y s 25 jaar koningin Juliana In augustus raadsvergadering verschillende aankopen saneringspercelen In 1948 was de verbondenheid met de westerse bondgenoten uit de 2e wereldoorlog zeer groot De democratie diende te worden beschermd Echte gemeentegids komt nog DEZE WEEK Wellicht per 1 september rechtstreekse busdienst Lievensberg Amerika, de grote Sinterklaas Versmade neutraliteit ;S\ 29e Jaargang no. 40 Donderdag 16 augustus 1973 J^BÉ ST. MAARTENSDIJK Rosbief 500 gram 6,48 Magere varkenslappen kilo 9,98 Magere borstlappen kilo 7,48 Roomschnitzels per stuk0,70 6 halen - 4 betalen kilo 3,98 kilo 3,75 Tandarts E. VAN TUIN vervolg op pag. 5 ÉÉN0RAC |Het enige nieuwsblad voor de streek Tholen en Sint - Philipsland, waai in opgenomen de Thoolse Courant en Het Advertentieblad - Postbus 5 - Sint Annaland - Telefoon 01665 - 375 - Postgiro 12.44.07 - Verschijnt elke donderdag. Abonnementsprijs 8,- per halljaar. Per post 9,50. Losse nummers 0,40 - Sluitingsdatum advertenties dinsdagmiddag - Advertentieprijs ƒ0,19 per mm btw - Spierinkjes t/m °0 woorden 3,25 btw contant. Hoofdredacteur - uitgever G. Heiiboer. „Wie ben ik, dat ik dit doen mag.. AANBIEDINGEN Geldig van donderdag 16 t/m zaterdag 18 augustus: MAANDAG 20 AUGUSTUS: Verse worst DINSDAG 21 AUGUSTUS: Magere speklappen kilo 3,98 WOENSDAG 22 AUGUSTUS: Vleesgehakt heeft wegens familieomstandigheden op vrijdag 17 augustus GEEN SPREEKUUR te Tholen en St-Maartensdijk Acute pijnklachten Tel. 01645 - 388 adv. IM. Burgemeester en wethóuders van Tholen zijn voornemens binnenkort een nieuwe gids voor de gehele gemeente Tholen te laten verschijnen. Dat is de conclusie van hun antwoord op een vraag van het KVP raadslid mevrouw J.M. Deurloo-van Broekhoven in de laatste raadsvergadering gesteld. Toen was er namelijk in de kern Tholen een gids verspreid door een maatschappij uit Deventer onder de titel wegwijzer gemeente Tholen. Daarin kwamen volgens mevrouw Deurloo verschillende fouten voor van ernstige aard, o.a. ten aanzien van het alarmnummer. B en w wijzen er op, dat dit een particuliere uitgave is, waarmee de gemeente geen enkele bemoeiing had. Het college betreurt overigens wel de daarin voorkomende onjuistheden en verzekert dat er binnenkort wel een officiële gids gaat verschijnen. Naar het Zilveren Regeringsjubileum. De proef met de Lievensbergbus zit er In. Commissie R.O. wil kleine kernen op Tholen blijvende bestaanskans geven. Sint Philipsland nam fraai sportcomplex in gebruik. Woonwagens brandden. 5 september programma's krijgen vaste vorm. Smerdiekse Jengddag en Thools vak^ptiespel deden het goed. Twee gouden bruidsparen. „U geeft ons een gevoel alsof we tot de familie behoren, een neef en een nicht van Uncle Sam. Wij houden er altijd van onze Uncle Sam op te zoeken, hij heeft ons een massa heerlijke en uiterst nuttige geschenken gegeven..." Deze uitspraak van koningin Juliana over de Verenigde Staten van Amerika klinkt menigeen vandaag-aan-de-dag misschien wat vreemd in de oren maar in 1948 wès Amerika inderdaad de rijke Uncle Sam, die aan vele Europese landen en ook aan ons land massa's „heerlijke en uiterst nuttige geschenken" had gegeven. Europa was zeer verarmd uit de Tweede Wereld Oorlog te voorschijn gekomen. Dit gold niet alleen voor de overwonnenen maar ook voor de overwinnaars. Ook óns land was in 1945 tot op de botten uitgekleed. De econoom J. Tinbergen bracht op treffende wijze onze armoede voor een groot deel het gevolg van de uitbuiting door de bezetter onder woorden. Hij zei het zo: „Het hele Nederlandse volk had, indien het buiten de oorlog was gebleven, een vol jaar met vakantie kunnen gaan en daarbij 50% meer dan normaal mogen gebruiken, óns land zou er dan nóg beter hebben gestaan dan, nó de oorlog, in mei 1945". De oorlog had' zijn sporen achtergelaten en de opbouw van ons land kostte heel veel geld. De achterstand in de woningbouw werd in 1945 op 300.000 woningen berekend. Wat de industrie Amsterdam, 4 september 1948. Op deze zaterdagmorgen staan duizenden mensen op De Dam. Hoewel het beroemde plein vóór het koninklijk paleis volledig bezet is met Amsterdammers, heerst er doodse stilte. De deuren van de eerste verdieping gaan open en koningin Wilhelmina, prinses Juliana en Prins Bernhard verschijnen op het balkon. De koningin neemt het woord en zegt: „Ik stel er prijs op U mede te delen, dat ik zojuist mijn troonsafstand heb getekend ten behoeve van mijn dochter prinses Juliana. Ik dank U allen voor het vertrouwen, dat gij mij vijftig jaar lang hebt gegeven. Ik dank U voor de toegenegenheid en de warmte waarmede gij mij steeds hebt omringd. Met vertrouwen zie ik Uw toekomst tegemoet onder de zorgende leiding van mijn innig geliefd kind. God zij met U en de koningin...." En terwijl zij energiek haar rechterarm omhoog zwaait, vervolgt Wilhelmina: „Ik acht mij gelukkig met U allen te kunnen uitroepen: Leve de koningin!" Een uitroep, die door de tot nu toe zwijgende menigte spontaan wordt overgenomen. Een machtig gejuich verbreekt de spanning. Er volgen nu weken waarin Oranje in het middelpunt van de gebeurtenissen staat: De inhuldiging van koningin Juliana op 6 september waarbij de jonge vorstin in haar toespraak tot de Staten- Generaal de beroemde woorden spreekt: „Sedert eergisteren ben ik geroepen tot een taak, die zó zwaar is, dat niemand die zich daarin ook maar een ogenblik heeft ingedacht, haar zou begeren, maar ook zó mooi, dat ik alleen maar zeggen kan: Wie ben ik, dat ik dit doen mag..." Op 18 september volgt de „Blijde incomste" te 's- Gravenhage. Als eerste regeringsdaad reikt de nieuwe koningin op 7 oktober op de Sonsbeek weide te Arnhem het Ridderkruis der Militaire Willemsorde Eerste Klasse uit aan haar moeder, prinses Wilhelmina... Maar er gebeurde nog veel meer in dat jaar en bij het vernemen van de feitelijke gebeurtenissen, die elk voor zich spreken, zal de lezer hoogst waarschijnlijk zeggen: Wat is het nü allemaal anders geworden... Tien jaar Bruinzeel - Bergen op Zoom. SPS gaat tweede lustrum vieren. schljnlijk, gezien de eerdere beschouwing hierover door de raad, de proef voor dit jaar willen nemen en voor de kosten garant staan. Even duidelijk kan de streek Tholen hierbij voor ogen houden, dat wanneer er geen belangstelling voor zo'n verbinding zou bestaan, het na die proef ook gedaan zal zijn. Daarmee is dan de goede wil getoond. Met de proef wordt ieder de mogelijk heid geboden, met name zij die niet over dat particulier vervoer beschikken en altijd weer afhankelijk zijn van goedwillenden, eenvoudig en goed Lievensberg te bereiken. In het b en w voorstel, dat de gemeenteraad dinsdag 21 augustus gaat behandelen, staat dat Klundert's autobusbedrijf te Oud-Vossemeer de opdracht tot het verzorgen van groeps- vervoer van Stavenisse naar Lievensberg wil uitvoeren. Het is de bedoeling dat 's middags de route vanuit Sint Annaland via Stavenisse zal worden gereden en 's avonds vanaf Stavenisse via Sint Annaland. In beide gevallen blijft de bus in Lievensberg staan tot na het bezoekuur en gaat daarna weer retour. De kosten zijn als volgt berekend: vaste vergoeding op werkdagen 5 X 114,— 570,— vaste vergoeding zaterdag en zondag 2 X 140,— 280,—; kilometersvergoeding 120 X 7 X/ 0,24 201,60. Inclusief 4% BTW wordt het dan 1093,66 per week of 14.217,58 per betreft: 40% van de bezittingen aan fabriekscomplexen e.d. waren verloren gegaan. Bij de zo belangrijke mijnbouw stond er al niet veel beter voor. De produktie was daar met 40% teruggelopen. Hoewel onmiddellijk na de oorlog de opbouw van het verwoeste Nederland krachtig ter hand werd genomen, bleek al na enige tijd dat voor de herbouw mèèr nodig was dan goede wil alleen. Er was geld nodig en veel geld ook. Deze hopeloze situatie beperkte zich niet tot Nederland alleen, hetzelfde gold voor heel Europa. Amerika besefte heel goed dat in arm blijvend Europa grote politieke- moeilijkheden zouden ontstaan met het gevaar voor toenemende communistische invloed. Een intergealliëerd lichaam, de „United Nations Relief and Rehabilitation Administration" (UMRPZhielp zowel de West-Europese als de Oost-Europese landen. De Amerikanen meenden echter dat de UNRRA in Oost-Europa werd misbruikt om communistische regimes aan de macht te helpen, terwijl zowel in Frankrijk als in Italië de communisten op het punt stonden de macht over te nemen. De Amerikaanse regering besloot daarom met eigen middelen en naar eigen inzicht Europa te hulp te komen. De Verenigde Staten kwamen met het „Marshall plan" genoemd naar de initiatiefnemer, generaal Marshall, die in een redevoering op 5 juni 1947 voor de Harvard Universiteit meedeelde dat: „Alleen een omvangrijke hulp van buiten af een ernstige achteruitgang in de economisch^, sociale en politieke toestand van Europa zou kunnen verhinderen...Een regering die bereid is mee te werken aan de taak van herstel, zal dat weet ik zeker op de volle medewerking van de Verenigde Staten kunnen rekenen," zo ging de generaal verder in zijn redevoering, en hij liet er veelbetekenend op volgen: „Maar een regering die probeert het herstel van andere landen te vertragen, kan op onze steun niet rekenen..." En vervolgens merkte de generaal al heel duidelijk op: „Verder zullen regeringen, politieke partijen of groepen, die het menselijk leed proberen te bestendigen om daaruit politieke munt te slaan of op andere wijze voordeel te trekken Amerika tegenover zich vinden..." Het initiatief tot al of niet meedoen met de Marshall-hulp werd aan de Europese landen zelf overgelaten. In ons werelddeel waren de politieke tegenstellingen tussen de communistische landen sterk toegenomen na de Russische staatsgreep in Tjechoslowakije waarbij Jan Masaryk op mysterieuze wijze het leven verloor (zelfmoord of moord?). Het ijzeren gordijn was neergelaten. De positie van dat gordijn werd duidelijk aangegeven als grens tussen de landen die niet en die wèl ingingen op het aanbod van de U.S.A.: Frankrijk, Oostenrijk, België, Nederland, Luxemburg, Denemarken, Noorwegen, Zweden, IJsland, Italië, Ierland, Zwitserland, Portugal, Griekenland en Turkije deden mee, terwijl voor West- Duitsland een aparte hulpregeling werd getroffen. De gevolgen van het Marshall-plan zijn hoe men ook over de politieke achtergronden denkt in velerlei opzicht onverdeeld gunstig geweest voor de deelnemende landen. In het eerste kwartaal van 1949 was er een zeer snelle opgaande lijn te bespeuren in de economische vooruitgang van West- Europa. De industriële produktie en export stegen aanzienlijk. De inflatie werd beteugeld... Koningin Juliana heeft eens tot de Nederlandse soldaten gezegd: „Ook tegenwoordig zult gij Uw taak zien als het betrekken van de wacht tegen agressie, nood en bedreiging van allerlei soort, in nauwe samenwerking met de jeugd van andere landen, die daartoe de roeping voelt. Zou 't de jeugd van de hele wereld kunnen gelukken een ware basis voor de vrede te leggen, door te beginnen met gezamenlijk in voorkomende gevallen de zwaarst beproefde volkeren te hulp te komen? Op geen betere wijze zoudt gij ook de nagedachtenis van Uw kameraden, die gevallen zijn, kunnen eren." Na de oorlog was het een ieder duidelijk: De neutraliteitspolitiek, die Nederland tot aan de Tweede Wereldoorlog had gevoerd, had gefaald; ondanks onze angstvallig bewaarde afzijdigheid waren we tóch in de maalstroom van de oorlog meegesleurd. En in die oorlog was er een hechte verbondenheid ontstaan tussen ons land en zijn bondgenoten. Het Nederlandse volk had de gealliëerde soldaten, voornamelijk Amerikanen, Engelsen en Canadezen, als bevrijders begroet en wij wilden met hen verbonden blijven. Het kost in 1948 dan ook geen enkele moeite om het parlement mee te krijgen om het verdrag van Brussel te tekenen, waarbij Groot-Brittannië, Frankrijk, Nederland, België en Luxemburg besloten een gemeenschappelijk verdedigingssysteem op te bouwen. In juli van datzelfde jaar besloten de 5 mogendheden van het Brusselse verdrag mèt de Verenigde Staten van Amerika en Canada één groot militair bondgenootschap te sluiten en op 4 april 1949 traden Denemarken, IJsland, Italië, Noorwegen en Portugal óók tot het verdrag toe. Later sloten Griekenland en Turkije zich ook bij het bondgenootschap aan. Deze ontwikkeling was gegroeid door gebeurtenissen die direct al na de oorlog plaatsvonden: Binnen een jaar nó V.E.- dag (capitulatie van Duitsland) had 85% van de Amerikaanse soldaten, 60% van de Britse strijdkrachten en het totaal van de Canadese militairen Europa weer verlaten. Rusland hield echter ten Westen van zijn grenzen 70 80 divisies op de been. In februari 1948 namen de communisten de macht over in Tjechoslowakije, zoals we in het eerste gedeelte van dit artikel al hebben aangestipt. Tjechoslowakije was het meest westers georiënteerde land van Oost-Europa. De Tjechische staatsgreep maakte in West-Europa en ook in ons land veel indruk. De Partij van de Arbeid hield op de Dam van Amsterdam een felbewogen anti-communistische demonstratie onder het motto „Amsterdam geen Praag". Na 5 jaar van dictatuur beschouwden de Nederlanders de democratie als een herwonnen groot goed, dat diende te worden verdedigd tegen welke nieuwe dictatoriale macht dan ook. Het monopolie op het gebied van de atoom-bewapening had de Amerikanen ook wat harder gemaakt tegenover de Russen. President Truman kreeg een zodanig gevoel van oppermachtig te zijn, dat hij tijdens de conferentie van Potsdam, waar, in de zomer van 1945, de overwinnaars van Duitsland bijeen waren om over de toekomst van Europa te spreken, de Russen onder zware politieke druk zette. Zijn standpunt werd door sommige vooraanstaande Amerikanen zo fanatiek gesteund dat er zelfs lieden waren die meenden dat een preventieve oorlog tegen de Sovjetunie de grootste dienst was die men de mensheid kon bewijzen... Tegen dit Amerikaanse militaire superoverwicht manifesteerden de Russen een sterk minderwaardigheids gevoel, dit kwam o.m. tot uiting in de „blokkade van Berlijn" in 1948. De Russen sloten alle toegangswegen voor de Westerse bezettingsmogendheden naar Berlijn af, behalve de luchtwegen. De Amerikanen, Engelsen en Fransen organiseerden toen de „Big Lift", de luchtbrug naar de Duitse hoofdstad om de bewoners van hun sectoren van de nodige behoeften te voorzien. De eerste opperbevelhebber van de NAVO De Noord Atlantische Verdragsorganisatie was generaal Eisenhower, die, als bevrijder van Europa, grote populariteit genoot. De band tussen de NAVO-landen, in 1948 gelegd is een hechte band gebleken. Geen enkel land heeft zich uit het bondgenootschap teruggetrokken. Bij een enquête nog niet zo lang geleden in ons land gehouden over de NAVO bleek dat 85% van de ondervraagden binnen de NAVO wilden blijven. Nog steeds geldt de regel: „Een gewapende aanval tegen een of meer van hen in Europa of Noord-Amerika zal beschouwd worden als een aanval op allen." Koningin Juliana zei over de NAVO: „De NAVO betekent gelukkig een vrij samengaan van vrije landen, als groep, als gemeenschap, als bondgenootschap. Hierdoor kan de NAVO nooit een afschrikwekkende indruk geven." Zaterdag muzlekmiddag In de Smalstad. MEN MOET GEEN ZES PAARDEN HOUDEN ALS MEN MAAR VOOR TWEE DE RUIF KAN VULLEN. Dit nummer bestaat uit 8 pagina's. Als Gedeputeerden het/nieuwe b en w voorstel wil goedkeuren, dat inmiddels dan ook een raadsbesluit moet z(jn geworden, dan zal men zelfs met een particuliere auto niet zo gemakkelijk in Lievensberg kunnen komen als met de toekomstige busverbinding. Die auto moet men soms nog wat ver op het parkeerterrein zetten, terwijl de bus ais het ware by de deuren zou kunnen stoppen. In elk geval gaat het Thoolse gemeentebestuur zeker degenen die helemaal niet over particuliere vervoers- gelegenheid' kunnen beschikken of daartoe in de middaguren geen kans hebben een zeer goede mogeiykheid bieden. Klundert's autobosbedryf is bereid te gaan ryden, het gaat ruim 1000,per week kosten en het gemeentebestuur zal zeer waar kwartaal. De passagiers kunnen uitsluitend retours kopen voor de normaal geldende prijzen, te verhogen met de prijs van de rit stadsdienst. Een logische zaak. Het verschil tussen de genoemde 1093,66 totaalkosten per week en de opbrengst van de ritten, komt voor rekening van de gemeente. Klundert's autobusbedrijf heeft een tijdelijke vergunning voor dit vervoer aangevraagd voor de duur van 6 maanden. Streefdatum waarop het vervoer zal kunnen aanvangen is 1 september 1973. Maximaal kan het de gemeente dit jaar dus nog 18.956,77 gaan kosten, maar dan zou er niemand van deze Burgemeester G. van den Berg te Sint Philipsland heeft zaterdag 11 augustns 1973 met het hijsen van de NOAD ,67 clabvlag het gemeenteiyk sportcomplex officieel in gebruik gesteld. Op de foto ziet men de vlag bijna in top met links van de vlaggestok wellicht nog zichtbaar wethouder A.A. Rijstenbil, voorzitter Vroegop van Noad, voorzitter Soeters van WHS uit Sint Annaland en wnd gemeentesecretaris Beneder. Spelers van Noad en WHS, genodigden en belangstellenden hadden zich eveneens rond dit gebeuren geschaard. Zie voor verslag van deze feesteiyke ingebruikneming pagina 7. advertentie IM.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1973 | | pagina 1