Een Zeeuwse
ervaring
HET
VERMOLMDE
VOETSTUK
IN BEROEP
Ruim 800
miljoen nodig
voor ombouw
centrales Borssele
Expositie
buitenlandse
culturen
Uien 15 cent
Donderdag 13 januari 1983
Provinciale staten van Zeeland moeten een beslissing nemen over het
definitieve voorstel voor de ombouw van de met olie en gas gestookte
PZEM-centrales in Borssele op kolen.
Aandeelhouders
Meer kolen voor energieop
wekking
Gevolgen voor milieu
Vliegas
Kolenhaven
Capaciteit
Werkvergunningen
Información sobre permiso de
trabajo
Calisma müsasdeleri hakkin-
da bilgi
Subsidie onderzoek
baarmoederhalskanker
Kluis in Tholen
meegenomen
Zaterdag 22 januari 1983
20.00 uur
Dorpshuis Oud-Vossemeer
MIEL COOLS
Tot het
licht uitgaat...
VOORLICHTINGS
AVONDEN
KABELTELEVISIE
OVERDENKING
VAN DER GRAAF
orgels - piano's
Kerkstraat 14 - Bruinisse - tel. 01113-1379
T
ABDIJ
IEÜWS
Schouw in voormalig gemeentehuis
Oud- Vossemeer
Begin oktober van vorig jaar bezochten
75 Amerikaanse burgers de provincie
Zeeland. Dat gebeurde ter gelegenheid
van de Bioentennial (herdenking 200
jaar betrekkingen tussen Nederland en
de VS).
Verschillende Amerikaanse gasten
hebben door middel van uitvoerige
brieven laten weten hoezeer ze het be
zoek aan Zeeland op prijs hebben ge
steld.
Een van hen, mevrouw Erma C. Wie-
neke uit Rookford, schreef een uitvoe
rig, interessant reisverslag, waaruit we
een aantal citaten laten volgen.
Onderweg met de bus in Zeeland: "De
mensen hadden het erover hoe groen
het land was. Net Ierland! Later verna
men we dat ook hier de bladeren van
kleur veranderen en afvallen, maar niet
zo plotseling en zo vroeg als bij ons. De
zon kwam tevoorschijn, maar al vlug
was het nog mistiger dan daarvoor.
Het KLM-gidsje vertelde dat Nederland
in oktober 100 uur zonneschijn heeft.
Het grootste deel daarvan moet wel in
minuten worden gemeten, want we
hadden maar een dag zonder regen. Er
waren fietspaden langs de wegen en
we zagen veel fietsers. Zeeland is niet
zo dichtbevolkt als de rest van Neder
land en de wegen leken zo rustig
Over burgemeesters: "We gingen naar
Oud-Vossemeer, gemeente Tholen,
waar we werden begroet door de bur
gemeester, die een speech hield. Het
was de eerste van vele speeches die we
te horen kregen van officiële personen
die van hun achting en liefde voor ons
land blijk gaven èn van hun dankbaar
heid jegens ons voor de bevrijding van
hun land in de Tweede Wereldoorlog.
We werden steeds ontvangen in inte
ressante eeuwenoude stadhuizen.
Ik rook de koffie al voordat we naar
binnen gingen. Burgemeesters worden
in Nederland benoemd door de konin
gin. Een burgemeester maakt promotie
door te worden benoemd in een andere
gemeente. Ze dragen met zorg be
werkte zilveren kettingen, symbool van
het ambt
Over huizen: 'Alle huizen die we zagen
waren van steen en de meeste hadden
rode dakpannen. De meeste stallen en
schuren waren ook van steen. De hele
week zagen we er maar twee die van
hout waren. Nederland heeft geen
hout".
Over het Deltaplan: "De Nederlanders
zijn meesters in waterbouw - ze doen
met de zee wat ze willen en ze hebben
een grote technische ervaring om zout
en zoet water gescheiden te houden.
Toen we in een van de pijlers (van de
stormvloedkering Oosterschelde) naar
binnen gingen bleek dat hij was ver
deeld in secties en dat elke sectie zo
groot was als een flink huis. Het was
een indrukwekkende ervaring om van
zo dichtbij kennis te maken met iets dat
zo belangrijk is voor de toekomst van
Nederland".
Over de verschillende ontvangsten:
'ledereen deed zoveel moeite voor ons
en dan bedankten ze ons ook nog voor
onze komst!"
Cb1-*" KJ*
-I(j-1* II o** 1983 31 KJ-*J 1983 3 Cr* 1
JL) iL.)i {yjJ>ii CJ* kjjrc J+J "tjji 1
'Jfiê ir
31 28 24 30 UJ-' l"'11
De kosten van het project worden ge
raamd op 802 miljoen. Zoals bekend
kan het een belangrijke stimulans voor
de sector ketelbouw van "De Schelde"
in Vlissingen betekenen.
Gedeputeerde staten adviseren pro
vinciale staten een bindend mandaat
te geven aan hun vertegenwoordigers
in de aandeelhoudersvergadering van
de NV PZEM. De aandelen van de
PZEM zijn namelijk voor twee derde in
handen van de provincie. Het overige
derde deel is eigendom van de Zeeuw
se gemeenten.
"Bindend mandaat" wil zeggen dat de
vertegenwoordigers van de staten in
de aandeelhoudersvergadering dienen
te stemmen overeenkomstig de beslis
sing van de meerderheid van provin
ciale staten.
In het voorstel van de directie voor de
ombouw van de centrales in Borssele
wordt uit de doeken gedaan dat de Sa
menwerkende Energieproduktiebedrij-
ven in Nederland (SEP) tot de conclusie
zijn gekomen dat het aandeel van ko-
lenstook in de electriciteitsproduktie
moet worden verhoogd tot ongeveer
40% in 1990.
Om dit te bereiken gaat de voorkeur uit
naar ombouw van bestaande centra
les, zolang dit niet duurder is dan
nieuwbouw.
Vooruitlopend op het nieuwe elektrici
teitsplan 1987/1988 is de SEP ak
koord gegaan met ombouw van de
centrales Maascentrale 6, Maasvlakte
1 en Borssele 10 en 11
Het plan van de PZEM voorziet in de
PZEM wil
kolen stoken
Om te bouwen centrales Borssele
bouw van een rookgasontzwavelings
installatie voor de helft van de rook
gassen.
Een ontzwavelingsinstallatie voor de
gehele rookgassenstroom zou de ex
ploitatie 1 3 miljoen per jaar duurder
maken, wat het gehele project op losse
schroeven zou zetten.
Het -toenmalige- ministerie van volks
gezondheid en milieuhygiëne ging
hiermee akkoord, hoewel men in be
ginsel (voor nieuwe centrales) een
100%-ontzwaveling wil.
De PZEM zal kolen gaan stoken met
een laag zwavelgehalte, namelijk
1,1%. Dit kan bij volledige belasting
resulteren in een jaarlijkse uitstoot van
9.500 ton zwaveldioxide. Op dit mo
ment mag de oliecentrale tweemaal
zovol, nl. 18.000 ton uitstoten.
Het ontwerp van de centrale besteedt
bijzondere aandacht aan het beperken
van de uitstoot van stikstofoxyde.
Speciale branders en een schoorsteen
van 1 75 m moeten bewerkstelligen dat
er op leefniveau geen schadelijke ge
volgen zullen zijn. Ten opzichte van de
huidige situatie zal er een uiterst ge
ringe toename van het stikstofoxyde-
gehalte plaatsvinden. Van de zeer fijne
vliegas (stof) wordt 99,7% door filters
tegengehouden. Hiermee blijft de
PZEM binnen de geldende milieunor
men. Bovendien wordt het overblij
vende stof zeer goed door de hoge
schoorsteen verspreid. Tenslotte heb
ben de stofdeeltjes geen zure eigen
schappen, die hinder of schade kunnen
veroorzaken. Dit in tegenstelling tot
sommige afvalprodukten bij oliestook.
De afgescheiden vliegas zal in beginsel
worden afgevoerd. De PZEM zal daar
toe gaan deelnemen in de Vliegasunie,
die door enkele zusterbedrijven is op-
gericht. Vliegas kan worden gebruikt in
de cementindustrie en in de wegen
bouw.
Er zullen ook opslagmogelijkheden voor
vliegas moeten komen. Ter voorkoming
van verstuiving wordt het materiaal nat
gehouden.
Er zal een speciale haven moeten wor
den gegraven, loodrecht op de Van
Cittershaven om de aanvoer van vol
doende kolen te garanderen. Deze ha
ven zal geschikt moeten zijn voor de
ontvangst van zeeschepen met een la
ding van meer dan 80.000 ton.
De opslag moet gebeuren op een ter
rein vlakbij de haven.
De nieuwe kolencentrale krijgt een
netto-capaciteit van 397 MegaWatt,
21 MW meer dan de beide huidige
centrales samen.
De twee olie/gasgestookte ketels zul
len door één kolen/gasgestookte ketel
worden vervangen, terwijl de beide be
staande hogedruk-turbines worden
vervangen door één nieuwe hogedruk-
turbine.
Vergeleken met de huidige installatie
komt de verhouding tussen gebruikte
brandstof en geleverde elektriciteit on
geveer 2,5% gunstiger te liggen.
De nieuwe centrale zou voor 1 decem
ber 1 986 gereed moeten zijn.
Provinciale staten behandelen het
voorstel in hun vergadering van 28 ja-
Via de info-telefoon kunnen Spanjaar
den, Turken en Marokkanen informatie
krijgen over de vergunningen die zij
nodig hebben om in Nederland te
kunnen werken. De informatie wordt in
hun eigen taal gegeven.
De lezers van Abdijnieuws wordt ge
vraagd mensen die daarvoor in aan
merking te komen op de oproep, die
hieronder in de drie talen volgt, te wij
zen. (Arabisch elders op deze pagina).
Desde el 3 de enero de 1983 hasta el
31 de enero de 1983 inclusive, Ie sera
posible obtener información telefóni-
cas en su propio idioma sobre los per-
misos que necesita para poder trabajar
en Holanda.
Al efecto hay que llamar por teléfono el
numero: 030-313024.
Hollanda'da calisabilmek icin ne cesit
müsandelerin gerekli oldugu hakkinda
bilgileri 3 Ocak den 31 Ocak 1 983 ta-
rihine kadat acagida bildirilen telefon-
dan kendi lisaninizda ögrenebilirsiniz.
Bunun icin 030-315212 numarasini
cevirmeniz gerekir.
Dinsdag 1 8 januari, 11.30 uur behan
delt de AROB-commissie uit gedepu
teerde staten het beroep van de volks
dansvereniging Goes die bezwaar
heeft ingediend omdat gs subsidie
hebben geweigerd voor een kinder- en
tienerdansmiddag.
Gs vinden dat het voornamelijk om een
plaatselijk belang gaat.
De zitting wordt geho.uden in het pro
vinciehuis, Sint Pieterstraat 42 in
Middelburg, en is zoals altijd open-
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting,
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 011 80-31 391
of 31392
Het ziet er naar uit dat de over
heid vanaf 1984 geen subsidie
meer verstrekt voor het onderzoek
naar baarmoederhalskanker.. Op
welke wijze en of de gemeente
daar mettertijd wat aan gaat doen,
is volgens b en w van Tholen niet
bek,end.
Dat blijkt uit het antwoord van
het college op een schriftelijke
vraag van het CDA-raadslid
mw.J.M.Deurloo-Van Broekho
ven. Voor de jaren 1982 tot en met
1984 is voor Tholen een subsidie
in het vooruitzicht gesteld in de
kosten van het laboratoriumon
derzoek, 'het duurste onderdeel
van het onderzoek naar baarmoe
derhalskanker. De kosten van dit
onderzoek bedragen ongeveer 60
tot 80 gulden per uitstrijkje.
De vorige minister van Volksge
zondheid en Milieuhygiëne be
sloot dat het onderzoek na het af
schaffen van de subsidie met na
me door huisartsen zou moeten
gebeuren. Momenteel betaalt de
gerheente 17,50 per uitstrijkje,
terwijl de deelneemster een fi
nanciële bijdrage levert van
10,-
'Wij kunnen nog niet beoordelen
hoe de situatie vanaf 1985 zal zijn
en kunnen dus ook geen uitspraak
doen over het al dan niet mogelijk
zijn van het voortzetten van dit
onderzoek', aldus b en w van
Tholen.
Bij de fam. W. Christiaanse in het
karakteristieke landhuis "Stads-
zicht" aan de Luchtenburgseweg
in Tholen is een kluisje met juwe
len, geld en waardepapieren mee
genomen. De politie spreekt van
Om een steentje bij te dragen aan
het verkrijgen van een goed inzicht
in de werkelijke verhoudingen tus
sen de verschillende culturen in
ons land, met name die van Ma
rokkanen, Turken en Nederlan
ders, organiseert men van vrijdag
14 tot en met zaterdag 22 januari
in vormingscentrum Den Singel te
Bergen op Zoom een groots opge
zette manifestatie.
Die manifestatie wordt in de vorm
van een expositie gegoten, waarbij
de Turkse en Marokkaanse cul
tuur en de actuele situatie, waarin
Turken en Marokkanen in ons
land over het algemeen leven,
centraal staan. De bedoeling van
deze manifestatie is de Nederlan
ders, maar ook de buitenlanders
zelf, een beter inzicht te geven in
de relatie tussen de verschillende
culturen. Naast een optreden van
een Turks theater zijn er muzie
kuitvoeringen, volksdansen, mo
deshows, film- en videovertonin
gen, gezinsavonden voor zowel
Turkse, Marokkaanse als Neder
landse bevolkingsgroepen en is er
een markt met demonstraties van
weven, haken, koken en bereiden
van tYpische volksgerechten.
Iedereen is er van harte welkom!
een 'vreemde inbraak' omdat er
geen enkel spoor is. Het zou om
een behoorlijk bedrag gaan dat
wordt vermist: "Enkele duizen
den guldens".
Volgens mevr. Christiaanse waren
er onvervangbare juwelen bij van
overleden familielieden. Er was
echter wel een inventarislijst be
schikbaar. De totale schade was
nog niet bekend. In de kluis van
een halve bij een halve meter za
ten ook verzekeringspolissen e.d.
De diefstal moet tussen vrijdag
middag twee uur en 's nachts half
één zijn gebeurd, toen mevr.
Christiaanse naar Rotterdam was.
Haar man verblijft momenteel in
Duitsland. Deuren of ramen wa
ren er niet vernield. De Thoolse
politie heeft assistentie van de
Districtsrecherche om klaarheid
in deze zaak te brengen.
Sint Annaland: dinsdag 11 januari
1983, uien maat 40 opwaarts klas
se 2 NL 14,40 - 15,60. Aanvoer
130 ton.
De Vlaamse zanger Miel Cools treedt in dit programma solo op. lot
het licht uitgaat..." ging eind 1981 in premiere en mocht zich ver
heugen in enthousiaste kritieken in de pers. In dit programma schenkt
hij aandacht aan de kleine, maar vooral belangrijke dingen in het leven
waarbij de ernst het zwaarst weegt. Men zou kunnen zeggen dat de
titel van het prograrrima een synoniem kan zijn voor "tot de zon
voorgoed ondergaat". Maar gelukkig resteert er nog altijd de hoop en
Miel Cools eindigt dan ook met zijn bekende "Houden van" als bewijs
dat het leven nog altijd de moeite waard is.
Entreegelden
Volwassenen ƒ10,00
Leden 9,00
Jeugd tot 1 8 jaar en 65+ 6,50
Op dinsdag 1 8 januari a.s. zal burgemeester Baerends de eerste aan
sluiting op de centrale antenne-inrichting van Tholen officieel in ge
bruik stellen. Daarmee wordt een begin gemaakt met de verdere aan
sluitingen van voorshands de kernen Tholen en Oud-Vossemeer. De
overige kernen volgen spoedig daarna. Het kabeltelevisienet op Tho
len wordt aangelegd door de N V. Casema. De meeste Thoolse inwo
ners hebben inmiddels het informatieboekjè van Casema "Alles wat u
wilt weten over kabeltelevisie" ontvangen.
Casema stelt de Thoolse inwoners op dinsdag en woensdag a.s. in de
gelegenheid kennis te nemen van de mogelijkheden van kabeltelevisie
en radio. Doormiddel van een aantal daartoe opgestelde televisie- en
radiotoestellen kunt u kennis maken met het voorlopige programma
aanbod op Tholen. De beide voorlichtingsavonden worden gehouden
in de Gasthuiskapel, Kerkstraat 15 te Tholen en wel van 19.00 tot
21.00 uur.
ALLEEN IN CHRISTUS HET
WERKELIJK NIEUWS!
"Zo danindien iemand in Christus
is, die is een nieuw schepsel; het
oude is voorbijgegaan, ziet, het is
alles nieuw geworden" (2 kor.
5:17).
Wat is het nieuwe jaar weer vlug
oud! Even hebben wij stil gestaan
en achterom gekeken, maar na
een week lijkt er niets veranderd
te zijn. Alleen moeten we nu 1983
schrijven in plaats van 1982. "Het
nieuwe jaar is reeds bij de aan
vang tot op de draad versleten,
omdat het nu eenmaal alle span
ningen, zorgen, moeilijkheden
van het oude in zijn schoot ge
worpen krijgt" (J. H. Bavinck).
"De nieuwjaarsmorgen is zelfs
nog een dag ouder dan de oude
jaarsavond" (JJ. Rebel).
Waar vinden we het werkelijk
nieuwe? Dat vinden we niet in
onszelf of in deze wereld. We ne
men onszelf mee in het nieuwe
jaar; ons zondaarsbestaan en onze
zondaarspraktijk. Ook nu moeten
We reeds bidden: "Vergeef ons
onze schulden, die we in dit nieu
we jaar gemaakt hebben". Paulus,
de gezondene door de Heere Jezus
Christus, wijst ons de weg naar het
werkelijk nieuwe. Hij wijst ons op
de Heere Jezus Christus, Die de
Opstanding en het Leven is. Hij
heeft het werkelijk nieuwe: het
eeuwige leven verworven en aan
het licht gebracht. Hij deelt dat
werkelijk nieuwe, het eeuwige
leven, ook uit door Zijn Geest en
Woord. Paulus zegt: "Zo dan, in
dien iemand in Christus is, die is
een nieuw schepsel (schepping);
het oude is voorbijgegaan ziet, het
is alles nieuw geworden".
Wie is er in de Heere Jezus? Dat
zijn de gelovigen; zij die wede
romgeboren zijn door de Heilige
Geest. Zij hebben een geloofs-
band aan de Heere Jezus. Zij
kennen geloofsoefening en ge
loofsgemeenschap met Hem. De
Heere Jezus en het geloof in Hem
zijn een levende werkelijkheid
voor hen. Zij blijven in Zijn
Woord, de Bijbel, en zij bidden in
Zijn Naam. Wat een genade in de
Heere Jezus te zijn! Dat is een
wonder, een genade-wonder en
dat voor de grootste van de zon
daren. Dat wonder kunnen we
niet klein krijgen. Dat is stof voor
eeuwige verwondering en aan
bidding!
Een nieuw schepsel, een nieuwe
schepping, in de Heere Jezus! Een
nieuwe wereld van genade, vrede
en eeuwig leven. In Christus is aan
de oude wereld van zonde, schuld
dood en oordeel een eind geko
men. Hij is gestorven en opge
staan. In Hem is het nieuwe leven
aangebroken. Hij is dood GE
WEEST en zie. Hij leeft tot in alle
eeuwigheid. Hij is teruggekeerd
van de overzijde van de dood van
de andere kant. De dood ligt nu
voor eeuwig achter Hem. Hij zegt:
"Want ik leef en gij zult leven:
(Joh. 14:19). Het werkelijk nieuwe
ligt dus in Hem, in Hem alleen.
Daarvoor moeten we dus op Jezus
zien, in Hem geloven. Dit artikel
is niet los verkrijgbaar. Het is Zijn
geschenk, door Zijn Geest en
Woord.
Hoe komt het, dat wij nog zo wei
nig van dat werkelijk nieuwe in de
gelovigen zien? Dat komt, omdat
de geloofsoefening en de geloofs
gemeenschap met de Heere Jezus
vaak ontbreken. Dat er te weinig
uit Hem geleefd wordt, de ware
Wijnstok. Alleen wanneer wij in
Zijn licht wandelen, stralen wij
licht uit. Hij is het grote Licht der
wereld en Hij maakt ons tot kleine
lichtjes in de wereld. Alleen in
Zijn licht zijn we licht en hebben
we licht. Laten we daarom dicht
bij Hem leven, door een dagelijk
se omgang met Zijn Woord en in
het gebed. Wie in Hem blijft, die
draagt veel vrucht. Zonder Hem
kunnen wij niets doen, maar in en
door Hem vermogen wij alle din
gen.
Lezer(es), bent u, ben jij, al in de
Heere Jezus? Zoekt U Hem in
Advertentie IM
Zijn Woord, in het gebed, in de
kerk. waar Zijn Woord verkon
digd wordt? Ook u, jij, kunt een
nieuw schepsel worden. De Heere
Jezus leeft en Hij redt, ook van
daag. Zijn Heilige Geest is leven
scheppend en levenwekkend! Zijn
Woord is het zaad van de weder
geboorte, om een nieuw schepsel
te worden. De Heere Jezus Chris
tus is gisteren en heden Dezelfde
tot in eeuwigheid. Wie tot Hem
komt - komt zoals hij is - die zal
Hij geenszins uitwerpen. Nog
nooit heeft iemand tevergeefs een
beroep op Hem gedaan. Hij wacht
om u, om jou, genadig te zijn.
Vlucht dan tot Hem en luister
naar Zijn stem. Amen.
ds. M.D. Geuze, St. Annaland.
Door MAARTJE ZELDENRIJK
"Bent u op de fiets?" vroeg Siem.
"De bezoeker knikte. "Ja, hoezo?"
"Waarschuwt u dan de dokter, want anders weet ik het niet". De
dominee begreep gelijk dat hij onder deze omstandigheden maar één
ding voor deze beklagenswaardig vrouw kon doen: Een dokter naar
haar toesturen. Deze kwam vrij snel. Kalm en rustig maakte hij een
spuitje klaar. Toen hij de injectie had toegediend, zei hij op besliste
toon: "Zo mevrouw, nu gaat u proberen een uurtje te slapen, want u
hebt nog een dochter en die kan het niet zonder u stellen". Zonder zich
van haar kleren te ontdoen, stapte ze in bed. Siem bleef nog een poosje
bij haar zitten, tot het spuitje begon te werken' daarna liep hij be
hoedzaam naar de kamer, gevolgd door de arts, die voor alle zekerheid
nog even was gebleven. "Houdt u een oogje op haar?"
Siem knikte. "Het werk moet maar een dag wachten. Ik let wel op, ik
kan goed met haar overweg. Misschien luistert ze naar me".
De arts pakte zijn tas weer in. "Het is anders wat. Hoe oud was die
man?'
"Precies weet ik het niet: vier of vijfentwintig, geloof ik. Hoe is de baas
eigenlijk eh...."
"Doodgeschoten door de Duitsers, hij was ontvlucht, uit de een of
andere fabriek geloof ik, ik heb hier wat tabletten, laat ze er 's avonds
twee innemen, dan slaapt ze tenminste. Meer kan ik ook niet doen, ik
kom met een paar dagen wel weer even langs".
"Dank u wel, dokter, dat u zo gauw kwam". De arts bleef even in de
deuropening staan, de jongeman aankijkend. "Dat is het beroerde,
meneer Scheffer, dat wij maar zo weinig kunnen doen in dergelijke
gevallen. Ik zal de dag zegenen dat deze vervloekte oorlog ten einde is".
Siem knikte zonder te antwoorden. Ja, wie denkt er niet net zo over?
Omdat Tine bleef slapen, waste Siem zich wat en knapte zich op. Van
werken zou vandaag toch niets meer komen.En het was wellicht veili
ger als hij wat in de onmiddellijke nabijheid bleef, je wist nooit wat
iemand als zij in haar wanhoop zou kunnen doen. Bovendien kon hij
de baby niet alleen laten.
Het meisje werd wakker, want ze maakte geluidjes, op zijn sokken liep
Siem naar de moeder toe, maar deze sliep nog. "Dan zullen wij maar
wat voor je klaarmaken, lekker schatje. Al heb je geen vader meer, als
het nodig is, kun je op mij rekenen hoor. Ome Siem blijft net zolang bij
jullie als het nodig is. Reken maar".
Omdat hij al vaker gezien had, hoe Tine de fles klaarmaakte voor de
baby, baarde hem dat weinig zorgen. Voorzichtig liet hij wat druppels
op de bovenkant van zijn hand vallen, om te controleren of de melk
niet te warm was. Daarna gaf hij de kleine meid als een volleerde vader
de fles en daarna een schone luier, waarna hij nog een poosje met haar
op schoot zat en tenslotte weer in de wieg legde, waar het kind, tevre
den rond kijkend, blaasjes maakte en geluidjes produceerde.
Pas tegen half vijf werd de deur geopend en kwam de vrouw in de
bijkeuken. Ze keek verschrikt naar de jongeman. "Hoe laat is het? O,
Jantine
"Rustig, suste hij, ik heb haar al te eten gegeven en een schone luier
aangedaan. Ga gauw zitten, dan schenk ik thee in".
Hij kwam overeind. Tine begon geluidloos te huilen. "O, Siem.... hij is
dood en ik weet niet eens waar ze hem begraven hebben...." Hij sloeg
zijn arm om haar schouders. "Huil maar uit... dat is niet erg, dat moetje
doen. Ik laatje echt niet in de steek, Op Siem kun je rekenen, denk
maar dat ik een broer van je ben". Langzaam kalmeerde ze. Met zijn
rode zakdoek veegde hij onhandig haar tranen af. "Zo, drink nou eerst
maar wat thee, en maak je geen zorgen over de tuin, ik blijf jullie
helpen hoor. Jij en je dochter kunnen op mij vertrouwen. En als je soms
geld nodig hebt., ik weet niet hoe je er voorstaat.... ik heb nog een paar
centen hoor, ik wil datje me het zegt. In een opwelling greep ze zijn
hand. In haar gezicht was een dankbare blik toen ze naar hem opkeek.
"Dank je Siem. Als ik jou niet had gehad de laatste maanden.... wat had
ik moeten beginnen".
"Kom nou", bromde hij, onhandig zijn pijp stoppend. "Vrouwen wil
len het altijd mooier maken dan het is".
Zodra het weer het enigszins toeliet, dook Siem de tuin weer in en ging
alles zijn gewone gang. Tine kreeg veel medeleven van boeren in de
buurt, die haar af en toe iets toestopten. Dat werd in grote dank
ontvangen, want in de eerste maanden van 1945 begon het goed te
nijpen met de voedselvoorziening, ze waren blij dat de tuin zo goed
draaide.
En plotseling was daar de bevrijding. Siem Scheffer kon het ?erst nog
niet geloven toen de melkrijder het van de dijk afschreeuwde. Al hing
het al een paar dagen in de lucht. "Ik ga even in de buurt kijken.", zei
hij tegen Tine, gelijk proberen of ik wat tabak kan krijgen"
"Wees maar voorzichtig, waarschuwde ze, een paar dagen gelden
hoorden we immers nog schieten?" Binnen een half uur was hij er weer,
een blijde glans op zijn gezicht. Met een sigaar in zijn mond. "Het is
waar", zei hij lachend. Ze zeggen dat Hitier dood is. En ik heb een fijne
sigaar gekregen van iemand die ik niet eens kende, hij had een oranje
band om zijn arm".
Ze keek naar klok. "Het is de moeite niet meer om te werken, Siem. Ik
zal het eten klaarmaken. Mensen-nog-aan-toe- het is net een droom,
geen oorlog meer. Daar moet ik even aan wennen.
Hij lachte, vergenoegd rokend. "Dat moeten we allemaal. In de voor
stad is het al één vlaggenzee. Ze zeggen dat de Tommies al in Amster
dam zijn. En in de stad hebben ze de Duitsers die er nog waren, al
geïnterneerd".
Ze dacht na. "Ik zou mijn geluk niet opkunnen als dat waar is". "Het is
waar. Weet je wat je doet? Ga straks zelf even kijken. Ik let wel op
Jantine".
's Avonds vierden ze de bevrijding met een glaasje wijn, dat Siem
ergens op de kop getikt had. Ze klonken en hij zei lachtend: "Op de
toekomst vrouw Oomes".
"Op de vrijheid, Siem. En laat dat vrouw Oomes nu maar eens weg. zeg
maar gewoon Tine. We kennen elkaar al zo lang".
