Koninklijk zilver voor
sproeier Arie Steyns(61)
Uienbedrijf SVZ
in St. Maartensdijk
Geitenvierling aan
het Stenen Kruis
Veel animo voor
fiets graveren
Weelde
BOUMAN POTTER
In gebouw Van Lammeren
l(S I - T
Donderdag 8 maart 1984
10e Jaargang no. 17
Uien één gulden
36 jaar bij landbouwcoöperatie Oud-Vossemeer
Bij het sproeien van 2 ha aardappelen zouden er geen zweetdruppels op het voor
hoofd van A.W. Steyns te zien zijn geweest, maar donderdagavond in Hof van
Holland was dat wel even anders, toen er een flinke druppel uit de lintjesregen viel.
De 61-jarige Oud-Vossemeerse sproeier werd door burgemeester E. Baerends ko
ninklijk onderscheiden met de eremedaille in zilver, verbonden aan de Orde van
Oranje Nassau. In 36 jaar droeg Steyns de verantwoordelijkheid voor 60.000 ha
spuitwerk bij de coöperatieve vereniging tot exploitatie van landbouwwerktuigen
Oud-Vossemeer en omstreken.
Risico's
Zeventien
Scheidsrechters
Molenstraat tel. 01662-2445 Poortvliet
Een begrip
ADRIC. BROEKHUIS EN ZN.
voor
kwaliteit en
service!
Spyer van de Vijver en Zwanenburg uit Etten Leur wil
in St. Maartensdijk beginnen met het frituren, con
serveren en verzenden van uien. Hiervoor zijn tien
vaste personeelsleden nodig en van september tot mei
nog vijftien losse medewerkers.
Gezien de investering in machines van ruim twee mil
joen gulden wil S.V.Z. de eerste twee jaar nog geen
gebouw kopen. Het gebouw van voorheen Staalcon
structie van Lammeren aan de Nijverheidsweg in St
Maartensdijk is geschikt, maar gezien de slechte er
varingen van dhr. van Lammucn met gritstraal en
eerder met de overname van zijn eigen bedrijf, wil hij
zijn gebouw alleen maar verkopen.
Om deze werkgelegenheid binnen te halen, zou het
gemeentebestuur dan bereid moeten zijn om het pand
van dhr. van Lammeren te kopen en gedurende twee
jaar aan S.V.Z. te verhuren. Dinsdagavond sprak de
raadscommissie onroerende zaken over deze plannen
en gisteravond werd de mening van de fractievoorzit
ters gepeild in de commissie bestuurlijke aangelegen
heden. Burgemeester E. Baerends, die zich verrast
toonde dat het nieuws al was verspreid, bevestigde de
komst van S.V.Z. naar St. Maartensdijk. "We kunnen
een zeer gezond bedrijf binnenhalen, dat met name ook
in de winterperiode voor een groot stuk werkgelegen
heid zorgt", zei de Thoolse burgemeester. Eerder, in
1969, hield L.J. Rijnberg zich in St. Annaland bezig
met het frituren van uien, wat later door zijn zoon in
Dinteloord werd voortgezet.
DEZE WEEK
M.M. Goudzwaard
vandaag 103 jaar
De vierjarige Nederlandse witte melkgeit Martha
heeft aan het Stenen Kruis een gezonde vierling ge
worpen. Mevr. I. van Lente spreekt van een zeldzaam
heid. Ze kreeg dit seizoen al 2 drielingen en 1 éénling.
De rest van de 19 jonge geiten waren tweelingen.
Melk en kaas
Gisteren begonnen in St.Maartensdijk
Met veel enthousiasme is gisterenmorgen het fiets-
graveerproject op Tholen en St. Philipsland begonnen.
Een flinke rij met meest oudere inwoners van St.
Maartensdijk stond al bij de brandweerkazerne te
wachten, toen de burgemeesters Baerends en Vogel op
hun tweewieler kwamen aangereden.
Applaus
Eendrachtbode Postbus 5
4697 ZG Sint-Annaland
Telefoon 01 665-2752. Telex 54520
Het enige nieuwsblad voor de streek Tholen
en Sint-Philipsland, waarin opgenomen de
Thoolse Courant en het Advertentieblad.
Verschijnt donderdag.
Postrekening 1 2 44 07
Bankrekening 30 30 05 556
V.
Abonnement 1 8,— per halfjaar.
Per jaar 34,50 per post 42,70 per jaar.
Losse nummers 1
Opgave advertenties voor dinsdag 1 6.00 u.
Advertentieprijs 0,33 plus btw per mm.
Spierinkjes t/m 20 woorden 7,50 contant
Inclusief btw op rekening ƒ9,—
Hoofdredakteur G Heijboer
Als er ooit een tegenstelling is te
vinden, dan is het wel die in de
landbouw van mei 1983 en maart
1984. Aan het te late begin van de
zaaitijd leek nogal wat verloren te
zijn. Zelfs wij, die temidden van
dat overwegend agrarisch bestaan
werken en leven, zagen het wat
minder optimistisch in, zonder al
direct dat nogal veel voorkomend
landbouw-pessimisme te delen.
Maar ook aan deze zijde mag
worden erkend, dat de uitkomsten
de wat aarzelende verwachtingen
ver hebben overtroffen. Zowel ten
aanzien van de kilo-opbrengst,
om maar te zwijgen over de prij
zen die voor sommige produkten
gemaakt worden.
Inmiddels zijn de Brusselse ge
vechten begonnen, want zoals één
zwaluw geen zomer maakt, zo kan
een meevallend seizoen geen ze
kere basis zijn voor een rendabel
boerenbedrijf. Toch mogen som
mige telers in weelde baden, al
zijn die op de vingers van enkele
handen te tellen. Bijvoorbeeld die
weinigen, die hun uien tot deze
maand bewaarden. Dankzij die
droge zomer is bovendien de
kwaliteit nog van dien aard, dat ze
te bewaren zijn. Soms lukt dat
zelfs met kunst- en vliegwerk niet
eens.
De aardappelteler beurt eveneens
een extraatje. Dat ging al redelijk
met de vroege aardappel en dat is
een stevige meevaller voor wat de
late aardappelen betreft. Er waren
jaren dat de boeren de industriële
welvaart, zowel voor wat werkge
ver als werknemer betreft, lang
niet evenaarden. Het seizoen
1983/84 laat het tegengestelde
zien. Op hoog niveau wordt ge
dokterd en gevochten hoe de be
zuinigingen op minima, gezond
heidszorg en wat niet al, nog zo
veel mogelijk beperkt kunnen
worden. Een slecht land echter,
waar het niemand goed gaat.
Zonder omwegen kan gesteld
worden, dat het de landbouw dit
jaar goed gaat. Met uiteraard nog
wel de grote verschillen die er
vrijwel altijd zijn. Wie nu een
gulden beurt voor een kilo uien,
weet toch dat hij het zal kunnen
onthouden, zonder het zwart op
wit te zetten.
Even was er bij de agrarische
handel de zorg, dat de export zou
stagneren door het afsluiten van
wegen door protesterende vracht
wagenchauffeurs in Frankrijk.
Dat kost al snel kapitalen.
Wat men ver haalt, is lekker,
wordt wel gezegd. In dat licht be
zien, rijst soms de vraag of ook de
plaatselijke overheid niet te snel
voorbij gaat aan wat er aan bes
taande bedrijvigheid is. Voor de
lok van vermeende werkgelegen
heid worden nieuwelingen soms
wat te gretig binnengehaald. Ge
bleken is, dat men daarmee toch
nog al eens 'op de koffie' komt.
Zou het beleidsoog niet wat meer
gericht moeten zijn op die eigen
ondernemers, die weliswaar ook
hun hoogte- en dieptepunten
kenden, maar zich ook nu nog
weten te handhaven. Inderdaad,
wie niet ziek is, heeft ook de me
dicijnmeester niet nodig, maar
wat doen aan prenatale zorg is
geen weggegooid geld. Daarmee
wordt niet gesuggereerd, dat men
de ondernemer die in een week
dertig ton uien van 1 gulden de
kilo levert, nu ook nog moet gaan
steunen. Maar het zekere wat je
hebt, biedt ook als overheid wat
meer dan het onzekere wat kan
komen. Een vreemd gezicht kan
nogal eens een wat voorbarige pré
krijgen. Niet alleen bij de over
heid, ook bij menige particulier.
Al huldigt men het standpunt, dat
aan de deur niet wordt gekocht.
Veiling Sint Annaland dinsdag 6
maart 1984.
Uien maat 40 op klasse 2 nl 1,00 -
1,01; Drielingen maat 35/40 klas
se 2 nl 44,90 - 45,70.
Aanvoer 127 ton.
"Voor begin maart is 1,01 een bui
tengewone prijs", zegt directeur D.
Hage van de veiling St. Annaland.
"Een gulden komt wel meer voor,
maar dan eind april, begin mei". On
danks dat er veel verkocht is, werd in
St. Annaland nog meer dan zestig ton
aangevoerd op de wekelijkse uienvei-
ling op dinsdag. Scherpenisse kan
dankzij de daar aanwezige poule van
begin december tot eind maart weke
lijks op zo'n zestig ton rekenen. Die
uien worden ook via de St. Annaland-
se klok geveild. Volgens Hage zijn er
nu in het gehle land weinig vrije uien
meer. Hij schrijft de hoge prijzen toe
aan de lagere opbrengsten en de goede
export. "Door het natte voorjaar in
1983 en de droge zomer was de op
brengst 1983 aanmerkelijk minder,
maar in vergelijking met het noorden
was het hier in het zuidwesten nog re
delijk. Het zo'n prijs wordt er dan
dubbel geprofiteerd, maar het is onze
ker of het zo blijft Als het er met dub
beltjes bij komt, gaat 't er met kwartjes
af', aldus de St. Annalandse veiling-
directeur. De uienexport gaat met na
me naar Duitsland. Frankrijk en
Spanje.
"Sommigen zeggen misschien, dat
is geen beste, want hij heeft 36 jaar
gif op de akkers gebracht", zei
burgemeester Baerends. "Het is
echter anders, want we zouden
ons voedselpakket eens moeten
voorstellen zonder die gewasbe
schermingsmiddelen. Hoeveel
meer hongersnood zou er niet
zijn. En de produkten moeten
toch ook betaalbaar zijn? Auto's
en huizen zijn sinds 1947 heel wat
duurder geworden, maar land-
bouwprodukten zijn nog stêeds
laag in prijs. In m'n hart ben ik
nog boer genoeg om te weten, dat
u dit jaar tussen de kwartjes de
guldens vindt gezien de hoge prij
zen van aardappelen en uien."
De burgemeester wees erop, dat
het sproeiwerk niet zonder risico.s
is. "Het is meer dan alleen een
kraantje open zetten, want u mag
geen schade aan mens, dier of ge
was veroorzaken. Ook de buur
man mag er geen last van hebben.
Daarbij hebt u 36 jaar lang een
heel duidelijke inbreng gehad
dankzij uw bijzondere inzet, ook 's
avonds. Uw interesse voor het ve
renigingsleven kon daardoor niet
ingevuld worden", aldus de bur
gemeester.
Hij bracht nog naar voren, dat er
in de loop der jaren sommige
bestrijdingsmiddelen terecht uit
de roulatie zijn genomen gezien
de schade voor het milieu.
"Sproeiwerk lijkt heel simpel,
maar er komt heel wat bij kijken.
Je kunt niet redeneren van: de ja
ren slijten en het komt wel goed. ,t
Is verantwoordelijk werk, dat u 36
jaar, eenzaam op de akkers, hebt
gedaan", zei de burgemeester.
Van maart tot november was
Steyns van 's morgens vier tot 's
avonds twaalf uur in de weer,
want met sproeiwerk moet je van
de meest gunstige omstandighe
den gebruik maken en dat is bij
nacht en ontij.
"Op vakantie ben ik nog nooit
geweest, want ik had geen rust om
in de zomer het werk achter te la
ten", zegt de Oud-Vossemeerse
sproeier. Zijn vader was in 1922
met Van de Klundert pionier met
een agrarisch loonbedrijf. Het af
gelopenjaar sproeide Steyns 2400
ha en totaal zijn dat er wel 60.000
ha. De MB-track, die nieuw
150.000 gulden kost, heeft pas een
grondige opknapbeurt gehad.
Daarop kan opvolger Jan Hom
mel. kameraad van Steyns en
werkzaam bij landbouwer A.A.
van Westen, zeker goed uit de
voeten wanneer hij door de erva
ren sproeier op gang is geholpen.
De vereniging, die meestal als de
sproeicombinatie Oud-Vossemeer
wordt aangeduid, bestaat uit ze
ventien leden uit Oud-Vossemeer,
Tholen en Poortvliet. Er zijn hele
grote akkerbouwbedrijven bij.
maar ook veehouders met een be
perkt aantal hectares sproeiwerk.
Elk jaar wordt het werkschema en
de exploitatie besproken. Volgens
secretaris J.P. van Daalen zit de
sproeicombinatie iets onder het
loonwerkerstarief. In een nat jaar
is de capaciteit eigenlijk te beperkt
omdat 1 machine dan in te korte
tijd teveel hectares moet sproeien.
De samenwerking is terugge
bracht tot het sproeiwerk. maar de
basis van de coöperatie was in de
oprichtingsjaren breder, zo bleek
uit een humoristische terugblik
van mede-oprichter P.W.C. van
Westen. Ook oud-bestuurslid H.
van Gorsel was in Hof van Hol
land te Tholen aanwezig bij deze
gezellige bijeenkomst, waar de
dames eveneens in de vreugde
deelden.
Na de oorlog ontstond de behoef
te aan mechanisatie in de land
bouw en voor de aankoop van
zware tractoren werd de vereni
ging opgericht. Van de 17 leden
die begonnen, zijn er nog 11 in
leven. De eerste voorzitter was
B.G. Frideriehs, secretaris P.W.C.
van Westen en bestuursleden J.E.
van Gorsel. H. van Gorsel en
C.M. van Tilbeurgh. In 74 notulen
is er heel wat terug te vinden van
de veranderingen die zich sinds 13
oktober 1947 voltrokken.
De vereniging begon met een
sproeikar achter 't paard en toen
er een voorstel kwam om een
tractor aangedreven aardappel-
sproeimachine te kopen, werd dat
met 9 tegen 4 stemmen en 1 blan
co afgestemd. De meerderheid
vreesde teveel beschadigingen.
Het spuiten was toen ook nog niet
ideaal, o.a. met de Duitse sproei
kar van Ko van Dijke van de
Weele.
Op een gegeven moment kwam 't
er toch van. nadat het bestuur in
A. W. sproeispecialist A. W. Steyns uit Oud-Vossemeer wordt door burgemeester E. Baerends gefeliciteerd met
zijn koninklijke onderscheiding. Rechts mevr. Steyns.
de Hoekse Waard z'n licht had
opgestoken met adviseur en
chauffeur Ko van Luyk uit de
Hikkepolder. De Oud-Vosse
meerse smederijen Rombouts en
Gelok leverden de sproeiappara-
tuur. een kunstmeststrooier en een
greppelploeg en loonbedrijf P.
Steyns de tractor. De leden legden
9143 gulden op tafel en de Boe
renleenbank stelde 35.000 gulden
beschikbaar. "Er komt niets van
terecht", zei de toenmalige kassier
Van de Velde. Gedeeltelijk kreeg
hij gelijk, want de een kocht een
tractor en de ander een ploeg, zo
dat de sproeimachine de enige
gezamenlijke exploitatie bleef.
Met de andere machines wilde
iedereen eigen baas zijn. Er waren
berekeningen, dat er tientallen
paarden en knechts overbodig
zouden worden door de opko
mende mechanisatie.
Het bestuur zat wel in spanning,
toen drie losgebroken koeien van
Boonman in de Leguitpolder van
besproeide aardappelen aten en
overleden. Er werd een commissie
van arbitrage benoemd met mr.
Schlingemann namens de vereni
ging. een NCB-medewerker na
mens Boonman en een derde. Een
VERVOLG PAG. 7
WONINGINRICHTING ~i
tt— ll
Juwelier-horloger-opticien
GROTE KERKSTRAAT 5-7 STEENBERGEN
TEL. (01670)6 33 85.
Advertentie l.M.
Advertentie l.M.
Weelde bij de landbouw
Gebakken uitjes in de Sntal-
stad
De nieuwe Thoolse notaris
Koninklijke onderscheiding
voor sproeispecialist Steyns
Twee sneeuwwitjes en de vier
geitjes
Uienprijs boven de gulden
Waterrecreatie breidt uit
Goudzwaard vandaag 103 jaar
Evacuatie 1944 (4)
Winter te nat en te donker
Fietsgraveren is begonnen
Stemmen van lezers
Omroep Zeeland in
stroomversnelling
Ter Tolne Zeeuws schooldam-
kampioen
Zaterdag WHS-Bruse Boys
LOOF DE HEER ALS HET
WAAIT, WANT HET HAD
OOK EEN STORM KUN
NEN ZIJN
(Russisch spreekwoord)
Dit nummer bestaat uit 12 pa
gina's
In de Rozemarijnstraat te Poort
vliet viert vandaag, donderdag 8
maart, de heer M.M. Goudzwaard
zijn 103de verjaardag. De oudste
Zèeuw. alleen een Zeeuwse is nog
ouder: Op zo'n leeftijd gaat een
jaar wel driedubbel tellen, meent
Goudzwaard. Hij hoopt dan ook
maar, dat het niet te druk zal
worden, want al dat geroezemoes
is wat te veel. Zijn dochter, die nog
altijd trouw haar vader verzorgt,
poogt de te verwachten groep fe-
liciteerders dan ook wat te verde
len. Toch verwacht de oudste
Tholenaar, evenals z'n dochter,
morgen wel burgemeester en me
vrouw Baerends, alsmede het
predikantenechtpaar de Jong, die
meestal even tevoren bellen wan
neer het schikt.
De jarige weet best dat misschien
iedereen graag zo oud zou willen
worden als hij is, maar om het te
zijn. is heel iets anders. Niettemin
gefeliciteerd.
Bij de bekende splitsing tussen de
Oude en Nieuwe Postweg tussen
Tholen en Poortvliet is 't dan ook
een levendige zaak. Van de 20
volwassen geiten hebben er al 7
gelammerd en maandagmiddag
begonnen de weëen bij de achtste,
's Avonds om half tien lagen et
Wn geitje en een bokje in de stal,
waardoor het aantal jongen tot 21
was gestegen.
"De geit komt weer in de belang
stelling", zegt mevr. T. v.d. Ende.
"Onze stamboekbok heeft dit sei
zoen al 60 dekkingen verricht. Er
komen op Tholen steeds meer
geiten."
Driejaar geleden begonnen ze bij
hun komst naar het Stenen Kruis
met twee geiten, maar de hobby
groeide uit. Bij de provinciale
keuring stond een geit van mevr.
Van Lente aan de top en dat was
een aardige stimulans. Er werd
geitenmelk en -kaas verkocht en
de belangstelling nam zodanig
toe, dat er aan een verbouwing
begonnen werd, die inmiddels in
een vergevorderd stadium is.
"Het wordt professioneel opge
zet", vertelt mevr. Van Lente. De
kaasruimte, al helemaal betegeld,
is bijna klaar en eind maart wordt
er begonnen met de zachte en
harde(Gouds model) kaas. "Het
gebeurt helemaal biologisch, puur
natuur. Hygiëne is daarbij heel
belangrijk en 't is dan ook eigen
lijk 80% poetsen en 20% kaas ma
ken. Voorheen gebeurde het met
de hand en nu machinaal, heel
zindelijk."
Dezelfde ontwikkeling is er met
het melken. "Ik heb altijd met de
hand gemolken, maar twintig gei
ten twee keer per dag is heel wat",
zegt mevr. van Lente, die dins
dagmorgen begonnen is met ma
chinaal melken. Ze kon na het
droog staan van de drachtige gei
ten langzaam beginnen met zeven
geiten.
Ze doet met haar veestapel mep
aan de melkcontrole en regelma
tig komt dhr. De Hond langs om
het vet- en eiwitgehalte te regis
treren. "Dat is erg belangrijk voor
de fokkerij en de kwaliteit van de
kaas, want je moet geheel op de
hoogte zijn. Geitenmelk is gezond
en lichter verteerbaar dan koei-
enmelk, terwijl de smaak, alsmede
het vet- en eiwitgehalte bijna het
zelfde zijn."
Mevr. Van Lente heeft plezier in
het boerenleven, al is ze dan veel
gebonden. "Ik kan alleen op va
kantie als de geiten twee maanden
droogstaan staan. Een buurmeisje
zorgt dan voor het voeren", aldus
de geitenfokster aan het Stenen
Kruis.
Irene van Lente rechtsen Tjitske v.d. Ende (links) uit Tholen hebben hun handen vol om de vier geitjes en hun
moeder in beeld te krijgen.
St. Maartensdijk bijt het spits af
van het project om 9250 fietsen te
graveren. Gisteren, vandaag en
morgen worden er van tien tot vijf
uur 1500 verwacht. Woensdag was
er ook 's avonds gelegenheid om
tot acht uur de postcode te laten
graveren. "Het is in uw eigen be
lang". zei opperwachtmeester
H.W. Fransen, toen een Smerdie-
kenaar opmerkte, dat alleen de
politie gebaat zou zijn met het
graveren. Burgemeester Baerends
zei van harte te hopen, dat mede
door dit project de diefstal van
fietsen minder zou worden of dat
gestolen tweewielers sneller te
ruggevonden worden. "Het is erg
onbevredigend, dat je niet weet.
naar welke eigenaar je een ge
vonden fiets moet terugbrengen
De burgemeester bedankte na
mens de gemeentebesturen van
Tholen en St. Philipsland de ne
gentien vrijwilligers (16 mannen
en 3 vrouwen) voor hun mede
werking aan dit project. "Ik ben
me er goed van bewust, dat het
een immens karwei is. Daarom
hoop ik. dat u het enthousiasme
van vandaag blijft volhouden",
zei Baerends. Opper Fransen
vroeg een applaus voor de vrij
willigers gezien hun bereidwillig
heid dit werk voor de gemeen
schap te doen. Hij dankte de beide
gemeentebesturen voor de finan
ciële steun, de leiders van de
baanlozenprojecten voor de me
dewerking. de schoolkinderen
voor het rondbrengen van de
huis-aan-huis folders en de fiet
senhandelaren voor het vervolg
bij verhuizing of de aanschaf van
een nieuwe tweewieler. Bij ver
huizing wordt een sterretje achter
de oude postcode gezet, want het
is onmogelijk om de cijfers en let
ters weg te werken. Na het grave
ren komt er een goudkleurig verf
je overheen, dat in de cijfers en
letters wordt gewreven, waarna
een vernisje de eindfase vormt. In
de Smerdiekse brandweerkazerne
liep 'l met vier graveerplaatsen
gesmeerd.
Maandag komt Stavenisse aan de
beurt met 700 fietsen van tien tot
acht uur 's avonds en van dinsdag
tot en met vrijdag Tholen met vier
dagen van 625 tweewielers van
tien tot vijf en woensdag en don
derdag tot 's avonds acht uur.
