Moet het
toch maar
Verdronken Reimerswaal
opnieuw in de belangstelling
Weer een tjokvol Bergen op
Zoom tijdens Braderiedagen
Nieuwe rondweg Tholen-
Poortvliet wordt autoweg
met een viaduct
Rode Kloostermop belangrijkste vondst
Speedboot
rukt been af
van Duitser
DEZE WEEK
Gedrukt
in
Barneveld
ÊÉNRICHTING
VOETVERKEER
NOODZAKELIJK
Op zondag 18 juli 10.000 auto's op Postweg
Vraag
naar arbeidskrachten
daalt verder
POSTABONNEES
27e Jaargang no. 38
DONDERDAG 5 AUGUSTUS 1971
rtMHTOÊ
Het enige nieuwsblad voor de streek Tholen en Sint-Philipsland. waarin opgenomen de Thoolse Courant en Het Advertentieblad - Postbus 5 - Sint-Annaland
Abonnementsprijs 6.00 per halfjaar, per post 7.00 - Losse nummers 30 cent - Sluitingsdatum advertenties dinsdagmiddag - Advertentieprijs 0.17 per mm 4 BTW
Telefoon 01665 - 575 - Postgiro 12.44.07 - Verschijnt elke donderdag
Spierinkjes t/m 20 woorden 3,- BTW - Hoofdredacteur-uitgever G. Heijboer.
Het is niet de eerste, wel de
zoveelste maal, dat de Zeeuw
se weg tijdens het topvakan-
tieseizoen een knelpunt vormde.
Natuurlijk minder dan toen de
Zeelandbrug nog niet de ver
binding Rotterdam-Goes vorm
de, maar wel nog altijd het
grootste knelpunt in de Zeeuw
se hoofdverbinding.
Destijds moest en zou die Zee
landbrug er komen en wie zou
willen afdoen aan de indrukwek
kende wetenschap en mogelijk
heden, die hierin door de tech
nici aan de dag zijn gelegd.
Zoals we echter altijd reeds,
ook voor de eerste Zeeland-
brugpeiler er lag hebben ge
poogd te beweren, had dat goe
de geld beter besteed kunnen
worden door in dezelfde korte
tijd als de vaste verbinding
tussen Noord Beveland en
Schouwen een feit werd, een
vier baansweg aan te leggen
tussen Middelburg en Bergen
op Zoom.
Het traject dat door zowel het
brood- als het toeristisch ver
keer nog altijd het meest wordt
gevolgd. Dat ligt ook voor de
hand.
En die dammenverbinding was
immers toch in het zicht. Maar
ja, het moest een Zeelandbrug
worden en het moest geld kos
ten, meer-nog dan destijds was
verwacht, want in feite heeft de'
intensiteit van de Zeelandbrug -
route nog geen enkel jaar aan
de prognoses voldaan.
Het is wat nakaarten, wat ei
genlijk niet zo veel zin meer
heeft, waarom we dit ook slechts
beschouwen als de inleiding tot
een weer volgende geldsmijte
rij.
Ook langs Tholen komt een ge
deelte van het Schelde-Rijnka
naal. Daartoe was eerst een
nieuwe brug bij Tholen nodig,
waar men niet buiten kon. Daar
naast komt echter tussen Sint'
Annaland en Oud-Vossemeer
een dam, die het kanaal op dat
westelijk punt moet afsluiten
en waterstaattechnisch noodza
kelijk wordt geacht. Dat is ook
voor een leek vrij logisch, want
open water is geen kanaal en
zonder die dam zou Eendracht,
Krabbenkreek, Zijpe, Keeten,
Mastgat open water blijven en
daarom voor dat Schelde-Rijn-
kanaal moeilijkheden veroorza
ken.
Maar ondertussen moet er toch
een brug komen bij Oud-Vosse-
meer. Met een tweebaans rij
baan, zoals ook over de dam.
Dam en brug liggen maar enkele
honderden meters uit elkaar.
Er is geen twijfel aan, of er is
vanwege het veerrecht Oud- en
Nieuw Vossemeerde voorwaar
de in het Belgisch Nederlandse
tractaat Schelde Rijnverbinding
dat het daardoor verdwijnende
veer door een brug moet wor
den gecompenseerd. Het bete
kent dat hierdoor Tholen drie
vaste verbindingen met Bra
bant (c.q. Sint Philipsland)
krijgt. Wie wil over die luxe
zeuren? Sijmen betaalt. Eigen
lijk moeten we op Tholen de
laatsten zijn, die er een woord
over durven zeggen. Pikken wat
je krijgen kunt. En toch vragen
we hier: moet het toch maar?
Kan niet voor hetzelfde geld
de dam van een vierbaansweg
worden voorzien met een goede
tweebaansverbinding onder-
langs de zeedijk met weinig
goede landbouwgrond te ont
trekken naar Oud-Vossemeer.
Zal dat in rijtijd veel uitmaken.
Wel in miljoenen, ook al zijn de
brug-toegangswegen al aange
legd.
Maar ja, men zal het bij Rijks
waterstaat wellicht een knuppel
in het hoenderhoek vinden. Voor
rechten moet gezond verstand
en economie wijken. Maar of we
er nu met z'n allen zoveel beter
van kunnen worden, is een
vraag. Met z'n allen zijn we van
de Zeelandbrug ook niet zoveel
beter geworden. Maar het zal
wel zo moeten.
Met als hoofdkwartier de oude onder monumentenzorg vallende boerderij ,,Thuys
vermuyden" aan de Kettingdijk onder Tholen is een negen koppige archeologen-
groep van de NJBG doende de oude Reimerswaalgeschiedenis op te frissen. Een
drie weekse (vakantie) onderzoekingsperiode. De tot dusver belangrijkste vondst
is een rode Kloostermop, die afkomstig moet zijn van de zogenaamde Venusdam,
een strekdam, waaraan de schippers destijds tussen Reimerswaal en Tholen
meerden. Voorts werd een blauwe baksteen opgehaald en een Arik-dakpan met
pokken, die volgens de vissers eerder een stuk uit de jongste mosselhistorie
is, maar volgens de archeologengroep wijst de dakpanvorm duidelijk naar de
grijze oudheid.
Het is lang- niet voor het eerst, dat de
Speelmanplaat doel is van Reimers-
waalonderzoek. Maar een zo langdurige
en omvangrijke expeditie als tot dus
ver schijnt er niet eerder te zijn ge
weest. Wel hebben er de jaren door tel
kens weer een of meerdere oudheid
kundige vorsers of belangstellenden
in de historie, tochten naar de Speel
manplaat gemaakt, waar in de zeven
tiende eeuw Reimerswaal prooi van
de golven werd. Een stad die volgens
de geschiedenis zowel economisch als
strategisch als nummer drie op de
Zeeuwse ranglijst van die tijd stond.
Er waren onderzoeken van Hollestelle
rond de eeuwwisseling, er is ook meer
dan eens een tochtje naar de Speelman
plaat gemaakt door de technische op
zichter van de Centrale Dienst Noord
Zeeland, de heer P. J. Jasperse uit
■Sint Maartensdijk en er nog menig
ander particulier uit Tholen zelf of uit
de Brabantse contreien zo op een dagje
met heel laag water een kijkje gaan ne
men naar het gebied, waar eens een
levendige handel bestond. Die het ver
standig aanpakte deed het in een periode
met enkele dagen een oostenwind en
mede daardoor een lage waterstand.
Dan gebeurde het wel, dat met een paar
dagen van stevige oostenbries heel wat
stuifzand van de Speelmanplaat werd
weggeblazen en met niet zoveel moeite
de contouren van de oude stad vooreen
deel zichtbaar werd. De eeuwen van
wind en water, vanebenvloed, vangra
ven ook op de plaat hebben van het oude
Reimerswaal niet veel meer overgela
ten, al kan er dan nog wel eens, zoals
afgelopen week een Kloostermop wor
den gevonden.
ENTHOUSIASTE EXPEDITIE
De huidige groep van jonge archeolo
gen zijn leden van de Nederlandse
jeugdbond ter bestudering van de ge
schiedenis, afkomstig uit Brabant en
de Hollanden.
Iedereen tussen de 12 en 25 jaar kan
lid van deze bond worden. Er is een
werkgroep van SAO onderzoek, wat wil
zeggen „Submarin Archeologisch On
derzoek". Men heeft ook een vereni
gingsblad onder de titel .Fibula", dat
zes keerper jaarverschijnt en his
torische artikelen bevat.
Deze jeugdbond organiseert zowel kam
pen in binnen- als buitenland, waarbij
o.a. opgravingen worden gedaan naar
grafheuvels, kastelen en middeleeuwse
boerderijen.
Voor de Reimerswaalse expeditie 'is
drie weken uitgetrokken, want het dui-
ken en het graven vergt nogal inspan
ning.
,,Eind december zijn we al begonnen
met de voorbereidingen, waarbij we
voor een aantal problemen kwamen te
staan", zegt Judith Schuyf, studente
in de geschiedenis en prehistorie aan
de Rijksuniversiteit van Leiden en één
van de Reimerswaalexpeditieleden.
Meestal kun je namelijk uit archie
ven gegevens krijgen, maar het naar
Middelburg overgebrachte archief van
Reimerswaal is bij de meibrand van
1940 grotendeels verloren gegaan. Er
is slechts een lijst met korte inhoud
bewaard gebleven. Uit de literatuur is
echter wel het een en ander bekend, hoe
wel de schrijvers uit die dagen niet
schroomden voor het copiëren van el-
kaars pennevruchten". Reimerswaal
was in het begin van de 14de eeuw een
opkomende stad, het werd een strate
gisch handelspunt en de derde stad
van Zeeland. Grote overstromingen
in 1530, die onder meer Zuid Beve
land flink teisterden sloegen ook hele
stukken muren van Reimerswaal weg:
De schrik zat er in. De handel ging
kwijnen en tenslotte woonden er nog
wat gedupeerde vissers, die ten einde
raad naar alle windstreken uitvoe
ren. Zo is er ook het vermoeden, dat
de Thoolse Schotten afkomstig zijn van
een van deze Reimerswaalse laatste
vissersfamilies.
Evert Meurs, student scheikunde aan
de Gemeentelijke Universiteit van Am
sterdam merkt op, dat een van de oor
zaken om na te gaan wat nu eigenlijk
precies afkomstig was van Reimers
waal het feit is, dat er al zoveel in de
Oosterschelde is gevonden. Er zijn
vier punten, die we aan de hand van
één daarvan door middel van schaal
vergroting hopen in te tekenen, name
lijk de poorten, de kerk, het stadhuis
en de molen.
Er is een nauwkeurige plattegrond van
de betrouwbaar geachte zestiende
eeuwse carthograag Jacob van Deven
ter. Hans Smit uit Den Haag is duiker
van de groep, de overigen proberen
met snorkels de .situatie te verken
nen. In de komende twee jaar zal het
onderzoek door de NJBG worden voort
gezet.
Na een week van improviseren en het
al of niet beschikken over een boot,
kreeg men een vaartuigje van Rijks
waterstaat. Weer en getij zijn niet min
der belangrijk.
Met de groep zijn we benieuwd, wat er
nog' voor de dag komt. De verwachting
kan niet bijzonder hoog gespannen zijn.
Daarvan weten eilandbewoners, die er
al eerder op uittrokken van mee te
praten. In oude jaargangen van de
Thoolse Courant is ook menig histo
risch artikel over Reimerswaal te
vinden, merendeels van de hand van
Hollestelle, die deze historie trou
wens ook te boek stelde.
Wim de Waal uit Axel heeft zojuist op overtuigende wijze de 23e
Ronde van Oud-Vossemeer gewonnen. Microfonist Wim Hendrikse
uit Middelburg vraagt hem naar het verloop van de wedstrijd. Voor
een uitvoerig verslag, zie pagina 5.
Over de zaterdagavond weer afgesloten Braderie Bergen op Zoom
vallen twee hoofdzaken te vermelden.
In de eerste plaats bleef het ondanks alle regendreigingen ook voor
de zoveelste maal een Braderie-zomer van jewelste.
In de tweede plaats is de belangstelling niet alleen dit jaar, maar
in elk geval opnieuw, zodanig gegroeid, dat het niet alleen noodza
kelijk is de binnenstad voor alle gemotoriseerd verkeer af te sluiten,
maar dat het ook tijd wordt de voetgangers tot een éénrichtings-
route te dwingen. Menige Braderiestraat - met name dan in het Vier
kantje - moest door menig bezoeker worden overgeslagen omdat er
eenvoudig geen doen aan was er door te komen, laat staan de stands
te kunnen bezichtigen, noch minder tijd te krijgen er wat te kopen.
Vanaf het eerste tot het laatste Brade
rie-uur is donderdag, vrijdag en zater
dag ieder parkeerplekje rond de bin
nenstad van het Markiezaat bezet ge-
De Duitser Hans Muller, die aan
de Javadijk in Sint-Annaland een
weekendhuisje bewoont, heeft zon
dagmiddag ernstige verwondingen
aan zijn been opgelopen toen hij
door de schroef van zijn speed
boot werd geraakt. In het zie
kenhuis Lievensberg te Bergen
op Zoom moest het been worden
geamputeerd.
Het ongeluk gebeurde zondagmid
dag omstreeks vier uur in de
Krabbenkreek, voor de jachtha
ven van Sint-Annaland. De heer
Muller uit Menden (Duitsland)
voer samen met een vriend in
zijn speedboot, die mevrouw Miil-
ler op waterskies voorttrok. Van
dit zonnige tafereel wilde de heer
Müller een foto maken. Hij ging
voor op de boot staan, maar
voor het schieten van een plaatje
ging het wat te hard. Hij gaf een
aanwijzing aan de stuurman dat
het wat langzamer moest. Deze
verminderde gas, waardoor de
speedboot Selco M. wat naar vo
ren ging en zakte. Door deze
manoeuvre verloor de heer Mul
ler vermoedelijk zijn evenwicht.
Hij viel in het water, werd door
zijn eigen boot overvaren en raak
te de schroef.
De boot lag meteen stil. Met
een zeer ernstig beschadigd rech
ter been werd de heer Müller aan
boord gehesen. Aan zijn andere
been en aan zijn armen had hij
nog enkele lichtere verwondin
gen. Met de ziekenauto werd hij
naar het ziekenhuis Lievensberg
in Bergen op Zoom gebracht. De
heer Müller, die lid is van de
watersportvereniging Sint-Anna
land, bracht veel weekends en
zijn vakantie in zijn tweede wo
ning aan de Javadijk door.
Het Thoolse wegennet is het laatste jaar al flink veranderd, maar er staan
nog meer wijzigingen op het programma. Op dinsdag 31 augustus wordt door
de provinciale waterstaat de nieuwe rondweg Tholen - Poortvliet aanbesteed.
Het gaat hier om 2980 meter dat loopt vanaf de nieuwe brug over de Eendracht
tot aan de scheiding slijtlaag-asfaltlaag op de Postweg tussen Tholen en Poort
vliet. In het bestek zijn twee kunstwerken opgenomen: een viaduct waar de
Molenvlietsedijk over loopt en een duiker. De autoweg, die uitsluitend bestemd
is voor snel Verkeer, moet eind 1972 klaar zijn. Voor de Ten Ankerweg in het
stadje Tholen zal dat een grote ontlasting betekenen, aangezien het snel ver
keer voor de richting Poortvliet, Scherpenisse, Sint-Maartensdijk en Stave-
nisse van de nieuwe autoweg gebruik zal maken. Volgens de meetapparatuur
van de provinciale waterstaat op de Postweg kwamen zondag 18 juli 10.000
auto's over de weg Tholen-Poortvliet. Dat is een record. Op Tweede Pinkster
dag passeerden er 7800 voertuigen.
Hier een beeld van de weg van de
nieuwe Thoolse brug met de twee
lussen. Links de toevoerweg richting
brug-Bergen op Zoom, rechts de af
rit richting Oud-Vossemeer.
In het midden staat nu nog een rood
wit geblokt hek. Daarachter ligt het
zandbed al gereed, waarop de nieuwe
rondweg Tholen-Poortvliet wordt aan
gelegd. Op dinsdag 31 augustus wordt
dit werk aanbesteed. Eind 1972 kan
men zo van de brug richting Poort
vliet, zonder de bochtige brugafrit of
de drukke Ten Ankerweg in het stadje
Tholen te moeten berijden.
Voor de nieuwe autoweg moet er 70.000
m3 zand verwerkt worden, 82.500 m
grond, 10.300 ton asfaltbeton en 17.000
ton hoogovenslakken. Bij de nieuwe
brug ligt het zanddepot al klaar. Dit
kon gemakkelijk en goedkoop aange
bracht worden met de andere spuit-
werkzaamheden voor de aanleg van
de toevoerwegen naar de brug over
de Eendracht.
De nieuwe autoweg wordt gekruist door
twee wegen: Molenvlietsedijk/Water-
vlietsedijk en Dalemseweg/Nieuwland-
sedijk. Bij de Nieuwlandsedijk wordt
de Dalemseweg afgesloten. De aan
sluiting van de autoweg op de oude
weg Tholen-Poortvliet komtbij de Dee-
hoeve. Omdat de nieuwe weg alleen
voor snel verkeer is, moeten er over
vrij grote afstand landbouwdreven aan
gelegd worden.
THOLEN/OUD-VOSSEMEER
Zijn nog niet zo lang geleden de weg
Tholen-Poortvliet, de weg Poortvliet-
Sint-Annaland, en de weg Scherpenis-
se-kruising Sint-Annaland/Poortvliet
van een nieuwe asfaltlaag voorzien,
nu is de provinciale weg Tholen/Oud-
Vossemeer aan de beurt.
Deze week is het aannemingsbedrijf
Van Dijck-Petit N.V. uit Bergen op
Zoom gereed gekomen met het aan
brengen van de eerste asfaltlaag van
5 cm. Deze loopt over 3885 meter
vanaf de nieuwe brug over de Een
dracht tot aan de afrit bebouwde kom
Oud-Vossemeer.
Totaal komen er 3 asfaltlagen: na die
van 5 cm één van 4 cm en tenslotte
de deklaag van 3/ cm. Eind augustus
moet het werk klaar zijn, waarna er
nog witte strepen getrokken moeten
worden. De weg wordt door het aan
brengen van de asfaltlaag 20 a 30
cm. breder.
Zo is en wordt binnen vrij korte tijd
het wegennet op het eiland Tholen
belangrijk gemoderniseerd en verbe
terd, hoewel dit alles wel veel land
bouwgrond vergt. Daar komt straks
de toevoerweg naar de dam Tholen/
Sint-Philipsland tussen Sint-Annaland
en Oud-Vossemeer nog bij.
Volgens de provinciale waterstaat zit
er voorsbands nog weinig licht in as
faltering van de weg Oud-Vossemeer/
Sint-Annaland.
bleven. Slechts het etensuur kon een
enkele verlichting in dat opzicht bren
gen, zoais ook in de Braderiestraten
zelf. Vanaf het moment dat de voorzit
ter van de winkeliersvereniging, de
heer W. Besling vanaf de stadhuispui
het welkomstwoord sprak, gevolgd dooi
de officiële opening van burgemees
ter drs. L. van de Laar heeft het in
Bergen op Zoom gekrioeld van het
Braderie- en kunstmarktbezoek. De
belangstelling loopt tot in de vele tien
duizenden. Het lijkt ons bijzonder moei
lijk daarnaar een schatting te maken,
die enige grond bezit. Burgemeester
Van de Laar wees er op speelse wijze
op, hoe de winkelierskomkommertijd
na de uitverkoop zeer plezierig wordt
opgevuld via de Braderie die tot in
wijde omtrek naam heeft gemaakt.
NIEUWE EVENEMENTEN
De eerste burger van het Markiezaat
vond het bovendien pretiig, dat er de
laatste jaren vanuit de middenstand
zaken van de grond gekomen zijn die
men tevoren voor onmogelijk hield.
Juist in 'n slappe periode iser'n eve
nement voor Bergen op Zoom en omge
ving via de middenstand gekomen, die
z'n weerga niet heeft. Voorts is er 'n
serieus streven om een koopavond in te
stellen. Van de Braderie uit, kunnen we
gezellig verder naar nieuwe evenemen
ten zo besloot drs van de Laar zijn
speech voor de officiële opening van de
zevende Braderie in Bergen op Zoom.
WILHELMINAKAZERNE
De voorzitter van de winkeliersvereni
ging was blij dat sinds vorig jaar
het vierkantje rond gekomen was en
richtte het oog nu op de Wilhelmina-
kazerne voor weer een nieuwe ont
wikkeling in het Markiezaat. Hij was
de leden van de middenstandsvereni
ging dankbaar voor de grote en enthou
siaste medewerking, waardoor de deel
name een ongekende hoogte heeft be
reikt.
Tegelijkertijd was het Braderieterrein
en de Kunstmarkt al volgestroomd
's Avonds was er een concert van de
harmonie St Bartholomeus uit Merk-
sum (België), terwijl er eveneens een
ontreden was van De Gold Stars, het
B gen op Zoomse majorettenkorps,
d: Europees kampioen werd.
Vrijdag en zaterdag waren er con
certen van Kolpings Zonen en Concor
dia. terwijl daarnaast twee looporkes
ten nog voor het nodige vertier zorgde.
Drie avonden hardstikke druk. drie
middagen tjokvol.
Het zonnetje deed volop mee. De Berg
se horeca weet daar van mee te spre
ken. Maar niet alleen zij. De Bergse
Braderie doet het als een trein. Elk
jaar tfeer, nu voor de zevende maal.
Met de daarbij niet weg te denken,
attraktieve Kunstmarkt.
Het zal wel zó moeten.
Archeologen jeugdgroep speurt.
Archeologen jeugdgroep speurt
naar Reimerswaal.
Informatie-varia van het nieu
we gemeentebestuur.
Belangrijke wegverbetering en
aanbesteding Tholen.
Man door eigen speedboot over
varen'.
Wim de Waal won Vossemeerse
ronde
Indeling competitievoetbal.
Sint Annalandse bibliotheek be-
staanswaardig.
Stemmen van lezers.
Ook in vakantietijd nog veel
lezenswaardigs in ons nieuws
blad.
VELE PAARDEN WORDEN LUI
OMDAT ZIJ MEER ETEN DAN
VOOR HUN PRESTATIES NO
DIG IS.
Dit nummer bestaat
uit 8 pagina's.
De geregistreerde arbeidsreserve op
het eiland Tholen is in vergelijking met
juni 1971 gestegen van 30 tot 38 man
nen.
In dit totaal is een 20-tal personen.dat
door diverse factoren moeilijk plaats
baar is, inbegrepen. De vraag naarar-
beidskrachten daalde tot 72 mannen.
Het is niet uitgesloten dat de vraag op
het eiland Tholen een verdergaande da
ling te zien zal geven.
De plaatsingsmogelijkheden voor afge
studeerden van de L.T.S. en M. A. V.O.-
scholen blijft op het eiland Tholen van
te geringe omvang.
De huidige geregistreerde vraag richt
zich o.a. op bouwvakarbeiders, machi
nale houtbewerkers, personeel (man
nen en (gehuwde) vrouwen) voor de con-
fectieindistrie en metaalbewerkers.
Wij verzoeken de postabonnees die het
abonnementsgeld voor het 2e haltjaar
1971 met liet witte girobiljet zonder
naam of adres betaalden hun
girostrookjes met naam en adres op te
sturen aan Eendrachtbode, Postbus 5,
Sint-Annaland.
Het gaat om de volgende witte
girobiljet teil die afgestempeld zijn met
de data en nummers:
Scherpenisse 11-7-1971 nr 267, Arnhem
(Alteveer) 15-7-1971 nr 413.
Van liet eerste haltjaar 1971 gaat het
nóg om:
Scherpenisse 30-12-1970 nr 533. Bergen
(N.H.) 31-12-1970 nr 11500. s-
Graven'hage (Loosduinsebrug) 29-12-
1970 nt" 4423. Rotterdam (Lombardijen)
29-12-1970 nr 15247 of 15248.
Deze week was de drukkerij te
Axel, waar sedert een paar
maanden wordt gepoogd ons
nieuwsblad te vervaardigen, ge
sloten wegens vakantie.
Een welwillende collega was be
reid dat hiaat op te vangen, zo
dat deze week ons blad is
gedrukt door de Barneveldse
Drukkerij te Barneveld. Daar is
al eerder een begin gemaakt
met het rotatie offset procédé.
Zo zijn we woensdag naar Bar
neveld getrokken om de laatste
copie te bezorgen en de gedrukte
krant mee terug te nemen.
Als liet moet is ons niet gauw
wat te veel om de lezers hun
eigen streekblad zelfs geen
week te onthouden. Met dank aan
de Barneveldse collega.
