De wereld van Gerrit in de Gasthuis
kapel
Nota bewoningspatroon bedreigt de toekomst van Tholen
Werkloosheid steeg van
146 tot 237
Burgemeester: Meest verzorgde expositie op Tholen
Donderdag 12 januari 1978
EENDRACH1BOUE
Geboorteoverschot
Per kern.
TUIATR'TIVIAilS1 Ar?
GEBOREN
GEI.iEUNTE THOLEN.
Loop clcr bevolking over het .jaar 1977.
Kern
Devolkingscijf er
op 1 jan 1977
Geboren
Overleden
I
Ingekomen
Ver trol
deen
Verhuisd
in de Gem
Toe- of
afname
Bevolkingo'c ijl cr
op 31 dec 1977
V
m
i<i.
7.
T.
14
v.
T.
M.
V.
T.
M,
V.
T.
la.
V. T.
Ivl
V
T.
1«I.
V. -
T..
Th0
2457
2511
4968
43
39
82
30
21
51
131
126
257
108
94
202
t-27
+10 +37
63
60
1
23
2520
2571
5091
Pvl.
827
788
1615
11
6
17
8
"5
13
26
25
51
12
16
28
-16
-16 -32
1
- 6
5
828
702
1610
Scherp.
645
608
1253
6
7
13
7
5
12
28
30
53
13
10
23
E 2
3 5
16
25
41
661
633
1294
st-Mta
1627
1592
3219
18
30
48
17
15
32
62
59
121
48
33
81
E 3
9 +12
18
+50
68
1645
1642
3287
Stav8
732
703
1435
10
10
20
13
5
18
25
25
50
6
17
23
- 3
-2-5
13
1 1
24
745
714
1459
5t-Anl
1409
1418
2827
24
17
41
11
6
17
71
60
131
44
39
83
- 2
- 8 -10
+38
+24
62
1447
1442-
2889
D-Vmr
1086
1059
2145
11
13
24
7
10
17
42
43
85
33
24
57
-1 It
4-7
2
+26
28
1088
1085
2173
8703
8679
17462
I23
122
245
93
67
160
385
368
753
264
233
497
0
0 0
151
190
+341
8934
8869
17803
Poortvliet negatief
\\r
In
de Gei
'.ie ent e
Kern;
14.
V.
T
Tholen
32-
26
58
Poortvliet
9
3
12
Scherpenisse
6
6
12
St— Maartensdijk
10
19
29
Stavenisse
8
7
15
St-Annaland
20
9
29
Oud-Vossemeer
6
6
12
t
91
76
167
os—
4'|
-jrfyfc 4 i ||t
J aar
1977.
Elders
Totaal
V.
T.
Mé
V.
T
11
13
24
43
39
82
2
3
5
11
6
17
0
1
1
6
7
13
8
11
19
18
30
48
2
3
5
10
10
20
4
8
1Z
24
17
41
_5
_7
12
11
13
24
32
46
78
123
122
245
OVERLEDEN
Tholen
18
12
30
12.
9
21
30
21
51
Poortvliet
4
5
9
4
0
4
8
5
13
Scherpenisse
6
2
8
1
3
4
7
'5
12
S t —Haar t en s dijk
11
13
24
6
2
8
17
15
32
Stavenisse
9
2
11
4
3
7
13
5
18
S t —Ann al an d
6
5
11
5
1
6
11
6
17
Oud-Vossemeer
5
1
6
2
9
11
7
10
17
59
40
99
34
27
61
93
67
160
INGEKOMEN
PERSONEN.
Uit
de Prov.
Overig Ned.
Buiuenleind
Totaal
Li.
V.
T.
M
V.
T.
is.
V.
T.
15.
V.
T
Tholen
22
15
37
96
'101
197
13
10
23
131
126
257
Poortvliet
0
0
0
25
24
49
1
1
2
26
25
51
Scherp.
2
0
2
25
28
53
1
2
3
28
30
58
8
5
13
"50
44
94
4
10
14
62
59
121
0 t '31V
2
2
4
23
23
46
0
0
0
25
25
50
Gt-Arl
6
6
12
60
51
111
5
3
8
71
60
131
0
_4
4
42
39
81
0
0
0
42
43
85
40
.32
72
321
310
631
24
26
50
385
368
753
VERTROKKEN
PERSONEN.
Tholen
13
12
25
92
81
173
3
1
4
108
94
202
Poortvliet
0
3
3
12
13
25
0
0
0
12
16
28
Scherp.
1
1
2
12
9
21
0
0
0
13
10
23
St-l.Itd.
4
8
12
43
22
65
1
3
4
48
33
81
Stay.
3
4
7
3
13
16
0
0
0
6
17
23
St—Anl.
12
7
19
26
29
55
6
3
9
44
39
83
/Cud-Vmr
12
10
22
21
14
35
0
0
0
33
24
57
45
45
90
209
181
390
10
17
264
233
497
VERHUIZINGEN
IN DE
GEKKEN'
Vertrokken naar
Gevestigd uit
Toe- of afname doce
bini
aenverhui zin
gen
V.
T.
i.:.
V.
T.
T
V.
T
Tholen
10
13
23
37
23
60
27
10
+37
Pocrtvli
et 24
23
47
8
7
15
-16
-16
-32
Scherp.
1 2
12
24
14
15
29
2
3
5
St-I'td.
25
17
42
28
26
54
3
9
12
Stav.
0
6
15
6
4
10
- 3
- 2
- 5
0 J— j-»nl C
10
16
26
8
8
16
- 2
- 8
-10
Oud—V: ar
19
12
31
8
16
24
-11
4
- 7
103
99
205
109
99
203
0
0
0
n-antal v
oltro'
:en huwelijken101
Aantal i
nge.se
ireven echt
scheidin
gen: 9
3.240 beelden
Tweede expositie
Ringbijeenkomst
Hervormde
Jeugdverenigingen
■m,
REGIO GROEIDE
MET 360
MENSEN
Wat men in Den Haag of in Middelburg
ook uitdoktert, het blijft onzin om in de
ze regio de zogenaamde bewoningspa
troon beperkingen te gaan opleggen.
In beide 'residenties" moet men zich nu
eens gaan verdiepen, wat de ontwikke
ling van Tholen en Sint Philipsland de
laatste halve eeuw is geweest. Die groei-
getallen moet men dan eens gaan verge
lijken met het Nederlands gemiddelde.
Ook over 50 jaar. Als er dan in 1977 dank
zij gelukkig aktieve gemeentebesturen in
Tholen en Sint Philipsland zegge en
schrijve 360 inwoners meer zijn, moet er
dan voor 1978 een woningbouw worden
gehalveerd?
Onzin.
Inderdaad zijn de bevolkingscijfers
voor deze regio in 1977 zeer bevredi
gend, maar men heeft het hier ook al zo
vaak moeten doen met een negatief sal
do, terwijl het landelijk gemiddelde zo
veel positiefs aangaf. Het moet worden
erkend, dat de laatste jaren het platte
land in trek is. Het brengt hier ook be
grip mee, dat een ontstedelijking moet
worden afgeremd. Maar laat men zich
voorshands geen zorgen maken over
Tholen en Sint Philipsland. Daar heeft
zich nimmer uitbundige groei voorge
daan. Het wordt er ook niet gewenst.
Wel een 'bij' blijven. Dat bijblijven was
de regio niet gegeven in perioden van
een elders grotere werkgelegenheid.
Nu er vele rustzoekers zijn, is de regio in
trek. Maar het neemt heus geen onrust
barende vormen aan. Ook hier moet
voor grond worden betaald. Ook hier
worden huizen niet voor niks gebouwd.
De regio wenst geen overspoeling, maar
noch minder een zo aan banden te wor
den gelegd, als thans dreigt te gebeuren.
Wat blijft er dan nog over van een ver
antwoordelijke vrijheid?
Laten we ons verder houden bij feite
lijke gegevens die de bevolkingsontwik
keling 1977 betreffen. In onze provincie
een bevredigende uitkomst, in onze
reëio eveneens. De bevolking van Zee
land is in 1977 toegenomen met 4451
zielen. De groei staat daarmee procen
tueel op 1.3 procent. Dat is in onze regio
inderdaad wat meer 360 mensen meer
op de bijna 20.000 is inderdaad 1.5 pro
cent groei. Maar neem nu eens het ge-
*V
-joy
middelde over een halve eeuw. Ieder vist
op zijn getij, is ook hier een passend
spreekwoord.
Het verschil tussen het aantal geboorten
en het aantal sterfgevallen betekent een
flinke plus. In onze regio zijn er 180
mensen overleden en 264 geboren, zodat
er reeds een natuurlijke aanwas bestaat.
Bovendien wordt de gewestelijke trend
gevolgd met een groter aantal vestigin
gen dan vertrek. Op Tholen werden 753
ingekomenen geregistreerd en in Sint
Philipsland 57 of in totaal 810. Daar
tegenover zijn er in totaal 545 vertrok
ken. Het overschot overtreft daarmee
ook inderdaad het Zeeuws gemiddelde,
maar opnieuw willen we aktieve ge
meentebestuurders niet laten vallen,
want bekijk ook deze getallen eens over
de laatste halve eeuw?
De tabellen in dit nummer maken in
feite alles voldoende duidelijk als het
gaat om de toe-of afname per kern. Sint
Philipsland kon niet het grote surplus
halen van vorig jaar, maar is wel geluk
kig dat het voor een tweede achtereen
volgende maal tot enige groei kwam.
De grootste winst werd toch geboekt uit
een geboorte-overschot^ want het ver
schil tussen ingekomen personen en
vertrokken inwoners was eigenlijk met 9
plus maar gering. Er was een normaal
geboortecijfer en ook van overlijden, dat
met het Zeeuws gemiddelde beneden de
1 procent per duizend inwoners ligt. In
Sint Philipsland kwamen erin 1977 toch
ook maar 18 nieuwe woningen klaar en
waarom dat een volgend jaar gehalveerd
zou moeten worden, is ons een raadsel.
Tholen-stad kent al enkele jaren de
grootste groei. Daarop heeft 1977 geen
uitzondering gemaakt. Er zijn ook de
meeste huizen gebouwd en er zijn ook
de meeste aanvragen, wat wel een vi
cieuze cirkel zal blijven. Het kreeg
bovendien de meeste binn^nverhuizin-
gen, omdat in deze kern gemiddeld
steeds het grootste aantal woningen be
schikbaar zijn.
Of een gemeentebestuur dat nu wil ge
loven of niet, de cijfers bewijzen het wel.
Al eerder is er gewag van gemaakt dat
lu.UJ_UJ LMJ i x
-'i
-
1977 het jaar is geweest van de boven de
5000 inwoners gestegen kern. De andere
feestelijke bijeenkomstigheid is dat ctok
onze krant daarmee boven de 1000
abonnees is gestegen. Het geboortecijfer
ligt er met 82 in 1977 goed, er zijn er daar
wat meer overleden dan vorige jaren,
maar het vestigingsoverschot betekende
tenslotte toch een groei van 123 inwo
ners.
Jammer dat Poortvliet voor wat de be
volkingscijfers 1977 betreft wat uit de
regio- toon valt. Een verlies van 5 inwo
ners. Het zou niet verontrustend behoe
ven te zijn, ware het niet, dat alle andere
Thoolse kernen wel groei boeken.
Daarbij springt vooral Scherpenisse
eruit.
De plus van 41 inwonders moet men in
voorgaande jaren heel ver gaan zoeken.
Poortvliet had in feite toch wel een aar
dig vestigingsoverschot: 51 ingekomen
en 28 personen vertrokken, maar dit jaar
lag het geboortecijfer (17) en het sterfe-
cijfer (13) vrij ongunstig. Als moet wor
den aangetoond, dat er in Scherpenisse
op een of andere wijze woonruimte be
schikbaar kwam, dan mag worden ver
wezen naar het feit, dat er 58 personen
zijn ingekomen, nog 7 meer dan in het
grotere Poortvliet en dat er maar 23 zijn
vertrokken, wat in Poortvliet 28 mensen
Het kan zijn dat de viering van het 850
jarig bestaan positief heeft bijgedragen
voor Scherpenisse of was het toch zo om
met beide benen op de grond te blijven
staan, dat er meer woonruimte beschik
baar kwam dan in Poortvliet.
Voor Sint Maartensdijk waren er geen
uitspringende cijfers, een normale gang
van zaken. Daarmee dan toch een groei
van dik 2 procent. Stavenisse had ook
een vrij goede plus en dat in een woon
kern, die al zovele jaren het loodje moest
leggen. Ook hier is dat voor een deel te
danken aan het beleid van het gemeen
tebestuur, de woningbouwspreiding. De
cijfers van vestiging van vertrek maken
dat in deze woonkern overduidelijk.
In Sint Annaland was er in 1977 een
gering aantal overledenen met 17. Ook
daarvoor moet men al weer vele jaren
teruggaan om een zo minimaal ver
scheiden tegen te komen. Het geboorte
overschot was in deze kern groot. De
groei eveneens.
Tenslotte gold ook voorOud-Vossemeer
een bevredigende groei. Ook in die kern
weer voornamelijk door een vestigings
overschot.
Boze tongen beweren dat het gemeente
bestuur van Tholen vooral buiten het
boekje ging voor wat betreft de particu
liere bouw.
Als het misdrijf van dat bestuur in dit
jaar niet ernstiger is, zij het al bij voor
baat vergeven.
Z f
T
Ui
O uCi
L ■„<- v l_L ft
'"PT?
-J~ U-i ft
X'J. ft
Burgemeester J.E. van Boeijen heeft
maandagavond in de prachtige Gast
huiskapel in Tholen de expositie "Poli
tiek, religie en symboliek in keramiek"
van Gerrit van Engelenhoven geopend, 't
Was de vijfde tentoonstelling van
Thoolse kunstenaars die op initiatief van
de beheerscommissie georganiseerd was,
en dit eerste lustrum was ook een hoog
tepunt. "De meest verzorgde expositie
qua opstelling en verlichting. Dit moet
iedereen gaan zien", zei de Thoolse bur
gemeester.
Hij bekeek eerst de 33 kunstwerken
voordat hij, na een welkomstwoord van
beheerscommissie-voorzitter J. van den
Reydt, zijn openingstoespraak hield. De
burgemeester toonde zich verbaasd,
maar wel blij met deze tentoonstelling.
Hij had dit niet verwacht: een expositie
met een begeleidende dichtbundel,
waarin de gedachtenwereld van Gerrit
van Engelenhoven naar voren komt. De
heer van Boeijen vond het belangrijk dat
deze Thoolse kunstenaar een mens is die
over de weissidptaktemeih-nadenkt. Dat
is o.a. tq,zien aan de beelden over abor
tus en de neutronenbom. Er is ook een
prachtig tableau over de schepping. De
unieke opstelling, gerealiseerd door
Martin Wijngaards uit Tholen, zorgt
voor aparte effecten. De burgemeester
had zoiets nog niet eerder gezien. Hij zei
dat de heer van Engelenhoven ondanks
zijn korte periode in Tholen, goed inge
burgerd is geraakt en een grote kennis
senkring heeft opgebouwd. Voorlopig is
dit een van de laatste exposities van
Thoolse kunstenaars omdat er blijkbaar
geen talenten meer zijn.
Namens een aantal vrienden bood Els
Deurloo bij deze, voor Gerrit van Enge
lenhoven belangrijke gebeurtenis, 3.240
(film)beelden aan, die door Wim Con
tant werden en worden gemaakt. Van
deze tentoonstelling. "Het aantal bewijst
hoe blij wij zijn over deze dag. 't Worden
heel bijzondere beelden van jouw beel
den, je gezin, je vrienden en de geno
digden van deze avond. Een film als
herinnering aan de opening van je derde
expositie. Voor Tholen je eerste, die -
naar wij hopen - weerklank vindt bij de
bezoekers", zei Els Deurloo.
Bij de 33 kunstwerken zijn er verschil
lende bruikleenstukken, o.a. uit Tholen,
Oud-Vossemeer, Bergen op Zoom,
Sleen, Rijssen, Rijswijk en Grathem.
De tentoonstelling in de Gasthuiskapel
duurt nog tot en met donderdag 19 ja
nuari,'s middags van 14.30 tot 18.00 uur,
vrijdagavond bovendien van 19.00 -
21.00 uur en zaterdag van 10-12 en 14-18
uur,
Gerrit van Engelenhoven exposeert sa
men met Martin Wijngaards in maart in
de nieuwe Amro bank op de Kaay in
Zaterdag 8 januari 197?start?e de eerste
ringbijeenkomst van de Hervormde
Jeugdverenigingen te SintAnnaland.
Deelnemers waren de Hervormde
Jeugdverenigingen van Tholen, Sint
Annaland, Stavenisse, Yerseke en Ar-
nemuiden.
Het thema was "Evangelisatie en com
municatie". Spreker was de heer J. van
der Steen uit Baarn, directeur van Trans
World Radio Nederland. Tijdens zijn
toespraak vertelde de heer Van der
Steen over zijn persoonlijke ervaringen
bij het evangelisatiewerk en over de be
langrijke plaats, die de moderne com
municatiemiddelen in dit werk inne
men. Aan de hand van dia's gaf hij een
indruk van het werk van de stichting
Trans World Radio. Door middel van
zes zendstations, verspreiikd over de ge
hele wereld, kan deze stichting 80% van
de wereldbevolking met het evangelie
bereiken.
Na een gezamenlijke broodmaaltijd, die
verzorgd was door de jeugdvereniging
van Sint-Annaland werd er in groepen
over een drietal vragen gediscussieerd.
Na het afronden van de discussie besloot
de heer Van der Steen de avond met
dankgebed.
Tholen. Verder exposeert Martin
Wijngaards samen met Bep Hollestelle
in galerie Gigi achter Thalia in Bergen
op Zoom. Het tijdstip wordt nog nader
bekend gemaakt. Wanneer de Thoolse
kunstenaar van "De Avegaar" uit de
Kerkstraat voldoende tijd heeft om
houtsnijwerk te maken, kan hij mis
schien eind dit jaar een expositie in de
Gasthuiskapel, houden.
Keramiek en houtsnijwerk hebben op
Tholen en Sint-Philipsland veel meer
belangstelling gekregen dankzij o.a. de
afdeling van het Instituut voor Kunst
zinnige Vorming Zeeland, die in de
Dragonder in de Hoogstraat te Tholen
gevestigd is. Dinsdagavond is men voor
het eerst in het nieuwe jaar weer begon
nen met 20 nieuwe cursisten. Totaal zijn
er nu 110 deelnemers, wat wel het ma
ximum is. Er is nieuw materiaal: een
schopschijf, boetseerschijven en oxydes.
Ongetwijfeld zullen de cursisten en vele
andere belangstellenden de komende
dagen een kijkje nemen in de Gasthuis
kapel.
Gedurende de maand december 1977 steeg het aanbod van mannen op Tholen en St.
Philipsland van 146 tot 237.
Deze toename is een gevolg van:
a. het aflopen van het seizoen in de landbouw en bij aanverwante bedrijven;
ieb. »j?aëindiging van het seizoen in de suikerindustrie:' Ifjfnocj
c. vermindering werkzaamheden bij enkele aannemers grondwerken;
d. slapte in de handel bij aardappelhandelaren.
V.I
In vergelijking met het aanbod van eind december 1976 ligt het aanbod nu lager:
eind december 1976: 312. Eind december 1977: 237. Nu minder aanbod in de bouw.
water- spoor- en wegenbouw, metaal en landbouw.
De vraag naar mannen steeg van 22 tot 24 en richt zich uitsluitend op bouwvakkers
en metaalbewerkers. Eind december 1976 was er slechts vraag naar 8 mannen.
Onderstaand overzicht geeft de werkloosheid per beroepsgroep aan. in vergelijking
met de vorige verslagmaand en de overeenkomstige data van het vorige jaar.
Beroepsgroepen
nov. 1976 dec. 1976 nov. 1977 dec. 1977
Bouwnijverheid
13
19
11
16
Grondwerken
55
96
20
38
Metaal
29
33
23
24
Landbouw
14
45
7
39
Niet varend verk. pers.
4
6
6
10
Kantoor/onderw. pers.
10
11
8
11
Los arbeiders
41
58
34
50
Ov. los arbeiders
9
15
11
16
Overige beroepsgroepen
25
29
26
33
Totaal werkloze mannen
200
312
146
237
Totaal aanvragen
10
8
22
24
Bouwnijverheid
In deze sector heerst steeds volop bedrijvigheid. Er is een tekort aan metselaars en
timmerlieden. Het huidige aanbod bestaat onder meer uit bouwkundigen en huis
schilders. In vergelijking met vorig jaar ligt het aanbod nu iets lager.
Water- spoor- en wegenbouw
Tijdens de verslagmaand nam het aanbod van grondwerkers en machinisten iets toe.
Enkele werkgevers waren genoodzaakt personeel te ontslaan wegens inkrimping der
werkzaamheden. Het huidige werkloosheidscijfer steekt zeer gunstig af t.o.v. vorig
jaar december.
Metaalnijverheid
Bij de installatiebedrijven is incidenteel behoefte aan vakbekwame loodgieters. Ook
bij garagebedrijven is enige behoefte ontstaan aan automonteurs. I n vergelijking met
de vorige verslagmaand deden zich vrijwel geen veranderingen voor in het totaal
werklozen. Het huidige aanbod ligt nu lager dan een jaar geleden.
Landbouw en aanverwante bedrijven, handel.
Het seizoen op de landbouwbedrijven en bij loonwerkers werd beëindigd. Ook \$erd
de suikerbietencampagne beëindigd. In verband met slapte in de handel bij aard
appelhandelaren waren enkele werkgevers genoodzaakt personeel te ontslaan. Een
en ander deed het aanbod toenemen bij de sectoren landbouw, niet varend verk-
eerspersoneel en los arbeiders.
Kantoor
Het aanbod nam iets toe. In vergelijking met vorig jaar ligt het aanbod op hetzelfde
niveau.
VROUWEN
Het aanbod van geheel werkloze vrouwen daalde van 64 op 57. Eind december 1976
betrof dit een aantal van 53. De vraag naar vrouwen steeg van 6 op 10. Vorig jaar
december omvatte dit een aantal van 7.
Onderstaand overzicht geeft een inzicht omtrent de werkloosheid van vrouwen per
beroepsgroep.
Beroepsgroepen
nov. 1976 dec. 1976 nov. 1977 dec. 1977
Handel
12
13
10
10
Kantoor
19
22
22
18
Soc./geneesk. zorg
3
3
7
7
Huishoudelijk personeel
5
4
7
6
Los arbeidsters
4
7
10
9
Overige beroepsgroepen
6
4
8
7
Totaal werkloze vrouwen
49
53
64
57
Totaal aanvragen
10
7
6
10
Handels- en kantoorpersoneel
Het aanbod bij deze beroepsgroepen nam m.n. bij het kantoorpersoneel iets af. In
vergelijking met vorig jaar zijn er nu iets minder werklozen geregistreerd. De vraag
naar verkoopsters en kantoorbedienden is steeds van zeer geringe omvang.
Kleding
Het aanbod van modinettes is nihil. De vraag nam iets toe. Bij enkele bedrijven is
nog enige behoefte aan vakbekwame krachten.
Jeugdigen
Het aantal ingeschreven jeugdige mannen beneden de 19jaar omvat een aantal van
14. Het aantal jeugdige werkloze vrouwen betreft 17.
Van het totaal werkloze mannen (237) is een 22-tal mannen woonachtig te Sint-
Philipsland, de vrouwen (57) 3.
