Ontwi kkel i ngspla n
ree reat i e-toe r i s me
SPECIALE
AANBIEDING
Een land-
bouwkroniek
- Casema
ZEELAND
IN DE I'EN
Inwoners van de gemeente Tholen
die aangesloten zijn op het kabelnet
van Casema kunnen op 1 7 september
a.s. het volledige televisie- en
FM-radioprogramma ontvangen zoals
dit hieronder vermeld staat.
Donderdag 15 september 1983
C OM MISSIES
De Grontmij heeft ideeën aangedragen voor de ontwikkeling
van de recreatie en het toerisme in Zeeland. Er zijn "speer
punten" genoemd waar de beste kansen liggen.
Centrale thema's
Ruimtelijk model
Kamperen
bij de boer
Overnachtingen
Kamperen
Watersport
Dagrecreatie
Vier speerpunten
Investeringen
Samenvatting
@®<5>
TELEVISIE
FM RADIO
WONINGEN ZONDER WANDKONTAKTDOOS
Als u binnen het machtigingsgebied van het kabel-televisienet woont
en nog geen wandkontaktdoos heeft laten plaatsen, meldt u zich dan
voor 1 oktober a.s. aan als abonnee en bespaar 225.—
aanlegkosten, u betaalt dan slechts 55.— aansluitkosten.
WONINGEN MET EEN WANDKONTAKTDOOS
Als u wel een wandkontaktdoos heeft laten plaatsen maar nog geer
abonnement heeft genomen op de kabel-televisie dan kunt u als u
voor 1 oktober a.s. een abonnement aanvraagt 55 besparen.
U kunt zich aanmelden als abonnee door kontakt op te nemen
tussen 09.00 en 1 6.00 uur met Casema, Molenvlietsestraat 1 1
Tholen, telefoon 01 660-261 9.
ABDIJ
IEUWS
"Het Dagelijks Bestuur der
Zeeuwse Landbouw Maatschap
pij, in vergadering van 22 sep
tember 1 947 bijeen, gevoelt zich
gedrongen uiting te geven aan
haar redenen tot ongerustheid,
aangaande de toestand waarin de
Zeeuwse land- en tuinbouw zich
momenteel bevindt". Aldus een
open brief van de ZLM, beginlet
ters die nu voor Zuidelijke Land
bouw Maatschappij staan, sinds
de fusie in 1968 met de Noord
brabantse Maatschappij van
Landbouw. De ZLM telt momen
teel 8500 leden.
De open brief is opgenomen in het
werk van A. Korteweg met als titel
"Kroniek 1944-1969 van de
Zeeuwse Landbouw Maatschap
pij" en de Noordbrabantse Maat
schappij van Landbouw 1944-
1968", geschreven in opdracht
van de ZLM. We mogen beslist
niet klagen over gebrek aan infor
matie over de Zeeuwse landbouw.
In 1946 verscheen het werk van
Bouman: "Geschiedenis van den
Zeeuwschen landbouw en de
Zeeuwsche Landbouw Maat
schappij"; in 1965 publiceerde
De Kok zijn boek: "Van nabij en
verre. Twintig jaren Zeeuwse
landbouw - twintig jaren herstel
en vernieuwing". Beide werken
zijn eveneens geschreven in op
dracht van de ZLM.
Drie auteurs, drie verschillende
naturen: Bouman de weten
schapsman; De Kok de journalist
en Korteweg die van binnenuit de
Zeeuwse landbouwgeschiedenis
behandelt. Hij doet dat in de vorm
van een jaarlijkse kroniek, in een
wat droge stijl, maar op een ge
degen wijze de feiten weerge
vend. Het werk van Korteweg is
ten dele een vervolg op dat van
Bouman.
De geciteerde brief uit 1947 is
opgenomen in de bijlagen van het
boek. Ook zijn daarin brieven te
vinden van mr. P. Dieleman, ge
schreven op 1 mei 1941 en 16
februari 1942, in een barokke
stijl, zoals hij ook zijn redevoerin
gen hield. In feite zijn het tragi
sche brieven, want de toenmalige
waarnemend Commissaris der
Koningin, taxeerde de situatie in
die dagen en de gemoedsgesteld
heid van vele Zeeuwse boeren
volkomen verkeerd.
De eerdergenoemde open brief
toont ook aan dat de ZLM bereid
was de barricaden te beklimmen:
"Nu (in 1 947) een moeilijke win
ter voor de deur staat, broodrant
soenverlaging onvermijdelijk is,
om van andere rantsoenen nog
maar niet te spreken, zou er de
overheid alles aan gelegen moe
ten zijn de boerenstand op alle
punten te doen medewerken.
Men kan echter nauwelijks aan
nemen, dat dit zal gelukken, waar
de toestand van thans zovele ma
teriële en morele gevaren voor de
individuele boer inhoudt. Moge
de regering dit spoedig inzien".
Korteweg, van 1945 tot 1968
secretaris van de Brabantse en
daarna van de Zuidelijke Land
bouw Maatschappij, was de aan
gewezen man om de periode
1944-1969 te behandelen. Ir.
M.A. Geuze leidde als voorzitter
van de begeleidingscommissie dit
omvangrijke werk in.
Dinsdag 2U september behandelt
de tweede kamer uit gedeputeer
de staten drie bijstandzaken. Het
gaat om inwoners van de ge
meenten Terneuzen (2) en Rei-
merswaal. De zittingen beginnen
om 9.30, 1 0.30 en 11.30 uur.
De derde kamer uit gedeputeerde
staten behandelt op 20 septem
ber, 11.00 uur een beroep van de
Stichting Openbare Bibliotheek te
Goes. Het gaat om de bijdrage in
de exploitatiekosten.
De eerste kamer uit gedeputeerde
staten behandelt die dag (20 sep
tember), 11.30 uur een beroep
van mevrouw Th. A.M. van Rom-
pu te Hoek. Zij maakt bezwaar
tegen een aanschrijving van het
waterschap De Drie Ambachten
Maandag 19 september, 14.00
uur vergadert de Zeeuwse
stuurgroep werkloosheid. Agen
dapunten zijn: ontwikkelingen
rond de instelling van regionale
toetsingscommissies, relatie
stuurgroepbeleid voor vrijwilli
gerswerk door werklozen en werk
ervaringsprojecten voor werklo
zen in het bedrijfsleven.
De statencommissie voor welzijn
vergadert 19 september, 13.45
uur. Aan de orde komen o.a. het
voorontwerp verpleeghuisplan
Zeeland en de aanpassing van het
deelplan sociaal-cultureel werk
'82-'85 voor een consulent
speeltuinen en jeugdrecreatie.
Vrijdag 23 september, 10.00 uur
vergadert de statencommissie
voor bestuurszaken. Besproken
worden o.a. bijdrage stichting
Dienst Sociaal Pedagogische Zorg
Zeeland voor 1983, ontwerp-
deelprogramma sociaal cultureel
werk, een storting in het provin
ciaal werkgelegenheidsfonds (1
miljoen), de verbetering kruispunt
Sint Annapolder bij Terneuzen, de
overname van gemeentebedrij
ven Middelburg door PZEM en
WMZ en de statutenwijziging van
de PZEM in verband met de ka
beltelevisie (indien tijdig gereed).
De statencommissie voor ruimte
lijke ordening bespreekt in haar
vergadering van 23 september,
14.00 uur het jaarverslag van de
provinciale planologische dienst,
het woningbouwprogramma '84-
'87, ruilverkaveling Wolphaarts-
dijk en subsidie voor de aankoop
van een stuk van de Koedijk in
Zuid-Beveland.
Alle vergaderingen iijn openbaar.
De commissies welzijn, ruimte
lijke ordening en bestuurszaken
hebben bovendien spreekrecht
voor het publiek. Ze worden ge
houden in het provinciehuis. Sint
Pieterstraat 42 in Middelburg.
voor het uitvoeren van onderhoud
aan gemeenschappelijke draina
ges en aan een waterloop.
Alle zittingen zijn openbaar en
worden gehouden in het provin
ciehuis, Sint Pieterstraat 42 in
Middelburg.
van een bestaand tekort. Om dit
opteheffen.zoudenernogca. 1 700
plaatsen moeten worden gereali
seerd: 500 in Westerschouwen,
650 op Walcheren, 250 op
Noord-Beveland en 350 in West
Zeeuwsch-Vlaanderen. Voor de
dan nog optredende piekdrukte
wordt geopperd de jaar- en sei
zoenplaatsen optimaal te gebrui
ken (ca. 2.800 vaste standplaat
sen blijken in het hoogseizoen
onbezet) en overloopterreinen in
gebruik te nemen. Deze zouden
de komende jaren moeten worden
gekoppeld aan bestaande cam
pings.
Het provinciaal bestuur heeft nog
geen standpunt bepaald over de
studie en zal in een later stadium
met zijn mening komen.
Volgens de Grontmij zou de pro
vincie zich in haar recreatiebeleid
vooral moeten richten op:
0 het streven naar seizoenver
lenging;
(daarmee samenhangend) het
stimuleren van elkweervoor-
zieningen;
0 het stimuleren van goedkope
logies-accommodatie;
0 het ontwikkelen van een toe
ristische organisatie en pro
motie.
Dit betekent dat in het beleid voor
de verblijfsrecreatie centraal moet
staan de uitbreiding van hotels en
appartementen, van zomerwo
ningen voor de verhuur en van
(niet-vastê) standplaatsen op
kampeerterreinen. Hoofdpunten
voor het watersportbeleid zijn de
uitbreiding van passantenplaat
sen in de Oosterschelde en het
stimuleren van de Grevelingen als
gebied voor de grote watersport.
Bij de dagrecreatie zou vooral
aandacht moeten worden besteed
aan de realisatie van elkweer-
voorzieningen, voorzieningen
voor dagjesmensen bij de invals
poorten van Zeeland (de Plaat van
de Vliet bij de Philipsdam en de
Bathse schorren) en het kooptoe-
risme.
Op het kaartje is de volgens de
Grontmij gewenste ontwikkeling
van de recreatie en het toerisme
weergegeven. De twee ontwikke
lingszones leveren de meeste
kans van slagen op.
In de westelijke zone moet eerst
worden nagegaan welke moge
lijkheden er zijn voor nieuwe ac
RUIMTELkJKE ONTWIKKELING
RECREATIE EN TOERISME
l I bestaand
concentratiegebied
I -tl ontwikkelings-
richting
commodaties in de concentratie
gebieden langs de kust. Ook deze
zones liggen in het kustgebied,
maar verder van de duinen af, om
deze kwetsbare terreinen zoveel
mogelijk te ontzien.
Ook in de oostelijke as moet uit
breiding van de voorzieningen op
de eerste plaats in de bestaande
concentratiegebieden plaatsvin
den en pas daarna in het aan
grenzende achterland.
De Grontmij gaat er van uit dat het
aantal overnachtingen van ruim
13 miljoen in 1981 tot ca. 17,5
miljoen in 1995 moet toenemen.
Een deel kan worden verwezenlijkt
door een hogere bezetting
van de bestaande voorzieningen;
dit hangt onder meer af van va
kantiespreiding, eikweervoorzie-
ningen en promotie.
Verder is uitbreiding of nieuw
bouw nodig. Uit de studie blijkt
dat er in 1995 71 procent meer
standplaatsen op kampeerterrei
nen nodig zijn en 1 2 procent meer
zomerwoningen. Het aantal bed
den in hotels en pensions zou met
10 procent moeten toenemen, in
appartementen met 13 procent
en in overige accommodaties (bv.
kamphuizen) met 1 7 procent.
De kampeersector zou tot 1995
met 7.700 standplaatsen moeten
uitbreiden. Voor 4.000 plaatsen -
in de komende vijf jaar te realise
ren - is een locatie bekend of in de
studie aangegeven: 3.000 in
goedgekeurde bestemmingsplan
nen en 1.000 in de z.g. speer
punten.
Naast de gewenste uitbreiding
met 7.700 plaatsen, is er sprake
De Grontmij pleit voor een niet
verdergaande groei van het kam
peren bij de boer. Argumenten zijn
de huidige omvang (ca. 11.000
slaapplaatsen) en de concurrentie
voor bestaande en nieuwe kam
peerterreinen. Afname is daaren
tegen ook niet gewenst omdat
deze vorm van kamperen een aan
trekkingskracht heeft op bepaalde
groepen recreanten.
Tot 1 995 kan het aantal ligplaat
sen in de Deltawateren met bijna
10.000 worden uitgebreid waar
van tweederde in de komende vijf
jaar zou moeten worden gereali
seerd.
In het Haringvliet zijn er tot 1 989
2.200 vaste ligplaatsen extra ge
wenst, in het Krammer/Volkerak
350 passantenplaatsen. In de
Grevelingen wordt gedacht aan
een uitbreiding van 2.500 (vaste
en passanten) plaatsen: 900 in
BruinisSe, 800 in Den Osse en
eveneens 800 in Kabbelaars-
bank. Bovendien is er afmeer-
gelegenheid nodig voor zo'n
700 boten. Voor de Oosterschel
de wordt in grote lijnen aangeslo
ten bij het beleidsplan Ooster
schelde. De Grontmij-studie gaat
uit van max. 500 vaste ligplaat
sen in Zierikzee, (eerst bij de stad,
vervolgens bij de Val) en 250 tot
400 passantenplaatsen voor het
gehele gebied. Voor het Veerse
Meer wordt de toenemende bete
kenis van het plankzeilen en de
oeverrecreatie onderschreven; de
ontwikkeling van de grote water
sport wordt beperkt. Voor de zee-
zeilerij zouden 400 vaste ligplaat
sen in Breskens en 1 00 passan
tenplaatsen in Vlissingen kunnen
worden aangelegd. Op de Wes-
terschelde is een toename van de
recreatievaart uit veiligheidsover
wegingen ongewenst.
Veel nadruk wordt gelegd op de
elkweervoorzieningen. (Hieron
der verstaat men voorzieningen
die afhankelijk zijn van de weers
gesteldheid: bowlingbanen, spot
hallen, overdekte zwembaden
etc.). Deze zijn van groot belang
voor de gewenste seizoenverlen
ging. Aanleg van deze voorzie
ningen moet bij voorkeur plaats
vinden op en in de directe omge
ving van de koppen van de eilan
den.
Verder zou op de koppen van ei
landen een goed routenet (wan
delen, fietsen en paardrijden)
aanwezig moeten zijn.
Voor vier plaatsen in Zeeland zijn
meer uitgewerkte voorstellen ge
daan: het gebied tussen Renesse
en Scharendijke, de Vlissingse
boulevard, de omgeving van Cad-
zand en het Damvak Geul in de
monding van de Oosterschelde.
Deze z.g. speerpunten moeten de
gewenste recreatieve ontwikke-
ling van Zeeland aanzwengelen.
De in de studie aangegeven ont
wikkelingen zullen in totaal 312
miljoen gulden kosten. De extra
bestedingen van zowel verblijfs-
recreanten als dagjesmensen
worden geraamd op 1 28 miljoen
gulden. De plannen leveren blij
vend werk aan 1.255 mensen.
Van de Grontmij-studie is een sa
menvatting gemaakt. Deze is gra
tis verkrijgbaar bij bureau voor
lichting van de provincie, St. Pie
terstraat 42 in Middelburg tel.
01180-31395 en 31394. Tot 1
november kunnen reacties op de
studie worden gegeven.
Het is de bedoeling dat gedepu
teerde staten volgend jaar een
beleidsplan recreatie en toerisme,
waarvoor de Grontmij-studie het
ontwerp heeft geleverd, aanbie
den aan provinciale staten.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voodichting,
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31391
of 31392
3 Duitse televisieprogramma's
vanaf 17 september a.s.
op het kabelnet in Tholen
O O O O <3 O
CO O O O O
o o O o o
O O O O O c?
O O o O O O
O o O o 00
o o 0 o oc»
O O o O Oo
Programma's
Kanaal
Nederland
1
11
Nederland
2
5
België Vlaams
1 (BRT)
9
België Vlaams
2 (BRT)
42
België Waals
1 (RTB)
7
België Waals
2 (RTB)
35
Duitsland
1 (WDR)
2
Duitsland
2 (ZDF)
4
Duitsland
3 (WDR)
38
Informatie
24
nv centrale antenne systemen
exploitatie maatschappij casema,
gevestigd te 's-Gravenhage
Land
Programma's
Frekwentie
Nederland
Hilversum
1*
89,5 MHz
Nederland
Hilversum
2/4*
91,9 MHz
Nederland
Hilversum
3*
91,1 MHz
Nederland
Hilversum
2
90,6 MHz
België
RTB'
1
95,5 MHz
België
RTB
2
95,9 MHz
België
BRT
1*
92,5 MHz
België
BRT
2*
92,9 MHz
België
BRT
3*
93,6 MHz
België
AFN (Legerzender)
103,8 MHz
Duitsland
WDR
1*
101,5 MHz
Duitsland
WDR
2*
102 MHz
Duitsland
WDR
3
103,4 MHz
Frankrijk
RTF
muziek
98,5 MHz
Nederland
Geluid TV
1
104,4 MHz
Nederland
Geluid TV
2
100,8 MHz
Nederland
2e Kamerlijn
87,6 MHz
stereo bij
voldoende
ontvangst
