Intrede Ds. W.M. Rikin in
Sint-Maartensdijk/Tholen
Markusse: superheffing
maakt veehouderij gezond
WD ziet het nog volop zitten
Tweede Kamerlid Van Heemskerck: Nog anderhalf jaar om prioriteiten te stellen
Donderdag 13 december 1984
EENDRACHTBODE
11
BEVRIJD VANUIT DE DUISTERNIS IN HET WONDERBAAR LICHT
"Is het vanmiddag feest omdat ik hier kom? Dat is toch niets bijzonders, want ik
ben een mens als u allemaal. Feest is het omdat vandaag de 2e advent wordt
gevierd, dat ziet op de intrede van onze lieve Heer. Dat is het belangrijkste. Jezus
doet Zijn intrede en die er niets van begrijpt, kan ook niet feesten. Het is wel feest
als we echt blij zijn, omdat we zijn bevrijd uit de duisternis tot Zijn.wonderbaar
licht".
Dat zei zondagmiddag ds. Rikin bij zijn intrede in de hervormde gemeenten "Re
hoboth" te Sint Maartensdijk en "Immanuël" te Tholen.
Hoe kom je intrede
doen?
Verheugd
Goed omgaan
Al eerder op weg.
De superheffing is ook voor bedrijfsopvolgers lastig, zei ZLM-voorlichter J. Mar-
kusse donderdagavond voor vijftig aandachtige luisteraars in Tolrust te Poortvliet.
Bij deze zonnige opname van de Thoolse Dagen waren er nog niet zoveel zorgen
voor de veehouders dan in deze decembermaand.
Zes Thoolse bedrijven ruimen melkkoeien op
Probeer een gedeelte van de nadelen van de superheffing op te vangen door met
adviezen van voorlichters en handel een betere bedrijfsvoering te realiseren. De
superheffing is erg en heeft op alles invloed, maar je zult er toch mee moeten leren
leven. Jongeren zullen misschien later zeggen: 't is maar goed dat het gekomen is,
want er was een 'halt' nodig om de bedrijfstak gezond te krijgen en te houden.
Melkopkoop
BALLET- EN
DANSKLEDING
Strafheffing
Geen koude sanering
Niet groeiers
Grond en quotum
Kwaliteit
Melkcontrole
Thoolse Dagen
Ondanks niet altijd even rooskleurige uitkomsten van opiniepeilingen ziet de
VVD, althans het tweede kamerlid mevrouw S. van Heemskerck Phillis-Duvekot
(geboren te Goes) het voor haar partij niet somber in. Eerstens zijn de vruchten
van het 2 V2 jaar kabinetsbeleid in de economische sector al volop zichtbaar. De
werkloosheidsstijging kwam tot staan en er wordt zelfs enige terugloop genoteerd.
Bovendien heeft dit kabinet nog 1 V2 jaar de tijd voor continuering van de rege
ringsafspraken en gaat het volk steeds meer beseffen dat het potverteren van een
aantal jaren geleden eens zou moeten opbreken. Het Tweede Kamerlid toonde
zich verder duidelijk voorstandster van de huidige coaliteit, want ze zag een
overeenstemming met de PvdA noch in de economische sector, al wordt wat
bijgedraaid, noch ten aanzien van het defensiebeleid in de nabije toekomst al
zitten.
Het Thools raadslid M. van Damme deelde evenals de ook aanwezige burge
meester Van Nieuw-Vossemeer A.A. Rijstenbil het optimisme van het Tweede
Kamerlid voor wat het VVD perspectief betrof. Statenlid L.A.M. Elenbaas bleek
toch enige problemen te hebben met het CDA-VVD huwelijk, althans op pro
vinciaal niveau, waar veel eerder een betere samenwerking met de PvdA mogelijk
lijkt, dan met een CDA, dat ook wat vrijt met de andere confessionele partners.
We gaan vooruit
Geen zondebok
Veiligheid van het volk
Geen immigratie op grote
schaal
De provinciale
partij-samenwerking
De intreedienst werd in de Ge-
•ref.Kerk aan de Doelweg gehou
den, omdat de Gasthuiskapel,
waar "Immanuël" gewoonlijk
kerkt, te weinig ruimte bood. Er
waren dan ook meer dan 350
aanwezigen, zodat nog menige
stoel moest worden aangedragen
om elk een plaatsje te geven.
Daaronder een zestigtal uit
Vroomshoop en Dalerveen, de
laatste gemeente van ds. Rikin.
Verder burgemeester en mevr.
Baerends namens de burgelijke
gemeente, de bevestiger in deze
morgendienst ds. Nortier met zijn
vrouw, die een zuster van ds. Ri
kin is en verdere familieleden. De
consulent ds. v.d. Heijden van de
herv. gemeente Oud-Vossemeer
en namens de Classis ds. den But
ter uit Stavenisse, afgevaardigden
verder van de hervormde kerk te
Tholen en de Chr. Geref. Kerk.
Een brief was ontvangen van de
Geref. Gemeente. Dat er ook
kerkeraads en gemeenteleden van
Rehoboth in Tholen waren en 's
morgens van Immanuël in Sint
Maartensdijk sprak vanzelf Ook
tijdens de bevestiging in Sint
Maartensdijk een volle kerk, waar
door ds. H.C. Nortier uit Oegst-
geest werd begonnen na de groet
met ps. 135 1 en 2. Na gebed
werd Jesaja 40 1 - 5 en van 9-11
gelezen. Vervolgens Lukas 9:12-
17, waaruit de tekst werd gekozen.
Na de prediking volgde de beves
tiging en werd als aansluiting
hierop gezongen gezang 130 1 en
3 "God is getrouw, Zijn plannen
falen niet". Orgelbegeleiding was
er in de bevestigingsdienst van Th.
C. Benou.
Deze vraag stelde ds. Rikin in de
Thoolse kerk. Niet als een schaap
met vijf poten, zoals gemeentele
den dat soms willen, maar als
mens met slechts 2 voeten. Die
kunnen echter worden verveel
voudigd als we als gemeente sa
menwerken.
Wat uitvoerbaar is hangt af van
het geloof in Jezus Christus. Dat is
geen elektrische lamp door men
senhanden gemaakt, maar het
Licht der wereld. Zelf komen we
niet uit de diepe put van duister
nis. We kunnen allen het licht
maar aanschouwen door middel
van het Licht der wereld. Een do
minee kan geen mens uit die put
halen. Dat kan Jezus alleen. Wie
kan zwijgen die door dat wonder
bare Licht is gered? Die moet de
grote daden Gods wel verkondi
gen. Het Woord is mens geworden
en heeft onder ons gewoond.
Door het geloof in de Heer willen
we de grote werken Gods verkon
digen door daden in het dagelijks
leven. Laat Christus ook in ons
hart mogen wonen, zo besloot ds.
Rikin zijn intrede.
De dienst was begonnen met het
onsteken van twee adventskaar-
sen door kinderen van de kinder-
nevendlenst en fluitbegeleiding
bij een inleidend lied. Na afkon
diging door ouderling van dienst
W. Peeks, was er het intochtslied
uit Ps. 122 1 en 3. Na votum en
groet las dr. Rikin Titus 2 14. Bij
de gemeentezang begeleidde C.
van Dis op het orgel. Er was voorts
medewerking van het Smalstads
Mannenkoor onder leiding van
dirigent J. Wesdorp. Het man
nenkoor zong eerst ps. 130 3 on
berijmd naar een compositie van
Samuel Wesley en het "Gebed
van de heilige Fransciscus van
Assisi van Poulenc. Na schuldbe
lijdenis en genadeverkondiging
las ds. Rikin uit Exocus 19 3 - 8a
en uit 1 Petrus 2 9. Het mannen
koor zong daartussen "Heilige
Nacht" van Seul en "Hymne an
die nacht" van Beethoven. De
volledige tekst waaruit ds. Rikin
preekte luidde: "Gij zijt een uit
verkoren geslacht, een koninklijk
priesterschap, een heilige natie,
i-< M
Ds. W.M. Rikin, de nieuwe predi
kant van de Hervormde deelge
meenten Rehoboth te St. Maar
tensdijk en Immanuël te Tholen.
een volk Gode ten eigendom om
de grote daden te verkondigen
van Hem, die uit de duisternis ge
roepen heeft tot Zijn wonderbaar
licht.
Na die prediking voerde als eerste
burgemeester E. Baerends het
woord. Hij noemde verschillende
redenen om blij te zijn, ook als
burgelijke gemeente. Kerken ne
men immers in deze gemeente een
belangrijke plaats in en daarom is
ook de burgelijke overheid ver
heugd als in een vakature kan
worden voorzien. Hij riep het
echtpaar Rikin een hartelijk wel
kom toe in zijn gemeente. We
willen u met open armen ontvan
gen. Hij hoopte dat de nieuwe
predikant zegenrijk werk zou mo
gen doen op Tholen, ook buiten
de kerkmuren en wenste het echt
paar daartoe Gods zegen toe.
Ds.H. Hoekstra uit Hoogerheide,
die tijdens de vacature pastoraal
medewerker in Tholen was, he
rinnerde er aan zelf 25 jaar gele
den predikant in Vroomshoop te
zijn geweest en dus evenals ds.
Rikin die plaats kent, maar ook
Tholen en in wat mindere mate
Sint Maartensdijk. Zo'n intrede
vergeleek hij met een huwelijk,
waaraan een heel korte verkering
is voorafgegaan. Het moet dus
nog wel wennen. Dat kan in beide
plaatsen toch spoedig het geval
zijn, verzekerde ds. Hoekstra uit
ervaring.
Ds. v.d. Heijden uit Oud-Vosse-
meer sprak namens classis, ring en
als consulent. Men had als broe
ders en zusters met elkaar kunnen
omgaan tijdens de vacaturetijd,
ook al konden er verschillende
meningen zijn. Daarom was het
voor de spreker toch een goede
vacaturetijd geweest, waarvoor hij
de kerkeraden dankte. Hij ver
welkomde de nieuwe predikant in
de Ring Tholen en Sint Philips-
land en zei dat ondanks de ge
ruchten die daarover wel eens de
ronde kunnen doen, ook ondanks
inderdaad bestaande soms ook
wel grote verschillen, men in deze
ring op goede wijze met elkaar
kan omgaan. Hij hoopte dat ds.
Rikin het voetspoor van zijn
voorganger ds. Roodsant zou
kunnen volgen, die poogde te
zoeken wat bond en niet wat
scheidde.
Hij verwelkomde ds. Rikin even
eens in de Classis met zijn 2 ver
schillende eilanden en daartussen
zelfs nog een diep water. Als
vriend van de Bruidegom wilde
hij ds. Rikin van harte feliciteren
met zijn intrede en de manier
waarop dat was gedaan. Ds.
Droogendijk van de Geref. Ker
ken te Tholen en Poortvliet las de
brief voor waarin de hervormde
kerken schreven dat ds. Rikin het
beroep had aanvaard en of het
mogelijk was deze kerk voor de
intree te gebruiken. Hij consta
teerde dat er al eerder samen wat
stapjes op weg zijn gewest, zoals
kinderoppas en kerstzangdienst,
terwijl men in Brabant al veel
verder is gevorderd. Laten we
omzichtig ook hier mogen door
gaan. hoopte ds. Droogendijk en
dat moet dan van onderaf ge
bouwd, anders is er geen vol
doende draagvlak. We moeten
afwachten in hoeverre er tijd voor
gevonden kan wordeh, want om 2
gemeenten te kunnen bedienen, is
al veel tijd nodig.
In een kort dankwoord zei ds. Ri
kin dat hij en zijn vrouw ook graag
goede burgers in de Thoolse ge
meenschap willen zijn. Uw bur
gers hebben voorheen het Woord
bij ons in Indonesië gebracht, ik
mag het op mijn beurt nu hier
doen. Hij was blij tot de hervorm
de Ring te worden toegelaten,
ren, dat gekozen is voor een me-
de-verantwoordelijkheidsheffing,
maar die is ook niet weinig. Hij
verwachtte, dat de EEG-minister-
raad 13 en 14 december een be
slissing over de eerste afrekening
van de superheffing zal nemen.
De FNZ wil die in termijnen in
nen om de liquiditeit van de be
drijven niet in moeilijkheden te'
brengen. Anders zou je bijvoor
beeld bij 5000 gulden te ontvan
gen melkgeld en 10 mille te beta
len boete, twee keer niets krijgen.
Men wil nu volgens dit voorbeeld
per keer 2500 gulden innen.
Op Tholen hebben we praktisch
allemaal niet-groeiers en die zijn
al voldoende gepakt, zo vervolgde
Markusse. Sommigen hebben net
genoeg melk voor een boterham
en die moeten nu inleveren, ter
wijl anderen er juist liters bijkrij-
gen. In Brabant en Limburg heeft
dat al tot ruzie tussen veehouders
geleid. Bij sommigen is het be
zwaarschrift goedgekeurd, wat
een hoger quotum opleverde,
maar daarmee zat de ZLM-voor-
lichter toch ook weer in z'n maag
gezien de vermindering bij een
ander.
ZLM-voorlichter J. Markusse zei
dat donderdagavond voor vijftig
veehouders en andere belangstel
lenden in Tolrust te Poortvliet. Hij
Speciaalzaak in
kousen, sokken, panty's, maillots
Wouwsestraat 1 5, B.o.Z.
Tel: 33666
Advertentie IM
want dan werd hij niet buiten die
ring gesloten en voor wat het sa
men op weg betreft, verzekerde
hij ds. Droogendijk daar al langer
mee bezig te zijn. Hij was de in
woners zeer dankbaar voor het
opknappen van de pastorie en
tuin en voor wat het optreden van
het mannenkoor betreft, had hij
bij een desbetreffende vraag van
de kerkeraad gezegd: dat zal dan
wel goed zijn. Nu hij het hoorde,
hoopte hij dat het meermalen zou
kunnen gebeuren. Zich tot de
aanwezige mensen van de zending
richtend en tot de familie werd het
de nieuwe predikant haast te
machtig en daarom volstond hij
met: allen dank. Na deze dienst
was er gelegenheid om in de
Gasthuiskapel persoonlijk met de
nieuwe predikant en zijn vrouw
kennis te maken. Dat werd vrijwel
algemeen gedaan.
schetste de grote voordelen die
Nederlands dankzij de EEG kreeg
en constateerde, dat men niet kan
doorproduceren voor een markt
die er niet is. De verzadiging voor
melk en suiker in de EEG-markt
is bereikt. Er zijn al 4 a 5 regelin
gen geweest om de melkplas te
verminderen, maar de Europese
parlementariërs willen er niet
meer geld aan besteden. Ook de
export naar de wereldmarkt heeft
z'n grenzen bereikt. Hoe beroerd
ook, je moet niet naar de korte
termijn kijken, maar op lange ter
mijn. aldus Markusse.
Voorzitter D M. Giljam van de
veehouderijcommissie van de
ZLM en de vereniging voor Be
drijfsvoorlichting Tholen en St.
Philipsland zei een strafheffing op
voedsel moeilijk te kunnen verte
ren gezien de beelden uit Afrika
van mensen die van de honger
sterven. "Maar de manier waarop
de superheffing per 1 april is op
gelegd. is helemaal verwerpelijk.
Er is onzekerheid over de melk
quota en de eerste verrekening
over twee kwartalen, die 15 de
cember a.s. misschien plaatsvindt.
De superheffing drukt de be
drijfsvoering en soms ook het ge
zinsleven. Door extra uitstoot van
melkvee zijn de vleesprijzen lager.
Daling van de krachtvoer- en
pulpprijs vormt een gedeeltelijke
compensatie. De prijs voor stieren
is inmiddels door het dal heen.
We moeten ons als één blok, ak
kerbouwers en veehouders, op
stellen en invloed uitoefenen, zei
voorzitter Giljam.
Markusse blikte terug tot na de
Tweede Wereldoorlog en somde
de grote veranderingen op bij vo
lop vraag naar voedsel en stijging
van inkomens. In 1956 bijvoor
beeld werd er voor een vergroot
bedrijf van inkomens van 7000 tot
10.000 gulden uitgegaan. De
ZLM-voorlichter was ervan over
tuigd, dat er verschrikkelijk grote
ongelukken gebeurd waren, als de
EEG niet gekomen was. De EEG
bood meer afzet, zekerheid en
hogere prijzen en Nederland had
een groot marktaandeel door de
eigen mogelijkhedén te benutten.
In Polen en Oost-Duitsland is de
veeteelt heel wat minder ontwik
keld, maar we moeten niet den
ken, dat we het alleen kunnen.
Frankrijk zit ook niet stil.
Vanaf 1968 is de afzet met EEG-
maatregelen beschermd, zodat we
minder vrije ondernemers zijn
dan we dachten. Het aantal be
drijven is gedaald van 185.000
naar 60.000, terwijl het gemiddeld
aantal koeien per bedrijf steeg van
8 naar 40. De produictie is ver
schrikkelijk gestegen en Neder
land heeft daar aardig aan mee
gedaan. Daardoor zijn we nu in
een impasse terecht gekomen.
Je kunt dan tot een drastische,
koude sanering overgaan met 10
tot 15% korting op de melkprijs.
Dan gaan de zwakken eruit en
blijven de sterken over. Dat willen
we niet, maar de superheffing zal
ook niet meevallen, daar ben ik
heilig van overtuigd.
Markusse bracht verder naar vo
Hij had bij een recent bezoek aan
de Campina-fabriek cijfers gekre
gen, waaruit bleek, dat 5921 vee
houders 75 miljoen liter meer
melk geleverd hebben, wat neer
komt op 7271 gulden( 12.756 x
0.57) superheffing per bedrijf.
Een 45 Campina-veehouders
heeft helemaal niet meer geleverd
en 121 zijn er aan 't leveren, zon
der dat ze een quotum hebben.
Sommigen betalen 65.000 liter a
57 cent!
Markusse had ook gegevens over
de opkoopregeling: 47 Zeeuwse
bedrijven, dat is 8 a 9% van het
totale aantal melkveehouders, le
veren 3.6 miljoen liter melk in. Als
we dat hier eens konden verdelen,
dan was de superheffing voor
Zeeland wel opgelost, filosofeerde
de ZLM-voorlichter.
Op Tholen doen zes bedrijven
mee aan de melkopkoop. Voor
veehouders zonder opvolger of
met een zoon die geen belangstel
ling voor veeteelt heeft, achtte
Markusse dat een goede zaak.
Landelijk maken ruim 12000
melkveehouders van de opkoop
regeling gebruik. Ze leveren
97.000 ton melkquotum in. Voor
elke liter die ze inleveren, krijgen
de boeren 65 cent premie. Dat
kost minister Braks, die de pro-
duktieruimte gebruikt om andere
melkveehouders meer quotum te
geven, 63 miljoen gulden. Er is
totaal 150 miljoen beschikbaar.
Melkveehouders die geheel stop
pen krijgen de premie wegens de
belastingtechnische aspecten over
maximaal drie jaar uitbetaald.
Men mag als akkerbouwer verder
gaan. maar niet opnieuw begin
nen met de melkveehouderij.
De superheffing heeft ook gevol
gen bij de verkoop van grond. Zo
haalde Markusse een voorbeeld
uit Brabant aan, waarbij iemand 4
ha grond had verkocht, maar
daarmee ook het quotum van
9000 kg per ha. Dat was de be
trokkene wel kwijt!
Ook bij verlies van pachtgrond is
dat zo. Normale veranderingen in
de eigen bedrijsvoering - omploe
gen van grasland of vermindering
van het aantal koeien - hebben
geen invloed op het quotum. Ook
huur van land heeft geen gevolgen
als het maar voor minder dan één
jaar is!
Markusse had voor iemand ook
de omzetting van veehouderij
naar akkerbouw uitgerekend en
dat leverde de betrokkene wel
15.000 gulden minder aan inko
men op, ondanks de superheffing.
Dan had hij nog geen rekening
gehouden met lagere voederprij-
zen.
De ZLM-voorlichter rekende
voor, wat de gevolgen waren voor
een veehouder net 200.000 liter
melk per jaar. Daar gaat 8.65%
van af: 17.300 x 0.75 12.975
gulden minder melkgeld plus bij
voorbeeld drie kalveren minder
van totaal 2400 gulden maakt bij
elkaar 15.375 gulden aan inkom
stenderving. Je hoeft die melk
koeien dan ook niet meer te voe
deren en ook de variabele kosten
zijn lager, wat totaal 9800 gulden
bespaart, zodat de inkomensach
teruitgang 5575 gulden is.
Toch ziet een melkfabriek als
Campina nog toekomst, want er
wordt een nieuwe kalvermelkfa-
briek gebouwd. Veel vragen heeft
ook de aankoop van ondermelk in
België opgeleverd. De melkfa
brieken hebben dat nodig voor
industriële doeleinden om de
produktiecapaciteit rendabel te
maken. Gunstig noemde Markus
se het aantrekken van de kaasprijs
en de levering van consumptie-
melk aan Albert Heijn. Daarente
gen is de botervoorraad een groot
probleem en de uitvoer naar Rus
land en de Kerstactie zijn drup
pels op een gloeiende plaat. Kwa-
liteitsmelk achtte de ZLM-voor
lichter bijzonder belangrijk voor
de toekomst.
Markusse zei tot z'n schrik ge
hoord te hebben, dat nog maar de
helft van de Thoolse veehouders
aangesloten is bij de melkcontro
le. "Zorg datje erbij komt", advi
seerde hij, want de mogelijkheden
voor een betere bedrijfsvoering en
kostenbewaking moeten zeker
met de superheffing volop uitge
buit worden. Ook het ophieuw
inzaaien van grasland - soms ligt
het e r nog vanaf de herverkave
ling - en vervanging van de drai
nage kunnen positief werken op
de bedrijfsvoering.
Tijdens de discussie kwam het in
stellen van een beroep tegen toe
kenning van een bepaald melk
quotum nog ter sprake. Dat vergt
3000 gulden aan kosten, waarvan
de ZLM onder bepaalde voor
waarden 'A betaalt. Gaat de ZLM
er niet mee accoord, maar wint de
betrokkene zijn beroepszaak, dan
komt de ZLM alsnog met de 1000
gulden over de brug. De Thoolse
veehouders gingen met die opzet
accoord.
Veehouderij-consulent Zonder
land reikte donderdagavond nog
de prijzen van de Thoolse Dafgen
uit. Hij was blij. dat het ieder jaar
toch weer lukt om een fokveedag
te organiseren. "Je moet goed be
denken. als je 't eens laat vallen,
krijg je 't nooit meer terug", zei
Zonderland. In fraaie cadeauver
pakking van penningmeester C.P.
Burgers reikte hij de geschenken
uit aan J.C.A. Vissers(12 eerste
prijzen), A. Duijnhouwer en D.J.
Hage elk 8, J.J. v.d. Slikke 7, A.
Klippel 6, Gebr. Noom 5, P. Fase
en Van Oirschot elk 4, D.M. Gil
jam 3 en C.J.A. Vissers 2. Behalve
de laatste nam iedereen zijn ca
deau persoonlijk in ontvangst.
Voorzitter Giljam bood Markusse
een attentie aan(produkten van
melk- en vleesvee, varkens en
kippen) en kondigde volgend jaar
nog een excursie naar Brabantse
veehouderijbedrijven aan.
Na een in "Hof van Holland"
goede mosselmaaltijd van de
Thoolse- en Sint Philipslandse
VVD familie, besprenkelde me
vrouw Heemskerck het visgerecht
met wat wijnvariaties dan wel met
wat losse floders over het alge
meen politieke beleid van het
huidige kabinet. Ze begon met te
stellen, dat ze een nog wat jonge
twijg is aan de VVD boom en hoe
men zodra men als fractielid van
een partij de Kamerzaal binnen
stapt, men figuurlijk in mootjes
wordt gedeeld. Dat wil zeggen
belast met onderdelen van het
complete politieke oeuvre. Voor
mevrouw Heemskerck werd het
buitenlandse zaken, defensie
(zonder ooit de wapenrok te heb
ben omgord) en cultuur. Nogal
een verscheidenheid. Het bete
kent totaal wel een 40 onderwer
pen. Haar maidenspeech speelde
zich. af rond het inkrimpen van de
subsidies voor de orkesten en dat
vond ze persoonlijk geen prettig
begin. Maar onontkoombaar. Ze
vond het wel goed, dat ze de
Tweede Kamer binnenkwam in
een tijd dat een kabinet.weet wat
het wil en dat ook zoveel mogelijk
doet. Logisch is daarbij dat er met
zo'n coaliteit wederzijds ook water
in de wijn moet. Tegenover cul
tuur bijvoorbeeld heeft de C.D.A.
een ander uitgangspunt dan de
V.V.D.
De spreekster belichtte de econo
mische vooruitgang van het laat
ste jaar, met name voor wat de
industriële sector, de export be
treft. Door het 2 Vi jarig kabinets
beleid valt er bij ons bedrijfsleven
weer te concurreren. Het kabinet
heeft extra aandacht voor het
midden- en kleinbedrijf, waar het
meeste aantal arbeidsplaatsen is
ondergebracht en het meeste geld
wordt verdiend. Een mineurtoon
had de spreekster nog wel voor
wat de jeugdwerkloosheid betreft.
Een op de vier jeugdige school
verlaters komt niet aan bod. Dit
mag zo niet blijven. Het kabinet
heeft er dan ook 750 miljoen voor
uitgetrokken. Jongens en meisjes
zou men tot hun 25ste jaar moeten
kunnen ontslaan, tenzij men ze 2
jaar in dienst heeft. Er is een con
ceptie het aantal arbeidsplaatsen
te vergroten en dan met name
voor jongeren. Je moet echter al
tijd eerst aanwijzen waar je het
geld vandaan haalt, eer je iets
kunt doen in een tijd met een zo
groot financieringstekort als ons
land nog altijd heeft. Dat is de
schuld, zo vervolgde het Tweede
Kamerlid, die we allemaal heb
ben en die schuld vergt alleen
voor elke Nederlander per jaar
900,— aan rente. Dit moet naar
beneden en het gaat niet zo snel
als we dat zouden willen, zoals we
ook graag zouden zien, dat de
werkloosheid nog sneller zou da
len.
Aangetipt werd eveneens de Wal
rus-affaire, wat de Schelde wel
werk mag opleveren, maar vol
gens de VVD geen winst die ten
koste van de marine zou gaan. De
R.S.V. enquête is een stripverhaal
geworden, vond mevrouw
Heemskerck, die het vreselijk
jammer zou vinden, dat er de een
of ander nu voor zou moeten op
draaien, omdat toen geld is uitge
geven, waar men allemaal achter
stond in de hoop de werkgelegen
heid te handhaven. We dienen in
de toekomst echter veel drasti
scher in te grijpen, als dat nodig
mocht zijn en daarom moet ook
nu kleur worden bekend. Ze be
nadrukte het verschil tussen VVD
en PvdA met betrekking tot de
kruisraketten. Beiden nemen in
dit opzicht geen blad voor hun
mond. We moeten afwachten hoe
het uitpakt, maar als de Russen
geen S 20 raketten, maar wel weer
andere plaatsen, zijn we nog even
ver. Hopelijk komt men nog rond
de tafel te zitten.
Op het punt van criminaliteit en
vandalisme zitten we in een moe
ras, vond de VVD woordvoerdster
in Tholen. Destijds wilde Wiegel
al meer cellen, maar kreeg ze niet.
De burger voelt zich aan alle
kanten bedreigd en grotendeels
onbeschermd. Het Centraal Plan
bureau heeft dit kortgeleden on
derstreept. Het veiligheidsgevoel
van ons volk is ver gedaald.
Iedereen lijkt in zijn naaste om
geving niet meer gerust te kunnen
Teven. De politie dient meer be
voegdheden te krijgen. Men kan
delicten niet ongestraft laten, dus
dienen er ook meer cellen te ko
men. Ons land krijgt op deze ma
nier een reputatie die als de
slechtste van Europa moet wor
den genoemd. Daar moet nu wat
aan worden gedaan. Dit kan niet
meer wachten. Mevrouw Heems
kerck vond dat ook dit kabinet te
kort schiet in de deregulering. De
papierwinkel is nog eerder ver
groot dan verkleind. Het lijkt wel
onkruid, als het aan deze kant
wordt bestreden, bloeit het elders
welig. De papierwinkel houdt zich
via de ambtenaren in stand. Zelfs
de VVD schiet tekort in een
deugdelijke regeling van minder
rompslomp. Voor wat het Surina
me beleid betreft, stelde spreek
ster. dat zolang er geen vrijheid is
van drukpers en van inspraak,
men tot het uiterste gemanipu
leerd kan worden. Met een mili
tair regiem zoals in Suriname is er
dezelfde uitkomst als met een po
litiestaat en zolang er geen demo
cratie is, zal Nederland niet bereid
zijn weer geld te sluizen voor ont
wikkelingen, want dat geld komt
dan niet terecht bij de mensen,
maar in die militaire staat. Daar
gaan we geen verplichtingen mee
aan. Een zekere tendenz in een
andere richting lijkt te ontstaan,
maar tot dusver onvoldoende om
het Nederlands beleid in dat op
zicht te wijzigen.
Zou het aan mevrouw Heems
kerck liggen, dan zou de huidige
coalitie ook na deze kabinetsron
de geprolongeerd mogen worden,
indien althans op dezelfde basis
als nu kan worden gewerkt. "Wij
verschillen met de PvdA zo ver
schrikkelijk veel, dat ik het niet
ziet zitten, hoe we zouden kunnen
uitvoeren wat we nu willen en nu
ook doen. Als het aan mij ligt gaan
we verder met het C.D.A." aldus
het VVD Tweede Kamerlid in
Hof van Holland te Tholen.
Tijdens de discussie werd gesteld
dat het niet alleen om Suriname
gaat, maar ook de Antillen en
Aruba doen mee. Aruba wil zelf
standigheid en vraagt daartoe
Nederlandse begeleiding, maar
inmiddels trekt de grootste werk
gever op Aruba weg (olieraffina
derij). Dat Aruba dreigt nu: je
geeft geld of we komen allemaal
naar Nederland. Maar ons land,
zo luidde het antwoord rond deze
vraag, kan geen immigratie op
grote school gebruiken, want er is
geen werk en geen geld. Nu kan
men mensen niet verbieden te
verhuizen, maar het is hier wel de
meest slechte oplossing. Vanuit de
zaal werd voorts de woordenwis
seling Nijpels-de Vries gehekeld,
terwijl er zelfs werd gesproken
over een laag allooi van Vonhofs
reacties tegen minister Smit-
Kroes. Voorts werd het pleidooi
van Geertsema voor meer samen
werking met de PvdA door ieder
in de zaal lang niet in dank afge
nomen. De vraag was hoe de
spreekster de invloed van dit alles
schat op een eerstvolgend verkie
zingsresultaat. Mevrouw Heems
kerck erkende dat sommige me
ningsverschillen beter binnens
huis hadden kunnen blijven, zoals
dat bij de VVD toch veelal de ge
woonte is en waarnaar ook andere
partijen streve.n. Binnenskamers
houden we geen blad voor de
mond. De meningsverschillen
waren heel ongelukkig. Laten we
maar spreken over een bedrijf
songeval. Spreekster noemde zo
wel De Vries als Nijpels heel inte
gere mensen, maar in de politiek
worden soms andere dingen ge
vraagd en gevergd. Daar dient
men doorheen te kijken. De rela
tie Nijpels-de Vries is volledig
hersteld. In de Vonhof kwestie
was te veel emotie betrokken, ze
ker om die discussie "op straat" te
voeren. Daarvan wordt door an
dere geprofiteerd, zoals kranten
van bepaalde signatuur dan ook
benadrukken wat er het meest
negatief uitkomt. Mevr. Heems
kerck meende dat Geertsema in
een veel verdere toekomst poogt
te zien voor wat een samenwer
king VVD-PvdA betreft. Zelf ziet
ze het vooralsnog niet zitten. Kri
tiek was er voorts op het feit dat
een gigantische opdracht voor de
PZEM (koleninstallatie) voor een
.deel in Hengelo terecht kwam,
maar dat kon niet anders, verze
kerde mevr. Heemskerck. Voor
wat de Walrusaffaire betreft,
moest om de Schelde te redden
snel worden gewerkt. Daarbij
heeft de VVD fractie het zijn
staatssecretaris Van Houwelingen
niet gemakkelijk gemaakt. Er is
een plafond afgesproken. Staten
lid Elenbaas onderstreepte dat het
grootste deel van de PZEM order
door de Schelde wordt uitgevoerd.
De VVD fractievoorzitter in de
provinciale staten van Zeeland, de
heer L.A.M. Elenbaas, ging uit
voering in op de provinciale ver
houdingen en vond het politiek
bedrijven in de Tweede Kamer
door de twee-partijen coalitie heel
wat gemakkelijker dan bijvoor
beeld in de Zeeuwse staten en in
sommige Zeeuwse gemeenten. Bij
de laatste verkiezingen was het
C.D.A. opnieuw de grootste, maar
zag geen kans een college-samen
stelling te adviseren. Als grootste
par ij kan niemand in Zeeland het
CDA wegcijferen en dat wil ook
de VVD niet. Maar ons voorstel
was in overleg met de PvdA 2
C.D.A.-ers, 2 P.v.d.A.-ers en 2
V.V.D.-ers in het college. Dit nam
de CDA ons wat kwalijk maar er
was geen andere oplossing, al
vond ook de VVD het wat spijtig
een zeer bekwame SGP-er als Van
Ommeren te moeten laten vallen.
Toch was dit de juiste verhouding.
Wat heeft het uitgewerkt? Dat de
niet-confessionele partijen groter
inbreng kregen dan voordien, met
name ook de VVD. Dat geeft in
vloed in belangrijke zaken, zoals
bijvoorbeeld een streekplan Zee
land. We zijn ook minder gebon
den dan het CDA en de PvdA zei
Elenbaas. Hij vond overigens dat
het CDA in de landelijke politiek
te veel te zeggen heeft. Daar zou
de VVD meer aandacht aan moe
ten besteden. Het kan nu wel ge
makkelijk gaan, maar dit kan
weer veranderen. Moeten we in de
toekomst toch met de PvdA gaan
werken? In de provincie doet de
VVD dat in elk geval gemakke
lijker dan met het C.D.A. We
moeten niet afhankelijk zijn van
één partij, vond Elenbaas. Hij zag
dit landelijk nog niet direct zitten,
maar een PvdA die afhankelijk is
van het CDA is ook niet alles. Hij
wees er voorts op, hoe Tholen een
wat buitengebied is van Zeeland,
aangezien men nog steeds het
Brabantse moet passeren en ook
voor veel faciliteiten op het nabu
rige Bergen op Zoom is aangewe
zen. Om praktische overweging
kan dit ook niet anders. Hij voor
zag dat in de toekomst het CDA
wat mèer water in de wijn zal
moetert doen om het samen met
de VVD te redden. Mevr. Heems
kerck antwoordde o.m. dat thans
gebeurt, wat beiden willen. We
houden ons nog steeds aan het re
geerakkoord. Ze meende, dat er
meer kerncentrales zullen moeten
komen en dat een uitbreiding van
Borssele in dat geval een vanzelf
sprekendheid zou zijn. Zo'n motie
krijgt ook geen CDA steun in onze
provincie, interumpeerde Elen
baas.
Raadslid J.L. van Gorsel atten
deerde tenslotte op de motie
Blauw om nog 120 miljoen voor
de landbouw te krijgen en op de
wet uitkering wegen, die naar de
gemeenten zou gaan, maar waar
omtrent de beslissing uitblijft en
daardoor de waterschappen in de
onzekerheid blijven. Van Gorsel
vond trouwens, dat het wegenon-
derhoud bij de waterschappen
hoort, daar is het op zijn plaats en
wordt goed gedaan. Raadslid Van
Damme vond dat de verkiezings
uitslag van 1982 dient te worden
beloond en als je er in gelooft,
waarmee je bezig bent, dan zag hij
ook nog volop VVD perspectief
na deze ronde. Elenbaas gaf mevr.
Heemskerck nog mee: zorg zo
spoedig mogelijk voor een volle
dige weg over de Oesterdam.
Afdelingsvoorzitter Ph. v.d. Hoek
had het welkomstwoord gespro
ken en zei aan het slot van de
avond, dat er toch nog heel wat in
die korte tijd passeerde, zoals hij
ook erkentelijk was voor de ge
voerde discussie. Er waren bloe
men voor het Tweede Kamerlid,
waar het Zeeuws bloed in de ade
ren vloeit. T!