Toen Pinksteren nog 4 dagen duurde
Droogers/ Ridderhof
kampioen tafeltennis
UIT DE OUDE TIJD
I Uit de Thoolse almanak van 1858 (3)
L
overheden
waakten voor het
behoud van de goede zede
Schaken open Bergse
kampioenschappen 76
Minister kreeg
open brief
Deltaveiligheid
1985
PINKSTEREN UIT VROEGER TIJDEN
PAK EVEN UW
ZAKBOEKJE
SPS 5 kampioen
door mej. M. Blaas
Klaartje derde
Geslaagden lascursussen
l.t.s. St.-Maartensdijk
Nieuwe rekreatiegids
MARKIEZENHOF
BERGEN OP ZOOM
Donderdag 3 juni 1976
EENDRACHTBODE
13
Zet de wekker
maar vroeg....
Koning contra kerk
j
Vroeger kon men met recht van Pinkstervermaken spreken. Want de
Pinkstervreugde werd met veel overgave bedreven. In Amsterdam dat de
„Pinxsterbiomlopers". Dat waren kinderen, die niet al te „stichteiyke" liedjes
zongen en een meisje rondleidden: De Pinxterblom. Ze was behangen met gouden
of koralen of zilveren kettingen; gouden of zilveren voorwerpen en getooid met
bloemen. Op het platteland van Noord-Holland werd de „Pinxterblom" op een
burrie een soort draagbaar waarmee men kazen vervoerde - rondgeleid. Zo'n
Pinksterblom was soms wel behangen met 20 zilveren tulgen, 10 zilveren bellen, 3
beugeltassen en 25 barnstenen kettingen. Soms droeg ze in de rechterhand een
zilveren kommetje en in haar linkerhand een zilveren bel. Deze voorwerpen waren
door de buren te leen gegeven
Ook in Den Haag kende men de
Pinksterbloem, evenals in Noord-
Brabant, Limburg, Arnhem, rondom
Nijmegen, in Overijsel en in de
Graafschap.
Het rondleiden van de Pinksterbloem
was een bedelpartij, getuige de woorden
van dit liedje:
„Dao kum wie met den Pinksterbroet
aon,
Wie kumt maor ienmaol ien ,t jaor;
En aol die ons nie gieven wol,
Den kan ons laoten staon".
Zowel in Arnhem als in Amsterdam
werd het rondgaan met de
Pinksterbloem verboden. In
Amsterdam werd in 1612 aan „der
Heeren dienaars" toestemming gegeven
om, als boete, een ketting of een ander
mooi versiersel van de Pinksterbloem af
te pakken. Toen was het gauw
afgelopen met het
Pinksterbloemenfeest. Want niemand
wilde nu nog voor dat doel haar
kostbaarheden uitlenen. In Arnhem
werd in 1693 de boete gesteld op een
„goudgulden". Een dergelijk muntstuk
was alleen maar bij de „gegoeden"
aanwezig. Een bewijs dat juist de
gegoede burgerij aan deze vorm van
Pinkstervreugde deelnam.
Vaak verhoogden schuttersfeesten,
kermis, openbare toneelvoorstellingen
in de open lucht met Pinksteren de
feestvreugde. „Pinkster houden" was
het werkwoord voor „de bloemetjes
buiten zetten". In ,s Gravenhage trok
men in de nacht van de eerste op tweede
Pinksterdag naar het Haagse Bos om
kermis te vieren met veel dans, drank
en vechtlust. In de loop van de daarop
volgende dag gingen de feestgangers de
duinen in om aldaar hun roes uit te
slapen. In 1729 verbood de stedelijke
overheid de zogenaamde
„Boschkermis". Ook elders werd met
Pinksteren een extra glaasje' gedronken.
Uit een oud boek komt dit korte
Tholen:
do. 3 juni: 11-12, 14-16.30, 17.30-19.30
uur bevolkingsonderzoek, Ten Anker
vr. 4 juni: 20 u. vergadering damclub,
Gasthuiskapel
Scherpenlsse:
do. 3 juni: 19.30 u. alg. ledenverg.
veiling „De Gouden Leeuw"
Bergen op Zoom: t/m 14 juni 2
tentoonstellingen: „kleurvelden" en het
gekonstrueerde beeld", dag. 14-17 uur,
Markiezenhof, t/m 21 juni: „Met open
oog op de uitkijk", abstraktie in Ned.
1946-1950, bovengalerij, Markiezenhof,
dag. 14-17 uur.
Scherpenlsse
vr 4 juni 70 u Holland Huis Jeugd
vereniging Beatgroep
Stavenlsse
wo 9 juni Bejaardenreis Avifauna
Sint-Annaland
Streekmuseum De Meestoof „De
Smalstad Jacoba van Beieren" 15-17 u.
behalve zo en ma, wel 2e Pinksterdag
Bergen op Zoom
Roxy Sound of Music a.l. 19.30, vr 19 u,
zo+ma 16 u
Lost command vr 22.30 u
Sneeuwwitje en de 7 dwergen a.l. za t/m
wo 14 u
Luxor The man from Hong Kong 14 j
do, vr, za 20 u, zo 16.30+20 u
Als Ti olers stoeien, gaan de Alpen
groeien 18 j za 23.30 u, ma 16.30 u+20
u, di+wo 20 u
Gunfight at the O.K. Corral 14 j zo 14 u
Sterkste gladiatoren van de arena ma
14 u
fragment: Een groepje mensen staat in
Duivendrecht te kijken naar twee
mannen, die in een bootje op het water
aan het dreggen zijn, hetgeen
aanleiding geeft tot een dialoog tussen
twee kijkers:
„Bewaar ons! Mit de dreg? Leit er
iemand in?"
„Daar is strakkies ,n man van de
trekschoit gevallen".
„Kristenziele! Van de schoit? Hattie ,n
slok op?"
„Vraag jij dat nog, als ,t Pinkster
is
Veel Zaandammers vereerden met
Pinksteren Amsterdam met een bezoek.
Maar sommigen zagen niet veel van de
hoofdstad. Er was zelfs een echtpaar uit
Zaandam dat 20 jaar achtereen elk jaar
met Pinksteren het voornemen had om
Amsterdam te bezoeken, maar nimmer
verder kwam dan de herberg „De
Koning van Zweden" aan het IJ
Zoals hierboven al met enkele
voorbeelden is aangegeven, probeerden
de overheid aan Pinksteruitspattingen
paal en perk te stellen door het uitgeven
van stedelijke verordeningen, waarin tal
van festiviteiten of volksvermaken
werden verboden. Zo'n verordening
noemde men toen een „keur". De
Pinksterkeuren moesten practisch elk
jaar worden herhaald, telkens tegen de
tijd dat de feestdagen weer naderden.
Maar veelal gold hetgeen de oude
„Zededichter" zei:
„Bezwaarlijk is een oud gebruik te
ontwennen,
Dat honderden van jaren ging in zwang:
,t Gewone volk laat zelden iets door
dwang".
Dit gold zeker ten aanzien van twee
gebruiken met Pinksteren: „Luilak" op
zaterdag voor Pinksteren en het
Ringrijden op „Pinksterdrie, de
dinsdag n& Pinksteren.
A
Wie in vroeger tijden in het Drentse
Zuid-Laren op Pinkstermaandag
„Vroegrijp" was, die zat op rozen.
„Dauwworm" had ook niets te klagen;
evenmin was dat het geval met „Midden
in de ton". Maar wie „Nustkoek" was,
die had pech. Want dat was het kind,
dat als laatste de koeien in de wei had
gedreven. „Vroegrijp", „Dauwworm"
en „Midden in de ton" waren haar vóór
geweest. De „Nustkoek" werd het dorp
rondgeleid door de andere kinderen
onder luid geroep van:
„Nustkoek! Nustkoek!
Zitst dou zoo diep in de vaerren?
Kanst het geroup niet heurren?
Hast dou geen oogies van kiekerdekiek!
Komst ja te loat met de koen op den
diek!"
Het woord Nustkoek komt van
„nusselen", hetgeen in het Drents
betekent: Talmen, niet opschieten.
In Amsterdam en in de Zaanstreek
wordt degene, die op zaterdag vóór
Het vijfde elftal van SPS is op 20 mei in
de rust van de vriendschappelijke
wedstrijd SPS-FC Paars gehuldigd
vanwege het kampioenschap in de
klasse 4c.
Voorzitter Van Nieuwenhuijzen was
trots toch nog een kampioen in zijn ver
eniging te kunnen feliciteren. Met 97
doelpunten voor, 6 tegen, 13 gewonnen
en 1 verloren wedstrijd was SPS 5 ook
een waardig kampioen. De ploeg van
aanvoerder Jan Hage en leider Joop van
Dijke kreeg bloem n en enkele
consumptiebonnen. De voorzitter
wenste de voetballertjes in de nieuwe
klasse een goed seizoen toe.
Pinksteren te laat op zijn werk ver
schijnt „luilak" genoemd. En de Luilak
moet trakteren, of hij wil of niet, want
op die dag wordt het Luilakfeest nu nóg
gevierd.
De schooljeugd trekt al vroeg op pad en
wekt met veel kabaal de „langslapers".
Soms op niet al te nette manier;
tenminste vroeger niet. De lieve jeugd
presteerde het toen om de knoppen van
twee aangrenzende voordeuren aan
elkaar te binden en daaraan nog eens
een dode hond of een dode kat te
bevestigen; en dan maar bellen of met
stenen op de deuren bonzen
,t Ging er heet toe op zaterdag voor
Pinksteren. In Amsterdam greep de
overheid in: op 22 mei 1597 werden
„keuren" uitgegeven door de plaatse
lijke bestuurders om een eind te maken
aan de veldslagen die met stokken
gewapende jeugdbenden tegen elkaar
leverden op bruggen en pleinen. ,t Hielp
de eerste keer schijnbaar niet veel, want
op 5 april 1600 werd de verordening
krachtig herhaald. Het zingen van het
luilaklied werd echter niet verboden en
menig langslaper werd op zaterdag
voor Pinksteren wreed uit de slaap
gerukt met de woorden:
„De leuyelak
De groote slaapzak,
Hij is opgestaan,
Hij mag wel weer naar bed toe gaan!
Aluin, aluin! een dief in je tuin!
Alarm, alarm! je lief in je arm!
Al schoon, al schoon! de roozeboom!
Al hier, al hier! de eglantier!'
„Pinksterdrie" is in de Zaanstreek nog
steeds een extra vrije dag. De dag
waarop b.v. in Purmerend markt wordt
gehouden.
Op Walcheren wordt Pinksterdrie óók
gevierd, maar hier is het een sport
evenement waar het die dag om draait:
Het ringrijden. Dat was vroeger ook al
zo. Een oud reglement zegt in artikel 1,
dat de deelnemers te half zeven al bij
een bepaalde herberg aanwezig
moesten zijn, mèt paard, maar zonder
zadel of dekkleed. De deelnemers zetten
hun handtekening op de „rolle" - de
deelnemerslijst - en betalen ieder een
rijksdaalder aan de penningmeester
van de organiserende vereniging.
Inmiddels wordt de baan uitgezet.
Tussen twee hoge palen wordt een touw
gespannen met in het midden de ring.
Het is nu de bedoeling dat de rijder, en
volgens het reglement moet hij het
paard laten galopperen, draven is
verboden, in volle vaart, zittend op een
ongezadeld paard, met een dunne lans
de ring „steekt". Lukt hem dat drie
keer dan heeft hij een prijs. En er zijn
Ai i.'v i pfj y%
prachtige gouden en zilveren gebruiks
voorwerpen te winnen. Helemaal voor
niets krijgt hij zijn prijs echter niet. Het
reglenjent schrijft voor dat degene die
een prijs wint zijn kameraden op een
pint likeur moet trakteren. Is het een
wonder dat elke winnaar, gezeten op
een Radder, triomfantelijk door zijn
vrienden naar de herberg wordt
gedragen?
Maat het gaat ook om de eer. Aan de
winnaar wordt bovendien een breed
zijden lint geschonken. In vele gevallen
zit het meisje van de prijswinnaar de
volgende zondag in de kerk met het lint
prijkend op haar hoed. Zij deelt in de
glorie! Misschien hadden de
kerkeraden van de Walcherse kerken
geen bezwaar tegen de fleurige kleuren
op de hoeden van de vriendinnen tijdens
de kerkdienst; zij hadden dit schijnbaar
wè| ten aanzien van de vele pinten
likeur die door het keelgat van de
vrienden stroomden. Op 11 januari
1687 wendden de gezamenlijke kerken
van Walcheren zich tot de wereldlijke
overheid met het verzoek om „een einde
te maken aan het ringsteken waarbij
vele wulpsch- en ongerijmdheden van
danserijen en drinkerijen gepleegd
waren".
Dat velen het anders zagen getuigt het
gedicht dat Betje Wolf hieromtrent
schreef:
„Om niet, o Norsaart! smaalt ge op
deez' onnoosle vreugd;
U lastig heeklen spruit uit geemlijkheid,
geen deugd.
,t Verstand verbiedt ons niet in zulk
vermaak te deelen.
Die nooit den boog der zorg ontspant,
Die krenkt gezondheid en verstand.
Speel, wandel, kaats, ,t is even
onschuldig; ,t kan niet scheelen;
Gewaande Phiiosooph, gij kent de
menschen niet".
De stedelijke overheden verklaarden
het voorstel van de kerken niet voor
ontvankelijk. Zij werden, zij het dan
bijna twee eeuwen later, daarbij
krachtig gesteund door hoge gezags
dragers: Zowel koning Willem I al
Het kampioenschap tafeltennis dubbel
voor senioren is vrijdagavond in de
gymzaal te Poortvliet veroverd door
Kees Droog rs en Piet Ridderhof uit
Oud-Vossemeer. Zij namen de titel ver
van hun dorpsgenoten Gerrlt en Ad
Vis, die wegens vakantie niet aan deze
wedstrijden konden meedoen.
Bij dit kampioenschap kwam uit, dat de
competie- ervaring van de twee
Velocitas-leden de doorslag gaf. De
anderen van de zestien deelnemers
trainen en spelen wat minder. Tweede
werd het duo Wim Slager/Adrie Fase
uit Sint-Annaland. Deze eerste twee
ploegen hadden flink wat moeite met
Peter Robbe en Johan Snoep uit Sint-
Annaland, die steeds 1 set wonnen. Hun
beloning was de derde plaats. Vierde
werden Piet van Ast/Adrie Overbeeke
uit Poortvliet. Bij de zestien junioren
bleef de titel in handen van Jan v.d.
Graaf en Johan Ligtendag uit
Poortvliet. Niettemin hadden ze het
moeilijk tegen Jan Willem Slager en
Piet Bevelander uit Oud-Vossemeer: 18-
21, 2-24. Volop spanning dus. Derde
werden Hans Polderman/Hans Vogel
uit Oud-Vossemeer en vierde Jan en
Bram Hage uit Poortvliet. Deze broers
zijn nog maar twee weken lid van de
tafeltennisvereniging, zodat ze een
veelbelovend debuut maakten bij dit
kampioenschap. De organisatie was in
handen van Johan Krijger en Riet
Krijger-Speijer. Veritas komt
waarschijnlijk in de nieuwe competitie
voor het eerst met een seniorenteam uit,
waardoor dan met Velocitas twee
Thoolse ploegen aan de tafeltennis-
competitie meedoen.
koning Willem II woonde het Zeeuwse
ringrijden bij en op 23 mei 1862 reikte
koning Willem III aan de twee beste
ringrijders de door hemzelf
beschikbaar gestelde prijzen eigen
handig uit. Elke winnaar kreeg een
gouden horloge mèt inscriptie
De open brief,waarvan in ons vorig
nummer melding werd gemaakt en
waarin de regering en parlement werd
aangespoord een beslissing over de
Oosterschelde niet verder uit te stellen,
werd vorige week woensdag aan
minister Westerterp overhandigd door
een delegatie van acht Zeeuwen, als
medeondertekenaars van de brief.
Daarbij was ook aanwezig de heer G. J.
de Jager, voorzitter van de Gewestelijke
raad van het Landbouwschap, ook
statenlid en raadslid van de gemeente
Sint Philipsland en de Thoolse
wethouder C. J. Moerland.
De delegatie had een onderhoud met de
minister van Verkeer en Waterstaat
van ongeveer drie kwartier.
Minister Westerterp was het met de
Zeeuwen eens, dat de beslissing over de
Oosterschelde niet verder moet worden
uitgesteld. Hij vond ook dat een nieuwe
studie naar dijkverhoging geen zin
heeft, omdat aan het stuk van
Provinciale Waterstaat Zeeland niet
moet worden getwijfeld. De minister
wenst vast te houden aan de in
november 1974 gemaakte afspraken.
De pijlerdam kan binnen de gestelde
prijs van 2.7 miljard blijven.
Woordvoerder van de Zeeuwse
delegatie was de heer W. Don, P.v.d.A.
fractieleider in de Zeeuwse staten.
Uitslagen en standen na de vijfde ronde
van de open schaakkampioenschappen
in Bergen op Zoom.
Groep A: M. de Looze - M. de Hoon 1-0,
M. den Braber - J.W. Slager 1-0, H.
Wagemaker - J. Verwijs 1-0, K.
Heijboer - M. Schoonen 1-0, J. Vaders -
Op de bijeenkomst van de
Plattelandsvrouwen, afdeling Tholen
vertelde mej. Blaas, zoals vorige week al
in het kort werd gemeld, over de oude'
tijd. Gebeurtenissen die waard zijn te
worden genoteerd en daarom hier nog
maar enige aanvulling op wat reeds
onder de aandacht van de lezer werd
gebracht. Op de Hoogstraat te Tholen
bevond zich vroeger een café van
Russcher (dat café is inmiddels
afgebrand). Russcher ging met paard
en kar de baan op. Als hij thuis kwam
werd voor de vrij hoge stoep een soort
vlondertje gelegd, waarover zijn hit
dóór de herberg naar zijn stal achter
het huis werd gebracht. Het zijn van die
kleine dingen, die aan de vergetelheid
dienen te worden ontrukt.
Mej. Blaas vertelde ook van de vroegere
jeugdspelletjes. Als kind speelde je en
leefde je buiten zonder op straat gevaar
te lopen doo een auto te worden
aangereden. Wegkruipertje was een
overal geliefd kinderspel, maar als je
dicht bij de „koaje" woonde, deed je
zeker daar wegkruipertje. De
mogelijkheden waren er immers legio.
,t Weeguusje diende als buut
(verzamelpunt). Je kon wegkruipen in
de houthandel van Lanting tussen- de
stapels planken (,k ruuke ,t out nog). Er
waren toen ook nog vele kelderluiken,
vooral op de Hoog- en Kerkstraat. Bij
Sakko stonden ze vaak open en het was
een dorado je daar te kunnen
verstoppen tot de „vangster" dat ook
doorkreeg en je weer andere
ontdekkingen moest doen.
Wegkruipertje in Hoog- en Kerkstraat
betekende de buut bij de
schilderswinkel tegenover ,t stadhuis.
Plotseling was er dan ook de prikdag,
zo maar ineens op een winderige dag in
de herfst. Je liep dan met je prikboek,
waar 1 1/2 plaatje inzat. Tussen die
bladen moest je een griffeltje steken.
Had je geluk dan was het plaatje voor
jou. Dan was er voorts de kiekkasse,
gemaakt van een ouwe schoenendoos
met mooi opgezette en intrekbare
prentjes. Er was het dukeltjesspel aan
ijzeren staven, gestoken door palen,
zoals vroeger aan de Vossemeerse poort
en op de Kaai. Er was het flaneren
langs Markt, Stoof-, Hoog- en
Kerkstraat, de jongens met de zon mee,
de meisjes tegen de zon in en dan moest
je elkaar wel tegenkomen.
Mej. Blaas vertelde ook van historische
figuren uit haar woonplaats, zoals een
veldwachter Kaan, die een
moordaanslag pleegde op de
Klaartje de Looze uit Oud-Vossemeer is
bij competitiewedstrijden van haar club
Spado in Bergen op Zoom derde
geworden bij het verspringen. De B
atlete kwam tot een afstand van 4.94 m.
burgemeester, een Van den Boom, die
zogenaamd kon „belezen", van Eintje
van Kloasje met z'n ringetjes in z'n oren
en een gleufhoed op en z'n kruiwagen
vol vosse panèring. Over de paastijd
met het krentenbrood met kreukels.
Over Jan den Ezel, die met z'n moeder
in een van de armenhuisjes woonde,
rondom de kerk. Dat heette het
kerkhof. Toen z'n moeder was
overleden, verhuisde hij naar een
kamerwoning in een brandgang in de
Dalemsestraat, in de volksmond
„d'elle" genaamd. Hij zette toen een
papier op z'n deur met de mededeling:
verhuisd van het kerkhof naar de hel.
Ja, dat zijn zo van die typische
gebeurtenissen uit de oude doos. Je
kunt er een boeiend vervolgverhaal van
maken.
J. Bruys 1-0, E. de Ruyter - M.
Suykerbuyk 0-1.
1. M. den Braber 4-15 1/2 2. M. de
Looze 4-15 3. J. Vaders 4-12 1/2 4. M.
de Hoon 3-13 5. J. Slager 3-9 1/2 6. J.
Bruys 2 1/2-11 1/2 7. K. Heijboer 2 1/2-
10 1/2
Groep B: J. Vaders - W. Douw 0-1, J.
Keurten - M. Reijngoudt 0-1, M.
Polderman -G. Verwijs 1-0, M. Bril - P.
Wagemaker 0-1.
1. J. Vaders 4-13 2. W. Douw 4-12 3. J.
Keurten 3-15 4. M. Reijngoudt 3-14 5.
M. Polderman 3-9 6. P. Wagemaker 2-
12 7. M. Bril 1-12 8. G. Verwijs 0-13.
Groep C: A. de Koning - R. Heijboer 0-
1, J. v.d. Berge - B.A. Vroege 0-1, A. van
Nispen - B. Noorthoek 1-0, A.
Aarnoudse - W. Hofman 1-0, J. v.d.
Leur - K. Heijboer 1-0, G. Remmel-
zwaal - vrij 1-0. 1/2 3. R. Heijboer 4-12
1/24. A. van Nispen 3-16 5. J. v.d. Berg
3-15 1/2 6. A. Aarnoudse 3-9 1/2 7. G.
Remmel2-12 10. W. Hofman 1-14 11. K.
Heijboer 1-8.
Groep D: T. van Nispen - R. Visser 1-0,
M. Polderman - R. van Dienst 1-0, P.
Kosten - M. Visser 1-0, B. Kosten - M.
Voorhage 1-0, Q. Bril - J. Vroege 0-1.
T. v. Nispen 5-12 2. R. Visser 3-15 1/2
3. M. Polderman 3-14 4. B. Kosten 3-13
5. P. Kosten 3-111/2 6. R. van Dienst 2-
16 7. J. Vroege 2-9 8. M. Voorhage 1
1/2-10 1/2 10. Q. Bril 1-13.
Sienunen
i(in
lezers
DE MISSER VAN HET JAAR
Met enige verbazing las ik in de
Eendrachtbode van 20 mei jl. dat b. en
w. van Tholen in verband met de huur
verhogingen een overleggroep in het
leven heeft geroepen van huurders en
verhuurders. Ik wil hier met de meeste
klem benadrukken dat het niet in mijn
bedoeling ligt de integriteit van welke
persoon dan ook in twijfel te trekken.
Toch doet het vreemd aan dat de éne
partij zelf haar tegenspelers aanwijst.
En vooral doet dit vreemd aan omdat
hier grote belangen op het spel staan.
Want stel waarde huurders dat de
gemiddelde huur thans 250,-
bedraagt en U gaat zeg maar 8% huur
verhoging betalen dat betekent dat U
20,- per maand is 240,- per jaar meer
gaat betalen.
En nu heeft de ontvanger van dat
meerbedrag gezegd we gaan zelf enkele
slachtoffers uitzoeken, die ons het
meeste aanstaan en waarvan we weinig
moeilijkheden verwachten, om mee te
praten over deze verhogingen, zo
hebben we aan onze inspraakver
plichting voldaan.
Maar heeft U beste huurder, de
gelegenheid gekregen om zelf te
bepalen wie voor U zal spreken, zoals
dat in een democratisch land hoort.
Hier is nu precies gebeurd, waarvoor
wij in een vorig ingezonden stuk waar
schuwend de vinger omhoog hebben
gestok n. Over de hoofden van de
ingedutte huurders heen wordt met Uw
goede geld gesold en bepaald, buiten U
om, hoe het moet. Dat is on
democratisch en het lijkt op pater
nalisme, iets wat al lang verdwenen had
behoren te zijn.
Zwijgt U soms ook als het om loons
verhoging gaat, waarom dan wel een
grote mond en desnoods staken en
waarom dan niet de mond open doen
wanneer de overheid het geld met
handen vol weer terug neemt. Zoals het
ook gaat met de Electriciteitsrekening
en de waterlasten, de verontreini-
gingslaten en noem maar op.
Ziet U dan nog niet het belang in van
een hechte huurdersbelangenver
eniging.
Wilt U dan zo graag geleefd worden.
Dat anderen uitmaken wat U mag doen
en laten.
Doet U dat al door te gaan stemmen.
Doet degene waarop U heeft gestemd
het dan zo prima.
Of moeten we ze steeds op de hielen
zitten.
De overheid is nog altijd de dienaar van
het volk en niet andersom. De overheid
is er voor ons en niet wij voor de
meerdere glorie van de overheid.
Mensen doe eindelijk Uw mond open,
wordt a.u.b. wakker want als U blijft
slapen gebeuren er dingen zoals in het
begin werd vermeld. De weg om tegen
spel te geven staat voor U open.
Laat het de misser van het jaar zijn,
maar ze is niet onherstelbaar.
Namens de Huurdersbelangenver.
de Secretaris
F. Korten,
Burg. Baasstraat 29
Sint-Annaland.
Naschrift redactie: In de E.B. van 28
mei is nog nader op dit onderwerp in
gegaan naar aanleiding van de beant
woording door b. en w. van de vragen
van de P.v.d.A.-fractie en de discussie
daarover in de Thoolse gemeenteraad.
Per kern zijn de verschillende huurver
hogingen met de aantallen huizen weer
gegeven.
Nader vernamen wij nog, dat niet de
verhuurders de overleggroep in het
leven hebben geroepen, maar het
gemeentebestuur. Dit gemeentebestuur
Aktueel 1858.
Behalve de in vorige afleveringen
genoemde rustende schutterij, was
er in 1858 ook een handboog
schutterij „Non Semper." Deze
schutterij bestond uit 38 werkende,
46 honoraire en 3 ereleden.
Beschermheer was Z.M. Willem III,
Koning der Nederlanden. President
C. J. de Vulder van Noorden.
Secretaris M. W. J. de Visser.
Penningmeester B. Boom. In de
almanak 1858 werd ook de directie
voor de brandweer vermeld en
daarbij moet, afgaande op de namen
worden aangenomen, dat het om de
brandweer van Tholen-stad ging.
Commissaris was E. C. van Stapele.
Adjunct commissaris H. J. Gudde.
Brandweermeester bij spuit no. 1 H.
van Elsacker met H. Janse als
onderbrandmeester. Bij spuit 2 was
H. Tacx brandmeester en W. C. de
Lange onder brandmeester. Men
beschikte waarschijnlijk over 4
handspuiten, want gemeld wordt dat
voor spuit 3 en 4 C. Lammerse
brandmeester wasen
onder brand meester A. J. Sauer en
M. Lindhout Jzn.
Andere voorkomende namen zo'n
120 jaar geleden zijn die van de
Rijks- en andere ambtenaren op
Tholen en St.Philipsland. Bij de
Provinciale Waterstaat zetelde op
Tholen als ingenieur J. A. van
Dorth, Rijks- opzichter was A. de
Graaf te Scherpenisse, dijkbazen
waren G. van der Dussen te Tholen
de Rijke te Stavenisse
V ware
Rijksontvangers A. J. H. van den
Bos te Tholen, P. Vermaat te Sint
Maartensdijk en H. G. Schroder te
Sint Annaland.
De ontvanger van zegel, registratie,
successiën en domeinen J. Overman.
Ontvanger der subsidiën van de
achterliggende ten behoeve der
calamiteuze polders in Zeeland,
polder-arrondissement Tholen was
jhr. F. C. de Casembroot te Sint
Maartensdijk en rentmeester van
het Kroondomein district Tholen
jhr. J. L. de Casembroot, eveneens te
Sint Maartensdijk.
GESCHIEDKUNDIGE
HERINNERINGEN
Ook nu weer een paar bladzijden uit
de almanak 1858 met
geschiedkundige herinneringen.
17 jan. 1582: De Staten ordonneren
eene hoofdschatting over de
heerlijkheid Poortvliet voor
oorlogslasten.
20 jan. 1760: Schuddingen van
aardebeving gevoeld in het eiland
Tholen.
21 jan. 1422: Hertog Jan van Beieren
vergunt den ambachtsheeren van
Vossemeer eenige voorregten tot
herstel der schade, door den
watervloed van 18 nov. 1421 aan die
heerlijkheid toegebragt.
21 jan. 1570: De vicarie van St.
Jodocus in de kerk te Poortvliet
wordt bij overlijden van Hugo
Breidel, begeven aan Hendrik de
Weerdt.
21 jan. 1826: De geleerde Jac. de
Kanter, in leven predikant te
Tholen, sterft te Goes.
22 jan. 1440: Watervloed, welke het
eiland Tholen teistert.
22 jan. 1576: Zware storm, welke in
het eiland Tholen veel schade
veroorzaakt.
23 jan. 1794: De Wel. Ed. heer
Adriaan Catshoek overlijdt als
baljuw en rentmeester der
heerlijkheden Vossemeer en
Vrijberghe.
25 jan. 1622: Logier Marinusz
Scharre overlijdt als schepen van
Poortvliet.
26 jan. 1682: Verschrikkelijke
watervloed, waarbij het eiland
Tholen aanmerkelijk lijdt.
28 jan. 1678: De Staten van Zeeland
verleenen der stad Tholen op nieuw
octrooi tot het heffen van 4 grooten
per gemet over het geheele eiland
ten behoeve dier stad.
30 jan. 1662: Door baljuw, schout en
schepenen van Poortvliet wordt aan
de Staten van Zeeland verzocht te
mogen heffen vier grooten per
gemet, tot goedmaking der
schulden, waarin de heerlijkheid van
Poortvliet door de
tijdsomstandigheden geraakt was.
30 jan. 1667: ,s Lands domein
verkoopt de lammertienden in de
heerlijkheid Poortvliet, waarin de
pastorie aldaar een derde deel
toekwam.
31 jan. 1557: Vernieuwde rampen
door een watervloed in het eiland
Tholen.
31 jan. 1583: Nieuwe ligting in de
heerlijkheid Poortvliet, tot
goedmaking der oorlogslasten
is zelf wel verhuurder van losse (ambts)-
woningen en saneringspanden), maar
het leeuwenaandeel komt toch van de
stichtingen Beter Wonen (eengezins
woningen) en Eiland Tholen
(bejaardenwoningen).
De meeste gemeenten in Zeeland
hebben niet veel aan de inspraak
procedure van de 1 april huurverhoging
gedaan, zodat de provinciale directie
van het ministerie van volkshuisvesting
content was met de handelwijze van het
Thoolse gemeentebestuur. Niettemin
kostte het b. en w. nogal wat moeite om
in december vorig jaar de zaak rond te
krijgen omdat het allemaal op korte
termijn moest. Het advies moest voor 1
december binnen zijn en dat werd 22
december. Het ministerie schreef voor
dat huurders en verhuurders in gelijk
aantal in de overleggroep vertegen
woordigd moesten zijn. Naast de
gemeente en drie stichtingen die huizen
verhuren kozen b. en w. voor de ver
huurders ook nog drie aannemers. Het
college koos voor de zeven huurders uit
elke kern 1 vertegenwoordiger vanwege
de plaatselijke bekendheid. B. en w.
hebben huurders gekozen waarvan
verwacht mocht worden dat ze kennis
van zaken hadden en ook hun woordje
konden doen, zodat tegenspel verwacht
kon worden, wat er in de overleggroep
ook geweest is. In december vorig jaar
was er nog geen huurdersbelangenver
eniging aanwezig in de gemeente
Tholen, noch een afdeling van
consumentenorganisaties. Bij de
huurdersvertegenwoordigers waren o.a.
twee leden van de P.v.d.A. onder wie
een voormalig wethouder-raadslid, een
maatschappelijk werker, een technisch
ambtenaar en een bankbediende-
boekhouder. Van de zeven uitgenodigde
huurders kwamen er ondanks druk van
b. en w. om aanwezig te zijn, maar vier
naar de vergadering, evenals van de
verhuurders.
^UCUiiiaKiii^ uci uut lu^jiajivUi
21 jan. 1826: De geleerde Jac. de Wordt vervolgd.
Zowel van de beginners- als van de
gevorderdencursus zijn alle examen
kandidaten van de lasopleiding aan de
Burgemeester Bouwenseschool voor
lager technisch onderwijs te Sint-
Maartensdijk geslaagd.
Beginners: C.J. de Lang en J.M. Vriens
uit Tholen, D.M. Andriesse, M.C.
Bazen, J. Geluk, J.D.J, van Gorsel, A.J.
Schot, K.J. Schot en J. de Wit uit
Poortvliet, J.J. Dijke en J. Li dhout uit
Scherpenisse, K.G. Ponse, S.W. Quist,
F.C. van Twist en W. van 2fetten uit
Sint-Maartensdijk, J. Smits en A.
Wesdorp uit Stavenisse, C.J. Geuze en
J. Goedegebuure uit Sint-Annaland, P.
v.d. Houten uit Oud-Vossemeer.
Gevorderden: S. Cornelisse en C.M.
Moeliker uit Tholen, M.J. Voshol uit
Poortvliet, J.W. Oudesluijs, J.M. Poot
en H.A. Slager uit Scherpenisse, G.A.
Kaashoek, D. Scherpenisse en P.C.A.
v.d. Slikke uit Sint-Maartensdijk, A.
van Haaften, D. Quist en P. de Vos uit
Stavenisse, J.H. den Engelsman,
C.G.M. Goedegebuure, L.D. Kloet,
G.M. Rijnberg en W.J. Snoep uit Sint-
Annaland.
Dezer dagen verscheen bij de
Provinciale VVV Zeeland te Middel
burg de Recreatiegids 1976. Deze gids,
die is ingebonden in het tijdschrift
„Zeeland-Vakantieland", omvat 32
pagina's boordevol met tips en
suggesties voor een plezierig verblijf in
Zeeland. Daarbij is niet alleen uit
gegaan van tips voor vakantiegasten; de
gids is zeker ook een handige leidraad
voor leuke weekend-uitstapjes voor de
Zeeuwen. In de gids wordt aandacht
besteed aan meer dan 70 toeristische en
recreatieve ontspanningsmogelijk
heden, zoals fiets- en autoroutes,
attracties, te bezoeken boerderijen,
kerken, musea, molens, zwembaden,
midgetgolf, speeltuinen, zeilscholen e.d.
De Recreatiegids 1976 is verkrijgbaar
bij de streek VVV Eiland Tholen,
Markt, St. Maartensdijk.
In het Markiezenhof, gemeentemuseum
van Bergen op Zoom, is tot 14 juni een
tentoonstelling te zien van de
Nederlandse Kunst Stichting:
kleurvelden en het geconstrueerde
beeld. Het gaat om schilderijen en
grafiek van Nederlandse kunstenaars
waarin kleur overduidelijk de hoofdrol
speelt en vorm daaraan ondergeschikt
is. De expositie het geconstrueerde
beeld bestaat uit beelden samengesteld
uit losse elementen, die machinaal
werden vervaardigd naar de
werktekeningen van de kunstenaars.
Construeren is dan ook een methode die
wezenlijk verschilt van de traditionele
werkwijzen van hakken en gieten. De
werken zijn Rijkseigendom.
Tot 21 juni is er in de bovengalerij de
tentoonstelling: „Met open oog op de
uitkijk", abstractie in Nederland van
1946 - 1950. De dienst verspreide
Rijkscollecties heeft gezorgd voor
werken van de Cobra-groep (Appel,
Brands, Constant, Roosken,
Wolvecamp) de groep vrij beelden
(Gerrits, Kersten, Ouborg, Leewens) en
van onafhankelijken (Boonstrab,, Er
Heijboer, Majoor, Nanninga).
Het museum is dagelijks geopend van
14-17 u.
