DE EVACUATIE 1944
veertig jaar geleden
mm
Scarpenesse in de Komme
Donderdag 1 maart 1984
EENDRACHTBODE
15
Ook gehele
landbouw-inventaris
Een periode van beroering (3)
v
Gepakt en gezakt.
Geroutineerd
Vosmeer 3 levert
kwaliteitsvoetbal
Nederlaag Vosmeer 4
Gelijkspel Vosmeer 5
Vosmeer dames
winnen royaal
Wethouder Versluijs opent gebouw jeugdvereniging
"Jeugdclubs kunnen minder goed terecht in dorpshuizen, want men wil een eigen
sfeertje scheppen", zei wethouder J. Versluijs vrijdagavond bij de opening van de
Komme. Op het Pluimpotterrein in Scherpenisse kreeg de jeugdvereniging Scar
penesse zijn eigen gebouw voor de 42 leden van 14-24 jaar.
Samen meer doen
Verwarming
volleybal
WHS 2 en SPS 1
deelden de punten
L
t»*1 afd. voetbal
GRENEN (Europees)
Inzamelingsactie
bestrijdingsmiddelen
"Er kwam eens... een oude zeerob bij me
Nou wil ik eens wat van jou horen, Minazeid'ie.
Zeelucht maakt hongerig, weet jij daar iets op.
Maar man, zei ik, da's gauw gezeid: Pannekoeken
met Panko en Cake met Roerom.
Toen zei'die: "Dat's dan zoveel als het ei van Columbus.
Peja produkten Panko en Roer-om
Deze advertentie kwam 40 jaar geleden voor in de Thoolse Courant.
Voorzover het uit die advertentie niet zou mogen blijken, waren het
bakprodukten voor pannekoeken en cake.
leen een woning al erg genoeg zo
te moeten verkassen, nog veel er
ger was het voor de boeren, die
behalve hun huisraad ook vee,
paarden en landbouw-inventaris
moesten verhuizen. Tegelijkertijd
waren er de zorgen voor nog aan
wezige produkten van de oogst
1944, waarvan er met name nog
grote hoeveelheden aardappelen
waren opgeslagen, hetzij in de
evacuatie-adressen. Het is meni
geen gelukt, dank zij een onvoor
stelbare gastvrijheid van de Bra
banders, maar ook nog vele an
deren moesten verder van huis tot
in Groningen toe of ze moesten
hun vee over geven aan het Bu
reau Ontruiming. Wat was er in
die dagen veel transport te kort.
Dag in dag uit reden in die laatste
februari week 1944 de wagens af
zelf wel hebben meegemaakt om
te beseffen hoe groot de nood was.
Vooral voor de bejaarden en de
kleine kinderen was het een cri
sisperiode. Men zag ze in dekens
gehuld als een troep armoe-zaai-
ers boven op de geladen wagens
zitten, temidden van huisraad,
naast geiten en konijnen of wat er
dan ook maar kon worden mee
genomen. Een droeve optocht.
wel de oorzaak dat de mannen die
in de landbouw werkten - het wa
ren er toen nog honderden - niet
mochten vertrekken voor alles
leeg was. Niet iedereen stoorde
zich eraan, dat de vrouwen wel
eerder moesten vertrekken, maar
als er kinderen waren zocht men
toch vast het evacuatie-adres op
en konden de mannen nog een
paar weken op Tholen en in Anna
We vermoeden dat de reclame in
die tijd niet veel effect opleverde.
De mensen hadden heel wat an
ders aan hun hoofd. Het oor
spronkelijk bevel van de Duitse
bezetting was, dat het gehele ei
land Tholen moest evacueren.
Daar was dus ook Tholen-stad bij
inbegrepen. De toenmalige
Thoolse burgemeester mr A.J. van
der Hoeven pleitte in samenwer
king met provinciale overheden
voor zijn gemeente om ontheffing
van het bevel. Het ging er bij de
Duitsers toch immers maar om
een kuststrook onder water te
krijgen. Wat had dit in Tholen
voor zin? De argumentatie was
goed en al kon het de bezetters
weinig schelen of er nu 3000
mensen meer of minder moesten
verhuizen, ze wilden toch ook niet
zonder reden de onrust verhogen.
Op 18 februari was er sprake van
een versoepeling van de maatre
gel in zoverre, dat de hoger gele
gen gedeelten van de stad konden
blijven en de lagere naar de ho
gere moesten evacueren. Dat was
evenwel maar een semi-officiële
mededeling. De andere dag, 19
februari kwam de officiële mede
deling, dat de gehele stad kon
blijven. Wat een opluchting voor
de Tholenaren. Er waren er die
een gedeelte van hun inboedel al
naar de zolder hadden verhuisd.
Ze voelden er niet voor het weer
naar beneden te halen. Je kon
immers nooit weten. Niemand
wist wat de dag van morgen weer
zou brengen. De dankbaarheid te
mogen blijven, vloeide uit naar de
bewoners van het achterland.
Menig Thoolse inwoner bood
spontaan een gedeelte van zijn
woning aan om evacuees te huis
vesten. Daar werd echter door de
plaatselijke overheid of door de
bezetter een stokje voor gestoken.
Alleen als men er familie had
mocht men naar Tholen-stad.
Daarnaast waren de burgemees
ters, secretarissen, ontvangers, een
aantal ambtenaren, waterbouw
kundigen en nog wat onmisbaren
verplicht hun bivak in Tholen-
stad op te slaan. Daartoe werden
woningen of gedeelten daarvan
gevorderd. Tholen-stad kon vol
staan met een aarden wal rond de
bebouwde kom op te werpen,
waarover later nog wat meer te
schrijven valt, zoals er toch ook
nog wel andere mogelijkheden
door die inundatie rondom de
stad ontstonden, bijvoorbeeld met
de riolering. Maar dat men in ei
gen huis en haard kon blijven was
nog veel meer waard, dan de
Tholenaren zich konden inden
ken en voorstellen. Hoewel het
laatste wel mogelijk was door de
enorme drukte op de Thoolse
brug, waar have en goed van de
eilandbewoners op boerenwa
gens, karren of zelfs per ezel, ook
wel op vrachtwagens inclusief
vrouwen en kinderen, de onbe
kende toekomst tegemoet gingen.
Was het voor de gezinnen met al-
putten op het land, hetzij in de
schuren van de boeren. Begrijpe
lijk dat die boeren zo dichtbij
probeerden te blijven, zodat
Nieuw-Vossemeer, Steenbergen,
Lepelstraat, Halsteren, Bergen op
Zoom, en wat verder in die om
geving reuze in trek waren als
en aan. Met schepen was het veel
gevaarlijker vanwege beschieting
vanuit de lucht. Menig schipper
durfde dan ook al niet meer varen.
Er waren ook al landbouwtracto-
ren in die tijd en soms had zo'n
trekker 6 landbouwwagens volge
laden achter zich. Men moet het
Het ultimatum van 29 februari:
alles leeg, bleek echter niet haal
baar. Tholen en ook Anna Jaco-
bapolder heeft vruchtbare gron
den en dat was te zien uit de dui
zenden kilo's aardappelen en gra
nen, die toen op stel en sprong
moesten vervoerd. Dat was even-
Jacobapolder blijven. Er werd een
gaarkeuken in elk dorp ingesteld,
waar men goed warm eten kon
bemachtigen. Daar kwam trou
wens ook bij, dat degene die te
lang wachtte, helemaal geen eva
cuatie-adres meer te pakken kon
krijgen en dan was overgeleverd
I
V.
1
If 1
IJ
aan de Duitsers of Nederlandse
handlangers, die bepaalden, waar
men onderdak zou vinden.
Zoals reeds terloops opgemerkt,
was er het Bureau Ontruiming in
gesteld, dat zorg moest dragen dat
de landbouwprodukten uit het ei
land werden gebracht, van elke
landbouwer de hoeveelheid no
teerde om later voor de afreke
ning te kunnen zorgen. Het is ons
niet precies bekend, hoe dat alles
in zijn werk ging, maar ook daar
omtrent zouden nog best tips ge
geven kunnen worden. Feit was,
dat de aardappelen aan het station
te Bergen op Zoom geleverd
dienden te worden. Daar waren
veel te weinig wagons beschikbaar
en ze werden vervolgens op grote
hopen gereden op het terrein
tegenover café Vogelenzang. Ook
werden ze in de kerk te Halsteren
tijdelijk gedeponeerd. Op havens
of pleinen van onze dorpen wer
den de paarden van de boeren
gebracht, die door de Duitsers
waren gevorderd. Al werd daarin
door het merendeel berust, voor
een enkeling bleek het te veel van
het kwade en een woede-uitbar
sting volgde. Nu had men daarbij
merendeels met eigen mensen te
maken, die het ook niet konden
helpen en slechts poogden door
goede registratie en opvang de
boeren dan nog in zoverre terwille
te zijn als in die nare omstandig
heden mogelijk was. Onvrijwillig
Joost Overbeeke en Philip Monteau arriveren na een stappenspaard reis van 7 dagen met 2 span paarden en 2
Thoolse wagens van de Poortvlietse Zandhoeve in Oost-Groningen, waarheen de familie Geuze evacueerde. Deze
wagens zijn bij de bevrijding in april 45 in Groningen met de schuur verbrand, foto ir M A. Geuze.
Een dubbel triest beeld van de inundatie. Niet alleen zout water op de akkers, maar evengoed op de begraaf
plaatsen, zoals dit beeld van Scherpenisse met de watertoren op de achtergrond duidelijk maakt.
Foto B.A.K. Verkerke. De foto in aflevering l was afgestaan door A.D. Goedegebuure - Sint Annaland. Foto 2
was uit het Thools gemeente-archief.
afstand te moeten doen van je ei
gendom is bepaald niet leuk en
soms was men aan die dieren ge
hecht, zodat het pijn aan het hart
deed op die manier afscheid te
moeten nemen en de dieren nooit
meer terug te zien.
Het is dinsdag 22 februari. Een
inwoonster van Stavenisse schrijft
in haar dagboek: "We zitten ge
pakt en gezakt te wachten op de
extra bus, die men beloofd heeft.
Het is thuis ongezellig en de ka
chel gaat uit, waarin ons laatste
stooksel - een nat houtblok nog
ligt te smeulen. We sluiten ons
huis en wachten op de bus. Het is
half tien. Pas om half elf ver
schijnt ons gammele busje
(dienstbus naar Tholen). Vaarwel
dorpje. God geve tot spoedig
weerziens. Onderweg zien we dat
de sluizen al open zijn, want het
water komt op het eiland. Dat is
het begin. Het einde is nog niet in
't zicht. Onderweg zien we al veel
gesloten huizen. Om 1 uur arrive
ren we in Tholen en moeten daar
aan de brug een uur wachten. Het
is bar koud. En een ijselijk. tafereel
op de Thoolse brug. Niet alleen
komt er alles van de oostzijde van
het eiland, maar ook van de west
zijde. Een stroom geëvacueerden
moet die brug passeren, 't Lijkt
een vlucht om nooit te vergeten.
We zijn nu overgestapt in de bus
naar Bergen op Zoom. Stampvol.
Bij Halsteren stappen een paar
vrouwen met hun kinderen uit.
We rijden verder tot opeens een
man, die een kind op zijn knieën
heeft, roept: Nu heeft die vrouw
dat kind vergeten. De chauffeur
stopt. De bewuste moeder heeft
ondertussen al ontdekt, dat één
van haar spruiten niet door de
behulpzame chauffeur uit de bus
is gezet en komt snel aanlopen. Bij
't station aangekomen (in Bergen
op Zoom) is er luchtalarm. Dat
begint al goed. Er wordt veel ge
vlogen en geschoten met dat licht
vriezend weer. Het vervoer per
trein is goed geregeld. Althans in
ons geval. Er zijn lege rijtuigen
voor evacuee's, die naar verschil
lende richtingen gaan. Toch voe
len we nu pas goed van huis te
zijn", aldus die inwoonster van
Stavenisse in haar dagboek....en
ze werden verstrooid onder alle
volkeren... daar leek het voor het
gevoel wel wat op, toen in die fe
bruarimaarte! 1944 de honderden
gezinnen van Tholen elders in den
lande een goed heenkomen
moesten zoeken.
wordt vervolgd.
WwTWiTr
Wit na een prachtige aanval 2-1,
De voor Kees Timmermans in de
plaats gekomen Louis vd Laak;
werkte zeer verdienstelijk. RBC
kwam weer gelijk toen Jacky
Vaders de bal niet onder controle
hield en RBC de 2-2 tot een feit
maakte. Vosmeer zette via Ronny
Vaders (2x) de eindstand 2-4 op
hèt scorebord. De Roosendaalse
ploeg was behoorlijk aangeslagen,
waardoor Vosmeer de stand nog
wel verder op had kunnen voeren.
Vosmeer 3 moest het in de thuis
wedstrijd tegen naaste concurrent
Dosko 6 stellen zonder laatste
man en aanvoerder Rien Wessels,
die geblesseerd moest toezien hoe
zijn ploeg op een belangrijke 5-2
overwinning afstevende. De wed
strijd was pas enkele minuten oud
toen Peter de Jager op rechts voor
de Bergse verdediging te snel was,
maar de Dosko-doelman dook
zijn schot uit de hoek. Uit de
tegenaanval belandde de Dosko-
rechtsbuiten in een goede schiet
positie, maar doelman Jack den
Hollander blokkeerde zijn schot,
ten koste van een hoekschop, met
het lichaam. Jan Geuze kopte
vervolgens een vrije trap van Kees
Timmermans naast, waarna Vos
meer vier hoekschoppen achter
elkaar kreeg te nemen, waarvan
de eerste door de voet \%n Frans
Steijns via de lat werd overgetikt.
De Vosmeer druk bleef aanhou
den en in de 25e minuut kreeg
Peter de Jager op rechts een mooie
kans die hij met een bekeken
schot benutte, 0-1. Even later brak
Frans Steijns op links uit en zijn
voorzet werd door spits Jan Geuze
in de linkerbenedenhoek gekopt,
2-0. Doelman Jack den Hollander
toonde zijn kwaliteiten bij een
Dosko-hoekschop, door de bal uit
de bovenhoek te tikken, terwijl
een afstandsschot van een Bergse
speler net buiten zijn bereik naast
ging. Toen kort voor rust de Dos
ko-doelman een schot Van Kees
Timmermans uit de hoek had ge
doken, leek het erop dat de stand
2-0 op het bord zou blijven, maar
een prachtige lob van Frans Steijn
in de slotminuut over Dosko-
doelman heen, betekende dat de
thuisclub met 3 doelpunten ver
schil aan de thee kon beginnen.
In de tweede helft kwam Vosmeer
na 10 minuten spelen aan een 4-0
voorsprong door een harde schui
ver van Jan Geuze, maar de
Bergenaren kwamen rap op 4-1
toen de uitstekend spelende laat
ste man Wim Quack de bal tegen
de schouder kreeg en de straf
schop die hieruit voortkwam voor
doelman Den Hollander teveel
was. Halverweg de tweede helft
vergrootte Vosmeer de voor
sprong opnieuw tot vier doelpun
ten. toen de mee naar voren ge
komen Kees Timmermans op
links alleen voor de Bergse doel-
'man kwam en de bal op gerouti
neerde wijze in de uiterste hoek
legde, 5-1. Uit de aftrap onder
nam Dosko een tegenaanval, die
door John Hommel binnen de lij
nen foutief werd afgestopt, waar
door de bal weer op de stip kwam
en keeper Den Hollander voor de
tweede keer naar het net moest. In
de slotfase waren er nog enkele
mooie kansen voor Hans Vogel,
die voG Frans Steijns in de ploeg
was gekomen. Jan Geuze en
Frank Timmerman, maar de
stand bleef verdiend op 5-2 staan.
Vosmeer 4 liep in de thuiswed
strijd tegen Halsteren 6 een 0-1
nederlaag op. De gasten namen
na een kwartier spelen een voor
sprong toen de Vosmeer verdedi
ging aarzelde voor buitenspel. De
Brabanders maakten hiervan een
dankbaar gebruik door te scoren,
0-1. Vosmeer had voor de thee
gelijk kunnen komen toen men
een strafschop kreeg te nemen,
maar Gerrie Schot schoot te on
zuiver om de Halsterse doelman
te passeren. Tijdens de tweede
helft slaagde Vosmeer er ondanks
veel aanvallen en enkele kansen
niet in dit op het scorebord tot
uitdrukking te brengen.
Vosmeer 5 heeft de thuiswedstrijd
tegen Borgvliet 7 met 1-1 gelijk
gespeeld. De ploeg legde een uit
stekende eerste helft op de mat.
Fr^nk van der Zande opende al
snel de Vosmeer-score en men
kreeg verschillende kansen om de
voorsprong uit te breiden. Dit
,lukte de thuisclub echter niet en in
de tweede helft kwamen de Bra
banders met een tegendoelpunt
naast hen. Een slotoffensief van
Vosmeer bracht geen verandering
meer in deze puntendeling.
De Vosmeer dames behaalden in
de thuiswedstrijd tegen Borgvliet
een ruime 5-0 overwinning. Het
?ag er in de eerste helft niet naar
uit dat de zege zo royaal zou uit
vallen. Nadat Helma Goedege
buure binnen de 10 minuten de
score opende op een voorzet van
Anita Goedegebuvre, hield de
Borgvliet-verdediging de Vos
meer voorhoede goed in bedwang
en werd er niet meer gescoord.
Na rust voerde Vosmeer de score
al snel op naar 2-0 toen de Borg-
vliet-doelvrouwe een harde
schuiver van Anita Goedegebuure
niet voldoende onder controle
kreeg en Marian Verhoef attent
reageerde door de bal in het doel
te schuiven. De Brabantse meisjes
lieten hierop de moed zakken en
Vosmeer voerde de score rustig op
naai* 5-0. Anita Goedegebuure
schoot een voorzet van Helma
Goedegebuure hard in waardoor
het 3-0 werd en halverwege de
tweede helft ondernam Marion
Capelle een korte solo door de
Borgvliet verdediging, die ze met
een prachtig doelpunt afsloot.
Kort voor tijd was het opnieuw de
bevrt aan Marian Verhoef. Met
haar keiharde schot werd de
Bergse keepster voor de vijfde
keer gepasseerd.
De onthulling van de naam in het maand onder de 16 jaar en vijf voorkomen, was 't toch beter de
gulden boven die grens. Niet-Ie
gebouw(als de zon hoger staat,
gaan de planken naar buiten)
werd bijgewoond door leden van
Scarpenesse en hun ouders, verte
genwoordigers van plaatselijke
verenigingen en andere jeugdver
enigingen op Tholen.
Zo'n investering van 30.000 gul
den doe je niet voor een ééndags
vlieg zei de wethouder. Scarpe
nesse is dat zeker niet, want okto
ber 1985 wordt het tienjarig be
staan gevierd, terwijl de Wigche-
laarin Poortvlieten Major Tom in
St. Philipsland al lang gestopt zijn.
Inmiddels kwamen Paspartoe in
Tholen, JVS in Stavenisse en Jong
Vosmaer in Oud-Vossemeer van
de grond, maar die dromen nog
van zo'n eigen accommodatie als
de Komme, zei Els van Haaften
van JVS in haar felicitatie in
dichtvorm namens de drie jeugd
verenigingen. Ze herinnerde aan
de oprichters Kees de Graaf, Jos
van Splunter en Laban Hage en
onderstreepte de gelukwens met
het aanbieden van een klok.
"We proberen samen meer te
doen,', zegt voorzitter Arie Beve
lander over de vier Thoolse
jeugdclubs. Muziek en spelavon-
den zijn het meest aan de orde,
maar er is ook wel eens een drop
ping, een quiz van Veilig Verkeer
of een lezing over alcohol en
drugs. De minimum leeftijd is
dertien jaar. ,'Zolang je je bij
Scarpenesse thuisvoelt, kun je er
komen", zegt secretaresse Laura
de Viet.
De contributie is drie gulden per
den betalen twee gulden entree in
de Komme.
Scarpenesse begon in het Holland
Huis en verhuisde naar de oudere
lagere school met de wetenschap,
dat 't gebouw binnen afzienbare
tijd gesloopt zou worden. Dat ge
beurde vorig jaar nog plotseling,
want vrijdag kreeg Scarpenesse
bericht, dat maandag met de af
braak werd begonnen. Dat was
wel een beetje onaangenaam, zegt
de voorzitter, die de inventaris
toch naar de Komme heeft kun
nen overbrengen.
Versluijs herinnerde eraan, dat
Scarpenesse eerst tegelijk met de
centrale schietbaan een clubge
bouw zou krijgen, maar er was
geen overeenstemming mogelijk.
De schietverenigingen wilden in
hun eigen kern blijven. Vervol
gens werd de bovenzaal van het
gerestaureerde, voormalige ge
meentehuis bekeken, maar daar
zou de muziek teveel geluidshin
der veroorzaken.
Scarpenesse werd al ongerust, zo
liet de wethouder weten, maar er
kwam toch een oplossing. "Het
bedrag was niet onbeperkt, zodat
't rendabel moest zijn, maar op
een alleszins aanvaardbare
plaats(beschut, wat energiebespa
rend werkt en buiten de dorps
kom, dus weinig geluidshinder
veroorzakend) is er een onderko
men gebouwd dat er zijn mag. De
inzet van de jeugdvereniging was
groot. Men moest daarbij wel een
grote teleurstelling verwerken
toen de fundering fout was aan
gelegd. maar om verzakkingen te
fundering opnieuw te doen, wat
gebeurde. Ik heb respect voor de
inzet van Scarpenesse, die ook de
kas geweld heeft aangedaan. Toch
zijn we niet precies met onze cen
ten toegekomen, maar ik ben er
van overtuigd, dat de inzet ook in
de toekomst aanwezig blijft.
Daarom kan ik de jeugdclub met
vertrouwen feliciteren met deze
bijzondere dag voor Scherpenisse,
want het eigen gebouw is er niet
zomaar gekomen", zei wethouder
Versluijs.
Dat kon voorzitter Bevelander
beamen. "Er zijn heel wat verga
deringen en ritjes naar het ge
meentehuis aan voorafgegaan,
maar nu is 't dan zover. Wethou
der Versluijs zijn we hier zeer
dankbaar voor en hopelijk volgt
spoedig de verwarming."
Scarpenesse krijgt water en elek
triciteit uit het gebouw van de
Thoolse Dagen op het Pluimpot
terrein. Sinds begin januari is er
elke vrijdagavond wat te doen in
de Komme. Op woensdagmiddag
is er wat geprobeerd voor de klei
nere jeugd, maar daar waren on
voldoende belangstellenden voor.
Namens de Thoolse Dagen felici
teerde L.N. Bax de jeugdclub met
de nieuwe accommodatie. .'Ge
zien de relatie met jullie discot
heek zijn we oude bekenden en nu
ook buren. Ik hoop dat de sa
menwerking nog beter wordt", zei
Bax, die een geschenkcheque
overhandigde.
Henk Verbeers van de federatie
chr. jeugdwerk uit Goes was direct
na plaatsing van het gebouw ge
weest en toen was het zo koud, dat
hij een week ziek was geweest.
"De oude school was gezellig,
maar hier zitje veilig, 't Is een heel
bruikbaar gebouw, waar je zeer
zuinig op moet zijn. Zorg ervoor,
dat er veel jongelui komen en dat
er net zulke goede avonden ko
men als in de oude school. Daarbij
hoop ik op een blijvende samen
werking met ons bureau", zei
Verbeers.
Namens de Oranjevereniging
bood A.J. Slager zijn gelukwensen
aan. "We hebben geen cadeaus
omdat we ook noodlijdend zijn,
maar op 5 mei mag je ons weer
helpen bij de festiviteiten", aldus
Slager.
M.C. Hage, voorzitter van de ijs-
club en bestuurslid van de mid
denstandsvereniging, wilde de sa
menwerking met Scarpenesse
graag voortzetten. "Ik hoop, dat
de jeugd zich in de Komme op een
goede manier nog jarenlang kan
manifesteren", zei Hage.
Scarpenesse verwende haar gas
ten ter gelegenheid van deze fees
telijke bijeenkomst vervolgens
met drankjes en hapjes. De Kom
me. clublokaal van de jeugdver
eniging Scarpenesse, was officieel
in gebruik genomen.
Thovo l-Heiakkers
Maandagavond hebben de Thovo-da-
mes een wedstrijd gespeeld in de LTS
tegen het damesteam van Heiakkers
uit Hoogerheide. In de eerste set ging
Met een wat lauwe vertoning
werd zaterdag te Sint Annaland
gevoetbald door het competitie-
vrije WHS 2 en SPS 1. Meer dan
oefenen werd het niet. De groen
witte reserves verzuimden in de
beginfase afstand te nemen en
voor SPS bleek een doorbraak
niet eenvoudig te zijn. Na de thee
wisten de gasten toch de score te
openen, maar even voor tijd
bracht een kopbal van Nico Hage
de zaak weer in het gemoedelijk
evenwicht.
Wethouder J. Versluijs onthulde in het clubgebouw van de jeugdvereniging Scarpenesse de naam 'de Komme', die
nog aan de buitenkant van het gebouw op het Pluimpotterrein bevestigd zat wórden.
HERKOMST. Europees grenen,
afkomstig van de grove den, is een
van de meest gebruikte handels
houtsoorten. De grove den komt
van nature voor in het grootste
deel van Europa en Midden-Azie.
Zweden, Finland en Rusland zijn
grote exporteurs van het hout. De
grove den is een boom van mid
delmatige afmetingen, 20 tot 30
m. hoog en met een diameter tot
60 cm., soms iets meer.
KENMERKEN. Europees gre
nen heeft roodachtig bruin kern
hout, dat scherp afsteekt tegen het
licht gekleurde spinthout. De
groeiringen zijn duidelijk zicht
baar. De structuur van het hout is
verschillend, naar gelang de snel
heid waarmee het is gegroeid. Van
het langzaam gegroeide, fijnner-
vige Noordrussische en Scandina
vische hout tot het veel sneller ge
groeide hout uit zuidelijker delen
van Europa. Het bevat hars en
heeft een wisselend aantal kwas
ten. Het heeft een voor naaldhout
middelmatig gewicht, maar is in
vergelijking met loofhoutsoorten
als eiken en beuken veel lichter.
EIGENSCHAPPEN. Grenen is
gemakkelijk en goed te drogen.
Het heeft, zijn gewicht in aan
merking genomen, goede sterkte
eigenschappen. Het is gemakke
lijk te bewerken. Het is niet resis
tent tegen rot, wanneer het lang
durig aan vocht wordt blootges
teld.
TOEPASSINGEN. Het hout
wordt naar gebruiksmogelijkhe
den gesorteerd. Het betere hout is
bestemd voor fijn timmerwerk en,
in beperkte mate (maar plaatselijk
erg belangrijk) voor meubels. Het
grootste deel van de grenenpro-
duktie wordt als bouwhout ge
bruikt Verder voor kratten en
kisten. Na verduurzaming kan het
voor dwarsliggers en palen wor
den gebruikt. Het is een belang
rijke houtsoort voor cellulose en
mechanische pulp en voor spaan
platen.
Hoofdzakelijk als gevolg van de
onverwacht grote opbrengst van-
de eind november 1983 gehouden
inzamelingsactie is een extra kre
diet van ongeveer 9.000,- nodig.
Daarenboven is een bedrag van
ongeveer f4.000.- benodigd voor
de afvoer en verwerking van een
partij kwikhoudende bestrijdings
middelen. die resteerde van de in
1974 en 1976 gehouden provin
ciale acties. Voorgesteld wordt
aan de provinciale staten een ex
tra krediet van in totaal 13.000.-
beschikbaar te stellen.
het spel mooi gelijk op. De beide
teams waren aan elkaar gewaagd. Bij
een setstand van 15-14 voor Thovo
nam de scheidsrechter een foutieve
beslissing. De laatste bal die de seto
verwinning voor Thovo zou brengen,
werd uitgegeven terwijl hij duidelijk in
was. Dit kostte een set voor de thuis
club. De 2e set,opnieuw er tegen aan.
De tegenpartij werd helemaal wegge
speeld en de set was voor Thovo. In de
3e set kwamen de dames uit Hooger-
heide weer sterk terug, toch wist Tho
vo deze set opnieuw te pakken. Nau
welijks was de 4e set bezig of er deed
zich een blessure voor. De wedstrijd
werd een kwartier gestaakt, toen werd
er weer verder gespeeld, maar de con
centratie bij de Thovo dames was
eruit, het ging van geen kanten meer
en deze set was voor de tegenpartij. De
5e set was beslissend en spannend tot
de laatste minuut en Thovo wist de
winst te pakken. Setstanden: 15-17,
15-1. 15-11.3-15, 16-14.
Amigos I geeft acht!
De wedstrijd Amigos heren I-de
Schalm I was typisch een ontmoeting
waarin een kampioenskandidaat een
puntje zou kunnen laten liggen. De ir
ritant spelende en pratende Bergena
ren waren met alles bezig, behalve met
volleyballen. Het gewaarschuwde
Amigos begon geconcentreerd en
speelde goed en snel 15-1 in de eerste
set. Opvallende aanvaller was Bert van
Luinen, binnenkort recruut.
De tweede set ging wat moeilijker: de
pass werd slechter, waardoor het vi
jandelijk blok wat meer zicht op de
aanvallen kreeg. Door goed verdedi
gen van Bert van Luinen - volgende
week draagt hij 's konings wapenrok -
werd ook deze set uiteindelijk moeite
loos met 15-6 gewonnen. Het was zaak
de derde set te winnen. Daarom werd
Bert van Luinen - de tweede lichting
van dit jaar gaat hij in dienst - ingezet
als teller, wat hij zeer nauwgezet deed.
Hoewel de Schalm nog op 8-6 kwam,
won Amigos met 15-8. Met deze 3-0
overwinning is de Thoolse ploeg nog
steeds in de race als kampioenskandi
daat.
Amigos heren II ten onder
Het tweede herenteam van Amigos
leed zonder Johan Melse en André
Pollie een 0-3 nederlaag tegen de
Schalm II. De Thoolse ploeg ving al
slecht de soms harde service op, terwijl
de pass en aanval ook maar moeizaam
tot stand kwamen. De zelfverzekerde
Bergenaren lieten toch wel steken val
len en af en toe leefde Amigos op. Elke
set werden er meer punten vero-
verd(6-15, 11-15. 12-15). maar de
kracht ontbrak voor een eindsprint.
Teller Kees v.d. Werf constateerde een
aanzienlijk kwaliteitsverlies ten op
zichte van vorig seizoen en het degra
datiespook komt dan ook steeds meer
in zicht. Om die reden werd op advies
van trainer Henk Nieuwenhuis door
'gelegenheidsaanvoerder Johan Vos
protest aangetekend tegen de uitslag
van de derde set. De scheidsrechter
maakte er bij de stand 12-14 zonder
waarschuwing 12-15 van toen Vos -
naar later bleek per abuis - om zijn
derde time-out vroeg. Overigens wa
ren de deskundigen in Meuvliet 't er
niet over eens of Amigos kans op suc
ces had bij dit protest.
Thovo verliest sleutelwedstrijd
Thovo moet de 0-5 nederlaag tegen
Block maar gauw vergeten. Beide
ploegen hadden tot dinsdagavond 21
februari alles gewonnen, zodat 't in
Haestinge om een sleutelwedstrijd
ging. De Thoolse heren misten twee
gerenommeerde spelers: Henk Rog
geband wegens een enkelblessure en
Henk v.d. Kaa door ziekte. Die ver
zwakking bleek tegen de goede Bergse
ploeg teveel en naarmate dat duidelijk
werd. ging Thovo steeds slechter spe
len. Het praten nam toe en het volley
ballen Xverd vergeten.
