1500 scholieren bij expositie
1940-1945 in N.H. Kerk Tholen
Meer belangstelling
voor 'de oorlog'
Bloemzaadtelers willen
permanente proefvelden
Niemand ging bij Aids naar
homeopaat of alternatieven
Burgemeester Vogel en drs. Paape: nog niet vergeten
Gemeente biedt eventueel financiële steun
Donderdag 29 november 1984
EENDRACHTBODE
11
Zowel burgemeester T.A. Vogel uit St. Philipsland als
directeur drs. A.H. Paape van het rijksinstituut voor
Oorlogsdocumentatie lieten er vrijdagmiddag geen
twijfel over bestaan, dat er geen streep onder de pe
riode 1940-45 gezet mag worden. "De verbazing over
wreedheid, haat en leugen op zo'n grote schaal, moe
ten we proberen aan het volgende geslacht door te
geven", zei burgemeester Vogel.
Drs. Paape noemde het herdenken een noodzaak voor
nu en dé toekomst. "Wij zijn er nog altijd niet in
geslaagd een wereld te vormen die ook maar een
beetje lijkt op de idealen die de ouderen tijdens de
Duitse bezetting overeind hielden, de idealen ook die
wij in 1945 koesterden."
Moet dat nu weer?
Niet losgeraakt
Verdringingsproces
Schrikreactie
Stroom publicaties
Atoombommen
Aantasting leven
Nimmer meer
Voor 84 mille
dek-/slijtlagen
De Thoolse studieclub bloemzaadteelt streeft naar permanente proefvelden zoals
bijvoorbeeld de Rusthoeve en Westmaas voor de akkerbouw. Secretaris D.L.
Koppenhol is ervan overtuigd, dat daarvoor zowel de telers als de zaadfirma's
grote belangstelling hebben. De studieclub heeft al een gesprek met b en w van
Tholen gehad voor financiële steun. Wethouder J. Versluijs staat daar positief
tegenover: "Er zou best een bijdrage uit het werkgelegenheidsfonds uit voort
kunnen komen."
BALLET- EN
OANSKLEDING
Prof. Polak op kruisvergadering in St. Maartensdijk
"Toen het Aids-virus in Afrika en Amerika, vervolgens ook in West Europa
ontdekt, is niemand naar de homeophaten of alternatieve genezers gegaan, maar
werd aan de reguliere geneeskunde gevraag: willen jullie dat maar even oplossen.
Van Aids-patiënten komt er 80% te overlijden. Een onderzoek naar het onstaan
vergt tijd. Er zijn door de niet geringe ontwikkeling bij de volksgezondheid de
laatste jaren verwachtingen gewekt of alles in een mum kan worden opgelost. Dat
is niet zo. Er worden ook veel grotere eisen gesteld. Maar toepassingen van een
nieuwe ontdekking blijven in het begin beperkt. Alleen de super-super-specialis
ten kunnen er mee beginnen. Daarom zal er altijd tijd nodig zijn tussen ontdek
king en algemene toepassing".
12.7% Zeeuwen
Wat is er aan juiste
kritiek?
Over positieve wordt
niet meer gepraat.
Leuke teelt
Witlof
*De {fuCd&i'fcofi
van MIL-HEIJNS
Bochtafsnijding
Scherpenisse op
de lange baan
L)e directeur van Oorlogsdocu
mentatie juichte het dan ook van
harte toe, dat de organisatoren
erin geslaagd waren afspraken te
maken opdat rond 1500 scholie
ren uit Tholen en St. Philipsland
van de tentoonstelling kennis
kunnen nemen.
Maandagmorgen kwamen de eer
ste scholieren en dat gaat zo door
tot en met dinsdag a.s. Niet alleen
de leerlingen van de lts, lhno, chr.
en gem. mavo bezoeken de ten
toonstelling, ook de 5e en 6e klas-
sers van de lagere scholen. De
beide gemeentebesturen zorgden
voor busvervoer, terwijl leden van
het voormalig verzet voor de
rondleiding zorgen in de koorkerk
bij de N.H. Kerk in Tholen.
Daar vond vrijdagmiddag de of
ficiële opening plaats met het
ontsteken van licht door dhr.
Paape, waarna schoolhoofden,
gemeentebestuurders, leden van
het voormalig verzet, medewer
kers van de afdeling voorlichting
van de provincie Zeeland en ver
tegenwoordigers van de kerk
voogdij van de N.H. Gemeente de
tentoonstelling bekeken.
Er is een apart gedeelte va'n de
kerk voor de expositie van de
stichting comité nationale viering
bevrijding en gescheiden daarvan
24 panelen die betrekking hebben
op Zeeland, waarvan zes op Tho
len en St. Philipsland.
Iedere belangstellende is welkom
van 9.00 tot 12.00 en van 13.30 tot
17.00 uur, ook op zaterdag. Vrij
dagavond bovendien van 19.00 tot
21.00 uur. Zondag is de tentoon
stelling gesloten.
In de Gasthuiskapel sprak burge
meester Vogel namens de ge
meentebesturen van Tholen en St.
Philipsland een welkomstwoord
omdat zijn Thoolse collega E.
Baerends bij een andere bijeen
komst moest zijn.
Vogel noemde het een grote eer,
dat de directeur van Oorlogsdo
cumentatie de expositie wilde
openen. "Kweken we echter geen
stemming van verdriet, afgrijzen
en weemoed door geladen onder
werpen met grote in houd tentoon
te stellen?", zo vroeg de Flipland-
se burgemeester zich af. "Houden
we niet moedwillig de wonden
open? Is 't eigenlijk geen tijd om te
vergeten, een streep eronder te
zetten?"
"Nee", zo voegde Vogel er direct
aan toe, "want het verleden is nog
niet voorbij, want we dragen 't
mee in ons hart. Het is fijn, dat we
met deze expositie de gebeurte
nissen uit 1940-45 aan de school
jeugd kunnen doorvertellen", al
dus de Fliplandse burgemeester.
Drs. Paape borduurde op hetzelf
de thema voort. Hij wees erop, dat
er veertig jaar na de bevrijding
overal herdenkingsplechtigheden
plaatsvinden. "Men zou dat toe
kunnen juichen en uiterst positief
kunnen beoordelen, maar er zit
ook een ander facet aan: het be
tekent namelijk ook, dat wij met
ons allen, de ouderen die die af
schuwelijke jaren zelf hebben
meegemaakt en hebben moeten
ondergaan en de jongeren voor
wie die jaren alleen maar 'ge
schiedenis' zijn, na al die tijd nog
altijd niet losgeraakt zijn van die
periode van nationaal-socialisme,
oorlogsgeweld, bezetting, ontbe
ringen en terreur. Niet losgeraakt,
ondanks de afstand van veertig
jaar, meer dan een half mensen
levenjaren die warempel ook niet
steeds gekenmerkt werden door
rust, vrede en welvaart en tijdens
welke dit eiland een ramp (fe
bruari 1953) heeft gekend, die
meer slachtoffers heeft geëist dan
vijf jaar oorlog en bezetting.
Tegen die achtergrond zou ons
aller aanwezigheid hier .en voor
dit doel wellicht aanleiding kun
nen zijn tot verbazing. Wat bindt
ons, ouderen en jongeren, anno
1984 nog met de tweede wereld
oorlog?"
Paape belichtte vanaf 1945 een
grote golfbeweging. In de eerste
jaren na de bevrijding wilde men
alles weten en alles lezen. Het
leven van alle dag werd in sterke
mate beheerst door wederop
bouw, herstel en vernieuwing,
door de worsteling om de gevol
gen van de oorlog zo snel mogelijk
te boven te komen, moreel, gees
telijk en materieel.
Na enkele jaren verflauwde de
belangstelling. De teleurstellingen
van de rond de bevrijding ge
koesterde hooggestemde idealen
werden, zij het soms grommend
en morrend, aanvaard. De Bij
zondere Rechtspleging en met
name het gratiebeleid en ook de
zuivering, zorgden nogal eens
voor wat opschudding, maar
veelal slechts van kortstondige
'aard. De grote meerderheid van
hen voor wie, naar het woord van
koningin Wilhelmina, 'na de oor
log geen plaats meer in Neder
land' zou zijn, werd na betrekke
lijk korte tijd weer in de samenle
ving opgenomen. Men ging, vanaf
1948 geïnjecteerd door het Mars
hallplan, op jacht naar een nieuwe
welvaart.
De aandacht werd gegrepen door
internationaal-politieke ontwik
kelingen: de koude oorlog, de
Russische bezetting van Tsjecho-
slowakije, de luchtbrug naar Ber
lijn, een paar jaar later de Ko
reaanse oorlog. Daar doorheen
speelde dan ook nog voortdurend
de Indonesische kwestie. Dit alles
leidde tot een psychologisch ver
dringingsproces en droeg in sterke
mate bij tot het wegebben van de
belangstelling voor de tweede
wereldoorlog.
Men kwam wel niet los van die
jaren, maar de frequentie van
lange verhalen over eigen beleve
nissen, leidde bij de jongeren in de
eerste plaats tot onbegrip en irri
tatie: 'hou nou maar eens op met
dat eeuwige gezeur over de oor
log'.
Aan het eind van de jaren vijftig
kwam een nieuwe ommekeer in
de golfbeweging. Uitslagen van
enquêtes onder de middelbare
schooljeugd en eerstejaars stu
denten, waaruit bleek dat men de
simpelste vragen over het natio
naal-socialisme en de oorlogs- en
bezettingstijd niet wist te beant
woorden, leidden tot een schri
kreactie bij de ouderen en in het
bijzonder bij de leerkrachten. Be
richten dat neo-nazi's in de Duitse
Bondsrepubliek op grote schaal
Joodse begraafplaatsen hadden
vernield en met hakenkruizen
beklad, deed velen zich realiseren
dat waakzaamheid nog altijd ge
boden was. Daarvoor was tevens
een grotere kennis van het recente
verleden noodzakelijk. De relatie
met het oorlogsverleden werd
plotseling in alle scherpte zicht
baar.
De berechting van Adolf Eich-
mann, toporganisator van de jo
dendeportaties en diens handlan
ger Erich Rajakowitsch, veroor
zaakten een nieuwe behoefte tot
meer kennis. Eenzelfde functie
werd vervuld door de 21 t.v. uit
zendingen van 1960 tot 1965 van
de serie De Bezetting, op indruk
wekkende en bijzonder aanspre
kende wijze verzorgd door mijn
voorganger Loe de Jong, zo ver
volgde Paape.
Opnieuw - en voor vele jongeren
voor het eerst maakte men kennis
met oorlog en bezetting in al hun
aspecten. Een zich sterk manifes
terende behoefte aan meer en
nieuwe informatie werd gevoed
door een stroom van publicaties.
Met het verstrijken van de jaren
bleef, tegen alle verwachtingen in,
die belangstelling toenemen, in
alle opzichten, in alle geledingen
van de maatschappij. Uit de sta
tistieken van Oorlogsdocumenta
tie blijkt zelfs een steeds groeiende
toename, tot de huidige dag. Het
voorbije jaren. Ook bij hen die in
veel mindere mate persoonlijk
door afschuwelijke ervaringen
getroffen waren, ging het trauma
van de oorlog, met het klimmen
van de jaren een rol spelen.
Er is een tweede, uiterst actuele
factor: politieke en maatschappe
lijke ontwikkelingen van allerlei
aard, internationaal en nationaal,
leidden de gedachten terug naar
de oorlogstijd. Ten eerste toene
mende internationale spannin
gen, samen met de fabricage van
nieuw, nog veel afschuwwekken-
der wapentuig dan zelfs de
atoombommen op Hiroshima en
Nagasaki die in 1945 het einde
van de strijd tegen Japan bete
kenden. Ten tweede de grotere
aandacht voor en bekendheid met
gebieden in vreemde werelddelen,
waar grote delen vam de bevol
king jaar na jaar moesten lijden
onder dictatoriale regimes. Ten
derde binnenlandse verschijnse
len van rassenvooroordelen en
discriminatie die in verscheidene
opzichten een verrassende gelij-
Ook bij de jongere generaties is er sprake van een toegenomen belang
stelling voor de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Drs. A.H.
Paape, directeur van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, il
lustreerde dat vrijdagmiddag bij de opening van de tentoonstelling
1933-19nu in Tholen.
In 1979 bedroeg het aantal studenten dat van archiefmateriaal en van
kennis van de medewerkers van Oorlogsdocumentatie gebruik maakte
voor hun kandidaats- of doctoraalscripties precies 400. In 1982 was dat
gestegen tot 819 en in 1983 tot 1148.
Het aantal keren dat pers, radio en televisie een beroep op het instituut
deden, steeg van 531 in 1979 tot 1056 im 1983. Het totale aantal gevallen
van dienstbetoon overschreed vorig jaar de 8000 - meer dan 30 per
werkdag.
Sedert een jaar of vijf verschijnen er in Nederland gemiddeld elke week
twee boeken over de Tweede Wereldoorlog.
Het Nederlands Oorlogs- en Verzetsseum in Overloon, dat tot 1960
nooit meer dan 70.000 bezoekers per jaar ontving, kwam in de tweede
helft van de jaren '70 jaarlijks royaal boven de 200.000. Het is in de
laatste jaren compleet herbouwd en opnieuw ingericht en er is ook een
nieuwe taakstelling: niet alleen maar het laten kennisnemen, maar ook
het met een duidelijke educatieve doelstelling presenteren van de ge
schiedenis van het nationaal-socialisme, van oorlog en verzet. Het is
half juni opnieuw geopend en trok in zes maanden al weer meer dan
172.000 bezoekers. Vanuit de nieuwe opzet en doelstelling verdient het
in feite, ook al schetst het alle facetten van de Tweede Wereldoorlog, in
plaats van oorlogsmuseum beter de naam vredesmuseum.
Het in 1983 geopende museumgebouw van het Herinneringscentrum
Westerbork trok zovel vorig als dit jaar 50.000 bezoekers.
In Amsterdam vordt hard gewerkt aan het inrichten van een Verzets
museum, dat zich inhoudelijk speciaal op de hoofdstad richt, maar een
doelstelling heeft, die nauw aansluit op waar men in Overloon mee
bezig is, aldus directeur Paape van het Rijksinstituut voor Oorlogsdo
cumentatie, vrijdagmiddag in Tholen.
aantal vragen om inlichtingen van
allerlei aard verdubbelde tussen
1963 en 1975, een periode van 12
jaar en in de laatste 8 jaar werd
wederom een verdubbeling be
reikt.
Ook voor die groei op langere
termijn zijn allerlei factoren aan te
wijzen. Het is een bekend ver
schijnsel dat bij veel mensen met
het stijgen van de leeftijd, met het
afnemen van de gefascineerdheid
op het dagelijks bestaan en de
omgeving, het verminderen van
de gerichtheid op de toekomst van
zichzelf en van de kinderen, de
blik zich geleidelijk meer richt op
het verleden. Men wordt meer
geneigd tot terugdenken en tot het
zichzelf stellen van vragen over de
kenis vertonen met facetten van
het nationaal-socialisme.
Het is geen wonder, dat al deze
ontwikkelingen de gedachten, ook
bij jongeren, richtten op de twee
de wereldoorlog. De vraag 'wat is
er gebeurd' in de periode 1933 tot
1945 ontwikkelde zich zo bij velen
van een doel tot een middel, van
een primair willen weten tot een
behoefte met die kennis iets te
doen.
Ik ben uiterst blij met die belang
stelling, die naar mijn stellige
overtuiging een noodzaak is voor
nu en de toekomst, zo ging Paape
verder.
Het verder onderzoeken van het
Applaus van burgemeester T.A. Vogel uit St. Philipsland en de Thoolse gemeentelijk voorlichter F.A.P.M Bakx voor de directeur van het rijks
instituut voor Oorlogsdocumentatie. Met het ontsteken van het licht in de
middag de officiële opening van de tentoonstelling I933-I9NU.
Koorkerk van de N.H. Kerk Tholen verrichtte drs. A.H. Paape vrijdag-
verleden, het lezen erover, het be
zoeken van musea, het kennisne
men ook van deze tentoonstelling,
het herdenken(letterlijk een te
rugdenken) niet alleen op de
daarvoor ingestelde officiële gele
genheden, dat alles is tegelijker
tijd een nadenken over het hoe en
het waarom van die afgrijselijke
vijf jaren in het bestaan van ons
volk en van bijna de hele mens
heid. Dat nadenken blijft nood
zakelijk om onszelf en de genera
ties na ons er steeds weer van te
doordringen, wat het betekent te
moeten leven onder eeji dictatuur.
Een dictatuur van welke signatuur
ook, die onontkoombaar als uit
gangspunt heeft de ontkenning
van de democratische vrijheden,
de ontkenning van de menselijke
waardigheid, de aantasting van
het leven van de mens zelf.
Onze democratie is verre van vol
maakt en heeft een groot aantal
onvolkomenheden. De oude
idealen van vrijheid, gelijkheid
em broederschap zijn nog lang
niet gerealiseerd. Ze zijn waard er
gezamenlijk voor te blijven strij
den, binnen onze democratie er
ook onderling strijd voor te leve
ren, ter verbetering en versterking
van de democratie zelf, opdat
Het Waterschap Tholen heeft
voor 84.875 gulden, exclusief 19%
btw, dek- en slijtlagen op polder
wegen aangebracht. Deze onder
houdswerken zijn inmiddels uit
gevoerd door Aug. van Dijck-Petit
b.v. te Bergen op Zoom.
Het gaat om de Notendaalseweg
1215 m dubbele slijtlaag, 626 m
Zwartlooiseweg, 1309 m tweede
dijk enkele slijtlaag, 1452m Kom-
meweg, 838 m Meliasweg, 378 m
Kapoenweg 179 m opritten. Joh.
Noom, 147 m Veerdijkseweg, 205
m dek- en slijtlaag Bobbeweel-
weg, 422 m enkele slijtlaag Mo
lenweg en 600 m dek- en slijtlaag
Zuidweg St. Philipsland.
Voor het opstellen van een be
heersplan voor houtopstanden op
het eiland Tholen betaalt het wa
terschap 1604 gulden aan de ge
meente Tholen
nimmer meer gebeure wat ons
veertig jaar geleden is overkomen.
Tot deze gedachten draagt ook de
tentoonstelling bij. Terecht heb
ben de samenstellers - primair
verschillende organisaties uit
kringen van het verzet en oor
logsslachtoffers - zich ook niet
beperkt tot 1933-1945, maar de
tentoonstelling de karakteriseren
de naam gegeven 1933-19nu.
Daarmee wordt onderstreept,
hoezeer het verleden van oorlog
en bezetting verbonden is met de
dag van vandaag.
De begeleidende leerkrachten van
de 1500 scholieren uit Tholen en
St. Philipsland die deze.expositie
bezoeken, zullen een niet gemak
kelijke, maar naar ik vertrouw een
tot dankbaarheid stemmende taak
hebben.
Wat mij betreft, ik beschouw het
als een groot voorrecht deze ten
toonstelling hier, op mijn geboor
tegrond, te hebben mogen inlei
den, zo besloot directeur Paape
van het Rijksinstituut voor Oor
logsdocumentatie vrijdagmiddag
in de Gasthuiskapel te Tholen.
Zover is het echter nog niet en de
studieclub wil dat doel ook gelei
delijk verwezenlijken. "Dit jaar
hebben we in St. Annaland voor
het eerst een proefveld gehad en
eerst moeten we dat volgend jaar
zien te verlengen", zegt secretaris
Koppenhol. De leden hebben
overdag hun werk, zodat de gehe
le organisatie in de vrije tijd moet
gebeuren. Belangstelling is er ge
noeg en dat enthousiasme stimu
leert ons ook. Naar aanleiding van
artikelen over de bloemzaadteelt
in landbouwbladen, krijgen we
reacties uit geheel Nederland.
Men wil lid worden en onze le-
Speciaalzaak in
kousen, sokken, panty's, maillots
Wouwsestraat 15, B o.Z
Tel: 33666
Dit zei professor B.S. Polak van de
vereniging tegen kwakzalverij
maandagavond in Haestingen tij
dens de ledenvergadering van de
Kruisvereniging Tholen en Sint
Philipsland. In de 30 jaar als
praktiserend huisarts had hij veel
mensen kunnen helpen en nooit
meegemaakt dat alternatieve ge
neeskunde tot resultaat leidde,
wat via de reguliere niet mogelijk
was. De vereniging tegen de
kwakzalverij bestaat al 150 jaar.
Nu wordt men meer geconfron
teerd met alternatieve benaderin
gen. De oorspronkelijke kwakzal
verij ging uit van onbevoegden en
via de wet van Torbecke mag ge
neeskunde alleen door bevoegden
worden uitgeoefend. Voorheen en
nu in mindere mate kwam er bij
de kwakzalverij het bedrog aspect
bij. Het bestaat nog wel, maar er
zijn ook grote verschuivingen op
getreden. Door de regering werd
de commissie Muntendam inges
teld die zich bezighield met de al
ternatieve geneeskunde, maar dit
laatste woord wilde prof. Polak
liever verbeteren met het woord
behandeling. De commissie
Muntendam rapporteerde, dat ter
vervanging van wat in de wet
Torbecke staat, men behandeling
zou moeten toelaten als de be
handelaar ter goede trouw is, ve
rantwoording af wil leggen en
kennis heeft van de reguliere ge
neeskunde, ook bereid is tot toet
sing. Het gaat dan dus meer om de
houding van de man of vrouw.
Uit de Kon. Mij tot bevordering
van de geneeskunde werd even
eens een commissie samengesteld,
die van oordeel is dat elk hande
len dat niet gefungeerd is, op
toetsing moet worden afgewezen.
Waarom zijn er per jaar nog 100
miljoen contacten met de regulie
ren geneeskunde en andere eerste
lijn-mogelijkheden tegenover 5%
die naar alternatieve behandeling
gaan. In Middelburg was er kort
geleden sprake van 12.7% Zeeu
wen die de alternatieven zoeken
tegenover 7.2 procent voor geheel
Nederland. Prof. Polak wees erop
hoe een groep uit principe niet
naar een arts gaan. Hij ontkende
niet dat ook de geneeskunde vaak
tekort schiet, maar dan op de toe
passing.
Prof. Polak wist dat de genees
kunde veel, maar niet alles kan,
met name ook niet alles goed aan
de man/ vrouw wordt gebracht. In
Engeland is er in dat opzicht ook
niets verbeterd, nu er nationale
gezondheidszorg is. Een onder
zoek van prof. Querido leerde, dat
50% niet alleen maar lichamelijke
behandeling, maar ook psychi
sche zorg behoefde. Er bleek na
melijk, dat van de onderzochten
100% lichamelijk was genezen,
maar een jaar later bij 50% pro
blemen op het geestelijke vlak
werden geconstateerd. De inte
grale geneeskunde is dan ook een
noodzakelijk specialisme voor de
huisartsen, maar de edel streven is
maar niet zo te realiseren. Er is
trouwens ook een deel van de
problemen, dat in feite niet bij de
dokter thuishoort, maar hoe zou
de patiënt dat kunnen weten. Men
komt in het medisch kanaal en
gaat (door allerlei onderzoeken)
in zo'n geval nog verder achteruit.
Daarom kan kritiek van buiten
zien wat er is en als hij verzuimd
daaromtrent via verder onderzoek
zekerheid te krijgen, kan dat ook
verkeerd uikomen. Van over
heidswege wordt de druk op de
eerste lijn versterkt, zonder overi
gens aan die versterking tegemoet
te komen.
Prof. Polak wees er voorts op, dat
over wat bereikt is, niet meer
wordt gepraat. Als er in Neder
land geen difterie meer voorkomt
wegens de nu al jarenlange inen
tingen, praat daar niemand meer
over, want het is er niet meer. Hij
stelde daarom vast dat de kritiek,
al of niet terecht, geen argument
voor of tegen de alternatieve be
handeling is. Het kan best zijn, zo
meende spreker, dat een andere
methode helpt. Als men in Lour-
des is geweest en genezen, kan ik
dat wel niet begrijpen, maar ik
ben dan voor de patiënt best
blij.Wie in onze ziekenhuizen een
Moerman-dieet vraagt, zal dat
ongetwijfeld krijgen. De rijks
overheid heeft de alternatieve be
handeling in het ziekenfondspak
ket afgewezen, al werd dat door
de commissie Muntendam gead
viseerd. Wel is een nieuwe wet in
voorbereiding, die zal afwijken
van Thorbecke en waarbij dan
ieder die "wil behandelen" dat
ook mag doen. De vraag wat de
resultaten zullen zijn, zal blijven,
evenals de vraag om het op te ne-
men in het sociale pakket. Het zal
een welles-nietes-discussie blij
ven. meende prof. Polak, maar
ieder is vrij te gaan waar hij of zij
wil. Als reguliere geneeskunde
verlangen we fundering, toetsing,
resultaatsonderzoek. "Ik vrees dat
we nog heel lang zullen moeten
wacht, eer dat zal gebeuren," zo
besloot de professor zijn betoog.
Tijdens de discussie werd gesteld,
dat de alternatieve geneeskunde
niet weg te wuiven is. Moet men er
dan in een organisatie als die van
de Kruisvereniging aan meedoen
of het afwijzen. Prof. Polak ant
woordde, dat men hulp nooit
moet weigeren. Als er geen gevaar
voor de patiënt dreigt te ontstaan
door een andere methode, dan
mag men best positief adviseren.
Kan men daar als verpleegkundi
ge niet zelf over oordelen, raad
pleeg dan de huisarts. Gevraagd
werd of er met de nieuwe wet op
de gezondheidszorg nog een vere
niging als die tegen kwakzalverij
bestaansrecht heeft. Prof. Polak
meende zelfs meer dan ooit. Dan
ligt er een nog grotere taak. Een
andere opmerking uit de zaal was,
dat er ook vaak eerste alternatieve
behandeling wordt geprobeerd
om dan soms (te laat) naar de re
guliere geneeskunde over te stap
pen.
denbrief ontvangen. Van die be
langstellenden gaan er ook zelf
voor het eerst met bloemzaadteelt
beginnen."
Het gemeentebestuur wil graag
met die ontwikkeling meedenken,
zegt wethouder Versluijs. "Zo
hebben we ook een gesprek gehad
met de studieclub glastuinbouw.
Binnenkort plaatsen we een op
roep in Tholenderwijs om te we
ten te komen, wie plannen heeft
voor uitbreiding of een eerste op
zet. Als er ideëen zijn en dat stuit
bijvoorbeeld af op de energie
voorziening, willen we daar als
gemeente graag bij helpen. Zeker
als het de werkgelegenheid be
vordert", aldus wethouder Ver
sluijs.
"Voor wie 't past, kan bloemzaad
een leuke teelt zijn", zei dhr. K.E.
Schik uit Middelharnis, mede
werker van het consulentschap
voor de tuinbouw in Zuid-West
Nederland, donderdagavond in
Tolrust voor 45 belangstellenden.
"De opbrengsten lopen uiteen van
0 tot 25.000 gulden per ha en er
zijn 120 verschillende gewassen:
80 bloemen-, 20 groenten- en 20
kruidensoorten. Zo'n 300 bedrij
ven in Zeeland houden zich met
zaadteelt bezig, dit jaar totaal met
550 ha. Het is behoorlijk arbeids
intensief, deze mooie teelt. Er is
steeds meer vraag naar een goede
kwaliteit zaad. Het probleem is
soms te weinig vruchtwisseling,
want je hebt een superstructuur
nodig", zei dhr. Schik, die de zaal
op vaak humoristische wijze wist
te boeien.
Hij toonde ook nog een aantal van
zijn 400 dia's over teunisbloemen,
violen, leeuwebekken, enz.
De tuinbouwvoorlichter maakte
ook nog melding van het voorne
men het komende jaar 1080
proefveldjes van 18 verschillende
gewassen bij St. Annaland te wil
len aanleggen.
Schik's collega J. Wals uit Nieu-
"Ik zei: waar zijn jouw ogen op die
foto....?"
"0, die zijn veranderd in witte
stippen. Och, die neef van mij kan
niet fotograferen".
Een begrijpelijk antwoord maar een
verkeerde conclusie. De OPTICIEN
had hem op ontspiegelde glazen
moeten wijzen.
Dus heeft hij zijn bril niet van
0PTICIËN VAN MIL-HEIJNS
Daar krijgen klanten altijd uiterst
vakkundige glasadviezen en ogen
precies wat zij nodig hebben.
BERGEN OP ZOOM Wouwsestraat 8
Advertentie I.M.
werkerk sprak voor de pauze over
witlof, met name de teelt van dit
tweejarig gewas, niet de trek.
Landelijk is de teelt in zeven jaar
verdubbeld tot 4750 ha, terwijl
Zeeland nog meer groeide van 170
naar 380 ha. "Tholen doet daar
bijzonder weinig in mee. 't Is een
nog heel beperkte groep, terwijl
voor akkerbouwers toch muziek
in de witlofteelt kan zitten", zei
dhr. Wals.
Frankrijk is koploper met 16.000
ha, gevolgd door België met 9000
ha. De belangrijkste afnemer is
Duitsland en de tuinbouwvoor
lichter wilde nog meer Duitsers
aan het witlof eten krijgen. "Het
telen van witlofwortels voor an
deren, dat is de kans voor de ak
kerbouwer. Hij kan per ha of per
stuk contracteren, elke grond is er
geschikt voor. Bij 1 op 4 teelt krijg
je geen problemen. In april/mei
wordt er gezaaid, in november
gerooid. Per ha worden
Ï80-200.000 planten gezet en dit
jaar zijn de opbrengsten bijzonder
hoog. Het gemiddelde is 25.000
gulden per ha", aldus dhr. Wals.
Dhr. P.K.M. Stouten uit Stave-
nisse zag 't in de praktijk nog niet
direct te verwezenlijken: "Hoe
denk je witlof in het Thoolse
bouwplan in te passen?"
Dhr. Wals gaf toe, dat percelen
waarop kippemest is gebracht,
voor witlofteelt uitgesloten moe
ten worden. Die grond is te
groeikrachtig.
Voorzitter M.Ph. van der Weele
blikte in zijn openingswoord na
tuurlijk terug op de natte periode
en constateerde, dat de prijs die de
boer na al die krachtsinspannin
gen voor zijn produkt krijgt, meer
op een fooitje lijkt.
Hij schetste niet alleen tegenstel
lingen in de natuur, maar ook in
de voedselverdeling in de wereld.
"Geweren en munitie zijn ge
makkelijker te leveren dan brood
en boter", aldus voorzitter Van
der Weele van de vereniging voor
Bedrijfsvoorlichting Tholen en St.
Philipsland donderdagavond in
Tolrust te Poortvliet.
Twaalf provinciale wegenprojec
ten. waaronder de bochtafsnijding
bij dierenarts Rinses tussen
Scherpenisse en St. Maartensdijk,
zullen geen doorgang meer vin
den. Provinciale staten hebben
vrijdag besloten de voorberei-
dingskosten voor deze investerin
gen af te schrijven. Volgens dhr.
Landré van provinciale waterstaat
betekent dat echter nog geen af
stel. "De eerste vijf jaar gaat die
bochtafsnijding in elk geval niet
door. Er zijn urgenter dingen als
de wegen van en naar de Oester-
dam. Die vergen veel geld en dat
kost al moeite genoeg om dat voor
elkaar te krijgen".
