v. d. BRUGGEN
I
Cafetaria 't „Eiland"
deEDBTE
- H?* t v ri v.-\'
Hoe het vijf en zeventig jaar
geleden was op't jaareinde 1898
C. M. v. d. HOVEN
Aannemersbedrijf
S. M. W. de Korte
PEDICURE
DIRECTIE EN PERSONEEL
TIMPA B.V. - THOLEN
Fa. A.J. SCHOT
EEN VOORSPOEDIG 1973
Assurantiekantoor
Jan P. M. Overbeeke
EEN VOORSPOEDIG 1973
Firma M.A. de Hond
D. BURGERS
C. BAL
FA.J.MELSE
EENDRACHTBODE
Donderdag 28 december 1972
AANNEMERSBEDRIJF
SLIJTERIJ-NOTENHANDEL
Botermarkt 13 - Tholen
Familie, vrienden, bekenden en cliëntèie
EEN GELUKKIG 1973 toegewenst
SMEDERIJ/CONSTRUCTIEBEDRIJF
Voltstraat 4
Privé M. van Gelrestraat 63
MARGOen LEO
wenst fam. vrienden, bekenden en clientèle een
VOORSPOEDIG 1973
Bebouwdendam 5
Dat 1973 ook voor U
EEN VOORSPOEDIG jaar moge worden.
WENST IEDER EEN VOORSPOEDIG 1973
Dhr. v.d. GOUWE
Mej. v. d. MAAS
Mevr. THOUTENHOOFD
Mevr. QUIST-BOOT
Mevr. DE WILDE
wenst allen een gelukkig en voorspoedig 1973 toe
wenst klanten, vrienden en bekenden
EEN GELUKKIG EN VOORSPOEDIG 1973
Bestuur en leden van de Kon. Muziekver. „Concordia"
te Tholen
een VOORSPOEDIG 1973 toe
Jf[
IXinzmimgziSiiniiniaffV^-^lL-.
wensen u een voorspoedig 1972
wenst vrienden, kennissen en clientèle een voorspoedig 1973 toe.
Stoofstraat 6
THOLEN
Tel. 964
wenst haar cliënten, vrienden en kennissen
•~tfWW\AAAAIWWWWmWA/\AAAA/WV>AAWn/WV/MWWVm^WW\A/M
Bolwerk 9
Tholen
r tr y 3? t
v' i£
Tholen en Sint-Philipsland bezorgden prinses Beatrix en
prins Claus bij hun bezoek aan onze streek op woensdag
27 september een warme ontvangst. Overal langs de
route die het prinselijk paar passeerde veel mensen,
onderwie met vlaggetjes en mutsen uitgeruste kleuters.
Ook in verschillende woonkernen veel vlaggen en
belangstellenden, maar voor het Thoolse stadhuis, waai
de officiële ontvangst was, heerste een enorme drukte. Bij
het vertrek van prinses Beatrix en prins Claus werd de
kap Van de auto naar beneden gedaan, zodat men beter
een glimp kon opvangen van het prinselijk paar.
De nieuwe Tweede Kamer was toen samengesteld en be
stond uit 45 liberalen, 22 katholieken, 20 anti-revolutio
nairen, 5 radicalen, 5 christelijk historischen en 3 sociaal
democraten.
Tijdens de verkiezingscampagne voor de nieuwe Tweede
Kamerleden, werd door de liberale regeringspartij ver
antwoording afgelegd van hetgeen in de voorafgaande
jaren tot stand was gekomen. Daartoe greep men ver
terug. De liberalen waren namelijk sinds 1848 regerings
partij en hadden er onder meer voor gezorgd,dat 10.000
slaven vrij kwamen onder het tweede bewind van Thor-
becke, wat de schatkist 10 miljoen gulden kostte.
Daar was ook de afschaffing van de doodstraf. De onder
wijswet van 1857 kwam tot stand. De afschaffing van het
dagbladzegel was eveneens 't werk der liberalen. Oprui
ming van belemmeringen voor een vrije scheepvaart
ivwam in 1850 tot stand. In 1865 verdwenen de plaatse
lijke accijnsen. een belasting op de armoede.
In 1872 werd het strafrechterlijk verbod van werkstaking
opgeheven.
In 1895 kregen we de veiligheidswet en in 1897 de wet ter
verzekering tegen ongevallen van werklieden.
Het was tegelijkertijd de periode van Troelstra in op
komst, die werd gesteund door zijn collega's Van der
Zwaagen Van Kol. Het waren bij de begrotingsbehande
ling van het daaropvolgende jaar vrijwel de ene drie het
zij voor- of tegenstemmers naar gelang het regerings
voorstellen waren of eigen ingediende moties. Laten we
hieronder internationale, nationale en streekgebeurte-
nissen in korte flitsen aaneenrijgen om een indruk te
geven van dat jaareinde 1897.
De Tweede Kamer aanvaardde de Indische begroting,
waarbij als de grootste teleurstelling werd ervaren dat de
koffieprijzen waren gedaald en dat de bevloeiingswerken
in de Solo-vallei op Java de ramingen zouden overtreffen.
In die tijd was er ook de strijd voor het vrouwenkiesrecht.
De vereniging voor Vrouwenkiesrecht te Rotterdam
schreef in een circulaire dat vrouwen over het geheel ge
nomen vreedzamer, beschaafder, matiger, kuischer,
spaarzamer, menslievender en gehoorzamer zijn dan
mannen. De vrouw is ook sterker in het dragen van de
onaangenaamheden des levens als de mannen, zo werd
voorts beweerd. Volop reden om ook de vrouwen tot ge
lijkwaardige kiesgerechtigden op te nemen.
Ondertussen schreef de Pall Mall Gazette dat koningin
Wilhelmina zo graag zou fietsen, maar dat de Regentes
(koningin Emma) dat niet wilde toestaan en dat de Raad
van State er aan te pas kwam om koningin Wilhelmina
aan te sporen de fiets niet te bestijgen.
De Turks-Griekse oorlog lag in het laatste stadium. Op
het jaareinde zou een vredesverdrag worden getekend.
In Atjeh wanhoopten de trouwe aanhangers van Toekoe
Oemar of het hem wel ooit zal lukken de Nederlanders
nog eens uit Atjeh te verdrijven.
Ondertussen moest de suikerfabriek der firma Laane
Rogier Daverveldt Co. te Bergen op Zoom de cam
pagne staken vanwege een tekort aan water.
Dat watertekort was er in de laatste maand van 1897 ook
in onze streek. De vorst was vroeg ingevallen en de putten
bevroren.
Als middel tegen muggen, maar dat was dan niet meer
nodig voor december, werd aanbevolen de huid af te
wrijven met vloeipapier, dat met enige druppels terpen
tijn en salmiak gedrenkt was. Die reuk zouden de
muggen niet verdragen en zo zou men zomer 1898
muggenbeten kunnen voorkomen. Het is toch wel goed
dat vast op het eind van het jaar aan te kondigen.
Er was ook nog behoorlijk verschil in communicatie in
vergelijking met onze tijd, nu een maanlanding op het
zelfde moment in de huiskamer wordt gebracht. 75 jaar
geleden had men een jaar lang niets gehoord van het
Noorse schip. Seladon. Het was van Newcastle naar
Honolulu vertrokken en men was van oordeel, dat het
schip met man en ook de gebruikelijke muis van die tijd
was vergaan. Het schip kwam echter op het jaareinde in
Auckland (Nieuw Zeeland) aan. Inmiddels was de kapi
tein. eerste stuurman en de timmerman overleden. In
Parijs begon men morgen-, inplaats van avondpartijen te
geven. De vroegste party was 's morgens om 5 uur.
In ons land roerden vele stemmen zich rond Zuiderzee-
afsluiting.
Vanuit New York werd gemeld, dat er een meisje van 23
jaar een sigaret had gerookt. Dat gebeurde in bed. Er
brak brand uit en het meisje liep zodanige brandwonden
op, dat er geen hoop meer was op herstel.
Vanuit Antwerpen vertrok een Zuidpoolexpeditie.
Bij de waterstaat en 's lands burgerlijke openbare werken
in Nederlands Indië werd benoemd tot opzichter de heer
C. Hollestelle, wiens vader, de heer A. Hollestelle, de
oudste opzichter was van rijkswaterstaat Nederland. Een
ook in onze contreien bekende naam.
Dichterbij huis besloot de THOOLSE gemeenteraad 75
jaar geleden om voortaan op de eerste vrijdag van de
maand juni de jaarlijkse paardenmarkt te houden.
„Tholens zangkoor had een genoegelijke dag, toen het
onder geleid van het bestuur en financieel gesteund door
mevrouw de Wit Andriessen als beschermvrouwe van de
vereniging en door burgemeester M. G. van Stapele een
j uitstapje maakte naar Dordrecht. Bezocht werden een
museum, bezichtigd de Grote Kerk, het schoon gelegen
park Merwedstein en voorts werd ook nog een rivier
tochtje gemaakt.
Vermeldingswaard was toen ook, dat schipper J. Schot
BWzn een kreeft had gevangen van 40 cm. Wellicht, zo
werd vermoed, een deserteur van de bij Bruinisse uitge
zette kreeften. Bovendien was er de bijzonderheid dat
op de rug van de kreeft een oester was gegroeid van 4 cm.
In de Thoolse raad stemde de heer Van Gorsel tegen ver
hoging van de opcenten op de personele belasting.
In Tholen was ook een vereniging „School voor bouw
kundig tekenen" opgericht. Honderdvijftig kinderen van
de bewaarschool kregen bij de Sinterklaasviering, dank
zij de bereidvaardigheid van de dames van Stapele en
Augustijn en de offervaardigheid der ingezetenen een
broodje met vlees, krentenkoeken en Sinterklaasgebak.
De meer gegoeden, zo vervolgt het dan wat merkwaar
dige bericht, kregen bovendien een prentenboekje en aan
38 der meest behoeftigen werd een pakje wollen goed uit
gereikt. Het resultaat kwam wel overeen met Sinterklaas
1972: de kleinen keerden overgelukkig huiswaarts.
Dat jaareinde was het ook vijftig jaar geleden, zodat we
nu al 125 jaar moeten terugdenken, dat de eerste be
deling plaats vond door de vereniging tot leniging van
armoede en wedering van bedelarij. In 1897 kwamen er
41 gezinnen voor op de bedeellijsten waarvan 19
weduwen. Vooral met wat steenkolen was men bijzonder
blij.
Vanwege de al vroeg ingetreden vorst werd de Thole-
naren een goedkoop middeltje voorgehouden om zich
tegen koude voeten te beschermen: enige minuten op de
tenenlopen en het lichaam zoveel mogelijk uitrekken.
Een aangenaam warmtegevoel zal weldra den bloedsom
loop herstellen, zo luidde het advies tot de ingezetenen,
die het vrijwel zonder brandstof moesten stellen.
Concordia concerteerde voor het eerst onder leiding van
directeur A. Berlioz, die een echte toonkunstenaar (ook
vioolspeler) werd genoemd. Er werden onder zijn leiding
grote concourslauweren verwacht.
Vanuit POORTVLIET werd dat jaareinde alleen ge
meld, hoe zich 111 gevallen van mond- en klauwzeer
voordeden onder het rundvee waaronder 3 met dode
lijke afloop.
Toch werd met algemene stemmen besloten om de jaar
wedde van de burgemeester en van de secretaris te verho
gen van 400,op 530,De eerste burger zat dus
al... op een tientje per week.
In de gemeenteraad werd L. de Rijke Azn gekozen. Hij
kreeg 73 stemmen en zijn niet gekozen tegenkandidaat J.
Kleppe Mzn 43 stemmen.
In SCHERPENISSE werd door de leerlingen van de
normaalschool een zangvereniging opgericht met ruim
20 leden onder de naam Polyhymnia. Directeur werd J.
Schot.
Men was in Scherpenisse nog nauwelijks bekomen van
een diefstal op het hoefje van J. P. Hage of bij schaap
herder A.G. werd een bankbiljet van 200,ont
vreemd. Ijlings was de rijkspolitie per los paard ont
boden en bijgestaan door de gemeenteveldwachter werd
ijverig onderzoek gedaan.
Ondertussen herdacht werkman Gerard Poulusse dat hij
25 jaar werkte bij metselaar J. Muller Sr.
Het gemeentebestuur verzorgde een aanbesteding voor
aanleg terrein voor vrije en ordeoefeningen achter het
schoollokaal. Van de drie inschrijvers was B. Suurland
met 168,de laagste.
De pas opgerichte zangvereniging hield meteen een uit
voering. Behalve de eerste ingestudeerde liederen
werden ook een paar toneelstukjes gebracht onder de
titel Kareltjes eerste liefde en Nilies in het varkenshok.
In SINT-MAARTENSDIJK kreeg schipper A. van IJsel-
dijk, die tijdens een storm zijn vaartuig verloor van H.M.
de Koningin-weduwe (Emma) een gift van 100,
De dames J. Gakeer en E. J. Pot slaagden voor het toe
latingsexamen op de Rijkskweekschool voor vroedvrou
wen te Rotterdam. Ook 75 jaar geleden dus al onder
nemende dames in de Smalstad. Maar in de laatste
maand van het jaar 1897 kwamen we heel weinig plaatse
lijk nieuws tegen van deze gemeente. Wel was er in de
zaal van de heer C. Gakeer een voorlichtingsavond over
bietencontracten. De suikerbietenteelt stond nog wat in
de kinderschoenen, maar voorlichting was er toch al van
de heer A.J. de Wit Andriessen en vervolgens een
causerie door de ZLM-secretaris Vorsterman van Oyen.
Er bleek toch al een gemiddelde suikerpercentage te zijn
van 15,6%.
In STAVENISSE kregen drie hoefbeslag cursisten die
niet slaagden van „Landbouwbelang" 60,subsidie
om nogmaals examen te doen.
Er was enige wrijving over het suikergehalte, daar ver
schillende telers gezamenlijk een schip vulden. Uit die
verscheidenheid werd gemonsterd en het suikerge-
middelde bepaald. Daardoor kon de e'e'n wat profiteren
van de ander en omgekeerd. Het bleek toch, dat afzon
derlijke levering en monsterhame gewenst was. In deze
gemeente besloot de raad de jaarwedden van de burge
meester en secretaris voor 1898 niet te verhogen in tegen
stellingen tot de omringende gemeenten.
Er was dat jaar een groep steenzetters uit Schouwen ge
komen om het werk, zoals het bericht vermeldt, aan de
zeedijk uit handen van inwoners van Stavenisse te
nemen. Dat kwam door vertraging van steenaanvoer. De
aannemer moest aan zijn verplichting voldoen het werk
binnen bestekster mijn op te leveren. Hij moest toen
mensen aantrekken van Schouwen. Eerst hadden de
Stavenisse dijkwerkers 4 weken stilgelegen omdat er geen
steen was en vervolgens waren er zoveel werknemers in-
Ten Ankerweg 72
toegewenst van uw
Spuidamstraat 6
SCHERPENISSE
Tel. 703
Voorstr. 45
ST. ANNALAND
Tel. 466 - 699
Ten Ankerweg 17
THOLEN
Tel. 900
p Brugstraat 21
THOLEN
Tel. 321
Bou Kooijmanstraat
OUD-VOSSEMEER
Tel. 545
LOONBEDRIJF
wensen familie, vrienden, bekenden en clientèle een gelukkig nieuwjaar
Mosselhoekseweg 4 - THOLEN
WMWVWVWWWWWWVWWWyVWWWVWWWVWWVWMWWVWWWVW^
AANNEMERSBEDRIJF
Ten Ankerweg 60 - Telefoon 569
AUTOMOBIELBEDRIJF
wenst familie, vrienden en cliëntèie
een gelukkig nieuwjaar
Eëndrachtsweg 13
THOLEN
Markt 26 THOLEN Tel. 480
wensen hun donateurs en begunstigers
