ZOMERGERST
BERAC
BERAC GEEFT DIE EXTRA OPBRENGST
BERAC
VERUIT DE BESTE DEKVRUCHT
BERAC BERESTERK
BERAC op de EERSTE plaats
JUIST NU
GRASZAAD
OOK IN UW BOUWPLAN
vanengelen zaden
Niet alleen om de prijs;
ook vanwege vruchtwisseling
B.V. KWEEKBEDRIJF ZELDER
mommersteeg international
Donderdag 17 januari 1974
Thoolse en Fliplandse boeren studeerde een dagje op de graszaadteelt
Gunstige perspectieven
Gegevens ontbreken
OBJECTIEVE CIJFERS VAN DE GRASZAADCOMMISSIE
Barenbrugs uitbetalingsprijzen de hoogste in
1970, 1971, en 1972
Het financiële resultaat van Uw gerstteelt hangt niet af van de eerste 1000
kg opbrengst per ha maar van de laatste EXTRA HONDERDEN KILOS.
Zie Rassenlijst 1974 5 a 6% méér-opbrengst.
U zoekt een goede dekvrucht voor uw kostbare graszaad
Zie Rassenlijst 1974 pag. 39
„Geschiktheid voor dekvrucht 9" (Twee volle punten méér)
U zoekt een stevig gerstras
U zoekt een brouwgerstras
RASSENLIJST 1974
Internationaal suksesrijk
België - Frankrijk (een enorm areaal) - Engeland zeer goede resultaten in de
poolse en hongaarse proeven.
Begeleiding contractteelt
Past het op 't bedrijf
Kwaliteit en raszuiverheid
Verbeter lagere opbrengsten
Veel verschillen
Discussiegroepen
de heer L. Geense, Wilhelminastraat 53, St.
Philipsland tel. 01677 - 517.
Onze landbouwkundige voor Tholen en St. Philipsland
is de heer P. van Oosterhout te Wagenberg tel. 01626 -
2651.
W. A. VAN DE KIEBOOM
van Gaverenlaan 44
STEENBERGEN. Tel. (01670) - 3277
FA. GEBR. KOOPMAN
Hogeweg 2
ST. MAARTENSDIJK. Tel. (01666) - 321
N BEGRIP IN GRASZAAD SINDS 1917
Goed vakmanschap
De Rode Kruispuzzel
staat op pagina 7
Elke twee weken
grote prijzen in
bRode Kruispuzzel
Trekband-profiel in E.E.G.
mommersteeg international bv zaadteelt en zaadhandel
UW PARTNER VOOR GRASZAADTEELT:
Rassen met hoge opbrengst zekerheid.
Duidelijke contract-voorwaarden.
Los transport, geen handwerk meer.
Gezonde garanties vlotte betaling.
En vooral: - deskundige begeleiding door
Vertegenwoordigers a. DAGEVOS, tel. 01192 - 248
J. MINDERHOUD, tel. 01187 - 279
Agent FA. BOGAARD, ST. ANNALAND, tel. 01665 - 493
11
GRASZAAD IS DE MOEITE WAARD
„Voor sportvelden en gazons, weiden en parken. Het Nederlandse graszaad vindt
zijn weg over de hele wereld, behalve in de tropen. De staging van de welvaart heeft
het verbruik vermeerderd, vooral voor recreatieve doeleinden. Gras is ook het meest
goedkope eiwitrijke produkt. Gezien het toenemende vleesverbruik is dat van groot
belang. China met z'n 600 k 700 miljoen mensen is voor ons graszaad nog een braak
terrein. In de komende decennia zal dit gebied zich wel openen voor de westerse
wereld. Op korte termijn zie ik dan ook een goede marktontwikkeling voor graszaad
en op langere termijn eerder een tekort dan een overschot gezien het stijgend
verbruik en de beperkte produktiemogelijkheden". Dat zei dhr. P. v.d. Have uit
Kapelle, afgevaardigde van de Nederlandse Kwekersbond, donderdag op de
studiedag over de teelt en afzet van graszaad in Haestinge te Sint-Maartensdijk.
Deze bijeenkomst werd georganiseerd door de Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting
Tholen en Sint-Philipsland en de ZLM-Kring Tholen en Sint-Philipsland.
De teelt van graszaad heeft zich in
Nederland de laatste 25 jaar sterk
ontwikkeld, zei ZLM-voorzitter M. C. J.
Kosten in zijn openingswoord. Van 500
k 600 ha na de Tweede Wereldoorlog tot
14 k 15.000 ha nu. Op Tholen en Sint-
Philipsland liep de oppervlakte
graszaad op van 356 ha in 1970 tot 729
ha in 1973. Op Tholen was dat een
stijging-van 172 naar 444 ha, op Sint-
Philipsland van 184 naar 285 ha. De
gestegen kg-prijs, de EEG-subsidierege-
ling en de mogelijkheid voor de teler tot
•het afsluiten van contracten op basis
van een minimumprijs of een vaste prijs
per kg zaad hebben tot deze
ontwikkeling bijgedragen. Bovendien is
graszaad een welkome aanvulling in het
bouwplan voor de vruchtwisseling,
bodemvruchtbaarheid en werkverdeling
en arbeid sbehoefte. Het gewas vraagt
geen extra investeringen in werktuigen.
Volgens dhr. Kosten lijken de perspec
tieven gunstig ondanks concurrentie
van Denemarken. Vooral dankzij de
goede naam die het Nederlandse
graszaad in heel de wereld heeft en het
doelmatig verwerkings- en
afcetapparaat waarover Nederland
beschikt. Juist omdat een uitbreiding
van de teelt verantwoord is, willen we
met z'n allen studeren op de teelt van
graszaad, de verwerking op onze
bedrijven, de afzetmethodiek, contract
voorwaarden en prijsvorming.
Aan deze studiedag is reeds veel werk
verricht door de graszaadcommissie, die
onze organisaties hebben ingesteld. Wij
hebben daarvoor grote waardering. De
studie van de heren A. C. Breure uit
Sint-Maartensdijk, J. A. Klompe uit
Anna Jacobapolder, A. A. van
Nieuwenhuijzen uit Sint-Philipsland, C.
E. W. Steendijk uit Stavenisse, A. J. de
Wit uit Oud-Vossemeeren L. N. Bax uit
Tholen splitst zich vanzelfsprekend toe
op onze streek. In landelijk verband
heeft het rapport wellicht iets meer
betrekkelijke waarde, doch voor ons
gebied achten wij deze studie zeer
waardevol. We zullen natuurlijk wel
moeten bekijken over welk aantal
percelen het gaat.
De studiecommissie was nodig omdat
wij als boeren te weinig inzicht hadden
In het voorjaar van 1973 werd door de kring Tholen en
St. Philipsland van de Z.L.M. en de Vereniging voor
Bedrijfsvoorlichting in samenwerking met het
Consulentschap voor de Akkerbouw en Rundveehouderij
te Goes een Graszaadcommissie ingesteld.
Taak van de Commissie: Het verzamelen van gegevens
met betrekking tot o.m. het opbrengend vermogen van
soorten en rassen, de uitbetaling- en kontraktsystemen
en de rentabiliteit van graszaad in het bouwplan.
De cijfers die deze Commissie donderdag 10 januari
tijdens de graszaad-studiedag in St. Maartensdijk aan de
ruim 150 aanwezige akkerbouwers kon overhandigen,
tonen duidelijk aan dat zowel de opbrengsten als de
uitbetalingsprijzen van de Barenbrug rassen in de jaren
1970, 1971, en 1972 vrijwel algemeen de hoogste waren.
NIEUWE KONTRAKTEN VOOR OOGST 1975
In hetzelfde rapport staan ook de kontraktvoorwaarden
vermeld voor de oogst 1974 en 1975. Ook hier blijkt dat
de minimumgaranties die Barenbrug Holland B.V. biedt
relatief zeer hoog zijn.
Een bijzonder goed verkoopapparaat met een afzet naar
meer dan 40 landen over de gehele wereld zal er
ongetwijfeld voor zorgen dat de goede prijstendens van
1970 t/m 1972 zich zal voortzetten.
CONTAINERVERVOER
Barenbrug Holland B.V. is een bedrijf dat geweldig
groeit. In juni 1974 zal de nieuwbouw gerealiseerd zijn
van het bedrijf in Oosterhout (Gld.) In dit bedrijf zijn
voorzieningen aangebracht die afgestemd zijn op het in
bulk vervoeren van graszaad in containers. Dit betekend
vooral voor de telers met grote bedrijfseenheden een
groot voordeel. Zij zullen dan niet langer geconfronteerd
worden met de arbeids-intensieve werkzaamheden van
het vervoer in zakken of in kisten.
TEELTBEGELEIDING
Een van de punten waaraan Barenbrug Holland B.V.
bijzonder veel aandacht schenkt is de begeleiding van de
graszaadteelt.
Tien ervaren Landbouwdeskundigen staan daar garant
voor. Zij begeleiden de teelt in Nederland van meer dan
25 rassen uit het Barenza - huis.
Mocht men inlichtingen wensen over de graszaadteelt
voor Barenbrug Holland B.V. dan kan kontakt worden
opgenomen met de Agent voor Tholen en St. Philipsland
en West Brabant, de Heer J. A. van Agtmaal, Grindweg
45, Tholen. tel. 01660 - 489
Of met de Landbouwkundig-vertegenwoordiger in dat
rayon, de Heer C. J. Stavenuiter, Bergweg 81, Goes, tel.-
01100 - 6856.
advertentie IM
BER AC
advertentie IM.
in het opbrengend vermogen van de
graszaadselectie, groeieigenschappen,
de ziekte, structuurgevoeligheid,
vruchtopvolging, enz. Dit alles
geprojecteerd tegen de achtergrond van
de uitbetaling per selectie. Als we dat
vergelijken met datgene wat de boer van
een onafhankelijke instelling als het
consulentschap weet van bijvoorbeeld
de raseigenschappen en opbrengsten
e.d. van tarwe aan de hand van proef
veldresultaten, dan illustreert dat
voldoende wat wij daarmee bedoelen.
De boer hoort primair een goede
ondernemer te zijn die alle factoren die
belangrijk zijn bij de graszaadteelt dient
te bestuderen. Dan is het wel van belang
dat hij over voldoende objectieve
gegevens beschikt van niet aan een
graszaadfirma gebonden instellingen of
personen. Hiermee zij zeer nadrukkelijk
nietgesteld dat de adviezen en gegevens
van de teeltdeskundigen van de firma's
niet eerlijk of betrouwbaar zijn of geen
waarde zouden hebben. In alle
oprechtheid van beide zijde zal toch
echter toegegeven moeten worden dat
hun inlichting vooral ten aanzien van de
raseigenschappen, het opbrengend
vermogen en in relatie daarmee tot de
prijs toch altijd wat in zich zullen
bergen van subjectiviteit.
Vandaar dat het onderling als boeren
uitwisselen van gegevens over graszaad
van heel veel belang is. Dat zal het ook
blijven in de toekomst, vooral omdat het
aantal selecties in de reeds vele gras
zaadsoorten nog steeds uitbreidt.
Handhaving van een studiegroep van
graszaad telers is nuttig en nodig. De
graszaadteelt is een contractteelt. Een
goede bestudering en vergelijking van
de verschillende contracten van de
contracterende partijen is van groot
belang. Om dat te begeleiden hebben de
firma's vertrouwencommissies
benoemd. Belangrijk is, dat de mensen
van een vertrouwenscommissie kunnen
spreken namens een duidelijk zichtbare
achterban. Tevens is het van belang dat
deze mensen over een goed inzicht
beschikken in de ontwikkeling van het
graszaad in al zijn facetten in het rayon
dat zij geacht 'worden te vertegen
woordigen. Bovendien kan een groep
boeren meedenken over het vermogen
van de doelmatigheid van de verwerking
van het graszaad op het eigen bedrijf en
de afvoer naar de verwerkingsbedrijven.
Het geeft ons allemaal aanleiding onze
leden te adviseren tot een bundeling van
graszaadtelers te komen in de vorm van
een producentengroepering. Voorop
dient gesteld te worden dat de taak van
„.zo'n belangengroepering is het
bevorderen van een goede technische en
economische structuur van de
graszaadteelt, waarbij een goede
samenwerking met de graszaadfirma's
uiteraard van groot belang is", zo
besloot dhr. Kosten.
Voor de vierde keer belegden de
Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting en
de ZLM-Kring samen zo'n studiedag.
Er waren zo'n 160 belangstellenden, die
na het openingswoord van voorzitter
Kosten luisterden naar de Cebeco-
deskundige P. Berkhouwer uit
Purmerend. Hij noemde het niet
verantwoord graszaad in het bouwplan
op te nemen, uitsluitend afgaande op
prijzen van rond de drie gulden. „Het
moet passen op het eigen bedrijf en in
de planning op langere termijn. De
bodemvruchtbaarheid en bodem
gezondheid speelt een rol. Het gaat om
de keus op langere termijn gezien het
produktievermogen van de grond. In
heel veel gevallen past graszaad heel
duidelijk in het bouwplan. Ook bij de
soortkeuze mag de prijs op een bepaald
moment niet de doorslag geven. Het
belangrijkste is: welk soort past op uw
bedrijf, in uw arbeidsverdeling, op uw
grond. Opportunistische verwachtingen
kunnen teleurstellingen opwerpen.
Een punt is ook, welke omvang moet het
graszaad in het bouwplan hebben.
Duidelijk geen restfunctie, maar een
volwaardige plaats. Te kleine percelen
geeft bouwplanversnippering.
De keuze van een dekvrucht is ook van
groot belang. De voordelen van een
graandekvrncht J zijn ondanks de
nadelen groter dan bij vlas en erwten.
Graanopslag is niet altijd te voorkomen,
maar neem bij bestrijding de
voorschriften 100% in acht. Vooral bij
roodzwenk! Drogen van graszaad in
aardappelbewaarplaatsen is levens
gevaarlijk i.v.m. besmetting. De
graszaad teelt moet namelijk meer
gericht worden op maximale kwaliteit
en raszuiverheid. Voorkom vermenging
van ras en soort.
Mijn conclusie is graszaad in uw
bouwplan levert een verantwoorde
financiële opbrengst op met bovendien
grote nevenvoordelen binnen de vrucht
wisseling, aldus dhr. Berkhouwer.
Dhr. P. v.d. Have ging vervolgens in op
de economische aspecten van de
graszaadteelt. Hij zei dat in de EEG
Nederland met Denemarken de
belangrijkste landen zijn voor graszaad.
De Verenigde Staten is zowel kwalitatief
als kwantitatief een graszaad producent
op hoog niveau. Canada is een
wisselvallige leverancier en Nieuw-
Zeeland is van minder betekenis
geworden. De Oostblok landen blijven
in kwaliteit achter. Qua klimaat en
grondsoort is Nederland bevoorrecht in
de EEG. Gezien ook de voorlichting en
deskundigheid en zorgvuldig
opgebouwde afzetkanalen zit er voor
Nederland toekomst in het graszaad op
langere termijn. We moeten daarbij
nauwlettend toe .zien op de rassenkeuze
en kostenbewaking en -besparing (o.a.
proefstation en de NAK), aldus dhr. v.
d. Have.
Hij ging ook in op het rapport van de
Thools/Fliplandse graszaadcommissie
o.l.v. dhr. Bax. „Bij onderzoek naar het
opbrengend vermogen door opbrengst
vergelijking raakt men in de mist. Er
zijn nogal grote verschillen bij de telers
geconstateerd. Het rapport is niet
wetenschappelijk en gezien het beperkte
gebied niet van landelijke betekenis. We
moeten alle energie richten op
verbetering van de lagere opbrengsten.
Daar moeten we tijd en geld aan
besteden", vond dhr. v.d. Have.
Hij noemde het tenslotte betreurens
waardig dat de subsidieregeling 1974,
die door de EEG in augustus/september
al afgekondigd had moeten worden, nu
nog niet bekend is.
Bedrijfsvoorlichter L. N. Bax wilde wel
erkennen dat het rapport van de gras
zaadcommissie niet wetenschappelijk
was, maar hij betwijfelde of het
daarmee onaanvaardbaar zou zijn.
Destijds is bij snijmais ook een dergelijk
onderzoek ingesteld en de praktijk hier
bleek maar weinig te verschillen met de
proefstation-resultaten. De commissie is
wel van oordeel dat, wil men iets in de
praktijk over het opbrengend vermogen
van een bepaald ras voor ons gebied
kunnen zeggen, er over de vier jaar die
we bekeken hebben (1970, '71, '72 en
'73) toch minimaal vijftien percelen van
dit ras geweest moeten zijn.
Duidelijk bleek, dat de opbrengsten in
één jaar tussen kort bij elkaar gelegen
percelen van verschillende telers sterk
uiteenlopen. Bovendien steekt de
opbrengst op Sint-Philipsland
waarschijnlijk gunstig af tegen die op
Tholen zoals dit ook met de granen in
het algemeen het geval is (ongeveer 5%
meer). De zaadopbrengsten kreeg de
commissie via de kweekbedrijven.
Gezien de vele verschillen in kg.
opbrengsten in dit kleine gebied vond
dhr. Bax dat men er met z'n allen
tegenaan moest om 20% mislukkingen
te voorkomen. De graszaadkommissie
achtte het ook van belang dat de
kwekers hun telers de ATVL-voor-
waarden zouden toesturen om goed
geinformeerd te zijn over de contract
bepalingen. Urn onzuiverheid van
graszaad te voorkomen deed dhr. Bax
nog de suggestie graanpercelen waar
graszaad onder zit per uur te dorsen in
plaats van per hectare.
's Middags werden in discussiegroepen
een aantal vragen behandeld zoals de
oprichting van een producenten
groepering. De boeren voelden daar wel
voor, hoewel men ook bang was voor het
verliezen van de eigen inbreng. Voor het
uitproberen van de technische
teeltkanten van graszaad achtte men
Voor de uitbreiding van onze graszaadteelt hebben wij zowel voor Tholen
als voor St. Philipsland een kontaktpersoon aangesteld.
Voor Tholen is dat
de heer B. Mees, Ring 39, Oud Vossemeer tel. 01667 - 390
Voor St.-Philipsland
Wij zijn er zeker van dat de hoge minimumprijzen waarvoor deze
kontaktpersonen thans kontrakteren voor U aanleiding zijn ons graszaad
in uw bouwplan op te nemen.
De deskundige teelt-voorlichting van de heer van Oosterhout is een
belangrijk en voor U waardevol onderdeel van onze graszaadteelt.
Landgoed Zeider,
Ottersum (L)
Tel. 08851 - 8144
advertentie IM.
ONZE RASSEN
VOORLICHTING EN CONDITIES
ZIJN ONZE KRACHT EN UW GARANTIE
Teeltvertegenwoordiger voor Tholen en St.Philipsland
Teeltagent voor Tholen
VAN ENGELEN ZADEN B.V. - VLIJMEN
VUFHOEVENLAAN 4 - TELEFOON (04108) - 9004
een producentengroepering wel
gewenst, niet voor het afsluiten van de
contracten. Dat moet een individuele
zaak blijven. In dit verband vond men
uniformiteit in de contractvoorwaarden
en uitbetaling wel van belang, al
kunnen er voor buitenlandse kwekers
uitzonderingen nodig zijn. De ATVL-
voorwaarden achtten de discussie
groepen verouderd. Garantieprijzen
vond men verantwoord, echter meer als
dekking van de kosten. Het mag geen
lokmiddel van de firma's worden. Een
goed samenspel tussen tceltvertegen-
woordiger en teler is nodig voor een
vruchtbare teeltbegeleiding, maar de
teler dient wel de eindverantwoordelijk
te houden. Een voorname wens was, dat
er betere voorlichting gegeven moet
worden. Voldoende gegevens over
zaaizaad, uitzaai, kwaliteit, zaadop-
brengend vermogen, kiem kracht, onzui
verheid. Er zijn nu sterke schom
melingen in de opbrengst per ras. Ook
de opbrengstzekerheid van het ene ras is
beter dan het andere.
Een forum o.l.v. A. A. van
Nieuwenhuijzen ging nog op de
conclusies van de discussiegroepen in.
Akkerbouwconsulent ir. L. Th. J. M. de
Wit uit Goes vond het organiseren van
deze studiedag over graszaad een goede
gedachte. Het onderzoek van de
Thoolse en Fliplandse graszaadcom
missie achtte hij een heel goed initiatief.
Hij zegde toe dit landelijk te zullen
aankaarten om meer cijfers bekend te
kunnen maken over de opbrengst van
de rassen. De verantwoordelijkheid van
de boer moet namelijk voorop blijven
staan, zijn het dat hij bijgestaan wordt
door o.a. teeltvertegenwoordigers. Goed
vakmanschap is altijd toch het
belangrijkste om kwaliteit graszaad te
krijgen, aldus ir. de Wit. Hij pleitte er
tenslotte voor wanneer er een producen
tengroepering opgericht wordt, de ver
trouwenscommissies bij de graszaad
kwekers worden ingeschakeld.
Dhr. Kosten zei blij te zijn met het heel
belangrijke werk van de graszaadcom
missie. Hij vond dat die arbeid
voortgezet moet worden. Voorzitter A.
A. van Nieuwenhuijzen van de
Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting
Tholen en Sint-Philipsland sloot deze
studiedag over graszaad met een
dankwoord af.
advertentie IM
I
eMeooooeeooel
Het door het I.L.R.-Wageningen geteste
Nylabourprofiel gaat steeds meer onze
grenzen over in de E.E.G.-landen (en
verder). Onze grenzen! Ja, want dit pro
fiel is een puur Hollandse ontwikkeling.
Uitgeprobeerd op de Zuidhollandse en
Zeeuwse klegebieden. Later gestest in
de Zuiderzeepolders, blijkt dit profiel
steeds meer terrein te winnen.
In België spreekt men over die „speciale
hoge gerechapeerde trekkerbanden".
In Duitsland roemt men „die Hollan-
dische Hochstollen reifen".
In Engeland is men vol lof over „the
Hofka pattern".
In Frankrijk spreekt men zelfs over „le
pneu bêche".
Het zijn allemaal kreten waar een be
paalde kracht of superioriteit van uit
gaat.
Genoemde I.L.R. proeven hebben uit
gewezen dat, in moeilijke omstandig
heden op kleigrond, tot 143% méér
trekkracht gehaald wordt met het
Nylabourprofiel.
Zeer opmerkelijk is tevens dat de slij
tage-proeven welke gelijktijdig met de
trekkrachtproeven zijn uitgevoerd, óók
betere resultaten gaven.
Voorbeeld: tegenover een volledig stel
afgesleten normale trekkerbanden in
één jaar tijd waren de Nylabourpro-
fielen maar 6 m/m afgesleten (onder
dezelfde omstandigheden). Een resul
taat van 500% beter.
Geen wonder dus dat ook het buiten
land interesse heeft voor deze ge
specialiseerde Nederlandse banden.
advertentie IM
