THOLENDERWIJS
FORSE VERHOGING SUBSIDIES VERBETERING
VOOROORLOGSE PARTICULIERE WONINGEN
ST#lt
Ds.Tanisuit Wageningen
naar Geref. Gem. Tholen
Investering 45 miljoen
en ruim 220 werknemers
O, MOEDER,
MIJN HAAR!
informatierubriek van de gemeente tholen
INFORMATIE
AVOND VOOR
OPSTAPKURSUS
EN MAVO-II VOOR
VOLWASSENEN
HINDERWET: OPENBARE
KENNISGEVING VERZOEK OM
VERGUNNING
HINDERWET:
KENNISGEVING BEKENDMAKING
ONTWERPBESCHIKKING
Donderdag 28 juli 1983
EENDRACHTBODE
5
SPREEKUUR BEN W
SPREEKUUR WONINGSTICHTING
Een toch betrekkelijk snelle vervulling van de vaca
ture wijlen ds. G. Nouw bij de Gereformeerde Ge
meente in Tholen, nu de kerkeraad deze week het
verheugende bericht ontving, dat de 33-jarige ds. J.J.
Tanis uit Wageningen zijn beroep heeft aangenomen.
Zonder dat de preciese datum vastligt (vandaag zou
ds. Tanis een bezoek brengen aan zijn nieuwe ge
meente), wordt de maand oktober genoemd als intre
de.
Drie ton
Berging waterschap
ging in vlammen op
STEMMEN
VAN
LEZERS
Gefaald
Speciaalzaak in kousen,
sokken,pènty's. maillots,
door Joop Koornstra.
Redactie: Voorlichtingsambtenaar Gemeentehuis Tholen Markt 1-5 Sint-Maartensdijk Tel 01666-2955
De Staatssecretaris van Volkshuisvesting heeft de subsidies voor de
verbetering van vooroorlogse particuliere woningen flink verhoogd.
Vooral de bijdragen voor het opheffen van bouwtechnische gebreken
aan de woning, zoals verbetering van funderingen, gevels, vloeren en
dakconstructie gaan omhoog. Ook de subsidies voor woontechnische
verbetering, zoals het aanbrengen van toilet, douche en keuken, zijn
verhoogd, zij het in mindere mate. Een eigenaar, zowel bewoner als
verhuurder, van een vooroorlogse woning kan nu bijna 47 .000 gulden
in totaal aan subsidie krijgen, wanneer hij alle in de regeling genoemde
verbeteringen aanbrengt.
geven. De casco-herstelregeling geldt ook voor monumentenpanden
zonder woonfunctie, die een onderdeel zijn van een door VROM en
WVC goedgekeurd gemeentelijk meerjarenprogramma.
Overgangsregeling
De verhoogde subsidiebedragen voor de particuliere vóóroorlogse wo
ningen gelden met ingang van 1 juli 1 983. De wijziging van de subsi
diëring voor panden met waarde als monument geldt met ingang van 1
januari 1 983.
De staatssecretaris heeft een soepele overgangsregeling getroffen die
er op neer komt, dat alle aanvragen om subsidie worden gehonoreerd
volgens de nieuwe regelingen, mits met de verbeteringswerkzaamhe
den niet vóór genoemde data is begonnen.
Maximale subsidiebedragen bij woontechnisch herstel
Nu reeds wijzen wij u op de voor 1 2 augustus a.s. vastgestelde infor
matieavond van het Westbrabants Avondkollege in het gemeentehuis
te Sint-Maartensdijk, aanvang 19.30 uur. Tijdens de laatstgehouden
informatie-avond meldden zich voor de Opstapkursus 18 leerlingen
aan. Negen daarvan gaven de voorkeur aan een opstapkursus overdag,
maar ook 9 voor 's avonds. Een kursus kan echter pas gestart worden
indien er zich circa 20 leerlingen voor één en dezelfde kursus, dus 's
avonds of overdag hebben aangemeld: Het is dus zaak om, bij voorkeur
voor beide kursussen, nog een aantal leerlingen te interesseren voor
het onderwijs aan volwassenen. Het bijwonen van een dergelijke in
formatie-avond kan dan ook verhelderend werken. Gaarne nodigen wij
elke belangstellende uit voor deze avond. U bent echter ook voor een
persoonlijk informatiegesprek welkom en wel op dinsdag 9 augustus
van 9.30-11.00 uur of op woensdag 1 0 augustus van 1 4.00-1 5.00
uur in het gemeentehuis te Sint-Maartensdijk. Ook voor de opleiding
MAVO-II kunnen nog enkele leerlingen worden toegelaten. Het betreft
de vakken Nederlands en Engels. Volgende week leest u in deze rubriek
wat meer informatie over de Opstapkursus en de opleiding MAVO-II.
Noteert u 1 2 augustus alvast in uw agenda?
bij woningen die
vóór 1 januari 1 945
voor bewoning gereed
zijn gekomen:
voor overige
woningen:
De maximale subsidie voor herstel van een fundering op palen, gevels
en dragende muren, vloer- en dakconstructie is nu 26.500 gulden (was
12.000). De verhoging van de subsidies loopt vooruit op de kosten
dekkende subsidies voor de verbetering van vooroorlogse particuliere
woningen, die zijn aangekondigd in het onlangs uitgebrachte Meerja
renplan Stadsvernieuwing. Tot de subsidieverhoging is besloten omdat
de laatste jaren de particuliere woningverbetering onvoldoende van de
grond komt. Verder blijkt dat bij particuliere woningverbeteringen ei
genaren eerder overgaan tot woontechnische verbetering dan tot
bouwtechnisch herstel. Deze ontwikkeling vindt de bewindsman met
het oog op het Regeerakkoord, waarin voorrang is gegeven aan groot-
onderhoud, weinig gelukkig. Daarom zijn de subsidies voor bouw
technisch herstel forser verhoogd dan die voor woontechnische verbe
tering. Omdat de vooroorlogse woningen er kwalitatief het slechtst aan
toe zijn en om het beschikbare budget zo doelmatig mogelijk te beste
den, gelden de verhoogde bijdragen alleen voor deze categorie wonin
gen. Voor naoorlogse particuliere woningen blijven de oude bedragen
gelden en wel tot een totaal van ongeveer 29.000 gulden.
Monumenten
Voor de verbetering van panden met waarde als monument met
hoofdzakelijk een woonfunctie, wordt de regeling voor het zogeheten
cascoherstel weer ingevoerd. Dit houdt in dat voor herstel van funde
ring, bouwmuren, balklagen en kap maximaal 30.000 gulden subsidie
als bijdrage ineens wordt gegeven. In de nieuwe regeling wordt dit
bedrag verhoogd met maximaal 2000 gulden voor elke kamer en af
zonderlijke keuken, die na verbetering in het pand aanwezig is. Deze
kamers en keuken(s) moeten dan wel bij de verbetering betrokken zijn.
Worden in een pand huurwoningen of wooneenheden aangebracht
dan kan behalve de subsidie voor het casco-herstel, ook een beroep
worden gedaan op de subsidies voor nieuwbouw voor huurwoningen
of -eenheden.
Naast de subsidie van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke
Ordening en Milieubeheer kan men gebruik maken van de regeling
"Bijdragen voor rehabilitatie van panden met waarde als monument"
van het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur (W.V.C.).
Bovendien kunnen provincie en gemeente nog aanvullende subsidies
het aanbrengen van een closet met
waterspoeling met bijkomende voorzieningen
het maken van een doucheruimte met inrichting
het aanbrengen van een douche-inrichting in
een bestaande ruimte
het uitbreiden van de electrische installatie
als gevolg van het noodzakelijk vervangen van
de installatie in een woning
met één of twee kamers
met meer dan twee kamers
het maken van een ruimte om te koken en het
aa rbrengen van een keukeninrichting
het vervangen van een primitieve keukeninrichting
het maken van een berging buiten de woning
het vergroten van een woonkamer, kleiner
dan 1 8 m2, door middel van het bewoonbaar
maken van een inpandige ruimte
het verbeteren van bestaande of, indien de
woning minder dan drie slaapkamers bevat, het
maken van nieuwe slaapkamers, per slaapkamer
(in totaal voor niet meer dan vier slaapkamers)
het aanbrengen van centrale verwarming
1.750
2.500
1.750
1.500
2.000
3.700
2.500
1.750
1.000
1.300
2.500
(bedragen in guldens)
1.650
1.650
1.150
500
800
3.500
1.650
1.650
800
825
2.500
Bouwtechnisch herstel
De verscheidenheid van bouwtechnische gebreken die aan een woning kunnen kleven, leent zich niet voor het vaststellen van een
bijdrage ineens in de vorm van een vast bedrag. Voor het opheffen van bouwtechnische gebreken geldt het volgende subsidiestelsel.
bij woningen vóór
1 januari 1 945 voor
bewoning gereed
gekomen:
bij overige
woningen:
(bedragen in guldens)
per
tot ten hoogste
per
tot ten hoogste
eenheid
een bedrag van:
eenheid
een bedrag van
verbetering van
250
5.000
200
2.000
fundering op staal
per ml
per m1
verbetering van
1.000
10.000
550
5.500
fundering op palen
per paal
per paal
herstel van gevels en
125
10.000
67
2.000
dragende muren
per m2
per m2
herstel van vloer
100
6.500
40
1.000
constructies
per m2
per m2
herstel van kap
125
10.000
59
3.500
constructies
per m2
per m2
Voor de opheffing van hierboven genoemde bouwtechnische gebreken geldt een maximum voor het totaal aan bijdragen ineens voor
een woning die vóór 1 januari 1 945 voor bewoning gereed is gekomen:
bij een fundering op staal: maximaal 21.500 gulden
bij een fundering op palen: maximaal 26.500 gulden.
Burgemeester en wethouders van Tholen maken, gelet op artikel 12
van de Wet algemene bepalingen milieuhygiëne bekend, dat op 20 juni
1 983 bij hen een aanvraag is ingekomen voor een vergunning inge
volge de Hinderwet van:
J.J. van der Slikke, Kadijk 20 te Tholen voor het uitbreiden of wijzigen
van een ligboxenstal voor rundvee op het perceel kadastraal bekend
sektie O, nrs. 472, 5 en 6 ged. gelegen aan de Kadijk 20 te Tholen.
De aanvraag en andere ter zake zijnde stukken liggen met ingang van
29 juli 1983 op de secretarie van de gemeente Tholen te Sint-Maar
tensdijk ter inzage elke werkdag van 9.00 tot 1 2.00 uur en van 1 4.00
tot 1 6.00 uur, alsmede elke maandag van 1 7.00 tot 20.00 uur in de
openbare bibliotheek, Markt 58 te Sint-Maartensdijk. Gemotiveerde
bezwaren tegen het verlenen van de vergunning kunnen door een ieder
gedurende een maand na de datum van de ter inzagelegging schriftelijk
bij ons kollege worden ingebracht. De ingekomen bezwaarschriften
worden mede ter inzage gelegd. Degene die een bezwaarschrift indient
kan verzoeken zijn persoonlijke gegevens niet kenbaar te maken.
Eveneens kunnen mondelinge bezwaren worden ingebracht tijdens een
openbare zitting op 1 5 augustus 1 983 om 9.30 uur. De zitting vindt
plaats in het gemeentehuis te Sint-Maartensdijk, waarbij tevens de
gelegenheid wordt gegeven tot een gedachtenwisseling tussen het
bevoegd gezag, de aanvrager en de overige aanwezigen. Burgemeester
en wethouders vestigen er tenslotte de aandacht op, dat degenen die
bezwaar hebben ingebracht op de wijze als bovenomschreven en een
ieder die aantoont dat hij daartoe redelijkerwijs niet in staat is geweest,
in de gelegenheid zullen worden gesteld bezwaren tegen de ontwerp
beschikking in te dienen.
Sint-Maartensdijk 28 juli 1 983
Burgemeester en wethouders van Tholen.
Burgemeester en wethouders van Tholen maken gelet op artikel 24,
tweede lid, onder c, van de Wet algemene bepalingen milieuhygiëne
bekend, dat zij voornemens zijn gunstig te beschikken onder oplegging
van de nodige voorwaarden om gevaar schade of hinder voor de om
geving te ondervangen, op de aanvraag ingevolge de Hinderwet van:
garagebedrijf P. Dekker en Zn. B.V. Tonhuisstraat 15 te Sint-Annaland
voor het uitbreiden of wijzigen van een tankstation gelegen aan de
Tonhuisstraat 1 5 te Sint-Annaland.
De ontwerp-beschikking alsmede de aanvraag en andere ter zake zijnde
stukken liggen met ingang van 29 juli 1 983 gedurende een termijn van
veertien dagen ter inzage op de secretarie van de gemeente Tholen te
Sint-Maartensdijk van 09.00 tot 12.00 uur en van 14.00 tot 16.00
uur, alsmede elke maandag van 1 7.00 tot 20.00 uur in de openbare
bibliotheek, Markt 58 te Sint-Maartensdijk. Vanaf 15 augustus 1983
tot het einde van de termijn waarbinnen beroep kan worden ingesteld
tegen het geven van de aangevraagde beschikkingen liggen bovenge
noemde aanvragen en andere ter zake zijnde stukken elke werkdag ter
inzage van 09.00 tot 1 2.00 uur.
De aanvrager alsmede degenen die bezwaren hebben ingebracht naar
aanleiding van de aanvrage en ieder die aantoont dat hij daartoe rede
lijkerwijs niet in staat is geweest, kunnen gedurende de hierboven
genoemde termijn van veertien dagen, gemotiveerde bezwaren in
brengen naar aanleiding van de ontwerpbeschikking. Degene, die een
bezwaarschrift indient, kan verzoeken zijn persoonlijke gegevens niet
bekend te maken. Een bezwaarschrift dient te worden gericht aan het
kollege van burgemeester en wethouders van Tholen. De ingekomen
bezwaarschriften worden mede ter inzage gelegd.
Sint-Maartensdijk 28 juli 1 983.
Burgemeester en wethouders van Tholen
De eerstvolgende spreekuren van de leden van het college van burgemeester en
wethouders vinden plaats op maandag 1 augustus 1 983 in het gemeentehuis te
Sint-Maartensdijk. Burgemeester E. Baerends en de wethouders J. Versluijs,
L.J Koopman en P. van Schetsen houden hun spreekuur van 1 1.00-1-2 .00 uur.
Wilt u op een ander tijdstip met één van de collegeleden spreken belt u dan even
naar het gemeentehuis, telefoon 01 666-2955, toestel 21 5.
Het bestuur van de stichting "Beter Wonen" houdt elke maandag van
10.30-1 2.00 uur spreekuur in het gemeentehuis te Sint-Maartensdijk
voor aanvragen om woonruimte. De woningstichting is telefonisch
bereikbaar onder nummer 01 666-3359.
Vacature wijlen ds. Mouw snel vervuld
Ds. Tanis studeerde aan de Theo
logische school van de Geref. Ge
meente te Rotterdam, waarna hij
in september 1980 een beroep uit
Wageningen aannam. Dat was
zijn eerste gemeente. Ds. Tanis is
gehuwd en heeft drie kinderen.
Naast dit verheugende bericht,
heeft de Thoolse Geref. Gemeen
te ook wel wat zorgen, maar die
zijn van materiële aard. Bij de
bouw van de Rehobothkerk aan
de Hoogaarsstraat werd voor het
dak een uit Amerika afkomstig
procédé gebruikt, de moderne as
falt singels. Met de vrij grote en
stijle dakvlakken is dit systeem
toch niet bevallen. Met name bij
de dakkapellen ontstonden bij
herhaling lekken.
Op deze manier wordt het onder
houd veel te duur, zodat een be
langrijke ingreep nodig bleek: een
nieuw dak met dakpannen. Het
beschot kan blijven zitten om er
panlatten en dakpannen op aan te
brengen. Aangezien dit zwaarder
is dan voorheen, moet er een
tegenwicht komen, waarvoor het
kerkinterieur geheel in de steigers
komt te staan. De bestaande zwa
re plafondplaten moeten worden
vervangen door meer licht ge
wicht materiaal. -Verder is er een
versteviging van de muren ron
dom nodig door het aanbrengen
van horizontale spanten.
De kosten zijn op drie ton ger
aamd en het karwei moet in drie
maanden klaar zijn. Volgende
week wordt eraan begonnen. Het
kerkgebouw is dan drie maanden
niet beschikbaar, zodat in overleg
met de Hervormde Gemeente de
diensten in de Grote Kerk worden
gehouden. In augustus de Herv.
Gem. van 9.00 tot 10.30 en van
16.30 tot 18.00 uur en de Geref.
Gem. van 9.00 tot 10.30 uur, 11.00
tot 12.30 uur en van 18.30 tot 20.00
uur. In september en oktober
wordt gewisseld. Anderzijds kon
de Geref. Gem. de Herv. Gem.
tegemoet komen met de pastorie.
Ds. Verheul wil in verband met
het nieuwe schooljaar snel in
Tholen wonen, maar de verbou
wing van de pastorie in de Mo-
lenvlietsestraat is nog niet klaar.
Daarom gaat hij tijdelijk naar de
leegstaande pastorie van de Ge
ref. Gem. in de Burg. v.d. Hoe-
venstraat.
Grote droogte verhoogt het
brandgevaar. Dat bleek ook
woensdag 20 juli, toen rond twee
uur de berging van het waterschap
bij het gemaal aan de zeedijk te
Oud-Vossemeer in vlammen ging.
De schade wordt op tien mille
geraamd, mede omdat er nogal
wat materiaal als vloedbalken,
e.d. lag opgeslagen.
Het vuur begon als een onschuldig
bermbrandje, waarvan het ont
staan niet duidelijk werd, maar
het liep uit de hand, toen het vuur
de goed in het teer zittende op
slagplaats bereikte Het bouw
werkje van 2.5 bij 3.5 meter
brandde tot de grond toe af. Er
viel niets meer te blussen voor de
Thoolse en St. Annalandse
brandweer.
De volgende middag werden bei
de korpsen weer gealarmeerd toen
de stoppels van een graszaadper
ceel in vlammen opgingen. Dat
liep uit de hand omdat de wind
over de Mareweg bij Oud-Vosse
meer deinde, waardoor het zicht
bemoeilijkt werd. De Thoolse
brandweer reed nog op het per
ceel om met de hoge drukspuit de
laatste vlammen te doven. St. An-
naland kon met de waterwagen
inrukken. Donderdag werd ook
de Fliplandse brandweer, gealar
meerd voor een perceel grasland
aan de Sluisweg in Anna Jacoba-
polder. De droogte maakte er een
flinke fik van. De via 0011 ge
waarschuwde brandweer kon niet
veel meer redden, maar de land
bouwers van Strien en de Jager
hadden het gras al eerder ge
maaid.
Bij de afweging van belangen bij de Thoolse CNC-vestiging heeft het
gemeentebestuur zich enerzijds laten leiden door de zorg voor het
milieu en anderzijds door belangen van werkgelegenheid, zo maakte
burgeneester Baerends duidelijk.
"Op dit moment is de behoefte aan extra werkgelegenheid op Tholen
versterkt aanwezig. Het werkloosheidspercentage van meer dan 21
procent wijkt aanzienlijk af van het landelijk gemiddelde. CNC past in
de overwegend agrarische structuur van onze geneente en sluit qua
werkgelegenheid optimaal aan bij de Thoolse arbeidsmarkt. CNC zal in
zijn eindfase werkgelegenheid bieden aan ruim 220 werkneners (direct
en indirect), exclusief de afgeleide werkgelegenheid, waarmee een
eenmalige investeringsimpuls is gemoeid van ruim 45 miljoen gulden.
De CNC-vestiging betekent een daling van het werkloosheidspercen
tage op Tholen met bijna 5 procent.
De komst van CNC zal een belangrijke verbetering in de zwakke
werkgelegenheidsstructuur van onze gemeente betekenen. Ook op ter
mijn zijn de economische vooruitzichten somber. Nu al oet Tholen als
een probleemgebied worden gekenschetst, maar aangezien een groot
deel van de werkende beroepsbevolking naar Rotterdam pendelt - wat
met hoge vervoerskosten kwetsbaar is - moet worden gevreesd dat op
middellange termijn een verdere stijging van de werkloosheid plaats
vindt", aldus de burgemeester.
B en W van Tholen hebben 26 juli
op de zitting van de Raad van
State inzake C.N.C. op een gru
welijke wijze bakzeil moeten ha
len.
Ongeveer in het midden van zijn
betoog is dhr. Voorburg op zijn
vingers getikt door een van de le
den van de Raad van State.
Hij waagde het namelijk te beto
gen, dat C.N.C. in Tholen 10 0/0
minder produktie zou hebben dan
in Ottersum. Door deze uitlating
haalde hij het ongenoegen van de
Raad van State op z'n hals.
Dhr. Voorburg meende te moeten
betogen, dat er dan ook 10 0/0
minder stank zou ontstaan Een
grotere onzin heb ik zelden horen
beweren. Dit is aardig voor een
feestje thuis tussen de schuifdeu
ren, maar deze ongein gaat niet op
bij de Raad van State.
De voorzitter stelde dan ook te
recht voor om in een volgende
zitting het geheel nog eens door te
nenen.
Conclusie: de mensen op het ei
land Tholen en omstreken kun
nen nog 'minstens' 1 jaar leven
zonder stank.
B.C.M.Th. Derwig
Oud-Vossemeersedijk 9
Oud-Vossemeer
(De advocaat van C.N.C., mr. F.J.
Perquin, zei dinsdag in zijn pleit
nota: "Op 390 meter van het
midden van het bouwterrein (215
m vanaf de grens) woont Derwig.
Zijn echtgenote exploiteert een
drogisterij te Bergen op Zoom.
Voor appellant derwig geldt, dat
hij weliswaar geen agrariër is,
doch van hem, gelet op zijn uit
drukkelijke keuze om in dit lan
delijk en agrarisch gebied te gaan
wonen, mag ook verwacht worden
dat hij meer tolerantie opbrengt
t.a.v. mogelijke geurhinder, dan
van bewoners in de woonkern
Tholen. C.N.C. is echter bereid
om ten behoud van de haar ver
leende vergunning desgewenst
met appelant Derwig in overleg te
treden over aankoop van zijn huis
op reele voorwaarden").
Wouwsestraat 15. B.o.Z.
Advertentie IM
Nu, Niske stond met een hoofdletter boven aan het lijstje dat ze in
gedachten opmaakte. Dikwijls was vrouw Haanstra opstandig, hoe lang
zou ze hier nog moeten liggen en afhankelijk zijn van de goedheid van
anderen, terwijl haar man verdekte verwijten maakte? Dat was God's
straf, waé de mening van tante Trijntje geweest. Die had in dit feit
eindelijk genoegdoening gezien voor haar eenzaamheid en niet nage
laten deze mening aan ieder door te geven die er naar horen wilde.
Niske dacht nog weieens na over wat mem van tante Trijntje gezegd
had, maar ze had het niet op kunnen brengen vriendelijk tegen deze
haatdragende vrouw te zijn. Nu kwam ze er nooit meer en Jakob ook
niet.
"Hallo, mem", Niske kwam vrolijk met een kop thee en een beker melk
naar buiten lopen.
"Zo kind, kom even bij me zitten". Haar moeder richtte zich op om het
drinken aan te pakken.
"Jamaar men, u weet toch dat ik nog strijken moet, ik heb niet zo veel
tijd".
"Maar wel om een kopje thee te drinken, assepoestertje. Het is zulk
heerlijk weer, kijk eens naar die appelboom, wat komen er een bloemen
aan, als dat allemaal appeltjes worden, kunnen we de kist onder de
bedstee wel vol krijgen".
"Ik hoop het" antwoordde Niske. Ze sprong plotseling op en haalde een
klein trosje van de rijkbloeiende boom. "Wat doe je nou?" Huppelend
kwam ze terug en stak het bloesempje in een knoopsgat van haar
moeders nachtpon. "Zo, nou kan mem er goed naar kijjcen". "Je bent
een lieverd, zul je niet te hard werken?" Niske stond al op om weer naar
binnen te gaan. "Ik ben helemaal
niet moe hoor, "lachte ze. Opeens boog ze haar hoofd naar voren.
"Komt er al haar op mem?" Mem pakte haar hoofd met beide handen
vast en bekeek de hoofdhuid nauwkeurig. Op de plekken nog niet, maar
wél daar omheen, maar het is ook nog niet helemaal genezen, dat weet
je toch, geduld heeft dokter gezegd. En och, de rest van je haar is zo
mooi dik, je kunt het er gemakkelijk overheen kammen. Niemand ziet
het".
"Jawel, mem, als ik even mijn hoofd schud komen de plekken weer
bloot, kijk maar. Wild schudde ze met het vlasblonde haar en boog zich
weer naar haar moeder. "Ik schaam me dood".
"Wat ben je toch ongeduldig" glimlachte deze. wacht jij nou maar af,
wie weet wat een mooie krullen er nog eens verschijnen. Wees maar blij
datje niet meer naar Leeuwarden hoeft. "Maar je weet wat de dokter
gezegd heeft: "Goed eten en niet te hard werken. Als je nou met het
strijkwerk klaar bent, kom dan een poosje bij me zitten, sokken stop
pen".
Niske beloofde het. Even later zat ze gezellig pratend bij haar moeder.
Wat een grote knollen had die heit toch altijd in zijn sokken, ze wist
vaak niet hoe ze die dicht moest krijgen. In het begin had ze een keer
hulp gevraagd aan tante Trijn. "Ik wil het wel voor je doen had deze
gezegd, maar dan moet jij mijn was er bij nemen. Verontwaardigd had
ze geweigerd. Hoe kon ze dat er nou nog bij doen? Wat gemeen, had ze
gedacht, je zou niet zeggen dat het een zuster van haar moeder was!
Om vier uur moest de geit gemolken. Niske keek eens naar de lucht, er
kon wel eens een bui komen, het werd zo donker, ze zou hem maar
gelijk op stal zetten.
In 't voorbijgaan keek ze nog even in het varkenshok. Daar zat een jong
varken. Heit kocht ieder voorjaar een big om vet te mesten. In 't najaar
werd hij dan geslacht, daar hadden ze de hele winter vlees aan. Nu lag
het beest lusteloos op zijn zij. Ze kriebelde het even op dé kop, maar het
beest reageerde niet. 't Is niet in orde," had heit gisteren gezegd. Ik
hoop niet dat het beest ziek wordt". Mem had ongerust gekeken. "Dat
meen je toch niet? Dat zou niet best wezen".
Maar Niske zag nu ook wel dat het varken niet in orde was, het had ook
niets gegeten.
Toen ze in haar moeders richting keek, zag ze vrouw Wieringa aanko
men. Dan maar eerst koffie maken. Straks kwam ze vast binnen met
eieren of spek. Altijd had ze iets bij zich voor de zieke. Van Annie
hoorde ze wel dat de Haanstra's het niet zo breed hadden. Een paar
maanden geleden was Annie huilend thuis gekomen zonder haar gul
den weekloon. Tijdens het afwassen had ze een dure trekpot gebroken,
daarom had ze haar geld niet gekregen. "Die rijke stinkboeren"! Heit
had met de vuist op tafel geslagen, maar mem had haar getroost en
gezegd: "Vraag maar of vrouw Wieringa morgen even bij me komt".
De volgende dag was vrouw Wieringa gekomen, ze was een heel eind
van 't bed af gaan zitten, ze had wel vernomen wat de moeder van haar
werkstertje scheelde. Maar het resultaat van het gesprek was geweest
dat Anne een kwartje opslag had gekregen. Bovendien kwam ze min
stens een maal in de maand een praatje maken en nooit met lege
handen.
Die avond zaten Niske en haar vader aan tafel. Om beurten prikten ze
een aardappel uit de pan en doopten die in het spekvet. Mem at in bed
een bordje pap, die kon dat zware eten niet verdragen.
"Heb je nog naar het varken gekeken?" vroeg heit tussen twee aardap
pels door.
"Jawel, maar 't leek me niks goed, hij lag op zijn zij en had ook niks
gegeten".
"Zou je de veearts er niet bij halen?" opperde mem. "Denk je dat het
geld me op de rug groeit?" was het weerwoord. Na de maaltijd stond hij
op om even later met een vérslagen gezicht terug te komen. "En?" Mem
tilde haar hoofd nieuwsgierig uit de kussens. "Dood".
"Hoe kan dat nou?" Vragend keek Niske haar vader aan. "Toch geen
varkenspest hoop ik? Vrouw Wieringa zei dat er bij Steensma varken
spest was," vertelde mem. Heit knikte. "Hij zit onder de vlekken". "Och
heden, mem begon te huilen, dan kunnen we er niet van eten".
"Is hij dan vergiftig?" vroeg Niske verschrikt. "Ja kind, dat is erg
gevaarlijk, daar wordt je ziek van. Ik moet het aangeven en dan moet hij
begraven. Ik ga even naar Westra". Heit zette de pet op om het akelige
nieuws met de buurman te gaan bespreken.
Niske wist niet beter te doen dan koffie te gaan zetten, "Och Heere, dat
ook nog?" hoorde ze haar moeder klagen. Zou heit nog geld hebben om
een ander varken te kopen? Ze was bang van niet. Maar hoe moest dat
nou van de winter? Kon zij maar in betrekking, maar ze kon niet van
thuis weg. Of de boel wat minder goed bijhouden en dan ergens een
paar uurtjes? Die gedachte liet haar niet meer los.
