Bezwaarschriften op Stadskern Tholen
en Kom Poortvliet toegelicht
Fliplandse PVAB tegen
hogere wethouderswedden
Nelly Breker
in Nicaragua
Geringe animo huizen A.J.Polder
maant gemeente tot voorzichtigheid
Donderdag 24 september 1981
EENDRACHTBODE
11
Plaatselijk ter inzage
Twaalf stuks
Stadsherstel
Een monument
Geen uitbreidingsmogelijkheid
Poortvlietse individuele
belangen... belemmert
Kornaat: onbegrijpelijk in tijd van bezuinigingen
"Het is eigenlijk een beetje onbegrijpelijk, dat men in een tijd
van bezuinigingen nog doorgaat om dergelijke zaakjes te ver
ruimen, al kan 't dan wel een trend zijn". PVAB-raadslid
A.P.Kornaat zei dat in de gemeenteraad van Sint-Philipsland
naar aanleiding vam een voorstel van het provinciaal bestuur
van Zeeland om de wethemderswedden te verhogen.
Burgemeester: desillusie, maar niet zo gauw wanhopen
Het beleid van de Sint-Philipslandse gemeenteraad om met
huizenbouw en een nieuwe school Anna Jacobapolder een im
puls te geven, lijkt niet de gewenste vruchten af te werpen. Die
vrees is gebaseerd op de toewijzing van vijf in aanbouw zijnde
woningen in Steintjeskreek, het uitbreidingsplan van Anna Ja
cobapolder. Ondanks dat er elf woningzoekenden waren, wer
den er vier huizen toegewezen. Er is dus nog één woning over.
Hoewel die pas eind oktober klaar is en nog een huurder ge
vonden kan worden, was met name de SGP-fractie somber over
de bouwplannen voor 1982 en verder.
Opschuiven
Leegstand
Aggregaat
De commissie ruimtelijke ordening van de gemeente Tholen had donderdag 17 sep
tember een makkie, omdat het meer een luisteren kon zijn dan dat een standpuntbe
paling werd gevergd. Om de burger aan alle trekken te laten komen die de huidige
democratie maar kan vergen, is er niet alleen de mogelijkheid om op een bepaald
bestemmingsplan schriftelijke bezwaren kenbaar te maken, maar wordt er ook nog
een avond uitgetrokken die ingediende opmerkingen nader toe te lichten. Het brengt
in het algemeen weinig nieuwe aarde aan de inspraakdijk, maar het gevoel kan er zijn
dat dan toch het volle pond is ontvangen.
Voor deze commissievergadering was
het VVD raadslid J.L. van Gorsel ver
hinderd en een plaatsvervanger ontbrak.
De commissievoorzitter burgemeester
E. Baerends benadrukte bij de opening
van de vergadering, die op de publieke
tribune met name door enkele inwoners
van Tholen en Poortvliet werd bijge
woond, dat dit een bijeenkomst was,
waarbij men niet gaar discussiëren over
het hoe en waarom, maar veel meer het
aanhoren door de commissie van datge
ne wat mogelijk op de al eerder ontvan
gen schriftelijke opmerkingen nog wat
vraagtekend had opengelaten. Wel kon
er in zoverre een tegenspel zijn, dat de
commissieleden zich voor nadere infor
matie konden richten tot de toelichters.
Maar in hoofdzaak toch kennelijk een
bijeenkomst met dë bezwaarden aan het
woord.
Namens de stichting stadsherstel Tholen
was de heer P.A. Boot woordvoerder en
hij lanceerde een algemene opmerking,
die later door een andere spreker werd
ondersteund, maar in feite duidelijk al
gemene instemming had van bezwaar
den. De opmerking namelijk, dat een
ontwerp van een toch vrij ingrijpend
bestemmingsplan niet alleen maar ter
inzage moet liggen op het gemeentehuis
te Sint Maartensdijk, maar eventueel in
alle plaatselijke openbare gelegenhe
den, zoals bijvoorbeeld de bibliotheek
en toch zeker in die kern waar het om
gaat. Niét iedereen heeft tijd, ruimte of
vervoer om naar Sint Maartensdijk te
komen, terwijl de belangstelling of de
betrokkenheid daarbij toch aanwezig
kan zijn. Hierop kwam later weliswaar
geen commentaar van de voorzitter,
maar het ligt wel voor de hand dat die
opmerking voor de toekomst ter harte
wordt genomen.
Tegen het ontwerp-bestemmingsplan
"Stadskern" te Tholen werden 12 be
zwaarschriften ingediend, t.w. van de
stichting Stadsherstel, aannemer A. de
Korte, levensmiddelenbedrijf J. Kleppe,
de heer P.J. Kleppe van de Oudeland-
sestraat 18, Burgers Aannemersbedrijf,
de heer D. Burgers, Ten Ankerweg 60,
overigens t.a.v. het pakhuis in de Re-
gentessestraat, physio-therapeut H.
Nieuwenhuis voor het praktijkpand
Markt 28 en 30, de Rabobank tegen de
bestemming achtertuin Eendrachtsweg,
de fa. M.C. van Splunter voor wat de
bereikbaarheid betreft van de bedrijf-
singang aan de Regentessestraat, de
heer G. Vis voor het afstaan van het
achtererf Doelweg, de heer J. Riedijk
voor het afstaan van een gedeelte
groentetuin, en de heer J.J. Melse door
beperking van uitbreidingsmogelijkhe
den perceel Markt 24-26. Niet alle be
zwaarden waren present en vonden een
mondelinge toelichting dus kennelijk
niet meer nodig. Dat doet ook niet af
aan serieuze beoordeling.
De heer Boot wees er op, hoe de stich
ting Stadsherstel haar bezwaarschrift
heeft omvat met een 8 tal punten. Het
erkent, dat het dagelijks bestuur van de
gemeente Tholen blijkens haar toelich
ting op het bestemmingsplan duidelijk
goed op de hoogte is van de Thoolse
historie, maar kan er dan toch moeilijk
inkomen, dat via dit ontwerp het zuide
lijk Bastion wordt bebouwd met wonin
gen (einde Bosstraat). Evenmin waarom
het gedempte gedeelte van de gracht bij
de Molenvlietsestraat wordt bestemd tot
groenvoorziening. De'stichting begreep
overigens wel, dat het hier om een
kwestie van kosten gaat. De kracht is 30
jaar geleden gedempt in de werkver
schaffing. De Stichting vraagt zich
voorts af of het aantal openbare gebou
wen in het plan wel zo omvangrijk moet
zijn als is aangegeven. Ze is van oordeel,
dat er voor enkele punten zeker wel een
andere bestemming mogelijk is. De
Stichting is evenmin gelukkig met de
mogelijke vrijstelling van woningen met
een schuine kap, waarnaar wel wordt
gestreefd, maar als er een vrijstellings
mogelijkheid is, weet men weer niet
waar het einde zal zijn. Wat is dan ook
een basis om van de verplichting tot de
bouw van een schuine kap ontheffing te
gaan verlenen.
Na de toelichting door de heer Boot op
de bezwaarpunten, liet het PvdA-com-
missielid P. van Schetsen geen twijfel
bestaan over het nut van Stadsherstel.
De voorzitter evenmin, zoals uit zijn
antwoord bleek. Toch vroeg de heer Van
Schetsen zich af in hoeverre een stich
ting haar ingediende bezwaren als groter
lichaam meer ontvankelijk kan maken
dan een particulier. Het komt immers
voor dat er particuliere bezwaren zijn
ingediend, waartegen van de zijde van
Stadsherstel helemaal geen terughou
dendheid bestaat. Integendeel. De
voorzitter antwoordde dat zeker ook de
particulier niet te kort gedaan wordt.
Wel erkent hij dat er verschil kan zijn
door een wat breder algemene belan
genbehartiging via Stadsherstel en het
bezwaar van de particulier.
Bij monde van Burgers Aannemersbe
drijf in de Regentessestraat, dat zou
moeten verdwijnen uit het komplan
werd aangevoerd, dat dit bedrijf op geen
enkele manier overlast (geluid of milieu)
veroorzaakt aan de omgeving, een ter
plaatse al 80 jaar gevestigd dienstverle
nend bedrijf is voor de consument in en
buiten de directe omgeving en het over
brengen naar een andere plaats niet ge
ringe kosten mee zal brengen. Een bes
temmingsplan, zo werd mondeling
nader toegelicht, heeft gewoonlijk grote
invloed op de waarde van de percelen.
Woordvoerder A. Burgers vond het
trouwens onbegrijpelijk, dat men rond
de hervormde kerk weer gaat bebou
wen. Dat is al voldoende gebeurd aan de
noordzijde. Laat men de zuidzijde zo
veel mogelijk open houden en liever la
ten zoals het is, dan wel als hét aanne
mersbedrijf daar zou moeten verdwij
nen zeker niet verder gaan dan groen
strook. Hij vroeg zich af of de commissie
toch wel op de hoogte is wat er voor een
oud pakhuis staat en weg zou moeten.
Dan breekt men echter weer een monu
ment af. Het is immers een oude graan
schuur, die al is gebouwd in de tijd, dat
men zo'n opslag nog nodig had bij bele
gering van de stad voor aanleg van
graanvoorraden. Commissielid Van
Schetsen kreeg desgevraagd te horen dat
aan dit aannemersbedrijf 10 werkne
mers zijn verbonden. De voorzitter weet
dat het pakhuis niet op de monumen-
^enlys^taat^naa^jviMieWocl^raa^
komen bekijken. Het CDA-commissie-
lid W.A. Bijl weet dat het van IJsselsteen
is gebouwd. De voorzitter informeerde
of bij eventuele verplaatsing het bedrijf
zou worden geliquideerd, wat echter
niet de bedoeling blijkt te zijn, aldus de
heer Burgers, tenzij de kosten van ver
plaatsing voor het bedrijf de pan zouden
uitrijzen. De heer Burgers vond overi
gens, dat er de laatste kwart eeuw al te
veel oude (monumentale) gebouwen uit
de oude Thoolse kern zijn verdwenen.
Het schriftelijk bezwaar van de heer J.J.
Melse was, dat er door het ontwerp-
bestemmingsplan voor zijn bedrijf geen
expansie meer mogelijk zou zijn. Dat
werd ook mondeling onderstreept. Aan
het bezwaar kon tegemoet worden ge
komen door de voorgestane woonbe
bouwing aan de zijde van de Bosstraat
niet te realiseren. Er is daar toch wel een
gesloten front mogelijk, meende de heer
Melse, via de bouw van een muur. Het
raadslid Bijl bleek het daarmee eens te
zijn en verklaarde wel blij te zijn met dit
bezwaarschrift, omdat het ook zijn me
ning was. De heer Van Schetsen vond
dat die verklaring deze avond niet paste,
omdat men als commissie aan niemand
noch een blijde, noch een teleurstellen
de indruk wilde bezorgen, maar later
aan de hand van alle gegevens een be
slissing zou nemen. De voorzitter was
het daarmee eens. Tholen had zijn zegje
gedaan.
De bezwaarden in Poortvliet, zo bleek
uit het volgende te behandelen agenda
punt, toonden zich over het algemeen
ook belemmerd in hun expansie-moge
lijkheden. Ook tegen het plan lagen een
twaalftal bezwaren op tafel, t.w. van
bakkerij L. v.d. Graaf, die had gecon
stateerd dat ruim 9 meter van zijn
achtertuin wordt afgesnoept voor
groenstrook en ontsluiting, de fam. Van
Eek in de Deestraat 1 die bezwaar
maakten tegen bebouwing van braak
liggend eigendom Paasdijkstraat 23, de
heer J.M. Oudesluijs van Markt 25, die
eveneens een deel van de achtertuin zal
moeten missen als het ontwerp realiteit
wordt. In zijn mondelinge toelichting
vond de heer Oudesluijs, dat men gezien
de situatie in de bouwwereld het ook op
Poortvliet wel kalmpjes aan kan gaan
doen en verder had hij eigenlijk ver
wacht nog dezelfde avond al een uit
spraak mee naar huis te kunnen nemen.
Hij vond in het algemeen dat bedrijfs
belang zwaarder weegt dan bouw van
een nieuwe bungalow, waarvoor toch al
plaats is in de Deestraat. De heer H. van
IJsseldijk tekende protest aan, omdat
uitvoering van het ontwerp hem zou
belemmeren in de uitoefening van zijn
bedrijf, met name dan het magazijn
Rozemarijnstraat 4. Hij nodigde in zijn
mondelinge toelichting de commissie uit
de situatie ter plaatse eens te komen be
kijken. Realisering zou de waarde van
zijn winkel aanmerkelijk doen dalen.
Bezwaren waren er eveneens van de
heer C.H. van Vliet in Deestraat 11 om
dat er een verbindingsweg naar de
Achterstraat wordt gerealiseerd, wat een
aantasting betekent van het landelijk
klimaat. Poortvliet is tenslotte toch geen
groeikern. De fam. van Eek, evenmin
voor mondelinge toelichting aanwezig,
had bezwaar ingediend tegen bebou
wing van weigrond en boomgaard in de
Deestraat. Daardoor verliest Poortvliet
haar landelijk karakter en het pas niet in
het bestaande woningenbestand. De
heer A. Bouman gaf wel mondelinge
toelichting op zijn bezwaarschrift. Hij
meende, dat zijn bedrijfsbelangen er
bepaald niet gunstiger op worden en
verdere uitbreidingsmogelijkheden
worden bevroren, zowel in Molenstraat
als Paasdijkstraat. Inmiddels zijn daar
ook weer nieuwe aankopen gepleegd.
Hij zag geen duidelijke reden, die dit
ontwerp rechtvaardigen en verzocht het
oorspronkelijk plan weer als uitgangs
punt te nemen.
Mevrouw Mullié was woordvoerder van
de firma Mullié die bezwaar heeft dat
van de Smidsstraat-bebouwing straat
wordt gemaakt. Dat strookt niet met wat
de familie in feite voornemens was te
gaan doen. Voor de familie Mullié blijft
essentieel dat in de omgeving toch ge
bouwd mag worden. Een nadere infor
matie van de voorzitter had tot gevolg,
dat de familie M. in overleg met directie
gemeentelijke ontwikkeling hun plan
nen ander zullen ontvouwen. Dan kan
een concreet oordeel worden gevormd.
Met terugwerkende kracht tot 1 januari
zou het per jaar 9984 gulden wordem en
per 1 juli j.l. 10.284 gulden. Burgemees
ter T.A.Vogel sprak over 'een verho-
ginkje van niks'. Hij noemde dit de nor
male aanpassing, zoals die overal ge
beurt. CDA-raadslid J.de Jager dacht
eerst nog dat Kornaat net zoals in Assen,
wethouders wilde afschaffen. In de Fli
plandse gemeenteraad worden de twee
Dat bleek woensdagavond 16 september
in de gemeenteraad bij de vaststelling
van de vragenlijst nieuwbouw/ ver
nieuwbouw 1982,1983 en 1984. Hier
voor golden het vestigingsbeleid van de
Fliplandse raad en de nota Bewonings-
patroon van de provincie als uitgang
spunten. Onderzocht was, hoeveel van
de in de laatste vijf jaar gesloten huwe
lijken een vestiging in Sint-Philipsland
tot gevolg hadden: vorig jaar vestigden
10 van de 12 bruidsparen zich in Flip-
land, in 1979 was dat 9 van de 14, in 1978
vijf van de negen, in 1977 zeven van de
achttien en in 1987 elf van de negentien.
Rekening houdend met het feit, dat een
aantal huizen gebouwd moet worden
voor economisch- en sociaal gebonde-
nen en er voorts woonruimte beschik
baar moet zijn voor bijvoorbeeld oud
inwoners van Sint-Philipsland, echt
scheidingen e.d. kwamen b en w tot een
prognose. Daarbij hielden ze rekening
met het feit, dat er af en toe woonruimte
vrijkomt door overlijden en vertrek.
Daartegenover staat dat tien procent
van het aantal te bouwen woningen be
schikbaar moet worden gesteld voor
rijksambtenaren.
In bestemmingsplan Steintjeskreek zijn
in 1982 vijf huurwoningen(woningwet)
en een vrije sectorwoning gepland, in
1983 geen enkele Woping en in 1984 drie
woningweten twee premiekoopwonin
gen. In plan de Luijster I in 1982 vijf
premiekoopwoningen. In plan de Luij
ster II in 1983 tien huur- en drie pre
miekoopwoningen en in 1984 zes huur-,
een vrije sector- en drie premiekoopwo
ningen.
In Anna Jacobapolder is nog de moge
lijkheid aanwezig, dat in 1983 na sloop
van de bestaande chr.school maximaal
zes huizen gebouwd worden: vier huur-
en twee premiekoopwoningen. Voorts is
in de vragenlijst opgenomen, dat per
jaar drie huizen zullen worden verbeterd
voor meer dan 10.000 gulden en dat per
jaar twee woningen zullen worden afge
broken of onttrokken aan de woning
voorraad.
Raadslid A.P.Kornaat(PVAB) vond, dat
men voor een prognose niet alleen maar
naar het verleden moest kijken(aantal
huwelijken), maar ook naar de toe
komst. Met name de leeftijdsopbouw
zou in de woningbouwplanning moeten
worden betrokken.
Bij zijn fractiegenoot C.den Braber,
CDA-raadslid J. de Jager en SGP-frac-
tievoorzitter L.den Engelsman leefde de
vraag, of zo'n vragenlijst voor de
nieuwbouw na vaststelling nog te ve
randeren was en of met name Anna Ja
cobapolder opgeschoven zou kunnen
wórden. "Anna Jacobapolder moet
leefbaar blijven, maar op de lijst met
woningzoekenden staan verschillende
jonge mensen uit de Polder die daar niet
willen wonen. Je moet hemel en aarde
bewegen om de huizen in Steintjeskreek
vol te krijgen. Hoe moet dat in de toe
komst?", zei Den Engelsman.
Burgemeester T.A.Vogel bracht naar
voren, dat het plannen van vage dingen
altijd moeilijk is. "Uit de vragenlijst
volgt echter de woningtoewijzing door
het ministerie, dus je moet niet te laag
zitten, maar ook weer niet te hoog. De
kleine kernen staan sterk in de belang
stelling. Woningbouw is noodzakelijk,
anders kun je de scholen en het vere-
ningsleven niet in stand houden. Tot
1985 mogen er in Anna Jacobapolder
twintig huizen bijkomen of vijftig inwo
ners, volgens de nota Bewoningspa-
troon. De Polder telt nu 370 mensen en
dat mogen er in 1985 een 420 zijn en in
1990 twintig meer: 440. Voor de korte
termijn, 1982, zijn de prognoses van het
aantal te bouwen huizen hard, maar op
langere termijn zit er meer speling in.
Anna Jacobapolder is voor iedereen een
desillusie, maar je moet niet zo gauw
wanhopen. We hopen op jonge gezin
nen en volgend jaar bouwen we weer
huizen' maar het geeft te denken. De
huidige situatie maant tot voorzichtig
heid, maar dat zit in de vragenlijst ge
bouwd. Als de vijf in 1982 in Steintjes
kreek te bouwen huizen slecht gaan,
zullen we de grenspalen verzetten. Als
volgend jaar de nieuwe school in Anna
Jacobapolder gebouwd wordt, moeten
we wel zo gauw mogelijk het gat van de
te slopen oude school dicht maken. Dat
kan in 1983", aldus de burgemeester.
Hij gaf Kornaat toe, dat vorig jaar veel
gebaseerd was op het aantal huwelijken,
maar nu was dat niet de enige maatstaf
geweest bij het opstellen van de vragen
lijst.
De Jager merkte nog op, dat het mis
schien bevorderd zou kunnen worden
om de nieuwe ambtenaar(opvolger van
dhr.Bruijnooge, die burgemeester G.van
den Berg is gevolgd naar Genemui-
den)in Anna Jacobapolder te laten wo
nen. "Ik denk dat de Anna Jacobianen
dat ook wel leuk zouden vinden", zei de
burgemeester onder veel hilariteit, met
name over zijn nieuwe woord voor de
Polderbewoners.
Wethouder L.Walpot liet ook zijn licht
nog schijven over de woningbouw. Hij
bracht naar voren, dat een bestem
mingsplan, waarmee ruimte geschapen
wordt voor huizen, een van de meest
starre factoren is, die moeilijk terugge
draaid kan worden. "Een prognose is
veel flexibeler. Als een woningcontin
gent wordt toegewezen, kun je daarvan
een aantal huizen niet bouwen en de
premies teruggeven 1 zei Walpot. Hij
vroeg verder aandacht voor de leeg
stand. "Bestaande woningen die in de
kern leeg komen, worden niet zo gauw
door eigen inwoners gekocht. Je zou die
huizen moeten kunnen opknappen voor
jonge mensen om minder beslag te leg
gen op grond voor uitbreidingsplannen.
Dat zou ook minder straten en dus min
der kosten betekenen", zei Walpot.
Hij herinnerde nog aan de problemen
met aannemer Plomp in Steintjeskreek.
Volgens hem zaten er voor de gemeente
verschillende haken en ogen aan toen er
een andere directie kwam.
De burgemeester was het met Walpot
eens, dat er wat aan dorpsvernieuwing
en aan de leegstaand moet gebeuren. Hij
had daar zelf al gedachten over, die
mogelijk bij de begrotingsbehandeling
uitgewerkt zouden kunnen worden. De
raadsvoorzitter wilde met name de
Voorstraat aanpakken. Hij vond het
jammer, dat er in Anna Jacobapolder
geen stichting dorpsgemeenschap was
die als een soort platform kon fungeren.
wethouderszetels bezet door SGP en
CDA. De PVAB valt er als enige buiten.
De burgemeester liet weten, het stand
punt van de PVAB ter kennis te zullen
brengen van het provinciaal bestuur.
SGP en CDA stemden met de verhoging
in.
De gemeenteraad verleende gemeente
werkman A. Kosten(63)per 1 oktober op
de meest eervolle wijze ontslag als
tweede gemeentewerkman en als
beambte van de begraafplaats. Hij
maakte gebruik van de VUT-regeling.
Tegelijkertijd werd dhr.G.R.Goedege-
buure uit Sint-Maartensdijk uit veertien
sollicitanten met algemene stemmen tot
nieuwe hovenier benoemd. PVAB-
raadslid C.den Braber stelde het op
prijs, dat dhr.Kosten de weg van de
VUT-regeling gekozen had, waardoor
een jonge kracht kon worden benoemd.
"Wanneer dit in alle bedrijven zo ge
beurde, zou het aantal werklozen wel
veranderen", zei Den Braber.
Een al oude wens, aanschaf van een
stroomaggregaat voor de brandweer,
ging in vervulling met het raadsbesluit
hiervoor 5002,65 beschikbaar te stel
len. Dit betekende een jaarlijkse last van
1050,55 of 578,84 meer dan in de
begroting was geraamd. "De post on
voorziene uitgaven wordt nu wel erg
dun", zei de burgemeester. De kosten
waren bijna het dubbele van de oor
spronkelijke raming omdat een 3.5 KVA
Honda aggregaat werd gekocht in plaats
van een 2.5 KVA. Op advies van de
brandweerinspectie moest het een
zwaarder apparaat worden, dat ook
door gemeentewerken kan worden ge
bruikt. Wethouder A.Kosten zei nog,
dat het aggregaat niet zo intensief ge
bruikt zal worden, in elk geval niet we
kelijks. Raadslid Den Engelsman vond
dat dergelijke opdrachten direct aan de
plaatselijke middenstand gegeven zou
den moeten worden omdat garage Wol-
se ook voor kleine dingen altijd klaar
staat. De burgemeester antwoordde, dat
Wolse als enige had ingeschreven en die
levert het aggregaat dan ook. "We moe
ten zoveel mogelijk de plaatselijke
werkgelegenheid steunen, als het de ge
meente tenminste geen extra geld kost",
zei de raadsvoorzitter.
De gemeenteraad stelde verder de af-
valstoffenverordening en de verorde
ning reiniginqsheffingen vast. De bes
taande regels in de Algemene Politie
Verordening en de verordening op de
heffing en invordering van reinigings
rechten werden ingetrokken.
De Jager en Den Engelsman consta
teerden, dat er zowel over reinigings
rechten als -heffingen werd gesproken.
Verandert er wat? Wethouder L.Walpot
antwoordde daarop bevestigend: "Het
gaat om een fundamentele wijziging. Als
je aan een straat woont, waar de vuil
nisauto komt, is iedereen verplicht om të
betalen, ook als je geen gebruik maakt
van de diensten van de vuilnisauto". De
burgemeester merkte op, dat het een
modelverordening was, die in het gehele
land wordt toegepast. Hij deelde mee,
dat het door de gunst van de gemeente
Tholen mogelijk wordt om op de stort
plaats het Tuttelhoekje bij Scherpenisse
afval te brengen in plaats van bij Ba vel.
Het reinigingsbedrijf Boon uit Middel
burg, dat in St.Philipsland de huisvui
lophaaldienst uitvoert, was aan een ta
riefsverhoging toe. Die blijft nu moge
lijk achterwege omdat de afstand Fli-
pland/Scherpenisse veel korter is dan
naar Bavel, aldus de burgemeester.
rSMf
De 25-jarige Nelly Breker uit Tholen werkt voorde stichting Nederlandse Vrijwilligers
(SNV) in het Midden-Amerikaanse land Nicaragua, waar na de Sandinistische over
winning op dictator Somoza op alle terreinen een wederopbouw bezig is. Toch is het
nog een buitengewoon arm land, waar het geweldig primitief is. Er moet onder
moeilijke omstandigheden gewerkt worden en het eten is er slecht. Nelly heeft al
tyfus gehad en met 40 graden koorts op bed gelegen. Een door de S.N.V. naar
Nicaragua uit te zenden arts zou vitaminen meebrengen om meer weerstand te
hebben.
Sinds haar zestiende jaar is de Thoolse analiste eigenlijk al van plan om in de
ontwikkelingslanden te gaan werken. Na de Chr. Mavo in Tholen volgde ze in Breda
drie jaar de analistenschool. Nelly werkte een jaar in het Binnengasthuis te Amster
dam en 3 Va jaar in het G.Z.G. te Den Bosch.
Op 11 mei 1980 vertrok ze in opdracht van de S.N.V. naar Bolivia, nadat ze enkele
maanden een cursus Spaans had gevolgd. Na aankomst in de hoofdstad La Paz ging
ze nog enkele weken met de spaanse les door, terwijl er ook excursies waren. Begin
juli zou ze in het plaatsje Ocuri in een nieuw ziekenhuis gaan werken, maar door de
staatsgreep liep alles mis. De Nederlandse regering bracht zijn burgers over naar de
ambassade in Lima in het buurland Peru. Drie maanden wachtte Nelly Breker daar de
situatie in Bolivia af. Ze reisde veel in Peru, maar uiteindelijk zond de S.V.N. haar uit
naar Nicaragua om als analiste in een door Duistsland gebouwd ziekenhuis te gaan
werken. In de praktijk bleek inenten (vaccinatie) een van haar belangrijkste taken te
zijn.
Nelly Breker geeft in deze brief een indruk van haar werk en de omstandigheden in
Nicaragua. Ze hoopt Tholen ook verder op de hoogte te houden.
Hallo allemaal.
Sinds 8 maart 1981, zit ik in Nicaragua
en ik ben eindelijk, nu mijn contract bij
de S.N.V. één jaar oud is, aan het werk
kunnen gaan. Dit in tegenstelling tot
Bolivia, waar i.v.m. de staatsgreep van
juli 1 980 het werk op de lange baan
geschoven is.
Nicaragua is in politiek opzicht het om
gekeerde van Bolivia, dat na een 40-
jarige dictatuur onder Somoza eindelijk
vrij is. Dit houdt wel in dat het land
achterbleef met een enorme economi
sche chaos en een bevolking met ver
schrikkelijk veel armoede. Sinds 19 juli
1979, de onafhankelijkheidsdag, wordt
er dan ook met man en macht aan ge
weckt om weer met de opbouw te be
ginnen. De macht is op dit moment in
handen van de FSLN, met een junta van
drie aan de top. Deze hebben ook mee
gevochten in de oorlog en worden op de
handen gedragen.
De partij heeft dan ook een grote aan
hang en op dit moment kan een andere
partij zich haast niet manifesteren. Dit
wordt, indien nodig met geweld, door
de bevolking zelf afgekapt. Het is niet zo
dat heel Nicaragua achter de regering
staat, want aan de Atlantische kust zijn
weer genoeg problemen.
Dit is een moeilijk bereikbaar deel van
wege het oerwoud en het had onder
Somoza's regiem dan ook alle vrijheid
want daar zat geen winst in, dus werd
daar niet naar omgekeken. Met een na
tionaal plan van ontwikkeling, voelen
deze mensen zich weer bedreigd in hun
vrijheid nu ook voor hen wetten gelden,
die eerst niet van toepassing waren. Er
wordt toch daadwerkelijk wat aan de
ontwikkeling van de armsten gedaan.
Zo was 1 980 het jaar van de alfabetisa-
tie. Dit hield in dat duizenden jongeren
voor enkele maanden het land introkken
en zoveel mogelijk dorpjes (J20 huisjes)
bezocht hebben en de mensen daar
hebben leren lezen en schrijven. Dit jaar
wordt alles weer bezocht i.v.m. een
vaccinatiecampagne.
Om een idee te geven wat deze cam
pagnes inhouden, zal ik mijn ervaring
vertellen die in veel gevallen nog
zwaarder is geweest dan die van mij. Op
9 en 1 0 mei was de 2e etappe van de
vaccinatie. De eerste was zes weken
daarvoor gehouden en de derde is weer
over zes weken.
Zo zijn wij uit Juigalpa met zo'n 70
mensen uit het ziekenhuis op 8 mei
richting plaats van bestemming gegaan.
Dit was na 5 uren busreis in eerste in
stantie de verzamelplaats Neuva Gui
nea, De volgende morgen om 5 uur
vertrokken we met een jeep en een
koelbox met vaccins, polio, mazelen en
DTP, totdat "de weg" niet meer be
gaanbaar was. Dit was nog vrij ver om
dat het die dag daarvoor niet geregend
had. Het was half tien toen we uitstap
ten. Daar werden we, ik samen met
twee jongens, opgewacht door een jon
gen uit het gehucht waar we zijn moes
ten. Dit was maar goed ook, want an
ders waren we er wel nooit gekomen.
Hij vertelde dat het maar één bergje
verder was. Nou het was een martel
gang van 2Vi uur lopen over modderige
paadjes van zo'n 20 a 30 cm. breed. Ik
had echt het gevoel dat ik naar het eind
van de wereld aan het lopen was. Maar
om 12 uur, ik schat zo'n 40° kwamen
we aan. M n blouse en broek kon ik na
tuurlijk uitwringen en ik had een half uur
nodig om bij te komen. Maar we werden
vriendelijk ontvangen en te eten en lo
geren gevraagd. De hele middag heb
ben we gevaccineerd en om 6 uur ont
braken maar 6 kinderen van de 42 om
dat die ziek waren. De missie was dus
teneinde. Na góed gegeten en geslapen
te hebben konden we weer vroeg ver
trekken. Er waren nu ezels gecharterd
en om 6 uur vertrokken we. Nu had het
al behoorlijk geregend dus was het flink
modderig geworden, maar ik zat geluk
kig droog Na 3 uur kwamen we in de
volgende "communidad', waar twee
anderen bezig waren. Die hebben we
pony's geleend en 's middags ging de
tocht weer verder nu met zijn vijven.
Gegeten hebben we die middag bij een
boer, die helemaal verrukt was dat ik
daar bij was. Hij leefde heel geïsoleerd
van elk dorpje in de'buurt en het was
een hele belevenis voor hem. Hij zei mij:
"Nooit in mijn leven heb ik gedacht dat
iemand van zo ver in mijn huis zou zijn".
Dat zo ver slaat op Holland want hij
heeft geen idee waar dat dan wel is,
maar 1 5 uur met een vliegtuig is wel
ver. Na nog 2 uur gehobbeld te hebben
kwamen we weer op het punt waar de
jeep ons oppikte en om 6 uur waren we
weer op de verzamelplaats. Hier ont
braken nog een behoorlijk aantal men
sen, want er was een andere groep met
een helicopter gedropt, maar die moes
ten op eigen gelegenheid weer terugko
men. Enkelen hebben daar drie dagen
over gedaan. Voor mij was dit een ge
weldige ervaring en nu begrijp ik ook
wat beter, wanneer de mensen zeggen
dat ze "van ver" kómen. Uiteraard heb
ik me voor de volgende campagne weer
beschikbaar gesteld. Wat het werk in
het ziekenhuis betreft, er is meer werk
dan er personeel is. Het ziekenhuis is
een streekziekenhuis, één van de mo
dernste ziekenhuizen in Nicaragua ge
bouwd met geld uit Duitsland. Het heeft
1 90 bedden, wat erg veel is voor een
plaats als Juigalpa. Maar het fungeert
b.v. ook voor de plaats waar ik was voor
de vaccinatie. Het omvat dus een zeer
groot gebied. Het heeft zo ongeveer alle
afdelingen, zoals chirurgie, gynocolo-
gie, interne geneeskunde en kinderaf
delingen. Er zijn zo'n 1 2 a 1 5 artsen, die
het grootste gedeelte van de tijd bezig
zijn met externe consulten. Alles is gra
tis, van consulten tot lab. onderzoek en
medicijnen. Dit geeft de mensen een
kans om te komen wat er zijn er zeer veel
bij die geen dokter kunnen betalen. Op
het laboratorium zijn we in totaal met 9
mensen, waarvan er overdag 5 werken.
Dit is veel te weinig om aan alle verzoe
ken te kunnen voldoen. We werken dus
wat w£ kunnen en meer kan niet. Dit
houdt in dat er nergens tijd voor is en
daar lijdt de kwaliteit van het werk wel
onder. Er kan veel gedaan worden om
dit te verbeteren, maar dat zal heel wat
tijd vergen' Bovendien is er niet zo erg
veel enthousiasme bij de Nica's die er
werken, wat de zaak er niet gemakke
lijker op maakt.
Wel kan ik goed samenwerken met twee
Mexicanen die ook graag wat verande
ringen willen zien aangebracht. Maar
alles gaat hier erg langzaam, dus we
gaan dan ook rustig verder. Het lab. is
vrij simpel in de onderzoekingen en
uiteraard wordt het grootste gedeelte
nog met handmethodes gedaan, die in
Nederland als hopeloos verouderd zou
den worden getypeerd. Maar al zou de
kennis er zijn om dit te vervangen door
apparaten, dan ontbreekt op alle fronten
geld, geld, geld. In al het werk, en niet
alleen de gezondheidszorg is dit een
groot probleem.
Op dit moment heeft Nicaragua dan ook
de steun hard nodig om het hoofd boven
water te houden. De opschorting van de
hulp van de V S. is dan ook weer een
schadepost, maar vanuit Europa is ge
lukkig sympathie voor dit land, wat het
zeker ook verdient. Verder komt veel
hulp uit Mexico en Cuba. De wapens
b.v. zijn veelal van Russische afkomst,
iets wat wel te begrijpen is nu Amerika
zich zo negatief tegenover Nicaragua
opstelt' Toch is ook hier de angst voor
Rusland merkbaar en men zou het liefst
goed wat dit betekent en het fanatisme
voor hun vrijheid manifesteert zich in de
milicias. Velen zijn ook gewapend en het
is dan ook helemaal niet vreemd dat,
zoals deze week gebeurde, er iemand
aan tafel bij komt zitten, een burger, en
zijn geweer rustig neerlegt op tafel. Zo is
deze week het bataljon uit Juigalpa
geïnterneerd en gaat voor twee weken
naar de grens met Honduras. Daar zijn
steeds moeilijkheden met groepen van
de vroegere dictator Somoza, die vanuit
Honduras het land binnenkomen. Van
hieruit gaan zo'n 600 man, die daarna
weer afgewisseld worden door een ba
taljon uit een andere plaats. Dit bete
kent, dat, wanneer er oorlog komt, alles
reeds georganiseerd en getraind is.
onafhankelijk van Rusland blijven,
d wz. geen communisme. Maar de
dreiging van Amerika is groot en is
overal merkbaar. De situatie in El Sal
vador is erg slecht en er wordt rekening
gehouden met een interventie. Het volk
is zich aan het organiseren en trainen in
de zgn. milicias. Dit zijn de gewone
burgers die in geval van oorlog ook mee
zullen gaan, achter het leger aan. Mocht
er hier oorlog komen, dan zal het ont
zettend veel mensen het leven kosten,
want ze vechten zich dood. De leus
"Patria libre o morir" (het vaderland vrij
of sterven! spreekt voor zich.
En na de yecente onderdrukkingen, de
periode van Somoza, weten de mensen
Zo leven de mensen hier. Het jaar 1981
is het jaar van de defensie en de pro-
duktie en aan alles wordt gewerkt. Aan
de produktie is de afgelopen 3 maanden
hard gewerkt, want de koffie en de ka
toen moest geplukt worden. Enkele we
ken zijn alle scholieren, werknemers op
alle gebied en soldaten in de katoen ge
weest.
In de weekends kon iedereen die wilde,
gaan werken. Iemand vertelt mij dat er
in een bepaald gedeelte soms 65000
/OOOO mensen in een weekend kwa
men tegen een vergoeding van de
maaltijden, d.w.z. rijst met bonen.. Dit
wordt hier soms 3 x per dag gegeten,
afgewisseld met een stukje vlees of kip.
Er is dan ook een enorme ondervoeding
op het platteland vanwege de eenzijdig
heid van het eten. Bovendien heeft
iedereen bijna wel parasieten, die ook
een hapje meeëten. Veel kinderen ster
ven er dan ook op die manier en aan
hele simpele dingen, want de weerstand
is gering. Er zijn vrouwen bij die 25 be
vallingen hebben gehad en nog 6 of 7
kinderen in leven hebben. Om dit alles
wat te verbeteren, moet er nog veel en
hard gewerkt worden en het zal nog vele
jaren duren. Maar de wil is er en dat is
het begin van de weg' Wat mezelf be
treft, geloof ik dat het zeker de moeite
loont hier te werken, want er is een
enorm tekort aan geschoold personeel.
Ik woon nog in het ziekenhuis en ben
een huis aan het zoeken, wat niet mee
valt' Er zijn wel huizen die aan mijn nor
men voldoen, maar het zijn er heel wei
nig' Ik zoek het ook niet om in zo'n
houten huisje te wonen, samen met al
het ongedierte zoals kakkerlakken, mie
ren die gemeen bijten. En dan nog al
wat vliegt, zoals muggen, kevers e.d.
Dan blijf ik maar lieder wat langer in het
ziekenhuis. Juigalpa is een rustig
plaatsje van zo'n 20.00Q inwoners. Als
vertier is er een bioscoop en een disco
theek. Verder is er niets. Wel ben ik vrij
snel bekend waar ik kom, want er zijn
weinig buitenlanders hier. Dat is wei
eens vervelend, want dan word ik ge
groet of geroepen en dan heb ik geen
idee waar ik die persoon van ken.
In het algemeen zijn ze vriendelijk tegen
me, maar kijken eerst goed de kat uit de
boom wie ik ben en wat ik doe. Als ik nu
nog een huis kan krijgen, dan zal ik mijn
draai hier wel vinden.
Met de bezoekende mensen omgaan in
het ziekenhuis gaat nu al veel beter. Je
begrijpt de mensen nu al wat meer. Ook
ga je meer hun gewoontes kennen enz.
Veel mensen uit de omgeving zijn nogal
gelovig, over het algemeen R.K. Vacci
natie is dan ook iets wat er nog niet altijd
zo maar ingaat. "God geeft en God
neemt", dus geen vaccinatie. En er is
nog al wat polio en aan mazelen sterven
behoorlijk veel kinderen. Maar in het al
gemeen is het toch een enorme steun
voor deze mensen, dat er een tastbaar
feit is van de regering dat er iets voor
hen gedaan wordt. Ze leven erg geïso
leerd en zijn niet zo goed op de hoogte
van wat er gebeurt, maar ze zijn wel erg
revolutionair. Dit zijn zo wat eerste im
pressies en ervaringen. Groetjes Nelly
Breker, Correo Central, Apartado 20,
Juigalpa, Chontales, Nicaragua.
