Alcohol-probleem op
Tholen 'niet gering'
Modebrillen
Dokter de Looze: tal van aandoeningen
Suiker? Bij
de 2e graag!
Straatvoetbal
Donderdag 28 april 1983
EENDRACHTBODE
9
De gevolgen van het alcoholgebruik zijn op Tholen niet gering. Dhr.A.W.A.de
Looze, huisarts te Oud-Vossemeer, zei dat maandagavond in de Vossenkuil tijdens
een bijeenkomst van de werkgroep Caritas/Kerk en samenleving van de r.k.kerk.
"Langdurig gebruik van alcohol in te sterke mate is teveel voor het lichaam. Tal
van aandoeningen zijn het gevolg."
Thuisfront
Gevaarlijk
Vies
Straffen
Vervolg op pag. 12 2_
Volgende week leest u
het slot van het
feuilleton 'Het
vermolmde voetstuk'.
Het bejaardentehuis Ten Anker in Tholen hoopt dinsdag 3 mei a.s. voor het eerst
feest te kunnen vieren met een zestigjarig bruidspaar. Dhr.C.Quist, 86 jaar geleden
in de Bebouwdendam in Tholen geboren, en mevr.N.J.Quist-v.d. Velde, wier wieg
voor 84 jaar aan de Kadijk te Poortvliet stond, vormen het feestelijk duo.
Steeds de nieuwste kreaties van
de grote modehuizen.
Keuze in alle prijsklassen.
Fortuinstraat 8 - Telefoon 34272
BERGEN OP ZOOM
Terugaar De belasting
Terug naar
geboortegrond
Het giethuis.
j. Literatuur: W.S. Unger. Het
i klokkengietersgeslacht
j Burgerhuys.
i In Archief Zeeuwsch
Genootschap 1 926.
Het
klokkengietersgeslacht
Burgerhuys
over, want men wordt ziek als
men de drug niet krijgt."
Mevr.P.A.M.Nuijten, maatschap
pelijk werkster bij het Welzijnsor-
gaan, lichtte haar rol toe bij de
alcoholproblemen: met name het
Vijftig belangstellenden luister
den in de Vossenkuil naar vijf
sprekers over alcohol en drugs,
maar het accent lag sterk op het
eerste. "Van drugs is op Tholen
weinig sprake. We weten waar 't
gebruikt wordt en er is geen sa
menhangende criminaliteit", zei
politieman J.S.Dalebout.
Hij noemde het daarentegen ver
rassend, dat ondanks allerlei
maatschappelijke hulpinstanties
de politie veel optreedt bij de uit
de hand gelopen gezinsruzies na
alcoholgebruik. Bij bedreigingen
kan er aanhouding plaatsvinden.
Soms is één van de twee betrok
ken partijen niet te handhaven,
maar zo mogelijk worden de pro
blemen met inschakeling van
maatschappelijk werkers opge
lost.
"Alcohol is veel gevaarlijker dan
heroïne", zei dhr.A.Francke van
het Zeeuws consultatiebureau
voor alcohol en drugs, dat vrijdags
ook spreekuur houdt in het
Thoolse stadhuis. "Onze cultuur
heeft alcohol aanvaard, maar
maak niet de fout deze legale drug
als ongevaarlijk te zien."
Dokter de Looze gaf dat later ook
aan. "Ik heb in mijn praktijk al
leen ervaring met chronisch ge
bruik van alcohol en tot mijn spijt
is dat niet gering. Het gaf tot hele
akelige ziekten en zelfs tot de
dood aanleiding. Niet alleen bij
ouderen, maar ook mensen van
middelbare leeftijd en zelfs jon
geren. Meermalen heb ik 't in
mijn praktijk meegemaakt aan
doeningen aan het hart(spier) ten
gevolge van alcoholgebruik.
Bloedarmoede, -stolling en -te
korten, leveraandoeningen, jicht,
aantasting van de alvleesklier en
het zenuwstelsel.
Bij toevoer van veel alcohdl werkï
dit voor de lever als vergif. Het
gemene is, dat het heel lang duurt
voordat mensen dat merken. Bij
functie-onderzoek heb ik gecon-
gedragsstoornissen. Het is een
somber verhaal, maar het zijn
dingen die veel voorkomen in
mijn kleine praktijk", aldus dok
ter de Looze, die ook nog de wis
selwerking van alcohol en medi
cijnen aanstipte.
Dhr.Francke bracht naar voren,
dat het alcoholprobleem al bij de
jeugd begint. "Als kinderen op
feestjes alcohol zien gebruiken,
denken ze dat 't normaal is. Ze
gaan zelf experimenteren en de
eerste keer vinden ze alcohol vies.
Dat durven ze nog niet zo te zeg
gen, want ze willen graag bij de
groep horen. Als je maar genoeg
drinkt( traint), ga je 't lekker vin
den. Overmatig gebruik kan lei
den tot verslaving: merken dat je
niet meer zonder kan. Je lichaam
protesteert als het de stof niet op
de juiste tijd krijgt toegediend. In
zo'n situatie ben je ook geestelijk
van alcohol afhankelijk. Je bent er
steeds mee bezig: hoe houd ik 't
verborgen?
Problemen vallen echter niet met
alcohol op te lossen, want na de
uitwerking zijn die problemen er
nog steeds."
Dhr.Francke maakte verder dui
delijk. dat er steeds meer alcohol
nodig is om hetzelfde effect te be
reiken. "Eerst ben je bij 4 5
biertjes lollig, later bij 10-15 en
dan pas bij 20. Zo wordt de tole
rantie opgebouwd. 'Ik kan er goed
tegen', zegt men, maar dat is een
slecht teken. Sommigen denken
nog wel in een auto te kunnen rij
den: 'ik kan alles'. Er treedt echter
controleverlies op, de zelfkritiek
neemt af door de invloed van de
alcohol op het centrale zenuw
stelsel. We worden wat losser,
minder kritisch. Dingen die we
anders alleen durven denken,
doen we dan", aldus Francke.
Negen van de tien mensen waar
mee hij te maken krijgt, hebben
problemen met alcohol en één
met drugs. Vijftig procent komt
via de justitie binnen, de overigen
via de huisarts, maatschappelijk
werk, e.d.
Francke ging ook nog even in op
verdovende middelen als hasj,
heroïne en cocaïne. "Bij versla
ving heeft men voor heroïne alles
De door politieman Dalebout
genoemde voorbeelden van
straffen werden deze week
weer werkelijkheid bij de
Middelburgse politierechter.
J.N. uit Sint Maartensdijk
kreeg voor 2.69 promille alco
hol twee weken gevangenis
straf en negen maanden ont
zegging van de rijbevoegd
heid.
D.H. uit St. Annaland voor
1.88 duizend gulden boete,
twee weken voorwaardelijke
gevangenisstraf en negen
maanden niet rijden, waarvan
vijf voorwaardelijk met een
proeftijd van twee jaar. L.T.
uit St. Maartensdijk voor een
promillage van 1.41 achthon
derd gulden boete en zes
maanden niet rijden, waarvan
drie voorwaardelijk, proeftijd
twee jaar.
M.B. uit St. Maartensdijk
kreeg twaalfhonderd gulden
boete en zes maanden geheel
voorwaardelijke ontzegging
van de rijbevoegdheid met
een proeftijd van twee jaar.
begeleiden van de gezinsleden
door de ellende te delen en de
scherpe kantjes er vanaf te halen.
Daarna wordt de verslaafde in
zicht gegeven in zijn gezinsrol en
zijn keuze voor wel of geen ver
andering begeleidt. Dat gebeurt in
nauwe samenwerking met het
consultatiebureau.
Dhr.E.van Dongen, werkzaam bij
de afdeling sociale zaken van de
gemeente Tholen, sprak over de
financiële problemen. Bij ontslag
Bij het alcoholprobleem spe
len ook sociale factoren een
rol, zei dhr.Francke van het
Zeeuws consultatiebureau
voor alcohol en drugs. "In
andere streken wordt er pas 's
avonds geborreld, maar op
Tholen is 't heel erg gebruike
lijk dat 's voormiddags al te
doen. Het is bijna onbeleefd,
degene die een karweitje ver
richt. zoals de loodgieter of de
schilder, om half twaalf geen
borreltje aan te bieden. Een
anecdote is, dat bijvde vraag:
'moet je suiker in je borrel'
werd geantwoord: bij de
tweede graag."
stateerd, dat er ook bij 15 en 16-
jarigen al storingen in de lever
optreden. Een typisch voorbeeld
van wat mensen niet gauw in ver
band brengen met alcohol is een
zenuwontsteking: vermindering
van het gevoel in tenen en vingers.
Alcohol kan ook psychische pro
blemen geven: lichte karakter- en
De 30e april gaat ook dit jaar weer niet onopgemerkt voorbij! Op Ko
ninginnedag zal er als vanouds worden gevlagd, feest gevierd en gespeeld.
Op Tholen en Sint Philipsland is er zaterdag van alles en nog wat te
doen. De vlaggen en de oranje strikjes en speldjes kunnen alvast uit de
kast.
j activiteit, georganiseerd door het
trlOlCVl Oranje-comité, begint om 9.00
uur bij de Vossenkuil: muziek
vereniging O.V.M. geeft met een
aubade het startschot voor de
feestelijkheden. Om 9.45 uur be
gint er bij de Vossenkuil een
fiets-oriëntatierit voor de jeugd tot
en met 16 jaar. Om 10.30 uur is
daar eveneens het startpunt van
een optocht met versierde fietsen.
De Vosmeer A-junioren en hun
leiders treffen elkaar om 11.30 uur
voor een wedstrijd op het voet
balveld. Na de middag spelen de
festiviteiten zich af in de Vossen
kuil. Voor de kleuters en de tie
ners wordt een aantal films ver
toond. In de pauze worden de
prijzen van de ochtend-activitei
ten uitgereikt. Rond de klok van
vijf uur zit de viering van Konin
ginnedag, althans in de Vossen
kuil, er weer op.
'Wie maakt de mooiste vlag' is de
titel van een wedstrijd voor scho
lieren, uitgeschreven door de
Vereniging Thoolse Stadsactivi-
teiten. Deze vlaggen zullen op het
Oranjefeest de straten sieren. Op
het terrein aan de voormalige
oesterputten vindt een wedstrijd
touwtrekken plaats, waaraan
teams van 8 mensen kunnen
deelnemen. De vrijwillige brand
weer heeft reeds mannetjesputters
gereed staan. Men kan zich in
schrijven bij het bestuur van de
V.T.S, het liefst voor vrijdag 29
april, vandaag dus! Tussen 13.30
en 16.00 uur kunnen groepen in
woners, die de lagere schoolleef
tijd te boven zijn, meedoen aan de
spelen op de oesterputten. Voor
de kleuter- en lagere schooljeugd
is een ochtend-programma sa
mengesteld, terwijl zij 's middags
kvnnen meewandelen met de 23e
Koninginnetocht van de Thoolse
Wandel Unie, die om 14.00 uur
van start gaat. Er wordt/werd
huis-aan-huis een programma
voor 30 april rondgebracht, waar
bij men tevens de tekst vindt van
alle te zingen liederen bij de au
bade op de Markt. De overhandi
ging door de vereniging Huis en
Heem van het kanon aan de ge
meente Tholen, is om 16.30 uur
aan het programma toegevoegd.
Dit antieke schiettuig siert vanaf
zaterdag de hoek van de Kaai bij
het praathuis. En natuurlijk ont
breekt op Koninginnedag ook de
traditionele auto-oriëntatie-
ritfZoekweg, 18 u.) van voetbal
vereniging Tholense Boys niet. Op
het voetbalveld is trouwens om
14.30 uur de voetbalwedstrijd
Tholense Boys 2-De Meeuwen 2
te zien.
oud vossemeer
Ook in Oud Vossemeer komt de
jeugd aan z'n trekken. De eerste
sint annaland
Accelerando organiseert de tradi
tionele rommelmarkt en aanver
wante attracties, 9.30 uur. Vanaf
12 u. is er verkoop bij opbod.
Muzikale rondgang dorp 19.00
uur. WHS 1 speelt op eigen veld
om 13.00 uur een competitiewed
strijd tegen Good Luck. Auto-
oriëntatierit WHS, start 18.00 uur
kantine. De schooljeugd van
kleuter- en lagere scholen vieren
het gecombineerd koninginne- en
bevrijdingsfeest op donderdag 5
mei. Voor de kleuters naar gelang
de weersomstandigheden op 't
schoolplein of in 't gebouw van de
chr.kleuterschool. Voorde klassen
1 en 2 van beide lagere scholen
worden weer in combinatie spelen
op het schoolplein georganiseerd.
De klassen 3 en 4 houden een
puzzeltocht door het dorp en voor
5 en 6 is er een fietspuzzeltocht
buiten de bebouwde kom. Voor
alle kinderen is er een prijs en li
monade.
stavenisse
Voor de leerlingen van de klassen
I tot en met 6 van o.l.s. de Schalm
worden er van 9.00-12.00 uur kin
derspelen gehouden in de gym
zaal. De kleuters vermaken zich in
de kleuterschool en de gemeen
schapsruimte. 's Avonds is er in de
Stove een Oranjebal.
scherpenisse
De voorzitter van het Oranjeco
mité, dhr.A.J.Slager, opent de ko
ninginnedag om 9.15 uur met een
wclkomswoord voor het oude ge
meentehuis, Hoge Markt, 9.30
uur: kinderspelletjes Hoge Markt,
Weststraat, 14.00 uur wielerronde
voor regionale trimmers, 34 km.
start Molenweg, prijsuitreiking
15.30 uur Zeelands Welvaren.
16.00 uur: spelen voor de wat ou
deren op de Hoge Markt en 18.00
uur touwtrekken op Pluimpotter-
rein, 19.30 uur muzikale rondgang
O.V.M., lampionoptocht School
straat, 's avonds Oranjebal in
Holland Huis m.m.v. jeugdver
eniging Scarpenesse.
poortvliet
Het oranjefeest wordt gehouden
op donderdag 5 mei, in combina
tie met het bevrijdingsfeest. Za
terdag 30 april dus geen konin
ginnedagviering. 9.00 uur: film
programma in 't Ouwe Raed'uus
met onder meer Jerry Lewis en
Popeye. vervolgens fotospeur
tocht voor de wat oudere jeugd
Vanwege de financiële toestand
van het oranjecomité een beperkt
progra'mma.
op staande voet wegens diefstal of
dronken op het werk verschijnen,
valt men terug op de WWV-uit-
kering, die van 75 tot 40% van het
laatst verdiende loon kan teruglo
pen. Er wordt bemiddeld bij
schulden wegens huishuur of
PZEM-kosten, maar als men wei
gert zelf iets aan de verslaving te
doen, wordt er geen hulp meer
verleend.
Politieman Dalebout stipte in het
kort de baldadigheden op straat
aan en handtastelijkheden na al
coholgebruik in horecabedrijven.
Uitvoeriger belichtte hij de gevol
gen in het verkeer, niet alleen in
de auto, maar ook op de
(brom)fiets. Er wordt een adem
test gehouden met 0.5 promille en
wanneer 4e ge'e vloeistof dan
groen wordt, volgt er op het bu
reau nog een tweede test met 0.8
promille. Als 't dan verkleurt,
volgt er een rijverbod of een
bloedproef. Weigering is een mis
drijf en wordt aangerekend als het
gebruik van 1.5 tot 2.0 promille
alcohol, wat naast duizenden gul
dens boete negen maanden ont
zegging van de rijbevoegdheid tot
gevolg kan hebben.
Aan de hand van verschillende
stellingen werd na de pauze in
discussiegroepjes nog nader op
het onderwerp ingegaan. Dale
bout had monsters van hasj en
heroïne meegebracht, wat met
belangstelling werd bekeken.
De discussie werd geleid door
dhr.P.Windt, consulent maat
schappelijke activering van de
r.k.kerk.
Dhr.C.Quist(86) en
zesjarige bruiloft te vieren.
me vr.N.J.Quist-v.d.Velde(84) hopen dinsdag 3 mei in Ten Anker hun
De dankbaarheid over de nog
goede gezondheid en de uitste
kende verzorging in de Ten An
kerfiat "overheerst, wanneer dhr.
en mevr.Quist, genietend van hun
prachtige uitzicht op de Ten An-
kerweg, vertellen. "Ik zou hier
niet meer wegwilien, want er is
311!!!
*1
Opticien Optometrist O.V. Kontaktlenzen
altijd wat te doen in de recreatie
zaal. We zitten ook allebei in het
zangkoor van Ten Anker o.l.v.
dhr.Riedijk. De broodmaaltijden
doen we zelf, maar warm eten
krijgen we van de kok. 't Kan niet
gemakkelijker en het smaakt pri
ma", zegt mevr.Quist.
Haar man doet trouw mee aan de
bejaardengymnastiek, want de
spieren moeten soepel blijven. De
leeftijd speelt toch wel een rol,
want zonder stok gaat dhr.Quist
geen wandelingetje meer maken.
Hij kan slecht zien, zodat het lezen
vrijwel onmogelijk is geworden.
Beiden hebben echter nog nooit in
het ziekenhuis gelegen en klagen
doen ze dan ook beslist niet.
"We zijn er zo dankbaar voor dat
we hier samen mogen wonen",
zegt mevr.Quist.
Toch heeft het zestigjarig bruids
paar een bewegelijk leven achter
de rug met negen verhuizingen.
Als twaalfjarige ging mevr.Quist 's
morgens om vier uur al melken op
de boerderij van de fam.van
Nieuwenhuijzen. Ze maakte er
boter en was tevens verkster.
Ook dhr.Quist werkte in de land
bouw. want zijn vader was kleine
boer. Hij reed graag met de twee
paarden naar Mosselhoek, maar
onderweg dacht hij nog niet aan
het ploegen, maar las hij in stu
dieboeken. De paarden wisten
immers de weg wel. Met zeven
jongens en zes meisjes was er niet
genoeg werk op het landbouwbe
drijf, ook al trad vader Quist dan
als loonwerker voor derden op.
"Dat banen deed ik graag", he
rinnert dhr.Quist zich nog goed.
Via zijn broer kwam hij in juni
1920 na militaire dienst en
Vanuit heel Tholen en St. Phi
lipsland blijven er klachten bij de
politie komen over straatvoetbal.
Pleintjes en garagedeuren zijn de
meest geliefde plaatsten. De bal
komt dan ook wel eens op het
platte dak terecht, maar daken
van garages zijn alleen gecon
strueerd om water tegen te hou
den en niet om er op te springen.
Dan ontstaan snel lekkages. De
politie pakt de bal in zulke geval
len af, maar er schijnt nog geld
genoeg te zijn om weer snel een
nieuwe te kopen. Als er vernielin
gen worden aangericht (beplan
ting, daken, ruiten), wordt er
schadevergoeding geëist. Straat
voetbal is gevaarlijk en veroor
zaakt schade. De trapvelden zijn
de aangewezen plaatsen.
avondstudie in Bladel bij de be
lasting terecht. In januari 1923
verhuisde hij naar het belasting
kantoor in St.Maartensdijk(het
gebouw op de hoek Noord
poort/Oostvest doet nu alleen
dienst als postkantoor) en in mei
van dat jaar trouwde Quist.
Hij woonde er fijn aan de Bleek-
veldweg en had heel plezierig
werk met belastingcontrole in
St.Annaland, Scherpenisse en
Stavenisse. Dat ging allemaal op
de fiets. Controle van fietsplaatjes
behoorde trouwens ook tot zijn
taak. In Scherpenisse rolde Quist
illegale jeneverstokerijen op en
het liefst kwam hij in St.Anna
land. "Daar had je de meeste poen
en dus de grootste aanslagen, 't
Was er bovendien gezellig." Quist
kwam elk jaar een keer op con
trole bij de belastingplichtigen.
Toen in 1936 zijn zoon en dochter
naar het voortgezet onderwijs
moesten, besloot hij zelf maar te
verhuizen naar Rotterdam, waar
er vlakbij volop studiemogelijk
heden waren. De fam. Quist
maakte er in 1940 het grote bom
bardement mee, waarna men naar
Dordrecht verhuisde. Daar bracht
dhr.Quist het tot hoofdassistent A
bij de loonbelasting en bij zijn
veertigjarig jubileum ontving hij
de eremedaille in goud, verbon
den aan de orde van Oranje Nas
sau. Quist wist wel raad met
moeilijke zaken en hij loste ook
een koppelbaasfraude op.
In 1961 ging hij met pensioen,
waarna hij nog tien jaar in Dor
drecht bleef wonen. Toen beslo
ten ze terug te gaan naar hun ge
boortegrond, dichterbij de doch
ter in Bergen op Zoom en de zoon,
die de belastingsporen van zijn
vader in Breda volgde, in Scher
penisse.
Twee jaar woonden dhr.en me
vr.Quist in een bejaardenwoning
aan de Burg.van Vrijberghestraat,
waarna de toenmalige directrice
zuster Engelvaart hen overhaalde
om naar de nieuwe Ten Ankerflat
te komen. Ondanks dat ze eerst
wel tegen de snelle verhuizing
opzagen, hebbben ze er geen mi
nuut spijt van gehad.
Een bijzonderheid is, dat de ou
ders van mevr.Quist in 1956 aan
het Stenen Kruis bij Tholen hun
zestigjarige bruiloft vierden. Nu
hoopt ze zelf 3 mei het diamanten
huwelijksjubileum te herdenken,
met haar man en de medebeners
van Ten Anker. De familie doet
het later in eigen kring nog gezel
lig over.
Op zaterdag 30 april zal de
overdracht plaats vinden van
een sierlijk bewerkt kanon dat
in 1614 door Johannes
Burgerhuys te Middelburg
werd gegoten.
Burgemeester E. Baerends zal
het bronzen kanon,
geschonken aan de vereniging
Huis en Heem - die een affuit
maakte - op Koninginnedag
om half vijf onthullen en
inschieten op de zeedijk nabij
de Kaay en haven van Tholen.
Heem Tholen aangekocht om
het voor Zeeland te behouden.
Met hulp van de gemeente
zette de heer P A. Boot het
affuit in elkaar, dat een
getrouwe kopie is van de
affuiten op de oorlogsschepen
uit de Gouden Eeuw
Het kanon staat op de dijk bij
de haven voor het pand waar
tot 1 814 de hoofdwacht was
gevestigd. Hier stond ook de
belangrijkste stadspoort, de
Waterpoort.
voor de Abdijtoren goot.
In de Middelburgse
stadsrekening van 1 593/94
komt de volgende post voor:
"Jan Borgeroys, clockgieter,
over dat hij met zijn volck ende
zone gewrocht hebben den tijt
van 1 9 dagen. Hij werkte toen
dus al niet meer als knecht.
Van deze Johannes zijn een
aantal werkstukken bekend,
die hij tussen 1 598 en 1614
goot, zoals halve kartouwen
(kanonnen), huisbellen.
1 627. Ook een door zijn vader
Johannes in 1 603 gegoten
klokje nam hij hierin op. Dit
laatste klokje en een achttal
klokken van Michael zijn echter
bij de laatste restauratie van
het klokkenspel in 1 959
versmolten... Het huidige
carillon bevat echter nog 9
klokken van Michael
Burgerhuys.
De derde klokkengieter
Burgerhuys heette eveneens
Johannes. Vermoedelijk was
gewezen. Zo kwam er een eind.
aan het bedrijf van de klokken-
en geschutgieters dynastie
Burgerhuys.
Het oudste Burgerhuys had zijn
woon- en werkplaats bij de
Nieuwe Kerk (Abdijcomplex).
Volgens een verloren gegaan
wijkregister woonde hij in het
"huysken nevens de poorte
van de Nieuwe Kercke,
I"
zijn werkstukken hier ook
gegoten. De laatste.
Burgerhuys kreeg van het
stadsbestuur de voormalige
refter of eetzaal der
Norbertijner-abdij als giethuis
Onder de Middelburgse Lange Jan werd naast de poort van de
Nieuwe Kerk in 1614 het kanon door Johannes Burgerhuys
gegoten.
Dit ca. 1 200 kg. zware en
2,60 m lange kanon werd in
1971 ten westen van
Duinkerken door de Breskens 5
opgevist. Het is mogelijk
afkomstig van het oorlogsschip
van de Zeeuwse Admiraliteit,
waarop Jan Evertsen -de vader
van de bekende
luitenant-admiraals van
Zeeland Johan en Cornelis
Evertsen - het bevel voerde.
Deze sneuvelde 28 juni 1617
in een gevecht met een Franse
kaper en werd te La Rochelle
begraven.
Het kanon werd door een lid
van de vereniging Huis en
Volgens het opschrift werd dit
kanon in 1614 door Johannes
Burgerhuys gegoten. Hij is de
oudste van drie opeenvolgende
Burgerhuysen, die aan het eind
van de 1 6de tot diep in de
1 7de eeuw als geschuts- en
klokkengieters werkzaam zijn
geweest in Middelburg.
Deze Johannes of Jan was
eerst knecht van Hendrick van
Trier, die omstreeks 1 592 te
Middelburg het klokkenspel
klokken, ondermeer voor de
Abdijtoren en een vijzel Een
van zijn laatste werkstukken is
het in 1614 gegoten kanon dat
nu de wallen van Tholen siert.
Hij overleed in november
1617.
Zijn te Aken geboren zoon
Michael zette tot zijn dood in
1 651 het bedrijf voort. Ook hij
goot kanonnen, tafelbellen en
een groot aantal klokken. Zo
goot hij voor de stad Tholen de
enige beiaard die hij ooit
maakte en in 1 627 afleverde.
Deze telde waarschijnlijk 1 9
klokken waaronder exemplaren
uit 1624, 1625, 1626 en
hij een zoon van Michael. Van
hem zijn een groot aantal
klokken bekend. Zo goot hij in
1 668 de luidklok voor de kerk
te St. Philipsland, die echter in
de oorlog verloren is gegaan
Een van zijn laatste werken
was een fraai versierd kanon
uit 1 678, dat in het
Rijksmuseum wordt bewaard.
Het is een van de beste
staaltjes van Burgerhuys-kunst.
In het begin van het volgende
jaar werd hij in de Choorkerk te
Middelburg begraven. Een
verzoek van zijn weduwe om
de gieterij te mogen
voortzetten werd van de hand
aencomende Hans Burgerhuis,
clockgieter". Na zijn dood ging
het huis onder de Lange Jan
echter in andere handen over
zodat zijn zoon Michael
vermoedelijk elders het bedrijf
heeft uitgeoefend.
Laatstgenoemde genoot van
het Middelburgse stadsbestuur
verschillende voorrechten. Zo
mocht hij gebruik maken van
het thans nog bestaande
stadsmagazijn (nabij de
gevangenis en het
nieuwbouwproject van de
provinciale bibliotheek) voor,
het vervaardigen van zijn
gietvormen Mogelijk heeft hij
in gebruik. Een afbeelding van
's Landts Giethuys" is te
vinden in Smallegange's
Chronijck tegenover bladzijde
429. Verder was dit gebouw
achtereenvolgens pakhuis,
hoofdwacht en paardenstal,
gieterij, bergplaats en
gymnastieklokaal.
Na de brand van mei 1 940
werd deze ruimte als
Statenzaal herbouwd en wordt
er nu enige malen per jaar door
de leden van de provinciale
staten van Zeeland v.ergaderd.
J.P.B. Zuurdeeg
