Steengoed BV.
Onderwijsproject
Tweede Wereldoorlog
Bevrijdingstentoonstelling
op Schouwen-Duiveland
Hoorzitting dorpsvernieuwing Sint-Philipsland
Donderdag 20 september 1984
COM MISSIES
Economie
Onderwijs
Gedeputeerde staten hebben provinciale staten van Zeeland
een overzicht verstrekt hoe het er in Zeeland voor staat met de
plannen ter verbetering van de waterkwaliteit
Vergunningenbe
leid v
Stand van zaken
IX BE1U)E1]
Bomen
Spotten met historie
Uw woning direkt verkopen?
Gladiolenstraat
Woningverbetering
Tien mille misgelopen
243 huizen
"PAS OP!
Aanpassen
is nodig"
Ondernemingsraad
Zeeuwse Kruis
Onderwijsproject
2e wereldoorlog
Met een bepaald doel!
ABDIJ
Gedeputeerde Staten stellen
provinciale staten voor een be
drag van ƒ17.000,— beschik
baar te stellen voor een onder
wijsproject dat betrekking heeft
op de tweede wereldoorlog. De
totale kosten worden geschat
op ƒ34.000,-.
Het initiatief komt van de
werkgroep onderwijsproject
WO II met als doel de hele Wal-
cherse jeugd van 1 2 tot 18 jaar
te bereiken door het geven van
informatie over de tweede
wereldoorlog. Aanleiding tot dit
initiatief is dat het dit najaar 40
jaar geleden is dat Zeeland van
de Duitsers is bevrijd. Het gaat
hierbij niet alleen om gebeurte
nissen van toen, maar vooral
om het trekken van lijnen van
toen naar nu.
Gs staan positief tegenover de
doelstelling van de werkgroep. De
tweede wereldoorlog - waarvan
op heel wat plaatsen in onze pro
vincie de littekens nog zichtbaar
zijn - blijft in de gedachten van
velen een rol spelen. Toen de wa
pens zwegen was daarmee niet
voorgoed een einde gekomen aan
allerlei vormen van onderdruk
king en het vertrappen van men
senrechten. Het is van groot be
lang dat ook jongeren dat besef
fen nu allerlei symptomen van
een herlevend fascisme zich
openbaren, aldus gs.
Een ander punt is in hoeverre de
provincie een taak heeft een pro
ject als dit mogelijk te maken.
Volgens gs kan men hier moeilijk
spreken van een uitsluitend ge
meentelijke of rijkstaak. De pro
vincie zou, volgens gs, vanuit
haar steunfunctie op verschillend
gebied de activiteiten mogelijk
kunnen maken. Ook vinden gs dat
de bijdrage beschouwd moet
worden als het provinciale aan
deel in de kosten voor alle regio's
voor zover die gaan meedoen (dus
niet alleen Walcheren).
In de praktijk betekent dit dat
de provinciale bijdrage dan is
bestemd voor enkele basisvoor
zieningen en een deel van de
variabele kosten. De staten be
handelen dit voorstel in de ver
gadering van 1 2 oktober a.s.
Maandag 24 september, 16.00
uur vergadert in het provincie
huis, Sint Pieterstraat 42 in Mid
delburg de statencommissie voor
economische zaken.
Besproken worden de agenda's
van de raden van bestuur van de
havenschappen Vlissingen en
Terneuzen. en de jaarverslagen
van de NV Haven van Vlissingen
en De Schelde.
De Provinciale Onderwijsraad
(POR) vergadert woensdag 26
september, 14.00 uur in het sta-
tencomplex, Abdij 1 1 in Middel
burg.
Aan de orde komen o.a. het rap
port "Etnische jongeren in het
Zeeuwse onderwijs", de her
structurering van het basisonder
wijs 1 984 en de verlaging van het
budget van de POR voor 1 985
Beide vergaderingen zijn open
baar. De commissie economische
zaken heeft bovendien spreek
recht voor het publiek.
Van donderdag 20 september
t/ m zondag 30 september is in de
Sint Nicolaaskerk in Brouwersha
ven de tentoonstelling te zien die
gewijd is aan de bevrijding van
Zeeland in 1 944/ 1 945 en in het
bijzonder van Schouwen-Duive
land.
Eigenlijk gaat het om drie ten
toonstellingen: een nationaal ge
deelte, een Zeeuws gedeelte en
een Schouwen-Duivelands ge
deelte.
Het Zeeuwse gedeelte toont tien
tallen foto's en originele docu
menten uit de oorlogs- en bevrij
dingsdagen; ook van Schouwen-
Duiveland worden zo n veertig
foto's (en documenten) tentoon
gesteld, bijvoorbeeld over de in
undaties en de evacuatie.
Voor de organisatie in Brouwers
haven is samengewerkt tussen de
provincie, de gemeente Brou
wershaven, de kerkvoogdij van de
NH-gemeente Brouwershaven en
de Stichting culturele commissie
Brouwershaven De Roode Lelie.
De openingstijden zijn: van
maandag tot en met zaterdag
van 09.30 tot 12.30 en van
13.30 tot 16.00 uur. Op zondag
23 september is de tentoon
stelling gesloten, maar op zon
dag 30 september is zij geopend
van 13.30 uur tot 16.00 uur. De
entree is gratis.
IEUWS
Beheer Zeeuwse
waterkwaliteit
De "Voortgangsrapportage wa
terkwaliteitsbeheer 1983/
1984" is onder andere geba
seerd op de vorderingen die de
waterschappen melden met de
totstandkoming van o.a. zuive
ringsinstallaties.
Gs herinneren aan de wens van de
samenwerkende Kamers van
Koophandel in Zeeland om te ko
men tot soepeler lozingseisen
voor de Westerschelde. (Met an
dere woorden: op de Wester
schelde zou nog wel wat vervuild
water kunnen worden geloosd.)
Gs melden de staten nu dat zij
voorlopig tot de conclusie zijn ge
komen dat een verregaande ver
soepeling van deze lozingseisen
afgewezen moet worden. Op één
punt zouden zij kunnen worden
losgelaten, namelijk waar het gaat
om de zg. nitrificatie-eis.
Een zuiveringsinstallatie die niet
aan deze eis voldoet "verwerkt"
niet het ammonium dat zich in het
afvalwater bevindt. De Wester
schelde is echter voldoende zuur
stofrijk om zelf dit ammonium af
te breken.
Wat het college betreft kan hier
toe worden besloten voor de te
bouwen zuiveringsinstallatie voor
Walcheren, maar voor de andere
nog te bouwen installaties langs
de Westerschelde moet dit nog
worden bekeken.
Overigens wordt er wel op gewe
zen dat de provincie officieel geen
zeggenschap heeft over de lo
zingseisen voor de Westerschel
de. (Dat is een zaak van het rijk.)
Wel is de provincie indirect bij het
vraagstuk betrokken doordat zij
toezicht uitoefent op het water
kwaliteitsbeheer door de water
schappen, b.v. in de vorm van
goedkeuring van uit te voeren
zuiveringstechnische werken (zui
veringsinstallaties etc.).
In het algemeen wordt het af
gelopen jaar volgens gs geken
merkt door een toenemende
zorg over de verontreiniging
van de waterbodems. Het gaat
dan vooral om de opeenhoping
van anorganische microveront
reiniging (b.v. zware meta
len als kwik en koper en orga
nische microverontreinigingen,
bestrijdingsmiddelen, indus-
triechemicaliën etc.).
Er bestaat nog geen goed over
zicht van de kwaliteit van de
bodems van de Nederlandse
wateren. Daar wordt wel aan
gewerkt in opdracht van het
rijk.
Eenzelfde onderzoek zal de ko
mende jaren worden aangepakt
door de Zeeuwse waterschap
pen. Ook zal dan worden nage
gaan welke stoffen van nature
mogelijk al aanwezig zijn.
Hoewel nog niet precies bekend
is hoe het rijksbeleid eruit zal
gaan zien achten gs het waar
schijnlijk dat er een verscher
ping van het saneringsbeleid in
de pen is, gericht op het ver
minderen van de zg. microver
ontreinigingen.
Vanaf 1 januari van dit jaar heb
ben de beheerders van de wa
terkwaliteit (de waterschappen)
een ruimere bevoegdheid gekre
gen. Bepaalde categorieën van be
drijven die op de riolering lozen
(de zg. indirecte lozing) moeten
hiervoor een speciale vergunning
hebben. Aanvankelijk zal het al
leen gaan om bedrijven die stof
fen in het water brengen die op de
zwarte lijst staan, maar in de toe
komst zal hieraan uitbreiding
worden gegeven.
Gs zeggen deze ontwikkeling toe
te juichen. De Technologische
dienst van de Zeeuwse water
schappen is bezig met een plan
ning voor de behandeling van de
vergunningen van de bedrijven
die onder de nieuwe maatregel-
vallen.
De pijpleiding van rioolzuive
ringsinstallatie Zierikzee naar de
plaats voor de nieuwe installatie
(bij gemaal Prommelsluis) is be
gin dit jaar gereed gekomen.
Ingevolge een uitspraak van de
Kroon zal de aanpassing van de
zuiveringsinstallatie in Wester-
schouwen en de nieuwbouw in
Zierikzee echter worden uitge
steld.
Op Tholen en Sint Philipsland
heeft het waterschap een begin
gemaakt met de voorbereiding
van de sanering van Anna Jaco-
bapolder. Sint Philipsland en
Oud-Vossemeer. De tweede fase
van de zuiveringsinstallatie in Sint
Maartensdijk is in april in bedrijf
gesteld.
In volle gang is de bouw van de
installatie in Waarde. In het najaar
zou het karwei gereed kunnen
zijn. In mei is begonnen met de
aanleg van het persleidingenstel
sel. Het programma van eisen
voor de installatie in de Camper-
landpolder (westelijk Noord-Be
veland) is in werkgroepverband
besproken.
De algemene vergadering van het
waterschap Walcheren is akkoord
gegaan met de voorbereiding van
de centrale zuiveringsinstallatie,
die een capaciteit krijgt van
140.000 inwoner-equivalenten.
Verwacht wordt dat de kernen
Vogelwaarde en Hengstdijk eind
dit jaar kunnen worden aangeslo
ten op de installatie in Vogel
waarde, die al vanaf eind vorig
jaar in bedrijf is.
Er zal nader overleg moeten
plaatsvinden tussen het water
schap, rijkswaterstaat en de
provincie over de rioolzuive
ringsinstallatie in Terneuzen.
Een studie van de Grontmij -
waar met name door de Kring
van werkgevers in de Kanaalzo
ne om was gevraagd - kon niet
worden afgerond. Reden: de
werkgevers konden niet vol
doende gegevens verstrekken.
De Grontmij had als opdracht de
afvalwaterzuivering te bekij
ken, zowel uit macro-econo
misch als milieuhygiënisch
oogpunt.
De gemeente Oostburg heeft de
wijziging van de bestemmings
plannen ten behoeve van de in
stallaties Breskens en IJzendijke
in voorbereiding genomen.
Voor IJzendijke heeft het water
schap al een ontwerp opgesteld;
de voorbereidingen voor het be
stek kunnen beginnen;
De commissaris der koningin, in
zijn functie van voorzitter, van het
college van gedeputeerde staten,
houdt maandag 24 september,
10.10 uur een AROB-zitting. Be
handeld wordt het beroepschrift
van een inwoner van de gemeente
Borsele tegen een beschikking
van de commissaris over spoeds
halve bijstand.
Dinsdag 25 september behandelt
de tweede kamer uit gedeputeer
de staten zes beroepzaken op
grond van de algemene bij
standswet: te beginnen om
10.00, 10.20, 10.40, 11.00,
11.20 en 1 1.40 uur.
Het gaat om uitspraken van resp.
de gemeenten Reimérswaal,
Goes (2x), Borsele, Axel en Vlis
singen.
Zoals gewoonlijk zijn alle zittingen
openbaar en worden zij gehouden
in het provinciehuis. Sint Pieter
straat 42 in Middelburg.
Tenslotte maken gs gewag van
een vrij algemene vertraging in de
uitvoering van de werken (behal
ve op Schouwen-Duiveland) van
twee a drie jaar. De afvoer van slib
afkomstig van de zuiveringsin
stallaties naar de landbouw geeft
in het algemeen geen probleem.
Alleen Tholen heeft melding ge
maakt van moeilijkheden bij de
afzet. Overigens zal over de kwa
liteit van het zuiveringsslib nog
nader worden gerapporteerd,
aangezien in dit slib stoffen kun
nen voorkomen die mogelijk
schadelijk zijn.
Het rapport komt aan de orde in
de statenvergadering van 9 no
vember a.s.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting,
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31392
of 31402
VERVOLG VAN PAG. T
Dhr. O. van den Hoek(gemeente-
werken Walcheren) wees op de
waterkerende functie van de
Oostdijk. "In tijden van nood
moet die tunnel dicht kunnen."
Het idee van de tunnel en andere
suggesties worden door de werk
groep dorpsvernieuwing, die al
een knelpuntennota maakte, on
derzocht. In het voorjaar van 1985
volgt er een bijeenkomst waar
oplossingen aangedragen worden.
Na het inleidend praatje van de
burgemeester zagen de belang
stellenden aan de hand van dia's
wat er in de Fliplandse dorpskom
te verbeteren valt. In de Juliana-,
Emma- en Prins Hendrikstraat
bijvoorbeeld dienen de oudere
woningen opgeknapt te worden.
De schuren in de Julianastraat,
een bedrijf in de Stationsstraat en
de loodsen aan de haven zouden
een andere bestemming moeten
krijgen voor een betere woonom
geving.
In de Voorstraat 'vloekt' een
woon-winkelpand en een huis met
de omgeving. Die hoofdstraat van
St. Philipsland werd uitgebreid
belicht met recente kleurenbeel
den en zwart-wit opnamen van
vroegere tijden met veel bomen.
Dhr. Van Schelven had een idee
voor zijn Voorstraat: stoepjes weg,
trottoirs opschuiven tegen de ge
vels en in 't midden een groen
strook met bankjes.
"Dat is spotten met de historie",
vond de burgemeester. "Een bo
menrij in 't midden van de Voor
straat is een compromis, dan heb
ben de mensen niet zoveel last van
de bladeren, maar dan kun je toch
beter de Voorstraat zo laten. De
zogenaamde vijfdeling moet je
handhaven met stoepje, rabat en
bomen, anders ben je onhistorisch
bezig. Dat is wel moeilijk, want
vroeger waren er geen auto's", zei
de burgemeester, die genoot van
de dubbele rij volgroeide bomen
in het verleden.
Over de bomen op de Oostdijk
was dhr. v.d. Wal echter niet zo te
spreken. "Het is één van de
mooiste dijken, maar de bomen
zijn levensgevaarlijk voor spelen
de kinderen en kunnen schade
aan auto's veroorzaken. Bij storm
bel dan
Inkoopgroep Onroerend goed,
tel. 01641-33 33/01640-4 31 46
Advertentie IM
waaien er flinke takken af, zodat
de bomen wat afgetopt zouden
moeten worden."
De burgemeester had ook al over
een handtekeningenactie gehoord
om de bomen weg te krijgen, maar
dat bleek tot zijn opluchting een
indianenverhaal te zijn. Overigens
wist hij, dat de wortels ook pro
blemen geven voor de bestrating
en riolering.
De heren Noorthoek en A. van
Dijke hadden klachten over de
Gladiolenstraat. "Daar laat de
leefbaarheid te wensen over, want
het is een snelweg", zei Noort
hoek. "Een kleine, zwarte auto
heeft al bijna een kind doodgere
den. Het is er levensgevaarlijk.
Daarnaast heb je nog van het
voorjaar tot diep in de herfst de
hinder en het lawaai van zware
landbouwmachines, 's Nachts om
1 uur kwamen er nog combines
voorbij en alle mensen werden
wakker, 't Is hopeloos. Zo'n loon
bedrijf zou naar het industrieter
rein verplaatst moeten worden",
aldus Noorthoek.
Van Dijke achtte dat zware ver
keer niet zo gemakkelijk uit de
dorpskom te weren. De snelheid
vond hij het belangrijkste euvel.
,'De Gladiolenstraat is zeer lang,
breed en gevaarlijk voor de vele
schoolgaande kinderen. Er wordt
soms 80 km gereden. Je houdt je
hart vast. Er zouden drempels
moeten komen om de snelheid te
verminderen of wat versmallingen
zoals in Anna Jacobapolder", zei
Van Dijke.
De burgemeester liet weten, dat
de vèrkeersdienst van de rijkspo
litie bezig is om een aantal knel
punten in St. Philipsland te bekij
ken en daar kan de Gladiolen
straat aan toegevoegd worden.
Bij de dorpsvernieuwing kan aan
vulling van het spaarzame groen
op korte termijn gebeuren. Het
opheffen van storende elementen,
verbetering van de woonomge
ving en met name woningverbe
tering vergt meer geduld. Toch wil
de wegrkoep dorpsvernieuwing
op die woningverbetering de na
druk leggen. "Daar moet meer
subsidie voor komen, want dat is
ook het knelpunt in Anna Jaco
bapolder. In onze materialistische
tijd ligt de nadruk teveel op de
doelmatigheid. Het leven heeft
echter meer waarden en dat is
bijv. de schoonheid. Plaatselijke
ambachtslieden hadden vroeger
een groot gevoel voor verhoudin
gen en kleuren. Wij moeten het
evenwicht zoeken tussen doelma
tigheid en schoonheid", zei de
burgemeester.
Aannemer Kot was bang, dat de
inwoners zelf niet zo gauw tot
woningverbetering zullen over
gaan. Volgens hem werkt subsidie
niet alleen vertragend, maar komt
't ook nog bij het belastbaar inko
men. Dat misverstand hielp dhr. J.
Marinissen van het ministerie van
volkshuisvesting uit de weg. "De
éénmalige bijdrage voor woning
verbetering wordt niet belast.
Bovendien is groot onderhoud
fiscaal aftrekbaar. Voor de werk
gelegenheid is dat gunstig. De lij
nen zijn in een kleine gemeente zo
kort, dat het aanvragen van sub
sidie geen belemmering is. In be
trekkelijk korte tijd moet dat rond
zijn", aldus Marinissen.
De burgemeester concludeerde
dat hét in Stn Philipsland mis
schien aan de voorlichting ont
broken heeft. Hij dacht aan eep
voorlichtingsbijeenkomst voor
aannemers en banken om de sub
sidieregelingen te bespreken.
'.Het zou ergjammer zijn, als men
mogelijkheden laat liggen."
Volgens dhr. v.d. Wal was het al
lemaal niet eenvoudig. "Mijn w.c.
was 3 cm te klein en daardoor liep
ik 10.000 gulden subsidie mis. Ik
heb alles zelf moeten betalen."
Wethouder A. Kosten viel hem
bij. "Je stuit op allerlei dingen die
teleurstellingen geven. In een ou
de woning kun je niet aan een
berg eisen voldoen."
Volgens Marinissen gelden voor
de subsidie dezelfde eisen als voor
de bouwvergunning, namelijk de
model bouwverordening, geba
seerd op de Woningwet. "Voor 3
cm kan geen 10.000 gulden subsi
die verloren gaan", zei de rijks
vertegenwoordiger.
"Als je maar poen genoég hebt,
dan krijg je 't wel", was de reactie
van dhr. v.d. Wal, maar de burge
meester wees dat van de hand.
J. van Dijke bracht nog naar vo
ren, dat de Stationsstraat bar
slecht is en dhr. Kot wilde verbre
ding van het trottoir aan de Zuid-
dijk van garage Wolse tot aan de
Deldensestraat. Je kunt er nu niet
naast je vrouw lopen. De weg zou
wel 2 m naar de dijk kunnen op
schuiven.
Bij de dorpsvernieuwing gaat het
om 243 huizen in de oude dorps
kern, begrensd door de Zuiddijk,
Wilhelminastraat en de ITeense-
straat. "Het centrum heeft een
opknapbeurt nodig en dat is een
zaak van ons allemaal. Met leeg
staande woningen, verdwenen
winkels, rommelige bedrijfjes
moet er wat gebeuren. We dienen
de verloren gegane sfeer terug te
halen en St. Philipsland nog ge
zelliger en leefbaarder te maken.
In Anna Jacobapolder hebben we
al behoorlijk plezier gehad van de
subsidie en ook hier moeten we
prioriteiten stellen. In de werk4
groep zitten mensen van buiten St.
Philipsland, die de zaken soms
wat beter en eerder zien. Ze gaan
echter ook op hun tenen staan en
maken prikkelende opmerkingen
in de knelpunten nota. Het ka
rakter van het dorp hoeft echter
niet te veranderen. We kunnen als
ringstraatdorp in dezelfde schaal
en stijl blijven", zei de burge
meester.
"Och", antwoordde de zoon,
"dat is vergrijsd praten van
alle vaders..." Zo spreken
vaak moderne kinderen in
deze tijd. Generaties denken
verschillend. Maar oppassen
hoort in elk geval bij 't kiezen
van een bril en OPTICIEN
VAN MIL-HEIJNS zorgt er
voor dat de gekozen bril aan
gepast is aan uw meest per
soonlijke wensen en met ui
terste zorg aangegepast is.
En... informeer eens naar gla
zen die zich aanpassen aan
het licht. In vele gevallen
ideaal.
(fuCctett'Kofi
van MIL-HEIJNS
BERGEN OP ZOOM Wouwsestraat 8
Advertentie IM
Hij ging nog terug naar 13 maart
1487, toen Anna van Bourgondië
voorwaarden voor de bedijking van
St. Philipsland stelde. In 1644
werd het eiland herbedijkt en de
bewoners kwamen van Tholen en
uit Brabant. In 1647 is er een
dorpsbestuur en twintig jaar later
een dorpsring met de N.H. Kerk.
In 1850 wordt er gesproken over
een brede dorpsweg met goede
huizen en bomen, aldus de burge
meester, die alvast voor 1987 de
viering van het 500-jarig bestaan
van St. Philipsland aankondigde.
Tot en met morgen kan men bij het
gemeentebestuur nog ideëen voor
de dorpsvernieuwing indienen.
In de eerste ondernemingsraad
van de provinciale vereniging het
Zeeuwse Kruis zitten geen Groe
ne Kruis-mensen van Tholen en
St. Philipsland. Bij de verkiezin
gen op 12 september was het op
komstpercentage 77%. De geko
zenen zijn allen kandidaat gesteld
door de vakorganisaties:
ABVA/KABO: S.A. Burgers
(Kraamverzorgster) uit Vlissin
gen, M. Janse-Menu (kraamver
zorgster) uit Ossenisse, M. de Kort
(Adjunct-leidster docente) uit
Axel, C. de Maagt-van Geertrui
(kraamverzorgster) uit Clinge,
F.H. Rombouts (administrateur)
uit Goes, M. Schouten-Vleugel
(kraamverzorgster) uit Wemel-
dinge.
Het beterschap: P. Dekker
(kraamverzorgster) uit Biggeker-
ke, G. Poppe (kraamverzorgster)
uit Meliskerke.
C.F..O.: F.J. de Rooy (kraamver
zorgster) uit Goes.
De werkgroep onderwijsproject
W.O. II krijgt 17.000 gulden van
het provinciaal bestuur voor in
formatie van de jeugd over de
tweede wereldoorlog. In eerste
aanleg gaat het om de gehele
Walcherse jeugd van 12 tot 18
jaar. Aanleiding tot het initiatiefis
het feit, dat dit najaar Zeeland -
met uitzondering van Schouwen-
Duiveland - van de Duitsers veer
tig jaar geleden werden bevrijd.
De werkgroep streeft naar een
aanpak die past bij de jeugd in
genoemde leeftijden en die
bovendien blijk geeft van een ze
kere veelzijdigheid. Gedeputeer
de staten juichen het initiatief toe.
"De Tweede Wereldoorlog
(waarvan op heel wat plaatsen in
onze provincie de littekens nog
zichtbaar zijn) blijft in de gedach
ten van velen een rol spelen. Plet is
toe te juichen, dat ook de jeugd op
de hoogte wordt gebracht van wat
die jaren hebben betekend. Bij het
onderwijsprojeët gaat het echter
niet alleen om veertig jaar gele
den. De bedoeling is vooral de lij
nen door te trekken naar het he
den. Nu zich allerwegen sympto
men voordoen van een oplevende
onve idraagzaamheid jegens in de
minderheid verkerende groepen
en mensen, is voortdurend waak
zaamheid noodzakelijk. Een on
derwijsproject als dit maakt het
mogelijk achtergronden, oorza
ken en beweegredenen van tot
fascisme voerende intolerantie
duidelijk te maken", aldus G.s.
van Zeeland. Het project omvat
theatervoorstellingen, filmverto
ningen. diaseries, fototentoonstel
ling, naslagwerken met zaalhuur,
busvervoer enz. Provinciale staten
nemen 12 oktober een beslissing
over dit voorstel.
overdenking
Opdat men op de aarde Uw weg
kenne, onder alle heidenen Uw
heil! Psalm 67:3.
Het volk Israël is in de wereldge
schiedenis steeds op een bijzon
dere manier het volk van God ge
weest. Globaal gezien was het heil
gebonden aan het volk, dat uit
Abraham was gesproten. De
grenzen werden wel eens een en
kele keer overschreden, maar dit
was geen regel, doch uitzonde
ring.
En dat dit niet uitsluitend Joods
partikularisme was, wordt ons
duidelijk uit heel de Heilige
Schrift.
Jezus Zelf herinnert voortdurend
aan de unieke plaats, die het
Joodse volk innam met betrek
king tot de komst van het Ko
ninkrijk van God. In Zijn gesprek
met de Samaritaanse vrouw in
Johannes 4, zegt Hij in vers 22:
Gij aanbidt, wat gij niet weet; wij
aanbidden, wat wij weten; want de
zaligheid is uit de Joden!
En in de geschiedenis van de Ka-
nanese vrouw in Mattheüs 15
wordt door Jezus gezegd: Ik ben
niet gezonden, dan tot de verloren
schapen van het huis van Israël!
Ook in de brieven van Paulus zien
we telkens het uitzonderlijk ka
rakter van het volk Israël in het
raam van de heilsgeschiedenis ge
tekend. Israël heeft wel telkens
zijn God losgelaten; het heeft
zelfs zijn Messias verworpen,
maar God Heeft Zijn volk niet
verstoten en zal dat ook nimmer
doen.
Het is ook opmerkelijk dat Paulus
overal, waar hij komt om zijn
apostolische opdracht te vervul
len, begint in de synagoge van de
Joden.
Het volk van Israël is en blijft het
uitgangspunt van het heilshande-
len van God. Ook na het afbreken
van de middelmuur, die scheiding
maakte tussen de volken.
Dit mogen we niet uit het oog
verliezen. Doen we dat toch dan
zijn we daarmee bezig het volle
evangelie op losse schroeven te
zetten.
Wat Paulus schrijft in Romeinen
11 mogen we nooit beschouwen
als een persoonlijke visie van de
apostel op de toekomst van zijn
eigen volksgenoten, zoals dat
soms wel gebeurt. We dienen Ro
meinen 11 te blijven zien als pre
diking door de Heilige Geest.
Ik weet dat er in dit hoofdstuk
(Romeinen 11) moeilijkheden zit
ten, die niet zomaar in een han
domdraai zijn op te lossen. Maar
dat wil niet zeggen, dat we ons
daar dan maar van af moeten
maken door heel gewichtig te
verklaren dat Paulus hier het
geestelijk Israël bedoelt!
(Calvijn schrijft ergens dat men
sen, die er hun werk van maken de
Heilige Schrift te vergeestelijken,
de indruk willen wekken dat ze
nog geestelijker zijn, dan de au
teur van de Schrift, nl. de Heilige
Geest Zelf!)
Laat het ons genoeg zijn te weten
dat het volk Israël een geheimzin
nige bijzonderheid met zich mee
draagt door de geschiedenis van
de mensheid heen, die nooit hele
maal verklaard kan worden. Deze
bijzonderheid zal de geesten blij
ven boeien; en de profetische
geest, die uit de geschriften van
Oud-Israël spreekt, zal het leven
van de gemeente van het Nieuwe
Testament blijven inspireren tot
het vervullen van haar missionai
re opdracht onder de wereld-vol
ken. Omdat deze geest niemand
minder is dan de Heilige Geest,
die over de apostelen in Jeruzalem
kwam en die van daaruit het
apostolaat van de Nieuw-Testa-
mentische gemeente over de
grenzen van het Jodendom heeft
heengestuwd in een machtige
vloedgolf in de richting van de
einden der aarde.
Het is dezelfde Geest, die onder
het Oude V-erbond de vromen in
Israël heeft geïnspireerd tot het
openen van wijdse vergezichten.
We kunnen beweren dat men in
Israël het heil voor de wereld-vol
ken anders heeft gezien dan na de
uitstorting van de Heilige Geest.
Maar we kunnen niet volhouden
dat onder het Oude Verbond de
vensters op de wereld buiten Is
raël hermetisch gesloten waren;
en dat men in Israël geheel on
kundig was van de bedoelingen
van God.
Reeds tot Abraham was gezegd
dat in hem alle geslachten der
aarde gezegend zouden worden.
En ook bij de profeten horen we
voortdurend spreken over het heil
voor de volken of heidenen. En in
de psalmen zien we ook de wer
king van deze Geest, die door Zijn
stuwkracht de aandacht van de
vrome dichters vestigt op de
weïeld-volken.
In psalm 67 hebben we voor ons
een gebed van een vrome Israë
liet. Hij bidt tot zijn God om ze
gen en welvaart voor de gewassen
van het veld. Maar hij doet dat
niet louter mét het oog op een
goede oogst. Het zijn niet enkel
tijdelijke weldaden of zegeningen.
die hij begeert. Hij bidt om zegen,
met een bepaald doel!
Als we onze tekst goed lezen, dan
springt het duidelijk in het oog dat
het doel van zijn bidden veel die
per ligt. Het gaat hem in de eerste
plaats om de verheerlijking van de
naam van de God van Israël. En
dan niet alleen dat Gods naam
groot gemaakt zal worden in Is
raël; maar vooral, opdat de God
van Israël geprezen zal worden
onder de volken der aarde!
"Opdat men op de aarde Uw weg
kenne; onder de heidenen Uw
heil!"
Israël weet zich bij monde van de
dichter de knecht des Heren te
zijn; de spiegel, waarin God wordt
gezien; het middel, waardoor God
wordt gekend. Als Israël in nood
komt, dan betekent dit voor het
vrome volk dat de volken rondom,
die hier getuige van zijn, zullen
gaan vragen: Waar is nu hun
God? Is Hij niet de machtige, ge
nadige, en heilbrengende God
voor Zijn volk?
Welnu, als Israël dan in de knel
komt, dan zullen de volken klein
over God gaan denken en Zijn
grote naam naar beneden gaan
halen. Dan zal Gods naam ont
heiligd worden onder de volken
en ze zullen Hem niet als hun God
begeren. Maar ook het tegen
overgestelde is waar. Als Israël
voorspoed zal hebben; als de vel
den weelderig vruchten zullen
dragen en de weiden zullen be
dekt zijn met kudden. Als Israël
juichend zijn feesten zal mogen
vieren en groot en heerlijk zal
zijn; dan zal dit zijn tot eer van
God.
En de volken zullen vragen: Wie
is een God, gelijk de Here, de God
van Israël? De volken zullen tot
jaloersheid worden gewekt; de
natiën zullen tot de Here van de
ganse aarde komen en zich voor
Hem neerbuigen; de heidenen
zullen de God van Israël aanbid
den.
Dat is het Oud-Testamentische
perspektief dat de deuren open
stoot naar buiten. De vensters
naar de wereld-kerk zijn hier al
opengegaan en üe einden der
aarde komen in zicht.
Israël wordt wel eens beschuldigd
van partikularisme, maar als we
eerlijk zijn tegenover onszelf en
elkaar, dan moeten we toegeven
dat de vensters, die zicht geven op
de wereld-kerk, wel eens minder
beslagen zijn geweest, dan in deze
tijd het geval is!
Daarom zullen wij er goed aan
doen dagelijks te bidden of God
ons wil bewaren voor overspan
nen eenzijdigheden, zowel naar
links als naar rechts. Opdat we.
ondanks het gewoel van de tijden,
met frisse Schriftuurlijke moed
mogen verder gaan tot de vervul
ling van de opdracht, die de Here
Jezus ons heeft gegeven: Gaat dan
heen, onderwijst al de volken, le
rende hen onderhouden alles, wat
Ik u geboden heb!
Daarbij voortdurend onze kracht
puttend uit de belofte: En ziet. Ik
ben met ulieden, al de dagen, tot
de voleinding van dfe wereld.
Amen!
M. A. Jansens
Tholen.