Kamperen bij de
boer is beperkt
Plankzeilers
dagjesmensen
De brandweer te St. Maartensdijk
in de loop der eeuwen
PLAATSELIJK NIEUWS
U hebt nu
de meest gelezen krant
van Tholen en
Sint-Philipsland in handen
PLAATSELIJK NIEUWS
^„PLAATSELIJK NIEUWS
Nog 132 huizen
op aardgasnet
8
EENDRACHTBODE
Donderdag 9 augustus 1984
SCHERPENISSE
POORTVLIET
SINT-
PHILIPSLAND
SLAGERIJ BOSMAN
01677-2573
Groene Kruis kreeg
2500 gulden van
voetbalpubliek
Per auto
Kwart beginner
De 20ste eeuw
De brandweer voor de
Tweede Wereldoorlog
De eerste motorspuit
De autospuit
SINT PHIIIPSLAND
SINT MAARTENSDIJK
OlDER NIEUW VOSSEMEER THOIEN STAVENISSE SCHE
iSE SCHERPENISSE SINT PHIIIPSLAND OUD VO
OUD VOSSEMEER
SINT PHIIIPSLAND
OUD VOSSEMEER
NIEUW VOSSEM hnn I Vhhl Wi% I VI te W VV SINT PHIIIPSLAND
OUD VOSSEMEER POORTVLIET SINT ANNALAND SINT MAARTENSDIJK ANNA
JACOBA POLDER NIEUW VOSSEMEER THOLEN STAVENISSE SCHERPENISSF
Zeldzame ijsvogels
Concierge-tuinman D. F. Bent-
schap Knook van het bejaarden
tehuis Sint Maartenshof had de
dag van zijn leven toen hij als na-
tuur- en vogelliefhebber twee
zeldzame ijsvogels aantrof bij de
patio. Helaas hadden de dieren
zich tegen de ramen doodgevlo-
gen. Dhr. Bentschap Knook kreeg
van de politie vergunning het
paartje te laten opzetten, zodat de
bewoners van Sint Maartenshof
ze ter zijner tijd kunnen zien.
De ijsvogel is een van de mooiste
vogels in de Benelux die in de vrije
natuur rondvliegt. Deze zeldzame
vogel is dan ook zeer beschermd.
De ijsvogel houdt zich voorname
lijk op aan rivieroevers en beekjes,
bij strenge vorst ook wel aan de
kust. Hij nestelt in een holte in de
oever en voedt zich met voorntjes,
stekelbaarsjes, waterkevers, en li-
bellelarven. De ijsvogel kan in
heel Nederland, met uitzondering
van Friesland, Groningen en
Drente worden waargenomen,
doch broedt alleen in Z.O. Bra
bant, Limburg en het oosten van
Overijssel/Gelderland. De over
levingskansen voor de jongen zijn
niet erg groot.
"De Bidon-
Zondagmorgen gingen er 14 leden
van "de Bidon" op weg voor een
rit, die via Steenbergen, Moer
straten naar St. Maartensdijk
ging. Het weer was heerlijk om te
Fietsen. Om 11 uur waren zij terug
in hun clublokaal waar de brood
jes en koffie klaar stonden. De af
stand bedroeg 60 km. Maandag
avond gingen er 8 leden op weg
voor een rit over het eiland. Hier
bij maakte Ko v.d. Hoek een re
cord door zijn 10e lekke band dit
seizoen. De afstand bedroeg 50
km. Aan kop gaan nog steeds de 3
koplopers, maar daar zal op 19
aug. wel verandering in komen
wanneer de precisietijdrit wordt
verreden.
.J
Tandje bij maakt veel
kilometers
Tochtleider Witte Andriesse no
teerde 160 km na de ritten van
afgelopen weekend. Zondag reed
de groep naar Nispen, Essen,
Huybergen en Woensdrecht
maandagavond toerde het
rood/witte gezelschap naar
Nieuw-Vossemeer, Steenbergen
en Moerstraten. Lijstaanvoerder
Arjaan den Braber moest iets van
zijn voorsprong prijsgeven. We
gens vakantie kon de Fliplander
de maandagrit niet meemaken en
zodoende ging er 67 km. verloren.
Naaste concurrent Giel v.d. Est
heeft nog 133 km. achterstand op
de leider, Witte Andriesse staat op
191 km. van de eerste plaats.
Zondagmorgen vanaf 8.00 uur
een halve dagtocht over 127 km.
via Dintelooord, Stampersgat,
Standdaarbuiten (koffiestop),
Roosendaal en Bergen op Zoom.
De afstand wordt in het klasse
ment verwerkt. Tijdens de maan
dagrit van 13 augustus maakt
Hans van Akkeren videoopna
mes. Op zaterdag 25 augustus de
Mergellandrit door Zuid-Lim
burg. Zaterdag had "Tandje Bij"
succes in de koppeltijdrit van "De
Hoop" in Sint-Annaland. Men
kwam'met twee bekers naar het
clubhuis: eerste in het ploegen-
klassement en de wisselbeker.
Bouw bejaardenwoningen
Aan de Molenweg zullen in op
dracht van de stichting Beter Wo
nen zeven bejaardenwoningen
worden gebouwd. Over de grond-
verkoop zal de gemeenteraad nog
een beslissing nemen.
Dhr. J.C. Bijnagte wil aan de Mo
lenweg een garage gaan bouwen
omdat hij door de verwezenlijking
van een aantal bejaardenwonin
gen aan het toekomstige verleng
de van de Beatrixlaan zijn huidige
garage kwijt raakt. Het nieuwe
perceel heeft echter de bestem
ming verkeersdoeleinden en
daarom moet de gemeenteraad
maandag eerst besluiten het bes
temmingsplan te wijzigen. Plano
logisch en verkeerstechnisch le
vert het ook geen problemen op
volgens b. en w.
Scarpenesse in de Komme
Jeugdvereniging Scarpenesse be
gint morgenavond in de Komme
met discomuziek. Het bestuur zit
na de zomerstop boordevol acti
viteiten, die men de moeite waard
vindt.
Sloop woningen en schuur
In verband met de uitvoering van
bestemmingsplan "Kom" zal de
woning Lenteplein 1 met schuur
worden gesloopt, evenals de hui
zen Molenweg 24 en 26. Aan de
Weststraat staat een grote land-
bouwschuur die moet verdwijnen
om woningen terug te kunnen
bouwen. Een klein schuurgedeelte
is eigendom van dhr. I. Scherpe-
nisse, Hazenstraat 12, St. Maar
tensdijk, die dit benut als opslag
ruimte. Met de eigenaar van het
andere grotere gedeelte van de
schuur zijn de onderhandelingen
nog gaande, maar met dhr.
Scherjienisse is inmiddels over
eenstemming bereikt over de
aankoop van dit opstal door de
gemeente.
T.C. Zeelands Welvaren
Na 4 weken vakantie start de
toerclub weer met het 2e deel van
het seizoen op dinsdag 14 augus
tus. Er wordt gefietst tot het laat
ste weekend van september, waar
in de laatste rit de beslissing valt
voor het clubkampioenschap met
een precisietijdrit. Het klassement
ziet er als volgt uit: 1. Dik v.
Splunter 1711 km; 2. Rien Vroe-
gop 1671 km; 3. Martin d. Haan
1654 km; 4. Karei v. Langeveld
1620 km; 5. Jos v. Splunter 1553
km; 6. Kees Jansens 1538 km; 7.
Adrie v.d. Werf 1467 km; 8. Piet
Goedegebure 1338 km; 9. Piet
Jansens 1261 km; 10. MartGerdes
1226 km; 11. Kees de Graaf 1151
km; 12. Jan Opree 1091 km; 13.
Jos Poot 997 km; 14. Lene v.d.
Werf 962 km; 15. Rien Schipper
952 km; 16. Han Weiier 742 km;
17. Daan Opree 734 km; 18. Wim
de Graaf 353 km; 19. Dirk Uil 281
km. 20. Gert Ernest 60 km.
Evangelisatiewerk op
camping
Het evangelisatiewerk op cam
ping "De Pluimpot" is weer achter
de rug. Begonnen op zaterdag 21
juli was er telkenmale een goede
toeloop bij de verschillende on
derdelen. De commissie "Cam
ping Evangelisatie/rekreatie ei
land Tholen/Sint-Philipsland te
kende voor organisatie en bege
leiding bij kinderclubwerk, the
ma-avonden en campingdiensten.
Vrijdag 3 augustus werd afscheid
genomen van het evangelisatie
team met een lampionoptocht en
kampvuur. Alle betrokkenen wa
ren tevreden over deze twee we
ken.
Accu gestolen
In de omgeving van de Bonen-
putteweg is tussen donderdag en
vrijdag een Coltex accu van D.
meegenomen
Rolleravond en wielercross
Het wielercomité heeft twee
evenementen voor de winter: een
rolleravond zaterdag 24 novem
ber in café Tolrust en zaterdag 8
december de tweede wielercross.
Tijdens de nabespreking over de
\Vielerronde kwam de zesde uit
gave ter sprake op zaterdag 20 juli
1985.
Aankoop grond
Voor de aanleg van de drukriole-
ring Strijenham wordt achter de
percelen gelegen aan Onder de
Zeedijk een sloot gedempt. Deze
sloot zal na de demping geen en
kele functie meer vervullen. De
sloot is eigendom van het water
schap Tholen en het waterschap is
bereid de sloot te verkopen. De
gemeente heeft geen bezwaar
tegen aankoop van de grond, te
meer omdat van gemeentewege in
het slootgedeelte kolken en af
voeren moeten worden aange
bracht om wateroverlast te voor
komen.
Sloop woningen
Binnenkort zullen in verband met
de uitvoering van bestemmings
plan "Kom" de woningen Roze
marijnstraat 16 en 18 worden ge
sloopt.
Bedrijfsruimten landbouw
C.P. Bijl en Zn. b.v. wil aan "de
Lageweg een bedrijfsruimte bou
wen. Met het oog op een betere
bedrijfsvoering zal door de
nieuwbouw een deel van de oude
aardappelopslag- en sorteerloods
worden vervangen en uitgebreid.
Een klein deel komt op een per
ceel grond waarop volgens het
bestemmingsplan Kom geen ge
bouwen zijn toegestaan. B. en w.
zijn echter bereid het bestem
mingsplan te wijzigen.
Dat geldt ook voor dhr. C. An
driesse, die bij zijn huis aan de
Kalfdamseweg een landbouw-
loods wil bouwen. Dit ter vervan
ging van een aantal oude en on
doelmatige bedrijfsruimten, voor
de opslag van agrarische produk-
ten en stalling van werktuigen is
grote behoefte aan de nieuwe
loods. Nu deze op minder dan 10
m uit de nieuwe perceelsgrens is
gepland, moet bestemmingsplan
Buitengebied veranderd worden.
S. van de Velde beste
snelschaker
Uit de einduitslag van DSVF over
t seizoen 1983/1984 blijkt S. vd
Velde beste snelschaker van de
senioren te zijn. K. Verkerke legde
bij de junioren beslag op de eerste
plaats van dit onderdeel. De
einduitslag clubcompetitie se-
nio4en is: 1. J. Walpot, 2. S. vd
Velde en 3. H. Nijpels. Bij de be
kerronde moet de finale nog ges
peeld worden tussen J. Walpot en
R. v. Nijnatten. Clubcompetitie
junioren: 1. Jeroen Breeman, 2. K.
Verkerke, 3. Menno Fonteijne. Bij
de bekerronde werd Jac. de Reus
eerste. Bij de adspiranten eindig
de Hanny Breeman op de eerste
plaats, 2e Miranda Timmers en 3e
Cindy Reijngoudt. De senioren J.
Walpot, S. vd Velde, R. v. Nijnat
ten en K. Nijpels eindigden voor
wat betreft de Noord-Brabantse
competitie op de tweede plaats
achter HSV uit Halsteren.
Tweede avondfietsvierdaagse
De avondfietsvierdaagse wordt
voor het tweede jaar georgani
seerd. Volgende week op 14, 15,
16 en 17 augustus gaat men van
start om zeven uur bij de Drui
ventros. De afstand per avond
bedraagt 10 of 25 kilometer. In
schrijving vanaf zes uur 's avonds
in de Druiventros of in Ons
Dorpshuis in Anna Jacobapolder.
Kleuterleidster vast benoemd
Mej. J.J. de Ruiter kan wat b en w
betreft met ingang van het
schooljaar 1984/85 een vaste be
noeming krijgen aan de openbare
kleuterschool de Luyster. Het
leerlingenaantal maakt het moge
lijk de tijdelijke benoeming van 16
juni 1982 om te zetten in een vast
dienstverband als tweede kleuter
leidster.
de aanbieding:
SCHOUDERKARBONADE
500 gram4.8U
SNIJW0RST
1 50 gram1 .OU
EISALADE
1 50 gram1 ,oU
Woensdag:
RUNDGEHAKT
500 gram5.25
Advertentie I.M
Hekwerk rond de Tramput
De omheining van de Tramput is
zo slecht, dat b en w uitstel van de
vervanging tot de oorspronkelijke
planning in 1985 niet verantwoord
vinden. De kosten zijn 3400 gul
den, wat ten laste komt van het
fonds Dorpsuitleg, waarin dan
nog 5600 gulden beschikbaar is.
Het werk wordt door gemeente
werken zelf uitgevoerd.
Hertaxatie onroerend
goedbelasting
In de tweede helft van augustus
wordt begonnen met de hertaxatie
van huizen en andere gebouwen
voor de onroerend goedbelasting.
Het gemeentebestuur dient per 1
januari 1985 nieuwe taxatiewaar
den te hebben. Een taxateur met
een door b en w gewaarmerkt le
gitimatiebewijs met foto zal bin
nenkort op pad gaan.
Het Groene Kruis Tholen en St.
Philipsland is zaterdag 2500 gul
den rijker geworden dankzij een
voetbaltournooi van de drie cam
pinghouders en S.C. Stavenisse.
Voorzitter M.C. Noorthoek nam
de gift dankbaar in ontvangst. Het
geld kwam bij elkaar door een lo
terij, toegangskaartjes en steun
van camping Quaak, camping
Irenehoeve, camping Stavenisse
en de voetbalvereniging S.C. Sta
venisse. Op het sportveld aan de
Pilootweg speelde eerst de jeugd,
waarbij de sportclub won met 2-1.
Ook bij de senioren trok S.C.S.
aan het langste eind met 6-2. 't
Was een geslaagd evenement met
prima weer.
Gedeputeerde staten van Zeeland hebben de bepalingen over het
kamperen bij de boer in de verordening kampeerplaatsen en kampeer
middelen van de gemeente Domburg ter vernietiging voorgedragen bij
de Kroon. Op 8 mei besloot de gemeenteraad van Domburg tot uit
breiding van het aantal caravans of tenten dat op een mini-camping is
toegestaan tot 18.
De provincie hanteert als richtlijn drie caravans of tenten met een
uitbreiding tot vijf; voor die uitbreiding is goedkeuring nodig. In piek
perioden wordt uitbreiding met nog eens vijf plaatsen toegestaan; het
gaat dan om Pinksteren en de maanden juli en augustus.
Mini-campings mogen worden
geëxploiteerd van 1 april tot 1 ok
tober in agrarisch gebied. Uitge
zonderd zijn o.a. natuurgebieden
en de open ruimten tussen re
creatieconcentraties.
De norm die gs hanteren is afge
leid van de Kampeerwet, die
overigens nog maar gedeeltelijk in
werking is getreden. In het ont-
werp-beleidsplan recreatie en
toerisme handhaven gs dit uit
gangspunt. Willen gemeentebes
turen meer dan vijf permanente
staanplaatsen per mini-camping
toestaan, dan worden de regels
voor de "Gewone" kampeerter
reinen van kracht met bepalingen
voor centrale voorzieningen,
groenaanplant, ontsluiting enz.
Het gemeentebestuur heeft op het
ontwerp-plan niet gereageerd. Gs
wijzen de minister van binnen
landse zaken erop dat het Dom-
burgse besluit in strijd is met alle
provinciale en landelijke richtlij
nen. Zij verzoeke de bewindsman
daarom vernietiging van de
Domburgse wijziging te bevorde
ren. Tegelijkertijd vragen zij of de
minister wil nagaan of schorsing
van de inwerkingtreding van de
wijziging mogelijk is.
Nog eens 132 huizen in de onren
dabele gebieden buiten de be
bouwde kommen op Tholen wor
den aangesloten op het aardgas-
net. B. en w. gaan ervanuit, dat
een maximaal aansluitingsper
centage wordt gehaald van 75%.
De PZEM sluit pas aan als 70%
meedoet. De bewoners moeten
gemiddeld 3255 gulden betalen,
maar de gemeente geeft daarin
1400 gulden subsidie, zodat er
1855 voor de betrokkenen over
blijft. Bij de vorige fase werd de
gemeentelijke bijdrage al ver
hoogd van 600 naar 1000 en ge
zien de veel hogere kosten stellen
b en w nu 1400 gulden voor. Gelet
op het kostenvoordeel voor de
betrokkenen en de niet geringe
verhoging van het wooncomfort,
verwachten b en w dat het vereiste
sluitingspercentage gehaald
wordt. 'Van het eerder beschik
baar gestelde krediet is nog 30.800
gulden beschikbaar, zodat b en w
er 107.800 gulden bij willen doen.
Gs hebben vervolgens het besluit
van burgemeester en wethouders
van Domburg om de heer J. Bui
telaar in Oostkapelle een bijzon
dere kampeer-exploitatievergun-
riing te verlenen voor schorsing en
vernietiging bij de kroon voorge
dragen. De vergunning is name
lijk gebaseerd op de beslissing van
de gemeenteraad maximaal 18
staanplaatsen per mini-camping
toe te staan.
Gs wijzen het gemeentebestuur
van Domburg erop, dat de wijzi
ging van de verordening nog geen
rechtskracht heeft, omdat zij nog
niet is afgekondigd. Afkondiging
maakt de wijziging - volgens de
gemeentewet - rechtsgeldig.
Domburg kan nu eerst tot afkon
diging overgaan als afwijzend op
het verzoek tot schorsing en ver
nietiging van gs wordt beslist, dan
wel wanneer de kroon binnen
twee maanden nalaat op dat ver
zoek een beslissing te nemen.
In het hoogseizoen krijgt het Veerse Meer per dag een kleine driedui
zend surfers te verwerken; in het voor- en naseizoen gaat het om aan
tallen van rond de 500 per dag. Dit blijkt uit een enquête die de
provinciale planologische dienst (PPD) heeft gehouden naar het
plankzeilen op het Veerse Meer. De teldagen waren 31 juli (een zonnige
zondag) en 25 september 1983 en 27 mei 1984.
De belangrijkste plaatsen waar
gesurfd wordt zijn de Schotsman,
Schelphoek, Veerse-Gatdam en
Oranjeplaat. De grootste concen
traties surfers werden geteld bij de
Schotsman en de Veerse-Gatdam.
Van de plankzeilers is 64 procent
in te delen in de categorie dagjes
mensen; 36 procent is verblijfsre-
creant. De lokaties Oranjeplaat,
de Piet en Felixweg zijn het meest
in trek bij de dagrecreanten: van
de daar getelde surfers was resp.
77, 80 en 78 procent dagrecreant.
In Kortgene is 94 procent van de
surfers verblijfsrecreant. Walche
ren en de beide Bevelanden zijn
de woon- en verblijfsgebieden van
de meeste plankzeilers; 21 procent
van de surfers komt van verder
weg.
De meeste plankzeilers komen per
auto naar het Veerse Meer: 98
procent, onder te verdelen in 62
procent alleen met auto, 29 pro
cent met auto en caravan, 3 pro
cent met auto en tent en 2 procent
met een busje. Gemiddeld komt
men met 4,5 personen; per groep
heeft men 1,0 zeilplanken. Hieruit
kan worden afgeleid dat de ge
middelde bezetting per plank 2,5
personen is. In het algemeen zijn
de planken eigendom van de be
zoekers; maar een beperkt aantal,
vooral beginners, huurt een plank.
Een kwart Van alle ondervraagden
was beginner. Bij de verblijfsre-
creanten surfde 23 procent al lan
ger dan vijf jaar. Die gevorderden
houden zich vooral op bij de
Schotsman en Kortgene; de be-
ginners zijn voornamelijk te vin
den bij de Schelphoek en Felix
weg. De dagrecreanten maken
gemiddeld drie keer in de twee
weken gebruik van hun zeilplank.
Als redenen om het Veerse Meer
als surfgebied uit te kiezen werden
hoofdzakelijk genoemd de korte
afstand van huis of vakantiever
blijf en de aantrekkelijkheid van
het gebied. Voor 11 procent van
de ondervraagden was de afwe
zigheid van eb en vloed van
doorslaggevende betekenis, ter
wijl 20 procent het belangrijk
vindt met de auto dicht bij de oe
ver te kunnen komen.
Vol trots vermeldt het gemeente
verslag van 1905 dat door uit
breiding van het aantal meters
brandslang tot 550 m, nu ook het
verst van het water gelegen pand
geblust kan worden. Ook in deze
eeuw is er herhaaldelijk brand. Bij
een aantal werd aan moedwil ge
dacht, zoals in 1913 toen de hof
stede van De Wilde in de as werd
gelegd en in 1 91 5. Bij de laatste
brand werd de zoon van de eige
naar aangehouderv, die in onmin
met zijn vader leefde. Op zater
dagavond 10 januari 1920
woedde een hevige brand in de
schuur van I. de Wilde aan de
Oostvest bij de electrische centra
le. In verband met de hevige wind
viel er aan blussen nauwelijks te
denken. Een pracht collectie
stamboekpaarden en -koeien
kwam in de vlammen om. Het vee
uit de naastliggende schuur kon
worden gered.
Uit het gemeentearchief blijkt dat
de brandspuit goed had gewerkt,
doch dat het dienstplichtige per
soneel onwillig was. Vermoedelijk
wilde men voor dit werk een ver
goeding ontvangen. De burge
meester moest als hoofd van de
brandweer zelfs 70 man in loon
dienst nemen om de brand te
bestrijden.
Er gingen hierna stemmen op om
een stoom- of motorspuit aan te
schaffen. Er werden verschillende
offertes gevraagd, doch zowel de
beide wethouders als de raad
stemden in verband met de kos
ten 5000,— tweemaal tegen.
Enkele maanden later is er weer
brand. Ook nu weigerde het per
soneel. Naar aanleiding hiervan
verzoekt de Groninger Brand
waarborgmaatschappij de politie
te versterken en dienstweigeraars
te vervolgen.
In 1923 werd de drinkwaterlei
ding op het eiland Tholen in ge
bruik genomen. In de bebouwde
kommen plaatste men brandkra-
nen- zodat er via de waterleiding
geblust kon worden. Het beno
digde materiaal, onder meer een
standpijp, werd in 1 924 aange
schaft.
Vier jaar later deed het college van
burgemeester en wethouders een
poging de brandbestrijding te
reorganiseren. Er werd een vaste
kern van 10 man aangewezen
voor de brandbestrijding via de
waterleiding. Zij eisten echter een
vergoeding waarmee het college
niet accoord ging. Wel kwamen er
nieuwe lotings- en dienstplicht-
jijsten.
n 1 929 werd bepaald dat er bij
oefeningen ƒ1,zou worden
betaald en bij branden, afhanke
lijk van het jaargetijde, een uur
loon van 0,50 of ƒ0,75. De vier
brandmeesters C.J. Sonke, M.C.
Sonke. P.J. van Iwaarden en M
Kauffman kregen jaarlijks
10,— die betaald zouden wor
den uit de ontvangen premies van
de verzekeringsmaatschappijen.
In de eerste helft van dat jaar was
reeds genoeg premie ontvangen
om de j 40,uit teJietalen. Het
grote aantal branden dat jaar, 5
stuks, zal niet toevallig zijn ge
weest. In de volgende jaren zal
zich vrijwillig een vaste brand
weerkern hebben gevormd,
waaruit de vrijwillige brandweer
is voortgekomen. In 1935 had
men een vaste kern van 1 5 man.
Een poging deze te verzekeren
mislukte. Het gemeentebestuur
vond dit niet nodig omdat er nog
nooit een ongeluk was gebeurd.
Naast deze kern van 1 5 man had
men bij branden buiten de be
bouwde kom nog behoefte aan
pompers. Deze werden vermoe
delijk in voorkomende gevallen
ter plaatse gerecruteerd. Een
brand in de bebouwde kom die de
oudere inwoners zich nog wel
zullen herinneren vond plaats in
de nacht van 14 op 15 maart
1935 toen 9 schuurtjes aan de
Oostvest in de as werden gelegd.
Enige maanden later brandde het
in de Kaaistraat. Deze branden
zullen via de waterleiding zijn
geblust. Een van de laatste malen
dat de handbrandspuiten werden
ingezet voor blussingswerk, was
bij de brand op de hofstede van
J.P. Kloet in november 1 937.
In zijn speech bij de ingebruikne
ming van de brandweergarage
aan de Vijf Zinnen in 1970 be
schreef J. de Graaf de brandweer
brandspuit. Het was een kist op 4
wieltjes met ijzeren velgbanden,
waarvan er twee enigszins draai
baar waren. Om een bocht te ne
men moest men echter de achter
zijde omzetten. Het gebeurde wel
dat het wagentje uit de bocht
vloog, met het gevolg dat de
vlasslangen, straal- en standpij
pen over de grond rolden. In dit
wagentje bevonden zich ook de
zogenaamde bendelstukken
waarmee de vele lekken in de
slangen afgesloten konden wor
den. Voor het uitrukken in het
nachtelijk duister beschikte men
paard en wagen en plaatste men
het materiaalwagentje op de wa
gen. De beide brandspuiten wer
den met touwen achter de wagen
gebonden
Op iedere spuit moest'
een man staan om deze voor het
omvallen te behoeden. Zo kon
men stapvoets naar de brand
trekken. Naast een paard en wa
gen gebruikte men ook wel een
vrachtauto. Men zal begrijpen dat
wanneer men ter plaatse was,"er.
nog alleen aan nablussen viel te
denken. Over dit materiaal be
schikte men ook in de meidagen
burgh blussen. Omdat er steeds
iets kapot ging lukte dat niet.
Dat jaar werden de eilandelijke
brandweren gereorganiseerd naar
een plan van de Rijksinspectie
van het brandweerwezen. Er zou
den drie kernen met motormate
riaal moeten komen, namelijk
Tholen. Poortvliet en St. Maar
tensdijk. In de twee eerstge
noemde plaatsen was reeds mo
tormateriaal aanwezig. De motor
spuit, die in St. Maartensdijk zou
worden geplaatst, zou gezamen-
aanbrengen van een zuiger werd
deze naar Heiligerlee overge
bracht, waar deze door de Duit
sers werd gevorderd.
Na de oorlog huurde de gemeente
van de Rijksinspectie een kleine
motorspuit die in de garage van
De Looff aan de Markt werd ge
stald en onderhouden. Het was
Engels legermateriaal, namelijk
een Beresford Stork motorspuit,
die van 1 5 september 1 946 - fe
bruari 1951 voor ƒ17,50 per
maand werd gehuurd. Dit pompje
heeft nooit goed gewerkt.
li
van voor de oorlog. Al het mate
riaal stond in het koor van de kerk
bij de lijkkoets. Wanneer er brand
in de bebouwde kom was rukte
men alleen uit met een door
handkracht getrokken materiaal
wagentje, dat vermoedelijk was
gemaakt van een afgedankte
over kaarslantaarns op stokken.
Met dit materiaal kon men alleen
via de waterleiding blussen. Voor
het blussen buiten de bebouwde
kom waren ook de twee hand
brandspuiten, de zuigpomp en de
Bikkers perspomp nodig.
Bij brandalarm charterde men een
van 1 940. Om op alle calamitei
ten voorbereid te zijn werd het
materiaal voor het blussen via de
waterleiding op drie verschillende
plaatsen ondergebracht. Het is
echter niet nodig geweest. Wel
moest men in 1 942 van de Duit
sers een stroklamp bij Reygers-
lijk met St. Annaland en Stave
nisse worden aangeschaft. Verder
zou men in elke kern een hand
brandspuit met een bezetting van
ten hoogste 20 man moeten heb
ben.
De motorspuit werd bij de firma
Kronenburg besteld. Voor het
Maartensdijk voorde eerste autospuit, een open Dodge Beep in 1955. Van links naar rechts: 1P.A.C. Lindhout, 2. C. Oostdijk, 3. J.P. den
Engelsman, 4. A. de Rijke, 5. J. de Graaf, 6. D. Dane, 7. A. de Graaf, 8. W. Stoutjesdijk, 9. C. Guequière, 10. P. Brakman.
In deze jaren kreeg de brandweer
ook de beschikking over legerhel-
men en laarzen. De blauwe over
alls waren veelal te klein. In 1 947
stelde de inspectie een nieuwe
reorganisatie van de brandweer
op het eiland Tholen voor, die veel
leek op de uit 1 942. Twee brand
weerkringen met motorspuiten te
Tholen en St. Maartensdijk zou
den voldoende zijn. Verder moest
iedere kern een bluseenheid heb
ben met materiaal om via de wa
terleiding te blussen.
Eerst in 1950 bestelde de ge
meente bij de firma Van Bergen te
Heiligerlee een autospuit op het
chassis van een Dodge type Jeep
uit een dump. Scherpenisse zou
Vi deel van de kosten voor haar
rekening nemen.
Op 1 januari 1951 trad een ge
meenschappelijke regeling tussen
bovengenoemde gemeenten, St.
Annaland en Stavenisse in wer
king. In laatstgenoemde gemeen
te was sinds 1 949 een motorspuit
aanwezig. St. Annaland had nog
alleen een handbrandspuit.
Met de komst van de autospuit
werd het brandweerkorps ver
jongd. Onder dankbetuiging voor
bewezen diensten werd de 73-
jarige commandant H.C. Sonke
ontslag verleend. Ook de brand
meesters M.J. Langejan, Th. Bil
en C A. Lindhout kregen ontslag.
P.W. Brakman werd met ingang
van 1 maart 1951 commandant
van een geheel nieuw gevormde
vrijwillige brandweer van in het
totaal 1 5 man. Dat jaar werd ook
de vereniging vrijwillige brand
weren St. Maartensdijk en Scher
penisse opgericht. Th. Bil, L.A.M.
Elenbaas, L.C. de Graaf, J.C. Ge
luk en P.M. Koopman tekenden
de statuten.
De brandweerauto werd in de ga
rage aan de Markt gestald en later
in de voormalige electrische cen
trale aan de Opstvest, waar ook de
lijkkoets een plaats kreeg. De
slangen, die voordien in het koor
van de kerk werden gedroogd,
konden hier over het dak worden
gedroogd.
Als gevolg van de watersnood
ramp moest de brandweer veel
diensten'verlenen, waarvoor men
tijdelijk de beschikking kreeg over
een Engelse brandweerauto,
merk Diamond, uit het voertui
genpark te Soesterberg.
In 1 954 kwam er een nieuwe or
ganisatieverordening. Deze be
paalde de sterkte van het korps op
14 man, bestaande uit de com
mandant - in 1955 werd dit
P.A.C. Lindhout - zijn plaatsver
vanger, 2 bevelvoerenden, 2
chauffeurs en 8 manschappen.
Het materiaal bestond uit onder
meer de autospuit, 700 m slang,
2 standpijpen en 5 straalpijpen
Begin 1960 moest de brand
weerauto in verband met gebre
ken buiten gebruik worden ges
teld. Hierdoor kwam er ook een
einde aan de gemeenschappelijke
regeling.
De brandweerauto werd vervan
gen door een motorspuit met een
vermogen van 1 500 liter/minuut
met een opvoerhoogte van 80
meter en een materiaalwagen op
een Opelchassis. Dit materiaal
werd begin 1961 geleverd door
Van Bergens brandspuitenfabriek
te Heiligerlee. Ook kwamen er
plastic brandweerhelmen en ny
lon slangen zodat het drogen tot
het verleden behoorde.
De laatste grote uitgave voor de
herindeling betrof de brandweer
garage annex leslokaal aan de Vijf
Zinnen, die op 29 december
1970 in gebruik werd genomen.
Thans staat hier een gecombi
neerde hoge- en lagedrukspuit op
een Mercedes Benz onderstel. Dat
een geoefend korps, uitgerust
met goed materiaal ook na de
oorlog nodig was, bleek onder
meer bij de branden in het Hof
van Holland in 1 963, de timmer
fabriek de Pluimpot in 1977 en
een recente brand aan de Keethil
het vorig jaar.
J.P.B. Zuurdeeg