Crash B-24 (Liberator) bommenwerper
Thoolse jeugd
in de running
Landing
op Tholen j
Hulpverlening gehandicapten
Provincie
vreest
bezuinigingen
in onderwijs
Geen taxi's
op Tholen
Donderdag 23 oktober 1986
DE EENDRACHTBODE
17
Richting
München
Geraakt door
luchtafweer
geschut
Tholen
Krijgsgevangene
in Duitsland
Zware aanvallen
i Bronvermelding:
volleybal
Gespreksgroep
alleenstaanden
Het was 20 juli 1944. De plaats
Flixton Estate, de thuishaven
van de 446e Bombardements-
groep van de USAAF, enkele ki
lometers ten zuiden van Bungay
in East Anglia (Oost Engeland).
De opdracht voor morgen was
het bombarderen van raketlan-
ceerplaatsen in het Franse de
partement Pas de Calais.
(Straat van Calais).
Dit type missies was bekend als
"milk runs"(melk halen), omdat
ze niet lang duurden en het te
bombarderen doel net aan de
andere zijde van het Engelse
Kanaal lag.
Glen, Nelson en ik hadden 's
avonds een speciale instruktie-
bijeenkomst bijgewoond omdat
wij de 446e Bombardements-
groep moesten leiden.
Toen wij de volgende morgen
vroeg in de instruktiezaal kwa
men (het was mijn 25ste ver
jaardag) zagen wij aan de lange
rode lijn op de instructiekaart
dat wij veel verder weg
moesten, tot diep in Zuid-
Duitsland. Het doel was Mün-
chen en niet de raketlanceer-
plaatsen. Het was een vervelen
de verandering; we zouden 's
avonds te laat terug kunnen zijn
voor mijn feest in de club. (We
vermoedden niet dat we alle
pret zouden missen). Het zou
Glen's laatste missie zijn: num
mer 30. (Leidinggevende be
manningsleden vlogen vijf mis
sies minder dan de geregelde
bemanningen die een bepaalde
tijd moesten vliegen).
Ons vliegtuig was gisteren op
het schema geplaatst om voor
op te vliegen en de groep te lei
den. De rest van de bemanning
had er 27 missies op zitten.
Vandaag was het onze 28ste
gezamenlijke vlucht. We kon
den goed met elkaar opschie
ten. Nelson Segraves was
minstens evengoed als andere
bommenrichters die ik kende.
Glen Hoffman was een uitste
kende navigator, ook de ande
ren waren buitengewoon goed
in hun functies. Dat waren ser
geant majoor Lutes, boord-
mecaniciën, sergeant Kopcyns-
ki, radio-telegrafist en de schut
ters de sergeanten Jackson, Ol
son, Mc. Donald en Clay. Op
deze missie was de tweede pi
loot luitenant Hand. Onze
groepsnavigator kapitein C. Bal
lard deed in de geschutskoepel
in de neus van het toestel het
navigatiewerk.
Zo startten we dus voor een
vlucht van 10 uur inplaats van
een "milk run" van 4% uur
waar we op hadden gerek^nd-
Onze vastgestelde vlieghoogte
was 21.000 voet (6.400 m)T
maar toen we boven Duitsland
vlogen ontmoetten we een ge
bied met slecht weer. De zicht
baarheid verminderde snel en
de andere groepen raakten uit
zicht. We probeerden boven het
slechte weer te komen maar de
top van het vliegtuig lag op
25.500 voet (7.700 m), waar
het als een dronken walvis op
de besturing reageerde. We ble
ven in het wolkendek. Ik
besloot om te keren en een ge-
legenheidsdoel te vinden. Zoals
gebruikelijk zagen we in de wol
ken de rook van ontplofte gra
naten. De explosies waren ech
ter steeds te ver om te horen.
Het was een angstige situatie.
Toen we 180 graden waren ge
draaid en tot 20.000 voet wa
ren gedaald braken we door het
wolkendek. Ik keek rond en zag
hoeveel vliegtuigen er nog bij
ons waren. Het leek erop dat
ons squadron (20 25 vliegtui
gen) met enkele vliegtuigen van
andere groepen alleen was. Dit
Vwerd door de schutters in de
middelste geschutskoepels be
vestigd.
Glen bekeek de kaart en ont
dekte dat we recht boven een
brug over een onbekende rivier
vlogen. Dit zou ons gelegen-
heidsdoel zijn. De bommenlui-
ken werden geopend en vlogen
recht op de brug aan. We kon
den zien dat onze bommen op
het doel ontploften. Daarna gin
gen we huiswaarts. Wij zouden
de eerste vliegtuigen' zijn die
vandaag "Thru the pass" (over
Oostendè) terugkeerden.
De eerste ontploffingen gebeur
den juist toen we begonnen te
dalen nabij het Kanaal. Het had
een olielek in motor 1 tot gevolg
en Glen zei dat hij door een
scherf in de rug was geraakt. Ik
begon onmiddellijk met een gro
te draai naar links (je mag de
formatie niet vergeten) en zette
de beschadigde motor in de
vaanstand. Er explodeerden
nog twee granaten onder het
toestel, die vermoedelijk de
mannen onder in het toestel
doodden en het vliegtuig in
brand zetten.
De tweede piloot stond op van
zijn stoel en verdween in het
met rook gevulde radio
compartiment. De intercom
was dood en de besturing werk
te niet meer. Ik stond op, maar
had vergeten mijn zuurstofmas
ker af te doen en werd terug ge
trokken. Nadat ik tot bezinning
was gekomen ging ik de radio
hut binnen die vol vlammen
was. Ik werd terug gedreven
naar mijn stoel. Na een korte
pauze keek ik opnieuw naar
achteren en zag dat het radio
compartiment helder was. Ik
stond op en deed twee stappen,
toen ik me herinnerde dat we
nabij het Kanaal Noordzee)
waren. Opnieuw keerde ik naar
mijn plaats terug, deze keer om
mijn "Mae West" reddingsvest
achter mijn stoel te pakken.
Ook realiseerde ik me, dat ik
nog mijn scherfvrije vest aan
had. Dat laatste deed ik uit en
trok mijn "Maes West" aan en
keerde terug naar het lege
radio-compartiment. De bom-
menruimte was dicht, maar het
bovenluik was open. Ik stak
mijn schouders door het luik en
deed mijn parachute om. (Ik
was de enige in de groep die
geen vliegpak met parachute
had).
Ik voelde geen sensatie toen de
wind langs mijn oren floot en
uiteindelijk viel ik op de één of
andere manier totaal vrij (ik had
stëéds het gevoel dat het vlieg
tuig zich had omgedraaid, later
heb ik begrepen dat het toestel
explodeerdde en dat dit mij vrij
van het toestel had gemaakt).
Ik tel tot zes en trok aan het
trekkoord. De parachute open
de zich naar ik gis op 12.000
voet boven het Schelde
estuarium.
Ik stuurde mijn parachute door
aan de parachutelijnen te trek
ken en slaagde er in een schoor
steen te ontwijken. Gelukkig
zijn de huizen op het eiland Tho
len laag. Ik landde naast een
huis, doch kon met mijn tenen
nauwelijks de grond raken.
Vriendelijke mensen kwamen
aanrennen en hielpen het para-
chuteharnas los te maken. Zij
brachten een stoel en een glas
water. (Wat een opluchting ver
lost te zijn van de knellende pa-
rachuteriemen. De daling had
eindeloos lang geleken).
Plotseling als of er een sein was
gegeven, was iedereen verdwe-
De Thootse gemeente- J
archivaris J.P.B. Zuurdeeg i
vertaalde een artikel van de
Amerikaanse piloot kapitein
groepscommandant Eric
Sherman, die in 1944 met een
parachute te Tholen is geland,
nadat zijn vliegtuig aan de an- j
dere kant van de Eendracht j
was neergestort.
Dhr. A.G.A. Verswijveren te
Halsteren heeft van deze
'crash' meer bijzonderheden
verzameld, die in een aanvul
lend artikel gepubliceerd
worden.
Hij hoopt door reacties van
lezers meer bijzonderheden te
kunnen verzamelen van de in
de oorlog bij Tholen neerge
komen vliegtuigen of vliegers.
Het adres van dhr. Verswijve
ren is: Burg. Mastboomplein
6, Halsteren, tel. 01641-2664.
de stuurhut) wordt genoemd
was de beste plaats om te over
leven, maar niet voor luitenant
Hand. "Wie beslist er over le
ven en dood, is het noodlot, ge
luk, of Gods' Hand?".
Terwijl de Duitsers op verdere
orders zaten te wachten, gaf
één van de soldaten (vermoede
lijk een Oostenrijkse dienst
plichtige) mij een soort ruwe
geelachtige gekleurde reep te
eten. Het smaakte afschuwelijk
en na een hap verborg ik de
rest. Hij gaf me ook mijn siga
retten en aansteker terug. Kort
daarop verscheen er een Nazi
officier die tegen de soldaten
begon uit te varen. Ik verstond
wel geen Duits doch dit was
duidelijk aan zijn stem te horen.
Ik verstond echter de woorden
"Yankee-swine-hund" toen hij
de sigaret uit mijn mond sloeg
en het pakje en mijn "Zip-
po"aansteker in beslag nam. Hij
begon me uit te schelden maar
ik liet het langs me heen gaan.
Ik verstond hem immers toch
niet. Sergeant Lutes en ik wer-
nen en een ogenblik later kwa
men Duitse soldaten aanrennen
van beide kanten van het smalle
°traatje. Zij waren redelijk vrien
delijk en namen mij mee in een
Ford van 1939 voorzien van
een steenkool generator. We re
den langs verschillende plaat
sen waar stukken van het vlieg
tuig waren gevallen. (Kort na
dat mijn parachute zich had ge-
den voor een nacht in de plaat
selijke gevangenis (politiebu
reau?) ondergebracht.
De volgende dag werden we
overgebracht naar een gevan
genis in Arnhem. Na vijf dagen
eenzame opsluiting werden we
met verschillende andere krijgs
gevangenen in de trein gezet
gen maakten dat we geen Rode
Kruis-pakketten en pakjes van
thuis meer ontvingen. Zo waren
we voor ons dagelijks voedsel
aangewezen op een homp hard
bruin brood, ongeveer 254 cm
dik met wat vet erop en een
handvol uitgedroogde groen
ten. Af en toe kregen we een
kom wormachtige gerst en sur
rogaatkoffie.
Toen de Russsiche troepen ons
kamp bezetten werden de af
rasteringen gesloopt. De Rus
sen gaven ons vlees, paarden-
of rundervlees en bezorgden
ons een grote voorraad -in het
kamphoofdkwartier gevonden-
Rode Kruispakketten. Uiteinde
lijk aten we er weer goed van.
Door de verschillende politieke
stelsels van de bezetters van
het Duitse Rijk -de Russen be
gonnen al met hun "Koude Oor
log" -duurde het drie weken
voor vliegtuigen van onze lucht
macht toestemming kregen om
ons door de lucht af te voeren.
Uiteindelijk gebeurde het toch
dat de prachtige B-17's (zelfs
voor een B-24-vlieger) op een
nabij gelegen veld landden,
waar wij aan boord gingen en
naar Camp Lucky Strike in
Frankrijk werden gebracht.
Door rapporten en getuigenver
klaringen kan het artikel van pi
loot E. Sherman nog worden
aangevuld met de volgende ge
gevens.
De 8e Amerikaanse luchtmacht
voerde op 21 juli 1944 zware
aanvallen uit op doelen in Zuid-
West Duitsland onder andere
vliegtuigindustrieën, kogellager-
fabrieken en vliegvelden. De
strijdmacht bestond uit onder
delen van drie bombardement-
Serg. Maj. William Kopczynski,
radiotelegrafist, was waar
schijnlijk van Poolse afkomst.
Serg. William A. Mc. Donald, to
renschutter.
Serg. Leiding Olson, middelste
schutter.
Serg. Jackson, middelste
schutter.
Serg. John Clay, staartschutter.
Zoals capt. Sherman in zijn arti
kel schreef, werd op de terug
weg een motor van het toestel
door afweergeschut buiten wer
king gesteld. Dit gebeurde door
afweergeschut van het 3e Ar
meense Regiment vanuit Gilze-
Rijen. Het beschadigde toestei
vloog met 3 motoren verder en
verliet de formatie. Boven West
Brabant werd het toestel weer
door luchtafweer vanuit Woens-
drecht en of Essen geraakt. Dit
veroorzaakte waarschijnlijk do
den en gewonden. Het radio
compartiment vloog in brand en
de onderlinge radioverbindingen
werden verbroken. Men begon
het brandende toestel te verla
ten. Dit is zeer waarschijnlijk
chaotisch gebeurd. Van ver
schillende bemanningsleden
zijn de valschermen niet of niet
goed open gegaan, wellicht
door het niet goed omgorden
van de riemen.
In Bergen op Zoom kwamen do
delijk Mc. Donald en Olson neer,
namelijk bij De Bruijn, Van De-
demstraat 36 en in een dakgoot
van de Lievevrouwestraat.
In Halsteren kwam een vlieger
neer bij de Spinolaberg en een
ander in een tarweveld van de
boerderij "Onverwacht" waar
thans J. van Trijen woont. Deze
twee hadden ook geen geluk.
Sergeant-majoor Lutes landde
ongedeerd bij de Blauwe-
met een
souvenir
in zijn artikel precies weergeeft,
hebben vriendelijke mensen di
rect geholpen met het ontdoen
van zijn chuteharnas, zij zetten
hem op een stoel om zijn laar
zen uit te doen en gaven hem te
drinken, maar werden al vlug
gestoord in de verzorging van
deze man. De Duitsers kwamen,
iedereen moest weg en namen
Sherman krijgsgevangen. Jaren
heeft Mevr. Kegge, die destijds
in de Hofstraat woonde, een
achtergebleven das
schroeiplek als
bewaard.
Alleen Lutes en Sherman zijn
ongedeerd krijgsgevangen ge
maakt. Waarschijnlijk zijn zij af
gevoerd naar het thans
verdwenen café annex boerderij
van Heijboer gelegen aan de
Brabantse kant van de brug. Zij
zijn verhoord en hebben de eer
ste tijd daar door gebracht.
Anders is het Kopczynski ver
gaan. Deze man, die ernstig ge
wond was, trok volgens
getuigen de klaver uit de grond
en kromp ineen van de pijn.
Landbouwer Van Eekelen, die
wond werd geen klaver gelegd
om infectie te voorkomen. De
voet was er bijna af, gelukkig
bloedde hij niet veel. Een Duit
ser ging naast Mol zitten en zo
reden zij naar de villa van
Testers in Halsteren, waar de
Duitsers hun kwartier hadden
(thans is dit Psychotherapatisch
centrum), vandaar naar het La
zaret, vermoedelijk Lievenshoe-
ve gelegen in de vroegere
Balsebaan te Bergen op Zoom,
nabij het huidige ziekenhuis Lie-
vensberg. De vliegenier werd tij
dens de tocht goed behandeld
en kreeg onderweg drinken uit
de veldfles van de Duitser. Hij
heeft de oorlog overleefd, doch
is kreupel gebleven.
Vrijdag 21 juli 1944 was voor de
Nederlanders begonnen als an
dere dagen. De Duitse bezetter
was nog in alle plaatsen. Ook in
Halsteren waren zo'n 150 man
in verschillende huizen inge
kwartierd en de oorspronkelijke
bewoners eruit gezet. Boven
dien werd in verschillende bui
tenposten gewaakt, zoals in een
bunker aan de dijk van de Au-
daar aan het werken was, wilde vergnepolder bij Bovee. Deze is
de man helpen en te drinken ge
ven. Dat stonden de Duitsers in
eerste instantie niet toe. Zij ga
ven te verstaan dat die Amerika
nen hun familieleden in
Duitsland doodden met hun
bombardementen. De man liet
zich niet uit het veld slaan en
gaf hem toch drinken uit zijn
kruik. Een Armeense soldaat
kon met de gewonde enkele
opend, was een stuk van het
vliegtuig, ik neem aan een aile
ron of vleugelklep, brandend
langs mij heen gevallen. Het
stuk miste mij op minder dan 25
voet).
De Duitsers brachten mij naar
een schuilkelder waar ook ser
geant Lutes was gebracht. Er
werd ons verteld dat luitenant
Hand dood was. Lutes vertelde
mij dat de bommenruimte van
het toestel in brand stond toen
hij er uit wilde. Terwijl hij het
bovenluik opende kwam Int.
Hand bij hem uit het vliegtuig en
volgde hem. Toen Lutes het
vliegtuig verliet, zocht Kop-
cynski nog zijn parachute. (Na
de oorlog hoorde ik van Kop-
cynski dat hij' ook door het bo
venluik was ontsnapt en één
van de roeren had geraakt. Hij
verbleef voor de rest van de
oorlog in een Duits hospitaal en
is kreupel gebleven). Dit ver
klaart waarom het radiocom
partiment leeg was toen ik uit
het vliegtuig ontsnapte.
Lutes maakte me er opmerk
zaam op dat de rechtermouw
van mijn vliegjack met bloed
was bedekt. Het was niet van
mij, zodat het van luitenant
Hand moet zijn geweest. Hij
moet ernstig gewond zijn ge
weest. de rest van de beman
ning is er niet uitgekomen.
Waarom?
Mogelijk zijn ze gedood of ge
wond door de ontploffende
luchtdoelgranaten. Sergeant
Lutes was ongedeerd. Ikzelf
had 2de graads brandwonden
aan mijn gezicht en mijn hoofd.
Kopcynski zou ook ongedeerd
zijn geweest als hij het roer niet
had geraakt bij het uitspringen.
Wat het "Flightdeck" (cockpit -
voor een reis langs de prachtige
rivier de Rijn, naar "DULAG
LUFT" een kamp bij Frankfort
aan de Main, een «doorgangs
huis voor krijgsgevangenen. Na
vijf dagen eenzame oplsluiting
in een cel van 1.50 bij 2.70 m,
Volgde een ondervraging door
een gezellige en gemoedelijke
Duitser, die mijn volledige mili
taire loopbaan kende.
De volgende dag werden we
overgebracht naar een kamp
waar ik sergeant Lutes voor de
laatste keer zag. De dag daarop
werden we overgebracht naar
onze voorlopige laatste bestem
ming. Voor mij was dit Barth,
ongeveer 150 km ten noord
oosten van Berlijn. Het nieuwe
thuis werd STALAG LUFT I ge
noemd. Verschillende leden van
onze Groep waren reeds langer
krijgsgevangen. Mijn gezicht
was genezen. Het weer was
heerlijk.
Mijn vrienden hadden een
stopper-spil nodig voor hun
"softbal-team". We speelden
zelfs een ruw en hardhandig
voetbalspel waarbij de bal met
de handen mocht worden aan
geraakt. De Duitsers verboden
later dit spel wegens de gebro
ken en gekneusde ledematen.
De uitrusting was geleverd door
de Y.M.C.A. en de Rode
Kruispakketten voorzagen ons
van een -gezien de
tijdsomstandigheden- voldoen
de hoewel weinig gevarieerd
menu. Omstreeks november
kwam er een einde aan ons
"Country Club"-leven. De oor
log ging slechter voor de Duit
sers. (Onze geheeime radio en
de interne verbindingen binnen
het kamp hielden ons op de
hoogt). De geallieerde aanvallen
op treinen en andere verbindin-
divisies met 520 B-24
(Liberators) en 581 B-17 (vlie
gende forten) in totaal 1110
zware viermotorige bommen
werpers. Van de uitgezonden
strijdmacht verschenen er 980
boven de doelen en wierpen in
totaal 2415,7 ton explosieven
af. Tijdens deze Missie verloren
de Amerikanen 31 bommen
werpers.
Het vliegtuig met als captain
Eric Sherman was een B 24 J
(Liberator) serienummer
42-100315 van de 446
Bomb/Group (H) 2e Bomdivisie,
705e squadron, squadroncode
B.S. Het vliegtuig was door de
bemanning "Quivering Box"
gedoopt. Dit stond met grote
letters op beide zijden van de
romp. De bemanning en het
toestel was gestationeerd op de
basis Bungay ten zuid-oosten
van Norwich op de grens van de
graafschappen Norfolk en Suf
folk in het oosten van Engeland
tegen de Noordzee. De beman
ning, die uit ervaren mensen
was samengesteld, fungeerde
als groepsleider en bestond uit
de volgende personen:
Captain Calvin T. Ballard,
groepsnavigator en neustoren-
schutter.
Captain Eric Sherman, 1e piloot
(schrijver van het artikel over de
crash van het toestel.).
1e Lt. John E. Hand Jr., 2e
piloot.
1e Lt. Glen W. Hoffman, na
vigator.
1e Lt. Nelson T. Segraves, bom-
richter. Deze had reeds 8 deco
raties w.o. het Franse
Oorlogskruis ontvangen.
Serg. Maj. William Lutes, boord
werktuigkundige en bovenste
torenschutter.
handshoeve van Bovee aan de
Zuiderkreekweg.
Ook sergeant-majoor Kopczyns
ki kon er uit springen maar
kreeg een klap van het
staartstuk tegen zijn rechter
voet en werd daardoor erg ge
wond. Hij heeft kans gezien en
de moed gehad nadat zijn val
scherm was geopend, dus tij
dens het dalen, met een band
zijn been af te binden. Met veel
pijn kwam hij neer in een per
ceel klaver tussen de Zuider
kreekweg en de dijk van de
Eendracht. Hierover straks
meer. Drie bemanningsleden
zijn met het ontplofte vliegtuig
neergestort. Zij lagen tussen de
overal verspreid liggende
wrakstukken, nabij de Zuider
en Noorderkreekweg aan
weerszijden van de weg naar
Tholen. Zij waren deerlijk ver
minkt onder andere door brand
wonden.
Voordat het vliegtuig ontplofte
hebben nog twee beman
ningsleden het toestel kunnen
verlaten en kwamen in de stad
Tholen neer.
Vermoedelijk kwam de schutter
John Clay ongelukkig terecht
aan op het eind van de
Hoogstraat in een dakgoot en
viel later op straat. Hij was
zwaar gewond. De Duitsers ver
boden iedereen er bij te komen
en verhinderden eerste hulp. Pas
laat in de namiddag is hij niet
bepaald zachtzinnig op een plat
te boerenwagen geladen en ver
voerd naar een ziekenhuis
(Vrederust?) en kort daarna
overleden.
Capt. Eric Sherman maakte een
goede landing in de Hofstraat
(no. 16-18) in Tholen. Hij kwam
terecht op het kruidenierskarret-
je van Izaak Hoek. Zoals hij zelf
nog gedeeltelijk te zien. Ook bij
de oude brug naar Tholen in het
thans verdwenen café van Heij
boer. Onmiddellijk na het
neerstorten van het vliegtuig
om 11.15 uur werden alle wegen
en paadjes afgezet, niemand
mocht de polder in of uit. Alles
werd afgezocht. Dezelfde dag
werden de lijken geborgen en
kort daarna werden wrakstuk
ken verzameld en opgeruimd.
Een vliegtuigmotor was neer
gestort op de Zuiderkreekweg;
geruime tijd is de plaats te zien
geweest door het provisorische
keiherstel.
Aanvankelijk werden de Ameri
kanen op het zogenaamde
"Kriegerfriedhof" aan de
Wouwseweg te Bergen op
Zoom ter aarde besteld graf nr.
88 t/m 95, waarvan een als on
bekend (Jackson). Mogelijk is
zijn lijk later gevonden.
In 1946 vond een herbegraving
woorden wisselen, kwam er een
Duitser op gehoorafstand dan
legde hij z'n vinger op de mond
ten teken van zwijgen.
Michiel Mol uit Poortvliet was
destijds geëvacueerd bij Bovee
op de Blauwe-handshoeve. Op
het moment van de crash was
hij met paard en wagen op weg
naar de smederij van Kint op
Slikkenburg om water voor het
vee te halen. Hij werd door de
Duitsers gevorderd om de zwaar
gewonde te vervoeren. De wa
tertank werd door de soldaten
van de wagen gerold en zij wil
den de man zo op de ongeveer
de wagen laden. Weer toonde
Van Eekelen en nu ook Mol
moed om dit te verhinderen. Zij
legden eerst klaver op de bodem
van de wagen, klopten dit net
jes vast, de hoofdzijde iets ho
ger en daar werd de man
behoedzaam opgelegd. Rond de
plaats op de Amerikaanse be
graafplaats te Margraten in Lim
burg. Na die tijd hebben vijf een
laatste rustplaats gekregen in
Amerika, vermoedelijk op ver
zoek van familie.
Te Margraten liggen nog be
graven;
Capt. Calvin T. Ballard, graf
M -14-18.
1e Lt. Glenn W. Hoffman, graf
N-10-2.
1e Lt. Nelson T. Segraves, graf
H-15-19.
Na een mistige ochtend werd
deze vrijdag in 1944 een stra
lende zomerdag, die overscha
duwd werd door de grootste
vliegtuigcrash in Halsteren,
waarbij acht mensen het leven
lieten. Drie hebben het over
leefd en zijn na de oorlog weer
naar de Verenigde Staten terug
gekeerd.
Halsteren,
A.G.A. Verswijveren.
Gemeentearchief Halsteren.
Gemeentearchief Bergen
op Zoom.
i D. v. Hoof, Breda.
A. Jansen, Oudorp.
i National Archives, Was-
hington.
En vele ooggetuigen.
Op 15 oktober floot arbiter M.
Potappel uit Tholen om half acht
het beginsignaal van de wedstrijd
A selectie eiland Tholen-Rood
Wit uit Sint Willibrord, een team
van de regionale jeugd West Bra
bant. Grensrechter was G. van
Ham uit Sint Maartensdijk. Inge
zet werden doelman Peter Nieu-
wenhuijzen van Tholense Boys,
terwijl zijn clubgenoot Frans Ta-
zelaar zich als opkomende rechts
back zag opgesteld. Leon van
Sluis van Smerdiek was laatste
man en aanvoerder. Leon de Wit
te van WHS voorstopper en Mar
tin Potappel van SC Stavenisse
linksback. Rechtshalf Jan Fase
van WHS en in het midden nam
Slao Tamile van SPS het centrum
voor zijn rekening. Peter Neele
van SC Stavenisse kwam op de
linksback, rechtsbuiten werd An-
dré van den Hoek van Smerdiek,
spits was Richard Gebraad van
SC Stavenisse. Op de linkervleu
gel stond Dick Saarloos van
WHS.
De eerste helft toonde een vrij ge
lijk opgaande partij met een ge
ring veldoverwicht van de Thool
se selectie. Toch was de tegen
stander beweeglijker en sneller.
Niettemin was er een goede moge
lijkheid voor Leon van der Sluis,
maar hij kreeg de bal niet vol
doende onder controle. De voor
hoede werd o.m. goed gesteund
door Richard Gebraad en die
kreeg zelfs de eerste echte doelrij-
pe kans. Hij maakte zich goed
vrij, maar tikte vervolgens de bal
buiten zijn bereik. Tegen de ver
houding in kwam Rood Wit op
0-1. In die eerste helft waren er
ook nog goede acties van o.a.
Dick Saarloos, maar zijn schiet
kans trof geen doel. Na afloop
van de wedstrijd Hongarije - Ne
derland stroomde het publiek het
terrein in Sint Maartensdijk op.
Niet alleen plaatselijke suppor
ters, maar evengoed uit andere
kernen. Na de pauze kwam Bas
Quist van Vosmeer in het veld
voor Martin Potappel en Hans
Etiënne van Vosmeer voor Jan
Fase van WHS. Martin Hage van
SPS werd gewisseld voor Marinus
Slootmaker van dezelfde vereni
ging en Alex Hoogendoorn van
Smerdiek kwam onder de lat voor
Peter Nieuwenhuijzen van Tho
lense Boys. Jammer genoeg was
in de tweede helft de organisatie
bij de eigen selectie zoek. Toen
werd het mopperen en men vergat
te voetballen. Na 10 minuten liep
de achterstand op tot 0-2 en na 19
minuten moest spijtig voor de kij
kers en ook voor de spelers de
wedstrijd worden gestaakt omdat
de verlichting uitviel. Voor wat
opbouw betreft, had de jeugd in
elk geval heel wat geleerd. Meege
nomen was bovendien, dat de
reacties van het publiek unaniem
positief waren. De volgende wed
strijd wordt op 5 november om
half acht op het terrein van de
v.v. Vosmeer gespeeld. Tegen
stander is dan de landelijke NAC-
jeugd. Er staan nog 3 wedstrijden
op het programma met mogelijk
ook de Feijenoordjeugd.
De Stichting Gehandicapten Ad
viesbureau Zeeland verleent hulp
aan gehandicapten in de hele pro
vincie. Die hulpverlening is nog
altijd erg ingewikkeld en wordt
gekenmerkt door een grote ver
scheidenheid, maar kan de vrij
willigers toch voldoening schen
ken. Eén avond per kwartaal is
daarom begonnen met deskundig
heidsbevordering, samen met de
regiovertegenwoordigers en con
tactpersonen van de aangesloten
organisaties. De stichting wordt
financieel ondersteund door de
provincie en 26 Zeeuwse gemeen
ten, zo blijkt uit het jaarverslag.
In 1985 werden in regio 3 (Tholen
en St.Philipsland) 14 direct zaken
door het Adviesbureau behandeld
en 6 nieuwe zaken. Vijf zaken
konden worden afgesloten, terwijl
er in het vierde kwartaal 12 lopen
de zaken waren. Contactmedewer
kers voor onze regio zijn dhr. F.
Jelderda in Sint Philipsland
(ANIB) en mevr. B. de Korte in
Sint Maartensdijk (NVBS).
Tweede zege Amigos h2
Het tweede herenteam van Ami
gos heeft het Nieuw-Vossemeerse
TOS met 3-0 verslagen, wat de
tweede overwinning betekende.
Toch was de ploeg in de nieuwe
samenstelling nog wat onwennig.
Met de aanvulling van twee man
uit het derde team waren er totaal
acht spelers. Er werd soms ge
knoeid, maar men wist ook een
achterstand weg te werken. De er
varing leidde tot een 15-13, 15-11
en 15-9 overwinning.
Sterke start dames Veronica
Het eerste damesteam van Veronica is
de competitie door een 3-0 zege op Si-
bloco 3 goed gestart. In de openings
fase verliep het spel van de Tholenaren
wat stroef, maar dankzij de coaching
van Ko Heynen begon Veronica wat
rustiger te spelen. De passes werden
goed gebracht, er volgden sterke set
ups met daaropvolgend diverse smas
hes. Een goede partij die perspectief
biedt voor de toekomst.
Set uppers: Renee van Brakel, Carlies
Suurland en Corrie Priem. Aanvallers:
Anja van Damme, Rina Lindhout,
Betsy Gaakeer, Corina Droogendijk
en Mariëlle van Dijke. Veronica heeft
nu 11 punten uit 3 wedstrijden.
Knappe winst Veronica '74
Zaterdag speelde het eerste herenteam
van Veronica '74 uit Sint-
Maartensdijk een "thuiswedstrijd",
in sporthal Tuinwijk te Bergen op
Zoom, tegen het RoosendaaJse
Bermi-Rapid.
Een door de scheidsrechter slordig
weggelegde meetlat, nodig om het net
op juiste hoogte af te stemmen, zorg
de bij het inspelen voor een behoorlijk
verstuikte enkel van spelverdeler Jac
ques Voeten. De blessure was van
dien aard dat Voeten niet kon spelen.
Een forse streep door de Veronica-
rekening. Tinus Suurland werd alsnog
met deze moeilijke taak belast, het
geen hem naar mate de wedstrijd vor
derde steeds beter afging.
De eerste set werd Bermi-Rapid met
goed serveren onder druk gezet. Jam
mer was dat Veronica's eerste spelver
deler, Co Heijnen niet optimaal draai
de, waardoor Bermi redelijk kon blij
ven volgen. Met name een uitstekend
op dreef zijnde André van Damme
zorgde echter dat de set met 15-9 naar
de Smerdiekenaars ging. Heijnen ma
nifesteerde zich in die beginfase op
nieuw als een gevaarlijke aanvaller en
een belangrijke organisator van de
verdediging, daarmee zijn onschatba
re waarde voor het team bewijzend.
De tweede set bleek achteraf van
groot belang te zijn. Bermi liep snel
uit naar een 5-1 voorsprong. Een
hardwerkend Veronica kon niet voor
komen dat de Roosendalers via 7-3 en
9-4 aan setwinst begonnen te denken.
Lange ralleys, knap spel van beide zij
den en veel opslagwisselingen ken
merkten het spelbeeld. Eerst bij 12-12
kwam Veronica langszij. Het duurde
echter nog 8 minuten voordat er om
een 15-13 setwinst kon worden ge
juicht. Deze 33 minuten durende set
bleek de Roosendaalse tegenstand de
finitief te hebben gebroken. De derde
set werd in 19 minuten overtuigend
door de Smerdiekenaars afgewerkt,
waarbij Perry Bakx er diverse malen
in slaagde om, ondanks een driemans
blok, via het midden te scoren. Ook
John Potappel en Co Droogendijk ga
ven in deze fase vande strijd nadruk
kelijk blijk van hun aanvallende kwa
liteiten. Met een 15-7 setwinst haalde
Veronica een nuttige, onverwachte
3-0 zege en voegde daarmee 4
wedstrijdpunten aan het totaal toe.
Wellicht dat op 1 november nog een
bekerwedstrijd wordt gespeeld, zeker
is dat op 8 november een uitwedstrijd
tegen Brevoc-T.D.K. op het program
ma staat. Al met al kent Veronica een
goede competitiestart.
In een brief aan de minister en
staatssecretaris van onderwijs
pleiten gedeputeerde staten van
Zeeland voor ingrijpende wijzi
ging van de voorgenomen bezuini
gingsmaatregelen ten aanzien van
het basis- en speciaal onderwijs.
"De onderwijskundige en maat
schappelijke schade zal groter zijn
dan is voorzien, terwijl de finan
ciële opbrengst beslist lager zal
zijn dan men verwacht", aldus
g.s.
Als voorbeeld van door regionale
samenwerking bereikte kwaliteits
verbetering en grotere doelmatig
heid wordt o.a. het zorgverbre
dingsproject Tholen genoemd,
dat op termijn bezuinigingen zou
kunnen opleveren.
Het voortbestaan van een aantal
kleine basisscholen en afdelingen
voor speciaal onderwijs wordt
volgens de Provinciale Onderwijs
raad extra bedreigd doordat het
leerlingenaantal verder terug
loopt. Dit zal volgens g.s. een
ernstige verschraling betekenen.
Alleen in het speciaal en voortge
zet speciaal onderwijs komen er
ruim 30 formatieplaatsen op de
tocht te staan. De voorgenomen
regeling voor ziektevervanging is
voor kleine scholen onuitvoer
baar. De beide Middelburgse pe
dagogische academies zullen als
gevolg van de werkgelegenheid
seffecten alsnog uit Zeeland moe
ten verdwijnen.
De Provinciale Onderwijsraad
vreest onderwijsachterstanden,
schooluitval, uithuisplaatsingen,
kleine criminaliteit. "Het gevaar
bestaat, dat particulieren zich in
een gat van de markt begeven ten
behoeve van kinderen van wel
gestelde ouders."
Gemeentegarantie. B. en w. van
Tholen hebben verzoeken om ge
meentegarantie behandeld van B.
Veld, R. van Velsen, R.L. Gros
kamp en R.M. Swier.
Het openbaar vervoer op Tholen
blijft 's avonds door bussen ge
beuren. De BBA heeft onder
zocht, of daarvoor taxi's kunnen
worden ingeschakeld. Gebleken is
echter, dat zo'n experiment te wei
nig baten oplevert, aldus het jaar
verslag van de BBA. De busonder
neming heeft een samenwerkings
overeenkomst gesloten met Kobra
(een coöperatieve vereniging van
taxi-ondernemingen) en blijft
zoeken naar mogelijkheden, om
de taxi zinvol in te zetten bij het
openbaar vervoer.
In Bergen op Zoom groeide het
reizigersaanbod in 1985 met ruim
3%zo blijkt uit het verslag. Dat
meldt tevens, dat de BBA 387 bus
sen bezit voor het vervoeren van
reizigers. In Bergen op Zoom
kwam een klein rayonkantoor tot
stand en werd in de Stationsstraat
een nieuwe centrale bushalte ge
realiseerd.
De winst van de BBA steeg ten op
zichte van 1984 met 23%. De 1500
aandelen van de BBA zijn in han
den van de Staat der Nederlanden
(700), de provincie Noord-
Brabant (700) en de Tramweg
maatschappij 's-Hertogenbosch-
Helmond-Veghel-Oss (100).
Laatstgenoemde zal haar aande
len naar verwachting volgend jaar
overdoen aan de BBA.
Fiom-Zeeland begint in december
met een gespreksgroep voor we
duwen en weduwnaars, die met
hun kinderen alleen zijn achterge
bleven. Op de avonden, die voor
mensen uit heel Zeeland bestemd
zijn, komen onderwerpen aan de
orde als opvoeden in je eentje, hoe
breng je als alleenstaande de
feestdagen door, reacties uit de sa
menleving, hoe verwerk je je ver
driet, alles zelf moeten doen, fi
nanciële beslommeringen. Het
doel van de groep is, elkaar te
steunen en te bemoedigen in het
verwerken van het verdriet en bij
het moeten maken van een nieuwe
start. De avonden worden eens
per 14 dagen in Middelburg ge
houden. Voor meer informatie:
01180-27311.
De Stichting tot hulpverlening bij
.zwangerschap en alleenstaand ou
derschap verkeert in onzekerheid
over de toekomst, zo blijkt uit het
jaarverslag. Het is nog onduide
lijk, onder welk overheidsniveau
Fiom terecht zal komen. Van de
145 informatieve contacten die de
stichting in 1984 met alleenstaan
de ouders had, waren er geen van
Tholen. In 1985 was er van de 163
één Thools contact bij. Ook con
tacten over zwangerschapshulp
verlening waren er van Tholen
niet veel. In 1984 geen enkele op
een totaal van 33 en in 1985 vroe
gen twee Tholenaren op een totaal
van 79 om informatie bij Fiom.
