Meer ruimte voor
De Betho in Tholen
Poolse autoriteiten dwarsboomden
kerstvakantie in St. Maartensdijk
Kleding voor
Woord en
Daad
BOUMAN POTTER
Stoppen
slaan door
Bij verhuizing
Uien 56 cent
tl
-f id
Donderdag 5 januari 1984
40e jaargang no.8
a.u.b. tijdig een adreswij
ziging sturen aan Een
drachtbode, Postbus 5,
St. Annaland of aan uw
bezorger.
Luciferhoutjes plakken en knijpers
maken is al 20 jaar voorbij
De sociale werkplaats de Betho in Tholen wordt weer
uitgebreid. De houtafdeling is nu aan de beurt. Bes
tuur en medewerkers van het produktie-, toeleve-
rings- en hoveniersbedrijf aan de Wattstraat zijn trots
op hun 'bedrijf. De uitbreidingsplannen, waarmee
een investering is gemoeid van 150.000 gulden, zijn
het gevolg van een verschuiving van de aard van het
orderpakket. In de begintijd van De Betho werden er
voornamelijk eenvoudige werkzaamheden verricht.
De produktie van de zogenaamde bazarartikelen
zoals kapstokken en w.c. rolhouders nam een grote
plaats in. Het eenvoudige handwerk bestaat er nog
steeds. Afhankelijk van de capaciteiten van de ge
handicapten. Anno 1984 worden er produkten afge
leverd, waarbij het vakmanschap van de Betho-me-
dewerker om de hoek komt kijken. Want een bankstel
zetje niet zomaar in elkaar!
10 Vaklui nodig
De kerstvakantie van de 17-jarige Ania Sajnaj uit
Sulechow in Polen is minder leuk dan ze zich had
voorgesteld. Cor en Tannie ten Bloemendal uit Sint
Maartensdijk hadden vanaf het najaar van '83 alles in
het werk gesteld om het Poolse meisje naar Tholen te
halen, maar de trage werkwijze van de Poolse ambte
narij stak een stokj voor Ania's kerstvakantie in de
Smerdiekse Bloemenlaan. Ze had de benodigde pa
pieren nog niet gekregen. Het echtpaar Ten Bloe
mendal laat het er echter niet bij zitten. In februari
worden de eerste voorbereidingen getroffen om Ania
in de zomervakantie naar Sint Maartensdijk te laten
komen.
Varkenshokken
Vanavond
W.I.K. en
S.P.I.D.O. op
t.v.
Binnen en buiten
Zelfs politie kon
oliebollen eten
Flipland groeide
met twee inwoners
ADRIC. BROEKHUIS Efi ZN
Een begrip
voor
kwaliteit en
service!
Molenstraat tel. 01662-2445 Poortvliet
L(<; I
Eendrachtbode Postbus 5
4697 ZG Sint-Annaland
Telefoon 01 665-2752. Telex 54520.
Het enige nieuwsblad voor de streek Tholen
en Sint-Philipsland, waarin opgenomen de
Thoolse Courant en het Advertentieblad.
Verschijnt donderdag.
Postrekening 1 2 44 07
Bankrekening 30 30 05 556
Abonnement 1 8,— per halfjaar.
Per jaar 34,50 per post 42,70 per jaar.
Losse nummers 1
Opgave advertenties voor dinsdag 1 6 00 u.
Advertentieprijs 0,33 plus btw per mm.
Spierinkjes t/m 20 woorden 7,50 contant
Inclusief btw op rekening 9,—
Dat er met name tijdens begro
tingsbehandeling een wat strakker
politieke lijn wordt getrokken dan
bij het bespreken van een gewone
raadsagenda is niet zo verwon
derlijk. De raadsleden zijn er eer
stens van op de hoogte dat de
verslaggeving van een begrotings
behandeling doorgaans wat meer
aandacht trekt en bovendien is het
een beleidsuitstippeling, waarbij
een fractie moeilijk het verkie
zingsprogramma, de politieke
achtergrond, geheel kan wegcijfe
ren. Toch valt het op, hoe er
vooral de laatste jaren zowel in de
Thoolse, als in de Sint Philip-
slandse begrotingsraadsvergade
ring telkens weer kortsluiting ont
staat. Dat gewoonlijk bij het
scheiden van de markt. Immers
als klapstuk van een begrotings
behandeling staan belastingen op
de agenda. Belastingen, die dan
op zichzelf niet zo snel de proble
men veroorzaken, maar wel de
door de dagelijkse besturen voor
gestelde verhogingen. Dan im
mers zal niet altijd strikt zakelijk
worden geredeneerd, maar ook
met het kiezerspotlood voor ogen
worden gerekend. Nu kan men
zich waarschijnlijk niet meer heu
gen, dat er een jaar voorkwam,
waarin niets wat omhoog is ge
gaan. Maar daaraan ging veelal
wel een algemene loonronde
(verhoging) vooraf en dan is het
niet zo gemakkelijk verdedigbaar
gemeentelijke inkomsten te be
vriezen. De laatste paar jaar is er
echter wel de kentering err zijn er
niet meer die loonronden van be
tekenis. Integendeel, inlevering is
het parool. Korting op salris, op
pensioen of waar niet op. Die in
levering is dan niet evenredig over
alles verdeeld, want bijvoorbeeld
gemeentelijke uitgaven kunnen in
zo'n periode juist stijgen. Denk
slechts aan de afdeling sociale
zorg. Daartegenover staat dan
wel, dat de uitbreidingsplannen
veel beperkter zijn dan in welva-
artstijd, maar vraag is of het een
het ander voldoende compen
seert. Dus blijven de colleges
strijdbaar voor enige verhoging
van de inkomsten. Dat vloekt dan
inderdaad met de inlevering van
de burger op allerlei terrein. Als
gevolg daarvan zijn de fracties
gespitst om belastingverhogings-
voorstellen in de grond te boren.
Zulks te meer omdat meevallers
uit voorafgaande (nog vette) jaren
kunnen onderstrepen, dat in feite
die verhoging toen ook niet nodig
was. Dat maakt raadsleden ook
enigermate wantrouwend over
een wel zo juiste becijfering van
het dagelijks bestuur. Hoe dan
ook, aangekomen bij het agenda
punt voorstel tot belastingverho
ging ontstaat de kloof. Soms is dat
voor een college inderdaad een
wonderlijke zaak, omdat zoals dat
op Tholen kan voorkomen, een
financiële commissie in een voor
afgaande behandeling in meer
derheid geen bezwaar kenbaar
maakt. Men houdt dan bewust de
politieke vuurpijl in de broekzak.
Nog opvallender is dan, dat de
kortsluiting zich vaak niet beperkt
tot die tussen raad en dagelijks
bestuur, maar dat de fracties el
kaar niet bepaald vriendelijk over
de haren strijken. Het kwam ook
in de jongste begrotingsbehande
ling aan het licht, zowel in Tholen
als in niet mindere mate te Sint
Philipsland. De botte bijl. Meer
zelfs dan politieke verwijten of
grieven. Het komt ook voor dat
het persoonlijke grieven en ver
wijten en in een uitzonderinsgeval
zelfs beledigingen worden, zodat
het begrotingsafscheid plaatsvindt
zonder het handje schudden. Dat
is een politieke misser. Daarom
rijst de vraag of zoiets kan worden
voorkomen door een andere be
grotingsbehandeling, c.q. benade
ring. Moeten de belastingvoor
stellen niet eerder op de proppen
komen dan de eigenlijke begro
ting of is dat wat onpraktisch? Het
blijft voor allen in elk geval niet
plezierig als op het eind van een
gewoonlijke marathonzitting die
stoppen doorslaan. Zelfs al ziet
men zoiets ook meermalen op
landelijk politiek niveau. Trou
wens, op zijn tijd wat politiek
vuurwerk is helemaal niet erg en
houdt het geheel levendig, maar
het was in de voorafgaande weken
méér dan dat en als zodanig hoeft
het niet, zelfs niet voor de politie
ke achterban.
Dat de afnemers vertrouwen heb
ben in de Betho en haar 71 mede
werkers, blijkt uit de orderporte
feuille voor het nieuwe jaar. Die
garandeert weer volop werk. De
nabije toekomst wordt met opti
misme tegemoet gezien. Zonder
dat optimisme zou er ook geen
uitbreiding zijn.
Aan de voorkant van het uit 1976
daterende gebouw wordt de hou
tafdeling met een oppervlakte van
vier bij twintig meter uitgebreid.
De firma Uijtdewilligen, die acht
jaar geleden ook de bouw van de
Betho-huisvesting voor zijn reke
ning nam, timmert er aan de
achterkant een houthal bij van zes
en twintig meter. De Betho-me-
dewerkers maken zich verdienste
lijk door zelfwerkzaamheid,
waardoor de kosten van de uit
breiding een stuk lager uitvallen.
Uijtdewilligen treft volgende
week de eerste voorbereidingen.
Voor de bouwvakvakantie be
schikt De Betho over een ver
nieuwde houtafdeling.
Wat het ruimteprobleem betreft,
is men dan uit de brand. Anders
ligt het op het gebied van een
vakkundig personeelsbestand in
die houtafdeling. Met de komst
van hoogwaardiger produkten
kwam ook de behoefte aan gek
walificeerde medewerkers. He*
Dhr. Th..J.J. v.d. Meer uit Scherpenisse aan het werk met de deuvel-
hoormachine. die ten behoeve van meubelfabricage gebruikt wordt om
meerdere gaten tegelijk te boren. Wethouder P. van Schetsen kijkt toe
met bedrijfsleider P. Hoogedeure en werkmeester N. Weeda.
natuurlijk verloop (VUT, afkeu
ring) van ervaren houtbewerkers
draagt er ook toe bij dat er een
grote vraag is naar nieuwe vak
bekwame Betho-medewerkers.
Directeur P.W. de Bakker gelooft,
dat er op Tholen een aantal men
sen aan de normen van de Wet
Sociale Werkvoorziening voldoet,
maar dat die zich om bijkomende
redenen nooit bij de Betho heb
ben aangemeld. Vele mensen ma
ken zich een een verkeerde voor
stelling van De Betho: ze denken
aan een fabriekje waar gehandi
capten simpel werk doen. Maarzo
eenvoudig ligt het niet. De pro
duktie van de bankstellen is daar
een bewijs van. En toch is er onder
potentiële Bethomedewerkers
toch nog een zekere schroom. Een
drempel. Het Betho-bestuur gaat
daar nu wat aan doen. In samen
werking met de gemeente Tholen.
Een ambtenaar van de gemeente
lijke sociale dienst gaat naar de
mensen toe, die aan de criteria
van de WSW voldoen. Iedereen
die vakbekwaam is, is welkom,
zegt men bij De Betho. Mits men
dus aan de eisen voldoet. Een
medische en/of sociale indicatie is-,
één van die criteria. De gemeente
als werver van Betho-medewer
kers. "We zouden graag ongeveer
tien van die mensen voor de hou
tafdeling tegen het lijf lopen",
zegt directur De Bakker. "Het
moeilijke werk moet door die
mensen gebeuren". Ze vormen
een onmisbare schakel in een be
langrijke produktieketen.
De Betho is niet de eerste de beste
sociale werkplaats. Met trots
spreken de medewerkers over hun
produkten. In Tholen wordt opti
maal rekening gehouden met de
capaciteiten-van de gehandicap
ten. Die capaciteiten kunnen door
middel van opleidingen binnen
het bedrijf zelfs worden uitge
breid.
"Ik wacht met ongeduld wanneer
ik naar jullie kan komen", schrijft
Ania op 1 december van het vori
ge jaar in een brief aan haar pen-
vriending Astrid Opree, het over
buurmeisje van de familie ten
Bloemendal. In augustus stapten
ze met z'n drieën in de auto die
was volgepakt met levensmidde
len en kleding voor de familie van
Ania, en zetten koers naar Sule
chow, waar in januari 1983 vele
paketten van de actie Tholen
voor Polen' een goede bestem
ming vonden. Het echtpaar Ten
Bloemendal vergezelde hun pak
ket destijds van een briefje. Het
kwam terecht bij de familie Saj
naj. Dochter Ania schreef meteen
Het gezin Sajnaj in de huiskamer. V.l.n.r. A nia, haar moeder, geflankeerd
door de tienjarige tweeling, vader Sajnaj, en de twintigjarige Robert, die
400 km van zijn woonplaats in militaire dienst zit. "Hij heeft heimwee",
schrijft A nia.
terug. Er werden regelmatig pak
jes met voedsel en kleren opges
tuurd en voor zover Cor ten Bloe
mendal kan nagaan, zijn die alle
maal aangekomen zonder dat er
iets was uitgehaald door mensen
voor wie het niet bestemd was.
Met de post is dat anders. De
Poolse autoriteiten willen nog
steeds graag weten over welke
onderwerpen met het buitenland
gecorrepsondeerd wordt. Enve
loppen uit Polen vallen dan ook
regelmatig geopend door de brie
venbus van Bloemenlaan 88.
Cor en Tannie ten Bloemendal en
de vijftienjarige Astrid Opree
verbleven twee dagen in een hotel
in Sulechow. Wat ze er aantrof
fen, was erger dan verwacht. Toen
Cor al twee keer door de straat
van de familie Sajnaj was gere
den, kon hij niet geloven dat ze
daar woonden. De huizen hadden
meer weg van varkenshokken dan
van woningen. Het was er vies. En
onhygiënisch. De w.c. blijft sme
rig, omdat er geen schoonmaak
middelen verkocht worden. De
winkels zijn nog steeds bijna leeg.
"Tomaten en augurken, daar
gooien ze je dood mee. Die zijn er
zat!" zegt Cor. Het stemt hem tot
nadenken: "Als je dan ziet wat er
hier iedere dag op tafel staat".
Alhoewel Cor en Tannie zich rea
liseren dat het sturen van pakket
ten een druppel op een gloeiende
plaat is, gaan ze er toch mee door.
Ook met het schrijven van brie
ven. "Het is maar één gezin datje
er mee helpt, maar ik vind dat je
ze moet blijven 'begeleiden', zegt
Cor.
De papieren rompslomp kan weer
helemaal opnieuw beginnen. Te
legrammen sturen, brieven schrij
ven, documenten overleggen met
de Poolse ambassade en naar de
gemeente Tholen. De handteke
ning van burgemeester Baerends
op een officiële uitnodiging, want
alle kleine beetjes helpen, en op
een verantwoordelijkheidsverkla
ring de handtekening van Cor. Als
Ania in Nederland komt, is hij
verantwoordelijk voor het meisje.
Het gastgezin wordt door de
Poolse autoriteiten aansprakelijk
gesteld voor de medische en ma
teriële verzorging van Ania. Maar
daar zitten Cor en Tannie niet
mee: Ze hopen dat men in Polen
ditmaal wat sneller te werk gaat.
Het wordt Ania in elk geval wel
moeilijk gemaakt. Voor een visum
moet ze helemaal naar de hoofd
stad Warschau. En toch is de
Poolse regering bezorgd om haar
burgers. Maar dan moeten die
burgers wel in het buitenland zit
ten. De autoriteiten zijn nog ver
schrikkelijk bang dat juist die Po
len niet meer naar hun vaderland
terugkeren. Daarom zijn ze niet zo
scheutig met het in orde maken
van paspoorten en het verstrekken
van visa.
27 Meisjes en 2 Thoolse gym
nastiekverenigingen kunnen
vanavond donderdag op
het beeldscherm te zien zijn.
Ze verlenen samen met nog
270 leden van andere gym
nastiekverenigingen in den
lande medewerking aan het
AVROprogramma 'Sportga
la' dat om 20.28 uur begint op
Nederland 1. Omstreeks
kwart voor 10 zullen de gym
nasten een vrije oefening
doen. Het plan is daarbij met
licht-effecten te werken en
gebruik te maken van lichtge
vende touwen. Dan zou er in
de donkere zaal verder niets te
zien zijn van de meisjes, maar
mogelijk komen ze daarvoor
of daarna wel volldig in beeld.
Het is een rechtstreekse uit
zending vanuit de Ahoy hal te
Rotterdam. Daar rijdt van
daag een bus van ondernemer
Van de Klundert met de me
dewerksters naar toe. De-con
tacten voor dit initiatief kwa
men op toevallige wijze tot
stand. Toen deze zomer leden
van de gymnastiekvereniging
W.I.K. en S.P.I.D.O. een reis
naar Zwitserland maakten,
was er in Zurich een ontmoe
ting met de Nederlandse me
vrouw Lens
Later werd ze door de Avro
benaderd om zo'n 300 gymle-
den uit den lande te zoeken
voor genoemde uitzending.
Toen dacht ze meteen aan de
ontmoeting met de WIK en
Spido leden. Via een bezoek
aan Tholen was alles zo in
kannen en kruiken. Achttien
meisjes uit Sint Annaland en 9
uit Oud-Vossemeer zijn van
avond waarschijnlijk wat ze
nuwachtig als ze in beeld ko
men in de huiskamers. Veel
De Thoolse Betho is onderver
deeld in een binnen- en buitenaf
deling. Het industriële werkver
band en het hoveniersbedrijf.
Naast de houtfdeling en de spui-
terij, waar bij elkaar zeventien
mensen werkzaam zijn, is er bin
nen de muren van de werkplaats
een montage-afdeling, waar ook
een flink stuk hoogwaardig gek
walificeerd werk wordt gedaan.
Zoals de montage van zonneban
ken en schrijfmachine-onderde
len. Daarnaast is er een ruimte
waar het gewone inpak werk
wordt gedaan. Onderdelen van
kasten en meubels en zakken
snoep vinden vanaf de Betho hun
weg weer naar de fabrikant. Het
hoveniersbedrijf is een Betho-
hoofdstuk apart. Elf medewerkers
dragen zorg voor het onderhoud
van tuinen, begraafplaatsen, par
ken en sportvelden. In Ossen-
drecht zorgde de Waterleidings
maatschappij voor flink wat werk.
Voor De Betho ziet het nieuwe
jaar er goed uit.
Zelden was er een zo rustige jaar
wisseling, althans voor de dienst
doende politie als de overgang
van 1983 naar 1984. Mogelijk
hield de harde wind menigeen
binnenshuis, het kan evengoed
zijn dat de oorzaak is dat nieuw
jaarsdag op zondag viel, hoe het
zij, zelfs de politie kreeg tijd rond
12.00 uur in de oliebollen te hap
pen. Eveneens kon worden ge
constateerd, dat van het knallend
vuurwerk is ingeleverd en dat men
meer op de toer ging van het sier
vuurwerk. In Scherpenisse trekt
bij de jaarwisseling het -Chinees
restaurant heel wat mensen, om
dat het de gewoonte is van de ex
ploitanten een cirkel vuurwerk
om het restaurant te leggen en
daar zijn de Chinezen goed in.
Daarom ook was het druk op het
Spuidamplein.
Veiling Sint Annaland dinsdag 3
januari.
Uien maat 40 op klasse 2nl 56,70 -
56,90; Prielingen maat 35/40
klasse 2nl 39,20 - 40,50. Aanvoer
125 ton.
Tholen en St. Philipsland met
magere groei
Poolse kon geen Kerst in de
Smalstad vieren
Meer ruimte voor de Betho
Wijkzuster leert mannen ko
ken
Schuttevaar Stavenisse vindt
Oesterdam-sluis overbodig en
Fliplandse Schippersvereni
ging groeit
Thoolse bekenden in hotel van
Tilburg
Veertien jonge honden kondi
gen voorjaar aan
Ontwikkeling van de zaadteelt
M.D.G.O.-opleiding biedt
nieuwe kansen
Damclub de Eendracht weer
actief
WINTER: VREDE BIJ DE
HUISELIJKE HAARD
IS VREUGDE BIJ DIE
HUISELIJKE HAARD
Dit nummer bestaat uit 14 pa
gina's
Sint-Philipsland is in 1983 ge-
groeid met twee mensen tot 2309
•inwoners: 1174 mannen en 1135
vrouwen. De groei is er dankzij
het geboorte-overschot van 10,
wat negatief werd beïnvloed door
het vertrekoverschot van 8.
Opvallend was, dat er geen enkele
echtscheiding werd geregistreerd
tegenover zes in 1982. Er werd
meer getrouwd: 11 huwelijken
tegenover 9 een jaar eerder. De
SG P-fractie uitte eind vorige
maand nog zijn bezorgdheid over
echtscheiding, maar in 1983 was
daar geen reden voor. Het aantal
geboorten liep terug van 35 naar
21: 13 jongens en 8 meisjes.
Op 31 december 1982 waren er
2307 inwoners: 1172 mannen en
1135 vrouwen. Dat door geboorte
met 21 (35): 13 (16) jongens en 8
(19) meisjes, alsmede door vesti
ging met 91 (71) 45 (39) mannen
en 46 (35) vrouwen. Het aantal
verminderde door vertrek met 99
(74) 49 (32) mannen en 50 (42)
vrouwen en door overlijden met
11 (14) 7 (7) mannen en 4 (7)
vrouwen. Op 31 december 1983
bedroeg het aantal inwoners van
St. Philipsland 2309 (2306) 1174
(1171) mannen en 1 135 (1135)
vrouwen. Nieuwe huizen werden
er vorig jaar in St. Philipsland niet
gebouwd.
Medewerker Puttenstein van de
Refomatorische hulpaktie Woord
en Daad bezocht onlangs het ei
land Haiti. Het bleek dat er daar
een nijpend tekort is aan zomer
kleding voor kinderen van 0-2
jaar.
Zijn vraag en ook die van de
plaatselijke comité leden is: Wie
helpt aan kleding? Zijn er winke
liers, of particulieren die iets be
schikbaar willen stellen? Men kan
contact opnemen met: mevr. Pol
derman 01665-2136 mevr. v.d.
Have 01660-3229 of mevr. Schot
01660-2664.
Juwelier-horloger-opticien
GROTE KERKSTRAAT 5-7 STEENBERGEN
TEL. (01670) 6 33 85.
Advertentie I.M.
J/VONING INRICHTING
Advertentie LM.