Jeugdherinneringen in dialect
onder
wol
uderdom en rijbewijs
Eerste
gladiolen geveild
Streekmuseum
Tholen en
St.-Philipsland
Brigadier
Piet
en de
semi-
prof
f
f
t
f
T
Y
DAMMEN.
Lustrumcollecte
Nier Stichting
Geef van 5
t/m 10 november
T
T
Bestrijding van
nierziekten nog steeds
een zaak van
leven en dood
Donderdag 8 november 1973
EENDRACHTBODE
door J. L. Slootmaker
A. Een rot streek
ZWART
WIT
ZWART
Vermoeden van ongeschiktheid
of onbekwaamheid
WIT
11
jkj die/pech gehad in
:h (en/trof u ook net
Misschien hebt u ook
uw vakantie. Misschl
die slecht-weer-weken, waar elke zomer
in Nederland wel een portie van krijgt.
Iedere dag een somber weerbericht,
dreigende wolken, soms van 's morgens
tot 's avonds zo'n nare saaie motregen
en nooit een plekje blauw in de lucht dat
groter is dan een zakdoek.
De kinderen lastig omdat ze in het
bungalowtje of de tent geen kant op
kunnen, een stemming in huis die met
de beste wil van de wereld niet zonnig te
krijgen is. En als je dan 's avonds je
ogen dicht wilt doen, heb je te kampen
met klamme lakens en kil-aanvoelende
slaapzakken.
Wat kan je dan verlangen naar 'n warm
bed met van die heerlijke, zachte,
wollige dekens. Dat is trouwens niet
alleen een wens tijdens een druilige
vakantie, ook als 't najaar straks zijn
koele buien krijgt en in de winter, als de
vorst stevig aanpakt, er 'n fikse
noordwester blaast en de hagel tegen de
ruiten tikt, zijn warme dekens waarin je
zo heerlijk kunt wegkruipen uitermate
te waarderen.
Van die dekens die niet alleen een
behaaglijke warmte geven, maar die
bovendien ook aantrekkelijk in prijs
zijn. Die hun fraaie uiterlijk blijven
houden. Want mooi zijn ze! De nieuwe
kollektie dekens zijn er nu in
magnifieke, warme kleuren en in
prachtige originele dessins. U kent
natuurlijk de populaire geruite dekens,
maar daarnaast zijn ze er met kleurige
strepen en in fraaie mozaiek- en andere
aparte dessins.
Met zulke dekens op uw bed slaapt u als
een roos, blijven boze dromen ver van u
en stapt u de volgende morgen
gegarandeerd met uw goede been de
nieuwe dag in.
De volgende gebeurtenissen speelden zich af an De Rand
bie Scherrepenisse.
Ier bedoel ik nie mee, dat „De Rand" zo'n rot streek was
mè achteraf bekeke mien (h)andelwieze ten opzichte van
groate mensen en dan nog wè m'n eige femielje. Ik zal een
jaer of acht-negene gewist weze, toen m'n groatvóader een
spulletje (=boerderijtje) mee een pier gemete land (±1 ha)
kocht van WuIIem Eversdlek aan „De Rand" bie
Scherrepenisse. Op een kjêer mocht ik een pier nachtjes
komme logere. Dat was natuurluk fijn. In de klemer wlere
drie bedstejen. In de êene bestie sliep moe Jewanna
(=tanta Johanna); dan kreeg je de spinne (=een soort
provisie kast) en dlenlest was de bestie, wier m'n opa
sliep. Dan kreeg je nog de bestie wier nom Arjdan (=oom
Adriaan) en ikke laege. Van die sllepplles wlere de
deurtjes in de klemer, me de ruimte was uutgebouwd in de
schure. Noe was dier in de schure de terreve, die nog
gedost most wöarre, opgetast; netuurluk 6k op 't zoldertje
boven onze bestie.
A je op bed lag, dan kon je de muzen oare (=horen)
knabbele, ritsele en piepe. Dat brocht m'n op een idee. Op
'n levend liegen we op 't bed, je darden ok weer die muzen
boven je noad (=hoofd). Toen kwam de slechte gedachte i
bie mien op, om net te doen, of t'.r ok een muus „in" de
bestie zat. Dat kon je goed nle doen.
onderllegen lag êest een dikke llege
want op de j
terrevestrooi,
dlerover 'n deken en dlerop een zwier schudbed; soms
:ren). A
A je dan een stuitje (=poosje) goed stille lag en net dee of je
gevuld mee kaf of a je vee geld da mee plumen (=veren).
sliep, dan ritselde je mee je vienger in 't strooi, net of d'r
muus zat. Dat gebeurde zo een pier levenden achter
mekoare. Nom Arjdan darden 't ok. D'r zat vast en zeker
een muus in de bestie. Dus most tie uutgepakt woarre,
want moe Jewanna zat over d'r bed en over d'r dekens in.
Gjêen muus was te bekenne, zelfs gjêen knauwsel
(=knaagsel) en gjêen keutels wieren te zien. Die begreep
ik niks van. Nom Arjdan da 't toch zelf ok ge(h)oard!
Lustrumcollecte Nier Stichting
In 1972 vonden er in Nederland 92
niertransplantaties plaats. Ca. 750
patiënten werden in dat jaar twee keer
per week gedurende 10 uur aan een
kunstnier behandeld.
Deze behandeling (dialyse) redt het
leven van mensen bij wie de nieren niet
meer werken.
Het uitvallen van de nierfunctie gaat
meestal geleidelijk. Ieder jaar komen er
200 I 300 nierpatiënten in het stadium
waarin voor het behoud van hun leven
dialyse onvermijdelijk wordt.
Een geslaagde transplantatie geeft de
getransplanteerde de kans op een
vrijwel normaal bestaan terug. Niet
minder belangrijk is het feit, dat elke
transplantatie een plaats voor een
(nieuwe) patiënt aan een (bestaande)
kunstnier vrijmaakt.
Het aantal dialyseplaatsen in Nederland
wordt beperkt door de beschikbare
geldmiddelen en mankracht. Volgens
dige berekeningen zouden er in
190 transplantaties moeten
deskundi*
1973
geschieden, in 1974 280, in 1975 370 en
in de volgende jaren 400 per jaar. Zou
men belangrijk beneden deze cijfers
blijven dan zou het aantal sterfgevallen
door een tekort aan dialyseplaatsen
belangrijk stijgen.
Vijf jaar geleden ontstond de Nier
Stichting Nederland omdat haar
oprichters zulk een situatie zagen
dreigen, indien het particulier initiatief
hier niet - evenals op tal van andere
gebieden van de maatschappelijke
gezondheidszorg - een stuk
gemeenschapstaak zou steunen en
stimuleren.
Het Nederlandse volk heeft via de
In deze rubriek graag uw aandacht voor
de opening, oplossingen van de vorige
keer en enkele nieuwe probleempjes.
De opening van het damspel. Vanuit de
beginstand van het damspel kan wit (die
altijd begint) negen verschillende zetten
spelen. Deze negen zetten zijn alle
negen goed mits er verder op de juiste
wijze wordt gespeeld. Beginnende
dammers spelen vaak de schijven naar
de rand van het bord. Men denkt dan
dat dej schijven niet zo gemakkelijk
worden geslagen. Daartegenover staat
dat een zgn. randschijf maar in één
richting gespeeld kan worden, terwijl
een schijf in het centrum twee kanten op
kan. Daarom is het beter een goede
formatie op te bouwen in het centrum.
We moeten er altijd voor zorgen dat we
volgens een bepaald plan spelen. Ook in
de opening is dit van belang om een
goede stelling te creëren voor het
komende middenspel. We kennen
verschillende openingen zoals b.v. De
Hollandse opening, de ontwikkelings
opening, de Franse opening en de
randopening. We kunnen al deze
openingen natuurlijk hier niet
uitgebreid behandelen. In al deze
openingen zijn echter verschillende
slagzetten mogelijk waarvan ik u iets wil
laten zien.
Een van de eenvoudigste is de zgn.
Haarlemmerzet. Wit speelt 32-28, zwart
18-23. Wit kan nu verkeerd spelen n.l.
37-32. Zwart speelt dan 23-29, wit slaat.
Dan volgt 17-22 van zwart. Wit moet
slaan en zwart slaat drie schijven van 19
naar 26. Schijf 17 is voor wit niet te
redden en zwart heeft twee schijven
gewonnen.
Dezelfde combinatie is ook mogelijk
wanneer wit opent met 33-28, zwart
speelt 18-22. Dan kan wit verkeerd
spelen 39-33. Kunt u het zelf verder?
Dan een slagzet voor wit:
Wit speelt 32-28 zwart 18-23
33-29 23X32
37X28 Zwart mag niet
12-18 spelen wegens:
28-23 19X28
29-24 20X 29
34X21 16X27
31X33
Heel mooi is ook de volgende slagzet in
de symmetrische opening (Hollandse
opening). Dit gaat als volgt:
Wit speelt 33-28 Zwart 18-23
39-33' 12-18
44-39 .7-12
31-26 Zwart fnag nu niet
20-25 spelen wegens:
28-22 17X28
33X22 18x27
32X21 16X27
34-30 25X 34
40X16
en schijf 27 is ook verloren.
8. 22-17
De 33-28 opening speelde ik vorig
seizoen in het kampioenschap le klas
van Zeeland tegen dhr. Wouters en
kwam toen op de volgende manier tot
een leuke combinatie die schijfwinst
opleverde.
Wit (Droogers) Zwart (Wouters)
1. 33-28 18-23
2. 39-33 12-18
3. 31-27 7-12
4. 37-31 17-21
5. 44-39 20-25
6. 27-22 Deze ruil speelde ik voor de
combinatie waar zwart inliep.
7. 31X22 18X27
12-18?? Deze zet
mag juist niet wegens:
11X22, 28X26 geeft
schijfverlies. Maar 21x12 ook.
Dan volgt:
9. 28-22 18X 27
10. 32X21 16X27
11. 34-30 25X 34
12. 40X16
Bij de 33-28 opening is ook mogelijk:
Wit Zwart
33-28 18-23
39-33 12-18
44-39 7-12
31-27 1- 7
37-31 Zwart mag niet spelen 20-25,
dan ruilt wit n.l. door
27-22 18X27
31x22 Een zeer goede ruil, zwart heeft
nu geen enkele goede tegenzet meer.
12-18 kan niet wegens de damzet naar
veld 1.
17-21 kan ook niet, dan volgt 22-17.
Op 16-21 en 14-20 volgt
22-18 13X22
34-30 25X 34
40X27 met schijfwinst.
Uit deze voorbeelden blijkt wel hoe
gevaarlijk het is een opening snel te
spelen. Daarom moeten we bij het
sneldammen - als deze openingen
worden gespeeld - er zeker van zijn dat
we de goede zetten spelen. De slagzetten
in de opening zijn meestal zeer moeilijk
te zien. Een verkeerde zet, en we staan
enkele schijven achter. Er zijn
natuurlijk vele voorbeelden van
slagzetten in de opening. Het is zeer
interessant deze eens te spelen in diverse
damboeken.
OPLOSSINGEN
Dan de oplossingen van de vorige keer.
Zwart 15 schijven op 2, 3, 4, 6, 8, 11 t/m
15, 17, 18, 21, 22, 24.
Wit 15 schijven op 26, 28, 33, 34, 35, 37,
38, 40 t/m 43, 45, 47 t/m 49.
Zwart mag in deze stand 21-27 niet
spelen wegens:
Wit Zwart
38-32 27X29
34X 23 17X 29 of 22X33
43-38 18X29 of 22X33
40-34 29X 40
38X16
Zwart 6 schijven op 11, 13, 17, 22, 23 en
25.
Wit 6 schijven op 30, 31, 38,42,44 en 48
Wit wint door 31-27 (22X31 verplicht)
42-37 (31X33 meerslag) 44-39 (25x 43
meerslag) 48X8 en wit wint
gemakkelijk.
De nieuwe problemen zijn deze keer
niet zo gemakkelijk als de vorige. Een
damvriend zei mij n.l. de vorige in vijf
minuten te hebben opgelost. Ik ben van
mening dat dit met de nieuwe niet het
geval zal zijn. Wit 3 schijven op 27, 33
en 44. Zwart 2 schijven op 17 en 18.
Wit speelt en winti
Zwart 3 schijven op 24, 33 en 39. Wit 4
schijven op 35, 45, 48 en 50.
Stichting in de afgelopen vijf jaar vier
miljoen gulden besteed aan versnelling
en verbetering van mogelijkheden voor
dialyse en transplantatie, aan het
verwezenlijken van de mogelijkheid ook
kinderlevens te redden met behulp van
deze behandelingsmethoden, aan
vakanties en andere bijdragen aan de
levensvreugde van nierpatiënten en aan
medisch-wetenschappelijk speurwerk
vooral ter voorkoming van nierziekten.
Een belangrijk deel van dit geld kwam
bijeen dankzij de jaarlijkse collecte.
De lustrumcollecte van de Nier
Stichting vindt plaats van 5 t'/m 10
november a.s. in ca. 600 gemeenten.
Om althans een deel van de
noodzakelijke uitbreiding te kunnen
verwezenlijken is een veelvoud nodig
van de geldmiddelen die tot nu toe
beschikbaar konden worden gesteld.
Daarom durft de Nier Stichting méér te
vragen dan ieders bijdrage.
Zij vraagt in dit lustrumjaar uw extra
grote bijdrage.
In de bus èn op de lijst.
0
öuderdom komt met gebreken, zegt het
spreekwoord. Het is waar, maar wij
behoeven niet onmiddelijk vaoor alle
kwalen en zwakheden te capituleren.
Door wat minder te eten en gezond te
leven kunnen wij dikwijls nog lang fit
blijven. Heel belangrijk is ook, dat wij in
actie blijven. Dat geldt voor ons werk,
voor sport, voor alles. Houdt een
•bejaarde ergens mee op, dan is dat
meestal voor goed.
Ook van een gevaarlijke bezigheid als
autorijden kan gezegd worden.dat men
zijn rijvaardigheid slechts kan
behouden door regelmatig zijn auto te
gebruiken.
■Jvlaar uiteindelijk kan geen bejaarde het
(van de tijd winnen en moet hij van alles
afstand doen. En dikwijls is autorijden
het laatste, dat hij wil opgeven.
Niettegenstaande zijn verminderde
'rijvaardigheid kan een bejaarde soms
nog lang blijven rijden, als hij er maar
voor zorgt geen ongelukken te maken
en geen verkeersfouten te begaan. Als
hij wijs is en zijn beperkingen kent,
vermijdt hij zoveel mogelijk
verkeerssituaties, waarin zijn
verminderde rijvaardigheid hem parten
zou kunnen spelen. Op de spitsuren zal
hij thuis blijven. En als hij buiten
woont, zal hij zich beperken tot de hem
bekende landelijke wegen en niet naar
de stad rijden.
Hoe moeilijk het voor een bejaarde ook
moge zijn het autorijden op te geven,
het is altijd beter en prettiger voor hem
dit vrijwillig te doen dan dat hij daartoe
door de politie of nog erger door een
ongeluk genoodzaakt wordt.
Als een bejaarde het autorijden niet kan
nalaten en een gevaar op de weg gaat
ivormen, kan de politie ingrijpen.
Van een automobilist, van wie vermoedt
wordt, dat,hij ongeschikt of onbekwaam
is om zijn auto te besturen, kan de
politie - krachtens artikel 18 van de
Wegenverkeerswet (W.V.W.)
yorderen, dat hij zich onderwerpt aan
een onderzoek naar zijn geschiktheid en
bekwaamheid.
Indien uit het onderzoek blijkt, dat de
automobilist ongeschikt of onbekwaam
is, kan zijn rijbewijs ongeldig worden
verklaard. Dit laatste kan ook
geschieden, als de automobilist zich
zonder geldige reden niet aan het
onderzoek onderwerpt.
Blijkens de Memorie van Toelichting
duidt het woord „geschiktheid" op de
lichamelijke en geestelijke geschiktheid
om een auto te besturen.
De bevoegheid van de politie is zeer
groot. Zij kan reeds ingrijpen, zodra zij
maar een vermoeden heeft van
ongeschiktheid of onbekwaamheid.
Natuurlijk moet dat vermoeden op
deug4elijke gronden worden gebaseerd.
Naar onze mening is de enkele leeftijd
daarvoor onvoldoende. De politie kan
dus niet zeggen: Die man heeft zijn
75ste verjaardag achter de rug; hij moet
zich nu maar aan een onderzoek
onderwerpen.
De eerste gladiolenveilingen bij W.B.G.
te Lisse hebben inmiddels plaats gehad.
Een flinke aanvoer van ove^ het
algemeen goede kwaliteit die vlot van de
hand ging tegen prijzen die rendabel
genoemd mogen worden. In
aanmerking genomen tenminste dat
reeds een zeer omvangrijke Voorverkoop
tot stand is gekomen. Het gunstige weer
is buitengewoon bevorderlijk voor een
vlot verloop van de rooierkzaamheden
en tevens voor het planten van de
zomerartikelen voor de oogst 1974.
Tulpen, hyacinten, narcissen e.d.
vertonen
hetzelfde beeld van de laatste maanden,
waarbij vooral de weinig bevredigende
tulpenprijzen constant blijven. Enkele
gladiolen-noteringen:
Atlantic 5.604.703.25, Cordula
5.054.303.30, Friendship 8.15
6.803.90, Hochsommer 5.905.05
3.85, Johan Strauss 6.005.453.30,
Leeuwenhorst 6.705.60, Life Flame
5.75—4.50—3.15, Lovely Melody
6.105.003.65, Mary Housley 6.55
5.203.20, Memorial Day 6.00
5.353.65, Pandion 6:855.803.15,
Toulouse Lautrec 6.255.303.35.
Op de Sint-Annaland veiling geen
aanbod van aardappelen en uien, maar
alleen in Sint-Maartensdijk. Daar werd
dinsdag 30 oktober 25 ton uien
aangevoerd. Voor maat 40 opwaarts n.l.
werd ƒ37,09 per 100 kg afgedrukt.
Vanaf vrijdag 9 november is het streek
museum Tholen en /Sint-Philipsland
voor het publiek open. Op de foto het
voormalige gemeentehuis aan de
Bierensstraat te Sint-Annaland waar
men tot en met zaterdgd december de
tentoonstelling „Van Napoleon tot
heden" kan bekijken. Openingstijden
dagelijks behalve zondag van 14.00 tot
17.00 uur. Bovendien op vrijdagavond
van 19.00 tot 21.00 uur. De entree is een
gulden, kinderen beneden de twaalf jaar
onder geleide een kwartje.
Ook hier speelt wit en wint.
De oplossingen in de volgende rubriek,
dan tevens iets over de ontmoeting tus
sen de Sint-Philipslandse en de Thoolse
dammers. Veel succes, K.D.
124 - „Wat!?" riep inspecteur Alessandro Fiasco verbaasd uit.„Ben
jij Alfredo Pinanti uit Brindisi? Hemel man, waarom deed je dan
vannacht net of je Pietro Brigadini was?" - „Da,s nog al glad!"
lachte Piet. „Als jij had geweten, dat ik Alfredo Pinanti was, dan
had ik natuurlijk de hele nacht met je over voetbal moeten praten.
Dan had je me de kop gek gezeurd over foto's en handtekeningen,
en dan had ik geen oog dicht kunnen doen".-,,Ja, ja, dat begrijp
ik", zei inspecteur Fiasco. „Jonge, jonge, daar zullen mijn collega's
en vrienden van opkijken, zeg, dat ik daar een hele nacht met
Alfredo Pinanti in één badkuip heb gelegen!" --Doch toen liet Piet
zijn stem dalen tot een nauw hoorbaar gefluister. „Luister nou eens
goed, inspecteur", zei hij. „Je hebt me toch verteld, dat je iedere
schavuit onmiddelijk kon herkennen, zelfs al had hij een
vermomming aan?"-- „Ja, dét heb ik verteld en er is geen woord
van gelogen" antwoordde de inspecteur trots. - „Nou....",
vervolgde de brigadier. „Let dan eens goed op die verdachte
kwibus, die daarginds handtekeningen staat uit te delen. Een nara
jongen met een flaphoed, een snorretje en een houtje-touwtjeduffel.
Ik durf er ik wéét niet wat onder te verwedden, dat die knaap zal
proberen langs de spelersingang het stadion binnen te komen
dringen. Hou hem in de gaten, inspecteur!"~„Laat dat maar aan
mij over", zei inspecteur Fiasco ferm. „Ga jij maar rustig binnen
voetballen. Ik houd hier dan wel een oogje in het zeil. Succes!!"--
„Dank u wel, inspecteur!" lachte Piet, en brutaal wandelde hij met
zijn gestunte voetbalkoffertje door de spelersingang naar binnen....
1
