Kinderen in
Lievensberg
FOTO
STRIP-
VER
HAAL
Boekennieuws
sint-pmilipsland
Vervolg plaatselijk nieuws
MAARTENSDIJK
taaipraatje
keuken
m
m
Amnesty voert
Philippijnenactie
1
1
1
yr
n
1
1
12
EENDRACHTBODE
Donderdag 9 december 1982
Molen
POOMVLIEJ
1 I SI NI
HENGELSPORT
ARTIKELEN
HAN SCHOT
Scherpenisse
J'
|i!
Poortvliet
Sint
Philipsland
IMieuw-
Vossemeer
Beraen
Zrrom
Kruiswoordraadsel
Opmars naar
Rotterdam
1
B
8
r
8
Sl
TAALPRAATJE
GAL
P STAVENISSE^ SCHEN^
OUD-
VOSSEMEER
ANNA WCOBAPOLDFP
december, aangebroken. Sinterklaas en
zijn Pieten kwamen te paard naar de
kleuterschool. De neusjes van alle kin
deren waren plat tegen de ramen ge
drukt om vooral niets te missen van de
aankomst. Door de kleuters werden in
de morgenuren spelletjes gespeeld, met
begeleiding van accordeonmuziek zong
rnen Sinterklaasliedjes en door Sint en
zijn Pieten werd een toneelstukje opge
voerd. Natuurlijk had Sint Nicolaas zijn
grote boek bij zich, waar de goede en
slechte eigenschappen van de kinderen
in vermeld staan. Om beurten mochten
de kleintjes bij Sint komen, om te horen
wat hij hen te zeggen had. Ze kregen ook
een cadeavtje en een bakje met peper
noten. waarna het voor Sint tijd was om
te gaan. 's Middags werd hij namelijk
'""rwacht op de openbare lagere school
de Rieburch. Daar speelden klas 1 en 2
liedjes. Naast het opzeggen van ge
dichtjes werd er ook een dansspelletje
opgevoerd. De klassen 3 tot en met 6
vierden het feest in hun eigen klas met
zelfgemaakte surprises. Het was een
reuze gezellige dag!
Sinterklaas kwam zoals ieder jaar ook
weer bij de vrouwenbond van het FNV.
Voor alle kinderen was er een leuk ca
deautje. Om de beurt mocht men even
naar Sinterklaas, die de deugden en on
deugden van sommige kinderen uit het
grote boek opdiepte.
Sinterklaas was zaterdagmiddag bij de
Oosterscheldevissers in café Smerdiek,
waar het er gezellig aan toe ging. Ook
daar ontbraken de cadeautjes niet!
Woensdag 15 december a.s. haalt Eu
terpe oud papier op.
Advertentie IM
Grondverkoop Achter 't Bos
De gemeente wil een stukje grond en
een gevel verkopen aan de eigenaar van
Achter 't Bos 24. Het gaat om de over
eind gebleven zijgevel van het gesloopte
pand Achter 't Bos 22. Uit technisch en
financieel oogpunt werd de zijgevel
destijds niet gesloopt. Met de eigenaar
van Achter 't Bos 24 is een regeling ge
troffen, die er in voorziet dat de zijgevel
door hem wordt afgewerkt. Voor een
symbolisch bedrag stellen b en w voor
om het eigendom van de gevel met fun
damenten aan de eigenaar van Achter 't
Bos 24 over te dragen.
Klaverjassen
Na de feestavond van twee weken gele
den werden vrijdagavond bij klaverjas-
vereniging de Pendelaars de kaarten
weer tevoorschijn gehaald. Winnaar van
de competitiewedstrijd werd J. van
Gorsel met*5801 punten, 2 J. van Zetten
5721 p, 3 J. van Splunter 5186 p. 4
C.Boom 4985 p, 5 J. van der Werf 4741
p, 6 P.Bout 4632 p, 7 R.Kwaak 4604 p, 8
P.Bazen 4294 p, 9 A.Arts 4294 p, 10
J.Guiljam 4268 p, 11 P. van Splunter
4245 p, 12 W.Groenewegen 4191 p, 13
H.Poot 4159 p, 14 M. van Bloppoel 4097
p. en 15 L.Kampman 3163 p. Vrijdag
avond 10 december wordt weer een in
haalwedstrijd gespeeld.
Bij uw dierenspeciaalzaak nu
ook
Westvest54 Tel. 2159
Advertentie IM
Voorlichting fietscross
Toerclub Tandje Bij en fietscrossclub de
Crabcrossers uit Bergen op Zoom orga
niseren op woensdag 15 december in
Haestinge een voorlichtingsdag over
fietscross. De jeugdigen zijn welkom in
het gemeenschapscentrum van 15.00 tot
21.00 uur. Er wordt dan informatie ge
geven over de aanschaf van fietsen en
kleding, reglementen, veiligheid en
wedstrijdvoorberereiding. Wanneer er
voldoende interesse voor deze sport is,
zal de gemeente Tholen om een oefen-
baan worden gevraagd, waar dan een
centrale en gerichte training kan plaats
vinden. Het bestuur van Tandje Bij wil
op deze wijze de jongeren bij de fiets-
sport betrekken. Medewerking is er van
de Bergse Crabcrossers, die gespeciali
seerd zijn in deze snel groeiende sport-
tak. Fietscross wordt langzaam aan een
zeer populaire sport, die uit Amerika is
overgewaaid. Mede door de t.v.-uitzen-
dingen was de aanloopperiode erg be
moedigend. Momenteel zijn er 75 cross
banen in Nederland, die allemaal vol
doen aan de eisen, opgesteld door de
Koninklijke Nederlandse Wielren
Unie(KNWU). De gemeentelijke over
heden doen veel voor deze jonge sport.
En daarbij komt dat fietscross een mi
lieuvriendelijke sport is, waar aan het
hele gezin kan meewerken. De ouders
zijn evenals bij tennis en voetbal op een
directe manier bij het geheel betrokken.
Ze leven intens mee met de verrichtin
gen van hun pupil. Ook in zuid-west
Nederland zijn er in het zomerseizoen
wedstrijden, waarin jeugdigen van 5 tot
en met 20 jaar zich kunnen uitleven. Het
is een op velerlei gebied een gezonde
sport. In Haestinge hoort en ziet u er
meer van.
Sinterklaasfeest
Ook in ons dorp vond vrijdag 3 decem
ber de Sinterklaasviering plaats. Rond
de klok van negen uur werd Sinterklaas
ontvangen op het pleintje bij de Rabo
bank aan de Laban Deurloostraat. Het
feest werd voortgezet in kleuterschool
de Blokkendoos en de openbare lagere
Oosterscheldeschool. De kleuters en de
kinderen van klas I en 2 vierden het
feest met Sint en Piet in de kleuter
school. De leerlingen van klas 3 tot en
met 6 van de basisschool deden dat op
hun manier met eerst een leuke film en
daarna met zelfgemaakte surprises voor
de mede-leerlingen. Het was een gezel
lige dag.
Kleinveestal op 'Gorishoek'
Dhr.J.A.C.Groffen heeft bij de ge
meente plannen ingediend voor de
bouw Van een kleinveestal(pony's, kip
pen. dwerggeiten en dergelijke dieren)
op camping 'Gorishoek'. Omdat de die
ren voor de recreanten worden gehou
den. stellen b en w de raad voor om
accoord te gaan met een wijziging van
het ter plaatse geldende bestemmings
plan.
Veilig Verkeer voor jongeren
Veilig Verkeer en jeugdvereniging
Scarpenesse organiseren vrijdag 10 de
cember een informatie- en quizavond.
De jongeren zijn welkom in het clubhuis
aan de Schoolstraat om 20.00 uur. Er is
ook een verloting. De VVN-afdeling wil
de jeugd meer bewust maken van de
gevaren in het verkeer met deze actie.
Sint op scholen
Sinterklaas kwam vrijdagmiddag ook
naar de Julianastraat. Na wat speurwerk
zag de Spaanse gast het schoolgebouw
met de kinderen voor de ramen. Daar
ging hij dus een kijkje nemen. Sint werd
allereerst verwelkomd door het onder-
wijsteam van o.l.s. d'Eevliet en kleuter
school het Wantenwevertje. De 15 kleu
ters konden hun ogen niet geloven, toen
Sint de klas binnenkwam. Juffrouw Ri-
na stelde alle kleintjes echter gerust.
Omdat papa en mama ook waren mee
gekomen, genoten de kinderen met volle
teugen van een mooie sinterklaasmid
dag. Na een kort gesprekje op de knie
van Sinterklaas was er voor elk Wevertje
een cadeautje. De klassen 1 en 2 werden
ook vereerd met een bezoek. De kinde
ren brachten gedichten ten gehore en
kwamen op de proppen met een eigen
orkestje. De klassen 3 tot en met 6 vier
den het feest met een surprisemiddag.
Rond de klok van half vier ging de Sint
op weg naar zijn volgende afspraak. De
kinderen beleefden veel plezier aan hun
nieuwe speelgoed en keken terug op een
geslaagde Sinterklaasviering.
Prima winkelactie
De middenstandsvereniging heeft een
uitstekende winkelactie achter de rug
met een omzet van 128.000 gulden, wat
15 tot 20% hoger ligt dan vorig jaar.
Toch was de actieperiode en het aantal
deelnemende winkeliers hetzelfde. Over
de hele linie waren de resultaten beter
en de conclusie is dan ook gerechtvaar
digd, dat er meer koopkracht voor het
eigen dorp behouden bleef. De eind-
trekking gebeurde zaterdagavond in
Ouwe Raed'uus door Sinterklaas, die de
hoofdprijs (cadeaubonnen ter waarde
van 400 gulden) aan dhr. Leune uit St.
Annaland gaf. De overige prijswinnaars
bleken niet meer te achterhalen.
Speelgoedactie Klein Duimpje
De peuterspeelzaal in oprichting, die de
naam Klein Duimpje heeft gekregen,
houdt dinsdagavond vanaf acht uur een
speelgoedactie. Wie wat wil meegege
ven, kan dat aan de straat gereed zetten,
liefst verpakt in een doos of een plastic
zak. De peuterspeelzaal hoopt begin
volgend jaar in 't Ouwe Raed'uus te be
ginnen. Er zijn al meer dan vijftien peu
ters aangemeld.
Verkoop sloot
Het waterschap heeft aan dhr. A.J. Nie-
mantsverdriet 60 m sloot achter zijn be
drijf aan de Bram Groenewegeweg ver
kocht. Het doodlopende stuk vervulde
geen enkele waterstaatkundige functie
meer. Zestig meter met een gemiddelde
breedte van 5.00 m of 0.60 per m2 le
verde het waterschap 150 gulden op.
Vanavond op de T.V.
Anja Hage is vanavond om 20.28 uur te
zien in de derde aflevering van het
NCRV-familieprogramma 'Kwistig met
muziek', televisie nederland 2. Voor ve
len is 't nog spannend hoe het afloopt.
Dia-avond Natuurvrienden
De Natuurvrienden houden op vrijdag
avond 10 december om 20.00 uur een
dia-avond in de Wimpel. Het draalt
daarbij allemaal om het vogelleven in
onze omgeving. Voor iedere natuurlief
hebber belooft het een prachtige avond
te worden. In verband met deze avond
zijn er in het gemeentehuis van zaterdag
11 tot en met dinsdag 14 december een
vijftigtal prachtige grote kleurenfoto's te
bezichtigen, die een indruk geven van
het leven van kiekendieven in het Ram-
megors. Zaterdag de 1 le is het gemeen
tehuis van 14.00 tot 17.00 uur geopend,
terwijl men er maandag 13 en dinsdag
14 december op kantooruren en 's
avonds van 19.00 tot 21.00 uur terecht
kan.
Burgerlijke stand
Geboorte: Cornelis zv A.G..Vroegop en
D.M.Moerland, Maatje Adriana dv S.H.
van de Velde en J.C.Verstrate, Geertje
Marina dv J. van Kolthoorn en C.J. van
de Beek.
Nieuwe wijkverpleegster
Mej.J.Dingemanse uit Hoogerheide
wordt met ingang van 1 januari 1983 de
nieuwe wijkverpleegster als opvolgster
van mw.A.Vriens-Bol. Zij neemt als on
ze verpleegkundige per die datum ont
slag. Mej.Dingemanse is in het bezit van
het diploma Hogere Beroeps Opleiding
Verpleegkundigen. Na deze opleiding
was ze werkzaam in de basis-eenheid
Oost Zuid-Beveland.
Sinterklaas in Anna Jacobapolder
De gemeenschapsruimte van de School
met de Bijbel zat vrijdagmiddag om
kwart over êén stampvol met zingende
en wachtende kinderen vol verwachting
kloppende harten. En ja hoor, om half
twee was het zo ver: daar kwamen ze.
Sinterklaas en Zwarte Piet. Het tweetal
wist niet wat het zag om in zo'n mooie
school te worden ontvangen. Sint was zo
onder de lndrvk van het geheel, dat hij
een laaghangende slinger niet opmerkte
en daardoor zijn mijter verloor. Nadat
ook nog z'n staf was gevallen, kon de
Sint eindelijk plaatsnemen op een
prachtig versierde stoel. En toen werd
het een gezellig feest. De kleuters en de
leerlingen hadden een heel programma
van liedjes, gedichtjes en dergelijke in
gestudeerd, waarvan Sint en Piet zicht
baar genoten. Natuurlijk mochten er
veel kinderen bij Sinterklaas komen om
hem wat te vertellen of zo maar om een
hand te geven. Het feest leek even spaak
te lopen, toen een paar jongens uit de
bovenbouw, na het zingen van 'Hoor
wie klopt daar kind'ren', 'Koekoek'
zongen. Ze werden door de zwarte Piet
even flink onderhanden genomen en al
les liep toch nog met een sisser af. Hier
na kwam de zak met cadeautjes tevoor
schijn en er bleek voor ieder kind een
presentje te zijn. Tegen half drie was het
tijd om op te stappen en onder het zin
gen van 'Dag Sinterklaasje' namen Sint
en Piet afscheid van Anna Jacobapol
der. Ze beloofden dat ze volgend jaar
weer terugkomen.
Tevreden over winkelactie
De middenstandsvereniging toonde zich
tevreden over de winkelactie, die dins
dagavond in de Druiventros werd afge
sloten met de eindtrekking door burge
meester T.A. Vogel. De eerste prijs, vijf
waardebonnen van 100 gulden, ging
naar wed. Faasse (Voorstraat 2a) Van
Strien, Lageweg, Theestoof met koperen
ketel. 3. A. Faasse, Achterstr., sapcen
trifuge 4. Connie Voshol, Voorstr.,
bloemsierstuk, 5. M. Moerland, Noord-
weg, broodrooster 6. F. den Braber,
Gladiolenstr., keukenweegschaal 7. W.
van Dommelen, Achterstraat, strijkijzer
8. S. Mol, Henriettepolder, bloemsier
stuk, 9. J. Boudeling, Langeweg, bloem
sierstuk 10. G.J. Glasbergen, Voorstr.,
bloembak met bloemstuk 11. H. Reij-
goudt, Schoolstr., bloemstuk, 12. mevr.
C. Ligtendag-Neele, Achterstr., gehaakt
tafelkleed.
De inwoners konden tijdens de actie ook
profiteren van dagprijzen. De omzet viel
het bestuur niet tegen, nu Albert Heijn
niet meedeed: circa 110.000 gulden.
Burgerlijke stand
Geboorte: Christiaan J.G. zv
G.J.M.Ammerlaan en A.L.C. de Ron,
Kim dv J.C.Piasmans en I.M.Wiggers.
Huwelijksaangiften: Antonius
J.C.J.J.Ooms 25 jr. ass.acountant en
Marjoleine Marina van Wijk 20 jr. voe-
dingsass. Putte, Petrus F.M. van Loen-
hout 23 jr. vliegtuigonderhoudsmonteur
en Adriana C.D. van Hoeffelen 22 jr.
winkelbediende, Adrianus J.M.Huijs-
mans 24 jr. vrachtwagenchauffeur,
Steenbergen en Jacoba P.J. van Schilt 22
jr. foto-laborante, Johannes L.J. van den
Kieboom 22 jr. opperman/straatmaker,
Halsteren en Geertruida P.E.C.L.M.C-
larijs 20 jr. kapster.
Huwelijk: Casimier J.H. van Geesber-
gen 24 jr. profielslijper met Maria A.Jo-
chems 20 jr., Mattheus A.P.Suijkerbuijk
26 jr. metaalbewerker met Pieternella
J.Feijtel 20 jr., Petrus A.Cools 23 jr.
timmerman met Jacoba P.M.Free 22 jr.
verkoopster, Joris J.C.Lensen 21 jr. au
tomonteur, Tholen met Adriana
E.M.Raedts 17 jr, Petrus F.M. van
Loenhout 23 jr. en Adriana C.D. van
Hoeffelen 22 jr., Antonius C.Luijster-
burg 24 jr. tegelzetter met Catharina
E.M.Jansen 24 jr. ziekenverzorgster.
Overlijden: Wilhelmus M. van Overveld
80 jr. wv N.Nagtzaam, Marinus Musters
73 jr. wv C.C.J.Slootmans, Cornelis
Cools 60 jr. ev P.E.W. van de Berge,
Boudewijn C.Goedegebure 83 jr. wv
C.Verkerke en Cornelis Rens 70 jr. ev C.
van Someren.
Reinigingsrechten 74 gulden
De gemeenteraad heeft het tarief voor
de reinigingsrechten vastgesteld op 74
gulden per perceel per jaar. Voor con
tainers hanteert men speciale tarieven.
De onroerend goed belasting(o.g.b.)-
heffing voor gebruikers bedraagt ƒ4,15
per 3000 gulden getaxeerde waarde,
terwijl de heffingseenheid voor eigena
ren 8,30 is. De hondenbelasting is
vastgesteld op ƒ26.50 per hond, terwijl
bij de woonforensenbelasting het tarief
voor recreatiewoningen - deel uitma
kend van een complex recreatiewonin-,
gen - 376,75 bedraagt en voor overige
recreatiewoningen 392,-. De tarieven
van de legesverordening zijn met 4%
verhoogd.
De keuken neemt een bijzondere plaats
in het gezinsleven in, zodat we er 'niet
omheen kunnen', om een veelgebruikte
uitdrukking te bezigen. De keuken is in
de eerste plaats belangrijk, omdat er ge
kookt wordt en zoals bekend, 'de liefde
gaat door de maag'. Soms, vooral in
vroeger tijden in herenhuizen en op
boerderijen, waar de kamer of de salon
een pronkvertrek was, deed de keuken
dienst als woonverblijf, waar niet werd
gekookt. Men maakte onderscheid tus
sen de woon- en de kookkeuken. De
woonkeuken was dan de huiskamer. Op
boerderijen, meestal met een bakhuis,
had men zelfs een zomerkeuken in het
bakhuis en een winterkeuken in de boer
derij zelf.
Door het belang dat de keuken had, is
het geen wonder dat dit vertrek veel
spreekwoorden en zegswijzen heeft op
geleverd,'zoals het aloude 'Eéne keuken
kan geene twee koks bevatten'. Er kan
maar één man echt de baas zijn. Verge
lijk: er kan maar êên kapitein op het
schip zijn. 'Hij is er zo welkom als een
hond in de keuken' getuigt van ongast
vrijheid. Men ziet iemand liever gaan
dan komen. Ergens niet welkom zijn.
'De keuken rookt' wil zeggen dat er vol
doende te eten is. Vandaar 'de keuken
doen roken' voor de kost verdienen. De
zegswijze 'het is daar een koude keuken'
duidt er op, dat er weinig of niet gekookt
wordt. Het is dan in het huis een schrale
bedoening(ook: een schrale keuken).
Daarvan afgeleid is het bekende
'schraalhans is keukenmeester'. Het
tegenovergestelde komt tot uitdrukking
in 'een warme keuken', waar rijkelijk
wordt gekookt en opgeschept. Als voor
beeld van een warme keuken getuigt de
zeer oude vergelijking 'Beter één turf in
de keuken als duysent op het veenlant'
In de trant van 'beter één vogel in de
hand dan tien in de lucht' en 'beter een
half ei dan een lege dop'.
'Dat brengt meel in de keuken' betekent
dat het wat oplevert. Daar heeft men
voordeel van. Daartegenover staat weer
'het brengt niets in de keuken' voor: het
levert niets op. Men heeft er niets aan.
Een oud spreekwoord luidde: 'hij die
niet braden kan, blijve buiten de keu
ken'. Niemand moet iets ondernemen
waar hij geen verstand van heeft. Ver
gelijk: 'schoenmaker blijf bij je leest'.
Sommige mensen met een jaloerse in
slag denken dat het een ander beter gaat
dan henzelf. Op hen is de zegswijze 'het
is goed koken in andermans keuken' van
toepassing. Of 'het is altijd vet in de
keuken van een ander'.
Ook al heerst er overal armoede en
vroeger zelfs honger, de kok had daar
geen last van. Daarvan is de uitdrukking
'geen kok blijft voor de keuken dood'
afgeleid. Vergelijk: 'die het dichtst bij
het vuur zit, warmt zich het best'. 'In
moeders keuken blijven' wordt gezegd
van iemand, die erg honkvast is, vooral
van al volwassen ongetrouwde jonge
mannen, die door de kookkunst van
moeder verwend zijn en denken, dat ze
bij een huwelijk erop achteruit gaan.
Hetzelfde geldt bij 'bij moeders pappot
blijven'. Uit het kermisleven is 'de vro
lijke keuken' afkomstig. In vroeger da
gen richtte men op kermissen een soort
van keuken in, waar men als vermaak
potten, borden en schotels stuk mocht
gooien tegen betaling van een kleine
vergoeding. Een oud spreekwoord
duidde op zuinigheid: 'een dagelijkse
gast is een groot dief in de keuken'.
Sommige mensen hebben meer ver
trouwen in goed en gezond eten dan in
een gang naar de dokter om geneesmid
delen te halen. Op hen is 'het met de
keuken houden' van toepassing. Naar de
manier van toebereiden van spijzen
spreekt men van de Franse keuken, de
Hollandse keuken of van de fijne keu
ken, waar uitgezochte spijzen worden
bereid. We besluiten deze keukenpraat
jes met 'een groote keucken, de beurs
doet kreucken'. Dit rijmpje houdt een
waarschuwing in, dat men niet teveel
geld aan het eten mag besteden. In
Vlaanderen kende men hierop als va
riatie 'Vette keuken, magere beurs' of
ook wel 'vette keuken, magere erfenis'.
Een ziekenhuis is vreemd voor kinderen. Het is een plaats waar ze geconfronteerd
worden met zaken, die ze niet gewend zijn. Ze worden er blootgesteld aan pijn en
verdriet. Al vijf jaar lang probeert de werkgroep 'Ouders, Kind en Ziekenhuis' het
welzijn van de kinderen zowel voor, tijdens als na een ziekenhuisopname bevorderen.
De werkgroep, die actief is in Bergen op
Zoom en omgeving, richt zich op zie
kenhuis Lievensberg. Het fungeert als
een 'tussenpersoon' tussen de ouders en
hun kinderen enerzijds en het zieken
huis aan de andere kant.
De werkgroep is op initiatief van een
groepje dames ontstaan. Ze waren des
tijds van mening, dat de ziekenhuisaan-
pak te weinig kindgericht was. Door
middel van het project probeert de
werkgroep kinderen een beetje bekend
te maken met een aantal ziekenhuisas
pecten. Dat gebeurt bijvoorbeeld door
ze te laten spelen met materiaal dat met
het ziekenhuis en ziek zijn te maken
heeft. Wanneer daar behoefte aan is,
komt een verpleegster van de werkgroep
een bezoekje brengen. Daarnaast streeft
men ernaar de ouders mondiger te ma
ken naar het ziekenhuis toe. Er is na
melijk nog steeds een te hoge drempel
naar artsen, verpleging en directie.
Kinderboeken
In de afgelopen vijf jaar heeft de werk
groep heel wat contacten gelegd in het
ziekenhuis. Zo vindt er geregeld overleg
plaats met directie, kinderartsen en ver
pleging. Leden van de werkgroep krij
gen tevens de kans om leerling-ver-
pleegkudigen op de hoogte te brengen
van de visie en het bestaan van deze
instelling. Ook werd er direct veel voor
de kinderen bereikt: de bezoektijden
werden uitgebreid, onlangs ook voor de
zogenaamde amandelkinderen, er werd
een opnameboekje gemaakt, er kwamen
Horizontaal: 1 .slot; 4.weerspannig; 10.
paardje; B.onvriendelijk; 15.Javaanse
adellijke titel; ló.vrucht; 17.puntjes op
letter; 19.onbep.voornaamwoord;
20.Bordspel; 21.Japanse danseres;
23.Egyptische god; 26.voertuig;
28.sportploeg; 30.rustend(afk.); 32.fooi;
35.zangnoot; 36.geheimschrift; 38.riv. in
Frankrijk; 39.Griekse godin; 41.tijd
perk; 42.pl. in Brazilië; 43.dochter van
Cadmus; 44.geestelijke; 45.Romeinse
keizer; 47.kiezelzand; 49.twee naast el
kaar uitgekomen nummers(bij kans
spel); 50.telwoord; 51.rechte lijn door
het centrum van een meetkundig figuur;
54.oude maat; 55.Duitse keizer;
56.overal; 58.niet spontaa; 60.hande
lend optreden; 62.vruwenverblijf;
63.snelle loop; 65.voetpunt; 67. plotse
linge razernij; 68. stopplaats; 70.stevige
stof; 72.eetgerei; 72.edelsteen; 73.vis-
tuig.
Verticaal: l.loot; 2.pl. in Drente; 3.
Ned.politicus; 5.voertuig; 6.schaapka-
meel; 7.gedicht; 8.Amerikaanse echt
scheidingsplaats; 9.voorzetsel; 10.tapijt-
stof; 11.rivier in Duitsland; 12.spoedig;
14.pl. in Drente; 16.wapenschouw; 18.
zoon van Jacob; 20.deel van de voet;
22.repliek; 24.grof puin; 25.kunstbe
schermer; 27.sportartikel; 29aangeno-
men dat; 31.vrucht; 33. windrichting;
34.vogel; 35.kant!ijn; 37.insect; 40.teken
van de dierenriem; 46.grenslijn; 48.Eu
ropeaan; 49.windjack; 52.post op be
groting; 53.wartaal spreken; 55.wild
rund; 57.pl. op Sumatra; 58.tennisterm;
59. varkensvoer; 60.tegen; 6Ï.Griekse
godin: 62.vleeswaar; 64.telwoord;
66.kikkereitjes; 68.uitroep; 69.water in
Friesland.
fotoborden op de afdelingen met foto's
van de vaste medewerkers, er ontstond
een mogelijkheid om via de bibliotheek
kinderboeken te lenen, bezoek van
broertjes en zusjes werd toegestaan, in
de polikliniek plaatste men Lego-tafels
w
Luitenant-kolonel E.H.Brongers, thans
docent strategie en militaire geschiede
nis op de KMA te Breda, heeft via uit
geverij Hollandia te Baarn het tweede
deel gecompleteerd van de serie "Op
mars naar Rotterdam". In het eerste
deel werd verhaald over de luchtlandin
gen tijdens mei 1940 tussen Rotterdam
en Moerland en de daaropvolgende ge
vechten. Aan het slot van het verhaal
staan de vijandelijke pantsergröepen
aan het Hollands Diep. In het tweede
deel wordt de oorlog in het zuiden be
schreven: tussen Maas en Moerland.
Van de gevechten in Limburg en Bra
bant, ook het omstreden optreden van
de Franse bondgenoot. In het verhaal
ook nimmer vermoede resultaten van de
Nederlandse tegenstand aan de Maas en
in de Peel. Een verhaal uit de tweede
wereldoorlog van zo dicht bij huis, dat
menigeen van deze historie kennis zal
willen nemen. Wel een duur 38,50)
boek, maar de waarde heeft het. Deel
drie zal handelen over de laatste ge
vechten in Brabant, de verbitterde
tegenstand in Dordrecht en dat ver
schijnt dan volgend jaar. Een deskundi
ge inhoud verzekerd. In de erkende
boekhandel verkrijgbaar.
Amnesty International organiseert op
vrijdag 10 en vrijdag 17 december een
informatiestand over de Philippijnen
actie in de Erasmus-bibliotheek te Berg
en op Zoom. Men kan er van 18.30 tot
21.00 uur terecht.
Deze actie wordt momenteel wereldwijd
gevoerd en de Bergse afdeling blijft niet
achter. Ontvoeringen, martelingen, op
sluitingen zonder procesvoering, poli
tieke moorden en meer van die schen
dingen van mensenrechten komen over
heel de wereld op grote schaal voor.
Amnesty richt nu de schijnwerpers op de
Philippijnen. In de stand kan het pu
bliek meedoen aan een handtekenin
genactie. Door middel van voorbedruk
te kaarten kan men protesteren tegen
deze gang van zaken bij de regering van
het Aziatische land.
i
2
5
6
7
8
9
0
H
12
13
K
17
a
22
24
a
30
33
34
36
3?
39
40
41
45
46
50
52
S3
59
61
62
64
66
67
66
69
71
•voor wachtende kinderen en op de af
deling kwam een kennismakingsbezoek.
Natuurlijk worden er ook opmerkingen
vanuit de verpleging en van de kinde
rartsen naar de ouders teruggespeeld.
Een voorbeeld: Het blijkt dat er nog
steeds driftig gezondigd wordt tegen het
beperkte aantal bezoekers per bed. En
dat komt de rust en de genezing van het
kind niet ten goede. Na vijfjaar heeft de
werkgroep nog vele wensen. Zo zou men
bijvoorbeeld in Lievensberg graag zien,
dat ouders ook 's nachts bij hun kinde
ren kunnen blijven, wanneer ze dat
wensen.
Alle informaties over de werkgroep zijn
verkrijgbaar bij Ine van Ommen, Zuid
straat 25, Sint Annaland, tel.
01665-2723.
De meeste zegswijzen, waarin de gal
voorkomt, getuigen van bitterheid en
een negatieve instelling, vandaar ook
dat men mensen, die overal en altijd
bezwaren zien de zwartgalligen noemt.
Om ontsteken in woede, drift of toorn
aan te duiden zijn de bekende zegswij
zen: hij spuwt zijn gal uit, de gal bruist
hem, de gal loopt hem over, de gal komt
hem door het bloed, de gal springt hem
in de neus, alle voorbeelden, hoezeer de
gal een mens parten kan spelen. Niet
voor niets zei men vroeger: "met gal ge-
voedsterd zijn". Dat betekende: niet met
moedermelk, maar als het ware met de
bitterheid en boosheid opwekkende gal
zijn gevoed.
Nicolaas Beets vertolkte de werking van
gal in dichtregels "Zoo daar een voor
werp is, dat twee gelijk begeren. Al 't
bloed wordt aanstonds gal, en 't strijd
perk is gereed". De gal heeft tal van be
kende en in deze tijd inmiddels minder
bekende zegswijzen opgeleverd. "Ie
mands gal opwekken" spreekt eigenlijk
voor zichzelf. Door een bepaalde hou
ding of door tartende woorden iemands
drift of woede moedwillig opwekken.
Dat gebeurt snel bij iemand die "een
overloop van gal" heeft. Volgens het
volksgeloof vermengde bij een mens die
teveel gal had, dit bittere vocht zich met
het bloed. Dat uitte zich in uitbarstingen
van gramschap en boosaardigheid. "De
gal is wat gezeten" betekent derhalve, de
drift is wat bedaard; de storm wat ge
luwd. Soms stelde men tegenover het
venijn iets beters. Vandaar het aloude
spreekwoord: "De wijn maakt mal,
maar weert de gal". De wijn voert wel tot
dwaasheden, maar het voordeel is, dat
dit geestrijke vocht toorn en boosheid
verhindert. Zo bestaat naar aanleiding
van het oude volksgeloof, dat sommige
dieren o.a. de duif geen gal zouden
hebben, de zegswijze: "een duifje zon
der gal". In figuurlijke zin meestal ge
zegd van onschuldige meisjes, zonder
arglist of boosheid.
We vervolgen ons Taaipraatje over gal
met de vergelijking "zo bitter als gal".
Erg bitter, vooral van toepassing op
dranken. Ook overdrachtelijk gebezigd
voor scherpe opmerkingen. "Een woord
alleen verkeert al dit genooten zoet. Hoe
smakelijk 't haar ook scheen in enkel gal
en roet".
"Iets met gal en roet schilderen" wil
zeggen, iets met de donkerste en hate
lijkste kleuren afschilderen. Een zeer
oud spreekwoord luidde: "Weynigh
galle maeckt veel honigh bitter". Een
druppel gal is al voldoende om een flin
ke hoeveelheid honing bitter te doen
smaken. Oud is ook: "Zonder zegen
wordt honing tot gal". Zonder Gods ze
gen veranderen de zoetste dingen in
bitterheid. "Die gal in de mond heeft
kan geen honing spuwen". Boosaardige
of toornige mensen kunnen geen gezel
lig gesprek voeren of waarderende
woorden over de lippen krijgen. Vader
Cats wist het al: "Wat kan een boose
tongh al twist en onlust brouwen? Die
gal heeft in de mont, en kan geen honigh
spouwen".
De volgende zegswijzen duiden even
eens op boosheid en bitterheid. "Honing
op de lippen, maar gal in de keel". Ook:
"Honing (zoet) in de mond, gal in 't
hart". Vriendelijke woorden op de lip
pen maar boosheid in het hart. Ver
schillende zegswijzen getuigen van
boosaardig schrijven, zoals: zijn pen in
gal dopen, gal in zijn inkt mengen, zijn
woorden in gal dopen, in de gal van zijn
inktpot wroeten.
Schimmel gebruikt zo'n uitdrukking in
de dichtregels: 'k Had niet vermoed
dat tot vermeerdring van mijn pijn, Elk
woord van zijn vriendin in gal gedoopt
zou zijn". Uit de oude wetgeving en
rechtspraak stamt: "Wetten met bloed
en gal schrijven", bloedige en harde
wetten vaststellen. Uit de Bijbel, af
komstig van de kruisiging van Jezus, is:
drinken van de bittere lijdenskelk (be
ker). We besluiten met het oude spreek
woord: "Zonder spot of gal zijn". Dal
betekent: zonder gebreken zijn.
praktische tips
voor fotografen
in de vorm van
een foto drieluik
Er zijn van die uitgesproken fotogenieke onderwerpen, die veel mensen
naar de camera doen grijpen. De vakantie is er één van. En een bloemen
corso of het Sint Nicolaasfeest. En ook de winter zorgt er voor dat veel ca
mera's actief worden. Want die alledaagse en meestal niet bijzondere
omgeving, waarin we het hele jaar door leven, wordt door een witte vlok-
kenlaag ineens bijzonder. Omdat alles zo mooi wordt, pakken we de foto-
of filmcamera om dat vast te leggen vóór het is veranderd in een grauwe
modderlaag of is weggesmolten. De winter is trouwens niet alleen mooi
als het heeft gesneeuwd. Ook de vorst en zelfs een lichte rijp kunnen zor
gen voor verrassende fotografische resultaten.
Allereerst een tip voor wie graag mooie sneeuwfoto's
maakt. Dat kunt u - om een zo groot mogelijk contrast
te verkrijgen - het beste doen vóór tien uur 's morgens
of na twee uur 's middags. Sneeuw en ijs geven het
mooiste reliëf als u gebruik maakt van een lage zonne
stand. Als u een automatische camera hebt: vertrouw
bij sneeuw niet op de automaat, want die is afgesteld
op normale lichtomstandigheden. Schakel de tegen-
lichtcorrectie in of stel de belichting in op een lagere
lichtgevoeligheid.
En dan de onderwerpen. De winter is er in zoveel ge
daanten, dat het niet moeilijk is om dit seizoen in beek
den te vangen. Het kan zijn zo'n foto van een echt-hol
lands landschap, dat door de sneeuw een extra aan
trekkelijkheid krijgt. Dat kunnen zijn een paar zwa
nen, onwennig lopend op zo'n schotsenveld. En als u
zo gelukkig bent, dat u naar de wintersport gaat: ook
daar is er voor de fotograaf veel te genieten, zeker als u
met het tegenlicht speelt en dan met zo'n plaatje thuis
komt.
