c^% -Urr
lï&
(D
387gouden munten zijn enkele tonnen waard
'Ik ging steeds
meer beven
J
Toch nog stedenspel
Restauratie gemeentehuis
Scherpenisse dankzij goud
BOUMAN POTTER
Zilveren muntenvondst te
Sint Annaland was uit
15e eeuw.
Bijna geen
reacties
IdtMdMHmii
De Schelde
Twee potjes
'plaatjes tonen
nooit üw
Alno-keuken
Jaap Bijl uit Scherpenisse vond goudpotje achter het gemeentehuis te St. Maartensdijk
Gouden rijders
Geplunderd
Veiling
WONINGINRICHTING
Molenstraat tel. 01662-445 Poortvliet
Geeft u donderdag
toch ook bloed?
B en w na aandrang raadsleden en vele reacties
Saamhorigheid
PvdA -fractievoorzitter
Lid Vereniging
Goud-en
Zilversmeden
Talentenjacht
Thoolse dagen
Donderdag 29 mei 1980
36e jaargang no. 28
Eendrachtbode Postbus 5 i
4697 2G Sint-Annaland
Telefoon 01665-2752 Telex 54520
Het enige nieuwsblad voor de streek Tholen
en Sint-Philipsland, waarin opgenomen de
Thoolse Courant en het Advertentieblad
Verschijnt donderdag
Postrekening 1 2 44 07"
Bankrekening 30 30 05 556
Abonnement ƒ13,50 per halfjaar, per jaar
ƒ26,50, per post ƒ33,50 per jaar, losse
nummers ƒ0,70.
Opgave advertenties voor dinsdag 1 6 00
uur Advertentieprijs ƒ0,27 plus btw per
mm.
Spierinkjes t/m 20 woorden ƒ6,50 contant
inclusief btw. Op rekening ƒ7,50
Hoofdredacteur G Heijboer.
Als je binnen een week twee potjes rijker
wordt, die samen goed zijn voor dik een
miljoen gulden, dan mag je het een ver
heugende afsluiting viMden van een
zonnige meimaand. Die meevaller viel
onze gemeente Tholen ten deel.
Dat begon eind vorige week met de
vondst van een potje, waarin zich o.m.
dukaten bevonden. De gemeentelijke
broekzak kan er een paar tort, dikker
door worden. Een volledig ongedachte
meevaller. Met daar bevenop nog een
publiciteits-extraatje, dat wat minder in
een afgerond bedrag valt uit te drukken,
maar de bijdrage voor het gewraakte
stedenspel, waarover men vorige week
ook in deze kolom kon lezen, benadert.
Tenslotte levert de goudvondst ook nog
wat op voor het Streekmuseum, want
een belangstelling zoals op Pinkster
maandag heeft 'De Meestoof nog niet
eerder beleefd. Van harte gegund.
Het tweede potje voor het gemeentebe
stuur werd dinsdagavond openbaar tij
dens de vergadering van de Commissie
Financiën. Voor b en w zal deze mee
valler waarschijnlijk wat minder onver
wacht zijn dan de dukatenvondst, maar
toch ook een meevaller. Een begro
tingsoverschot 1979 van bijna een mil
joen is niet niks. Je kunt ook zeggen, dat
de post onvoorzien met een miljoen
steeg. Daar kun je wel een en ander van
doen.
Er fs snel de geneigdheid om na zulke
goede berichten schouderklopjes uit de
delen aan bestuurders en ambtenaren
vanwege het zo gunstig gevoerde beleid.
We hoeven daarmee niet karig te zijn
temidden van zoveel uiterst maatschap
pelijk kritisch ingestelden.
Maar anderzijds dat tweede potje toch
wel wat nuchterder benaderen dan het
eerste. Niet zozeer omdat dat miljoentje
toch niet meer dan 5 procent uitmaakt
van het totale begrotingsbedrag, maar
vooral omdat het overschot een gevolg
is, althans voor een derde deel van het
feit, dat geplande kapitaalswerken niet
zijn uitgevoerd. Dit is geen direct verwijt
aan het gemeentebestuur zelf, want het
zal veelal het gevolg zijn van nog niet
ontvangen goedkeuring uit Middelburg
of Den Haag.
Een tweede reden om de schouderklop
jes niet te overdrijven is het feit, dat het
een soort traditie wordt bij de gemeente
Tholen, dat er bij de begrotings-slotwij-
ziging flinke meevallers worden gesig
naleerd. Over 4 jaar genomen zijn het
dan meevallers, die om en nabij 20 pro
cent gaan belopen. Nu is het niet zo dat
het gemeentebestuur die meevallers in
een verkwistende en bodemloze put laat
verdwijnen. Integendeel, er wordt me
teen voor weer nieuwe goede zaken ge
reserveerd. En er dan volgend jaar weer
massaal op rekenen, dat de slotwijziging
een meevaller zal zijn, omdat o.m. weer
andere geplande werken zijn blijven
liggen.
Langzamerhand zal echter de burger die
meevallers ook eens persoonlijk willen
incasseren. Dan kan een gemeentebe
stuur jaren achtereen bij een begro
tingsbehandeling wel blijven roepen,
dat een trendmatige belastingverhoging
nodig is om schoksgewijze stijgingen te
voorkomen, maar dan blijft het voor een
gemeentebestuur wel glunderen uit an
dermans portemonnee.
Het begrotingsbeleid 1981 zal nu nog wel
niet compleet zijn uitgestippeld, ook al
kon dinsdagavond de Commissie Fi
nanciën al adviseren over het subsidie
beleid.
Of echter een jaarlijkse trendverhoging
van de belastingen voor de burger zoe-
tekoek blijft, met ook telkens weer van
die gunstige begrotingsoverschotten, is
nu al een vraag die het college snel en de
gemeenteraad in september zal moeten
beantwoorden.
Het Alno-keukenprogramma
is zó geweldig groot...geen
huis is het zelfde...smaken
verschillen. De keukenop
stellingen in onze gezellige
showroom zijn slechts
mógelijke opstellingen.
Daarom kunnen wij rekening
houden met al uw wensen als
het om een keuken gaat.
Daarom kunnen wij u optimaal
adviseren en een kompleet
keukenplan aanbieden...
passend in üw budget.
Èn...wij kunnen uw keuken
straks bedrijfsklaar installeren!
bouwmaterialenhandel
Theodorushaven (bij de Gammal
Bergen op Zoom tel (01640) 36910
Advertentie IM
"Een (klein) broertje van de beroemde goudvondst in 1966 te Serooskerke op Wal
cheren". Zo noemde drs. H.W. Jacobi van het Koninklijk Nederlands Penningkabinet
te Den Haag de vondst van 387 gouden munten achter het gemeentehuis te
St.Maartensdijk op de hoek van de Blauwstraat en de Korte Vest. "De 1150 munten in
Serooskerke brachten destijds zes ton op, maar dat zou nu zeker het dubbele zijn. De
waarde van deze vondst kan ik nu nog moeilijk bepalen, maar enkele tonnen is het
zeker", aldus dhr. Jacobi. Die 'enkele tonnen' worden ieder voor de helft gedeeld door
de vinder, de 33-jarige grondwerker J.C. Bijl uit Scherpenisse, en de eigenaar van de
grond, de gemeente Tholen.
De munten gedateerd van 1590 tot 1620
waren donderdagmorgen in een potje
gevonden bij het graven van een sleuf
voor een elektriciteitskabel. Op een
peRconferentie in het gemeentehuis te
St.Maartensdijk werd vrijdagmiddag in
aanwezigheid van veel fotografen en de
landelijke pers uiteen gezet, hoe waar
devol de vondst was. "Dit is erg leuk. Ik
zal hier veel plezier aan beleven", zei
ons dhr. Jacobi, die gemiddeld vier a vijf
keer per jaar opgeroepen wordt voor een
muntenvondst. "Het gebeurt echter
uiterst zelden van een omvang zoals hier
in St.Maartensdijk. Na Serooskerkerke
hebben we niet meer zo'n grote vondst
in Nederland gehad, 't Zou me niet ver
bazen, als we juist dankzij de catalogus
van Serooskerke, alle 387 munten kun
nen thuisbrengen. In principe zijn het
allemaal bekende munten, met de hand
gemaakt. Je kunt de verschillende stem
pels zien", aldus dhr. Jacobi.
Hij bracht verder naar voren, dat een
zeer groot aantal munten Nederlandse
hele en halve gouden rijders zijn. Ook
zijn er dubbele gouden Albertijnen uit
Zuid-Nederland, rose Nobels gemaakt
naar het voorbeeld van Engelse munten
met de wapens van Utrecht en de stad
Kampen. "Die prachtige Utrechtse rcse
Nobels gooien hoge ogen", zei de des
kundige van het penningkabinet uit Den
Haag. Dan-zijn er nog onregelmatig ge
vormde Spaanse gouden munten met de
naam van Philips II en III. Dhr. Jacobi
wees erop, dat die munten vaak niet zo
mooi zijn. Verder zaten er in de door
Jaap Bijl gevonden potje nog dukaten
uit Italië en het Duitse rijk. "De precieze
waarde wordt pas bekend na veiling,
maar de glans van de munten is goed,
dus zijn ze zeker waardevol. In die tijd,
waarin iedere munt z'n waarde had aan
de hand van het edele metaal dat erin
zat, was dat zeker ook een heleboel geld.
Het goud had een heel ander omloop
circuit dan het zilver. Nu zijn de bank
biljetten van duizend gulden ook gaver
dan die van vijf gulden", aldus dhr. Ja
cobi.
Er bestaat in Nederland een wettelijke
plicht om muntenvondsten te melden bij
het koninklijk penningkabinet. Dit voor
behoud van de cultuur. "Het frustre
rende is echter, dat je er nooit achter
komt hoe het gebeurd is. Wie heeft het
potje met 387 munten in Maartensdijk
verstopt en waarom? Het is geen spaar
cent van een boer", aldus dhr. Jacobi.
De Thoolse gemeente-archivaris J.P.B.
Zuurdeeg had kaarten meegebracht,
waaruit bleek dat er vroeger bij de
vindplaats een boerderij heeft gestaan.
Hij wees er verder op, dat de jongste
munt van 1620 is, een jaar voor het
Twaalfjarig Bestand tijdens de Tachtig
jarige Oorlog. Bekend is, dat in 1628 de
voorgevel van het huidige gemeentehuis
in St.Maartensdijk werd verbouwd.
Toen werd de hand dus weer aan de
ploeg geslagen, maar voor die tijd werd
er geplunderd door Spanjaarden en
Geuzen, aldus dhr. Zuurdeeg. Mogelijk
zijn de munten verstopt omdat men
tegen het einde van het Twaalfjarig Be
stand weer een opleving van de oorlog
vreesde.
Vrijdagmiddag werden de 387 munten
in alle vrede getoond, overigens in aan
wezigheid van twee politiemannen. Ook
was er een verzekering voor afgesloten.
In de nacht van donderdag op vrijdag
was de vondst in een bankkluis bewaard.
De munten worden nu door dhr. Jacobi
op het penningkabinet te Den Haag be
keken en geregistreerd in een catalogus.
Hij verwacht niet, dat de vondst dit jaar
nog geveild kan worden. Vermoedelijk
gebeurt dat begin volgend jaar in Am
sterdam. Zowel de fam. Bijl als het ge
meentebestuur hebben dus nog tijd ge
noeg om hun verlanglijstje te maken.
"Uit eerbied voor het verleden, wil ik de gemeenteraad voorstellen de opbrengst van
de muntenvondst te reserveren voor het opknappen van oude gebouwen. Het uit eind
1500 daterende voormalig gemeentehuis in Scherpenisse is nodig aan een totale
restauratie toe", Burgemeester E.Baerends zei dat vrijdagmiddag tijdens een pers
conferentie in het gemeentehuis te St, Maartensdijk over de spectaculaire vondst van
387 munten.
Donderdagavond omstreeks half negen
was de Thoolse burgemeester op de
hoogte gesteld van de muntenvondst
van zeer aanzienlijke omvang. Opper
wachtmeester A. Brinkman maakte
proces-verbaal op en de fotograaf van
gemeentewerken, dhr. M.W. Snoep,
maakte diezelfde avond nog een groot
aantal kleurenfoto's van de munten.
"Met vreugde heb ik van deze munten
vondst kennis genomen. We hopen van
harte, dat er door deze vondst iets meer
van het verleden van onze gemeente
bekend wordt", zei de burgemeester. Hij
deelde mee, hoe tegen het einde van het
Twaalfjarig Bestand in 1621 de Span
jaarden hier behoorlijk huisgehouden
hebben. "In die tijd stonden er in de
buurt van de vindplaats een aantal
boerderijen. Later was het de achtertuin
van de burgemeesterswoning, maar
burgemeesters zijn nooit zo actief in 't
spitten", zei dhr. Baerends. De schatkist
van de gemeente was het niet, terwijl het
kasteel van Jacoba van Beieren aan de
andere kant van het dorp stond. De
burgemeester liet weten, dat vijftig pro
cent van de opbrengst voor de vinder is
en de andere helft voor de eigenaar van
de grond en dat is de gemeente. "In
voortreffelijke harmonie gaan we dit
afwerken. Het penningkabinet zal de
munten taxeren, zodat het nog afwach
ten is, wat het deel van de gemeente
opbrengt. We willen één serie bewaren
voor Tholen", aldus de burgemeester.
Hij onderstreepte, 'dat dhr. Bijl de
rechtmatige vinder was. De drie colle
ga-grondwerkers waren nog bij dhr.
Baerends geweest om hun wens voor een
deel van de opbrengst naar voren te
brengen, maar daarop kon de Thoolse
burgemeester niet ingaan.
Zij delen de buit: dhr. J.C. Bijl uit
Scherpenisse, die bij het leggen van een
elektriciteitskabel op het potje met 387
gouden munten stootte, en burgemeester
E. Baerends, die alvast het glas hief op
het deel dat de gemeente als eigenaar van
de grond krijgt.
Advertentie IM
"We gaan er geen zotte dingen van
doen, we blijven maar normaal", zegt
mevr. J.Bijl-Jansens uit de Laban Deur-
loostraat in Scherpenisse. Donderdag
morgen rond elf uur kwam haar man
onverwachts thuis met een potje met
munten, dat hij in het schuurtje zette.
Nieuwsgierig geworden, ging mevr. Bijl
toch een kijkje nemen en haalde de
munten eruit. "Ik ging steeds meer be
ven", aldus mevr. Bijl, voor wie de 387
munten persoonlijk overigens weinig
waarde hebben. Ze heeft alleen een
gouden vijfje, maar verder is ze er niet in
geïnteresseerd Toch was het donderdag
en vrijdag een hele zenuwachtige toe
stand. 's Avonds belde dhr. Bijl zijn
broer, die gemeentesecretaris van Zuid-
land op Voorne Putten is geweest, een
inmiddels heringedeelde gemeente. Die
adviseerde hem contact op te nemen met
burgemeester Baerends. Vrijdag werd
de muntenvondst in het gemeentehuis
gepresenteerd, terwijl mevr.Bijl met
haar wat zieke zoontje Danny van een
halfjaar, thuis in spanning achterbleef.
Het duurde allemaal nogal lang, maar
via de radio-nieuwsdienst van het ANP
hoorde ze toch wat over de munten. De
fam. Bijl was aan 't sparen voor een
verbouwing omdat men prima woont in
de huurwoning van de stichting Beter
Wonen in de Laban Deurloostraat. Men
wacht nu maar af, wat volgend jaar de
veiling van de munten opbrengt.
Mevr. J. Bijl-Jansens met zoon Danny
van een halfjaar, terwijl de zevenjarige
dochter Jolanda vrijdag op schoolreis
was.
Tijdens de persconferentie vorige week
vrijdag na de gouden muntenvondst te
Sint Maartensdijk, deelde dhr. H.W.
Jacobi van het muntenkabinet te Den
Haag ook nog mee hoe er een enkele
jaren geleden ook al een soortgelijke
vondst plaatsvond te Sint Annaland.
Dat gebeurde inderdaad in 1976 in een
perceel op de Voorstraat. Een daarheen
pas verhuisde middenstander moest een
nieuwe vloer storten en stuitte bij graaf
werk op scherven van een potje., waar
van het voetje nog heel was. Daarom
heen een aantal onooglijke muntstuk
ken, waarvan enkele los, maar het me
rendeel als een klit gekoekt zat. Ze leken
op het eerste gezicht voor de vinder
waardeloos te zijn, maar hij bewaarde ze
wel zonder er verder veel acht op te
slaan. Eerst toen hij ongeveer een jaar
later over een muntenvondst in het Bra
bantse Den Dungen las, herinnerde hij
zich ook zijn vondst, die hij nog steeds
ergens in bewaring had. Hij stelde zich
toen telefonisch in verbinding met het
muntenkabinet in Den Haag. Daar ad
viseerde men hem de vondst maar op te
sturen,. Dat vond hij nogal riskant, zo
dat hij er zelf een reisje naar Den Haag
aan verbond en de 308 gevonden munt
stukken meenam. Het onderzoek leerde
dat het zilveren munten waren uit de tijd
van PHilips de Goede, Karei de Stoute,
Philips de Tweede, enz. Weliswaar van
geen uitzonderlijke waarde en een uit
die tijd normaal betaalmiddel voor de
gewone'burger, maar toch een stukje
antiek, dat meetelde. Er waren realen
onder met als oudste datum 1419 tot de
jongste van 1572. Dr. Jacobi zei in Sint
Maartensdijk, dat het nog wel een jaar
kan duren, eer deze vondst op de (vei
ling) catalogus komt te staan, inmiddels
kreeg de vinder al een vergoeding,
waarmee hij toch wel ingenomen kan
zijn, al ligt het in een andere orde dan
die van de goudvondst te Sint Maar
tensdijk. Wat hem aanvankelijk waar-,
deloos leek, was het lang niet. Dat is het
trouwens zelden, wanneer men nog iets
tegenkomt van hetgeen eeuwen geleden
werd gebruikt.
Drs. H.W. Jacobi van het Koninklij'k
Nederlands penningkabinet uit Den
Haag bestudeert de 387 gouden munten,
die dhr. J.C. Bijl achter het gemeente
huis vond. Twee politiemannen houden
een oogje in 't zeil met dhr. A. van den
Hoek, die de schat een nacht in de
bankkluis bewaarde, mevr. Guyt en mevr.
Baerends.
Twee gouden potjes in een week
Gouden dukatenvondst in woord
en beeld
0
Mevrouw Bijl stond te beven op
haar benen
0
Mevrouw Boertien opende Oran
je-tentoonstelling in "De Mees
toof'
0
Door expositie goudvondst liep
het Pinkstermaandag storm in het
museum t
Oudste dienstdoende predikant
van Nederland, ds. L. Gebraad
dinsdag te Sint Philipsland be
graven 0
Inbraken op afgelegen punten
0
Toch nog stedenspel
0
Er was ook in Sint-Annaland
muntenvondst
0
Rabobank Tholen noteert 52,5
miljoen
0
Restauratie gemeentehuis Scher
penisse dichterbij
0
Een ere-ronde voor Thijs Fase in
Poortvliet
0
Zaterdag breekt de ragfijne WHS
draad
0
Nog allerlei ander sportnieuws na
Pinkstertournooien
0
EEN HALVE SINAASAPPEL
IS NET ZO ZOET ALS EEN
HELE
0
Dit nummer bestaat uit 12 pagi
na's.
Tholen doet in maart volgend jaar toch
nog mee aan het stedenspel van de
NCRV televisie. De Groningse gemeente
leek is onze tegenstander. B en w hebben
de NCRV-inmiddels van hun positieve
beslissing op de hoogte gesteld. Het col
lege is tot dit besluit gekomen na 'drin
gende verzoeken' vanuit de gemeente.
In de vorige raadsvergadering kwam het
stedenspel voor het eerst ter sprake na
voorafgaand overleg in de commissie
bestuurlijke aangelegenheden (B.A.),
waarin de vier fractievoorzitters zitting
hebben. Toen bleek dat de vijf mans
SGP-fractie en drie PvdA-leden tegen
waren, zag burgemeester E. Baerends
van deelname af omdat hij een 9-8
meerderheid te krap vond. In een brief
aan de fractievoorzitters wijzen b en w
erop, dat aan het definitief besluit tot
deelname door het college de voor
waarde gekoppeld was, dat zo'n deelna
me door een royale meerderheid van de
bevolking gedragen zou moeten worden
om enig kans van slagen te hebben.
"Daarom zou er dan ook een ruime
meerderheid van de raadsleden zich
positief voor deelname moeten uitspre
ken. Een visie, die door de commissie
B.A. werd onderschreven. De waar
schijnlijke stemverhouding van 9 voor
en 8 tegen, zoals uit de discussie in de
raadsvergadering van 19 mei kon wor
den afgeleid, voldeed niet aan het zowel
door ons college gestelde als door de
commissie B.A. beaamde criterium van
een ruime meerderheid, zodat in eerste
instantie volgens gemaakte afspraken
van deelname werd afgezien", aldus b
en w,
Het college vervolgt de brief aan de
fractievoorzitters met: "Gelet echter op
de aandrang die in de afgelopen week
werd uitgeoefend door raadsleden, als
ook rekening houdend met de vele
reacties, vanuit de de burgerij en groe
peringen daaruit, die ons bereikten,
hebben wij gemeend, gehoor te moeten
geven aan de dringende verzoeken om
toch deel te nemen aan het NCRV-ste-
denspel. Wij spreken de hoop uit, dat
ons besluit zal bijdragen tot de uitbouw
van het saamhorigheidsgevoel onder de
Thoolse bevolking. We doen een beroep
op de raadsleden en de gehele bevolking
aan het welslagen mee te werken", aldus
b en w van Tholen. De NCRV had tot
woensdag 28 mei respijt gegeven voor de
opgave tot deelname aan het stedenspel.
Volgend jaar maart speelt het zich alle
maal af in de sporthal te Leiden, terwijl
de denkvragen vanuit het gemeentehuis
in Sint-Maartensdijk worden behan
deld.
PvdA-fractievoorzitter P. van
Schetsen heeft bijna geen reacties
gekregen na het debat over het
NCRV-stedenspel in de vorige
raadsvergadering, waarbij bleek,
dat drie van de vijf PvdA-leden om
financiële redenen tegen waren.
"Een telefoontje uit Scherpenisse
in bijzonder positieve zin, een
partijgenoot die geïnformeerd
wilde worden over uitlatingen van
een ambtenaar en een positief ge
sprek met voorzitter J.K. Elen-
baas van het overleg orgaan in
dustrie Tholen. Vorige week heb
ben we voor het eerst een partij
blad aan de Thoolse leden ge
stuurd, waarin ik met name om
reacties heb gevraagd over het
stedenspel, maar ik heb er totaal
niets over gehoord. M'n collega
Kloet in St. Maartensdijk ook
niet. Ik kan ook wel eens een
keertje fout zijn, en door nieuwe
argumenten kun je van standpunt
veranderen, maar ik hoor verder
niets van voor- en tegenstanders.
Niemand heeft mij nog kunnen
overtuigen, dat er uit het oogpunt
van werkgelegenheid iets positiefs
van het stedenspel te verwachten
is", aldus PvdA-fractievooizitter
van Schetsen.
Hij handhaaft nog steeds zijn me
ning, dat het financieel niet zal
meevallen omdat er twee man
minstens een halfjaar met de
voorbereidingen voor het steden
spel bezig zijn. Deze reactie van
dhr.v.Schetsen ontvingen _wij,
voordat bekend was, dat b en w
besloten hadden alsnog aan het
stedenspel mee te doen.
\V
Juwelier
horloger
opticien
Grote Kerkstraat 5 - Steenbergen
TEL 01670-63385
V.
Adri C Broekhuis een begrip voor kwaliteit en service
Advertentie IM
De Talentenjacht op de Thoolse dagen
was vorig jaar een groot succes en daar
om komt dit onderdeel weer voor in het
programma voor donderdagavond 26
juni in de tent op het Pluimpotterrein te
Scherpenisse. Leerlingen van de lagere
scholen en van het voortgezet onderwijs
(huishoudschool, technische school.
Mavo's, enz.) kunnen hier weer aan
meedoen. Vast en zéker komt men ook
nu weer met Leuke ideeën, hetzij in
teamverband of individueel. Opgaven
nu spoedig bij dhr. A. Brooijmans,
Broekseweg 1, Tholen, tel. 01667-759.
