'Je moet van de wijn af kunnen blijven' vleesmarkt VERS VLEES 100 Werklozen weer aan de slag 'Prominenten bijna demonstratief tegen' Fam. Breure Slijterij Sturris Appels, peren, pruimen, bessen en druiven van Luctor et Fermento Wijnaanbieding nu extra voordelig! H.H. VEEHOUDERS Gebr. den Engelsman Ruilverkaveling Stavenisse en St.-Maartensdijk Sponsorloop Rode Kruis Computerlokaal Roncalli s.g. Woensdag 11 mei 1988 DE EENDRACHTBODE "Elke helling geeft een eigen aroma aan de wijn. Het is net als vroege petoaten op Sutalland, die kun je niet natelen op Scherpenisse of Smurdiek". Dat zegt fruit teler L.K. Breure (55) uit Sint Maartensdijk over wijn die afkomstig is uit heuvelachtige streken in Zuid- Europa. Maar wat daar van toepassing is geldt wel licht -zij het in mindere mate- ook de wijn die op Tholen gemaakt wordt. Nu rijpen er wel geen druiven in de boomgaard van Breure aan de Vierde Dijk tus sen St. Annaland en St. Maartensdijk (en is er ook geen sprake van een helling) maar de vruchten die Breure gebruikt om zelf wijn te maken, zorgen even goed voor een eigen aroma. VRUCHTENWIJN produced and botlled by 4695 SH St.Maartensdijk B0UCHES DE RHONE, VIN DE PAYS Heldere fonkelende rode wijn met een paarse gloed, fruitig van afdronk per flesf 5.75 per doosje van 6 flessenf 29.50 CÖTES DE BERGERAC Deze witte wijn vooral gewaardeerd om zijn boeket en zacht, licht zoete smaak per flesf 5.75 per doosje van 6 flessenf 29.50 Hoogstraat 2 01660-2237 Tholen Voor het inkuilen van uw gras met hakselaar of opraapwagen. Beleefd aanbevolen. Pelleweg 2, Poortvliet. Tel. 01662-2390. Aanbiedingen geldig t/m 14/5 Vleeswaren: Dorpstraat 152-Halsteren-tel. (01641) 4103 Kaaistraat 44-Steenbergen-tel. (01670) 6 51 70 ZLM-kringvoorzitter Kosten gedesillusioneerd Ten koste van menselijke verhoudingen "Proef maar eens", biedt Breure een glas rode wijn aan die hij net uit een grote fles heeft overgehe veld in een wijnglas van 75 centili ter. "Deze wijn is gemaakt van zwarte bessen en vlierbessen. Die zijn eerst afzonderlijk gegist en daarna bij elkaar gedaan. En dan laat je ze een poosje bekomme. Na een half jaar kun je dan bottelen. Als je enkel zwarte bessen neemt, dan wordt de wijn nogal zwaar. Dan krijg je een soort Port-achtige wijn", weet Breure. Breur Sinds de zomer van 1984 zijn Leen en zijn vrouw Truus Breure- Bakker actieve wijnmakers. Ze maken per jaar een 'paar hon derd' liter wijn, voornamelijk van appels uit de boomgaard achter het huis. Breure gebruikt 'uitge sorteerd fruit'; 'In sommige recep ten wordt gesteld dat je heel goed wijn kunt maken van afvalappels, maar daar moet je nooit aan be ginnen. Het hoeft ook zeker geen eerste soort te zijn. Persoonlijk drink ik graag wijn van zomerap- pels". De huiswijn die Breure maakt, is bedoeld voor eigen con sumptie en om cadeau te doen: "Ik maak de wijn niet te zwaar. Ongeveer 10% alcohol, zodat ie dereen er van kan drinken zonder er een rooie kop van te krijgen". De appelwijn is volgens Breure een 'echte tafelwijn'. De rode bessen wijn dient eerder als 'dessertwijn'. Breure heeft een keur van wijn flessen tot zijn beschikking om de drank te bewaren. Maar voor het zover is, zijn er al de nodige stap pen gezet die van fruit wijn moe ten maken. De appels gaan bij Breure eerst door een fritessnijder. In een vat van 60 liter laat de amateur-wijnmaker de gesneden massa na toevoeging van 2 eierle peltjes wijngist ongeveer 5 dagen gisten. Deze eerste -open- pulpgisting die bij een temperatuur van 15 tot 20 graden dient plaats te vinden, kent een onstuimig karakter. "Alle on gerechtigheden zoals schilletjes komen boven drijven. Een droge koek. Dat wordt veroorzaakt door pecto-enzymen, die vocht uit de cellen haalt. Die schep je er steeds af. Je hout dan sap of most over". Dan volgt een karweitje waar vol gens Breure veel beginnende ama teur wijnmakers mee tobben: het bepalen van de zuurgraad en van de densiteit van de most. (dicht heid of soortelijke massa). "Als de densiteit van de most 1030 is en je voegt 70 gram per liter suiker toe, dan is dat goed voor 4,5% al cohol. Wil je 12%, dan moet je naar 190 gram suiker per liter". Het vat van 60 liter most bevat 30 kilo appels en 30 liter water. Goed voor ongeveer 45 liter wijn. De zuurgraad is van belang voor de houdbaarheid van de wijn. "Die geeft een bepaald bouquet aan de ken. "We zijn met appels begon nen. Het is ook beter om eenvou dig te beginnen", zegt mevrouw Breure, "maar we maken ook wel wijn van bramen". Volgens Truus is het voornaamste, dat de berei ding gedaan wordt in schone, stof vrije ruimtes, in de keuken of, wanneer het goed weer is, buiten. De grootste vijand van de amateur wijnmaker is het azijn-vliegje die zijn naam eer aandoet door van wijn azijn te maken wanneer het insecfje kans heeft gezien in con tact te komen met de most. De hobby die het echtpaar Breure nu enkele jaren uitoefent, wordt door meerdere Tholenaren beoefent. Ze zijn lid van het Zeeuws Amateur Wijnmakersgilde 'Luctor et Fer mento'. Tholen kent zo'n 12 le den. Het gilde telt in totaal onge veer 160 leden en is volgens voor zitter M. van Krimpen uit Driewe gen het grootste gilde van ons land. Naast 'Luctor et Emergo' zijn op Walcheren en in Zeeuws- Vlaanderen andere gilden actief. "In Zeeland is altijd wel wijn ge maakt wegens de overschotten van zacht fruit. Er is hier heel gemak kelijk en goedkoop aan te komen. Het fruit ligt er voor het oprapen. Bovendien zijn er veel mensen die zelf een tuin hebben met fruitbo men". Volgens Van Krimpen wordt er vrij veel appelwijn ge maakt maar de bessen zijn als ba sis voor vruchtenwijn ook zeer in trek. Het devies van het gilde is geïnspireerd op de spreuk van het wapen van Zeeland. Fermento slaat op het fermenteren, het gisten. De worsteling (Luctor) heeft betrekking op het 'avontuur lijke' van het wijnmaken. Van Krimpen: "Het blijft spannend wat er onder waterslot vandaan komt". dijk heeft al enkele malen haar huiswijn ter keuring gebracht. Haar wijn werd steeds met een 'zeer goed' beoordeeld maar om in het bezit te komen van een di ploma is een 'uitmuntend' nodig. Mevrouw Oudesluijs is 5 jaar gele den met wijnmaken begonnen, volgde een cursus van het gilde in Oud-Vossemeer en is de enige van Tholen die regelmatig de activitei ten van het Gilde in Kapelle be zoekt. "Ik ben een echte liefheb ber, het is een hobby waar je ge duld voor moet hebben. Je moet van de wijn af kunnen blijven. Er zijn mensen die geen wijn meer overhebben als het na het gisten gebotteld moet worden. Het is be werkelijk en secuur en je moet er de tijd voor hebben om het goed te doen". Ze maakt wijn onder meer van de bloesem van de vlierbes, van rozebottels en lijsterbes. Maar ook druivenwijn is op haar wijn rek aan te treffen: "Ze moeten geen drie gulden de kilo wezen, maar op de markt in Bergen op Zoom zijn ze soms goedkoop te krijgen". Breure bezig met het bottelen van huiswijn. Het etiket van H.A. Breker uit Tholen verraadt een andere hobby van de amateur wijnmaker, name lijk het houden van bijen. Volgens Breker is het opvallend dat er een behoorlijk aantal van de wijnma kers imker is. "Het sluit ook mooi op elkaar aan. In september gaan de bijen aan de kant en kun je met de wijn aan de gang". Breker was veertien jaar geleden betrokken bij de oprichting van Luctor et Fer mento in Vlissingen. Eén van de gangmakers was in die tijd een ad viescentrum voor fermentatie, die de verkoop van suiker wilde bevor deren. Maar in die tijd, aldus Bre ker, werden er ook 'spulletjes ge maakt die niet om te suupen waren wijn", legt Breure uit, terwijl hij demonstreert hoe de zuurgraad door middel van een maatcilinder een een loogoplossing kan worden gemeten. "Het moet eigenlijk 7 zijn maar deze is 6", leest Leen het aantal streepjes op de cilinder af. "Als de zuurgraad niet goed is kun je citroen- of melkzuur toe voegen". De most wordt na de eerste gisting in mandflessen gego ten om verder te gisten. De flessen van 10 tot 20 liter worden voorien van een waterslot. Het koolzuur gas dat bij het gisten vrij komt, ontsnapt via het slot naar buiten, maar het apparaatjee zorgt ervoor dat er geen lucht naar binnen kan. Het is een soort veiligheidsslot die insecten en ander schadelijke or ganismen geen kans geeft de rij pende wijn te beïnvloeden. Het gistingsproces varieert van 2 tot 8 weken. "In de winter verloopt het wat trager dan in de zomer", ver telt Breure die benadrukt dat de mandflessen boordevol dienen te staan. "Er mag zo weinig moge lijk zuurstof bijkomen anders gaat de wijn oxideren. Dat geeft er een akelige smaak aan". Bovendien heeft de wijnmaker ervoor ge zorgd dat de mandflessen door plastic zakken en manden worden bescherm want een ongelukje met een fles met 20 liter wijn in wor ding die zich over de keukenvloer uitstortte heeft Breure voorzichtig gemaakt: "Dat is toch een hele plas als dat vocht wegloopt". Het is ook voorgekomen dat het wa terslot droog was komen te staan waardoor de wijn waardeloos was geworden. De grote flessen blijven tijdens het gistingsproces binnens huis bij een temperatuur van on geveer 18 a 20 graden. Breure voegt geen klaringsmidel aan de alcoholische drank toe om een zo helder mogelijk produkt te ver krijgen: 'Geen kunstgrepen, maar geduld, dan zakt het droesem van zelf naar de bodem". Het bezink sel laat Breure zo veel mogelijk in de fles achter wanneer hij na een aantal maanden de wijn overhe velt in een ander vat. Dit herhaalt de fruitteler nog eenmaal. Na een half jaar is de vruchten wijn gerijpt en is het tijd om te bottelen. Het bottelen gaat vrij snel, maar het is zaak om de wijn flessen vantevoren grondig schoon te maken. Met een slangetje zuigt Breure de wijn uit de grote mand flessen en laat deze in de kleine exemplaren stromen. Dan voorziet hij ze van nieuwe kurken die in warm water voorgeweekt zijn. De kurk die nog een halve centimeter boven de fles uitsteekt, snijdt Breure af waarna het hoedje erop kan. Een soort krimpfolie dat even verhit wordt en over de fles- sehals wordt geschoven. Het huis ambacht bij de familie Breure laat zich zelfs aflezen het etiket dat Leen voor zijn vruchtenwijn heeft ontworpen en ingekleurd. Het wa pen van de familie (Geloof, Hoop en Liefde) en een (smal)stadsge- zicht van Sint Maartensdijk naar een kaart van enkele eeuwen gele den. "Het etiket mag nooit op de naad van de fles geplakt worden", legt Leen uit. Achter op de fles komt zijn naam 'Produced en bottled by....'. De familie Breure heeft tientallen recepten in huis om wijn te ma- Etiket van mevrouw C. Oudesluijs- Zwagemaker toont haar woning aan de Hogeweg tussen St. Maar tensdijk en Stavenisse. Zij heeft haar wijn genoemd Cornéhua (Cornelia Hubertina). Twee maal per jaar houdt het gil de clubkampioenschappen. Op 28 mei is de witte wijn aan de beurt in Vlissingen en in het najaar worden leden in staat gesteld hun rode wijn door keurmeesters te laten beoordelen. In juni vindt in Dren te een internationale wedstrijd plaats waar de gildes, aangesloten bij de Federatie van Amateur Wijnmakers aan mee kunnen doen. Mevrouw C. Oudesluijs- Zwagemaker uit Sint Maartens- Een tijdrovend karwei bij het wijnmaken vormt het schoonma ken en persen van de vruchten. In veel gevallen biedt een pers uitkomst. De Thoolse afdeling van Luctor et Fermento heeft enkele malen de pers van het gilde gebruikt maar J.A. van der Zande uit Oud-Vossemeer heeft uitgewerkte plannen om een pers te laten ma ken van roestvrij staal. "De vruchten mogen namelijk niet in aanraking komen met ijzer. Dan is de kans op infectie groter". Van der Zande denkt bij de uit voering van de pers aan een hy draulisch gestuurde waarmee de druk aanzienlijk groter is dan bij een handpers. "Maar het kan nog wel een paar jaar duren voordat het zover is hoor", zegt de wijn maker uit Oud-Vossemeer. Van der Zande maakt wijn uit ap pels, peren, pruimen en bessen en heeft het alcoholische nat de naam 'Frazandi' meegegeven, een samentrekking van zijn voor naam Frans en zijn achternaam Van der Zande. De meeste leden maken een eigen etiket om de huiswijn te kunnen onderscheiden van andere wijn. En dat geeft er naast het bouquet een eigen cachet aan. B0TERMALSE BIEFSTUK 500 gram9.98 MALSE BIEFLAPPEN 500 gram7.50 VARKENSFILET 500 gram5.98 HAASRIBKARBONADE kilo8.98 SCHOUDERKARBONADE kilo5.98 RUNDERGEHAKT kilo5.98 PALINGWORST 150 gram0.98 ONTBIJTSPEK 150 gram0.98 CRÈMEPATÉ 100 gram0.98 De geregistreerde arbeidsreserve van mannen is tijdens de maand maart gedaald van 452 tot 371. De daling van het aanbod deed zich vrijwel bij alle beroepsgroepen voor. Een en ander was een gevolg van: 1. Voortzetting, c.q. uitbreiding van de werkgelegenheid bij de bouw-, schilders-, grondwerk- en aanverwante bedrijven. Ruim 60 mensen konden hier werk in vinden. 2. Uitbreiding bedrijvigheid bij diverse metaalbedrijven. 3. Door het afvoeren van personen die hun inschrijvingskaart niet lie ten verlengen. Bij de vrouwen daalde het aanbod met 19 van 178 tot 159. Diverse vrouwen konden als administratieve kracht, als verkoopster of als modinette werk vinden. Aanvragen De vraag naar arbeidskrachten steeg van 28 tot 50. Gewild zijn beton- timmerlieden, straatmakers, modinettes, metaalbewerkers en vertegen woordigers. Onderstaand overzicht geeft een juist inzicht in de ontwikkeling van de werkloosheid per beroepsgroep in vergelijking met de vorige maand en de overeenkomstige maanden van het vorige jaar. Het werkloosheidspercentage Rayon Tholen Provincie Zeeland Nederland PLAATS VAN INWONING Gemeente St. Philipsland Gemeente Tholen MANNEN 8,3% 8,7% 12,8% MANNEN 45 397 VROUWEN 11,4% 14,9% 17,0% VROUWEN 21 229 JEUGDIGEN MANNEN 442 VROUWEN 250 school overigen school- overigen verlaters verlaatsters Jonger dan 17 jr. 0(0) 1 (0) 1 (3) 0 (1) 17 jaar 1 (1) 2 (4) 4 (7) 4(5) 18 jaar 2(2) 9(11) 4 (5) 7 (5) 19 t/m 22 jr. 4 (5) 34 (47) 5 (5) 26 (6) Totaal 7 (8) 46 (62) 14 (20) 37 (17) Beroepsgroepen feb. mrt. feb. mrt. 1987 1987 1988 1988 MANNEN Bouwnijverheid 76 63 80 53 Grondwerken 88 69 94 60 Metaalnijverheid 61 52 40 33 Landbouw 46 44 47 53 Handel 15 17 17 15 Horeca 12 11 4 4 Scheepvaart 6 7 10 9 Niet varend verkeerspers. 31 30 19 19 Kantoor- en onderwijzend p. 26 24 22 19 Los arbeiders enz. 94 92 •77 72 Overige beroepsgroepen 44 44 42 34 Totaal werkloze mannen 499 453 452 371 VROUWEN: Verkoopsters 35 32 32 30 Serveersters 11 13 10 10 Kantoor- onderwijzend p. 31 31 30 27 Sociale- en geneesk. zorg 15 13 15 15 Huishoudelijk personeel 21 22 24 19 Los arbeidsters enz. 34 32 50 44 Overige beroepsgroepen 17 17 17 14 Totaal werkloze vrouwen 164 160 178 159 Totaal aanvragen M/V 19 18 28 50 Gedeputeerde staten hebben voor gesteld om het blok Stavenisse- St.Maartensdijk (2.745 ha) te plaatsen op het voorbereidings schema landinrichting 1988. De centrale landinrichtingscom missie (CLC) kiest in haar ziens wijze voor een ruilverkaveling met administratief karakter in dit ge bied, omdat de gesignaleerde knelpunten met name betrekking hebben op de verkaveling. Omdat in het aangrenzende blok St.- Annaland (3.070 ha) al een ruil verkaveling in voorbereiding is, zou grondgebruik over en weer de blokgrens in belangrijke mate kunnen worden opgelost. Bij de urgentiebepaling door g.s. heeft ook de mogelijke zoetwater voorziening een rol gespeeld. "Om in het kader van de ruilver kaveling in dit gebied zo tijdig mogelijk de nodige voorwaarden te scheppen, is het noodzakelijk Stavenisse-St.Maartensdijk te plaatsen op het voorbereidings schema landinrichting 1988," schrijven g.s. aan de staten. 1) De tussen haakjes geplaatste cijfers zijn cijfers van de vorige maand. Bouwnijverheid De bedrijvigheid bij de bouw- en schildersbedrijven nam weer toe. Di verse personen konden hun werkzaamheden weer hervatten. Tijdens het seizoen zal er zeker vraag naar vaklieden blijven bestaan. Grondwerken Ook bij de water-, spoor- en wegenbouw en bij de cultuur technische werken kon een groot aantal werklozen weer aan de slag. Hier is be hoefte aan leerling- en volwassen straatmakers. Zeilmakerijen/foundations industrie Er is een directe behoefte aan een 10-tal jeugdige modinettes voor tijde lijk en vast werk. Metaalnijverheid Bij de beroepsgroep metaal nam het aanbod verder af. T.o.v. vorig jaar zijn er nu aanzienlijk minder metaalbewerkers werkloos. Landbouw en aanverwante bedrijven Het seizoen in de landbouw nam eerst begin april een aanvang. Dit betekende dat het aanbod geen daling vertoonde. Het huidige aanbod ligt hoger dan een jaar geleden. Handel-, kantoor- en onderwijzend personeel Bij de mannen betreffen dit resp. 15 en 19 personen. Bij de vrouwen omvatten dit resp. 30 en 27 personen. In vergelijking met de vorige maand nam het aanbod af met 5 mannen en 5 vrouwen. Sociale en geneeskundige zorg Hiertoe behoren 5 mannen en 15 vrouwen. Dit aanbod bleef onver anderd. Los arbeiders enz. Bij de mannen nam het aanbod af met 5 en bij de vrouwen met 6 personen. Het Jeugd Rode Kruis organiseert op 25 juni een sponsorloop rond Sint-Maartensdijk. De deelne mers kunnen kiezen uit drie af standen: 5, 10 en 15 kilometer en de start is bij het Rode Kruisge- bouw aan de Noordpoort. De deelnemende kinderen krijgen gratis eten en drinken en een leuke attentie. De opbrengst van de sponsorloop is bestemd voor het Jeugd Rode Kruis. Tot 15 juni kan men zich voor deelname opgeven, waarna men de sponsorkaart ontvangt. Aan melden kan bij R. Jeroense 01665-3371, R. Vermaas 01665-2681 of J. Kurvers 01662-2527. De uitslag en het verloop van de peiling over het basisplan voor zoet water heeft ZLM- kringvoorzitter M.C.J. Kosten weinig plezier opgeleverd, zo meldt het orgaan van de Zuidelij ke Landbouw Maatschappij. "Het is allemaal moeizaam en on plezierig verlopen. Een kleine groep boeren heeft een hetze tegen het plan gevoerd en daarbij weinig geschuwd om de zaak af te bre ken." Een van hun verwijten was, dat de stemming ondemocratisch plaats vond, maar volgens Kosten waren deze mensen zelf buitenge woon onredelijk, onzakelijk en ondemocratisch. Wat hij ook be treurt, is dat enige prominenten op het eiland(dijkgraaf I.C. Hage en de wethouder van economische zaken J. Versluijs) zich bijna de monstratief tegen het plan hebben gekeerd. Anderen hebben zich daardoor te gemakkelijk laten lei den bij hun stemgedrag. Verder vindt hij ook, dat de tuinbouw op Tholen te laat in beweging is ge komen. Het kringbestuur zit nu in een moeilijk parket. Met een uit slag die maar net positief is, kan niet anders dan een redelijk vrij blijvend advies uitgebracht wor den. Een gedesillusioneerde Kosten is ervan overtuigd, dat de landbouw zoet water in de toekomst hard nodig zal hebben. Dat men zo te rughoudend heeft gereageerd op het 15,- plan, is voor hem dan ook een grote tegenvaller. "Ik had niet gerekend op zoveel tegen stand voor dit alternatief. De stemming is mijns inziens ook te veel beinvloed door niet-zakelijke argumenten. Het is zelfs ten koste gegaan van menselijke verhoudin gen en dat is erg jammer. Op die manier moeten we niet met elkaar omgaan." Kosten wijst verder nog op het feit, dat de cultuurtechnische wer ken voor het zoete water in de uit voering gelijk kunnen lopen met de ruilverkaveling. Een van de voordelen daarvan is, dat een grondpot kan worden aangewend om boeren die schade ondervin den van de aanleg van zoet water lopen, te compenseren. Wel betreurt hij het achteraf, dat al leen het raamplan aan de leden is voorgelegd. Er had ook een plan met een verdere verfijning gepre senteerd moeten worden met de daaraan verbonden kosten. De mogelijkheden kwamen nu niet voldoende uit de verf en dat heeft de uitslag niet positief beinvloed. De kringvoorzitter meent, dat in ieder geval voorkomen moet wor den, dat nu definitief nee tegen het zoet water wordt gezegd. De kans op het doorgaan van een zoet waterproef die op het eiland plaats zal vinden, wordt dan ook aanzienlijk kleiner. Beter is het de resultaten daarvan af te wachten dan nu de deur definitief dicht te doen, aldus het ZLM-blad. De specialist bodem, water en be mesting bij het consulentschap in Goes, dhr. J. Kodde, is er vast van overtuigd, dat over tien jaar de landbouw op Tholen en St. Phi lipsland voor zoet water graag de 138 gulden per ha van het Heide- mij. plan wil betalen. De op brengststijgingen gaan door en het gat tussen het wel of niet over zoet water kunnen beschikken, zal steeds groter worden. Woensdag stelt burgemeester P. Zevenbergen van Bergen op Zoom het geheel nieuw ingericht compu terlokaal van de Roncalli scholen gemeenschap officieel in gebruik. De inrichting, met 11 computers, is een schenking van de Amro- bank in het kader van het NIVO- project. NIVO staat voor Nieuwe Informatietechnologie in het Voortgezet Onderwijs. Het pro ject is een gezamenlijke inspan ning van de rijksoverheid, het bedrijfsleven en het onderwijs. De schenking vertegenwoordigt een waarde van 50.000 gulden. Om de samenwerking tussen Ron calli en Amrobank te onderstre pen, is van 3 tot 20 mei een expositie van creatieve werkstuk ken op het gebied van tekenen en handvaardigheid van Roncalli- leerlingen te zien in de cliëntenhal van de bank, terwijl in het school gebouw de Amro-expositie 'van telraam tot computer' staat op gesteld.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1988 | | pagina 19