EEN V-W+
HOEFT U NIET PERSE
TE KOPEN
U KUNT 'M OOK 'LEASEN'
Hatéma,
Zijn er gratis diensten verricht voor
bungalowbouw PZEM-directeur?
Er kan niet gerust worden voordat er
volstrekte duidelijkheid over deze zaak
is
m
Sterk! Oersterk!
Tr
||{»m4der
EENDRACHTBODE
ZEEUWSE STATEN BEHANDELDEN BEGROTING 1971
Provincie heeft geen haast bij streekplan
Oost-Zeeland
Verdere afname van vervoer veer
Anna Jacobapolder-Zijpe
BERGEN OP ZOOM
17 december 1970
14
Op bestuurlijk gebied zijn er deze week heel wat woorden ge
wisseld. In de Tweede Kamer kregen de loondebatten grote aan
dacht, terwijl op provinciaal niveau ook heel wat uurtjes werd ver
gaderd. Vanaf maandag tot vandaag hebben de provinciale staten
van Zeeland in de Middelburgse Abdij de begroting voor 1971 be
handeld. De eerste dag en avond hielden 11 mensen, behorende tot
10 partijen, hun algemene beschouwingen. Dinsdag voerden tot
's avonds half acht de drie aanwezige leden van gedeputeerde sta
ten en de commissaris van de Koningin Mr. J. van Aartsen het
woord. Gisteren en vandaag kregen de verschillende partijen in
tweede instantie het woord, evenals het college van g.s., terwijl
bovendien de overige agendapunten werden behandeld.
Zeeland
ANWO
Bij de begrotingsdebatten heeft de voor
iedere inwoner zo bekende N.V. Provin
ciale Zeeuwse Energie Maatschappij een
grote rol gespeeld.
Het ging in het geheel niet om één ver
hoging van de tarieven of iets dergelijks
maar over een in aanbouw zijnde bungalow
van PZEM-directeur ir. T. Bogerd. Voor
de bouw van zijn nieuwe huls in Domburg
is gebruik gemaakt van materialen en-of dien
sten van de PZEM.
Enige tijd geleden kwam dit aan het licht
door een artikel in het dagblad De Stem.
Naar aanleiding van dit geval verschenen
er in de dagbladen verschillende verhalen,
terwijl er ook op politiek gebied druk over
het beleid van de PZEM werd gediscussi
eerd.
Daarvoor was ons aller Zeeuwse Energie
Maatschappij al een sterk bekritiseerd be
drijf door de zogenaamde kwestie Stikkel-
orum. Deze naam staat voor de vrouw van
een PZEM hoofdambtenaar die secretaresse
was van de Vereniging Milieuhygiëne Zee
land. De VMZ houdt de ontwikkelingen op
industrieel gebied zeer scherp in het oog in
verband met mogelijke lucht- en waterveront-
reiningen.
TE NAUWE RELATIE?
Nu is de PZEM een belangrijke energie
leverancier van de grote fabrieken, o.a.
Hoechst in het Sloegebied bij Vlissingen en
straks ook van de aluminiumfabriek Pechi-
ney. Voor dit laatste bedrijf wordt speciaal
een kerncentrale bij Borssele gebouwd, de
eerste commerciële atoomcentrale in Neder
land. Door de belangrijke relatie van de
vrouw van een PZEM - hoofdambtenaar
met de VMZ had de industrie gesn vertrou
wen meer in het regelmatig overleg met de
PZEM, omdat de vertrouwelijke gegevens
mogelijk via mevrouw Stikkelorum aan de
VMZ bekend werd.
Na veel overleg besloot de vrouw van de
PZEM-hoofdambtenaar tenslotte als voor
zitster van de VMZ af te treden.
De PVDA-statenleden W. Don en J. Sten-
vert en de heren J. F. van de Voorde en
C. Th. A. van Waterschoot (beiden PPR)
stelden vragen aan g.s. waarop zij geen be
vredigend antwoord kregen. Tijdens de al
gemene beschouwingen van maandag werd
deze zaak ook nog aangestipt.
Gedeputeerde A. J. Kaland (CHU) stelde
dinsdag in zijn antwoord dat er in een
democratische samenleving nu eenmaal spel
regels zijn die het privéleven kunnen belem
meren. De kwestie Stikkelorum vond hij
meer een zaak van moraal en ethiek, die
met zich meebrengt dat men zich op een
bepaald gebied van activiteiten moet ont
houden. Het ware beter geweest dat mevr.
Stikkelorum dat voor haar benoeming van
de VMZ had overdacht, meende de heer
Kaland.
BUNGALOW
De kwestie Stikkelorum werd echter ge
heel overvleugeld door de bungalowbouw
van de PZEM-directeur. Na de verhalen
over materialen en PZEM-diensten die ge
bruikt zouden zijn voor de bouw van de di
recteurswoning, liet het dagelijks bestuur
van de PZEM weten dat er geen onregel
matigheden bekend waren. (In het dage
lijks bestuur zitten commissaris der koningin
oir. J. van Aartsen, gedeputeerde A. J. Ka
land en secretaris de heer Hesselink). Zij
hadden hiervoor geïnformeerd bij de direc
teur en de administratieve chef van de PZ
EM.
Er waren wel materialen en PZEM-men-
sen bij de bungalowbouw betrokken ge
weest, maar die waren normaal in rekening
gebracht.
Uit de hele discussie bleek dat het bij de
PZEM gebruikelijk is dat eigen personeels
leden te verwerken materialen (zoals kabels
e.d.) tegen em goedkope prijs kunnen kopen
en apparatuur kunnen gebruiken. Manuren
worden wel normaal in rekening gebracht.'
Deze aantrekkelijke zaken voor de PZEM-
werknemers schijnen van oudsher aanwezig
te zijn geweest en behoren tot de zogenaam
de secundaire arbeidsvoorwaarden.
VERSCHRIJVINGEN
Via kranten en politici lieten één of enkele
PZEM-werknemers weten dat er bij de
bungalowbouw toch onregelmatigheden zijn
gebeurd.
Op de werkbriefjes schijnen niet alle uren
ingevuld te zijn.
Noch directeur Bogerd noch de administratie
ve chef zouden voor deze verschrijvingen op
dracht hebben gegeven. De interne en ex
terne accountant hadden administratief geen
onregelmatigheden kunnen ontdekken omdat
de materialen en manuren volgens de werk
briefjes betaald waren. Gedeputeerde Kaland
zei dat het dagelijks bestuur van de PZEM
deze werkbriefjes niet op de juistheid kan
beoordelen. Hij noemde het teleurstellend
dat PZEM-werknemers een aantal onbeken-
de gegevens naar buiten hebben gebracht
waamee zij het kennelijk moeilijk hadden.
Dit alles buiten de directie en het dagelijks
bestuur van de PZEM om.
AANVULLEND ONDERZOEK
Namens de P.V.D.A. eiste fractievoor
zitter dr. E. J. Prins maandag een onderzoek
van de bungalowzaak door een onafhanke
lijke commissie van deskundigen, aangetrok
ken van buiten de provincie Zeeland. Hij
kreeg hiérbij steun van D'66, PPR en DS'70
(Deze laatste fractie ontstond deze week in
de provinciale staten doordat de Zierikzese
wethouder mr. K. A. Keuning de PVDA
vaarwel zei en zich aansloot bij de Demo
cratisch Socialisten '70). De ARP, CHU,
KVP, SGP en VVD gingen akkoord met
een verklaring van gedeputeerde Kaland dat
een externe accountant een aanvullend onder
zoek zal instellen naar:
a de omvang en soort der werkzaam
heden en leverinn van materialen bestemd
voor de Privé-woning van de directeur van
de PZEM:
b de wijze waarop de hierop betrekking
hebbende gegevens in de administratie zijn
verwerkt;
c de juistheid van de hem in rekening
gebrachte bedragen.
Tot dit aanvullend onderzoek had het
dagelijks bestuur van de PZEM besloten in
overleg en in overeenstemming met de direc
teur. In de verklaring werd verder gesteld
dat zowel de administratief adjunct-directeur
van de PZEM als het hoofd van de admini
stratie uitdrukkelijk hebben verklaard dat
directeur Bogerd geen enkele opdracht heeft
gegeven tot het verrichten van diensten en
het dam van leveringen voor privédoeleinden
ten laste van de vennootschap.
VOLSTREKTE DUIDELIJKHEID
Gedeputeerde Kaland bleef dinsdag bij zijn
aan het begin van de begrotingszitting ge
dane verklaring. Zolang niet is gebleken
dat de bevoegde PZEM-organen tekort ge
schoten zijn, voelde hij niets voor een com
missie van onderzoek zoals de PVDA die
had voorgesteld. De heer Kaland wilde
eerst de bevoegde PZEM-organen als de
raad van bestuur en de aandeelhoudersver
gadering inschakelen.
Alle Zeeuwse gemeenten en de provincie
hebben aandelen in de PZEM (waardoor
ook de Thoolse gemeenten en Sint Philips-
land stemrecht hebben op de aandeelhou
dersvergadering. In de raad van bestuur
heeft uit onze streek burgemeester J. E.
van Boeijen uit Tholen zitting.)
,,Wij voelen ons zo nauw bij deze zaak be
trokken en voelen er zo'n persoonlijke ver
antwoordelijkheid voor, dat er niet gerust
kan worden voordat er volstrekte duidelijk
heid over deze zaken is. De belangen van
de naam van het bedrijf, het personeel en de
directeur zijn in het geding. Als er in de
volgende statenvergadering nog niets bekend
is, zouden de staten het recht hebben mij weg
te sturen en vervolgens een eigen onder
zoek instellen", aldus gedeputeerde Kaland
Hij deelde nog mee dat de raad van bestuur
spoedig vergaderen zal.
Dit was in grote lijnen geschetst, de dis
cussie rond het PZEM-beleid. Bij de begro
tingsbehandeling in de Zeeuwse staten, deze
week meest besproken onderwerp.
Tijdens de begrotingszitting van de pro
vinciale staten van Zeeland zijn er niet veel
Thoolse of Sint-Philiplandse zaken aan de
orde gekomen. Ook de vertegenwoordigers
uit onze streek kwamen weinig aan bod om
dat bij de algemene beschouwingen vrijwel
uitsluitend de fractie-voorzitters aan het
woord kwamen. Daarbij was ook de heer C.
Boender namens de SGP. Gedeputeerde A.
J. Kaland (CHU) prees hem later voor zijn
zeer positieve benadering van het beleid
van gedeputeerde staten.
Dit in tegenstelling tot de grootste frac
tie, de PVDA. De heer Kaland noemde het
zeer verleidelijk om in navolging van de
landelijke situatie ook op provinciaal en ge
meentelijk niveau oppositietje te gaan spe
len. Hij zei dat het college van g.s. de nega
tieve benadering van de PVDA zeer betreu
ren, vooral ómdat al jarenlang twee socia
listische gedeputeerden mede-verantwoorde
lijkheid dragen voor het beleid. (Wegens
ziekte waren de beide PVDA-gedupeerden
M. J. van Poelje en C. Hoek afwezig).
SGP-fractieleider had tijdens zijn algemene
beschouwingen kritiek uitgeoefend op de sub
sidiëring van God onterende culturele voor
stellingen. KVP-gedeputeerde A. J. van
Geesbergen antwoordde dat hij de principiële
bedenkingen van de SGP kon eerbiedigen
zonder de behoefte te gevoelen deze partij
daarin te volgen. Hoewel men de eigen ver
antwoordelijkheid van de organiserende in
stellingen zoveel mogelijk tot hun recht laat
komen, zag gedeputeerde Van Geesbergen
een eerste taak voor de burgemeesters weg
gelegd om culturele evenementen wel of niet
toe te laten. In dit tijdsgewricht achtte hij
daarvoor veel takt nodig.
STREEKPLAN
VVD-gedeputeerde mr. J. F. G. Schlinge-
mann verklaarde dat er rond het Reimers-
waalplan nog zoveel onzekerheden zijn dat de
provincie met het streekplan Oost-Zeeland
(waaronder ook Tholen en Sint Philipsland
valt) niet veel haast hoeft te maken. Zoals
bekend hebben de huidige 7 Thoolse ge
meenten besloten voor het hele eiland een
structuurplan te laten maken. Daardoor krijgt
de nieuwe gemeente Groot Tholen niet alleen
een inzicht in de ruimtelijke ordening van
het eiland, maar heeft onze streek boven
dien een inbreng in het streekplan Oost-
Zeeland dat de provincie Zeeland laat
maken.
Over het veer Anna Jacobapolder-Zijpe
zei gedeputeerde Schlingemann d^t er voor
het eerst sinds jaren een vrij aanzienlijk
tekort is.
In augustus is het vervoer met 20 procent
terug gelopen. Dit zal nog verder afnemen
als de brug damverbindingen met Schouwen-
Duiveland ook voor het vrachtverkeer toe
gankelijk zullen zijn en als bovendien de weg
bij Willemstad wat beter zal zijn.
Met het rijk en de Rotterdamse Tram
weg Maatschappij (RTM) zoekt de pro
vincie naar een oplossing. Mr. Schlingemann
stelde daarbij 2 vragen aan de orde:
a blijft het veer bestaan
b zo ja, wie betaalt de steeds hoger wor
dende exploitatiekosten.
BOEKENNIEUWS
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
In nummer 5 van de twintigste jaargang
van het Zeeuws Tijdschrift worden door de
heer W.E.P. van Ysseldijk te Nisse oude
boerderijen in Zeeland belicht. Verhaald
wordt hoe ondanks de rampen, die Zeeland
trof, laatstelijk in 1953 nog een aantal oude
boerderijen gespaard zijn. Ook op Tholen.
Een foto siert dit artikel van het 17e eeuw-
se woonhuis van „Nooitgedacht" (eig. A.
A. Geluk - Annavosdljkweg) te Sint Anna-
land. Vaak treft men het bouwjaar aan in
de muurankers. Ook het „Kamphuis" te St.
Maartensdijk wordt in het artikel genoemd,
evenals „Reigersburg" en ,,'t Huys Ver-
meyden" te Schakerloo (Tholen).
De bekende Thoolse-Zierikzeesche visser
J. Schot BWzn schrijft over „De vroegere
Doopsgezinde Gemeente van Zierikzee"
Van de hand van de heer G. C. van Loo
een interessant artikel „Van muziek-tent
naar concertzaal", waarin de Zeeuwse blaas
muziek onder de loep wordt genomen.
Daarin kan men ook lezen, hoe de stichting
Zeeuwse muziekschool in 1969 over de
gehele provincie 2500 leerlingen telde, waar
van er ongeveer 800 deelnamen aan het
basisonderwijs. Van de overblijvende 1700
kozen ongeveer 25% voor de piano, an
deren voor strijk, of blaasinstrument. Zee
land telt zo'n 3000 werkende leden van
blaasmuziekverenigingen.
,„t PAEREKNECHTSHUUSJE" en zijn
bewoners op Schouwen-Duiveland wordt be
schreven door J. C. Reitsma-d'Ancona.
Via een pagina-foto van C. A. L. Kotvis
wordt een indruk gegeven van de in aan
bouw Zijnde kerncentrale te Borsele.
In het altijd weer aantrekkelijk prenten
boek van L. W. de Bree en M. P. de Bruin
krijgt in dit nummer Borsele een proza-in-
beeld beurt, terwijl de „Zeeuwse Kroniek"
van M, P. de Bruin ditmaal Oud-Vosse-
meer in het middelpunt plaatst, dank zij Al-
bert Delahaye's „Land van 1000 heren"
Vanzelfsprekend een (fraaie) afbeelding
erbij van het Smidsklokje, maar ook van het
ambachtsherenhuis, de veerboot en nog een
pittoresk straatbeeld.
Bij elkaar een gevarieerd nummer van een
tijdschrift, dat ook in onze streek steeds
meer abonné's gaat tellen.
W. D. MEINEMA - DELFT:
In de serie Ter sprake verscheen brochure
no 4 van M. Harry van Loon „Christelijke
opvoeding in het gezin". Prijs f 1,-.
(EN DAN HOUDT U HET GELD VOOR DE AANSCHAF IN UW ZAK)
LEASEN,
WAT IS DAT?
Dat is in dit geval een auto
kopen en het geld voor de
aanschaf weer in uw zak of
bedrijf steken. Als u een au
to bij ons least betaalt u een
overeen te komen vast be
drag per maand. Daarin zit
ten alle kosten van onder
houd, reparaties, afschrij
ving A.R. verzekering, we
genbelasting enz. Alleen de
brandstof is voor uw reke-
WAT ZIJN
DE VOORDELEN
Altijd een bedrijfszekere
auto.
Elke leasing termijn
Is een vaste post die ge
heel fiscaal aftrekbaar is
Geen verouderingsrisico
van uw wagenpark.
Geen inruilproblemen.
U krijgt een andere wa
gen bij schade of repara
tie.
RIJDEN ZONDER
KOPZORG
Nooit meer zorg over inruil,
onderhoud, schade, repara
tie. Geen tientallen verschil
lende rekeningen, geen tijd
rovende administratie, maar
een vast bedrag per maand.
Wilt U 't precies weten
Bel of schrijf dan even GO-
VERS, en wij geven graag
vrijblijvend inlichtingen.
ning.
Niet alleen het model, maar ook de stof en vooral het dessin kunnen
een japon een apart cachet verlenen. Wij schenken hier altijd veel
aandacht aan bij het samenstellen van onze collecties. Wij hebben
steeds een grote variatie in dessins en dat maakt onze keuze bijzon
der attractief. Daar komt nog bijdat wij van elk model in een apart
dessin nooit meer dan enkele stuks in voorraad hebben. Dat maakt
een japon wérkelijk apart.
Sportief n.v."
„spot tietn.v.
Nieuw ruitdessin
in gedempte tinten 98.
GOVERS
ROOSEVELTLAAN 196 - BERGEN OP ZOOM
01640 - 3 39 10
Opgewassen tegen de zwaarste behandeling.
Dat is vast tapijt van Hatéma.
Een tapijt om op te wonen.
Een tapijt ook zonder zorgen.
Eenvoudig in onderhoud.
Met een unieke Hatéma service en garantie.
Een sterk verhaal?
Bij ons kunt U zich daarvan overtuigen,
W oninginrichting
H. A. VAN HOUTE en ZN.
Scherpenisse - Telefoon 442
Sint-Maartensdijk - Telefoon 382
i Dubbel feestelijk zijn
i de kerstdagen
als 't ook de verlovingsfeestda
gen zijn.
Dubbel plezierig kiest U ringen
waar in elk genre keuze is en
in allerlei prijzen.
En bij ons wordt Uw Komst op
hoge prijs gesteld...
TeL 3 42 28 Bergen op Zoom Jl
MIDDENSTANDERS VAN STANDING
KIEZEN DE EENDRACHTBODE.
