WINKELWEEK SINT MAARTENSDIJK 18 t/m 27 november
A. VAN AKKEREN
VERLOVEN of
TROUWEN
10% KORTING
J. VAN HOUDT
CHR. HOEK srV
SIEM SCHOT
ONTBIJTKOEK
De Eendrachtbode
De brandweer van
Stavenisse in de
loop der eeuwen
ipe
M.v.d. Maarl - Walhout
WAARDEBON!
't ROOSJE
SNOEP VERSTANDIG....
EET MEER BROOD
J.P. den Engelsman
„TH0LENS VERLICHTINGSSPECIAALZAAK"
3-gangen menu 24,75
Het kleinste gereedschapskistje
ter wereld: Victorinox.
H. DUINE
GRATIS BRUIDSBOEKET
bruidswerk
bloemen en planten
8
EENDRACHTBODE
Donderdag 18 november 1982
Hotel - Café - Restaurant
Voor al uw
GASAPPARATUUR
WATERLEIDING
CENTRALE VERWARMING
SANITAIR
en al uw
HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN
naar
Westvest 19
Sint-Maartensdijk
Horloger - Juwelier
Bij inlevering van deze waardebon
ontvangt U tijdens de Winkelaktie
op het door U bestede bedrag op alle
in voorraad zijnde artikelen,
uitgezonderd benzine en reparatie.
Voor alle reparatie aan fietsen en
bromfietsen kunt U bij offc terecht.
TWEEWIELSERVICE
Tel. 2826 Markt 6-7
Café Biljart - Petit Restaurant
'SMERDIEK'
Het adres voor uw bruiloft, partij en
receptie
en corsages
_wanneer u bij ons uw huwelijksdag viert.
Maak een keuze bij bloemenhuis
'T ROOSJE, Molenstraat 13
Markt 46, tel. 01666-2510
SINT MAARTENSDIJK
Dagelijks alles vers
aan huis van uw SR V
melkman.
Kaaistraat 14 zuivelservice
Sint Maartensdijk
Tel. 2809
Molenstraat 13
l/1j- St. Maartensdijk
CHRYSANTEN
2 bossen.... 5.-
Uw warme bakker
adviseert KLEIN en GROOT
Maak ook eens kennis met onze
uit eigen bakkerij!
Haven 16 Tel. 01666-2477
deelnemer winkelweek
Niet alleen tijdens de
winkelweek
maar een héél jaar staan
wij voor u klaar met een
grote collectie
Speelgoed van vooraanstaande
merken zoals Lego, Brittains, Siku
Prima schoenen en pantoffels.
Byouterieën
Lederwaren, waaronder ook
wande.lstokken en paraplu's
Ook voor schrijfwaren en
meisjes- en jongensboeken uw
adres.
Verder vindt U een ruime
sortering sportkleding, schoenen
en wat er bij hoort.
Beleefd aanbevelend,
Wij hebben beslist de lamp die voor sfeer en gezelligheid zorgt!
Groot assortiment tijdloze merkverlichting voor binnen en buiten.
Stapt U gerust onze zaak eens binnen.
Voor betere verlichting FA. VERJAAL dan is het goed!
Molendijk 3-4 - teL01666-2315 - St. Maartensdijk
Reorganisatie
De tweede dorpsspuit
Oprichting vrijwillige
brandweer
De brandweer na 1945.
Aanschaf nevelspuit.
Markt 39-40 Sint Maartensdijk
Nu speciaal aanbevolen:
Dagelijks culinaire visspecialiteiten.
Hebt u iets te vieren? Sfeervolle feestzaal:
bruiloft partijen
diners feestavonden
recepties verenigingen
Verlaagde prijzen. Geen zaalhuur. Vrijblijvende offerte.
ReserveringenInformaties: 01666-2731
deelnemer winkelweek
Een ring kies je niet zomaar. Je wilt
't mooiste wat je maar kunt vinden:
i a:sI-RINGEN. Ringen van
klasse, al sinds 1910. De nieuwe
kleurenkatalogus ligt voor u klaar.
Markt 22 - Sint-Maartensdijk tel 01666-24M
deelnemer winkelweek
deelnemer winkelweek
Fijn om te krijgen, mooi om te hebben
Want een echt Zwitsers Victorinox Army Knife is origineel en ont
zettend handig. Geheel roestvrij kwaliteitsstaal, met maar liefst 5
jaar fabrieksgarntie! Verkrijgbaar met 1 tot 24 uitgekiende ge
reedschappen. Onmisbaar bij vrijetijdsbesteding als vissen, kampe
ren, knutselen en een uitkomst bij honderd-en-een technische klus
jes.
Al vanaf 11,85-
de afgebeelde Victorinox- Champion kost 89,50.
In ons uitgebreide assortiment vindt U o.a. ook kleinere modellen
en speciale damesmesjes.
Natuurlijk bij de erkende vakzaak:
Molenstraat 7 - Tel. 2434 - Sint Maartensdijk
deelnemer winkelhoek
Markt 21 - Oudestraat 2 - Tel. 01666-2609
deelnemer winkelweek
door een draagbare motorspuit, die op
de brandweerauto werd geplaatst. De
nieuwe brandweerauto werd 2 mei 1958
geleverd en gestald in de brandweerga
rage achter het in 1954 gekocht ge
meentehuis, het voormalige hotel de
Gouden Leeuw.
De normale bezetting voor deze brand
weerauto bij het uitrukken was 8 man.
Met deze auto werd regelmatig uitge
rukt voor dijkbranden, brandende
mestvaalten, bollenschuurtjes, schoor
steenbrandjes en oefeningen. Grotere
branden kwamen gelukkig te Stavenisse
niet voor.
Na jarenlang praten werd de reorgani
satie van de brandweer op Tholen op 1
februari 1975 een feit. De korpsen van
Oud-Vossemeer, Poortvliet en Scherpe-
nisse werden opgeheven. Het weinige
niet afgekeurde materiaal werd over de
andere korpsen verdeeld. Volgens dit
reorganisatieplan zou er na 1977 te Sta
venisse een trekker met een motorspuit
komen. Na bijna 20 jaar te hebben
dienst gedaan werd de Ford autospuit
wegens een defecte pomp in 1976 buiten
gebruik gesteld. Deze werd vervangen
door een nieuwe gecombineerde hogo
en lage druk spuit op een Mercedes Benz
onderstel die identiek was aan twee
reeds eerder aan de gemeente Tholen
geleverde wagens voor de korpsen te
Tholen en St. Maartensdijk.
Deze brandweerauto's zijn voorzien van
een tank voor 800 liter water en een ho
gedrukspuit met een capaciteit van 200
1/min. De lagedrukspuit werd achter de
brandweerauto gehangen.
Op 2 mei 1977 werd de nieuwe combi
natie geleverd. Deze kwam net op tijd
om dienst te doen bij de hevige brand,
waarbij de timmerfabriek onder St.
Maartensdijk geheel in de as werd ge
legd. De vier Tholense korpsen, ge
steund door de brandweren vaiyHalste-
ren en Bergen op Zoom konden voor
komen dat de brand zich verder uit
breidde.
Deze en andere recente grote branden
hebben aangetoond dat door de grote
inzet van de vrijwillige korpsen, uitge
rust met goed materiaal, deze branden
bestreden kunnen worden.
J.P.B. Zuurdeeg, gemeentearchivaris
Bij een beproeving in 1920 bleek dat de
capaciteit van de brandspuit onvol
doende was. Blijkbaar was het gemeen
tebestuur bij deze beproeving aanwezig,
want in een rapport van slechts zes re
gels gaf de brandweerdirektie de ge
meenteraad in overweging een nieuwe
spuit aan te schaffen. Het rapport werd
getekend door D. Roozemond, K.C. de
Graaf, A. van Prooyen, J. van Dalen, M.
van Zuien en C.P. Steendijk. De nieuwe
spuit werd voor 2314,— gekocht bij de
N.V. Nederlandsche fabriek van stoom-
brandspuiten, voorheen A. Bikkers en
Zn. te Rotterdam. De pomp die op een
rijwerk stond had een capaciteit van 250
1/min. en een straallengte van 30 meter.
Er kon met twee stralen en een slang
lengte van 200 meter worden gewerkt.
De oude pomp werd in reserve gehou
den.
De nieuwe spuit werd geplaatst in het
voormalige postkantoor aan de achter
zijde van het uit 1860 daterende ge
meentehuis aan de haven, dat na de
bouw van het huidige postkantoor in
1922 leeg kwam te staan,
Spoedig na de komst van de nieuwe
spuit werd de waterleiding op het eiland
Tholen in gebruik gesteld. Reeds bij de
aanleg was rekening gehouden met de
mogelijkheid van brandblussing via
brandkranen. Bij een beproeving, nog in
1923, bleek dat de resultaten gunstig
waren. De eerste brand die op deze ma
nier werd bestreden, vond plaats in
1932. Men kon echter niet verhinderen
dat de woning en winkel van slagerij
J.M. Koeman aan de Molendijk geheel
afbrandden.
Direkt na de brand stelde burgemeester
en wethouders op 11 maart de eerste
vrijwilliger aan voor het bedienen van
de brandkranen. Het was Joh. Smits Az.
Het gemeentebestuur en de brandweer
waren het na de brand eens dat er nogal
wat haperde aan de bediening van de
blusmiddelen. Dit mede naar aanleiding
van een lezing van de commandant van
de Middelburgse brandweer op Tholen.
Nog in hetzelfde jaar werd de verorde
ning op de vrijwillige brandweer van
Stavenisse door de gemeenteraad vast
gesteld, namelijk op 19 oktober 1932.
Naast de dienstplichtige brandweer
kwam er voor het bedienen van de
brandkranen een vrijwillige brandweer.
Deze bestond bij de oprichting uit:
2 straalpijpvoerders: Chr. Letzer en A.J.
Dane
2 standpijpbedienaars: J. Leenhouts en
Joh. Smits
2 slangenverzorgers: A. van Prooijen en
A. Riedijk
2 of meer helpers voor het overbrengen
van bevelen, zorg voor afzetting, ver
lichting van het terrein en optreden met
rookmaskers: D.L. op den Brouw, M.
van Zuien, M. Potappel, D.J. Letzer, L.
Roozemond, J.C.A. Tazelaar, D. Rooz
emond. C.J. Kesteloo werd tot brand-
weerelectrotechnicus aangesteld. In to
taal 14 man. Behoudens het opperbevel
van de burgemeester stonden ze onder
bevel van wethouder A.G. van IJssel-
dijk.
De onderscheidingstekens waren arm
banden met de tekst "V.B. Stavenisse".
De vrijwilligers kwamen uit de gelede
ren van de plichtbrandweer. Voor het
bedienen van de brandspuiten in het
buitengebied gaven slechts twee vrijwil
ligers zich op.
In 1936 nam D. Roozemond na meer
dan 50 jaar verschillende rangen bij de
brandweer te hebben bediend ontslag
als hoofd van de dienstplichtige brand
weer. In afwachting van een reorganisa
tie werd de leider van de vrijwillige
brandweer als tijdelijk hoofd aange
steld.
Mede door de weinige branden en de
Tweede Wereldoorlog verflauwde de
belangstelling vooi de oefeningen. Na
de pensionering van de onderhouder
van de brandspuit in 1942 werd er geen
nieuwe benoemd en de functie afge
schaft.
Na de oorlog werd het materiaal gemo
derniseerd en de opleiding van het per
soneel door oefeningen en cursussen
geleidelijk aan verbeterd.
Burgemeester L.A. Verburg heeft hier
sterk voor geijverd. Kort na zijn instal
latie eind 1946 schrok hij van de geringe
capaciteit van de handbrandspuit en
stelde voor een motorspuit klein vermo
gen aan te schaffen. Dit in afwachting
van een gemeenschappelijke regeling
thans geheel uit vrijwilligers bestaande
korps er als volgt uit.
Brandmeester-commandant: C.W. van
Prooijen.
Onderbrandmeester, ondercomman
dant Joh. Smits
Hoofdbrandwacht: J.C.A. Tazelaar.
Brandwachters 1ste klas: P. Dourlein,
L.J. van Dalsen, M. Potappel en A.J.
Dane.
Brandwachters 2de klas: Jöh. Eerland,
A.C. Smits en M. Mol.
De Hillman motorspuit, die op een on
derstel van luchtbanden was geplaatst
werd door de firma Bergen te Heiliger-
lee geleverd. Deze pomp had een capa
citeit van 840 liter per minuut en kon
met 1 straal 40 meter of met 4 stralen 25
meter ver spuiten.
Voor het trekken van de spuit zou men
een vrachtauto bij partikulieren lenen.
Hiervoor bleek echter steeds minder
animo te bestaan. Na 1954 fungeerde de
gemeentelijke vrachtauto als trekker.
Ook de alarmering werd verbeterd. In
het verleden geschiedde dit door middel
van een bode, het luiden van de klok of
werd het personeel opgetrommeld. In
1950 kon ook de telefoon worden inge
schakeld. Aan het eind van dat jaar werd
een sirene in de kerktoren geplaatst en
konden de bordjes brandmelding op de
huizen van de brandweerlieden worden
verwijderd. De sirene kon ook in wer
king worden gesteld door middel van
een knop achter glas welke aan de bui
tengevel van het gemeentehuis was be
vestigd. Na de watersnoodramp werd de
sirene vervangen door een met een gro
ter bereik. Deze werd na de invoering
van het stilalarm in juni 1980 buiten ge
bruik gesteld.
Ook de brandweerkleding is in de vijfti
ger jaren verbeterd. Helmen en brand-
weerpakken werden in 1951 aan ge
schaft en eind 1955 besloot de gemeente
dat elk personeelslid van een blusui-
trusting en een uniform moest worden
voorzien. Het oefenen werd opgevoerd
van 1 tot 2 maal per jaar tot 6 maal en
meer. Tegenwoordig komen de brand
weerlieden 12 keer per jaar bijeen, en
moeten zij cursussen volgen om hun be
kwaamheid op te voeren of de nieuwe
ontwikkelingen in de brandbestrijding
te volgen.
De brandweervereniging Stavenisse
werd op 19 mei 1950 opgericht.
In 1956 wilde de gemeente overgaan tot
vernieuwing van de motorspuit, die bij
het droogpompen van kelders na de
watersnoodramp goede diensten had
verleend, doch door het vervuilde water
ernstig had geleden.
De provincie hield om financiële rede
nen de aanschaf van een nieuwe spuit
tegen.
Na het afbranden van de nieuwe land-
bouwschuiiï van wed. Stoutjesdijk aan
de Nieuwe Weg mocht de gemeente
echter een nieuwe nevelbrandspuit, een
hogedruk spuit op een Ford F 600 chas
sis aanschaffen. De opbouw, pomp, een
tank voor 1500 liter water en drie hoge-
drukhaspels werden geleverd door de
firma Bergen te Heiligerlee. De capaci
teit van de pomp was 246 liter/minuut.
Eenzelfde soort autospuit was reeds
eerder door de gemeente Poortvliet ge
kocht. Het voordeel van dergelijke
spuiten is, dat men direkt kan optreden,
ook op plaatsen waar geen water voor
handen is, zoals bij boerderijbranden.
Verder is bekend dat nevel een grotere
bluswerking heeft en minder water
schade geeft.
De Hillman motorspuit werd vervangen
van de brandweer op het eiland Tholen,
waarover al in 1942 werd gesproken en
die na de oorlog opnieuw ter sprake
kwam.
In 1950 is een dergelijke regeling inder
daad van kracht geworden door de aan
schaf van een autospuit voor St. Maar
tensdijk en Scherpenisse. St. Annaland
en Stavenisse droegen jaarlijks voor een
deel in de kosten bij. Deze regeling ver
viel in 1960.
Bij eeen ernstige uitslaande brand in de
schuur van J. Wesdorp aan de Oostelijke
Achterweg (Julianastraat) op 17 mei
1948 werd het blussingswerk bemoeilijkt
door gebrekkig materiaal, ongeoefend
heid van het personeel en geringe druk
op de waterleiding. De politie moest
zelfs omstanders opdracht geven de be
lendende gebouwen met emmers water
te blussen.
Direkt na de brand stelde de raad geld
beschikbaar voor de aankoop van een
motorspuit klein vermogen. De brand
weercommandant trad af. De nieuwe
werd C.W. van Prooijen. Dit had echter
niet aller instemming.
Door de levering van de motorspuit en
de verkoop van de beide handbrand
spuiten in 1949 kon de plichtbrandweer
vervallen. Na de reorganisatie zag het
