y s
25 jaar koningin Juliana
In augustus raadsvergadering
verschillende aankopen saneringspercelen
In 1948 was de verbondenheid met de westerse
bondgenoten uit de 2e wereldoorlog zeer groot
De democratie diende te worden beschermd
Echte
gemeentegids
komt nog
DEZE WEEK
Wellicht per 1 september rechtstreekse busdienst Lievensberg
Amerika,
de grote Sinterklaas
Versmade neutraliteit
;S\
29e Jaargang no. 40
Donderdag 16 augustus 1973 J^BÉ
ST. MAARTENSDIJK
Rosbief
500 gram 6,48
Magere varkenslappen
kilo 9,98
Magere borstlappen
kilo 7,48
Roomschnitzels
per stuk0,70
6 halen - 4 betalen
kilo 3,98
kilo 3,75
Tandarts
E. VAN TUIN
vervolg op pag. 5
ÉÉN0RAC
|Het enige nieuwsblad voor de streek
Tholen en Sint - Philipsland, waai in
opgenomen de Thoolse Courant en Het
Advertentieblad - Postbus 5 - Sint
Annaland - Telefoon 01665 - 375 -
Postgiro 12.44.07 - Verschijnt elke
donderdag.
Abonnementsprijs 8,- per halljaar. Per
post 9,50. Losse nummers 0,40 -
Sluitingsdatum advertenties
dinsdagmiddag - Advertentieprijs
ƒ0,19 per mm btw - Spierinkjes t/m
°0 woorden 3,25 btw contant.
Hoofdredacteur - uitgever G. Heiiboer.
„Wie ben ik, dat
ik dit doen mag..
AANBIEDINGEN
Geldig van donderdag 16 t/m
zaterdag 18 augustus:
MAANDAG 20 AUGUSTUS:
Verse worst
DINSDAG 21 AUGUSTUS:
Magere speklappen
kilo 3,98
WOENSDAG 22 AUGUSTUS:
Vleesgehakt
heeft wegens
familieomstandigheden
op vrijdag 17 augustus
GEEN SPREEKUUR
te Tholen en
St-Maartensdijk
Acute pijnklachten
Tel. 01645 - 388
adv. IM.
Burgemeester en wethóuders van
Tholen zijn voornemens binnenkort een
nieuwe gids voor de gehele gemeente
Tholen te laten verschijnen.
Dat is de conclusie van hun antwoord
op een vraag van het KVP raadslid
mevrouw J.M. Deurloo-van Broekhoven
in de laatste raadsvergadering gesteld.
Toen was er namelijk in de kern Tholen
een gids verspreid door een
maatschappij uit Deventer onder de
titel wegwijzer gemeente Tholen.
Daarin kwamen volgens mevrouw
Deurloo verschillende fouten voor van
ernstige aard, o.a. ten aanzien van het
alarmnummer.
B en w wijzen er op, dat dit een
particuliere uitgave is, waarmee de
gemeente geen enkele bemoeiing had.
Het college betreurt overigens wel de
daarin voorkomende onjuistheden en
verzekert dat er binnenkort wel een
officiële gids gaat verschijnen.
Naar het Zilveren
Regeringsjubileum.
De proef met de Lievensbergbus
zit er In.
Commissie R.O. wil kleine
kernen op Tholen blijvende
bestaanskans geven.
Sint Philipsland nam fraai
sportcomplex in gebruik.
Woonwagens brandden.
5 september programma's
krijgen vaste vorm.
Smerdiekse Jengddag en Thools
vak^ptiespel deden het goed.
Twee gouden bruidsparen.
„U geeft ons een gevoel alsof we tot de
familie behoren, een neef en een nicht
van Uncle Sam. Wij houden er altijd
van onze Uncle Sam op te zoeken, hij
heeft ons een massa heerlijke en uiterst
nuttige geschenken gegeven..."
Deze uitspraak van koningin Juliana
over de Verenigde Staten van Amerika
klinkt menigeen vandaag-aan-de-dag
misschien wat vreemd in de oren maar
in 1948 wès Amerika inderdaad de rijke
Uncle Sam, die aan vele Europese
landen en ook aan ons land massa's
„heerlijke en uiterst nuttige
geschenken" had gegeven. Europa was
zeer verarmd uit de Tweede Wereld
Oorlog te voorschijn gekomen. Dit gold
niet alleen voor de overwonnenen maar
ook voor de overwinnaars. Ook óns land
was in 1945 tot op de botten uitgekleed.
De econoom J. Tinbergen bracht op
treffende wijze onze armoede voor
een groot deel het gevolg van de
uitbuiting door de bezetter onder
woorden. Hij zei het zo: „Het hele
Nederlandse volk had, indien het buiten
de oorlog was gebleven, een vol jaar met
vakantie kunnen gaan en daarbij 50%
meer dan normaal mogen gebruiken,
óns land zou er dan nóg beter hebben
gestaan dan, nó de oorlog, in mei 1945".
De oorlog had' zijn sporen achtergelaten
en de opbouw van ons land kostte heel
veel geld. De achterstand in de
woningbouw werd in 1945 op 300.000
woningen berekend. Wat de industrie
Amsterdam, 4 september 1948. Op deze
zaterdagmorgen staan duizenden
mensen op De Dam. Hoewel het
beroemde plein vóór het koninklijk
paleis volledig bezet is met
Amsterdammers, heerst er doodse stilte.
De deuren van de eerste verdieping gaan
open en koningin Wilhelmina, prinses
Juliana en Prins Bernhard verschijnen
op het balkon. De koningin neemt het
woord en zegt: „Ik stel er prijs op U
mede te delen, dat ik zojuist mijn
troonsafstand heb getekend ten behoeve
van mijn dochter prinses Juliana. Ik
dank U allen voor het vertrouwen, dat
gij mij vijftig jaar lang hebt gegeven. Ik
dank U voor de toegenegenheid en de
warmte waarmede gij mij steeds hebt
omringd. Met vertrouwen zie ik Uw
toekomst tegemoet onder de zorgende
leiding van mijn innig geliefd kind. God
zij met U en de koningin...."
En terwijl zij energiek haar rechterarm
omhoog zwaait, vervolgt Wilhelmina:
„Ik acht mij gelukkig met U allen te
kunnen uitroepen: Leve de koningin!"
Een uitroep, die door de tot nu toe
zwijgende menigte spontaan wordt
overgenomen. Een machtig gejuich
verbreekt de spanning.
Er volgen nu weken waarin Oranje in
het middelpunt van de gebeurtenissen
staat: De inhuldiging van koningin
Juliana op 6 september waarbij de jonge
vorstin in haar toespraak tot de Staten-
Generaal de beroemde woorden
spreekt: „Sedert eergisteren ben ik
geroepen tot een taak, die zó zwaar is,
dat niemand die zich daarin ook maar
een ogenblik heeft ingedacht, haar zou
begeren, maar ook zó mooi, dat ik
alleen maar zeggen kan: Wie ben ik, dat
ik dit doen mag..." Op 18 september
volgt de „Blijde incomste" te 's-
Gravenhage.
Als eerste regeringsdaad reikt de nieuwe
koningin op 7 oktober op de Sonsbeek
weide te Arnhem het Ridderkruis der
Militaire Willemsorde Eerste Klasse uit
aan haar moeder, prinses Wilhelmina...
Maar er gebeurde nog veel meer in dat
jaar en bij het vernemen van de
feitelijke gebeurtenissen, die elk voor
zich spreken, zal de lezer hoogst
waarschijnlijk zeggen: Wat is het nü
allemaal anders geworden...
Tien jaar Bruinzeel - Bergen op
Zoom.
SPS gaat tweede lustrum vieren.
schljnlijk, gezien de eerdere
beschouwing hierover door de raad, de
proef voor dit jaar willen nemen en voor
de kosten garant staan.
Even duidelijk kan de streek Tholen
hierbij voor ogen houden, dat wanneer
er geen belangstelling voor zo'n
verbinding zou bestaan, het na die proef
ook gedaan zal zijn.
Daarmee is dan de goede wil getoond.
Met de proef wordt ieder de mogelijk
heid geboden, met name zij die niet over
dat particulier vervoer beschikken en
altijd weer afhankelijk zijn van
goedwillenden, eenvoudig en goed
Lievensberg te bereiken.
In het b en w voorstel, dat de
gemeenteraad dinsdag 21 augustus gaat
behandelen, staat dat Klundert's
autobusbedrijf te Oud-Vossemeer de
opdracht tot het verzorgen van groeps-
vervoer van Stavenisse naar Lievensberg
wil uitvoeren. Het is de bedoeling dat
's middags de route vanuit Sint
Annaland via Stavenisse zal worden
gereden en 's avonds vanaf Stavenisse
via Sint Annaland. In beide gevallen
blijft de bus in Lievensberg staan tot na
het bezoekuur en gaat daarna weer
retour. De kosten zijn als volgt
berekend:
vaste vergoeding op werkdagen 5 X
114,— 570,—
vaste vergoeding zaterdag en zondag 2
X 140,— 280,—;
kilometersvergoeding 120 X 7 X/ 0,24
201,60.
Inclusief 4% BTW wordt het dan
1093,66 per week of 14.217,58 per
betreft: 40% van de bezittingen aan
fabriekscomplexen e.d. waren verloren
gegaan. Bij de zo belangrijke mijnbouw
stond er al niet veel beter voor. De
produktie was daar met 40%
teruggelopen. Hoewel onmiddellijk na
de oorlog de opbouw van het verwoeste
Nederland krachtig ter hand werd
genomen, bleek al na enige tijd dat voor
de herbouw mèèr nodig was dan goede
wil alleen. Er was geld nodig en veel
geld ook. Deze hopeloze situatie
beperkte zich niet tot Nederland alleen,
hetzelfde gold voor heel Europa.
Amerika besefte heel goed dat in arm
blijvend Europa grote politieke-
moeilijkheden zouden ontstaan met
het gevaar voor toenemende
communistische invloed. Een
intergealliëerd lichaam, de „United
Nations Relief and Rehabilitation
Administration" (UMRPZhielp zowel
de West-Europese als de Oost-Europese
landen. De Amerikanen meenden
echter dat de UNRRA in Oost-Europa
werd misbruikt om communistische
regimes aan de macht te helpen, terwijl
zowel in Frankrijk als in Italië de
communisten op het punt stonden de
macht over te nemen. De Amerikaanse
regering besloot daarom met eigen
middelen en naar eigen inzicht Europa
te hulp te komen. De Verenigde Staten
kwamen met het „Marshall plan"
genoemd naar de initiatiefnemer,
generaal Marshall, die in een
redevoering op 5 juni 1947 voor de
Harvard Universiteit meedeelde dat:
„Alleen een omvangrijke hulp van
buiten af een ernstige achteruitgang in
de economisch^, sociale en politieke
toestand van Europa zou kunnen
verhinderen...Een regering die bereid is
mee te werken aan de taak van herstel,
zal dat weet ik zeker op de volle
medewerking van de Verenigde Staten
kunnen rekenen," zo ging de generaal
verder in zijn redevoering, en hij liet er
veelbetekenend op volgen: „Maar een
regering die probeert het herstel van
andere landen te vertragen, kan op onze
steun niet rekenen..." En vervolgens
merkte de generaal al heel duidelijk op:
„Verder zullen regeringen, politieke
partijen of groepen, die het menselijk
leed proberen te bestendigen om
daaruit politieke munt te slaan of op
andere wijze voordeel te trekken
Amerika tegenover zich vinden..."
Het initiatief tot al of niet meedoen met
de Marshall-hulp werd aan de Europese
landen zelf overgelaten. In ons
werelddeel waren de politieke
tegenstellingen tussen de
communistische landen sterk
toegenomen na de Russische
staatsgreep in Tjechoslowakije waarbij
Jan Masaryk op mysterieuze wijze het
leven verloor (zelfmoord of moord?).
Het ijzeren gordijn was neergelaten. De
positie van dat gordijn werd duidelijk
aangegeven als grens tussen de landen
die niet en die wèl ingingen op het
aanbod van de U.S.A.: Frankrijk,
Oostenrijk, België, Nederland,
Luxemburg, Denemarken, Noorwegen,
Zweden, IJsland, Italië, Ierland,
Zwitserland, Portugal, Griekenland en
Turkije deden mee, terwijl voor West-
Duitsland een aparte hulpregeling werd
getroffen.
De gevolgen van het Marshall-plan zijn
hoe men ook over de politieke
achtergronden denkt in velerlei
opzicht onverdeeld gunstig geweest voor
de deelnemende landen. In het eerste
kwartaal van 1949 was er een zeer snelle
opgaande lijn te bespeuren in de
economische vooruitgang van West-
Europa. De industriële produktie en
export stegen aanzienlijk. De inflatie
werd beteugeld...
Koningin Juliana heeft eens tot de
Nederlandse soldaten gezegd: „Ook
tegenwoordig zult gij Uw taak zien als
het betrekken van de wacht tegen
agressie, nood en bedreiging van allerlei
soort, in nauwe samenwerking met de
jeugd van andere landen, die daartoe de
roeping voelt. Zou 't de jeugd van de
hele wereld kunnen gelukken een ware
basis voor de vrede te leggen, door te
beginnen met gezamenlijk in
voorkomende gevallen de zwaarst
beproefde volkeren te hulp te komen?
Op geen betere wijze zoudt gij ook de
nagedachtenis van Uw kameraden, die
gevallen zijn, kunnen eren."
Na de oorlog was het een ieder
duidelijk: De neutraliteitspolitiek, die
Nederland tot aan de Tweede
Wereldoorlog had gevoerd, had gefaald;
ondanks onze angstvallig bewaarde
afzijdigheid waren we tóch in de
maalstroom van de oorlog
meegesleurd. En in die oorlog was er
een hechte verbondenheid ontstaan
tussen ons land en zijn bondgenoten.
Het Nederlandse volk had de gealliëerde
soldaten, voornamelijk Amerikanen,
Engelsen en Canadezen, als bevrijders
begroet en wij wilden met hen
verbonden blijven. Het kost in 1948 dan
ook geen enkele moeite om het
parlement mee te krijgen om het
verdrag van Brussel te tekenen,
waarbij Groot-Brittannië, Frankrijk,
Nederland, België en Luxemburg
besloten een gemeenschappelijk
verdedigingssysteem op te bouwen. In
juli van datzelfde jaar besloten de 5
mogendheden van het Brusselse verdrag
mèt de Verenigde Staten van Amerika
en Canada één groot militair
bondgenootschap te sluiten en op 4
april 1949 traden Denemarken, IJsland,
Italië, Noorwegen en Portugal óók tot
het verdrag toe. Later sloten
Griekenland en Turkije zich ook bij het
bondgenootschap aan. Deze
ontwikkeling was gegroeid door
gebeurtenissen die direct al na de oorlog
plaatsvonden: Binnen een jaar nó V.E.-
dag (capitulatie van Duitsland) had
85% van de Amerikaanse soldaten, 60%
van de Britse strijdkrachten en het
totaal van de Canadese militairen
Europa weer verlaten. Rusland hield
echter ten Westen van zijn grenzen 70
80 divisies op de been.
In februari 1948 namen de
communisten de macht over in
Tjechoslowakije, zoals we in het eerste
gedeelte van dit artikel al hebben
aangestipt.
Tjechoslowakije was het meest westers
georiënteerde land van Oost-Europa.
De Tjechische staatsgreep maakte in
West-Europa en ook in ons land veel
indruk. De Partij van de Arbeid hield
op de Dam van Amsterdam een
felbewogen anti-communistische
demonstratie onder het motto
„Amsterdam geen Praag". Na 5 jaar
van dictatuur beschouwden de
Nederlanders de democratie als een
herwonnen groot goed, dat diende te
worden verdedigd tegen welke nieuwe
dictatoriale macht dan ook.
Het monopolie op het gebied van de
atoom-bewapening had de Amerikanen
ook wat harder gemaakt tegenover de
Russen. President Truman kreeg een
zodanig gevoel van oppermachtig te
zijn, dat hij tijdens de conferentie van
Potsdam, waar, in de zomer van 1945,
de overwinnaars van Duitsland bijeen
waren om over de toekomst van Europa
te spreken, de Russen onder zware
politieke druk zette. Zijn standpunt
werd door sommige vooraanstaande
Amerikanen zo fanatiek gesteund dat er
zelfs lieden waren die meenden dat een
preventieve oorlog tegen de Sovjetunie
de grootste dienst was die men de
mensheid kon bewijzen...
Tegen dit Amerikaanse militaire
superoverwicht manifesteerden de
Russen een sterk minderwaardigheids
gevoel, dit kwam o.m. tot uiting in de
„blokkade van Berlijn" in 1948. De
Russen sloten alle toegangswegen voor
de Westerse bezettingsmogendheden
naar Berlijn af, behalve de luchtwegen.
De Amerikanen, Engelsen en Fransen
organiseerden toen de „Big Lift", de
luchtbrug naar de Duitse hoofdstad om
de bewoners van hun sectoren van de
nodige behoeften te voorzien. De eerste
opperbevelhebber van de NAVO De
Noord Atlantische Verdragsorganisatie
was generaal Eisenhower, die, als
bevrijder van Europa, grote populariteit
genoot.
De band tussen de NAVO-landen, in
1948 gelegd is een hechte band
gebleken. Geen enkel land heeft zich uit
het bondgenootschap teruggetrokken.
Bij een enquête nog niet zo lang geleden
in ons land gehouden over de NAVO
bleek dat 85% van de ondervraagden
binnen de NAVO wilden blijven. Nog
steeds geldt de regel: „Een gewapende
aanval tegen een of meer van hen in
Europa of Noord-Amerika zal
beschouwd worden als een aanval op
allen." Koningin Juliana zei over de
NAVO: „De NAVO betekent gelukkig
een vrij samengaan van vrije landen, als
groep, als gemeenschap, als
bondgenootschap. Hierdoor kan de
NAVO nooit een afschrikwekkende
indruk geven."
Zaterdag muzlekmiddag In de
Smalstad.
MEN MOET GEEN ZES
PAARDEN HOUDEN ALS
MEN MAAR VOOR TWEE DE
RUIF KAN VULLEN.
Dit nummer bestaat uit 8
pagina's.
Als Gedeputeerden het/nieuwe b en w
voorstel wil goedkeuren, dat inmiddels
dan ook een raadsbesluit moet z(jn
geworden, dan zal men zelfs met een
particuliere auto niet zo gemakkelijk in
Lievensberg kunnen komen als met de
toekomstige busverbinding.
Die auto moet men soms nog wat ver op
het parkeerterrein zetten, terwijl de bus
ais het ware by de deuren zou kunnen
stoppen. In elk geval gaat het Thoolse
gemeentebestuur zeker degenen die
helemaal niet over particuliere vervoers-
gelegenheid' kunnen beschikken of
daartoe in de middaguren geen kans
hebben een zeer goede mogeiykheid
bieden. Klundert's autobosbedryf is
bereid te gaan ryden, het gaat ruim
1000,per week kosten en het
gemeentebestuur zal zeer waar
kwartaal. De passagiers kunnen
uitsluitend retours kopen voor de
normaal geldende prijzen, te verhogen
met de prijs van de rit stadsdienst. Een
logische zaak.
Het verschil tussen de genoemde
1093,66 totaalkosten per week en de
opbrengst van de ritten, komt voor
rekening van de gemeente.
Klundert's autobusbedrijf heeft een
tijdelijke vergunning voor dit vervoer
aangevraagd voor de duur van 6
maanden. Streefdatum waarop het
vervoer zal kunnen aanvangen is 1
september 1973.
Maximaal kan het de gemeente dit jaar
dus nog 18.956,77 gaan kosten, maar
dan zou er niemand van deze
Burgemeester G. van den Berg te Sint
Philipsland heeft zaterdag 11 augustns
1973 met het hijsen van de NOAD ,67
clabvlag het gemeenteiyk sportcomplex
officieel in gebruik gesteld. Op de foto
ziet men de vlag bijna in top met links
van de vlaggestok wellicht nog zichtbaar
wethouder A.A. Rijstenbil, voorzitter
Vroegop van Noad, voorzitter Soeters
van WHS uit Sint Annaland en wnd
gemeentesecretaris Beneder. Spelers
van Noad en WHS, genodigden en
belangstellenden hadden zich eveneens
rond dit gebeuren geschaard. Zie voor
verslag van deze feesteiyke
ingebruikneming pagina 7.
advertentie IM.