Tarieven verenigingsgebouwen
en liggeld jachthaven omhoog
Weinig mogelijkheden voor bouwplan
vernauwing
Hoorzitting leverde geen
kritiek tegen maagdelijk gebied
250 of 800 boten.
Sint-Philipsland op de been
voor actie Roeanda.
Voor oude o.l.s. Scherpenisse en Stavenisse 169 gulden
Studiedag vereniging voor bedrijfsvoorlichting Tholen/St.Philipsland
Dorpsweg-plan Oud-Vossemeer kan doorgaan
Donderdag 12 januari 1978
EENDRACHTBODE
11
Na de aankondiging in.de be
groting en positief advies van
de Commissie Financiën, be
handelt de gemeenteraad
maandagmiddag om twee uur
een voorstel van B. en W. om
de tarieven voor de gemeen
telijke verenigingsgebouwen
en het liggeld voor de jacht
haven Sint-Annaland te ver
hogen. Het gaat om de door
de minister van financiën toe
gestane stijging van 5%.
Liggeld Jachthaven
Grond- en woningbedrijf
MODEBRILLEN
föeri^-\^fmwdder
Coveco Primaire
Coöperatie
Meevaller van 137 mille
Niets extra voor
godsdienstakte
Bedrag per leerling
Mensen in nood
Hoe ver kunnen we gaan?
Veel minder bedrijven
Arbeidsproductiviteit
Vakbekwaam ondernemer
Gezonde bodem
Grondontsmetting
Levendige discussie
Doeltreffender
mechanisatie
"Een algemene Zeeuwse manifestatie van hulp en dienstbe
toon". Zo kondigde PVDA-fractievoorzitter W. Don namens
alle fractievoorzitters in de provinciale staten van Zeeland de
actie voor het Afrikaanse land Roeanda aan. Zeeland weet van
de stormramp in februari 1953 wat het is, geholpen te worden in
tijden van nood en grote ontreddering. De provincie Zeeland
heeft in de begroting 1978 een post van 50.000 gulden uitge
trokken om de actie "Zeeland helpt Roeanda" te kunnen voe
ren.
Nieuw is dat de tarieven voor de oude
kleuterschool aan de Radda Barnen-
straat in Sint-Maartensdijk nu ook gel
den voor de voormalige openbare lagere
scholen in Scherpenisse en Stavenisse.
Hiermee had de commissie financiën
wat moeite omdat de tarieven teveel het
niveau van de dorpshuizen benaderen,
die echter een betere accommodatie
hebben. B. en W. menen evenwel, dat de
tarieven voor de scholen (die niet inci
denteel verhuurd worden, maar alleen
in gebruik gegeven worden aan vaste
huurders - verenigingen) beslist niet
onevenredig hoog zijn. Een vereniging
betaalt voor 1 avond per week gebruik
voor een geheel jaar 169 gulden. Dat is
toch wel zeer laag. Mede gelet op de
energiekosten voor deze voormalige
schoolgebouwen, stellen wij de ge
meenteraad voor de wijzigingen op te
nemen in de verordening, aldus B. en W.
Enkele voorbeelden van de nieuwe ta
rieven voor particulieren en verenigin
gen voor bijvoorbeeld bruiloften en
jaarvergaderingen: van 9-13 of 14-18 of
19-23 u:
Dorpshuis Sint-Annaland 33,50 ge
hele-gebouw, 28,50 grote zaal, 11,50
podium, Stavenisse 322,00 Dorpshuis
en 11,50 oud gemeentehuis. Poortvliet
en Scherpenisse gehele zaal 22,00,
halve zaal of foyer 11,50, vereni
gingsgebouw Tholen 11,50 per zaal,
f 22,00 per 2 zalen, kleuterschool Sint-
Maartensdijk en lagere scholen Scher
penisse en Stavenisse 3,50 per kamer,
11,50 per enkel lokaal en 22,00 per
dubbel lokaal, Qud-Vossemeer 28,50
grote zaal, 6, 11,50 podium, 17,—
zaal 2e verdieping of foyer, 11,50 za
len 1 e verdieping, Gasthuiskapel Tholen
22,00 grote zaal en 11,50 kleine
zaal. Voor regelmatige gebruikers gel
den er jaartarieven, terwijl commerciële
huurders aparte tarieven hebben.
Het tarief voor de jachthaven Sint-A'n-
naland is momenteel nog 18 gulden per
m2 ingenomen ruimté, terwijl voor een
sluitende exploitatie 24 gulden nodig
zou zijn. De minister staat die verhoging
echter niet toe vanwege het maximum
van 5%. Daarom wees men ook vorig
jaar een liggeld van 19,10 af, zodat het
18 gulden werd. B. en W. willen het nu
proberen met 23,30. Dat is meer dan
5%, maar B. en W. hebben daarvoor drie
argumenten. Ten eerste wordt het sei
zoen met een maand verlengd: 1 april
t/m 31 oktober in plaats van 15 april t/m
15oktober. Dat levert 3 gulden op. Ten
tweede willen B. en W. voor een redelijk
inhaalprogramma 7% van 21 gulden
(18 3) nemen of 1,50. Ten derde wor
den de kosten van verbeteringen in de
prijs verwerkt en dat levert 80 cent op.
Totaal dus 5,30 boven het oude tarief
van 18 gulden 23,30 per m?. De
commissie financiën is reeds accoord
gegaan met dit voornemen, terwijl ook
minister Wiegel van Binnenlandse Za
ken zich met het Thoolse voorstel kan
verenigen.
t
B. en W. willen verder het reeds aange
kondigde grond- en woningbedrijf per 1
januari 1978 instellen. Reeds geruime
tijd wordt de behoefte gevoeld aan een
grondbedrijf. Dit is speciaal van belang
voor de gronden die bestemd zijn voor
bouwterrein. Tot nu toe werden alle
uitgaven en inkomsten voor aankoop,
riolering, bestrating, beplanting en
verkoop in de algemene dienst van de
gemeente verwerkt. Hieraan zijn echter
verschillende nadelen verbonden. Voor
een doeltreffende grondpolitiek is het
nodig doorlopend en volledig bekend te
zijn met alle financiële gevolgen. De
administratie en boekhouding behoren
zodanig te worden ingericht, dat zij be-
Steenbergsestraat - Tel. 34228
BERGEN OP ZOOM
advertentie IM
Coveco wordt een primaire coöperatie,
wat inhoudt dat de leden van de C. V. V.
West Nederland nu rechtsreeks lid kun
nen worden van de coöperatie Coveco.
De afdeling Tholen/Sint Philipsland/
West-Brabant zal dinsdagavond in hotel
van Tilburg te Steenbergen nader op
deze nieuwe structuur ingaan.
Aan de hand van een diaprogramma zal
de betekenis van deze boerenorganisa-
ties in beeld gebracht worden. Er zal in
zicht gegeven worden hoe deze coöpe
ratie organisatorisch gaat functioneren.
Ook zullen de aanwezigen kennis ma
ken met een uitgebreid assortiment
vleeswaren en conserven.
De leden met hun echtgenotes en gezin
sleden en leveranciers zullen zo uitvoe
rig geinformeerd worden over Coveco.
trouwbare en volledige gegevens kun
nen verschaffen. Een doelmatig systeem
hiervoor is het grondbedrijf met een ei
gen begroting, boekhouding en jaarre
kening. Onnodige verliezen bij gron-
duitgifte kunnen dan worden voorko
men. De bedoeling is, alle gronden bin
nen de nu in uitvoering zijnde bestem
mingsplannen geleidelijk in het grond
bedrijf in te brengen.
Met het grondbedrijf gaat zich in 't bij
zonder financiëel ambtenaar J.A. van
Akkeren belasten. Ook de woningex
ploitatie liep formeel nog via de alge
mene dienst, hoewel praktisch al een
gemeentelijk woningbedrijf werd ge
hanteerd. B. en W. willen nu echter ook
formeel een woningbedrijf willen in
stellen volgens artikel 252 van de ge
meentewet. Het gaat hier alleen om
ambtswoningen, garages en panden in
saneringsplannen. De woningwetwo
ningen en bejaardenwoningen worden
door de Stichting Beter Wonen beheerd.
Financiëel blijft het de gemeente Tholen
nog steeds voor de wind gaan. Uit enkele
begrotingswijzigingen blijkt, dat de post
onvoorziene uitgaven 1977 met
137.615,38 kan worden verhoogd.
De ambtenaren hebben nog wat tegoed
over 1977 wanneer de gemeenteraad de
nacalculatie trend 1977 wil toepassen.
Deze regeringsrichtlijn houdt verband
met de loonontwikkeling in het particu
liere bedrijfsleven over 1977. Op rijks
niveau is er sprake van een aftopping
van de uitkering in de hoogste inko
menklassen, maar de gemeente Tholen
heeft hiermee niet te maken omdat de
bedragen lager zijn.
Het college wil een mobiele schaftgele-
genheid voor zes personen aanschaffen
ten behoeve van E-objecten. Dit zijn
kleine werken die met rijkssubsidie uit
gevoerd worden ter stimulering van de
\yerkgelegenheid. Tot nu toe werd die
schaftwagen gehuurd, maar die kosten
keren steeds weer terug.
De gemeenteraad moet maandagmid
dag ook nog stemmen want de heren H.
Zwikker (recreatie) en J. Snoep (werk
nemers) zijn aftredend in de commissie
bedrijfsleven. Ze zijn echter beiden her
kiesbaar met als tegenkandidaten J.C.
v.d. Sanden en L. Kloet.
De Chr. BLO "De Toetssteen" heeft een
verzoek ingediend om de extra toelage
- dfe men aan-het onderwijzend personeel-
ge^ft voor de akte Godsdieost, te ver
goeden. Het salaris wordt volledig door
het Rijk vergoed, maar de toelage niet.
Het besluit buitengewoon onderwijs
1967 opent echter de mogelijkheid voor
de gemeenteraad toch een regeling te
treffen.
B. en W. menen echter dat de akte
Godsdienst geen bevoegdheid is waar
voor een wettelijke akte van bekwaam
heid verkrijgbaar is. Evenmin wordt er
in het bezoldigingsbesluit Burgerlijke
Rijksambtenaren 1948 een extra belo
ning voor toegekend. Het Rijk acht het
bezit van de akte Godsdienst niet van
bijzondere betekenis voor het onderwijs.
Bovendien maakt de structuur van bij
zondere scholen, waaraan het geven van
godsdienstonderxijs onlosmakelijk is
verbonden, toekenning van een extra
vergoeding niet gewenst.
Tenslotte is er geen reden om voor de
Toetssteen een uitzondering te maken
nu voor de andere éhr. scholen op Tho
len een dergelijke regeling ook niet
aanwezig is. B. en W. stellen daarom de
gemeenteraad voor, het verzoek van de
Toetssteen af te wijzen.
De gemeenteraad gaat verder het be
drag per leerling 1978 vaststellen voor
de Toetssteen. Het bestuur heeft om
1000 gulden gevraagd, maar B. en W.
willen evenals voor het gewoon lager
onderwijs slechts een stijging van 10%
toestaan, wat neerkomt op 918 gulden.
Voor administratiekosten wordt de mi
nisteriële richtlijn van 60 gulden per
leerling aangehouden.
Voor gewoon lager onderwijs komt het
nieuwe bedrag per leerling op 375,86
(was 344,52) voor eigendomsscholen
en 284,56 254,82) voor bruikleen-
scholen. De stijging ligt voornamelijk
aan de hogere kosten van verlich
ting/verwarming en schoonhouden. In
het bedrag zit 83,70 (76,— voor de
vervanging van versleten leer- en hulp
middelen. B. en W. zijn hierbij uitge
gaan van de opgaven van de school
hoofden over 1976, waarbij dan de in
flatiepercentages over 1977 (6) en 1978
(4) zijn gerekend.
De begrotingen van de schoolhoofden
vertoonden een stijging van 22% ten op
zichte van 1976. B. en W. vinden dat niet
verantwoord omdat de gemeente toch al
aanzienlijke tekorten op het onderwijs
moet bijpassen. De onderwijsuitkering
van het Rijk gaat slechts met de infla
tiepercentages omhoog: 6 en 4%.
Om dezelfde reden wijkt het college af
van een advies van de schoolraad om de
post aanschaf leer- en hulpmiddelen
(inclusief reserve vervanging van ver
sleten methodes) op 95 gulden te stellen,
voor 1977 werd 76 geadviseerd, zodat
het advies 1978 een stijging van 25% in
houdt.
Evenals vorige jaren brengen B. en W.
een splitsing aan in het bedrag voor leer-
en hulpmiddelen: 2000 gulden per
school, waarna het restant binnen de
raming van 83,70 per leerling wordt
omgeslagen. Dit komt neer op 69,70
per leerling. Het beschikbaar gestelde
bedrag voor de o.l.s.en, vormt de basis
voor de vergoeding voor het bijzonder
onderwijs.
B. en W. stellen de gemeenteraad ten
slotte voor, een verzoek van de Stichting
Hulpdienst Zeeland voor "Mensen in
Nood" te Middelburg af te wijzen. Ten
eerste is er reeds een door het ministerie
van CRM erkende en gesubsidieerde
instelling aanwezig, die zelfs tot heden
zonder gemeentelijke subsidie werkt.
Het gaat hier om de Telefonische Hulp
dienst Zeeland (T.H.Z.) die sinds kort
dag en nacht bereikbaar is voor mensen
in geestelijke en/of sociale nood. Uit
onze streek is burgemeester G. van den
Berg uit Sint-Philipsland bestuurslid
van de T.H.Z.
Volgens B. en W. van Tholen wordt de
nieuwe stichting "Mensen in Nood"
blijkbaar niet door CRM gesubsidieerd.
Men vraagt in elk geval nagenoeg alles
aan de gemeente. Bovendien doet het
zeer onprettig aan, dat men het bestaan
van een instelling verzwijgt, waardoor
men ook verzuimt de eigen bestaans
noodzaak te motiveren, aldus de pittige
bewoordingen van B. en W. van Tholen.
De gemeenteraad mag er maandagmid
dag om twee uur het zijne van zeggen.
Januari vorig jaar stond er boven het
verslag van de studiedag van de Vereni
ging voor Bedrijfsvoorlichting Tholen en
Sint Philipsland: "Er zit muziek in de
juun". Die optimistische geluiden waren
dinsdag in Haestinge te Sint Maartens
dijk niet te horen tijdens de studiedag
over bouwplanvernauwing. Het thema
"aspecten van bouwplanvernauxing (in
tensivering) en mogelijk andere aanpas
singen" was daarvoor mikschien ook te
abstract in vergelijking met aardappelen
of uien.
Voorzitter A.A. van Nieuwenhuijzen
noemde in zijn slotwoord tegen vijf uur
de studiedag een succes, terwijl werk
groep-voorzitter M. Ph. van der Weele
van een fijne dag sprak. De belangstel
ling was echter na de maaltijd, zoals ge
bruikelijk, behoorlijk verminderd, ter
wijl er 's middags naarmate het langer
duurde meer landbouwers de zaal ver
lieten.
"Deze dag is niet geheel naar verwach
ting verlopen omdat er geen voldoende
oplossing voor de intensivering gebracht
is" zei dhr. Stouten uit Stavenisse, rap
porteur van een van de zeven discussie
groepen. "Als we met z'n allen door
bouwplanvernauwing voor hogere op
brengsten zorgen, zitten we met lagere
prijzen. En wat is dan het onderste re
geltje voor de boer? Moet 't niet meer
gezocht worden in kostenbesparing?"
De hoorzitting van de commissie
Ruimtelijke Ordening van de gemeente
Tholen in "De Vossenkuil" te Oud-Vos
semeer maakte duidelijk, dat het uitbrei
dingsplan "Dorpsweg" volgens de nor
male procedure kan worden vervolgd.
Het ging in deze hoorzitting meer om
wat nadere inlichtingen, dan om serieuze
bezwaren tegen het plan. Bij monde van
zowel burgemeester J.E. van Boeijen als
via de stedebouwkundige J. Kelderman
was beklemtoond, dat het in dit dorp gaat
om een wel tijdige bouwgrondvoorzie
ning, maar overigens om een rustige,
kalme groei. Deze dubbele verzekering
kon OudVossemeerse gemoederen dan
ook moeilijk in beroering brengen. Tot
1980 is men daar met een vijftigtal wo
ningen immerS al gesteld.
De voorzitter van de commissie
Ruimtelijke Ordening stelde nog eens
nadrukkelijk, dat het gaat om een rusti
ge groei van het dorp. Maar in plan
"oost" raakt het toch langzamerhand vol
en om toch wat vooruit te kijken, lag het
als het ware voor de hand, dat het oog
viel op het gebied tussen Dorpsweg en
Kalisbuurt. Met een 25 tal inwoners, al
of niet wat nauwer bij deze uitbreiding
betrokken, ontbrak van officiële zijde
alleen het commissielid W.C. van Kem
pen, die als fruitteler nu de mogelijkheid
heeft elders wat te verpozen. Er kwam
eerst nog een toelichting van de stede-
bouwkundige, na hetgeen reeds over het
plan Dorpsweg is gepubliceerd. Die
deskundige kon daarover moeilijk nog
veel nieuws brengen, dan het feit dat het
om een rustige uitbreiding gaat en dat
na "oost" nu toch de noordzijde wel een
beurt moest krijgen om de kern in het
midden te laten. Alle feitelijke gegevens
werden duidelijk via de rubriek "Tho-
lenderwijs".
De. eerste burger in de regio, die de spits
afbeet was een meneer Tange uit Bergen
op Zoom. Had de voorzitter deze uit
breiding niet spectaculair genoemd,
voor mij is het dat in feite wel, zei de in
Brabant wonende. Hij had namelijk kort
geleden een 5 hectare grond van zijn
broer gekocht, die naar Brazilië gaat
verhuizen en kwam inmiddels te weten,
dat hij in het uitbreidingsplan "Dorps
weg" valt.
De commissievoorzitter kon hem in zo
verre wel geruststellen, dat het Dorps
wegplan in fasen uitgevoerd zal worden
en voorlopig is daar de boomgaard en
bungalow Tange nog niet bij inbegre
pen. Het gaat om het eerste Dorpsweg
stuk. Met zo'n 33 wooneenheden. Ver
der dan de watergang komt men niet.
De heer Etienne informeerde of het met
de nieuwe bestemming noodzakelijk is
dat de Dorpsweg wordt verbreed. Er zal
behalve de bus-passage toch ook wel wat
meer personen-auto-verkeer komen.
Dezelfde spreker informeerde naar het
aantal parkeerplaatsen. De stedebouw
kundige was van oordeel, dat een
rij baan verbreding van de Dorpsweg niet
noodzakelijk was en aan de eerste be
hoefte van parkeerruimte wordt "voor
zien. Er was ook een vrouwelijke in
breng op deze hoorzitting, van welke
zijde werd geïnformeerd wat de verbin
ding gaat worden tussen Dorpsweg en
Kalisbuurt. Uit het antwoord bleek dat
dit voorshands nog niet aan de orde zal
komen, maar in een later stadium is er
inderdaad ontsluiting tussen die twee
straten voor de hand liggend. De heer
Frans Verhees hoorde dat de hoofdwa-
fterafvoer in dit gebied zomaar niet zal
verdwijnen, ook al zou dat toekomstige
bouwers welkom zijn. Er kwamen nog
wel enkele vragen, maar geen daarvan
betekende een aantasting van het ge
meentelijk voornemen om het plan
"Dorpsweg" verder te gaan uitwerken.
Wat deze hoorzitting betreft kreeg het
Thoolse gemeentebestuur een vrij man
daat.
aldus dhr Stouten. "Er zijn weinig alter
natieven in dit land", zei ir. C.A.A.A.
Maenhout van het P.A.G.V. uit Lelys
tad. Hij en zijn collega van het proefsta
tion voor de akkerbouw en groenten-
teelt, ing. O. Hoekstra, gaven de Thoolse
en Fliplandse landbouwers ook niet veel
perspectieven ten aanzien van de boux-
planvernauwing. De grenzen van min
der gezonde grond en lagere opbrengst
liggen er duidelijk. Het vervelende is
ook, dat resultaten van grondontsmet-
ting moeilijk te geven zijn. Proeven
hebben nog niet aangetoond, dat na
grondontsmetting bijvoorbeeld tachtig
procent van de aaltjes dood zijn. De
Thoolse bedrijfsvoorlichter L.N. Bax
kwam dan ook tot de conclusie, dat
vakmanschap thans meer dan ooit be
langrijk is nu er zo weinig mogelijkhe
den zijn om het landbouwinkomen te
verbeteren. Voorzitter van Nieuwen
huijzen onderstreepte dat: het boer zijn
is bijzonder belangrijk, evenals het zui
nig zijn op de grond.
ZLM-kringvoorzitter M.C.J. Kosten
stelde in zijn openingswoord, dat de
landbouwers hun bedrijf zo intensief
mogelijk moeten voeren, willen zij nog
in staat zijn de kost te kunnen verdienen
voor hun gezin en bedrijf. Hoe ver kun
nen we met deze intensivering of bouw
planvernauwing nu nog gaan, zonder
daarbij het opbrengend vermogen van
de grond zodanig aan te tasten, dat het
niet meer verantwoord is om verder te
gaan op deze weg. Bovendien mag in
tensivering niet zodanig kostenverho
gend werken, dat het onderste regeltje
daarbij geen beter economisch resultaat
oplevert. Het rapport "Bedrijfsecono
mische studie over de intensiviteit van
het grondgebruik", dat een Thools/Fli
plandse werkgroep o.l.v. dhr. M. Ph. van
der Weele heeft gemaakt, begint met de
opmerking dat zich in de laatste twintig
jaar in de akkerbouw stormachtige ont
wikkelingen hebben voorgedaan.
Het akkerbouwareaal is met 25% inge
krompen en omvat landelijk nu nog
66.000 ha. op Tholen is daarvan nauwe
lijks sprake geweest. Alleen een lichte
verschuiving in de richting van de tuin
bouw, wat overigens weer gecompen
seerd wordt door de afname van het
grasland. Het aantal bedrijven daalde
landelijk met 60%. Op Tholen is die da
ling groter: in 1939 nog 2813 bedrijven,
in 1952 een daling tot 1725, in 1962 wa
ren er nog 1365 en in 1976 was het aantal
landbouwbedrijven op Tholen maar 646
meer. Na de oorlog dus een daling van
62%. Relatief is de daling nog aanzien
lijk groter omdat het areaal grond niet is
verminderd en landelijk wel. Uit deze
cijfers blijkt dat we ons bedrijfstechnisch
zeker aangepast hebben, maar ons
bouwplan is sinds 1939 qua intensiteit
nauwelijk gewijzigd, de oppervlakte
rooigewassen (aardappelen, bieten en
uien) is vrijwel ongexijzigd gebleven,
terwijl de oppervlakte granen licht is
uitgebreid.
De veranderingen zitten vooral in de
kleinere gewassen als erwten en bonen,
vlas en lucerne, die nu vervangen zijn
door graszaad (700 ha) en snijmais. On
ze aanpassing zat dus vooral in de enor
me stijging van de arbeidsproductiviteit
door mechanisatie en de chemische
plantenziekten- en onkruidbestrijding.
We presteren met weinig mensen heel
veel, hoewel we daar zeker niet naar
verhouding tot andere bevolkingsgroe
pen voor betaald worden. Ieder jaar
slokt "Brussel" onze gestegen arbeids
productiviteit op. We vragen ons dan
toch wel eens af, hoelang landbouw
commissaris Gundelach ons nog langer
cvv
In het verslag over de zitting van de
Raad van State ten aanzien van het door
de gemeente Sint Philipsland ingestelde
beroep tegen bestemming jachthaven
plan werd door partijen pro en contra
gesproken over respectievelijk 250 en
800 boten.
Wethouder L. Walpot van de gemeente
Sint Philipsland deelde ons mee, dat de
door hem genoemde 800 geen onjuiste
bewering was, zoals de andere partij liet
blijken. In de huidige werkhaven kan
een plan worden gerealiseerd van in
derdaad een goede 250 scheper..
Maar op 13 december 1970 zijn in een
vergadering van het dagelijks bestuur
van het Kanaalschap twee alternatieven
betreffende inrichting van de werkha
ven als jachthaven overgelegd en be
sproken. Alternatief I voorzag in een
oppervlakte van 8 hectare en een capa
citeit van 800 boten. Door het Kanaal
schap werd tegenover de Raad van State
benadrukt dat er geen sprake is van uit
breiding. In een intervieuw met het pe
riodiek "NoordBrabant van het Econo
misch Technologisch Instituut, editie
nummer 4, 20ste jaargang staat op pagi
na 253 vermeld dat de haven voorlopig
plaats gaat bieden aan 270 boten terwijl
Met deze schets, die niet van vandaag of
gisteren, is poogt weth. Walpot te on
derstrepen dat het om meer gaat dan 250
jachten.
men later de haven hoopt uit te breiden
tot ca. 500 boten.
Verder, zo deelt de heer Walpot ons
mee, stelt het Kanaalschap dat tot van
daag (29-12-1977) geen argument van
werkgelegenheid bij het Kanaalschap is
kenbaar gemaakt. In een aan het Ka
naalschap gezonden motie van d.d.
21-11-1975 is duidelijk gesteld dat elke
norm van werkgelegenheid, enz. dient te
worden gesteund. Dit met betrekking tot
de werkhaven, aldus weth. Walpot.
Van Kanaalschapszijde werd gesteld,
dat het bij beroep om "dit plan" ging en
dat plan betrof 250 jachten.
kan blijven activeren om steeds maar
meer te geven en minder te ontvangen.
Wij produceren in Nederland kwaliteit
sproducten die over onze grenzen zeer in
trek zijn.
Deze studiedag zal ons op dit terrein,
xaarin we binnen Europa al zo'n hoge
plaats innemen, nog weer wat verder op
weg moeten helpen, voorwaar een niet
eenvoudige opgave. Gelukkig beschik
ken we in ons land over een goed ont-
wikkeld agrarisch voorlichtings en we
tenschappelijk apparaat. Daarnaast een
goede schoolopleiding en vakbekwame
ondernemers. Dat alles tezamen maakt,
dat wij toch binnen de EEG onze plaats
als boer en tuinder veilig kunnen stellen.
Tenminste, mits de voorwaarden waar
onder wij moeten werken niet door al
lerlei politieke maatregelen worden on
dergraven. Laten wij ons vandaag echter
bepalen bij het bedrijfstechnische en
studeren op de grenzen waarbinnen wij
nog verantwoord kunnen intensiveren,
aldus ZLM-kringvoorzitter Kosten.
Ing. Hoekstra ging als eerste inleider in
op de grenzen van de bouplanvernau-
wing. Hij wees erop, dat Nederland als
enige land in de wereld met zo'n zware
belasting van de landbougrond met
aardappelen en bieten heeft te maken.
Wanneer men meerdere keren dezelfde
gewassen verbouwt, krijgtmen minde
re opbrengsten, zonder dat men ziektes
kan aanwijzen. Belangrijk is, dat de
wortels goed uit de voeten kunnen.
Aan de hand van proeven op "De
Schreef' in oostelijk Flevoland lichtte
ing. Hoekstra de verschillende proble
men toe. Hij kondigde deze zomer aan
naar Tholen en Sint-Philipsland te ko
men om met mensen die zware bouw
plannen hebben, nader op de proeven
van "De Schreef' in te gaan.
"Weet dat u veel kunt verdienen als u
het bodemmilieu goed behandelt. Kijk
wanneer de zaaiperiode begint, niet
naar de buurman, maar benut het juiste
moment binnen de mogelijkheden", al
dus ing. Hoekstra.
Ir. Maenhout droeg voorbeelden aan
hoe men de grond gezond kan houden
bij bouwplanvernauwing. Men heeft
naaste specifieke moeheden te maken
met o.a. aaltjes. Een ruimere vruchten
wisseling is daarvoor een theoretische
oplossing, terwijl er enig perspectief zit
in resistente groenbemesters. Het gaat
echter voornamelijk om chemische be
strijding: 15-20 kg per ha om de schade
redelijk te beperken.
Grondontsmetting (kosten zo'n 700 gul
den) biedt pas voordeel bij zwaar bes
mette percelen. Het hoofdeffect is acht
ton meeropbrengst. Uit proeven blijkt,
dat de boer het van de neveneffecten
niet moet hebben. Grondontsmetting
geeft positieve invloed op stikstof, on
kruid en aardappelopslag, maar nega
tieve effecten zijn er ten aanzien van de
bodemstructuur, het bodemleven, de
plantengroei en de kwaliteit (smaak)
van het produkt. Bij intensieve bouw
plannen als 1 op 3 en 1 op 4 is echter
schade te verwachten van bietenmoe
heid, zodat dan wel maatregelen geno
men moeten worden. Het effect van
grondontsmetting op lange termijn, is
echter nog niet bekend' aldus Ir. Maen
hout.
Na de maaltijd werd er in zeven groepen
levendig gediscussieerd. De heren
Hoekstra en Maenhout hadden gezorgd
dat er stof te over was, evenals de werk
groep die het rapport had geproduceerd.
Dhr. Bax lichtte dat voor de middag
pauze nog toe. Nagegaan werd hoe de
verdere intensivering van het grondge
bruik bedrijfseconomisch uitgepakt.
Hiervoor was een 36 ha bedrijf geno
men. zowel met eigen mechanisatie als
met loonwerk, en een 12 ha bedrijf met
vollegrondsgroeten an zaadteelten.
Van de 36 ha bedrijven werd het hoogste
arbeidsinkomen van de ondernemer
(41.110 gulden) gehaald met 1 op 2
aardappelen (bintje en Gloria) en 1 op 4
suikerbieten (met uien en engels raai-
gras) met eigen mechanisatie.
Van de 12 ha bedrijven was 33.845 gul
den het hoogst met een 1 op 3 bouwplan
met zaadteelten: dore vroeg, dore laat,
uien, blauwmaanzaad, tuinbonen, vio
len, leeuwebekken, phloxen, winter
bloemkoolzaad, en gladiolen (bijge-
huurd land).
De boer kan in het algemeen op de prijs
weinig invloed uitoefenen, veel meer op
de kg opbrengst. Dit laatste blijft voor de
individuele teler dan ook van het hoog
ste belang. Het effect van zo hoog mo
gelijke opbrengsten is dermate groot dat
het voor het arbeidsinkomen van min
stens even groot belang is als de intensi
teit van het het bouwplan. Een verschil
van bijvoorbeeld 5% minder of meer,
geeft een verschil aan arbeidsinkomen
dat varieert van 10 tot 20.000 gulden.
Een dergelijk klein verschil in kg-op-
brengst is voor het oog nauwelijks
waarneembaar, maar kan in de praktijk
wel het boer-blijven of niet-blijven in
houden, aldus het rapport van de werk
groep.
Rapporteur Stoutjesdijk uit Tholen
vond dat het rapport in z'n algemeen
heid nogal bedroevende resultaten
geeft. Hij vroeg zich af, of er ten aanzien
van de mechanisatie niet doeltreffender
gewerkt kan worden. Ook dhr. Akker
mans uit Sint-Annaland pleitte voor een
betere intensivering van de machines.
Als mogelijkheid voor een beter ar
beidsinkomen werd nog de spruitkool-
teelt genoemd. Forumlid L. Hage zag
ten aanzien van de afzet in Barendrecht
geen problemen. Wel vergt het behoor
lijk veel arbeid, maar loonwerker Wie
laard bood al direct z'n diensten aan.
Zoet water en een regelinstallatie zijn
heel belangrijk voor de vollegrond-
stuinbouw. Dhr. Hage hield echter geen
pleidooi voor flinke uitbreiding, want
nu is 7% van de cultuurgrond groente
teelt, maar bij 9% ontstaan er afzetpro-
blemen.
In zijn slotwoord zei voorzitter van
Nieuwenhuijzen dat er geen nieuws on
der de zon is, omdat vroeger (de bieten
teelt rond 1920) bouwplanvernauwing
niet ongestraft gebeurd is. Hij hoopte
dat de studiedag iedereen wakker ge
schud had om dit probleem verder uit te
benen.
Het hulpproject omvat het aanboren
van bronnen om het platteland te voor
zien van veilig drinkwater. Voor de actie
wordt een provinciaal comité gevormd
onder voorzitterschap van de commis
saris der Koningin dr. C. Boertien. Zijn
vroegere baan, minister van ontwikke
lingshulp, zal hierbij goed van pas ko
men. Ook van Tholen en Sint-Philips
land zal er een vertegenwoordiger ko
men, maar wie dat is, wordt pas op 2
februari bekend bij de installatie van het
comité. De komende maanden zult u via
de E.B. regelmatig op de hoogte gehou
den worden van de actie "Zeeland helpt
Roeanda". We kunnen nu alvast wat
meer informatie geven:
Roeanda is een erg arm land. Het be
hoort volgens de Verenigde Naties tot de
25 minst ontwikkelde landen. Boven
dien is het één van de landen, die het
zwaarst zijn getroffen door de economi
sche crisis in de wereld. Het land bezit
geen natuurlijke rijkdommen, ligt niet
aan zee en is dichtbevolkt.
De regering van Roeanda heeft belang
rijke stappen ondernomen tot verbete
ring van het bestaan. Onlangs is een
nieuw ontwikkelingsplan voor de ko
mende vijfjaren gepubliceerd. Het heeft
betrekking op de sociale en economi
sche ontwikkeling en het op hoger peil
brengen van de leefgemeenschappen.
Het in 1975 door UNICEF goedgekeur
de hulpprogramma van 2 miljoen dollar
en de lopende hulp uit andere bronnen
sluiten aan bij het beleid, dat de regering
van Roeanda voert. Er bestaan gesubsi
dieerde projecten voor het boren van
5.600 bronnen om het platteland te
voorzien van betrouwbaar drinkwater,
de bouw van opslagruimten voor voed
sel, hulp voor activiteiten van vrouwen,
onderwijs in voedingsleer, gezondheids
zorg, scholing van jongeren buiten het
gewone onderwijs en onderwijs van
kinderen na de lagere school. Bij de uit
voering van deze projecten zijn tot nu
toe goede resultaten geboekt.
Ter voortzetting van de projecten tot in
1979 is opnieuw geld nodig. Het pro
gramma voor het boren van bronnen
moet worden voltooid en nog eens 5.000
andere bronnen blijken nodig te zijn om
leefgemeenschappen tot bloei te bren
gen.
Een speciale bijdrage van 1.633.000
dollar zal hiervoor nodig zijn.
