Kustlicht en
havenlichten
Hoe Oud-Vossemeer begon, hoe het zeilde en reilde
Vrijheid - Gelijkheid - Broederschap
ij mouHV w -^HlSSi WvmursiAHD
Vervolg plaatselijk nieuws
door J. J. Bevelander V
Donderdag 20 maart 1975
EENDRACHTBODE
Zang in Haestinge
Materiele schade
Openbare les LT.S.
Drie vrouwen om 1 en
350 bezoekers bij P.J.Z.
Burgelijke stand
SCHERPENISSE
Oudercommissie Marijke
Collecte
Eerste bekerwedstrijd
Val van trap
S.P.S. BINGO
Bejaarden vergaderden
Hoorzitting
Stankoverlast
Burgelijke stand
POORTVLIET
Bestemmingsplan kom
AFWEZIG
Dr. Padt
Burgelijke stand
SINT-PHILIPSLAND
0p bezoek bij
staatsraad Ruppert
Bram Geense clubkampioen
Collecte
Gym uitvoering
D.S.V.F. besloot competitie
Nieuw-l/ossemeer
Acht gekwalificeerde
bejaardenwoningen
Regeling naasting Kerkgebouw Éénduizend guldens
Pogingen tot het stichten
van een kerk
STJWENISSE
11
OUD- r~C\ 1
VOSSElAtE* £i| p00HrvuEr\ A UWtTENSDlJK
JACOBAPOLDER
Er was weer grote belangstelling voor de
koren van Tholen en Sint-Philipsland,
zo bleek zaterdagavond in de overvolle
grote zaal van Haestinge. Voorzitter
W.Fase uit Sint-Annaland sprak zijn
vreugde uit over de toenemende animo
voor de massale presentatie van 350
zangers. Hij herdacht in zijn openings
woord VZÓS-dirigent A.L.Riedijk die
vorig jaar nog de gezamenlijke zang
koren dirigeerde maar nu overleden is.
Dhr. Fase achtte dit een groot verlies
omdat een prominent figuur als Riedijk
meer dan vijftig jaar met grote liefde de
zangkwaliteit opvoerde en zich ook voor
de ring en het gewest inzette.
De zangavond werd geopend met het
zingen van gez 150 1 en2 o.l.v. dirigent
J.Wesdorp en organist J. Hage uit
Scherpenisse daarna trad het jeugdkoor
Polyhymnia uit Oud-Vossemeer op o.l.v.
Hanny Vogel met begeleiding van een
gitarist en trompettist D.Hoogstra. Dit
eerste optreden sloeg vooral bij de jeugd
goed aan vanwege de instrumentale
begeleiding, die de zang speciaal bij het
eerste nummer wat overstemde. VZOS
Sint-Maartensdijk o.l.v. Iz. Riedijk
voerde met pianobegeleiding van mevr.
Bout-Sakko volksliederen uit zoals het
Roosje en de Waldhoorn, beide bewerkt
door de dirigent. Het chr. gem.
zangkoor Crescendo uit Poortvliet o.l.v.
A.Ridderhof bracht o.a. het volkslied
Kortjakje van Oskam. Daarna kwamen
VZOS Sint-Philipsland o.l.v. J.Wesdorp
en het ger.gem.koor uit Tholen o.l.v. Iz.
Riedijk en pianobegeleiding van mevr.
Sakko aan bod. Het Chr.Gem. zangkoor
Oud-Vossemeer trad op o.l.v. A.
Ridderhof en organist C. Droogers,
terwijl bij VZOS Sint-Annaland o.l.v. J.
Wesdorp de orgelbegeleiding in handen
was van mevr. J.Fase-Goedegebuure.
Vooral het nummer Rejoice is the Lord
alway van G.Rathbone werd blijkens
het langdurig applaus bijzonder ge
waardeerd.
Vervolgens traden op het kerkkoor
Rehoboth o.l.v. J.C. Geluk en het
kerkkoor uit Scherpenisse o.l.v.
J.J. Wesdorp op, beide met orgelbe-
ieiding van J Hage. Tot slot zong
Smalstads mannenkoor o.l.v. Iz. Riedijk
met o.a. het Slavenkoor van. Verdh
Namens de aanwezigen dankte dhr.
Raap voor het geboden programma,
waarvan weer een bijzonder groot
aantal zanglliefhebbers had genoten.
Voorzitter Fase sprak nog een
dankwoord waarna o.l.v. Iz. Riedijk met
samenzang van het Paaslied "Daar
juicht een toon" werd besloten.
Op de kruising Provincialeweg Dr.
Tazelaarstraat ontsond een aanrijding
tussen twee personenauto's. Mevr. G.
uit Poortvliet reed achter een
vrachtwagen richting Stavenisse. Bij het
linksaf slaan zag zij D.S. uit Sint
Maartensdijk niet die richting
Scherpenisse reed. Persoonlijke
ongelukken deden zich niet voor, maar
de auto van mevr. G. werd total loss
verklaard. Ook de auto van dhr. S. had
veel schade.
De lagere technische burgemeester
Bouwensesdhool heeft zaterdagmiddag
openbare les gehouden. Een enorm
aantal ouders en belangstellenden
maakten van de gelegenheid gebruik
nader kennis te maken met het
praktisch onderwijs in metaal- en hout
bewerking en sportbeoefening.
Op de verdieping kon men getuige zijn
van vaktekenen. Hier werd ook een
inzicht gegeven in het leerstofmateriaal.
In de hal was een expositie ingericht van
vervaardigde werkstukken.
De theoretische lessen werden dit jaar
gegeven in de dependance Sassegrave in
Scherpenisse. Hier kon men biologie,
engels, aardrijkskunde en het
natuurkunde practicum volgen. Ook
was er een expositie van de leerstof
ingericht. Naast de vele ouders maakten
eveneens verscheidene oud-leerlingen
van de gelegenheid gebruik de LTS nog
eens te bezoeken en van gedachten te
wisselen met de leraren. Deze open dag
was ongetwijfeld weer een geslaagde
bijeenkomst met groeiende belang
stelling.
De P.J.Z. Tholen en Sint-Philipsland
heeft vrijdagavond in Haestinge voor
ruim 350 bezoekers de klucht "Drie
vrouwen om 1" opgevoerd.
Een fabrikant (Leen Gaakeer) van
hondesportartikelen bleek in ernstige
financiële moeilijkheden te verkeren. Er
is een oplossing mogelijk als de boek
houder (Toon Brooijmans) trouwt met
de rijke Freule Mignonne (Wilna van
Engelen). Ook andere vrouwen dingen
naar de hand van de niet onknappe
boekhouder, waardoor verschillende
komische situaties ontstaan. De boek
houder wil niet trouwen en stuurt de
directeur op vakantie. In enkele weken
blaast hij het bedrijf dan nieuw leven in.
Daarbij blijkt dat Amor toch zijn pijlen
verschoten heeft, want de directeur
trouwt met zijn secretaresse (Saskia
Klapwijk), de ontwerper (Hans van
Nieuwenhuijzen) met de Freule en de
boekhouder met de werkster(Wilma
Geluk). Deze had hem steeds op tijd een
lekker bakje koffie geserveerd. Een
ovationeel applaus was de beloning.,
Ook voor de andere spelers compagnon
Ron Ravestijn, magazijnbediende Frans
Donken en typiste Lidy Brooijmans.
Souffleur was Rien Stoutjesdijk. De
dames kregen een bloemetje, de heren
een drankje. Een verloting en een bal
met ice cream voltooide de geslaagde
uitvoering.
Loop der bevolking over de maand
februari 1975
Geboren:
Wendy d.v. Peter D. Walpoott en Else
Looy; Hubrecht Jacob z.v. Jacob L. Mol
en Jozina L. de Rijke; Krina Isa Lena
d.v. Izak L. Lindhout en Krina A.
Houke; Sylvia Yvonne d.v. Johannis M.
van Beveren en Janna Pol; Bart-Jan
Willem z.v. Thomas W. Moerland en
Maria T. Dane; Willem Marinus z.v.
Marinus H. Smits en Martina C. de
Rijke; Stefanus Alfonso z.v. Zefnath
Lilipalij en Sylvia Suhendra.
Overleden:
Jacoba Pieternella Anthonisse geb. 6-1-
1889, geh. gew. met Jacob Janse
Vestigingen:
Bakkers uit Bergen op Zoom; Adriana
van den Einden-Pattenier uit Schiedam;
Petrus J. A. Stuijts uit Bergen op Zoom;
Johannes A. Mentzij (2 pers) uit Ossen-
drecht; Eva W. Steendijk uit Rotter
dam; Hillegonda J. Wijbrands-Spruijt
uit Geervliet; Marinus A. Jansens uit
Poortvliet; Franciscus A. P. M. Bakx (4
pers.) uit Tholen; Jan Vogelzang uit
Oud-Vossemeer.
Vertrokken:
Margaretha Pelgrom-van Leeuwen naar
Capelle a/d IJssel; Willem E. J.
Gravensteijn (2 pers.) naar Gilze-Rijen;
Harmen Kuivenhoven (4 pers.) naar
Gilze ca; Somni Ramdat naar Drie
bergen ca
Naast de voordracht van vier nieuwe
bestuursleden voor de neutrale kleuter
school Marijke, zijn op 6 maart ook nog
vijf ouders voorgedragen voor de nieuw
te vormen oudercommissie. Het zijn de
dames van Haaften - Tichem, Versluijs,
Deurloo en Kloet en dhr. P. Jagt. Dit is
evenals het bestuur allemaal nog maar
voorlopig. Aan het eind van het
cursusjaar wordt bekeken, hoe alles
loopt. De bijeenkomst van ouders van
leerlingen en toekomstige leerlingen van
de kleuterschool, werd ook bijgewoond
door de oudercommissie van de
openbare lagere Oosterscheideschool en
wethouder van onderwijs A.J.
Scherpenisse.
De collecte voor het Reumafonds heeft
in Scherpenisse 296 gulden opgebracht.
De Zeebaars startte met nieuwe energie
het visseizoen. Voor de eerste
bekerwedstrijd waren zestig
deelnemers. Winnaar werd D. Jero"ense
met 3815 punten, 2. A. van Aart 3720
p., 3. Chr. van Aart 3325 p., 4. C.
Goedegebuure 3275 p., 5. Laban van
Vossen 2855 p., 6. A.C. v.d. Werff 2695
p., 7. J.C. Baaij 2535 p., 8. A. de Jong
2385 p., 9. D. Tichem 2355 p., 10. Piet
v.d. Werff en C. Bolier met elk 2280 p.
Dhr. De Goffau is bij het aanbrengen
van een TL-buis van de trap gevallen
waardoor hij een zware hersen
schudding en hoofdverwoningen opliep.
Opname in het ziekenhuis Lievensberg
te Bergen op Zoom was noodzakelijk.
in Scherpenisse
vrijdag 21 maart 19.30 u.
in Café Bevelander
Iedereen is welkom
advertentie IM.
De Algemene Bond van Bejaarden heefl
woensdag de jaarvergadering gehouden,
waarbij 22 leden aanwezig waren.
Besloten werd plannen te maken voor
een reis naar Giethoorn in de eerste
helft van juni. Dhr. D. Antonisse stelde
zich niet meer herkiesbaar als
secretaris- penningmeester. Hem werd
dank gebracht voor het vele werk onder
aanbieding van een kleine attentie. Het
bestuur bestaat nu uit voorzitter A.
Mooijaart, secretaris - penningmeester
A. van Ast, tweede voorzitter M.
Deurloo en tweede secretaris P. Opree.
Mevr. Hoogvliet is commissaris.
De commissie ruimtelijke ordening
heeft dinsdagmiddag besloten een hoor
zitting te houden over het plan Kom
Scherpenisse. Burgemeester J.E. van
Boeijen geloofde niet dat de bevolking
er veel moeite mee zal hebben daar de
bestaande bebouwing voor 99% is
gehandhaafd.
De fractie van de SGP en de
confessionele vier (2 x CHU, 1 KVP, 1
ARP) in de Thoolse gemeenteraad
hebben b. en w. de volgende vraag
gesteld: "Herhaaldelijk bereiken ons
klachten van inwoners over
stankoverlast van de groenvoeder-
drogerij. Over deze zaak doen allerlei
geruchten de ronde. Wij vragen U, de
leidinggevende persoon of personen van
dit bedrijf uit te nodigen op een
vergadering van de commissie
bestuurlijke aangelegenheden teneinde
in deze zaak tot een oplossing te
komen".
Loop der bevolking over de maand
februari 1975
Geboren:
Neleward Arend z.v. Arend Rijstenbil
en Engelina P. M. van Poortvliet
Vestiging:
Jozef Heinz (2 pers.) uit Rotterdam.
De commissie r.o. van de gemeenteraad
heeft dinsdag naar aanleiding van de
hoorzitting besloten het winkelpand
van IJsseldijk in de Langestraat te
handhaven in het bestemmingsplan
Kom. De doorgang wordt hierdoor wel
nauwer dan in het oorspronkelijke plan,
maar volgens de burgemeester heeft
men dat bewust geaccepteerd. De
verwachting is, dat de gemeente niet
gauw zal overgaan tot een actieve
aankooppolitiek in het betrokken
gebied. Als het overleg met diverse
instanties is afgesloten, kan de
gemeenteraad het plan vaststellen.
is afwezig van woensdag 26 maart
tot maandag 7 april.
Waarneming: woensdag 26
maart Dr. Bos, Tholen vanaf
donderdag 27 maart Dr. de
Looze, Oud-Vossemeer.
Voor dringende gevallen op
werkdagen om 13.00 uur
spreekuur te Poortvliet.
Apotheek blijft geopend.
advertentie IM
Loop der bevolking over de maand
februari 1975
Geboren:
Cornelia Lucretia d.v. Hector Jansen en
Lucretia J. van Dijke, Jannetje Elisa
beth d.v. Jan Wesdorp en Maatje H.
Vroegop, Machelina d.v. Izaak Lisso-
veld en Huberdina J. van Dijke,
Alexandra Johanna d.v. Rients H. Padt
en Louise A. Visser
Overleden:
Marinus Abraham Jansens geb. 19-8-
1885 geh.gew. met Jobje Kot, Helena C.
Swerus geb. 18-6-1885 geh. met Jacob
Murre
Huwelijken:
Cornelis Kaat geb. 9-12-1954 en Jacoba
Overbeeke geb. 13.12-1955 uit
Tholen, Frans A. de Groen geb. 20-5-
1950 en Marina B. Quist geb. 15-3-1953
uit Tholen
Vestigingen:
Hermine A. Valk-Bögershausen uit
Steenbergen, Ramradjie Dhondai uit
Noordwijkerhout, Phoelsingh Nanhoe
uit Suriname.
Vertrokken:
Petrus W. Schetters naar Sas van Gent.
Johannes M. Vriens (2 pers.) naar
Tholen, Marinus A. Jansens naar Sint-
Maartensdijk, Cornelis Kaat naar
Tholen, Fred Helbers (3 pers.) naar
Tholen. Christiaan C. van Houdt naar
Tholen.
Op initiatief van dhr. C. Kosten hebben
vrijdag de 80 jarige J. Neele en de 78-
jarige P. Mol een bezoek gebracht aan
de voorzitter van de Raad van State, dr.
M. Ruppert. Onder zijn leiding hebben
beide oud-vakbondsbestuurders van de
Ned. Chr. Landarbeiders Bond vele
conferenties meegemaakt in het begin
van de dertiger jaren met de agrarische
werkgevers. Het werd een openhartig
gesprek, warbij vooral de ontwikkelin
gen sinds de dertiger jaren werden be
sproken.
Dhr. Ruppert toonde veel belang
stelling voor de mechanisatie van
de landbouw. Dit had overigens tot
gevolg dat er nu nog slechts dertig
agrarische werknemers zijn tegenover
ongeveer 300 in de tijd dat dr. Ruppert
in Sint Philipsland werkte. Na de koffie
kon men nog een kijkje nemen in de
zaal waar de Raad van State elke week
vergadert. Voor beide oud-gedienden
een onvergetelijke dag waarin oude
vriendschapsbanden werden verstevigd.
De zoon van dhr. Kosten was ook bij dit
bezoek aanwezig.
Tijdens een course te Nieuw Borgvliet
werd Bram Geense gehuldigd als
kampioen van zijn wielerclub.
Overigens werd hij in de course zelf
zesde en afgelopen weekend in Sint
Willebrord plaatste hij zich als 7e
tijdens de sprint van een 10 man sterke
kopgroep.
De collecte voor het Reumafonds heeft
in Sint Philipsland maar liefst 1225
gulden opgebracht, wat zo'n honderd
gulden meer is dan vorig jaar.
In een goed gevuld dorpshuis De
Wimpel heeft de gymnastiekvereniging
De Flippers maandagavond de
jaarlijkse uitvoering gegeven. Voorzitter
dr. H. Menger kon onder de vele
aanwezigen burgemeester G. van den
Berg, wethouder A.A. Rijstenbil en
raadslid C. den Braber begroeten.
Ongeveer vijftig kinderen lieten op de
lange mat, paard en kast zien wat ze op
het gebied van de lichamelijke oefening
konden. Ze deden prima hun best onder
leiding van de heren V.d. Linde en Den
Braber. In de pauze werd een
succesvolle verloting géhoudenn. zodat
er na de onkosten nog wat overbleef
voor ede verenigingskas. Daarna
hielden negen meisjes van W.I.K. Sint
Annaland onder de voortreffelijke
leiding van dhr. en mevr. Smulders de
bezoekers onder ademloze stilte bezig.
Wat deze meisjes presteerden,
stimuleerde De Flippers om door te
gaan: oefening baart kunst. De voor
zitter dankte de WlK-meisjes en over
handigde hen een souvenirlepeltje van
Sint Philipsland.
DSVF besloot de Zeeuwse competitie
met een nederlaag tegen Bergen op
Zoom van 5-11. De individuele
resultaten:
J. v.d. Velde - R. Dusebout 0-2, J. Poppe
- P. Noordijk 1-1, L. v.d. Velde - drs. J.
Hoorweg 0-2, A. Verwijs - J. van Zielst 0-
2. J. den Braber - J. de Jongh 2-0, M.
v.d. Velde - J. van Tongeren 1-1, M.
Fonteijne - S. Janse 0-2. L. ten Hove - J.
de Krom 1-1.
Tijdens de officiële opening van het
bejaardencentrum "De Vossemeren",
deelde burgemeester Remery mee, dat
er goedkeuring binnenkwam op het
verzoek tot de bouw van 8
gekwalificeerde (aangepaste)
bejaardenwoningen die in de nabijheid
van De Vossemeren gebouwd worden en
waarvan de bewoners straks ook
eventuele maaltijdenvoorziening van het
bejaardencentrum kunnen betrekken.
Het nieuwe kustlicht op de Maasvlakte
en de beide nieuwe havenlichten van
Hoek van Holland zijn officieel ont
stoken. Daarmee is de lichtinstallatie in
de nieuwe havenmond vrijwel voltooid.
Het kustlicht komt, zoals dat het geval
is bij de overige kustlichten, onder
beheer van het loodswezen.
Het nieuwe kustlicht verrees op de
uiterste rand van de Maasvlakte. Dit
was nodig omdat het licht van de "oude"
vuurtoren in Hoek van Holland werd
afgeschermd door het drukke scheep
vaart-verkeer en de grote olietanks die
inmiddels op een deel van de
Maasvlakte zijn gebouwd.
Het nieuwe licht, waaraan men in
september 1973 begon te bouwen, is
sinds april 1974 in bedrijf. De gemeente
Rotterdam heeft de bouwkosten, circa
824.000 gulden, betaald.
De 65 m. hoge toren behoort tot de
modernste in zijn soort. De lichtsterkte
bedraagt ongeveer 3,5 miljoen
candela's. Bij matig zicht kan men het
licht waarnemen tot op een afstand van
12 km., bij helder weer zelfs op 44 km.
afstand. In de toren zijn reservemotoren
aanwezig om het lenzenstelsel
draaiende te kunnen houden bij een
eventuele storing van de hoofdmotor.
Tevens is een diesel noodstroom-aggre
gaat gemonteerd in een gebouwtje naast
de toren. Een accubatterij is in staat
om, in geval van nood, het licht van de
toren op onverminderde sterkte nog
circa twaalf uur te laten branden.
Alles in de toren werkt vol-automatisch.
Bij een eventuele storing 'wordt via een
eveneeneens automatische telefoonin
stallatie de semafoor in Hoek van
Holland gewaarschuwd.
Was dit kustlicht reeds in bedrijf, de
eveneens nieuwe havenlichten op de
koppen van de noorder- en zuiderdam
zijn 18 september voor het eerst ont
stoken. De hoge, geblokte torens met
daar bovenop een platform voor
helikopters zijn op een unieke wijze
gefundeerd in een breed caisson, dat in
het lichaam van de dam werd opge
nomen. Met behulp van vijzels in de
caisson is altijd de mogelijkheid aan
wezig de torens bij te stellen.
Door hun bijzondere fundering,
inrichting en grootte kwamen deze
havenlichten op vijf miljoen gulden per
stuk. Het platform op de 35 m. hoge
lichttorens is nodig, omdat de
havenlichten niet bereikbaar zijn via de
dammen. Helikopters zullen dan ook
reparatieploegen en de voorraad van
tien ton olie die jaarlijks nodig is voor de
3 diesel aggregaten moeten aanvoeren.
De lichtinstallatie in de torens wordt
radiografisch bediend. Diesel-
aggregaten en sets batterijen zorgen
voor voldoende energie om de installatie
te voeden. Een lichtgevoelige cel
schakelt de lampen in. Mist detectoren
zorgen ervoor, dat bij mist of slechtzicht
speciale lampen gaan branden. De
havenlichten werden in Kats (Zeeland)
in onderdelen vervaardigd. Daarna
werden zij over zee naar Europoort
getransporteerd, waar men de licht
torens afbouwde. Men moest vervolgens
mooi weer afwachten voordat de
betonnen gevaarten naar hun plaats aan
de koppen van de dammen konden
worden gesleept en aldaar konden
worden afgezonken.
Deze leuze proclameerde de Franse Revolutie.
Vrijheid betekende ook voor de Vossemeerse
Katholieken een grotere mate van vrijheid om hun
geloof te beleven. Waren in Brabant al vele R.K.
kerken gesticht, Oud- en Nieuw-Vossemeer, het
laatste behoorde toen nog bij Zeeland, hadden daar
nog steeds geen toestemming vor gekregen. De over
heden van het ever wegend Protestantse Zeeland tole
reerden zulks niet, in tegenstelling tot hun Brabantse
collega's. De Vicaris van de Hollandse missie neemt
de meerdere vrijheid te baat en stuurt vanuit Poel
dijk, met toestemming van de Fransen, kapelaan
Mens naar de afgelegen Vossemeren om in het aange
kochte bedrijf van Gerardus Verhagen aan de
Achterweg of de Latijnsestraat te Nieuw-Vossemeer
zijn intrek te nemen en van de schuur een kerk te
maken. Anno 23 september 1895"arriveerde hij in zijn
standplaats, toog direct aan de slag en stichtte de
parochie van de H. Johannes den Doper die hij
diende als de allereerste Pastoor.
Wellicht is deze naamgeving uit piëteit gekozen. Aan
de overkant immers stond de kerk, die 350 jaar daar
voor aan deze Patroons Heilige was toegewijd, wier
toren hij kon zien en nu voor immer verloren leek.
Voor de Rooms Katholieke inwoners van Oud-Vosse-
meer betekende de stichting van deze kerk in zoverre
een verlichting dat zij niet meer naar Lepelstraat
moesten. Meer'zat er voorlopig niet }n. Zo ze al toe
stemming hadden gekregen om ook aan deze zijde
van de Eendracht een kerkgebouw te stichten, hun
geringe aantal was daar een beletsel voor.
bestuur zich wel kon indenken dat de kerkgang i.v.m.
het weer soms bezwaarlijk was weigerden zij toch alle
medewerking en zouden zij de hogere instanties
negatief adviseren. Er was nog nooit geklaagd, het
was doorzetterij van 1 of 2 personen meenden zij.
Bovendien waren de koster^ een nieuwe kerk met
pastorie was begroot op 12.100,te hoog. Door de
mensen zelf kon maar 863,50 bijeen gebracht
worden. De jaarlijkse inkomsten zouden hoogstens
800,bedragen. Redenen te over voor het
gemeentebestuur het gehele plan terzijde te schuiven.
Een inmiddels uit de Roomsen gevormde commissie
wilde ondanks alle tegenwerking toch doorzetten en
besloot een verzoek aan de Koning te richten.
Aan Zijne Majesteit den Koning.
Sire!
konden stemmen niet zo gemakkelijk tot stand is
gekomen. De van hogerhand opgelegde voorschriften
hebben dit wel in de hand gewerkt.
Het Franse bestuur regelde nog meer op het Neder-
landsekerkelijkerf. Bij de Reformatie hadden de aan
hangers van de nieuwe leer bijna alle kerkgebouwen
in bezit genomen. De overheid was hierin bewilligd
geweest. Tegenstanders waren zonder meer het
zwijgen opgelegd door hen op dezelfde wijze te
straffen als voorheen de Roomse inquisitie deed.
De Franse overheid keurde de gedane naasting of in
bezitneming van de kerken, zonder enige vergoeding
aan degene die de Roomse leer waren trouw gebleven,
af. De gebouwen golden als gemeenschappelijk bezit
en het was derhalve billijk dat zij, die er om des ge-
loofs wille niet in terecht konden, hun deel in geld
vergoed zouden krijgen.
8 oktober 1798" werden de Hervormden van Oud-
Vossemeer „op last der Municipaliteit en uit kracht
der tegenwoordige Staatsregeling" bijeen geroepen,
„tot het benoemen van twee personen die met de ge
committeerden van de Roomsche Kerke alhier in
minnelijke onderhandelingen over de naasting van
het Kerkgebouw door een van beide de Kerkgenoot
schappen behoren te treden".
Met algemene stemmen kregen Ds. J. W. de Bruyn en
Jacob Lindhout Lz. deze taak toebedeeld. Namens de
Rooms Katholieken werden Balten Verhagen en
Pieter van Buel afgevaardigd. Hoe hun aanwijzing
voor deze opdracht t<* stand is gekomen staat
nergens vermeld. We mogen het voor waarschijnlijk
houden dat een regeling waar beide, partijen mee in
De volgende overeenkomst is op 18 oktober 1798 ge
dateerd.
„Dat de eigenlijk gezegde Kerk en consistorie met de
grond, waar op beiden staan en met den Predikstoel,
banken etc. welke daarin thans gevonden worden, en
gene particuliere eigendommen mogten zijn, worden
waardig geacht de somme van een duizend guldens Z.
Cour.
Dat gemelde Kerk enz. blijvende te toren, het School
en Schoolmeesters huis het eigendom der gezamen
lijke Burgergemeente, voor de gezegde een duizend
guldens zullen overgaan in 'wettigen en altoos
duurenden eigendom aan het Hervormd genootschap
alhier.
Dat een evenredige betaling naar het zielental binnen
het halfjaar zal plaats vinden.
Dat van deze overeenkomst zal gemaakt worden ene
behoorlijke acte voor Schepenen alhier".
Uit het bedrag dat betaald is aan de R. Katholieken
blijkt dat hun aantal rond 1800 te Oud-Vossemeer
klein is geweest. Het merendeel van de inwoners be
hoorde of werd althans gerekend te behoren tot de
Hervormde gemeente.
Een evenredige betaling naar het zielental is voor de
Hervormden dan ook bizonder aantrekkelijk geweest.
De som die de Roomsen uitbetaald kregen bedroeg
„een honderd zestig guldens dertien stuivers Z.C.".
Met deze overeenkomst kwam voor de R.Katholieken
aan de hoop om eenmaal de oude kerk voor hun
De N Ji. Kerk na de restauratie van 1917. In het jaar
1798 een duizend gulden waard.
Eredienst weer ingebruik te mogen nemen voorgoed
een einde.
Rekende men het te kunnen kerken te Nieuw-Vosse
meer inplaats van te Lepelstraat al als een groot voor
deel, voor menig Katholiek bleef een eigen kerkge
bouw toch de grote wens. Het bleef ook jarenlang een
vrome wens.
Er zat weinig groei in hun aantal, als een oorzaak
hiervoor valt ook wel aan te wijzen, dat het voor een
Roomse weinig aantrekkelijk was om vanuit het
vrolijke Brabant in dat stijve streng orthodoxe
Zeeland te gaan wonen. De bevolking waar men
tussen kwam te wonen was minstens zo stug als de
grond die bewerkt moest worden. Bovendien was er
immers geen kerkgebouw en was de Eendracht voor
het kerkbezoek een bijna onoverkomelijke hinder
paal.
Van buiten af dus weinig of geen toeneming van het
aantal R.Katholieken.
Een reden om voor een eigen gebouw te ijveren was
ook dat op het Veer de verleiding in de persoon van
een breed lachlende herbergier voor veel jon^ui te
groot bleek. Maar al te gemakkelijk werd aan deze
lokkende roepstem gehoor gegeven en bleef men
steken in de vrolijke wereldse omgeving inplaats van
de meer devote ruimte te betreden, het eigenlijke doel
van de tocht.
Rond 1839 werden de pogingen tot het verkrijgen van
een kerkgebouw serieuzer. Het aantal R.Katholieken
is dan gegroeid tot 300 zielen. Hoewel het gemeente-
Het is met den diepsten eerbied dat Uwer Majesteits
getrouwe onderdanen, Johannis Henricus Brendinck,
Commies van de eerste klasse bij de Directe Belastin
gen in en uitgaande Regten en Accijnsen; Jan Rom-
bouts, koopman; Hendrik Brandt, koopman en
winkelier; Petrus Clarijs, landbouwer; Cornelis Pias-
gaard, arbeider; Gerardus Tholenaar, landbouwer;
Machiel Heestermans, landbouwer en Johannis
Ooms, landbouwer; allen inwoners der gemeente
Oud-Vossemeer, zich aan de voet der troon van Uwe
Majesteit nederwerpen, met nederige kennisgeving,
dat zij door hunne geloofsgenooten dezer plaats zijn
gecommitteerd, om aan Uwe Majesteit de groote be
hoefte kenbaar te maken, die de Roomsch Katholijke
inwoners gevoelen, bij het gemis van eene kerk in
hunne midden, welke aan de uitoetemng van nunnen
Eerdienst is toegewijd".
Even uitvoerig werden veel argumenten aangevoerd,
waarom het kerken te Nieuw-Vossemeer bezwaarlijk
was om alzo een beslisssing ten gunste van hen te
beïnvloeden o.a. de Eendracht met ijsgang, storm en
ruw weer waardoor het onmogelijk was met pasge
borenen naar de Doop te gaan. Godsdienstonder
wijs voor de opgroeiende jeugd en een bejaarde
Pastoor voor wie een tocht over het water onmogelijk
begon te worden en hoe dan te handelen met het toe
dienen van de laatste Sacramenten.
Het slot van het verzoek was eveneens uitvoerig. Later
is door Pastoor J. J. Frentrop 1864-1870, in het
betreffende notulenboek een kanttekening geplaatst
waarin hij op sarcastische wijze de „bombastische
taal" zoals hij het noemde hekelt.
„Het is daarom Sire dat wij met vrijmoedigheid den
troon van Uwe Majesteit durven naderen en Uwe
Majesteits goedgunstig behagen mogen om onzen
vurigen wensch. onze waarachtige behoefte, liefderijk
te willen vervullen.
De dankbaarheid onzer kinderen, zal, Sire, te meer
hartelijk Uwer Majesteits Asch zegenen kunnen,
wanneer wij hen wijzen mogen op een gedenkteken in
ons midden, door de liefdadigheid van den Vader des
Vaderlands, van de beste der Koningen gesticht.
Uwer Majesteits gehoorzame onderdanen."
