Praktijkervaringsproject
tegen de verdrukking in
Henk Gunter Zeeuws
kampioen dammen
■iiVA
Scholieren enthousiast
over de computer
BIER
Verbeterde
inritblokken
111WW
il! iVlfllSII
ifl
TAALPRAATJE
i li $8 il! B.
Bi' 'II iiiiü il 'li
Donderdag 9 februari 1984
EENDRACHTBODE
13
Elf van de vijftien deelnemers nog in de "strijd"
Het Thoolse werkervaringsproject heeft in de drie maanden dat het nu al loopt,
veel stof doen opwaaien. Het is van start gegaan tegen het advies in van o.a. de
FNV, de regionale toetsingscommissie en de hoofdingenieur-directeur van de
Arbeidsvoorziening Zeeland. De jongeren die deelnemen aan het project beleven
echter veel plezier in het werken en beschouwen deze periode wel degelijk als
nuttig en goed. Vandaar dat zij een tussentijdse stopzetting in het geheel niet
zouden waarderen.
Strenge selectie
Meerderheidsbeginsel
j Maartensdijk, zelf deelneem -
Eensgezindheid
Morele verplichtingen
Maaimachine
gemeentewerken
Nek uitsteken
Veel geschreeuw
Uit gesprekken met allerlei betrokkenen kwamen de volgende plus- en minpunten over
het praktijkvervangingsproject Tholen naar voren:
Arjo Kousemaker
M.J. Reijngoudt
won
kleiduivenschieten
IMieuwe zoetstof op
basis van eiwitten
JUUUL
Johan Ëlenbaas
Marco d.DekKer
ittÉMMÉÉl
lim u"
iiartjjn Scnellinger
Junioren
Gem. Mavo
Werkervaringsproject
Menselijk geheel
Maandag 31 oktober 1983 is het
PET (praktijkervaringsproject)
nog vrij onverwachts begonnen.
Vijftien jongeren konden hieraan
in eerste instantie deelnemen. Alle
werklozen onder de 22 jaar en met
een RWW-uitkering werden aan
geschreven, waarvan zo'n 70%
positief reageerde. Na een verdere
selectie bleven 15 deelnemers
over. Tussentijds zijn er nog en
kelen afgevallen, maar hun plaat
sen werden vrij snel weer opge
vuld door anderen. Momenteel
doen er nog 11 mee. Eén van de
deelnemers vond een vaste baan,
een ander een partime-job die niet
viel te combineren met het PET.
Maar ook om andere redenen zijn
er jongeren mee gestopt. Zo bleek
bij een bedrijf de begeleidings
mogelijkheden toch niet voldoen
de te zijn, zodat na een gesprek
met "werkgever", jongere en A.
Jansen (coördinator) besloten
werd de PET-periode te beëindi
gen. "Dat is nu juist het fijne van
dit project", zegt Jansen. "Als er 1
sprake blijkt te zijn van proble
men, dan kan in goed overleg met
alle betrokken partijen, besloten
worden er mee te stoppen".
Jansen heeft zo'n 60 bedrijven op
het eiland aangeschreven voor het
P.E.T.; bijna alle reageerden ze
positief, maar men had er slechts
15 nodig, zodat een strenge selec
tie nodig was.
De bedrijven mochten geen van
allen uitbreidingsmogelijkheden
hebben, er mochten geen ontsla
gen gevallen zijn in 1983 en tevens
moest er voldoende tijd aanwezig
zijn om de jongere goed te bege
leiden. Bovendien moet moho-
toon en gestandaardiseerd werk
voorkomen worden. Vandaar dat
bijvoorbeeld lopende band werk
door de coördinator resoluut werd
afgewezen.
Volgens de normen moesten de
jongeren geplaatst worden in de
non-profit (niet-commercieële)
sector en bij overheidsinstellin
gen. De eerste bleken op Tholen
niet voldoende aanzweig te zijn.
De paar instellingen die we wel
hebben, werken veelal al met
vrijwilligers omdat ze geen geld
hebben om iemand in dienst te
nemen. Ook voor het deelnemen
aan het PET hadden zij geen geld
beschikbaar. De kosten voor de
bedrijven bestaan uit 100,— per
maand plus een klein bedrag voor
een W.A.-verzekering: totaal voor
een half jaar nog geen 650,— Is
dat de oorzaak van de grote be
langstelling die de bedrijven heb
ben om mee te doen? Volgens de
gemeente Tholen niet, de FNV
vindt van wel.
Wilde het project volgens alle re
gels verlopen, dan had zij niet van
start mogen gaan, voordat de re-
De producent/leverancier van in
ritblokken voor de gemeente
Tholen past het model aan, zodat
de problemen volgens b en w op
afdoende wijze opgelost kunnen
worden.
Verlaagde trottoirbanden worden
door de burger in het algemeen als
een praktischer oplossing ervaren
dan inritblokken, die door b en w
uit esthetisch oogpunt sinds 1971
gebruikt worden. Zeven jaar gele
den werd een aanzet gemaakt met
vervanging van de verlaagde trot
toirbanden binnen de bebouwde
kom door inritblokken. De meest
gehoorde klachten zijn: te stijl,
trottoir is smaller en daardoor
lastig voor bijvoorbeeld bejaar
den, auto's raken met de onder
kant het trottoir, hobbelig om er
over heen te rijden. Het laatste
driekwart jaar zijn de negatieve
geluiden enigszins verhevigd,
omdat een ander soort inritblok
wordt toegepast. Dit als gevolg
van een wijziging in het fabrica
geproces bij de leverancier. Qua
berijdbaarheid zijn ze iets te stijl
en tussen de straat en de inrit
blokken is er - zelfs als beide goed
zijn aangelegd - toch nog te veel
niveauverschil.
B en w benadrukken, dat verlaag
de trottoirbanden alleen toeges
taan zullen worden wanneer het
uit technisch oogpunt te moeilijk
is inritblokken te gebruiken.
Bovendien in situaties waarbij in
het bijzonder de belangen van
rolstoelgebruikers zijn betrokken.
De commissie Openbare Werken
stemde hiermee in.
Aan het door raadslid M. van
Damme gesignaleerde bezwaar
van de steile, opstaande rand aan
weerszijden .van de inritblok, kon
volgens wethouder L.J. Koopman
niet tegemoet gekomen 'worden.
Oude inritblokken worden hoog
stens bij herbestratingen vervan
gen. zo liet hij raadslid I.C. Moer
land weten.
gionale toetsingscommissie een
unaniem positief advies had uit
gebracht. Maar er is helemaal niet
getoetst door de commissie. Zij
achtte zich niet bevoegd voor deze
taak. Anderzijds leek het hen be
ter de landelijke criteria ten aan
zien van werken met behoud van
uitkering in zo'n project af te
wachten. Bij presentatie van het
PET in oktober aan de rijkscon
sulent van staatssecretaris De
Graaf, leek de Thoolse vorm aan
alle eisen te voldoen, met uitzon
dering van het feit dat men het
project toepaste in de vrije markt
sector in plaats van in de niet-
commerciële sfeer. Een toetsing
door de regionale commissie
moest het antwoord brengen,
maar deze wilde niet toetsen. Het
gemeentebestuur is op Tholen
met het project van start gegaan.
Als antwoord hierop heeft de
i Diana Kaashoek (18) uit St.
i ster aan het praktijkervarings-
i project van de gemeente Tho-
J len, schreef bijgaande tussen-
i stand na gesprekken met ver-
tegenwoordigers van gemeente,
i vakbond, praktijkervaringsne-
i mers en -gevers. De zes maan-
J den durende proef met het
i praktijkervaringsproject is nu
halverwege.
FNV een brief naar de staatsse
cretaris geschreven, waarin zij alle
bezwaren naar voren bracht. De
Graaf heeft hierop besloten dat
het PET stop gezet moest worden.
Daarvan heeft hij wel de FNV,
maar niet de gemeente Tholen op
de hoogte gebracht. Jansen kreeg
wel bericht van de rijksconsulent
dat het project opnieuw aan de
toetsingscommissie voorgelegd
moest worden. Een tweede keu
ring vond daarom op 13 januari
plaats, maar weer werd het
broodnodige unanieme positieve
advies niet verkregen. "Ik vind het
jammer dat hier het meerder
heidsprincipe niet wordt toege
past. Dan hadden we misschien
wel een meerderheid kunnen vin
den die ja wilde zeggen tegen het
PET. Nu kan 1 persoon via het
vetorecht alles stopzetten, terwijl
dan voor de buitenstaanders naar
voren komt alsof iedereen tegen
is", aldus Jansen.
Het is opmerkelijk dat er, zowel
bij de FNV als bij werkgevers,
geen eensgezindheid bestaat ten
aanzien van het werkervarings
project. In vele andere plaatsen
keurde de FNV dergelijke projec
ten namelijk wél goed, hier op
Tholen niet. Ook bij de werkge
vers zijn de meningen verdeeld: in
de toetsingscommissie bracht de
werkgeversvertegenwoordiger
een negatieve stem uit, terwijl de
werkgevers op Tholen nog geen
enkel bezwaar hebben getoond.
Deze situatie schept vanzelfspre
kend veel onzekerheden.
Als het nodig zou zijn, zal de ge
meente Tholen de uitkeringen
voor de deelnemende jongeren
waarschijnlijk zelf gaan betalen.
Het gaat hier om een bedrag van
27.000,— dat voor rekening zou
komen voor de gemeente. Toch
liet wethouder P. van Schetsen
zich voorzichtig uit over deze
kwestie. De meerderheid in de
raad zou bereid zijn door te gaan
en dat bedrag dan te betalen. Ik
geloof ook dat we daar enigszins
moreel toe verplicht zijn: we heb
ben bij de jongeren bepaalde ver
wachtingen gekweekt, die we nu
ook na moeten komen. Bovendien
De gemeente Tholen schaft een
driedelige maaimachine Rhanso-
mes 213 aan ter vervanging van de
vijfjaar oude Agria 9300 Pilot. Bij
drie bedrijven is offerte gevraagd
na het positieve advies van de
raadscommissie openbare wer
ken.
De oude machine wordt als reser
ve aangehouden om in het maai-
seizoen niet in de problemen te
komen als een der machines stuk
is. Bovendien hebben loonwer
kers zo'n apparaat niet. Raadslid
M. van Damme had de oude ma
chine anders liever ingeruild. Hij
pleitte voor het bijhouden van de
onderhoudskosten, inclusief de
uurlonen van het eigen personeel.
Raadslid W.C. van Kempen acht
te de keuze goed omdat de ge
meente al een vijfdelige Rhanso-
mes tjeeft. Dat biedt voordelen bij
het onderhoud wegens routine bij
het personeel. Bovendien zijn de
onderdelen uitwisselbaar.
maar, wij doen niets voor je". Dan
laat je ze alleen staan met hun
problemen en ben je helemaal
verkeerd bezig", betoogde Van
Schetsen.
"Persoonlijk vind ik datje als ge
meente je nek moet durven uit
steken om iets te doen voor al die
werklozen in je gemeente. Er
staan zo'n 80 vakgeschoolde jon
geren ingeschreven op het ar
beidsbureau, van wie velen iets in
de vrijwilligersbracnhe zouden
willen doen. Laat ze dan bijvoor
beeld de N.H. Kerk in Oud-Vos-
semeer restaureren, of na een
storm takken opruimen in de tui
nen van ouderen. Natuurlijk ben
ik me er ook van bewust dat je
strenge regels toe moet passen,
opdat er geen arbeidsplaatsen
verloren gaan als gevolg van vrij
willigerswerk. Maar het staat in
ieder geval als een paal boven
water, dat er iets voor de jongeren
gedaan moet worden", meent de
wethouder. Hoe reageren dè jon-
zijn er op Tholen nu 399 werklo
zen onder de 22 jaar. Die kun je
toch niet in de kou laten staan? Je
mag niet zeggen: "hier heb je een
uitkering en bekijk het verder
geren die deelnemen aan het pro
ject hierop? Zij nemen immers
dagelijks deel aan het PET en we
ten precies hoe alles hierbij in zijn
werk gaat.
In Tholen, bij Van De Harst
koeltechniek en interieurbouw,
werkt de 24-jarige Maayke Pol
derman uit Oud-Vossemeer.
Vanaf 31 oktober neemt zij deel
aan het projekt, hoe denkt zij ero
ver na 3 maanden? "Nu al durf ik
te zeggen dat ik hier echt veel
nuttige ervaringen heb opgedaan.
Ik heb geleerd met de telefoon om
te gaan, hoe de administratie
werkt en ik doe iets aan inkoop en
correspondentie. Ik haal nu een
heleboel dingen weer op, die ik
ooit wel eens geleerd heb, maar
die ver weggezakt waren". Maay
ke Polderman heeft na haar HA-
VO-opleiding de pedagogische
academie gedaan, maar ze kon als
onderwijzeres niet aan de slag ko
men. Ze ging naar Duitsland als
au pair, maar dat beviel haar zo
slecht dat ze teruggekomen is.
Toen hoorde ik van het PET en
dacht, dat is echt iets voor mij".
Haar "werkgever", A. v.d. Harst,
heeft een uitgesproken mening
over het project. "Als de gemeente
zich niet uit het veld laat slaan
door de vele kritieken, zou ik dat
van harte toejuichen. Dit project
biedt namelijk mijns inziens een
reële en daadwerkelijke oplossing
voor het probleem van de jeugd
werkloosheid. Het frustrerende in
deze is, dat er veel geschreeuwd
wordt om dit probleem op te los
sen, met name door de bonden.
r-
l
I
l
l
I
I
l
l
L.
VOOR
a. Bij uitvoering van het project op grotere schaal is er
meer begeleiding nodig, meer mensen en natuurlijk strenge
normen
b. Het huidige welzijn is ontstaan door persoonlijke inzet: voor
meer kansen moetje meer doen. Je bent er niet toe verplicht,
het is uit vrije wil.
c. Er is voor de deelnemers een W.A.-verzekering afgesloten,
een meer uitgebreide verzekering kan niet, omdat de jong-
sten een RWW-uitkering hebben en daardoor gebonden zijn
aan een maximum aan eigen geld.
d. Momenteel volgen 5 k 7 jongeren een cursus die door de
betrokken "werkgever" betaald wordt. Daarnaast is er wel
degelijk sprake van een goede begeleiding, maar inderdaad
zijn niet alle begeleiders bevoegd.
e. Omdat er geen sprake is van een plaatsingsmogelijkheid na
afloop van het project, kan er ook niet over een proeftijd
gesproken worden.
f. Er wordt door de deelnemers best wel eens produktie gele
verd, maar van toekijken alleen leert men een vak niet echt.
Als je brood wilt leren bakken, dan moetje dat toch eens zelf
deeg kneden. Het lijkt onwaarschijnlijk dat die bakker dan
goedkoper of meer brood kan verkopen omdat er een PET-
jongere bij hem werkt.
g. Bij geen van de deelnemende bedrijven bestaat er een kans
op uitbreidingsmogelijkheden, zodat er geen uitstoot van
eventuele arbeidsplaatsen plaatsvindt.
h. Er is geen sprake van dat arbeid gedumpt wordt, zodat ook
loon en arbeidsvoorwaarden niet verslechteren.
TEGEN
1.
Bij uitvoering van het PET op grote schaal is een goede
controle onmogelijk.
Er ontstaat een soort maatschappelijke dienstplicht
Er is te weinig geregeld ten aanzien van een ongevallenver
zekering
Er ontbreken onder meer een leerovereenkomst, een stage
plan, erkende opleidingsfunctionarissen, deskundige bege
leiding van buitenaf.
De wettelijke proeftijd van 2 maanden wordt overschreden
met 4 maanden
Er is sprake van onacceptabele concurrentievervalsing
7. fr ontstaat een mogelijke uitstoot van vaste arbeidskrachten
8. Arbeid als produkt kan gedumpt worden zodat een daling
van de lonen en een verslechtering van de arbeidsvoorwaar
den het gevolg kunnen zijn.
5.
6.
maar dat alleen de plaatselijke
overheid met een concreet plan
komt".
Hij kan zich de tijd nog goed
heugen dan hijzelf een baantje
'zocht. "Ik weet wat het betekent
om ergens afgewezen te worden
en dan ook nog eens wegens een
gebrek aan ervaring". Volgens
Van de Harst schept het PET vaste
arbeidsplaatsen: in de beginpe-
rio cfc kost het een werkgever erg
veel tijd om een jongere iets te le
ren, maar als deze daarvan iets
opgestoken heeft, werkt het werk-
verruimend, een latente arbeids-
behoefte komt naar voren. Maay
ke Polderman is het werken in
deze bracnhe zo leuk gaan vinden,
dat zij inmiddels voor haar mid
denstandsdiploma bezig is. Vanaf
31 oktober is bij Klimaatservice
Zuid BV aan het Slachtveld in
Tholen de 20-jarige Frans Pot
werkzaam. Hij is na zijn Havo
opleiding in dienst gegaan. Nu
volgt hij de cursus "Praktijkdiplo
ma boekhouden" die door
Klim.serv. betaald wordt. Volgens
de directeur is het PET een posi
tief project maar toch ziet hij een
nadeel: "wat gebeurt er als die 6
maanden voorbij zijn". Eigenlijk
zou er nog een stukje nabegelei-
ding moeten zijn". "Ik geef Frans
de kans om nuttige ervaring in de
administratie op te doen en heb
zijn motivatie in een bepaalde lift
naar boven zien gaan.
Oorspronkelijk was het plan om te
gaan automatiseren bij Klimaat
service, maar om Frans optimaal
te kunnen begeleiden wachten ze
daarmee tot hij weg is. Toch vindt
de directeur dat er geen sprake is
van concurrentievervalsing: ook
zonder Frans zou de zaak goed
draaien. Hij is wel van mening,
dat er arbeidsbehoeften worden
gecreëerd. Maar het gat dat valt
als Frans weer weg is, wordt dan
door computers opgevuld.
"Je kunt hem wel met een sta-
geaire vergelijken: het kost veel
begeleiding, maar als je die goed
geeft, heeft de deelnemer aan het
PET veelnutervaneniserookgeen
sprake van dumping van arbeid",
aldus directeur E. Streng.
De zaterdag met wind en regen
omrande kleiduivenschietwed-
strijd bij boerderij Kooijman le
verde als winnaar op in de A klas
M.J. Reijngoudt te Sint Philips-
land. Een Lions-initiatief, dat
werd overgenomen door de Ja
gersvereniging die voor de orga
nisatie zorgde, gaf ondanks wat
moeilijke weersomstandigheden
toch een leuk resultaat voor het
gestelde doel: bijdrage aan een
vissteiger voor gehandicapten bij
Stavenisse. Bij stukjes en beetjes
kan dit althans op den duur tot
een gewenste financiële basis lei
den, die het mogelijk kan maken
ook andere subsidiebronnen aan
te boren. Zo'n weg is lang, maar
heeft toch ook weer een eind. Er
waren een 4 tal klassen voor deze
wedstrijden geformeerd, waarbij
deskundige en leek aan zijn of
haar trekken kon komen. Kam
pioen werd de al genoemde
Reijngoudt. In A werd 2e H.
Schook te 's Gravendeel, 3 C.
Verwijs Sint Philipsland, 4. F. van
Nimwegen - Sommelsdijk, 5. C.
v.d. Bol te De Heen.
B Klasse: 1. M. van Gils uit Berg
en op Zoom, 2. M.M. Punt -
Oud-Vossemeer, 3. C. van Dam -
Steenbergen, 4. M.J. Alenburg -
Lisse, 5. Verbiest - Voorne Putten.
Vrije baan: 1. W. Geluk - Scher-
penisse, 2. R. Mulder - Steenber
gen, 3. C. Verwijs - Sint Philips
land, 4. M.M. Punt - Oud-Vosse-
meer, 5. M. Oosthoek - Abben-
broek,
Lions-groep: 1. R.H. Padt -
Poortvliet, J. Muller - Scherpenis-
se, 3. W. Brevet jr. - Sint Maar
tensdijk. Dames: 1. A. Muller -
Scherpenisse, 2. L. Padt - Poort
vliet, 3. L. Hommel - Oud-Vosse-
Het Zwitserse bedrijf Hermes AG
is er als eerste in geslaagd om een
zoetmiddel op de Nederlandse
markt te brengen, dat is gebaseerd
op eiwitbestanddelen, zoals die
ook voorkomen in alledaagse
voedingsmiddelen. Deze revolu
tionair nieuwe zoetstof heet as-
partaam en valt, in het lichaam
opgenomen, onmiddellijk uiteen.
Daarna wordt de stof. behandeld
en afgebroken, alsof ze inderdaad
uit gewoon voedsel komt. Aspar-
taam is samengesteld uit de ami
nozuren (eiwitten) aspartine en
fenylalanine: deze komen ook
voor in groenten, fruit en vlees.
Aspartaam heeft als bijzonder
heid een aangename, natuurlijke
zoete smaak, die niet van gewone
suiker is te onderscheiden.
Op deze vinding berust een
wereldpatent, maar omdat aspar
taam pas sinds kort technologisch
kon worden verwerkt tot zoetjes,
loopt dat octrooi over enkele jaren
alweer af. De verwachting luidt,
dat rond 1987 alle andere grote
zoetstof-fabrikanten eveneens op
aspartaam overschakelen als al
ternatief voor de bestaande calo-
rievrije zoetmiddelen. Internatio
naal uitgevoerde proeven maken
aspartaam de meest onderzochte
zoetstof ter wereld. Hermes AG
brengt de zoetstof onder zijn eigen
merknaam Hermesetas op de
markt. Het is de grootste zoetstof-
fenproducent ter wereld. Gewone
suiker wort totnogtoe door tachtig
procent van alle consumenten van
koffie en thee gebruikt. De groep
van tien procent, die calorievrije
zoetmiddelen gebruikt als alter
natief, neemt de doorgaans bittere
nasmaak van die produkten op de
koop toe.
|^i
mi,üüfi liiüf 'i::
i i
Over 3 zaterdagen gespreid werd
het Zeeuws kampioenschap dam
men voor aspiranten gehouden.
Zaterdag waren 6 aspiranten van
de damclub De Eendracht naar 's-
Gravenpolder getogen, Henk
Gunter, Ronnie Gunter, Jan
Moerland, Peter van Dijke, Johan
Elenbaas en Marcel Verspuy. In
voorronden was al beslist, dat de 3
eerst genoemden in de fïnalegroep
waren ingedeeld en de 3 anderen in
de reserve groep. De finale groep
bestond uit 6 aspiranten.
Voor Jan Moerland zat het niet
mee. In dc eerste ronde moest hij
eerst tegen beide Gunters, even
eens uit Sint Annaland. Bek
waam, maar beslist niet zonder
moeite wist hij beiden een remise
af te dingen. Echter, daarna kwam
nog een zware partij tegen Gerard
Krijger uit Aagtekerke. Jan zag
daarbij een winstvariant over het
hoofd en kwam daarna slechter te
staan. Nadat hij nogmaals een
positioneel foutje had begaan,
wist zijn tegenstander de zaak af
te ronden met een mooie slagzet,
waarna Jan uitgeschakeld was
voor het kampioenschap. Doordat
de Gunters onderling remise
speelden zag het er aan het einde
van de dag minder goed uit voor
de Tholenaren. Krijger stond toen
met 6 punten aan de leiding ge
volgd door beide Gunters met 4
punten. Krijger moest nog wel
tegen beide Gunters, maar hij be
hoefte slechts 2 remises te beha
len. Gelet op zijn spel moest dat
als zeer waarschijnlijk worden
beschouwd. Dat bleek dan ook,
nadat in de voorlaatste ronde
Ronnie in een wat betere stand
remise accepteerde, zodat Henk
slechts de beslissing naar zich toe
kon trekken door te winnen. Tot
in het eindspel bleven Krijger en
Henk gelijk opgaan. De partij
verliep beslist niet eenvoudig.
Beiden probeerden door allerleii
dreigingen meer greep op het spel
te krijgen. Echter nadat Gerard
Krijger in het eindspel positioneel
in de fout ging wist Henk hem
klem te zetten en leverde dat hem
een schijfje winst op. Dat was
daarna voldoende om zijn tegen
stander geheel in te sluiten en de
winst binnen te halen. Daardoor
werd hij tevens verdiend kam
pioen van Zeeland in de aspiran
ten klasse.
De eindstand in de aspiranten
klasse was:
1Henk Gunter 5 3 2 0 8 punten
2. Ronnie Gunter 5 2 3 0 7 punten
(25 SB)
3. Gerard Krijger 5 3 117 punten
(23 SB)
4. Jan Moerland 5 2 2 1 6 punten
e.v.
In de 2e groep waren 8 spelers in
gedeeld. Peter van Dijke en Mar
cel Verspuy moeten in deze groep
nog 1 partij spelen. Marcel heeft
daarbij wel de beste papieren,
omdat hij bij winst op 12 punten
kan komen. Hij staat momenteel
nog gelijk met Arjo Köusemaker
en Rob Wetheim die beiden 10
punten hebben, doch die reeds
uitgespeeld zijn. Opmerkelijk was
daarbij de rol van Johan Elen
baas. In de laatste ronde wist hij
Arjo Kousemaker te verslaan. In
het eindspel stond hij in een 4 om
2 stelling waarbij beiden dam
hadden. In bijgaand diagram treft
u die stand aan. Hij wist dit op
zeer mooie wijze tot winst af te
ronden. Omdat er nog enkele
partijen gespeel moeten worden,
is er geen eindstand opgenomen.
Deze laatste partijen worden a.s.
zaterdag te Thólen gespeeld.
Gelijktijdig met de aspiranten
werden ook de junioren- en pu-
pillenkampioenschappen gehou
den. Bij de junioren waren 6
deelnemers ingedeeld, waarvan er
4 uit Tholen kwamen: André
Kousemaker, Ben Kegge, Peter
Luten en Leen Beth. Bij de junio
ren moet nog een volledige ronde
gespeeld worden. André Kouse
maker staat aan de leiding met 8
punten uit 4 wedstrijden. Hij
wordt gevolgd door Sjakko San-
dee uit Goes, die 6 punten heeft.
In de laatste ronde, die a.s. zater
dagmiddag in de Meulvliet te
Tholen wordt gespeeld, moet
André nog tegen Sjakko uitko
men. Bij remise of winst is André
Zeeuws Kampioen, zodat het nog
spannend wordt. Want, indien
André verliest, zal hij moeten
kampen voor de titel met Sandee.
Bij de pupillen waren er aanvan
kelijk een 18-tal gegadigden,
waaronder zich 2 zeer jeugdige
Tholenaren bevonden. Dit waren
de 9 en 8 jarige Marnix Kouse
maker en Martijn Schellinger. In
de voorronden werd een afval-
ronde ingelast, waarbij 8 spelert
jes afvielen. Daardoor bleef er een
groep van 10 spelers over. Na een
spannende strijd kwam Marnix
net iets te kort en eindigde met 11
punten op een gedeelde 2e plaats,
achter Peter Lodiers uit 's-
Gravenpolder die eerste werd.
Martijn deed het als jongste deel
nemer eveneens niet slecht. Met 6
punten'werd hij 6e. Gelet op de
jeugdige leeftijd van deze 2 jon
gens mogen we in de toekomst
meer van deze twee verwachten.
Onderlinge jeugdcom petitie
M. Verbiest - R. Jansen 2-0. P. v.
Dijke - J. v.d. Klein 2-0. R. P.
Roggeband - J. Elenbaas 1-1. H.
Zuiddam - M. Kousemaker 0-2.
M. Schellinger - N. Timmer 2-0.
F. Kousemaker - R. Melse 0-2. J.
Menheere - B. Hogedeure 2-0.
Bij de rijksscholengemeenschap in Bergen op Zoom zijn onlangs 8
computers geïnstalleerd. Volgend schooljaar zullen alle tweede en derde
klassers hierin onderricht krijgen. Ook bovenbouwleerlingen tonen een
grote belangstelling, zodat het lokaal waarin de computers geplaatst zijn,
nu hele dagen geopend is en er zelfs al met een intekenlijst gewerkt moet
worden.
Ook de gemeentelijke Mavo in Tholen heeft initiatieven ondernomen
'om met computers te werken. Al sinds twee jaar geven zij computerin-
formatica en de 3 computers waarop de leerlingen hun kennis in praktijk
kunnen brengen zijn besteld.
een kwestie van kennis overdra
gen, maar ook van vorming en
opvoeding van de leerlingen. Dat
kunnen dergelijke apparaten
nooit overnemen".
"Gezien het feit dat de school
momenteel zo'n 80 leraren en
1630 leerlingen telt, is een com
puter wel handig om bijvoorbeeld
een rooster in elkaar te zetten,
maar ook om voorraadadminis
tratie bij te houden en het boe
kenfonds zo efficiënt mogelijk te
laten verlopen. Ook bij vervol
gopleidingen is computerkennis
erg nuttig omdat bij vele studies
met computers gewerkt wordt. Er
bestaan zelfs plannen om in de
toekomst computer informatica
als keuze-vak in het vakkenbes-
tand op te nemen, maar daarvan
staat nog niets vast".
Op de gemeentelijke M*vo in
Tholen komen binnenkort ook 3
computers, deze zijn al in decem
ber besteld, maar de komst laat
nog enigzins op zich wachten. De
Mavo moet deze computers, in
tegenstelling tot de 'Rijks' zelf be
talen, ze maakt geen deel uit van
het honderdscholenproject.
Al sinds twee jaar geeft men op de
gemeentelijke Mavo ook les in
computerinformatica, maar de
vergaarde kennis kon door de
leerlingen niet in praktijk worden
gebracht omdat de apparatuur
nog ontbrak. Zo nu en dan nam de
directeur zijn eigen computer
mee. Een enthousiaste leerling
heeft zelfs een computer gekocht
uit eigen middelen.
Eerste klassers hebben 1 uur
verplicht computerinformatieles
per week, tweede klassers kunnen
dit facultatief doen: en de be
langstelling bij hen is ook zo groot
dat zo'n 90 procent dit doet.
De 'rijks' is een van de honderd
scholen die vanuit het honderd-
scholen project computers ter be
schikking hebben gekregen. Ge
durende een periode van 2 jaar
mag zij gebruik maken van 8
computers, waarbij als eis wordt
gesteld dat alle tweede en derde
klassers les krijgen in het omgaan
met deze apparatuur. Daarbij
wordt niet als prioriteit gesteld dat
de leerlingen kunnen program
meren, maar veeleer dat ze leren
wat de computer allemaal kan en
waar ze deze zoal voor kunnen
gebruiken. Het project voor de
leerlingen bestaat uit 12 lessen
waarin de zogenaamde lesbrieven
moeten worden doorgenomen.
Onderbouwleerlingen krijgen
hiervoor geen cijfer of rapport.
Bovenbouwleerlingen die in hun
vrije uren kunnen oefenen kun
nen na het doornemen van alle
lesbrieven een klein examen af
leggen. Daarna mogen ze vrij ge
bruik maken van de computer en
doen wat ze zelf belangrijk achten
om te kunnen.
Momenteel werken 4 jeugdige
werklozen op de Rijksscholenge
meenschap. Zij werken voor halve
dagen, zodat zij in plaats van een
vergoeding van 100,— per
maand, naast hun uitkering
50,— ontvangen. Twee van deze
vrijwilligers werken in het com
puterlokaal, zij hebben het moge
lijk gemaakt dat ook bovenbouw
leerlingen nu met de computers
kunnen werken. De voorkeur
voor deze vrijwillige begeleiders
ging uit naar H.T.S.ers of jonge
ren met een gelijkwaardige oplei
ding.
De twee andere werklozen werken
in de overblijfruimte (-lokaal)
waar zij een beetje orde op zaken
stellen, vooral tijdens de 'grote
pauze'. Een van hen is de uit St.
Maartensdijk afkomstige Anja
Stoutjesdijk. Bij de keuze van de
vrijwilligers heeft rector van de
school, A. Petermeijer, zijn voor
keur uitgesproken voor oud-leer
lingen. 'Zij kennen de schoolor
ganisatie en zijn het best aan
spreekbaar voor de leerlingen.
Bovendien willen we iemand die
bij ons op school gezeten heeft
graag een grotere startkans geven,
wat ik het beste kan omschrijven
als nog wat verder begeleiden.",
aldus Petermeijer. Hij had al eer
der met twee vrijwilligers gewerkt,
maar deze hadden binnen 4 we
ken een vaste baan. Hierna is be
sloten meer mensen deze kans te
geven door 4 jongeren voor halve
dagen in dienst te nemen.
Ook leraren op de R.S.G. kunnen
lesnemen in het hanteren van de
computer. Velen van hen volgen
reeds een cursus die 3 avonden per
week duurt. Bij hen was de be
langstelling tevens erg groot, zo
dat men met een derde cursus van
start is gegaan.
Volgens Petermeijer is de moge
lijkheid dat computers in de toe
komst de leraren gaan vervangen
vrijwel nihil te noemen: "Com
puters zijn en blijven slechts
hulpmiddelen en kunnen mijn in
ziens nooit de plaats van de man
of vrouw voor de klas overnemen.
Les geven is namelijk niet alleen
Reeds bij de Batavieren die met
hun boten de Rijn afzakten en bij
Lobith in ons land kwamen, was
bier, het edele gerstenat, bijzon
der geliefd. De laatste jaren is bier
evenals vroeger tot een ware
volksdrank verheven, vandaar dit
Taaipraatje over bier.
De geestrijke drank bier wordt
gebrouwen uit mout, gekiemd en
gedroogd graan (meestal van
gerst). De oude uitdrukking "bij
bier zijn" duidde dronkenschap
aan. "Te bier gaan" betékende
letterlijk: naaf de herberg gaan.
Figuurlijk: zich te goed doen.
Omdat bier bij bepaalde bijeen
komsten wordt geschonken heeft
"te bier gaan" langzamerhand een
andere betekenis gekregen, zoals
naar een begrafenis gaan in Gel
derland en Overijssel naar een
boerenbruiloft gaan.
"Boven zijn bier zijn" wil zeggen
teveel gedronken hebben. Verge
lijk. Vergelijk: boven zijn thee
water zijn, een zegswijze die het
oudere "boven zijn bier zijn" ge
heel heeft verdrongen. Een grap
pig spreekwoord ontdekten we bij
de spreekwoordenkenner Tuin
man. "Een huis vol dochtersis een
kelder vol zuur bier". Of dat zo is
laten we maar in het midden.
want veel ouders zijn wat gek met
hun mooie dochters. Ook een
"vaatje zuur bier", gezegd van een
meisje, dat te oud is geworden om
nog te verwachten dat ze een aan
zoek krijgt. Vaak wordt het bier
genoemd naar een plaats of het
land van herkomst. Zo ken men
Mechels, Luiks, Dortmunder, Pil-
sener, Miinchener, Engels en
Beiers Bier.
Veel bijvoeglijke naamwoorden
geven een nadere aanduiding aan.
Zo spreek men van zwaar, dik,
dun, schraal en verschaald bier.
Vandaar het oude spreekwoord
"Dat is geen klein bier" voor: dat
is wat moois in zijn soort. Een ou
de wijsheid luidde: Bier en barm
hartigheid komen bij elkaar.
Spottend gezegd van mensen die
in een dronken bui medelijden
hebben met alle arme mensen. In
die toestand zouden ze wel alle
maal tegelijk willen helpen. "Hij
verbetert zich als scherpbier op de
tap". De betekenis daarvan is: het
is een deugniet en het wordt elke
dag erger met hem. Scherpbier of
scharrelbier was al niet al te best
en werd als het uit de tap kwam
nog zuurder. In Friesland kent
men de zegswijze: Eigen bier
smaakt het best. Er gaat niets
boven hetgeen men zelf heeft ge
maakt. En in Groningen: 't is net
of hij heet bier op heeft. Dat werd
schertsend gezegd van iemand,
die van nature een erg rood, op
gezet hoofd had.
Bekend is het spreekwoord
"vechten tegen de bierkaai". Het
onmogelijke is niet te bereiken,
zeker niet als er sprake is van
overmacht. Volgens de overleve
ring waren de mannen, die op de
■T
I
bierkaai de zware vaten in en uit j
de schepen laadden en losten, i
echte vechtersbazen, waar men
niet tegenop kon. Een woord dat i
thans niet meer wordt gebruikt i
was bierbeschooier. Dat was ie- J
mand die bier, afkomstig uit an- i
dere plaatsen en landen, opsloeg
en leverde aan de herbergiers. In-
zonderheid in Amsterdam. Daar j
werd in 1621 zelfs het bierbe- j
schooiersgilde opgericht.
Een bijzondere benaming is Jo- j
penbier. Deze naam heeft niets te
maken met de voornamen van de i
bekende Nederlanders Joop den J
Uyl en Joop Zoetemelk. Gezien i
een oudjaar-televisieuitzending J
en anti-alcoholisme in de sport
geen van beiden een fervente i
bierdrinker. Jopenbier is de naam
van een biersoort, afkomstig uit i
Danzig, tegenwoordig Gdansk. In j
Vlaanderen noemt men het jeu-
penbier. De naam wordt wel in i
verband gebracht met de joop, de
haagappel van de haag- of mei- i
doorn. Anderen beweren dat de J
naam is afgeleid van een straat in
Danzig, de Jopengasse, maar om- i
gekeerd kan de straat zijn naam
wel te danken hebben aan het i
bier. Het is een dikke, bruinachti- j
ge biersoort, in vroeger dagen
zelfs gebruikt als medicijn tegen i
kneuzingen.
Tenslotte het pannenbier. In de
bouwwereld kende men vroeger J
en in enkele plaatsen ook nu nog j
de gewoonte, zodra de bouw van i
het huis zover gevorderd was, dat j
de pannen op dak gelegd konden
worden, aan de bouwers bier te i
schenken. Dit gratis pannenbier j
ging er dikwijls maar al te gretig i
in.
