Rode Kruis onderscheiding
voor bestuurslid J.A. Stols
75-jarig Vrederust
wordt alsmaar kleiner
Vrederust liep uit voor Margriet
Voor 30ste keer hoogste collecte in St. Philipsland
Dhr. J.A. Stols heeft bij zijn afscheid na 22 jaar van het Rode Kruis St. Philip
sland/Anna Jacobapolder de medaille van verdienste in zilver ontvangen. De
uitreiking vond vrijdagavond in de Wimpel plaats, tegelijk met het provinciaal
ereteken voor de hoogste collecte-opbrengst per wooneenheid: 8,57. Flipland
stond al voor de dertigste keer aan de top, maar de collectanten dreigen de vette
kluif van het veer Anna Jacobapolder/Zijpe te verliezen, terwijl Arnemuiden tot
op 6,86 genaderd is.
MEIMAAND MANTELMAAND
10% korting contant
Respectabel
Van Dijke opvolger
Zeer bijzonder
Vette kluiven
dui venrubriek
PAK EVEN UW
ZAKBOEKJE
Kijkje bij
waterzuivering
Van 900 patiënten in 1950 naar 485 in 1990
Net zoals mensen bij het klimmen der jaren kleiner worden, wordt het 75-jarige
psychiatrisch ziekenhuis Vrederust kleiner. Waren er in 1950 nog 900 patiënten,
momenteel zijn dat er maar 605 meer en in 1990 is de prognose 485. De bouw van
een nieuw psychiatrisch ziekenhuis bij Goes is daarvan de belangrijkste oorzaak.
Het van oorsprong Zeeuwse Vrederust, gevestigd op Brabants grondgebied bij
Halsteren, houdt alleen de band met Tholen en Sint-Philipsland over.
Open ziekenhuis
Laatste keer
Vernieuwd
Stofwisseling
Goede huisvesting
Brabantser
modehuis
Deze week op al onze mantels,
regenmantels en jacks
of 20% korting in waardebonnen,
direct te besteden
Bosstraat 34, Bergen op Zoom, tel. 3 44 12.
Bestuurlijk deed het Fliplandse
Rode Kruis vorig jaar al een
aderlating met het afscheid van
voorzitter dokter H. Menger. "Het
zal niet meevallen om hem na 36
jaar te vervangen, maar gelukkig
heb ik die moeilijke taak maar één
keer", zei dhr. Stols in zijn ope
ningswoord. Hij sprak van een
goede Rode Kruisjaar en dankte
de leden als steunpilaren van de
afdeling.
Waarnemend-kringcommissaris
A.D.C. Fokker van Crayestein
van Rengerskerke verving kring
commissaris Bollen, terwijl ook
commissaris der koningin dr. C.
Boertien verhinderd was de Fli
plandse Rode Kruisavond bij te
wonen.
Dhr. Fokker noemde 22 jaar be
stuurslidmaatschap zoals van dhr.
Stols een zeer respectabele tijd.
"In 1962 had u nog geen functie in
het bestuur, maar een jaar later
was u al penningmeester, wat u tot
1970 bleef. Van 1971 tot 1980 be
hartigde u het secretariaat en nu
treedt u op als voorzitter. U hebt
zich ingezet voor het plaatselijke
Rode Kruis met de lijstcollecte.
Zo hebt u een belangrijke bijdrage
geleverd aan het feit, dat St. Phi
lipsland er steeds uitspringt met
de hoogste collecte-opbrengst per
wooneenheid. U bracht ook pa-
tienten naar de Henri Dunant
voor een vakantietocht, haalde ze
weer op en deed ook aan nazorg
met een praatje. De films voor de
jeugd stimuleerde u bijzonder,
want op die manier bleef het Rode
Kruis hangen. Uw gehele leven
hebt u in St. Philipsland gewerkt
en in 't kringbestuur hebben we u
leren kennen als iemand die ,t
recht voor z'n raap zei. Dank voor
de prettigé samenwerking,', aldus
dhr. Fokker, die het een genoegen
vond, de Rode Kruismedaille van
verdienste in zilver te kunnen ui
treiken.
Stols had daar na 22 jaar helemaal
niet op gerekend, maar hij was er
verguld mee. "Hartelijk dank aan
allen die hieraan meegewerkt
hebben. Het denderde wel eens in
ons bestuur, maar het kwam altijd
weer goed."
Oud-voorzitter Menger gunde
Stols de onderscheiding van harte.
"Met heel veel genoegen hebben
we samengewerkt. Er zijn vriend
schapsbanden ontstaan, die ik ook
het nieuwe bestuur toewens. We
steunden namelijk niet alleen het
Rode Kruisideaal, maar we gin
gen ook als vrienden met elkaar
om", zei dokter Menger, die Stols
het Zeeuwse Platenboek aanbood
en voor zijn echtgenote bloemen
had.
Stols werd als bestuurslid opge
volgd door dhr. A.M. van Dij-
ke(Schoolstraat). De fysiothera
peut werd bij acclamatie gekozen.
Van Dijke dankte voor het ver
trouwen en hoopte dezelfde be
stuurlijke carrière als Stols te
kunnen maken. Dokter Menger
was daar niet ongerust in, want hij
had Van Dijke ter wereld gehol
pen en als bestuurslid voorgedra
gen.
Penningmeester C. de Greef
meldde een batig saldo' van
ƒ988,95 op een totaal van 14.540
gulden. De collecte liep terug van
7906 naar 6658 gulden. De eigen
inwoners gaven 3822 gulden en
aan 't veer kwam 2836 gulden
binnen. De contributie van de 812
leden bracht 2962 gulden binnen,
het welfarewerk en de braderie
3574 en de bloedtransfusiedienst
gaf over twee jaar een bijdrage
van 1143 gulden.
Aan de uitgavenkant sprongen de
afdracht aan het landelijk Rode
Kruis van 3311 gulden er uit, 3000
gulden bijzondere bijdragen(1000
Libanon, 750 Nepal, 250 Panama,
500 verbouwing Ysselvliedt, 500
kringbureau), 3109 gulden welfa
rewerk, 1437 zaal- en filmhuur en
vergaderkosten en 1145 gulden
voor drukwerk, porti en bezorg-
loon.
Dankzij het batig saldo van 988
steeg het kapitaal tot 13.834 gul
den. Kascommissielid B. Vermue
meldde, dat de administratie he
lemaal in orde was. Hij werd voor
de financiële controle opgevolgd
door mevr. Ten Hove uit Anna
Jacobapolder.
Ondanks de terugloop bij de col
lecte noemde waarnemend kring
commissaris Fokker het Flipland
se Rode Kruis nog zeer bijzonder.
"Landelijk was de opbrengst 4%
minder dan in 1982 met een be
drag van 9.562.982 miljoen gul
den, in Zeeland liep de collecte 6%
terug tot 265.143 gulden. Van de
24 Zeeuwse afdelingen was St.
Philipsland voor de dertigste keer
de hoogste met 6658 gulden of
8.57 (in 1982 nog 8.64) per woon
eenheid. Dat is nog geen 1% min
der.
Flipland wordt gevolgd door Ar
nemuiden met 6.86 en Walcheren
Noord-West met 5.70, maar voor
St. Philipsland is het veer nog een
belangrijke bron van inkomsten.
Met 812 leden is verder 40% van
de Fliplandse bevolking lid van
het Rode Kruis. Het welfarewerk
leeft ook met drie leidsters, die
vier patiënten bezoeken en een
groep van twintig mensen aan 't
werk hebben. Nationaal en inter
nationaal doet u altijd mee, terwijl
ook de vakantieprojecten leven.
Die eensgezindheid in St. Philips
land zouden we graag overbren
gen in het land. Als ze uw voor
beeld volgen, komen we met de
aanstaande collecte wel op veer
tien miljoen gulden. St. Philips
land draagt al dertig jaar de fak
kel: hou zo vol!", aldus kring
commissaris Fokker, die voorzit
ter Stols het provinciaal ereteken
overhandigde.
Oud-voorzitter Menger - 'ik heb
nog enigszins het gevoel dat ik
Voorzitter J.A. Stols, getooid met de medaille van verdienste in zilver,
ontvangt het dertigste provinciaal ereteken voor het rode Kruis St. Phi
lipsland/ Anna Jacobapolder van waarnemend kringcommissaris A.D.C.
Fokker van Crayestein van Rengerskerke. Links penningmeester C. de
Greef.
Wedvlucht Rethel 5-5-1984, Reisduif
Scherpenisse 292 duiven los 13.00 uur
veranderlijke wind. Ie prijs 16-32-04
1108,98 m, laatste pr. 17-03-00
972,70 m. Afst. 229 tot 236 km.
J. Moerland 1, 3, 13, 19, 22, 39, 43, 44,
48, 65, 78, 95, 96; P. Bevelander 2, 24,
33.47, a 1, 52, 69, 83, 89; W. Moerland
4, 59, 61, 73; K. Lisseveld 5, 28, 68, 79,
92; C. Bolier 6, 60, 67; A. Moerland 7,
12, 15, 18, 20, 21,35, 36,45,46, 82, 85,
87. 94: P. Potappel 8, 9, 25, 32, 58, 63,
66, 72, 80. 81; D. Uijl 10, 56, 57, 86; A.
Riedijk 11; G. Larooy 16, 62; A. Hage
14. 23, 76, 91; W. Potappel 17,49, 70;
Iz. Moerland 26, 34, 40. 42, 71; A.
Gebraad 27, 37, 50, 74, 93; R. Moer
land 29, 77, 84; D. Menheere 30, 31,
38; G. van Leeuwen 41, 55, 88; P
Suurland 53,54,90; L. de K. Koolaard
64; H.Smits75-97.
Rethel 5-5-1984, Trouwe Duif Tholen
253 duiven los 13.00 uur veranderlijke
wind, afst. 228 km. Ie pr. 16-19-43
1143,88 m, laatste pr. 16-36-48
1053,70 m.
C. Laban 1, 32; L. v.d. Klein (S); 2, 21,
30, 33. 41, 51, 57, 60, 62; T. Theunisse
3,4,6, 11, 17,53,55; C. Moeliker 5,48,
54,63; C. v.d. Berge 7, 25,47; P. Laban
8,9, 15,20,31,43,49; C. van Luijk 10,
12, 59; J. Deurloo 13, 61; L. v.d. Klein
Jz. 14, 26, 39, 50; A. Korsman 16, 23,
24,27,42,46, 56; J. Toetenel 18, 38; J.
Baay 19, 28; J. Kegge 22, 45; L. Hage
29; J. Hol 35, 52; M. van Haaften 34;
L. v.d. Hoofd 36; J. M. van Dijke 37,
THOLEN
t/m 24 mei Kunst voor Tholen,
Gasthuiskapel, 14.30-17.30 v. vr
19-21 u. zif 14-17 u.
za 19 mei excursie Natuurvrien
den, de Bosjes, Bosstraat, 14 u.
za 19 mei openingstocht De Kog
ge, Koggedek
za 19 mei open dag REC kunst
zinnige vorming, Meulvliet,
10.30-17 u.
ma 21 mei Aquariunjvpr. Labeo,
gastspreker. Meulvliet, 19.30 u.
do 24 mei AN IB soosmiddag,
Mevlvliet
di 22 mei reisje plattelandsvrou
wen
za 26 mei fietstocht 27 MC
za 26 mei MAC auto oriëntatierit,
Zoekweg, 19 u.
di 22 mei Emancipatie, REC ge
bouw, 9.30 u.
do 7 juni fancy fair. Ten Anker
SINT ANNALAND
za 19 mei dansavond, Wellevaete,
20 u.
ma 21 mei exc. zaadteeltstudie-
club. Veiling, 19 u.
wo 23 mei leden verg. Huis en
Heem, Wellevaete, 20 u.
OUD VOSSEMEER
15 t/m 19 mei.feestweek midden
standsvereniging
za 26 mei viswedstrijd 't Scharret
je, 12 u.
za 2 juni braderie
POORTVLIET
do 17 mei pl.vr. dagreis Keuken
hof
SINT MAARTENSDIJK
za 9 juni NAKS prestatieloop,
Haestinge, 14 u.
BERGEN OP ZOOM
tot 23 juli tentoonst. Brabantse
schorren, Markiezenhof
za 19 mei film A thief in the night,
evang. gem. De Schuilplaats,
Kastanjelaan
za 19 mei Youth for Christ rom
melmarkt, Stenen Tuin, 10 u.
20 mei t/m 24 juni exp. Marian
v.d Molen (keramiek) en Else
Kommers (schilderijen). Markie
zenhof, di t/m zo 13.30-17 u.
15-16-17 juni Philip Morris Jazz-
weekend
film film film
CINEMACTUEEL 1: De Vloek
Van De 4 Kronen - 12 jr do, ma, di
20.30 u. vr 19 21.30 u. za 14, 19
en 21.30 u. zo 14, 16.30, 19 en
21.30 u. wo 14 en 20.30 u.
CINEMACTUEEL 2: Ciske De
Rat - 8e w. a.l. do, ma di 20.30 u.
vr 19 21.30 u. za 14, 19 21.30
u. zo 14, 16.30, 19 21.30 u.wo 14
20.30 u.
CINEMACTUEEL 3: Man,
Vrouw, Kind - a.l. do, di wo
20.30 u. vr za 19 21.30 u. zo
14, 16.30, 19 21.30 u.
The Chosen - filmliga ma 20.30 u.
40; J. Bogert 44; L. Soomers 58; J. v.
Dijke (Kr) 64.
Reims 12-5-84 de Reisduif Scherpenis
se 293 d„ los 9.45 u. n.o. wind 257-263
km. Ie pr. 14.20.08 950.70m., laatste
15.24.45 756.73
J. Moerland 1,2,6,8, 11,29,32,33,36,
38, 51,65, 72, 97; Iz. Moerland 3, 5, 14,
20,21,22,31,48; A. Riedijk 4, 24, 30,
39, 75; P. Bevelander 7, 18, 50, 52, 69,
71, 77, 89; D. Menheere 9, 90; P. Po
tappel 10, 25, 27, 37, 40, 43, 46, 49, 93;
A. Gebraad 12, 44, 57, 62, 66, 74, 81,
83, 84, 97; C. Bolier 13, 34, 56, 64, 78,
80; A. Hage 15, 68, 70, 76; A. Moer
land 16,19,28,35,41,53,54,55,59,73;
W. Potappel 17, 85; K. Lisseveld 23,
60, 79, 83, 87, 88, 92; G. van Leeuwen
26, 67; J. Op den Brouw 42,45, 95; W.
Moerland 47, 61; P. Suurland 58, 86,
91,98; H. Smits 63, 94.
Reims 12-5-1984 de Trouwe Duif Tho
len, 227 d., los 9.45 u., n.o. wind, 256
km, le pr. 14.11.42 959.22 m„ laat
ste 14.48.53 84334 m.
J. Baay 1, 10, 28; P. Laban 2, 6, 15, 31,
44; C. v.d. Berge 3, 16; A. Korsman 4,
5, 20, 48, 55; T. Theunisse 7, 9, 14, 47;
J. Noom 8. 13, 19, 24,39; L. v.d. Hoofd
11. 26, 36; J. Kegge 12, 17; L. v.d.
Klein jzn. 18,42; J. Toetenel 21,29,33,
49, 56; J. Hol 22, 30, 32, 40; L.
v.dKleijn (s) 23, 34, 57; J.M. van Dijke
25, 43, 46; A. Laban zn 27, 45; J. van
Dijke (Kr.) 35; C. Moeliker 37, 38; C.
Laban 41. 52, 53, 54; M. van Haaften
50; L. Soomers 51
De Zwaluw, Sint Maartensdijk, za 5
mei, 240 duiven, 13 u. noorden wind,
Rhetel. le d. 16.26.05 u. en 1120,35
m/min, l.d. 16.55.03 u. en 981,73
m/min.
C. van Gorsel 1, 7, 9, 26, 37, 40, 1.
Kwaak 2,4, 8, 22,30,45,48,49,51,77,
A. Bijl 3, 19, A. van Gorsel 5, 10, 16,29,
31, 35, 39, L. Riedijk 6, 42, 66, 69, A.
Zwagemaker 11, 13, 14, 15, 25, 27, 32,
36, 43, 50, 68, G. Lindhout 12, 20, 44,
46, 56, 62. D. Bent. Knook 17,6164, J.
Stoutjesdijk 18,52,55,73, D. de Wilde
jr. 21. 24, 34, A. van Luyk 23, 28, 38,
60, 76, J. Heijboer 33, 72, 75, D. de
Wilde 41D. Muskee 47, 54, 58,65,67,
71, 74, O.V. L. vd Berge 53, 70, 78, A.
van de Ree 57, 59, 63, 79, 80.
De Reisduif, Sint Philipsland za 5 mei,
3% duiven, 13 u. NO-wind, Rethel. le
d. 16.31.13 u. en 1125.83 m/min, l.d.
16.57.57 u. en 999.31 m/min.
J.C. Verwijs 1. 42, 71, 95, 99, F. den
Braber 2. 18,47, Abr. Geense 3, 15, 27,
29, 35, 50, 61, 69, Iz. Vermeij 4, 39, 40.
67, 87, 97, S. Vermaas Zn 5, 73, C.
Verwijs 6, 8, 34, 58, Adr. Verwijs 7, 16,
51, S.M. Quist 9,26,30,56, 81,90, Jack
Reijngoudt 10,21,23,25,31.48,52,93,
Jac. Geense 11,32,44,55,63,64, K. de
Frel 12, 17, 77, A. Faasse 13, 24, 28, 80,
84, 89. A.S. Hooglander 14,37,65, J.D.
Quist 19, 59, 62, J. Quist 20, 94, 96, Sj.
Vermeij, 22,57, 78, M. Meijer Zn 33,
L. Reijngoudt Zn 38, 41, 91, M.
Fonteijne 43 46, M. Laban 45, K A.
Reijngoudt 49, 85, W. Neele 53, J.
Verwijs Zn 54, A. Verhage 60, W.
Verwijs 66, 72, 74, 92, Joh. Verwijs, 68,
W. van Dommelen 70, J. v. Oeveren
75, 98, Th. Bakker 79, 82, K. van
Dommelen 83, Gl. Walpot 86, A. vd
Est 88.
De Reisduif St. Philipsland vanaf
Reims op 12.5-'84 471 duiven, noor
doostenwind gelost 9.45 uur.
Snelheid eerste duif 951.27 m/m, aan
komst 14.23.51.
Snelheid laatste duif 791.20 m/m, aan
komst 15.20.20.
K. de Frel 1, 6, 7, 8, 13, 14, 24, 52, 55,
58, 87 e 115; Adr. Verwijs 2, 10, 20, 26,
41 en 53; F. den Braber 3, 64 en 75; S.
Vermaas zn. 4' 16, 17, 59, 82 en 91;
M. Meijer zn 5, 27, 31, 44 en 60; Iz.
Vermeij 9, 21, 83, 89, 97, en 99; A.
Faasse 11,40, 73 en 74; W. Verwijs 12,
22, 38, 47, 61, 63, 80, 103 en 113; J.
Quist 15 en 42; W. Neele 18 en 110; M.
Laban 19,65 en 69; J.C. Verwijs 23,30,
51, 68, 70, 78, 86, 88 "en 105; K A.
Reijngoudt 25, 39, 43 en 118; K. v.
Dommelen 28 en 109; A.S. Hooglan
der 29; Jac. Geense 32,62,71.76,85 en
95; J.D. Quist 33, 57, 67 en 94; Jack
Reijngoudt 34.54,93, 102 en 106; Joh.
Reijngoudt 35 en 37; C. Verwijs 36,46,
79, 84 en 117; Abr. Geense 45, 81 en
108; A. v.d. Est 48 en 100; J. Verwijs
zn. 49, 92, 101 en 112; M. Fonteijne 50
en 114; L. Reijngoudt zn. 56; J. v.
Oeveren 66 en 72; S.M. Quist 77, 90,
98. 104, 107, 111 en 116; P. Wagema-
ker 96.
De Zwaluw, Oud Vossemeer, 222 dui
ven, 13 u. Rethel, le d. 16.24.16 u. en
1138 m/min. l.d. 16.46.53 v. en 1023
m/min.
Jos Vaders 1, 14, J. van Ballegooy 2,
68, 71, C. Hommel 3, 42, 63, 65, J.
Buitenhuis 4, 30, 31. 69, R. Vaders 5,
12, 21, 22, 28, 52, 66, F. Hommel 6, 19,
48, 70, 72, C. Aarden 7, 16. Jac. Vaders
8, 29, 47, 50, A. Havermans 9, 15, 24,
26, 51, 56, 62, M. Moerland 10, 33, 35,
38, 39, 64, P. Hommel 11, 53, 55,67, S.
Schetters 13, 40, J. Potappel 17, 27, 45,
58, A. Lindhout 18. M. Speyer, 25, 34,
M. de Graaff 23, 32, 54, D. Vaders 36,
46,49,57, D. Istha 37,74, JEgberts 41
Gerwin Hoek 43, 60, M. Voormeulen
/44, P. Vis 59, 61. W. Burgers 73.
Advertentie I.M.
coach van het bestuur ben' - he
rinnerde eraan, hoe vroeger de
bestuursleden bij het collecteren
het voorbeeld gaven door huisbe
zoeken af te leggen. "Het is ver
bazend, dat de vette kluiven in het
buitengebied nu met een accept
girokaart afgedaan worden. Dat is
de nieuwe tijd, maar ik wil toch in
overweging geven om weer tot een
persoonlijke benadering over te
gaan. Niet alleen met een praatje,
maar ook met specie", zei dokter
Nfenger.
Voor de collectanten had hij een
aardigheid ter stimulering van de
medewerking aan de volgende
campagne. Hij noemde het echt
paar Wagemaker 'onbetaalbaar'
gezien de trouwe medewerking.
Voor dhr. Wagemaker waren er
sigaren - contre coeur weliswaar,
zei dokter Menger - en voorrijn
echtgenote een bloemstuk. Mevr.
Wagemaker gaf niet zoveel hoop
meer voor de toekomst: "Nog een
jaar misschien, maar dan is 't
klaar."
Attenties waren er verder voor
zoon Peter Wagemaker, André
Verwijs, alsmede de dames Fled-
derus, Ten Hove, Bakker, Klom-
pe, Menger-Verwijs en Janny
Wagemaker.
In de pauze was er een verloting
van welfare-artikelen, waarna
rijkswaterstaat films vertoonde
over de stormvloedkering in de
Oosterschelde en dia's liet zien
over de werken aan de Philips- en
Oesterdam. De belangstelling
voor deze jaarvergadering was
gering. Burgemeester T.A. Vogel
en zijn echtgenote waren er wel
met kringsecretaris J.J. Mar-
teijn('s morgens had hij in Den
Haag van landelijk voorzitter
Krayenhof de medaille van ver
dienste in zilver ontvangen na
veertien jaar goed Rode Kruis
werk), plaatsvervangend hoofd
algemene en buitenlandse zaken
J.G. Lottgering van het hoofdbu
reau en secretaris W.A. Andriesse
v^n het Thoolse Rode Kruis.
Woensdagmiddag werden er in de
Wimpel en Ons Dorpshuis voor
de jeugd films vertoond: van de
bekende Stan Laurel en Oliver
Hardy en een tekenfilm.
De open dag bij de rioolwaterzui
veringsinstallatie van het Thoole
waterschap in St. Maartensdijk
leverde zaterdag een paar hon
derd belangstellenden op. Daar
door was het voor het bestuur en
de voorlichtende ambtenaren
toch wel de moeite waard,
's Morgens kregen gemeentebe
stuurders van Tholen en St. Phi
lipsland en de hoofdingelanden
de kans. De eerste categorie was
goed vertegenwoordigd, de
hoofdingelanden lieten mogelijk
door drukte op het land wat ver
stek gaan.
Na de middag kon iedere burger
een kijkje nemen en daar werd
aardig gebruik van gemaakt. De
heren M.J. Giljam en M.J. Klip-
pel gaven de belangstellenden een
toelichting. Daarbij bleek, dat een
goed milieu tegenwoordig zonder
hoge kosten niet te handhaven is.
Prinses Margriet wordt bij de Sprenge begroet door voorzitter E. Baerends. Op de achtergrond geneesheer-di
recteur J.O. van Rossum.
Geneesheer-directeur J.O. van
Rossum noemt die splitsing een
verbetering en verpleegkundig
directeur mevr. M. C. Filius wijst
op de band met de familie nu men
dichter bij het eigen milieu zit.
Dat was 75 jaar geleden ook de
reden dat Vrederust werd gesticht.
Rooms-Katholieke Zeeuwen gin
gen naar psychiatrische instellin
gen in Oost-Brabant, maar de
protestantse Zeeuwen moesten
helemaal naar Wolfheze, Ermelo,
Bloemendaal of Loosduinen. De
Nieuwdorpse predikant ds. A.M.
Donner en zijn collega ds. de Ligt
vonden dat er dichter bij huis een
goede voorziening voor psychia
trische patiënten moest komen.
Op 20 mei 1904 werd de vereni
ging tot christelijke verzorging
van geestes- en zenuwzieken in
Zeeland, gevestigd te Middelburg,
opgericht. "Via particulier initia
tief uit levensbeschouwelijke
achtergrond kwam er toen veel tot
stand, al hadden toen en nu de
provinciale besturen de eigenlijke
verantwoordelijkheid. Op 5 mei
1909 werd Vrederust geopend,
wat dus erg vlot van de grond
kwam na het initiatief. Men koos
in heel Nederland mooie plekjes
met bossen en duinen. Daar was
ruimte, frisse lucht en rust, maar
het was geen goede spreiding. Nu
richten we ons op regionalisatie",
zegt dr. Van Rossum.
In 1918 was de verpleegprijs 89
cent per dag. Familie en kerken
betaalden daarvan het meeste.
VERVOLG VAN PAG. 1
dam zich zullen richten naar het
P.Z.Z. te Goes, kan nu gelukkig
als voorbij worden beschouwd.
Deze gemeenten zullen blijven
behoren tot het verzorgingsgebied
van de intra-murale instellingen
in West-Brabant. Ik kan u verze
keren, dit zeer tot grote gerust
stelling van de inwoners van Tho
len en Sint-Philipsland", zei de
voorzitter.
Door de regionalisatie zet de op
gang gezette verkleining van Vre
derust zich voort. Van circa 930
patiënten in 1952, via 845 in 1968
tot 580 nu en 485 in 1990.
Door de regionalisatie is het van
oorsprong Calvinistische, Zeeuw
se Vrederust een Brabants zie
kenhuis geworden met overwe
gend Rooms-Katholieke patiën
ten. "Deze ontwikkeling vraagt
ook aanpassing van de bestuurs
vorm. Gelet op de vergevorderde
plannen voor een zelfstandige
stichting tot exploitatie van Vre
derust met bestuursleden uit haar
eigen verantwoordelijkheidsge-
bied, mogen wij aannemen, dat
dit de laatste keer is dat de ver
eniging een jubileum voor Vrede
rust heeft georganiseerd.
In juni hoopt het bestuur een
voorstel aan de ledenvergadering
te doen tot overdracht van dit zie
kenhuis aan de op te richten
stichting Vrederust.
Drie kwart eeuw heeft onze ver
eniging in grote verantwoorde
lijkheid en offerbereidheid Vre
derust opgebouwd en beheerd.
Door de regionalisatie en het
P.Z.Z. zal Vrederust vernieuwd,
zelfstandig verder gaan. Ver
nieuwd,' zowel wat betreft behan
delingsmethoden als gebouwe
naccommodatie en bestuur. Een
ziekenhuis van deze tijd.
Evenals dit het geval is bij het PZZ
Goes, is het de bedoeling dat door
middel van het recht van benoe
ming van het aantal bestuursleden
er een band met de vereniging zal
blijven bestaan.
Met vertrouwen in de toekomst
vieren wij vandaag dit jubileum.
Dankbaar voor alles, wat Vrede
rust voor mensen in nood heeft
mogen betekenen. Vertrouwende
dat de geest van waaruit dit werk
75 jaar geleden begonnen is, na
melijk christelijke barmhartigheid
een blijvende inspiratiebron zal
wezen.
Door de jaren heen deden mensen
wat zij meenden te moeten doen.
God heeft hen op Zijn wijze. Zijn
zegen gegeven. Moge Hij ook in
de toekomst Zijn zegen rijkelijk
aan dit mensenwerk doen toeko
men, opdat het zal zijn tot een ze
gen voor allen die zich voor hulp
tot Vrederust wenden", zo besloot
voorzitter Baerends zijn toespraak
in de Sprenge.
Geneesheer-directeur J.O. van
Rossum herinneerde eraan, dat
men ook in 1909 al aandacht had
voor kleinschaligheid gezien de
keuze voor paviljoens: aparte ge
bouwen in plaats van kazernes.
Hij noemde een verdraagzame en
humane sfeer een voorwaarde
voor een goed therapeutisch kli
maat.
Dokter Van Rossum maakte nog
verheugd melding van de recente
oprichting van de regionale in
stelling geestelijke gezondheids-
zorg(RlG).
's Middags werden er voor de
Sprenge nog schapen en lama's
geschoren, terwijl er ook een pof
fertjes- en limonadekraam was
met vioolmuziek en zang.
Morgen is er een reünie voor
oud-medewerkers ter gelegenheid
van het 75-jarig bestaan van Vre
derust.
In het kader van h.i 75-jarig be
staan zijn er op 27 en 28 septem
ber wetenschappelijke dagen in
De Sprenge van Vrederust en op 5
en 26 oktober viert het personeel
feest in De Wittenhorst te Halste-
Het ziekenhuis vormde een be
sloten gemeenschap. ',Die afzon
dering hebben we verlaten. We
zijn een open ziekenhuis gewor
den en met onze socio-woningen
komen we zelfs met patiënten
midden in de bebouwing van een
stad", zegt zr. Filius.
"Door de ambulante zorg is de
drempel ook lager geworden. Er is
minder schroom", zegt dr. Van
Rossum. Hij vindt ook, dat er een
grotere verdraagzaamheid en
meer begrip voor psychiatrische
patiënten in de maatschappij ge
komen is. "De opnameduur is ook
belangrijk korter geworden door
een actievere behandelmethode
met nieuwe geneesmiddelen. Ons
patiëntental is behalve door het
nieuwe ziekenhuis bij Goes ook
wel gedaald door toename van het
aantal inrichtingen voor zwakzin
nigen en verpleegtehuizen. De
laatste vier a vijf jaar is de opna-
medruk wel .vergroot. Men komt
ook gemakkelijker naar Vrede
rust", aldus de geneesheer-direc
teur.
Volgens zr, Filius is de huidige
maatschappij ook zwaar gezien de
reorganisaties, werkloosheid, e.d.
"Kwetsbare mensen worden
daarvan gemakkelijk de dupe.,'
Eén van de uitgangspunten van de
sociale psychiatrie is, dat een
mens door zijn omgeving niet
zwaarder belast mag worden dan
hij of zij qua capaciteiten kan
hebben.
In Vrederust worden daarvoor nu
arbeidsactiverende en creatieve
therapiën toegepast. "De kuren
met electroshocks zijn op de
achtergrond geraakt. Aan de me-
disch-biologische behandeling
van de jaren 1910 en 1920 wordt
echter volop aandacht besteed
dankzij biochemische onderzoe
kingen, waarbij Nederland met
prof. Van Praag wereldvermaard
is. In de psychiatrie, dat een spe
cialisme is van de geneeskunde,
gaat 't om een hersenziekte, maar
het stofwisselingsonderzoek speelt
een belangrijke rol. Het is bij de
behandeling dan ook niet 'óf pil
len of praten' maar veelal een
combinatie. De stofwisselingste
korten moeten met medicamen
ten worden aangevuld", zegt dr.
Van Rossum.
Voor de psycho-dynamische be
handeling, het omgaan met en
oplossen van de eigen problema
tiek, is in 1957 de Viersprong op
gericht door Vrederust. Het is een
zelfstandige stichting met 95 bed
den, maar er zijn nauwe banden.
Vrederust behandelt ook patiën
ten die verslaafd zijn aan drugs of
alcohol. Eén patiënt zit al bijna
zeventig jaar in het psychiatrisch
ziekenhuis, namelijk vanaf 1915.
Totaal zijn er drie mensen die al
voor 1920 op Vrederust waren.
Dankzij een flink nieuwboüwpro-
gramma heeft Vrederust de afge
lopen vijfjaar 310 nieuwe patiën
tenplaatsen kunnen scheppen. De
van 1910 tot 1924 daterende ge
bouwen werden gesloopt en met
de verkleining van de capaciteit
zullen er de komende jaren nog
meer paviljoenen worden afge
stoten.
Totaal werd er voor 26.5 miljoen
gulden verspijkerd. De Mare, de
Lake en de Venne hebben elk vier
eenheden van tien plaatsen. Er
kwam een nieuwe opname-afde
ling met 40 plaatsen, een vervol-
gafdeling met 72 plaatsen, een
polikliniekgebouw, 48 plaatsen
voor langdurig verblijf in twee
gebouwen, alsmede 20 plaatsen
voor observatie psycho-geriatrie
en een ziekenboeg met 10 plaat
sen.
De grote zalen van vroeger zijn
vervangen door 'huiskamers' met
8, 10 of 12 patiënten. De bezoek-
mogelijk heden zijn verruimd en
de patiënten gaan ook vaak een
weekend naar huis omdat de fa
milieband als belangrijk ervaren
wordt.
Sinds oktober vorig jaar zijn er.
drie socio-woningen in Bergen op
Zoom, waar totaal negen patiën
ten wonen. Vrederust wil dat wel
uitbreiden, maar mede door de
begeleiding is dit een duur onder
deel. Het ministerie heeft ook al
toestemming verleend voor een
hostel - hierbij ligt de nadruk op
de behandeling in plaats van op
het wonen - met zestien plaatsen,
maar er wordt nog naar een
bouwplaats gezocht.
De huisvesting is flink verbeterd,
maar ook de deskundigheid van
het personeel. De verhouding ge
diplomeerd/ongediplomeerd is
ten opzichte van 1968 nu precies
omgekeerd: 70:30.
Ter gelegenheid van het 75-jarig
bestaan heeft Wim Warmoesker-
ken een kunstwerk van het getal
75 ontworpen op het grasveld
tegenover het hoofdgebouw. De
achterliggende gedachte daarbij
is, dat een van origine Zeeuwse
instelling op Brabantse bodem,
met meer en meer Brabantse tin
ten, al 75 jaar groeit. De instelling
heeft het einde van zijn ontwik
keling nog niet bereikt. Met de
rood-witte golven op een door
driekwart zichtbaar en uit de bo
dem rijzend getal 75 wordt deze
gedachte uitgebeeld.
Gezien de regionalisatie, waarvan
de opening van het psychiatrisch
ziekenhuis bij Goes een onderdeel
is, voorziet zr. Filius een wijziging
in de verenigingsstructuur van
Vrederust. "De zaak wordt nu
onder de loupe genomen en mo
gelijk komt er een stichting voor
terug."
Economisch-directeur drs. Nagt-
zaam vindt een grotere Brabantse
inbreng ook terecht gezien de
herkomst van de patiënten en
personeelsleden. Volgens direc
tie-secretaris De Leeuw zal de
Zeeuwse vereniging nog wel blij
ven bestaan, maar zonder exploi
tatie van Vrederust. Op de ko
mende jaarvergadering, 21 juni,
zal voorzitter E. Baerends uit
Tholen daar verder op ingaan.
Van de in 1982 opgenomen pa
tiënten kwamen er 351 uit
Noord-Brabant, 48 uit Zuid-Hol
land. 35 van Tholen en St. Phi
lipsland en 77 uit overig Zeeland.
Naar kerkelijke gezindte gesplitst:
327 r.k., 81 n.h., 18 geref.kerk, 11
geref.gem., 26 overige gezindten
en 49 geen kerkgenootschap.
Vrederust telt heel wat oudere
patiënten, namelijk 121 boven de
75 jaar en 102 tussen de 55 én 64
jaar. Er zijn totaal 228 bejaar-
den(65
Vrederust telt zo'n 700 personeel
sleden waarvan 200 part-time. Het
verlooppercentage is 16.7%, zodat
er een honderdtal personeelsleden
vertrekken en ook weer aan de
slag kunnen. Verschillende perso
neelsleden wonen op Tholen.
Wanneer zr. Filius een jubileum
geschenk zou mogen uitkiezen ter
gelegenheid van 75 jaar Vrederust,
zou ze een overdekt zwembadje
willen hebben. "Na de nieuwbouw
hebben we goede voorzieningen en
het openluchtbad is ook prima,
maar buiten de zomer zwemmen
onze patiënten in Bergen op Zoom
of Roosendaal, wat met vervoer
toch altijd lastig is. Zwemmen is
voor onze bewoners een zeer ple
zierige en heilzame bezigheid", al
dus verpleegkundig-directeur
mevr. Filius van het 75-jarige psy
chiatrisch ziekenhuis Vrederust.
