EEN SLECHTE WOR
TEL KAN GEEN RECHTE
STAM GROEIEN
Dit nummer bestaat uit 20
pagina's
Zaterdag is het molendag. Ook de
molens op Tholen en St. Philips
land zijn dan volop in actie. Be
langstellenden kunnen de
monumenten ook van binnen be
kijken. Zie ook Tholenderwijs.
Tijdens de nationale molendag is
korenmolen de Hoop bij de haven
van St. Philipsland van tien tot
vier uur geopend. De molenaar
vertelt wat er zoal komt kijken bij
de instandhouding van dit prach
tige monument, dat binnenkort
gerestaureerd gaat worden.
Vanaf maandag is er een ten
toonstelling over molens te be
zichtigen in de bibliotheek te St.
Annaland. De foto's en kaarten
zijn bijeengebracht door dhr. C.
van Winkelen.
Havenzangers. Op 20 mei vindt in
het gemeenschapshuis in Le
pelstraat een vier- uur durend op
treden plaats van De
Havenzangers. Dit ter gelegenheid
van het tienjarig bestaan van de
braderie. De braderie zelf is op 23
mei.
Na de openstelling van de Philips-
dam wordt het mogelijk, om met
de bus vanuit Tholen of Sint-
Philipsland naar Oude Tonge te
gaan. De BBA begint een twee-
uurs-dienst vanuit Tholen via
Oud-Vossemeer, Nieuw-Vossemeer
en Sint-Philipsland. In Oude Ton
ge is er aansluiting op de ZWN-
bus naar Middelharnis.
Nu als vrij burger, toen als militair
in een benarde toestand: op 25 mei
1944 had hij er zijn toevlucht ge
zocht nadat het vliegtuig, een
Boeing-17 waarin hij zich met 8
andere bemanningsleden bevond,
in de nacht van 24 op 25 mei door
een Duitse jager de Oosterschelde
in was geschoten. Zeven van de
negen bemanningsleden wisten
zich met hun parachute in veilig
heid te brengen. Twee militairen
van de Royal Air Force vonden
tijdens de 'crash' de dood. Eén
van de overlevenden is de naviga
tor Tom Glenn, die bij Burgers
vertelt hoe hij de eerste nacht op
Thoolse bodem in een hooiberg
doorbracht en 's morgens zijn ka
meraad en radio-operator Robert
Lloyd Davies op zolder bij Bur
gers aantrof, bezig zijn kleren te
drogen: "Het was r.et als in Ro
binson Crusoë", vertelt Glenn nu
lachend over die bijzondere her
eniging toen.
Davies en Glenn zouden die avond
pogingen ondernemen om met een
zelfgemaakt vlot het 'polderdiek-
je' van de Klaas van Steenlandpol-
der te bereiken. Op een vlot, want
het eiland stond immers blank na
dat de Duitsers vanaf februari de
sluizen hadden opengezet om de
geallieerden in hun opmars te hin
deren. Glenn: "Er stond ongeveer
30 centimeter water in huis. Er
was niemand. Alle meubels ston
den boven. Wat we in huis von
den, was een wekfles met erwten.
Daar hebben we een beetje van ge
geten. Ik herinner me dat het
prachtig zonnig weer was, maar
dat we ook een flinke bui hebben
gehad. In een teiltje hebben we uit
de regenpijp water opgevangen,
zodat we wat konden drinken. Er
was geen electriciteit en we hadden
moeite om een soort petroleum
lamp brandend te houden. We
hebben geprobeerd een vlot te ma
ken maar dat zonk steeds".
Tegen de avond van de 26ste mei
liepen Glenn en Davies door het
zoute water naar de Polderdijk.
Halverwege het huis van de fami
lie Burgers en de dijk werden ze
evenwel gezien door de sluiswach
ter (wijlen) Dies van 't Hof en de
13-jarige Karei Poot die bij Van 't
Hof op bezoek was. Van 't Hof
was in die tijd samen met de pol
derwerker Kees van Ast belast met
het op peil houden van de hoge
waterstand in de polders. De sluis-,
wachter woonde in het huis naast
het electrisch gemaal aan de
Schelphoekseweg.
konden wegkomen zei ze: nee, te
veel Duitsers! Of we dan niet over
de Eendracht konden zwemmen:
nee, nee, zei ze, "teveel stroom"!
Bij de familie Poot droogden
Glenn en Lloyd hun kleren, geno
ten er een maal en brachten er de
nacht door.
De sluiswachter en de jonge Poot
namen een bootje - een 'paling
bakje', dat nu nog steeds dienst
doet en in de watergang bij het ge
maal De Loohoek ligt - en roeiden
de beide RAF-militairen naar de
Polderdijk, zodat ze naar boerde
rij De Schelphoek van de familie
Hage konden lopen. Het huis, dat
droog stond, werd tijdelijk be
woond door de familie Poot. Deze
had toestemming van de bezetters
gekregen om op Tholen te blijven
omdat Johannes Poot sr. schapen
hield. Omdat hun eigen woning
aan de Platteweg blank stond, had
de familie zijn intrek genomen in
De Schelphoek. Het gezin bestond
uit vader, moeder en de broers Jo
hannes en Karei. "Ik herinner me
nog", zegt Glenn tegen de gebroe
ders Poot bij het weerzien 44 jaar
na dato, "dat jullie moeder de in
signes van ons uniform afhaalde
en in de keukenkachel opstookte
zodat de Duitsers niet zouden
kunnen zien tot welk onderdeel we
behoorden. Toen we haar vroegen
of we niet over de brug bij Tholen
De ontvangst bij Poot was echter
van korte duur; de volgende dag
werden beide Engelse vliegers
door patrouillerende Duitsers - die
twee maal per dag kwamen con
troleren of het waterpeil niet was
gezakt - opgepakt. Glenn: "Lloyd
zat op de w.c. Die was buiten. Ik
hoor hem nog tegen die Duitsers
zeggen: sodemieter op jullie! (You
bugger off!)".
Een dag eerder waren al twee an
dere bemanningsleden van de B-17
door de Duitsers bij Poot wegge
haald. De zeven overlevenden wer
den als krijgsgevangenen via Tho
len, Bergen op Zoom, Antwerpen
en Venlo naar Duitsland ge
transporteerd. Op 25 april 1945
werd Glenn, die met zijn makkers
in het krijgsgevangenkamp Bu-
chenwald zat, door de Russen be
vrijd. Op 24 mei 1945 - precies één
jaar nadat hij met zijn parachute
in de Schelphoek was neergeko
men - landde Tom Glenn op En
gelse bodem.
VERVOLG PAG. 11
Tom Glenn(rechts) na 44 jaar terug in Schoondorp bij Poortvliet, hier met zijn vrouw op bezoek bij Mees
Burgersftweede van links). Karei Poot(midden) haalde Glenn, die per parachute zijn neergeschoten vliegtuig
had verlaten, destijds uit de polder. Links KareVs broer Johannes Poot.
I
1
V
