UNANIEME KEUZE
BESTUURS
ZETEL SINT MAARTENSDIJK
Tholen en Flipland
bouwen 30% minder
KOM NIET IN 'T VAARWATER VAN
HONDERDJARIGE L. THEUNISSE
Plattelandserva
ringen op Tholen
DEZE WEEK
2
Veilingberichten
Schipper van vader
op zoon
Burger en
representatie
Streekmuseum de Meestoot
Geld geeft de doorslag bij beslissing Thoolse gemeenteraad
Niet belangrijkste zaak
Stem des volks niet duidelijk
Motivatie stelt teleur
Met schone lei Tholen
Vrouwen willen plaatselijk
trouwen
Vervolg op pag. 5
Vervolg op pag. 5
Donderdag 20 februari 1975
31e Jaargang no. 14
Het enige nieuwsblad voor de streek
Tholen en Slnt-Phillpsland, waarin
opgenomen de Thoolse Courant en het
Advertentieblad - Postbus 5 - Sint
Annaland - Telefoon 01665 - 375
Postgiro 12.44.07- Rabobank
30.30.05.556 Verschynt elke
donderdag.
Abonnementsprijs 9,75 per halfiaar.
Per post/ 11,50. Losse nummers 0,50.
Sluitingsdatum advertenties
dinsdagmiddag 16.00 uur Adver
tentieprijs 023 per mm btw.
Spierinkjes t/m 20 woorden 4,68 Incl.
btw. contant, op rekening 5,20 Incl.
btw
Hoofdredacteur - uitgever G. Hetyboer.
De kogel is door de kerk. De
bestuurszetel definitief. De discussie
bracht minder nieuwe gezichtspunten
dan vraagtekens. De vraag die vorige
week in deze kolom al is gesteld of het
wel of niet om het belang van de burger
gaat. Dat belang werd door de raad
nauwelijks aangedragen met
uitzondering van onbereikbaar beter
openbaar vervoer. Voor het college
scheen alleen het representatieve
gezicht belangrijk. Uit die heek
bekeken kon men ook geen betere keuze
doen dan Sint Maartensdijk. Maar
daarbij vloekten de motieven. De ene
keer leek de afstand wel belangrijk, de
andere keer had een burger nauwelijks
van node op een secretarie. Dan weer
scheen centralisatie het enig mogelijke,
even later kon men toch wel weer
trouwen op twee plaatsen. Dan was de
financiële kant niet het voornaamste
punt, ,even later mocht men niet
vergeten er anderhalf miljoen mee te
besparen.
Het lijkt wat op de herindelings
discussie in de Tweede Kamer. Alle
partijen moesten zonodig beklemtonen,
dat die nieuwe gemeente Tholen toch
vooral de kleine kernen niet mocht
vergeten, terwijl ze in hun vuistje
overtuigd waren, dat de kans groot was
dat die kleintjes een zachte dood zullen
sterven.
In het begin van de herindeling werd
onze overtuiging dat het doel daarvan
centralisatie is, ernstig bekritiseerd.
Waarom zou je streekvoorzieningen niet
kunnen spreiden, luidde het weerwoord.
Kijk maar wat er in de praktijk van
terecht komt. Als dat immers werkelijk
zo is, hadden b. en w. ook kunnen
komen met het voorstel het
representatie deel in Sint Maartensdijk
onder te brengen (raadsvergaderingen,-
ontvangsten, trouwen), het ambtelijk
(geconcentreerd) apparaat ergens in een
nieuw praktisch modern kantoorge
bouw in Tholen of Poortvliet. Dit laatste
dan om een kerntje impuls te geven,
want impuls zit er toch wel in zetelvesti
ging, zo werd door zowel b. en s^. als
raad geconcludeerd.
Geen woorden meer aan vuil maken.
Alleen de conclusie van vorige week nog
eens herhalen: opnieuw is een kleine
kern-impuls vervlogen. Maar de
beslissing beantwoordt volop aan het
herindelingsdoel.
Ir. M.A. Geuze uit Poortvliet houdt
dinsdagavond om half acht in de
trouwzaal van het gemeentehuis in
Tholen een lezing over "plattelands
ervaringen op Tholen van 1864 tot
1866". Dit gebeurt tijdens de algemene
ledenvergadering van het
streekmuseum Tholen en Sint
Philipsland. Daar zullen ook nadere
mededelingen worden gedaan in
verband met het geschenk uit Israël.
De Meestoof kreeg inmiddels weer
giften van dhr. H. van IJsseldijk uit
Poortvliet, dhr. M. van Vossen uit Oud
Vossemeer en de fam. Scheele uit
Zaamslag.
Hoofdelijke stemming bleek maandagavond omstreeks kwart over elf niet nodig om
te beslissen, waar de definitieve bestuurszetel van de gemeente Tholen komt. Zonder
dat uit een voorafgaande discussie enthousiasme viel te halen, kon de voltallige raad
zich met het voorstel van het dagelijks bestuur verenigen. Ondanks het feit dat
tijdens de discussie de vraagtekens vermenigvuldigden bleek het kostenaspekt door
slaggevend. De andere motleven van het college werden nauwelijks steekhoudend
bevonden, zag men nog veel eerder positief naar de richting Tholen-stad wijzen.
Voor de raad bleek echter een Ingreep bulten het b. en w.-boekje te groot en te ris
kant. Daarom kunnen b. en w. zich thans gaan wijden aan een goede ruimte voor
het totale bestuursapparaat, inclusief de dienst gemeentewerken. Centralisatie
daarvan was namelijk voor geen enkele fractie een punt. Alleen ten aanzien van de
huwelijken hebben we geen definitieve uitspraak beluisterd. In dat opzicht kan het
nog vriezen in Sint-Maaartensdfjk en dooien in Tholen.
zo spoedig mogelijk te komen tot defini-
Als grootste fractie beet de Sgp ook in
de bestuurszetel discussie de spits af.
Woordvoerder Th. Aarnoudse kon er
met ons wel inkomen, dat het een ver
strekkend voorstel was, maar toch zeker
niet het meest vérstrekkende dat sedert
juli 1971 aan de orde kwam. Het meest
verstrekkende vond de SGP woordvoer
der, wanneer er een voorstel behandeld
moet worden, waarin de heiliging van
Gods naam en dag onderwerp is. Dan
gaat het immers om veel hogere
waarden dan om menselijke en
om zakelijke dingen, dan gaat het om
handhaving van de Goddelijke geboden
en het gehoorzamen aan Zijn Woord, zo
stelde de heer Aarnoudse ter inleiding
van zijn betoog. Hij verklaarde
vervolgens dat zijn fractie het wel op
prijs zou stellen, wanneer het sluiten
van huwelijken in de toekomst zowel te
Tholen als te Sint-Maartensdijk moge
lijk zou zijn. Dat kan de gemeente mis
schien wat meer gaan kosten, maar men
zou er de bevolking van enkele kernen
een groot genoegen mee doen, zo ver
onderstelde de heer Aarnoudse. Hij had
verder uit het rapport Ten Berge gecon
stateerd dat alle kernen buiten Tholen
en Sint-Maartensdijk niet in aanmer
king komen. Dat de afstand naar Sint-
Maartensdijk korter zou zijn dan naar
Tholen is slechts van belang' ir auto
bezitters. Die maatstaf achtte hij niet
bruikbaar voor degenen die op open
baar vervoer zijn aangewezen.
Wat kopen mensen uit Sint-Annaland
voor een berekening van een college, dat
aangeeft dat de gemiddelde afstand 6
3/7 km is naar Sint-Maartensdijk, maar
ondertussen per openbaar vervoer
middel toch 26 km moeten afleggen om
er te komen, plus dan nog eens de
wachttijd in Tholen voor overstappen.
Voor die mensen betekent een bezoek
aan de gemeentesecretarie een halve
dag kwijt te zijn en zou Tholen heel wat
gunstiger liggen.
Voor Tholen blijft eveneens het bezoek
van buiten de streek. Tegelijkertijd, zo
vond dhr. Aarnoudse, wordt daarmee
duidelijk van hoeveel belang een betere
ontsluiting met overig Zeeland zou
zijn. Hij pleitte voor het instellen van
een onderzoek naar de mogelijkheid om
de kernen onderling met elkaar te ver
binden door openbaar vervoer. Het
motief van b. en w. dat de ontwikkeling
van westelijkTholen met aanwijzing
Sint-Maartensdijk een impuls krijgt
vond de SGP-fractie weinig aanspreken.
Nieuwbouw lijkt in Tholen echter finan
cieel niet haalbaar, dus om financiële
redenen zal Sint-Maartensdijk voorkeur
verdienen. Als SGP-fractie zien we geen
andere verantwoorde mogelijkheid dan
Statenlid L. A. M. Elenbaas uit Scher-
penisse heeft op een VVD-bijeenkomst
in Tholen bekend gemaakt, dat de
woningtoewijzing 1975 voor Tholen en
Sint-Philipsland dertig procent minder
is dan vorig jaar.
De gemeente Tholen heeft 145 huizen
gekregen: 105 woningwetwoningen en
40 premiewoningen. De gemeente Sint-
Philipsland kreeg 10 woningwet- en 10
premiewoningen. De administrateur
van de Thoolse woningstichting Beter
Wonen, dhr. W. C. Klippel, vindt dat
onze streek ten opzichte van overig
Zeeland nog niet eens zo slecht is weg
gekomen. Heel de provincie heeft aan
merkelijk minder huizen gekregen dan
vorig jaar. Dit is een kwestie van beleid
van de rijksoverheid.
De gemeente Tholen ontving uit het
contingent 1974 205 woningen, dus nu
60 minder. Voor 1975 zijn 40 premie
woningen toegewezen, terwijl er vorig
jaar voor 62 premie is verleend. Er
liggen nu, begin februari, weer al 60
aanvragen voor premiewoningen zodat
er verschillenden teleurgesteld moeten
worden. Het beleid van B. en W. is erop
gericht, dat particulieren niet de dupe
mogen worden van de verminderde toe
wijzing. In de tweede plaats geeft het
college voorrang aan plaatselijke aan
nemers. Van de 40 premiewoningen
1975 gaan er al 13 af voor de Stichting
Wezen Armen in Sint-Annaland, die
vorig jaar al op premie gerekend had.
B. en w. van Sint-Philipsland, die de
laatste tijd nogal wat activiteiten ont
plooid hebben om de woningbouw te
stimuleren, zijn ook bijzonder teleurge
steld in geringe aantal premiewoningen.
Men krijgt er maar 10, terwijl momen
teel reeds 28 aanvragen liggen te
wachten. Plus nog 3 van particulieren.
Aan de laatste categorie geeft het Flipw
landse college voorrang. Men houdt
binnenkort een enquête om de woning
behoefte in Sint-Philipsland te peilen.
Op Tholen worden de 105 woningwet
woningen allemaal gebouwd door de
Stichting Beter Wonen. Het bestuur van
Beter Wonen heeft donderdagavond 6
februari een gesprek gehad met de
Thoolse gemeenteraad. Dit was reeds
lang vastgesteld om eens van gedachten
te wisselen. Ter sprake kwamen o.a. het
onderhoud van de voortuintjes (wordt
nu door de woningstichting gedaan en
niet door de bewoners), de variatie in
woningtypen, de bestuurssamenstelling
(inspraak van huurders) en de verdeling
1975. Ondanks de mindere toewijzing
waren Beter Wonen en de gemeente
raad van mening dat er van het totaal
van 105 woningwetwoningen zo moge
lijk in alle Thoolse kernen gebouwd
moet worden. Over de juiste verdeling
per kern beslist het bestuur van Beter
Wonen nog»
tieve vestiging van de bestuurszetel te
Sint-Maartensdijk inclusief de dienst
gemeentewerken, zo besloot de SGP-
woordvoerder zijn visie op de bestuurs
zetelzaak.
De ARP woordvoerder W.C. van
Kempen had weinig houvast aan wat
het rapport Ten Berge omtrent de
bestuurszetel duidelijk* poogde te
maken. Als men zou afgaan op hetgeen
bij een ruilverkaveling gebeurt, name
lijk dat de thuisblijvers worden ge
rekend bij de voorstemmers, dan haalt
men uit de enquête geen enkele basis
waar de bevolking de bestuurszetel nu
eigenlijk wil. We moeten dan ook vast
stellen dat de stem des volks niet duide
lijk heeft geklonken en dat door b. en w.
gebruikte argument kan dan ook wel
worden uitgeveegd. Resteert dus alleen
de financiële en economische kant van
de zaak. Dan liggen er voor aanwijzing
Sint-Maartensdijk enkele praktische
voordelen, zoals het bestaande fraaie
gemeentehuis, de mogelijkheid tot be
bouwing daarachter en het parkeerter
rein er voor. Bovendien valt het gebouw
onder monumentenzorg, zodat het ook
zonder aanwijzing een blijvertje moet
zijn. Door dit alles gaat het kosten
aspect erg zwaar wegen. Er dient naar te
worden gestreefd dat een doelmatig
complex ontstaat, passend in de om
geving. Hij meende niet te veel gewicht
te moeten toekennen aan zetelaan
wijzing. Bovendien is dat ook verder een
beleidskwestie. Belangrijk zou een ver
betering van het openbaar vervoer
kunnen zijn, maar met een busring-
dienst zijn de problemen voor Sint-
Annaland en Oud-Vossemeer toch niet
opgelost.
De heer Van Kempen zag evenwel ook
geen andere keuze liggen dan Sint-
Maartensdijk.
De VVD-woordvoerder bij dit onder
werp was de heer J. L. van Gorsel. Hij
wilde best toegeven nieuwsgierig te zijn
geweest naar de motivering van b. en w.
ten aanzien van de bestuurszetelkeuze.
Die motivatie heeft de VVD echter
teleurgesteld. Ook deze spreker haalde
als zwak voorbeeld de uitslag bevol
kingsenquête aan. Als men in aanmer
king neemt dat er in elke enquête nog
wel enige onzuiverheid zit, kan men de
cijfers evengoed naar de andere kant
laten doorslaan. Dat Sint-Maartensdijk
centraler gelegen zou zijn, moge
geografisch bewijsbaar zijn, de
historisch gegroeide verbindingen van
uit alle kernen en zeker via het open
baar vervoer wijzen naar de kern
Tholen. Openbaar vervoer tussen de
kernen onderling zal nooit rendabel
zijn. Rondgaande bussen bieden be
trekkelijke uitkomst. Wat het motief
economische ontwikkeling betreft,
meende de VVD-woordvoerder dat de
plaats waar de zetel komt zonder meer
een groei- en economische impuls krijgt,
wat helemaal niet betekent dat naburige
kernen daarvan ook profiteren.
Wat van de b. en w. motieven overblijft
is dan ook slechts de kostenfactor, zo
vond de heer Van Go6el. Daarmee komt
Sint-Maartensdijk het beste uit de bus.
We kunnen daar immers met stichting
van een modern kantoorgebouw voor
enkele afdelingen volstaan. In Tholen
zou het volledige nieuwbouw moeten
zijn en dat zou weer een te grote finan
ciële last voor de gemeenschap tot
gevolg hebben.
Er zijn zaken van groter waarde voor de
burger. Het zou overigens niet zo
vreemd zijn, als het rijk eens bijsprong
voor nieuwbouw, want die heeft de her
indeling opgelegd. Nu zal de VVD in
elk geval uit zakelijke overwegingen het
b. en w. voorstel steunen. Was er voor
ons trouwens wel 'n andere keus, nu
het gehele gemeentebeleid er tot dusver
al op gericht was daar het bestuurs
apparaat te vestigen. Denk maar aan
aankoop Gouden Leeuw en aan het feit
dat al zoveel ambtenaren in Sint-Maar
tensdijk wonen of daar zelfs al eigen
huizen bouwden.
Zouden we met een schone lei kunnen
beginnen, dus wanneer we toch nieuw
bouw moesten plegen, dan zou ik er
persoonlijk de voorkeur aan geven
Tholen in aanmerking te laten komen.
In dit geval kan ik me alleen vanwege de
kosten met het standpunt van mijn
fractie verenigen. We zijn gelukkig met
de mogelijkheid het trouwen in 't sfeer
volle stadhuis van Tholen te laten voort
duren. Jammer vind ik dat de raadsver
gaderingen dan straks wel in Sint-
Maartensdijk gehouden moeten
worden. In het licht van de efficiëntie
kan ik daar aarzelend mee instemmen.
Maar wat gaat u verder doen met het
sfeervolle stadhuis van Tholen? De
VVD-fractie is gelukkig met de dienst
verlening via de PTT in de kernen. Dat
moet zeker zo blijven. We zouden het op
prijs stellen, wanneer ook het gemeente
huis in de middag enige tijd opengesteld
kon worden, zo besloot de heer Van
Gorsel zijn, in de kern van de zaak ge
ring enthousiast, bestuurszetelbetoog.
PvdA woordvoerder P. van Schetsen be
treurde het, dat het college en de raad
nimmer is ingegaan op de bij herhaling
door zijn fractie gedane voorstellen in
zake de bestuurszetel^ een rapport te
vragen aan een deskundig bureau of de
vereniging van Ned. Gemeenten en
daarbij spoed te betrachten om tot 'n
snelle beslissing te kunnen komen
omtrent bestuurszetel. Dat moest niet,
maar ondertussen werd wel in een be
paalde richting gewerkt, zoals ook door
de heer Van Gorsel al is gesteld. Denk
maar aan aankoop Gouden Leeuw, e.d.
We hadden echter steviger basis gehad
op dit ogenblik met een deskundig
rapport, waarin dan toch ook minstens
globale ramingen van kosten in
bestaande gebouwen en nieuwbouw.
Met wellicht ook wat meer perspectief-
lijnen, bijvoorbeeld de vragen wat rond
om ons kan gebeuren. Zit er misschien
nog in, dat ook Sint-Philipsland bij
Tholen komt. Wat staat er te wachten
met een gewest Brabant, wat met meer
samenwerking tussen deze gemeenten
en tussen Steenbergen, c.q. Nieuw-
Vossemeer, enz. Wellicht hadden we
ons met wat meer enthousiasme rond
dit onderwerp geschaard, met in elk ge
val meer fundering u«u< nu we niet
verder hebben gekeken dan de neus
lang is. Immers het rapport Ten Berge,
waarop dan het lange wachten was,
biedt weinig houvast. Daarmee wordt
niet aan de overige inhoud van dat
rapport tekortgedaan, maar wat die
bestuurszetel betreft is dat nu eenmaal
zo, dat er weinig houvast uitkwam. We
staan nu als het ware voor een voldon
gen feit met echter heel wat vraag
tekens. Misschien had dat deskundig
rapport wel dezelfde uitkomst gehad als
het huidige b. en w. advies. Maar dan
voor de raad met heel wat betere onder
grond. Voor de PvdA woordvoerder lag
er niet zoveel verschil aan de financiële
kant tussen vestiging in Tholen of Sint-
Maartensdijk. Hij had graag gezien dat
het met meer cijfermateriaal was ge
argumenteerd. Betere busverbindingen
zag hij er niet in zitten, want dat is ten
eerste al jaren geprobeerd en ten tweede
kan de gemeente onmogelijk opdraaien
voor de tekorten. Wat de wegen naar
Sint-Maartensdijk betreft ligt het ook
wat rtiinder eenvoudig dan het lijkt.
Oook de door b. en w. geopperde toe-
komstige ontwikkeling van westelijk
Tholen spreekt de PvdA-fractie niet
aan. Veel vragen rijzen er ten aanzien
van de noodzakelijke aanbouw in Sint-
Maartensdijk. De heer Van Schetsen
waarschuwde het veel meer op de prak
tische- dan op de luxe kant te houden.
Hoewel aarzelend kan de PvdA-fractie
met aanwijzing Sint-Maartensdijk
akkoord gaan, zo besloot de heer Van
Schetsen de PvdA mening.
De CHU woordvoerder J. D. de Korte
moest constateren, dat het 3'/i jaar na
de herindeling toch wel hoog tijd wordt
dat de bestuurszetelaanwijzing plaats
vindt. Voor- en tegenstander onder de
burgers hield er al rekening mee dat het
Sint-Maartensdijk zou worden. Heeft
discussie nog wel zin, zo vroeg de
burger zich af. Misschien dacht ook het
college wel, dat dit belangrijk agenda
punt weinig gespreksstof zou op
leveren. Als men tenminste 'n agenda
ziet met 25 punten, moet het college wel
gedacht hebben dat deze zaak niet
zoveel tijd hoefde te vergen. Dit temeer
omdat we graag om 11 uur willen
stoppen. Het college had er beter aan
gedaan de agenda daarop af te
stemmen. Met zijn collega's en b. en w.
was dhr. De Korte het eens, dat het
ambtelijk apparaat „onder één dak"
moet komen. Toch willen b. en w. nog
wel laten trouwen zowel in Tholen als in
Sint-Maartensdijk. Behoort het dan
misschien tot de mogelijkhedn in alle
kernen het sluiten van huwelijken
mogelijk te maken. Velen, inzonderheid
de dames, zouden dat zeker toejuichen.
In elke kern nu of zeker straks een uit
stekend dorpshuis, dus wat belet er nog
om dat te doen? Ook de CHU was
weinig geschokt dooreen aantal b. en w.
motieven die voor Sint-Maartensdijk
zouden pleiten. Neem bijvoorbeeld de
afstand. Hij sloot zich in dat opzicht
aan bij wat ook door dhr. Aarnoudse
was gesteld. He openbaar vervoer naar
Sint-Maartensdijk voor kernen als Sint-
Annaland en Oud-Vossemeer steekt
bijzonder ongunstig af in vergelijking
met Tholen. Zou men vooral oudere
mensen niet tegemoet kunnen komen?
Ook met het motief van evenwichtige
ontwikkeling had de CHU-fractie
moeite. Dit zou inderdaad zetelvestiging
niet moeten belemmeren, maar dat is
meer een zaak van goede beleids
vorming, vond dhr. De Korte.
De CHU bleek in elk geval verheugd dat
b. en w. bij de motivering hebben ge
steld dat het beleid er op gericht is de
groei van de kleine kenen te bevorderen.
Daarbij kan ze op CHU steun rekenen.
Daarentegen heeft het college aan het
financiële aspect te weinig aandacht ge
schonken vond de heer De Korte.
Immers, juist om die reden verdient de
kern Sint-Maartensdijk sterk de voor
keur boven andere mogelijkheden. In
Burgerbelang
of
representatie.
Raad koos unaniem voor Smal-
stad.
VVD wil industrieel klimaat op
Tholen verbeteren.
Een honderdjarige Sint Annalan-
der.
Februari geen sprokkel- maar
vergadermaand.
Ouderavonden by de vleet.
Smerdiek 2 met kamploens-,
Smerdiek 1 met degradatiekans.
Sneldamkampioenschap
Zeeland in Flipland.
Noord
Hoorzitting
plan Kom.
in Poortvliet over
Kleinere woningtoewyzing voor
de streek.
Vormingsinstituut in Stavenisse
gestart.
Weer
kamp.
brand op woonwagen-
VERGEET KRENKINGEN,
VERGEET NOOIT U BEWE
ZEN VRIENDELIJKHEID.
Dit nummer bestaat uit 10 pagi-
Sint Annaland, 18 februari 1975.
46 ton uien maat 40 opw. klasse 2 ni
14,09 - 13,65.
12 ton bintje aardappelen maat 37 op
11,00.
Sint Maartensdyk,
40 ton uien maat 40 op klasse 2 nl
13.91.
In het Jaar dat Sint Annaland haar 500
jarig bestaan hoopt te vieren, heeft het
ook grote kans haar eerste honderd
jarige te kunnen feliciteren.
Zondag 23 februari 1975 hoopt de heer
Leendert Theunisse aan de Bierens-
straat 39 het feit te herdenken, dat hy
honderd jaar geleden werd geboren.
Een krasse Sint Annalander, een
geboren en getogen schipper van huls
uit. Nu kan elke schipper heel wat over
zVi kanye laten gaan, maar kom niet in
zyn vaarwater. Dat geldt ook nog voor
de nu byna 100 jarige "Lin Theun",
zoals hem de dorpsgenoten kort en
krachtig noemen. Ondanks hem in de
nabye omgeving met zorg omringende
inmiddels ook al ongeveer 70 jarige
kinderen, dopt vader Theunisse nog
letteriyk de eigen boontjes.
Tot het dageiyks kolenhalen toe. In zyn
woning aan de Bierensstraat bleef alles
nog wel zo ongeveer als het steeds was,
inclusief de vierkante keukenkachel,
waarin de ouderwetse eierkolen de
gewenste warmte opleveren, maar die
ook wel dageiyks weer aangemaakt
moet worden.
Hy kookt het eigen potje en kan alles
nog wat van een huisvader verlangd kan
worden, laat staan van een honderd
jarige. Maandag hoopt hy met de
familie het feit te herdenken In het
nieuwe verenigingsgebouwtje van de
Geref. Gemeente. "Al mag het er voor
my al opzitten", zegt de nog geesteiyke
jonge ai zovele jaren rustend schipper.
Vyfhonderd jaar Sint Annaland.
Misschien dat er ook al vyfhonderd jaar
Theunissen op het dorp wonen. Zeker is
dat ook de grootvader van de thans
De heer L.Theunisse, die zondag 23
februari zyn honderdste verjaardag
hoopt te vieren, was een paar jaar
geleden van de party op de gouden
bruiloft van de nu overleden broer
D.Theunisse. Op de foto met de jongste
kleinzoon.
honderdjarige al beurtschipper in het
dorp was.
"Even geduld", zei ons maandagmiddag
een bijna honderdjarige Leendert
Theunisse, terwijl van lachrimpeltjes
voorziene, heldere maar smalle oogjes -
een Theunisse-kenmerk - zich naar het
zacht ronkende keukenkacheltje
wendden. Een echt vooroorlogs keuken
kacheltje in een vooroorlogs, maar
zindelijk keukeninterieurtje en met een
vér-vooroorlOgse bewoner. "Even
geduld, want ik moet de kachel met dit
weer in de gaten houden."
De vooroorlogse eierkolen bak bleek
leeg. "Eerst even kolen halen." "Zal ik
het voor u doen", meen je dan als "jong
broekje" verplicht te zijn aan te bieden,
want buiten regent het en er waait een
koude zuidooster. "Niks daarvan", wuift
de honderdjarige het aanbod weg. "Doe
ik zelf." De kolenkit is snel gepakt en op
een drafje gaat het naar het schuurtje,
waar de eierkolen liggen. In een
moment is de emmer gevuld en twee
schepjes eierkolen in de keukenkachel
gestopt. Zelf zit je er dan wat beduusd
bij, want na het weekend heb je het
gevoel, dat de start van de nieuwe week
traag is, ook al ben je nauwelijks aan de
helft van de leeftijd van kolenhaler
Theunisse.
"Ik begrijp waarvoor je komt", zegt de
krasse baas, je weet dat het geen
peuleschil is om oud te zijn, maar
honderd jaar en dan nog de geestelijke
en lichamelijke kracht van Leendert
Theunisse, wel daar zou je dan graag
voor tekenen. Theunisse zal je er dan
echter hoogstpersoonlijk op wijzen, dat
er niet te tekenen valt voor zoiets.
Dat is een kwestie van "gegeven zijn".
Iedereen weet met hem dat inderdaad
niet in eigen hand te hebben.
Moet je even terugrekenen: februari
1875 - februari 1975. De Frans-Duitse
oorlog, de eerste en de tweede
wereldoorlog om een paar uitspringers
uit een eeuw te halen, die ieder leerde,
maar een uitzondering ook beleefde en
dan nog leeft. Wel schipper
L.Theunisse. De eeuw van het zeilschap
en de ruimtevaart. Moeder Theunisse
kwam aan wal, toen honderd jaar
geleden de baby werd verwacht. Zoveel
kraamkamermogelijkheden waren er
niet aan boord van een zeilscheepje en
ook toen was er voor een schippers
vrouw wel een in die omstandigheden
logeeradres bij oma of bij een tante.
Theunisse weet het niet precies in welk
Sint Annalands huisje hij werd geboren,
nu honderd jaar geleden, maar in elk
geval gebeurde het bij familie aan de
wal. Vader was zoals grootvader eerst
beurtschipper geweest, maar richtte
zich al spoedig op een frequent kolen
vervoer vanuit het Duitse Ruhrgebied.
De baby- en kleuterjaren bracht ook
zoon L.Theunisse door op het schip van
vader, de "Pieternella." Maar het werd
later toch weer een tijdje aan de wal,
want vader Theunisse vond wel dat
zoonlief de lagere school moest
doorlopen. Een in die tijd nog heel wat
Zoals de Sint Annaianders thans de
byna 100 jarige Leendert Theunisse
kennen en zoals hy deze maandag
morgen nog zyn emmertje kolen had
geschept, zonder dat wind en regen hem
belette zyn dageiykse gang naar het
kolenschuurtje te maken.
beperkter periode dan de huidige 16
jarige leerplichtleeftijd. Het waladres
werd een woning op de Voorstraat
(Hubrecht Gaakeer, getrouwd met een
zuster van vader Theunisse) Het staat de
honderdjarige nog voor de geest, dat eer
hij op de school van meester Slager
kwam iemand uit de Noordstraat lessen
gaf aan kinderen, die nog niet naar de
lagere school konden. Daar kreeg
Leendert Theunisse het eerste
onderricht uit een prent met plaatjes,
die iets weg had van het latere aap-noot-
mies. Met de finale bij meester Slager
was het met schoolkennis vergaren
afgelopen. Terug bij vader op de
"Pieternella" werden het tochten naar
Duitsland en dat vergde met het zeil aan
de mast heel wat meer tijd dan tegen
woordig. Sint Annaland bleef de grote
