Toen was er de bevrijding (81 Tentoonstelling Tweede Wereldoorlog in Tholen Tot en met dinsdag 4 december in N.H. Kerk EENGEZINSWONINGEN NIEUW LICHT OP DE TL-BUIS en TL is zuinig op stroom! Eerste schuif in Stormvloedkering Bevrijdingsdag niet op 5 mei Foto's nabestellen Bloedbank in Goes Donderdag 22 november 1984 EENDRACHTBODE 13 In "Bericht van de Tweede Wereldoorlog" (enkele jaren geleden verschenen hiervan wekelijks afleveringen) no. 86 lezen we: "Zuid Nederland was vrij. Hon derdduizenden hadden juichend hun bevrijders verwelkomd. Ook bewoners van streken die eerst na harde strijd op de vijand veroverd waren, hadden, zij het minder uitbundig dan de anderen, in dat ene woord steeds weer al hun opluchting en vreugde gelegd: Vrij! Toch, het was een vreemde vrijheid die men genoot. Zeker, het nazi-juk was afgeschud. Verdwenen was de dagelijkse dreiging van terreur, gevangenschap, deportatie en gewelddadige dood. Maar de oorlog was niet voorbij. Heel Zuid- Nederland was in feite nog frontgebied. Aan het veer te Oud-Vossemeer werd een hoge prijs betaald Kees en Bou sneuvelen. Te laat ingezien LEEFTIJDSOPBOUW BEVOLKING PER 1 JANUARI 1984 In percentages Geregistreerde woningaanvragen per 1 april 1984 Gerigistreerde woningaanvragen per 1 april 1984 EEN- EN TWEEPERSOONSWON1NGEN c.q. BEJAARDENWONINGEN Het Zeeuwse deel Tholen Inundatie Werkstukken Els Rijnberg eerste plaats ballroom-dansen Openingstijden Inderdaad leek heel bevrijd Zuid- Nederland één groot legerkamp. En langs die frontlijn leefde de burgerbevolking, wat ontheemd tussen de legers, die slechts in mi litaire normen dachten. Het ging er uiteraard nog wel om, hoe ver een streek van het front was ver wijderd. Voor Tholen en later ook Sint Philipsland lag dat front slechts' aan de overzijde van het water. Trouwens op die 2e no vember 1944 was Sint Philipsland nog niet bevrijd en waren de Duitsers van Nieuw-naar Oud- Vossemeer overgestoken. Om een uur of acht in de avond van 1 no vember waren ze gekomen. Met twee mitrailleurs en de nodige andere wapens. Het is laag. water en dan was de Eendracht tussen Oud-en Nieuw-Vossemeer maar erg smal, zo maar een 15 meter. In een grote rubberboot, die de Een dracht wordt ingeschoven stappen een 12 tal Duitsers en uiteraard gaat de bewapening mee. Geruis loos wordt de boot afgeduwd, de Eendracht in. Aan de andere kant zit een groep O.D.-ers verdeeld over zeedijk en veerhuis. De be velhebber van de groep heeft een machinepistool. Het is het enige automatische wapen. De anderen hebben alleen een geweer in meer of minder goede staat en maar weinig .munitie. Dat is toch geen verhouding. De O.D.-groep is niet van plan zich zo maar gewonnen te geven. Als de boot midden op de rivier is, dus maar enkele meters meer van de Vossemeersp, kant, ratelt het machinepistool van de O.D.-er en volgen ook geweerschoten. Vanuit de boot vuren de mitrailleurs te rug, maar dat is het ergste niet. Zwaar mitrailleur-dekkingsvuur komt vanuit Nieuw-Vossemeer en zelfs mortier-granaten. In de boot horen de O.D.-ers angstgillen. Er zijn dus minstens gewondeh en ze schieten door. Maar bij de O.D.- ers is de munitie zo op, het ma chinepistool moest het al opgeven. Dat wordt een uitmoorden, als de O.D.-ers niet bijtijds wegkomen. Als de boot tegen de Vossemeerse kant schuurt, beveelt de O.D. voorman zijn mannen een goed heenkomen te zoeken. Overal snerpen de mitrailleurkogels. De zware mitrailleur ratelt maar door. Was het niet zo dodelijk, dan zou het mooi zijn geweest. Een vurige sliert van blauwe, groene, rode en witte lichtkogels door de smalle Veerweg. De O.D. lopen zoals ze nooit eerder deden om in veiligheid te komen. Dan zwijgt plotseling de mitrailleur. Toch zijn niet alle O.D.-ers ge vlucht. Twee uit Oud-Vossemeer en twee uit Tholen hebben zich buiten het'mitrailleur achter de dijk genesteld en volgen de bewe gingen van de Duitsers. Een paar komen uit de boot, maar gaan dan toch weer terug. Men vertrouwt het niet en vaart terug naar Nieuw-Vossemeer. Daar worden opnieuw wapens ingeladen en handgranaten en nog wat meer Duitsers, om weer naar de Vosse meerse kant te komen. Die vijand heeft voldoende ervaring om in middels te weten, dat er alleen maar tegenstand was van "parti zanen" en de geallieerden niet in de situatie duidelijk is, is het voor de commandant even duidelijk, dat men moet weten of er nog Duitsers zijn en wat ze willen uit spoken. Daarbij zijn twee zaken van groot belang. Wat doen de Canadezen verder? Zijn ze bereid wapens dan wel al was het maar een tank, te leveren. Voor de tweede keer binnen 24 uur gaat de districtscommandant met een paar anderen naar Bergen op Zoom om die versterking te be pleiten. Nog voor men vertrekt begroet een jeugdige stem vol en thousiasme de aanwezigen. Het blijkt Bou Kooijman te zijn, die als HBS-er in de verzetsgroep Bergen zat en nu bij de Binnen landse Strijdkrachten. Compleet uitgerust. Nadat de eerste verras sing voorbij is, kijken de Thoolse O.D.-ers wat jaloers naar de ui trusting van Bou, maar die brengt goed nieuws. Hij hoorde van de penibele toestand op Tholen en twee patrouilles bereiken het veer, waar inmiddels een Vossemeerse O.D,-er en een Tholenaar blijkt te zijn gearriveerd. De Duitsers wa ren er wel op de veerdijk, maar hebben zich maar weinig tijd ge gund. Een pontveer werd ver nield, op de tweede gooide men een handgranaat, die weinig schade veroorzaakte, vervolgens lieten ze de veerdam met rust om weer gehaast te vertrekken. Tho len is opnieuw vrij van vijanden en weer moet de wacht langs de zeedijk worden betrokken. Her haling moet worden voorkomen. Die morgen arriveren 20 mannen uit Bergen op Zoom onder leiding van hun commandant Heijnen en onder hen de Sint Annalandse Bou Kooijman, evenals Cornelis Franken uit Bergen op Zoom. Die dag kunnen de Thoolse O.D.-ers rusten, maar gaan 's nachts op nieuw naar Oud-Vossemeer om de 20 Bergenaren te versterken uit Sint Annaland de overkant in het oog houden. Als Franken de officier de overkant wijst en voor het raam komt snerpt opeens een vijandelijke kogel. Franken ge troffen. Een buikschot. De officier snelt naar beneden. Een dokter is er meteen bij en constateert dat hulp hier niet meer zal baten. Als dat bericht door de linie trekt wordt het doodstil. Een kwartier later is de gewonde, 24 jarige C. Franke uit Bergen op Zoom over leden. Een eerste slachtoffer op Tholen na de bevrijding. Zijn vrienden dekken hem toe en slui pen terug naar hun posten, een grimmige trek op de nog zo jeug dige geichten. Vanaf dat moment lag de groep aan de dijk geregeld onder scherpschuttersvuur. vanuit de Nieuw-Vossemeerse molen. Al leen een tank zou hiertegen wat kunnen uitrichten. Alles wat naar Tholen ging om te rusten, wordt Oud-Vossemeer zijn. Nu is het ook voor de laatste 4 O.D.-ers lo pen geblazen. Wat kunnen zij nog uitrichten? Zullen die Duitsers dan toch weer Oud-Vossemeer bezetten? Voor die tweede tocht bleken de Duitsers burgers te hebben mee genomen die als gijzelaars moes ten dienen. Opnieuw sproeit de mitrailleur golven van kogels als de rubberboot die avond voor de tweede keer de Oud-Vossemeerse kant bereikt. Maar het veer is verlaten en stil. De mitrailleur staakt het vuren. De vijand zit weer op Tholen. Op het O.D.-bureau in Tholen moet de plaatselijk commandant de rapporteurs uit Oud-Vosse meer voortdurend tot rust manen, eer men er daar achter kan komen wat er zich precies afspeelde. Als komt morgen met een groep van 20 leden van de B.S. de O.D.- groep Tholen verstevigen. Dat is voortshands een zeer plezierig bericht, maar ondertussen weet men nog niet wat er in Vossemeer verder gebeurt. Als Bou weer is vertrokken, gaan 7 vrijwilligers een nachtelijke patrouille maken, die voor deze meer spanning meebrengt dan de voorafgaande dagen al mogelijk was. De bevelhebber verdeelt bij "De Laatste Stuiver" de 7 vrijwilligers in 2 groepen. Vier gaan er langs de Oud-Vossemeersedijk richting Veer, de drie anderen pakken de zeedijk. Die zitten het dichtst bij de vijand en worden zelfs nog een keer vanuit de Glymus richting onder vuur genomen. Verder is er nu en dan artillerie en tankge- schut doende tussen de bij Steen bergen vertoevende vijand en de geallieerden bij Halsteren. De voor het geval de Duitsers op nieuw een raid wagen. Daarvoor hadden de Canadezen de dis trictscommandant gewaarschuwd, maar bleken niet bereid wapens te leveren, laat staan een tank te sturen. Wel was er de toezegging, dat bij een Duitse aanval onder- steuningsvuur van tanks,zou vol gen. In dat opzicht was men wat gerust gesteld. Er gebeurde die nacht niets en de O.D. ploeg was om 11 uur terug uit Tholen, nog magerder dan tevoren. Aan de overkant van de brug staat nu een Canadese gevechtswagen. Die komt via de geslagen noodbrug over en gaat naar Oud-Vosse- meer. De O.D.-ers juichen. Bij die gevechtsverkenningswagen is een éeallieerd officier. Hij bekijkt de stellingen te Oud-Vossemeer van uit een huis aan de Veerdijk, waarin Cornejis Franken uit Bergen op Zoom en een O.D.-er opnieuw alarmeerd en voor de zoveelste maal in die paar dagen naar Vossemeer gestuurd. Op de Vossemeerse dijk worden ze vanuit Glymus beschoten door mitrailleurs, maar geraakt wordt er niemand. Het is nu 2 november ongeveer half twee in de middag, een uur eerder sneuvelde Franken en het is niet meer stil geweest. Onafgebroken geweer en mitrail- leurvuur. De Thoolse- en de Bergse groep zitten volop aan het front. In de derde uitgegraven schuttersput links van de veerdam liggen Bou Kooijman en een an dere Sint Annalandse O.D.-er. De commandant waarschuwt ieder zich niet bloot te geven en uiterst voorzichtig te zijn met vuren. Als een van de ondercommandanten poogt met zijn verrekijker de mo len in 't zicht te krijgen, valt er onmiddellijk een schot op de kruin van de dijk en ijlings laat de ondercommandant zich in de schuttersput glijden. Aan de lin kerkant van de veerdam op Thoolse zijde wordt op zeker mo ment hevig geschoten. De com mandant gaat een kijkje nemen. Met name het groene luik van de molen is gevaarlijk, want daar achter zitten de Duitse scherp schutters. Op dat moment - het is kwart voor drie - komt een or donnans aangesneld en zegt met een vreemd droge stem: Bou is getroffen, een schot onder zijn helm. Er volgt een dodelijke stilte. Akelig wit trekken de gezichten weg. Toch niet?Gisterenavond nog zo enthousiast hulp aangebo den. Een paar volgen de onheils boodschapper, terwijl anderen op het groene luik van de molen schieten. Nu moet er wat gebeu ren, want dit is niet om te harden. Het lijkt oneindig lang te duren, maar er ligt slechts een kwartier tussen het noodlottig bericht en de dramatische bevestiging: Bou is gesneuveld. Na het schot al direct buiten bewustzijn. Dan eindelijk blijken de Canadezen bereid gra- naatvuur af te geven. Later hoort de O.D.-groep, dat ze achter dat groene luik een Duitser hebben gedood en een ander ernstig ver wond. Maar O.D.-Tholen en de verzetsgroep Bergen op Zoom be taalde een dure prijs voor het de Duitsers niet meer op Tholen toe laten. Voor de daaropvolgende nacht komen 24 man uit Bergen op Zoom, waaronder oud-militai ren en marechaussee de Thoolse O.D. en de Bergse groep van Bou aflossen. De tweede november 1944 werd de zwaarste dag van het Thoolse O.D.-bestaan. Op 4 no vember was Steenbergen, daarna ook Nieuw-Vossemeer en Sint Philipsland vrij. W.A. Dormaar uit Sint Annaland schrijft dan op 3 november in zijn dagboek: Van daag wordt bekend, dat gisteren Boudewijn Kooijman (18 jaar) bij het Veer is gesneuveld. Er is hevig kanonvuur richting Zijpe. Inder daad, het was een vreemde vrijheid die Tholen beleefde. Een tijdens dolle dinsdag naar Duitsland gevlucht N.S.B. ge zin, schreef al in begin novem ber 1944 naar de familie in Nederland, hoe ze per trein uit Den Haag waren gereisd. "Stampvol vluchtelingen. We moesten wei vluchten, anders zou er moord en doodslag in Nederland zijn ontstaan. Hoe we precies gereisd hebben, is niet na te vertellen. Dan weer een stuk terug, dan weer om reizen. In Amsterdam bleven we 2 uur staan. Toen we later in Amersfoort arriveerden, was er een Engelse luchtaanval en dat herhaalde zich in Barne- veld en Putte. Via Deventer, Zwolle kwamen we in Olden- zaal en daar de grens over bij Bentheim. Daar werden we gecontroleerd. De meeste vluchtelingen haddén geen goede papieren. Wij wel van onze Oberst-Leutnant. "Een eindje verder staat er dan in de brief: Ik had me het Duits Nazional-socialisme anders voorgesteld. Als ze weten, hoe wij ons voor het nationaal-so- cialisme in ons land en dus ook voor Hitier hebben ingezet, zou er meer dankbaarheid moeten zijn. Maar dat is er helemaal niet. We slapen alle maal op stro. Uitkleden gaat niet, want mannen en vrouwen liggen door elkaar. Er wordt veel ruzie gemaakt. Het is ei genlijk niet om uit te houden. Van de kameraadschap uit de afgelopen jaren is niet veel overgebleven, nog het minst bij de Duitsers, waarvan we zoveel verwachtten". Kern 0-4 5-9 10-14 15-19 20-29 30-39 40-49 50-64 65-74 75 en ouder Economische binding Kern Trouwplannen Doorstroming Tholen Regio Diversen Totaal Tholen 10 35 2 10 29 86 Poortvliet 3 3 Scherpenisse 4 8 12 Sint-Maartensdijk 4 10 2 8 24 Stavenisse 2 2 4 Sint-Annaland 5 4 5 14 Oud-Vossemeer 7 7 1 3 18 Meerdere kernen 3 17 - 3 23 46 Totaal 35 86 2 16 68 207 Kern Eigen inwoners Niet eigen inwoners Totaal Tholen 9 7 16 Poortvliet 4 1 5 Scherpenisse 5 1 6 Sint-Maartensdijk 10 2 12 Stavenisse 3 1 4 Sint-Annaland 4 2 6 Oud-Vossemeer 5 1 6 Meerdere kernen 2 2 4 Totaal 42 17 59 Totaal Tholen 517 500 517 455 953 1020 599 605 370 299 5835 Poortvliet 121 122 161 146 206 250 180 254 142 105 1687 Scherpenisse 103 84 119 110 228 181 121 227 146 86 1405 St. Maartensdijk 218 236 276 281 539 528 356 511 245 226 3416 Stavenisse 111 93 120 130 228 178 152 243 145 111 1511 St. Annaland 227 202 201 256 435 387 300 451 274 267 3000 Oud-Vossemeer 183 138 193 197 355 345 252 341 178 105 2287 Totaal 1480 1375 1587 1575 2944 2889 1960 2632 1500 1199 1914 Tholen 8,86 8,57 8,86 7,80 16,33 17,48 10,27 10,37 6,34 5,12 100 Poortvliet 7,17 7,23 9,54 8,65 12,21 14,82 10,67 15,06 8,42 6,23 100 Scherpenisse 7,33 5,98 8,47 7,83 16,23 12,88 8,61 16,16 10,39 6,12 100 St. Maartensdijk 6,38 6,91 8,08 8,23 15,78 15,46 10,42 14,96 7,17 6,61 100 Stavenisse 7,35 6,15 7,94 8,60 15,09 11,78 10,06 16,08. 9,60 7,35 100 St. Annaland 7,75 6,73 6,70 8,53 14,50 12,90 10,00 15,03 9,13 8,91 100 Oud-Vossemeer 8,00 6,03 8,44 8,61 15,52 15,09 11,02 14,91 7,79 4,59 100 Totaal op 1-1-84 7,73 7,18 8,29 8,23 15,38 15,09 10,24 13,75 7,84 6,27 100 Zeeland op 1-1-82 6,41 7,09 8,62 8,19 15,00 14,86 10,49 15,01 8,26 6,04 100 Ned. op 1-1-82 6,22 6,80 8,50 8,81 16,77 15,49 11,23 14,53 6,99 4,69 100 Gem. Tholen op 1-1-79 7,62 8,86 8,84 7,54 15,08 13,71 9,77 14,18 7,64 6,76 100 In de Koorkerk bij de Neder landse Hervormde Kerk in Tho len worden morgenmiddag een tentoonstelling geopend die de aandacht vraagt voor de gebeur tenissen - ook op Tholen en Sint Philipsland - tijdens de tweede wereldoorlog. De officiële ope ning zal om 16.00 uur worden verricht door drs. A.H. Paape, di recteur van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie te Amster dam (in de Gasthuiskapel). De tentoonstelling bestaat uit drie delen: een nationaal en een pro vinciaal/regionaal gedeelte, als mede werkstukken van school kinderen uit diverse delen van Zeeland. Het nationale gedeelte "Verzet en vervolging 1933-19NU" wordt beschikbaar gesteld door de stichting comité nationale viering bevrijding. Dit deel geeft op boei ende, vaak ingrijpende wijze een beeld van de verschrikkingen in de tweede wereldoorlog, o.a. in de concentratiekampen. Ook aan allerlei andere aspecten wordt, naast de beelde die de opkomst van het nationaal-socialisme de monstreren, op tientallen panelen aandacht besteed: de Jodenver volging, het verzet, de illegale pers, vervalsingen, de honger, de gebeurtenissen in Indië, de be vrijding. Het Zeeuwse gedeelte van de ten toonstelling omvant 24 panelen met een honderdtal vaak onder moeilijke en gevaarlijke omstan digheden genomen foto's, alsme de eveneens ongeveerd 100 origi nele documenten (proclamaties, bekendmakingen van de bezetter e.d.), geschriften, formulieren, kranten uit de oorlogstijd enz. Bij de samenstelling van dit tentoon stellingsonderdeel is zoveel mo gelijk gestreefd naar een chrono logische volgorde. Daarnaast is sprake van een thematische opzet. Het merendeel van de panelen geeft beelden van de meer alge meen Zeeuwse aspecten (mobili satie en mei 1940, gevolgen oor logshandelingen, bestuur, NSB- WA-Winterhulp, Nederlandse Unie, controle van de bevolking, Zeven kerkeraden hebben de ge meenteraad van Tholen verzocht Bevrijdingsdag 1985 op maandag 6 in plaats van zondag 5 mei te vieren. Het zijn de Hervormde Gemeente, Rehoboth, Gerefor meerde Gemeente in Nederland en de Oud Gereformeerde Ge meente, alle vier in St. Maartens dijk, de Hervormde en de Gere formeerde Gemeente in Poort vliet en de Hervormde Gemeente Stavenisse. De gemeenteraad besloot maan dagavond b en w deze verzoeken te laten afhandelen overeenkom stig de discussie bij de begrotings behandeling: Het gemeentebes tuur van Tholen organiseert 5 mei geen festiviteiten en verwacht dat ook niet van de Oranjeverenigin gen. distributie, arbeidsinzet, vorde ringen, lotgevallen, van de Zeeuwse Joden, propaganda, hu mor, verzet, evacuatie, rondom en na de bevrijding). Zes panelen zijn gewijd aan de specifieke zaken van Tholen en Sint Philipsland in de tweede wereldoorlog. Helaas bleek van Sint Philipsland, ondanks intensieve speurtochten, geen materiaal voorhanden, be halve dan een foto van een ge denksteen van de uitwaterings sluis die de Duitsers open zetten om de Anna Jacobapolder te inu- deren. Er is een vergroting ge maakt van een uittreksel uit een artikel in De Eendrachtbode over de gevangenneming van Duitse soldaten op Sint Philipsland. Het eerste paneel van de regionale serie is gewijd aan de meidagen van 1940. Er hangt een foto van de in de avond van 13 mei opgebla zen brug over de Eendracht bij Tholen. De vernieling geschiedde in opdracht van het Commando Zeeland. Er is verder een kaartje waarop de aftocht van de Nederlandse troe pen is aangegeven. Interessant is ook een correspondentiekaart van een Thoolse krijgsgevangene (met toelichting), evenals een lijst met de namen van werklieden die op 10 mei 1940 zandzakken hebben gevuld, alsmede het "oorlogs nummer" van de Thoolsche Cou rant van 17 mei 1940. Het volgende paneel (het gebied tijdens de oorlog) geeft een later nummer van de Thoolsche Cou rant te zien: het pro-Duitse ka rakter blijkt heel duidelijk uit de berichtgeving. Er is voorts een opgave van de in de oorlog op Thole#en Sint Philipsland neer gestorte geallieerde vliegtuigen, tesamen met een melding van de burgemeester van Poortvliet op 16 oktober 1943 van een neergeko men vliegtuig, evenals een tweetal foto's van bij een verongelukt. Brits vliegtuig op wacht staande Duitse soldaten. Exemplaren van het gestencilde "Nieuws- en ad vertentieblad voor Sint-Annaland en omgeving" plus wat "klein goed" in de vorm van distributie kaarten e.d. voltooien dit paneel. Afkomstig uit het archief van de provinciale waterstaat zijn op het paneel gewijd aan inundatie en evacuatie twee originele kaartjes over de door de Duitsers veroor zaakte inundaties. Een luchtfoto van het onder water gezette ge bied wordt afgewissels met enkele "Waterfoto's" van Oud-Vosse meer. Er zijn ook "Aanwijzigin- gen voor te evacueren personen uit Sint Philipsland en Tholen", alsmede een schetskaartje met de ligging van Duitse mijnenvelden in de Stavenissepolder. Een volgend paneel is volledig gewijd aan de inundatie: foto's van delen van Tholen-stad, Poortvliet, Stavenisse, Sint-Anna land en Scherpenisse in het water. "De strijd in 1944 en daarna" is de titel van het vijfde regionale pa neel. Er zijn foto's van de - op nieuw en nu door de Duitsers vernielde brug over de Eendracht, alsmede van de schade die het opblazen van de brug in de buurt veroorzaakte. Hier is ook te zien het soldijboekje van een Duitse "Flieger" die tot het Sprengcom- mando van de brug behoorde. Hij werd door een verzetsgroep op Tholen gevangen genomen. Er is een foto van de grote schade in Poortvliet die ontstond toen op 3 maart 1945 een waarschijnlijk voor Antwerpen bedoelde V I daar neer kwam. Getoond wordt verder een foto van de graven van drie Engelse militairen in Sint-Annaland, op 17 januari 1945 omgekomen bij een raid van de Duitsers vanuit Schouwen-DUiveland. Bij de ha ven van Sint-Annaland bouwden de Duitsers bunkers. Pas veel la ter, in het kader van de Deltawer ken, zijn die gesloopt. Van die bunker is een foto te zien. Het laatste regionale paneel gaat over "bevrijding". Daar hangt het eerste exemplaar van het "Mede- deelingenblad voor het eiland Tholen". Foto's van bevrijdings feesten zijn er uit Tholen en Oud- Vossemeer. Een andere foto toont de overgave van de op Tholen achtergebleven Armeniërs na de Duitse capitulatie van de OD. Tenslotte is er een boekje (de cember 1945) van een mevrouw wier man als ambtenaar van pro vinciale waterstaat was geschorst en die kritiek levert op de toen malige commissaris der koningin die niet hard genoeg zou zijn op getreden tegenover ambtenaren die zich in de oorlog slap of erger hadden gedragen. Ter gelegenheid van de nationale viering van de bevrijding op 5 mei in Middelburg hebben schoolkin deren en jongeren in Zeeland van 9 tot 25 jaar het verzoek gekregen deel te nemen aan een grote wed- Els Rijnberg uit Sint Annaland en haar danspartner Anton van Gaans uit Nieuw-Vossemeer be haalden maandagavond de eerste plaats in de hoofdklasse tijdens de eerste van drie competitiewed strijden van de Westbrabantse dansscholen. Het paar Rijn berg/Van Gaans vertegenwoor digde dansschool Van Meer uit Steenbergen. In de Stoelemat in Bergen op Zoom werden niet al leen ballroomdansen uitgevoerd in de hoofdklasse, maar bijvoor beeld ook in de tweede klasse se nioren (echtparen), waar Rien Muys en Maddy Bijl uit Sint Maartensdijk - ook van dans school Van Meer - op de negende plaats eindigden. Bij de nieuwe lingen was er een elfde plaats voor de Smerdiekenaars Peter Franke en Mirjam Lindhout van dans school Janvier uit Bergen op Zoom. Tijdens de twee resterende wedstrijden staan de Zuidameri- kaanse dansen op het programma. strijd over het thema "Bevrijding en verdraagzaamheid". De be kroonde werkstukken zijn op en kele panelen behorend bij de ten- toonstellling te zien. In een brief aan de hoofden en directeuren van de scholen op Tholen en Sint Philipsland (vanaf de vijfde klas lager onderwijs en al het voortgezet onderwijs) heeft de commissaris der koningin, dr. C. Boertien, hen met de leerlingen en studenten uitgenodigd voor een bezoek aan de tentoonstelling. In zijn brief wijst de commissaris er o.a. op dat na het strekken van de wapens in mei 1945 niet voorgoed een einde is gekomen aan allerlei vormen van onderdrukking en het vertrappen van mensenlevens. Hij vindt het van groöt belang dat ook de jongeren dit beseffen, nu er allerwegen sprake is van sympto- nen van een herlevend fascisme. De commissaris wijst er nog op dat vertegenwoordigers van het voormalig verzet bereid zijn de schoolgroepen te begeleiden en te informeren. De data en openingsuren van de tentoonstelling zijn als volgt: vrij dag 23 november t/m dinsdag 4 december (op werkdagen (ook zaterdagen) van 9.00-12.00 en van 13.30-17.00 uur; op vrijdag 23 en vrijdag 30 november bovendien van 19.00-21.00 uur. Op zondag is de tentoonstelling gesloten). De tentoonstelling vindt plaats onder auspiciën van het gemeen tebestuur van Tholen. Het bureau voorlichting van de provincie te kent voor de organisatie. Het ma teriaal voor de regionale panelen is afkomstig uit de verzamelingen van het Documentatiecentrum Zeeuws Deltagebied van de Pro vinciale Bibliotheek, mevrouw M.W. Blaas te Tholen, de heer G. Heijboer te Sint-Annaland, de gemeentearchieven van Tholen en Middelburg, de provinciale waterstaat en het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie in Amsterdam. Medewerkers van bureau voorlichting en Docu mentatiecentrum selecteerden en verwerkten het materiaal. Ook in huis is de TL buis in opmars. Want er zijn tegenwoordig nieuwe typen TL-buis, die een heel gezellig licht geven. Bovendien zijn er ook andere vormen in de handel, geschikt voor hanglampen of grote schemerlampen. Het fabeltje van koel en ongezellig licht kan naar sprookjesland verwezen wor den: de warme TL verdient een warm onthaal in huis! Het grote voordeel van TL-buizen is, dat ze veel zuiniger zijn dan gloeilampen. De slanke buis verbruikt maar éénderde van de stroom die haar bolle broertje (de gloeilamp) nodig heeft. En al is er veel veranderd aan TL, het neemt niet weg dat de TL-buis prima ge schikt blijft voor kantoren, atelier of werkplaats. En in de kelder, de schuur of op zolder geeft zij ook een zee van licht voor een bescheiden prijs. U kunt zelf uw favoriete lichtkleur kie zen. De lichtkleuren hebben cijfercodes. Zo is kleur 82 (van Philips) te vergelijken met het licht van een „gewone" gloei lamp. Maar er is nog een ander fabeltje over TL in omloop en dat i» dat een TLbuis heel snel slijt als je heb gewoon uit doet als je de kamer uitgaat. Gauw vergeten en gewoon uitdoen, nét als andere lam pen. Want een moderne TL-buis kan dat prima hebben! We hebben allemaal veel lampen in huis. En door ook eens een TL te installeren, kunnen we een voordelig lichtje opste ken. SPAAR OP STROOM, bijvoorbeeld met een TL-buis. Natuurlijk is dit maar een voorbeeld. In en om ieder huis valt veel energie en geld te besparen. De Uneto-vakhandelaar, uw elektriciteitsbedrijf of Sven geven inlich tingen over besparingsadviezen. In het sluitgat Hammen in de Oosterschelde is de eerste stalen schuif voor de stormvloedkering aangebracht. Dat gebeurde in de opening tus sen twee pijlers die vlak onder de kust van SchouwemDuiveland staan. De schuif is 41 meter lang, 5,90 meter hoog en weegt 260 ton. Hij is door een drijvende bok op zijn plaats getild. In het totaal zullen er in de drie stroomgeulen 62 schuiven worden aangebracht die op en neer bewogen kunnen worden. De schuiven kunnen in één uur tijd worden neergelaten om de Oosterschelde voor nade rend hoog water af te sluiten. Elke schuif is ruim 41 meter lang' de afstand tussen twee pijlers, maar ze verschillen in hoogte, af hankelijk van de plaats in de stroomgeul. Op de diepste plaat sen moeten de grootste schuiven komen. Ze variëren in hoogte van 5,90 meter tot 11,90 meter. De eerste schuif aan de rand van de stroomgeul Hammen hoort tot de serie kleinste schuiven. Naar de vormgeving en de belasting van de schuiven bij hoge waterstanden is uitvoerig onderzoek gedaan. Hoewel de pijlers in principe op gelijke afstanden van elkaar staan, is rekening gehouden met kleine afwijkingen. De schuiven worden daarom eerst "op maat" gemaakt voor de opening waar voor ze zijn bestemd. Elke schuif zal tussen de pijlers op en neer bewogen worden met be hulp van twee hydraulische be- wegingswerken, hoofdzakelijk bestaande uit een cilinder en een pompaggregaat. De cilinders ko men boven op de pijlers te staan, de pompaggregaten in de kokers van de verkeersbrug, die over de stormvloedkering heenloopt. De eerste van de 124 cilinders is begin september geplaatst. Vol gens de huidige planning zullen de laatste schuiven en bewegings- werken begin 1986 worden aan gebracht. De opdracht voor de le vering van de schuiven en bewe- gingswerken is geplaatst bij OS- TEM v.o.f., een speciaal voor dit doel opgerichte combinatie van de firma's Grootint in Zwijn- drecht en Hollandia-Kloos in Krimpen aan de IJssel. Bij die bedrijven worden de schuiven ook geassembleerd. Wilt ii een in de Eendrachtbo de gepubliceerde foto graag zelf hebben? Dat kan. als het om foto's van onze eigen re- daktie gaat. Bel of schrijf naar Eendrachtbode. Postbus 5. 4697 ZG Sint-Annaland. tel. 01665-2752 en u krijgt uw fo to-herinnering thuis. Gedeputeerde staten van Zeeland hebben de staatssecretaris van volksgezondheid dringend gead viseerd nog voor het jaar 1984 een verklaring af te geven voor de vestiging van een bloedafname- depot in Goes. Het depot staat namelijk voor 1984 genoteerd in het prioriteitenoverzicht 1984- 1986. Met het depot is een ve rantwoorde en doelmatige orga nisatie van bloedafname en -ver strekking te verwezenlijken. Zeeland is aangewezen op de bloedbank in Dordrecht, maar gs vinden de afstand tussen de di verse ziekenhuizen en Dordrecht te groot. Er kunnen zich proble men voordoen in het vervoer en bovendien kunnen de verbindin gen tussen de regio's in de pro vincie voor problemen zorgen. Als in Goes een depot van de bloed bank wordt gevestigd kan gedeel telijk aan die moeilijkheden wor den tegemoetgekomen. Het depot, dat gehuisvest zou moeten worden in een semiper manent prefab gebouw op het terrein van het Bergzichtzieken- huis in Goes, moet rond de vier ton gaan kosten. De aanvanke lijke raming was 700.000,— maar door een minder ruime op zet kon tot een forse bezuiniging worden gekomen. Gs wijzen de staatssecretaris erop dat uitbrei ding van de bloedbank in Dor drecht, die nodig is als Zeeland geen afnamedepot krijgt, op een gelijke investering uitkomt. Als het nieuwe streekziekenhuis aan de 's-Gravenpolderseweg in Goes klaar is, kan het depot worden verplaatst. Gs delen de bewinds man verder nog mee dat het depot een functie gaat vervullen in de produktie van factor VIII via plasmaferese; met dit proces zijn de donors gediend, want het heeft tot gevolg dat minder bloed per donor wordt afgenomen; de do nor is dus sneller van de bloedaf name hersteld.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1984 | | pagina 13