"EEN SCHEEPJE IN DE HAVEN LAG, GEVULD MET EIGENHEIMERS..."
Alfabetiseringscursus goed,
maar zuiniger opzet nodig
HEIJBOER
VRIENS
ARGENTA
B0LIER
GA JE TROUWEN??
Hotel- café- restaurant
DE RAM
VAN 'T HOF
ALUMINIUM 01660-4140
voor aluminium ramen, Vraag
deuren en winkelpuien^^'^ijs
fêb J. Niemantsverdriet
Bouwmaterialen b.v.
PAK EVEN
ZAKBOEKJE
ALLES VOOR ELKE SCHOOL
Autorijschool Swift
heijstraten b.v.
kantoorcentrum
8
EENDRACHTBODE
Donderdag 5 augustus 1982
Welzijnscommissie: 2000 gulden per leerling te overdadig
De Thoolse welzijnscommissie gaat wel accoord met een cursus
voor analfabeten, maar de opzet moet veel zuiniger dan het
Zeeuws steunpunt voor volwasseneneducatie van plan was. De
gemeente zou hoogstens 4400 tot 5000 gulden subsidie moeten
geven in plaats van de gevraagde 8800 gulden, waarbij het
Zeeuös steunpunt dan nog van gratis lesruimte was uitgegaan.
Heel vaag
AUTOBEDRIJF
Twijfels
Wankele basis
Minderheden
2 cc
"S -2
w> g,
E
Kantoorboekhandel
Ring 66, Sint Annaland
Inderdaad... alles voor elke school.
Prijsbewust uw rijbewijs halen?
De eerste 5 lessen sterke reductie
Tel. 01662-2761
Alles voor uw tekenkamer:
BIEFFE-ZUCOR-ROTRING-
NESTLER-STABILO
ETC.ETC.
Feest dan bij ons
dan krijgt u gratis van ons de
bruidswagen voor de rit naar het
stadhuis en voor de foto's.
Hotel-Café-Restaurant
HOF VAN HOLLAND
Kaay 1,4691 EE Tholen
Tel. 01660-2590*
TE KOOP:
Golf diesel GLD1980
Golf diesel1 979
Golf diesel1 978
Peugeot 304 diesel1978
Mercedes 200 diesel1975-1 980
Renault R4 GTL1981
Renault R5 automaat1 979
50 gebruikte auto's in voorraad.
Inruil - garantie - financiering
Autobedrijf
Molenstraat 17-19 - Poortvliet
Tel. 01662-2680 of 2572
door Han Dekker
In de laatste helft der vorige eeuw
raakte Kees van der Klooster, 'n
Sint Annalandse schipper, op een
kwade dag zijn linkerarm kwijt,
en gezien er aan de overige een
"goeie hand van schrijven" zat,
probeerde hij toen verder z'n kost
te verdienen als.... schoolmeester.
In 'n huisje aan de Molendijk (A
199) gaf hij op zijn manier jaren
lang les in rekenen, lezen en
schrijven, en mede wellicht uit so
ciale bewogenheid, waren het
vooral de schippers, die, wanneer
de scheepjes ter haven ingevroren
lagen, hun, "schoolrijp" kroost ge
durende zo'n winter naar hun in-
verzorgde de peilboot van 't
waterschap en deed ook wel een 'n
karweitje aan de haven
Vlijtig helpt hij hier bij 't ver
schepen der aardappels, die Obe-
lix-sterke, met ons kinderleven zo
verbonden ome Bram!
valide, oud-varensbuurman Kees
stuurden, waarbij het "school
geld" grotendeels in natura vol
daan werd: een zak aardappels,
kachelhout, spek, kolen, 'n paar
eieren....
Ook aan de educatie onzer in '73
geboren ome Bram werd daar rond
1880 enkele winters "gewerkt",
uiteraard van meet af aan met
vaste spijze... Hij maakte er som
men met behulp van "paereböö-
nen" en lege "kruukel'uusjes",
leerde op 'n leitje "spek'aeken" (S-
en) en "ootjes" schrijven en
trachtte woordjes te spellen uit 'n
VOOR HART EN HUIS-almanak
van "De Vriend van Oud en
Jong"... Leesbaar schrijven was 't
moeilijkst. Dat liet begrijpelijk
wel eens te wensen over. "Óm 'n
brief van vaoder te kunne lezen,"
zei eens een zoon dezer oudoom,
"dan most je professor weze in aol
de wetenschappen van de waereld,
in dan gieng 't na ma' net..."
't Is de "Hencor" van de op 20 aug.
1877 geboren Hein van Oeveren die
hier wordt geladen (of gevuld) met
eigenheimers.
Een schipper op z'n scheepje dat,
als zovele, eenmaal in de haven
lag....
Nu heeft die zoon vast wel wat
overdreven toen, want voor ons als
kleuter was hij jaren later de beste
en gezelligste Mickey Mouse-
voorlezer die we ooit hebben ge
kend!
Zelfs tot ver in de huidige eeuw,
zal 't met het onderwijs aan schip
perskinderen nog altijd behelpen
zijn.
In de crisis- en bezettingsjaren
zaten ze wisselend, ongeregeld en
doorgaans slechts voor enkele we
ken ook bij ons in de klas, onze
varende gastleerlingen, bij wie een
zeker tekort aan schoolkennis door
"bereidheid" scheen gecompen
seerd te worden.... Vooral de
schippers in spé waren weinig
eenkennig, en als 't met de les wel
eens minder goed vlotte, krenkte
dit nimmer hun zelfvertrouwen!
Het liefst waren we met hen sa
men aan boord, daar waren ze in
hun element, de vele achternicht
jes en -neefjes, kleinkinders van
ome Bram en anderen, dan nog
varende oudooms en -tantes, en
door z'n mensen en bijzonderhe
den had ieder schip voor ons een
eigen betekenis.
Corry was de jongste van de "Cor
nelia". Ze was een leeftijdsge
nootje met wie we sigarebandjes
en Tielse Flipjes (filmstroken)
ruilden. In de roef had ze alle ver
schenen boekjes van Bruintje Beer
en in 't ruim een schommel waarop
je, als je gêed op gang was, met je
tenen de luiken kon raken.
Op de "Vertrouwen" was zoon Jan
de jongste. Daar speelden we in 't
vooronder met een mahoniehou
ten koffergrammofoon. Op 'n
blikken, naast de slinger liggend
naaldendoosje stond "His Masters
Voice" en uit een amper te vertil
len voorraad 78-toerenplaten ko
zen we bovenal "Loeloe", een kind
dat aan de voordeur 's avonds de
tijd vergeet bij 't afacheid nemen
van d'r vrijer... Gesteund door
saxofoonklanken klonk via de
soundbox vaders stem dan over
redend uit het bovenraam: "Loe
loe, kom nou naar boven! Loeloe,
kom nou naar bed," met achter dat
"Loeloe" telkens twee vinnige tik-
de mensen daar, de vele vrachtschepen..."
Keurig in rijen vond je ze als meisjes in een schoolbank: "Pieternella" bij
"Cornelia", "Maria" bij "Adriana", "Jacoba" bij "Sijanja" en "Abrami-
na" bij 'n uit Stavenisse afkomstige "Tannetje"....
Moeder helpt vader bij 't varen en
vader helpt moeder bij 't aardap
pels schrabben: de teamgeest van
'n schippersgezin!
jes (tegen de ruit)... Plezierig
plaatjes draaiend konden we toen
maar moeilijk bevroeden hoe over
'n klein jaar, in de meidagen van
'40, dit binnenvaartscheepje te
Breskens mede in brand geschoten
zal worden en derhalve later door
wijlen L.W. de Bree nog zal wor
den gememoreerd in diens "Zee
land 1940 - 1945" (blz. 187)...
In de bij 't schip horende roeiboot
leerde Bram van de "Hoop op
Welvaart" ons "frikken". Met het
hanteren van zo'n wrikriem was 't
in principe als met een dorsvlegel:
vasthouden en tevens... niét vast
houden! Een kwestie van feeling
dus. Op de duur lukte 't warempel
een beetje, alleen, als we vaart
hadden vergaten we wel eens te
sturen, en als de koers dan hersteld
was lagen we ineens soms stil om
dat we vergaten te wrikken...
Vasthouden en tegelijk door je
handen laten gaan. Ja zeker! De
bleinen logen er later niet om.
Zo waren er achteronders waar we
(Honig) vliegtuigjes plakten, roe
ven waar we raadsels overschre
ven en stuurhutten waar op een
citer "Merck toch hoe sterck" en
"Voorwaarts, Christenstrijders"
werd getokkeld, afgewisseld met
'n spelletje domino of "Mens erger
je niet!
In gedachten zien we die oude ha
ven weer voor ons, de mensen daar
de bespannen wagens en karren,
de vele vrachtschepen.... Wonder
lijk, hoe in een wereld die reeds te
wankelen stond, zo'n dorpsbeeld
schier onaantastbaar leek!
Alles scheen vastigheid en ver
trouwen te ademen, ook en vooral
onze solied geklede schippers, die,
wanneer ze niet pruimden, als
rechtgeaarde "kleine luyden"
kleine sigaartjes rookten, waardig
en met mate uiteraard, 't Waren
uitnemende aardappelschippers,
aardappelkenners en.... (gebak
ken) aardappeleters. Daar stonden
die van Van Gogh bij op dieet!
Ach ja. 't Was de tijd waarin we
liever een cent kregen dan een
dubbeltje, want die cent mocht je
versnoepen, maar dat dubbeltje
moest de spaarpot in....
Vanzelfsprekend waren 's zondags
de schepen in ruste. Hoe lagen ze
tijdens de mooie, vooroorlogse zo
mers dan te glimmen van proper
heid.
Naast de grote verf- en teerbeurt
die de meeste kort tevoren (op
"d'Oage Zaete") nog gekregen
hadden, was dit het resultaat van
'n zaterdagse "poetscampagne"
waarbij de oudere schipperszoons
zich gewoonlijk niet onbetuigd
lieten!
Het vele koper blinkt er als goud.
Ter voorkoming van "vuile plek
ken" krijgen (jeugdige) bezoekers
van uit het gangboord reeds te ho
ren waar niét op gestaan en niét
aan gepakt mag worden
Op zo een zondag is het dat we
tegen 't middageten, met 'n boekje
onder de arm, voorzichtig uit een
..die vertrouwde dorpskaai onzer kinderjaren.
stuurhut naar buiten stappen. We
moeten over een rij van zes sche
pen en ook nu weer verbaast het
ons hoe praktisch en veilig die
loopplankverbindingen zijn. Vei
lingkistjes heffen hoogteverschil
len op en haast overal ligt een
baaltje voor 't voeten vegen.... In de
roef van een wa groter schip wordt
op 'n harmonium gespeeld. Ze zin
gen er bij uit Johannes de Heer en
op alle schepen die we passeren
ruiken we "zoutevis mee peetjes"..
't Is laag water. De schepen liggen
op de "zaete". Als we van het aan
de kant liggende schip de plank
gaan beklimmen naar de wal, giet
daar over de reling juist een vrouw
de aardappels af. We zien het
dampende vocht op de sliklaag
neerpatsen, bijna op 'n grote krab
die er ijlings vandoor gaat. Je
"hoort" dat (Zeeuwse) beest in 't
voorbijgaan nog brommen: "Niks
gêên verstand, die lui dae'boven.
Ze moste d'r eige schaeme...."
Even later hebben we de haven
achter ons, die vertrouwde dorps-
kaai onzer kinderjaren, waar ook
deze week dan menig schip zal
worden gevuld met eigenhei
mers
Al lopend bladeren we bij 't
gemêênt'uus" in het te leen gekre
gen, van 'n Amsterdamse zon
dagsschool afkomstige boek.
"Wout, de Scheepsjongen" heet
het, van W.G. van de Hulst, en bij
wijze van ex-libris staat voorin
met potlood geschreven:
"Dit boek behoort aan mij,
Zo lang ik heb het leven,
Abraham is mijn naam,
Al bij den doop gegeven.
Van den Boogaart is mijn Van,
Al van mijns vaders stam,
Sint-Annaland de plaats,
Waar ik ter wereld kwam."
Nog vrij bescheiden weliswaar, blijkt toch reeds in de jaren dertig de vrachtauto mede betrokken te zijn bij 't
aardappelgebeuren
De expansie van de verbrandingsmotor, tijdelijk door malaise en wereldoorlog, zal in de toekomst grote
veranderingen brengen....
De welzijnscommissie stelde woensdag
avond 21 juli als eis, dat er minstens 10
cursisten moeten zijn, de deelnemers
een kleine bijdrage betalen, er huur voor
een lesruimte betaald wordt en flink
bezuinigd wordt op de personeelskos
ten. Het rijk betaalt 1000 gulden per
cursist en de commissie vond het te ver
gaan om daar als gemeente nog eens
1000 gulden bij te leggen.
Het Zeeuws steunpunt was voor 10 cur
sisten uitgegaan van een beroepskracht
voor 8 uur per week(3 uur voorberei
ding, 3 uur directe begeleiding van de
cursisten, 2 uur coördinatie en organi
satie), wat inclusief sociale lasten 12.000
gulden zou vergen. De commissie bracht
dat terug tot 9000 gulden. Verder was er
voor 4 vrijwilligers, die 40 weken 4 uur
hun diensten zouden verlenen, 7,50
per uur onkostenvergoeding of 4800
gulden geraamd. De commissie hal
veerde dat, want totaal vijf begeleiders
voor tien cursisten vond men teveel van
het goede.
De grootste bezwaren kwamen van
commissielid P.van Belzen (jeugdwerk,
maar in september in functie als raadslid
voor RPF/GPV). "Ik gun die mensen
hun alfabetiseringscursus best, maar het
stuk van het Zeeuws steunpunt is heel
vaag en daarom heb ik er moeite mee.
Het is gebaseerd op een studie van
Hamming van de katholieke universiteit
in Nijmegen, maar dat ging over bui
tenlanders. Waar blijven we als we deze
suhsidiëring voor mensen die volgens
het Zeeuws steunpunt buiten hun schuld
geen scholing hebben ontvangen, gaan
doorvoeren voor de opstapcursus. Ze
ramen gratis lesruimte en geen school
geld. Een hele kleine financiële bijdrage
is toch gerechtvaardigd. Bovendien
moeten we eerst het minimum aantal
van 10 cursisten bij elkaar hebben", al
dus Van Belzen, die meende, dat de
analfabeten gezien de leerplicht toch
onderwijs hebben gehad.
Longeweg 16-18
SCHERPENISSE
01666-2629
Van Belzen dacht ook, dat het Zeeuws
steunpunt met het meedoen van het
Thools onderwijs aan stimuleringspro
jecten het funderend onderwijs(FORT)
bedoelde, maar wethouder J.Versluijs
ontzenuwde dat. De lopende stimule
ringsprojecten, waarvoor extra onder
wijzers op verschillende lagere scholen
werken, zijn gebaseerd op het heroep en
de opleiding van de ouders der leerlin
gen.
De wethouder zei zelf ook bedenkingen
te hebben tegen de begroting van het
Zeeuws steunpunt. "Met gratis les
ruimte gaan we niet accoord, maar via
subsidie komt dat toch weer ten laste
van de gemeente. Ook cursusgeld is al
leszins gerechtvaardigd, want analfa
beet zijn, zegt niets over de financiële
positie. Bovendien betalen ook de Ma
rokkanen voor de cursus Nederlands
lesgeld. In andere delen van Zeeland
wordt alleen met vrijwilligers gewerkt,
dus zonder beroepskracht, wat finan
cieel ook verschil uitmaakt.
Ik heb ook m'n twijfels of er op Tholen
1-4% analfabeten zijn, zoals het Zeeuws
steunpunt als grove schatting noemt.
Vier procent is 760 Tholenaren en één
procent 190, dat is nog veel. De mJ.k.-
leerlingen en de buitenlanders horen
daar heel duidelijk niet bij. In Roosen
daal hadden zich echter al zeven gega
digden van Tholen aangemeld voor een
alfabetiseringsproject, dus mag je ver
wachten, dat er met werving hier wel
degelijk een cursus kan beginnen mei
meer dan 10 leerlingen. Als je 10-15
mensen met dit project kunt helpen dooi
ze te leren lezen en schrijven, is 't inder
daad de moeite waard. Er moeten echter
eerst 10 namen van cursisten zijn voor
dat de gemeente financiële steun ver
leent. Via het Welzijnsorgaan en derge
lijke kunnen we voor werving zorgen.
Worden de 10 niet gehaald, dan koml
deze zaak terug in de commissie of hel
bij een kleiner aantal en een goedkopere
opzet eventueel toch kan doorgaan", al
dus de wethouder.
M.Dijke(SGP) wees op de mogelijkheid
van provinciale subsidie. Van Belzen
bracht naar voren, dat de 1000 gulden
per cursist van het rijk het maximum
haalbare bedrag is, maar welke voor
waarden worden daarbij gesteld?
Mevr.N.M.J.Boissevain-van Xiet(PvdA)
noemde de opzet met 1 beroepskracht
van 8 uur en 4 Vrijwilligers een wankele
basis. "Vrijwilligers moeten ontzettend
gemotiveerd zijn. Ze haken sneller af en
als die wegvallen, zakt het project in el
kaar en dat zou erg jammer zijn", zei
mevr.Boissevain.
Wethouder Versluijs vond vier vrijwilli
gers van vier uur naast de partime-be-
roepskracht ook overdadig voor tien
cursisten. Hij achtte er twee voldoende.
J.v.d.Heuvef(VVD) noemde 1000 gul
den gemeentesubsidie per cursist vrij
hoog. "Laten we de bijdrage halveren en
zeggen: doe je best, zie maar hoe je 't
daar voor klaarspeelt", zei v.d.Heuvel.
W.C.van Kempen(CDA) pleitte toch
voor een voorzichtige benadering. "La
ten we voor een betere oordeelsvorming
gegevens van andere gemeenten opvra
gen waar al alfabetiseringsprojecten lo
pen", zei Van Kempen.
"Het gaat toch ook heel duidelijk om
een groep in een achterstandsituatie die
je met andere ogen bekijkt", voegde
mevr.Boissevain er nog aan toe.
Wethouder Versluijs zei nog geen in
zicht te hebben, wat verantwoord was,
maar 2000 gulden per cursist voor 2 l/i
uur per week noemde hij in vergelijking
met andere welzijnsvoorzieningen toch
erg overdadig. "Als je meer met vrijwil
ligers werkt en niet met een beroeps
kracht, kan er nog wel wat gesnoeid
worden in de begroting. Met name op
personeelskosten is er een flinke bezui
niging nodig", zei de wethouder. Van
Kempen wees mevr.Boissevain er nog
op, dat dit verzoek al coulant werd be
handeld door van 10 cursisten uit te
gaan, terwijl bij alle andere welzijnsza
ken 15 deelnemers het minimum is voor
subsidiëring.
Ten aanzien van het aantrekken van een
parttime kracht( 16-20 uur per week)
voor het minderhedenbeleid zag raads
lid Dijke de noodzaak nog niet direct
zitten. "Heeft zo'n man of vrouw wel een
nuttige taak en als hij of zij tijdens een
inventarisatie zelf moet gaan uitmaken
of er wel werk is, dan zal er aan de ob
jectiviteit toch wel wat gaan mankeren.
Is er met het Welzijnsorgaan overleg
gepleegd of die daarvoor (persone-
le)ruimte hebben? Volgens de stukken
geldt de rijksbijdrage van 30.000 gulden
voor twee jaar, maar hoe zit het daar
na?", vroeg Dijke zich af.
Chef welzijn A.G.v.d.Sande conclu
deerde uit perspublicaties, dat het min
derhedenbeleid bij de bezuinigingen
door het rijk ontzien zal worden.
Met het Welzijnsorgaan is geen overleg
gevoerd, maar deze taak hoort ook bij de
gemeente thuis, liet wethouder Versluijs
weten. "We zijn enthousiast aan dit
werk begonnen met aparte inspraaka
vonden voor Surinamers en Marokka
nen. Er is een Surinamedag uit voortge
komen en een cursus Nederlands voor
Marokkanen. Dat zijn toch positieve re
sultaten. Dit werk vereist echter toch een
specifieke aanpak gezien de problemen
met de taal en de positie van mannen en
vrouwen. Via de cursus Nederlands ko
men vele sociale problemen van de Ma
rokkanen op ons bureau. Voor 99% is
het dus al zeker, dat er een taak voor de
nieuwe functionaris ligt. We benoemen
die kracht niet om de centen van het rijk
op te maken, maar om minderheden
diensten te verlenen en van de voorzie
ningen gebruik te laten maken. Boven
dien is de stichting buitenlandse werk
nemers aan 't afbouwen", zei de wet
houder.
"Het zou toch wel vreemd zijn, als de
200 buitenlanders op Tholen geen pro
blemen hadden", merkte Van Kempen
nog op.
Van Belzen hracht naar voren, dat in de
stukken uitgegaan was van 20 woonwa
genbewoners, maar momenteel is er
geen enkele in het kamp aan de Oude-
landseweg. Wethouder Versluijs ant
woordde, dat dit geen directe invloed
had. Jaarlijks moet het aantal buiten
landers aan het rijk opgegeven worden.
Op 1 punt is dat wat moeilijk, namelijk
voor Surinamers die de Nederlandse
nationaliteit hebben. Voor die groep
wordt een schatting van het aantal ge
maakt.
THOLEN
vr. 27 an za. 28 aug.: braderie
do. 12 aug: 9 u. reis bejaardensoos Oos
terhout
SINT PHILIPSLAND
za. 7 aug: braderie Voorstraat
SINT ANNALAND
tm 4 sept. de Meestoof, Streekmuseum
'Rondom Reimerswaal' di tm za 15-17 u.
POORTVLIET
za. 21 aug: braderie Markt
BERGEN OP ZOOM
Markiezenhof: 'Hedendaagse Wandta
pijten' tot 16 aug. di tm vr 10-17 u, za-zo
13-17 u. Mari Andriessen(beelden) en
Gustaaf de Bruyne(schilderijen en gra
fiek) tot 22 aug. di tm zo 13.30-17 u.
film film film film
ROXY 1: Porky's Pikante Pretpark 16
jr, dagelijks 14, 18.45 21.15 u, zo. 14,
16.15, 18.45 21.15 u.
Beauty Body 18 jr. vr za 23.30 u.
ROXY 2: Roar a.l. dagelijks 14, 18.30
21 u. zo. 14, 16.15, 18.30 21 u.
CINEMACTUEEL 1: Tiroler Blondjes
op het Liefdespad 16 jr. dagelijks 19
21.30 u.
Lucky Luke en de Ballade van de Dal-
tons a.l. dagelijks 14 u, zo 14 16.30 u.
CINEMACTUEEL 2: De Twee Missio
narissen a.l. dagelijks 14, 19 21.30 u,
zo. 14, 16.30, 19 21.30 u.
CINEMACTUEEL 3: Vice Squad 16 jr,
dagelijks 19 2!.30 u.
The Love Bug a.l. dagelijks 14 u, zo. 14
16.30 u.
0>
o>
N
O)
X»
4> JC
O CL.
Q)
-8 CO
o>
O)
_a>
o
Maar niet elk schrift is een schrift dat de scholier wil
hebben. Daarom zoeken zij en hij de speciaalzaak in
het nieuwe schoolseizoen. Met geen overjarige
schriften of ringbanden, maar met de nieuwste
dessins.
Bekijk het dan eerst maar eens bij
Slingerweg 25, Bergen op Zoom
(Haven Noord) Telefoon (01640) 5 00 00
Steenbergseweg 1 - Tel. 01641 - 2350 en 2351
HALSTEREN
PRIMA KEUKEN - RUIME PARKEERPLAATS
socooooooeooooea
Postbus 52 Tholen (nl 18 uur)
Diverse voordelige inniilauto's
Zeelandhaven 7 - Bergen op Zoom
Tel. 01640-34750
